Trắc nghiệm Một người Hà Nội - Cánh diều - Đề 04 được xây dựng với nhiều câu hỏi chất lượng, sát với nội dung chương trình học, giúp bạn dễ dàng ôn tập và kiểm tra kiến thức hiệu quả. Hãy cùng bắt đầu làm bài tập trắc nghiệm ngay để nâng cao hiểu biết và chuẩn bị tốt cho kỳ thi sắp tới!
Câu 1: Trong truyện ngắn "Một người Hà Nội", nhân vật "tôi" kể lại câu chuyện về cô Hiền chủ yếu với thái độ và cảm xúc nào?
- A. Tiếc nuối và phê phán những giá trị cũ đã mai một.
- B. Thờ ơ và ghi chép khách quan về cuộc đời một người phụ nữ.
- C. Hài hước và châm biếm lối sống của người Hà Nội xưa.
- D. Trân trọng, ngưỡng mộ và chiêm nghiệm sâu sắc về một con người và một thời đại.
Câu 2: Chi tiết nào về xuất thân của cô Hiền (mẹ buôn nước mắm, bố đỗ tú tài, mê văn thơ, dạy con theo khuôn phép nhà quan) giúp lí giải rõ nhất điều gì ở tính cách và lối sống của bà?
- A. Sự kết hợp giữa tính thực tế, tháo vát và cốt cách thanh lịch, nền nếp.
- B. Chỉ thể hiện sự giàu có và địa vị xã hội của gia đình bà.
- C. Lí giải việc bà không quan tâm đến danh vọng và tiền bạc.
- D. Giải thích sự bảo thủ và khó thích nghi với cái mới của bà.
Câu 3: Việc cô Hiền quyết định "ngừng đẻ ở tuổi 40" dù "trời cho bao nhiêu nhận bấy nhiêu" (quan niệm cũ) và lí do bà đưa ra ("để tương lai các con không phải sống bám vào anh chị") thể hiện điều gì về tư duy của bà?
- A. Sự ích kỷ, không muốn sinh thêm con cái.
- B. Hoàn toàn tuân theo quan niệm "trời sinh voi, trời sinh cỏ".
- C. Sự chủ động, có tính toán, có trách nhiệm với tương lai con cái.
- D. Chỉ đơn thuần là muốn giữ dáng ở tuổi trung niên.
Câu 4: Khi hai người con trai xin đi bộ đội, câu nói của cô Hiền: "Tao không khuyến khích, cũng không ngăn cản, ngăn cản tức là bảo nó tìm đường sống để các bạn nó phải chết, cũng là một cách giết chết nó" cho thấy điều gì nổi bật trong cách giáo dục con cái của bà?
- A. Sự thờ ơ, thiếu quan tâm đến tính mạng của con.
- B. Dạy con sống có trách nhiệm, có lòng tự trọng và bản lĩnh đương đầu.
- C. Khuyến khích con cái hy sinh bản thân vì nghĩa lớn.
- D. Chỉ đơn giản là chấp nhận số phận của con.
Câu 5: Chi tiết cô Hiền bán ngôi nhà ở Hàng Bún năm 1956 cho "một người bạn mới ở kháng chiến về" thể hiện khía cạnh nào trong tính cách của bà?
- A. Sự thức thời, biết ứng xử mềm dẻo trước biến động xã hội và lòng hào phóng.
- B. Bà là người không coi trọng nhà cửa, tài sản.
- C. Bà chỉ đơn giản là cần tiền để chi tiêu.
- D. Sự tính toán thiệt hơn trong mọi giao dịch.
Câu 6: Khi nói về sự thay đổi của Hà Nội, cô Hiền có câu: "Với người già, bất kể ai, cái thời đã qua luôn là thời vàng son, mỗi thế hệ đều có thời vàng son của họ. Hà Nội thì không". Cách nhìn nhận này của bà bộc lộ điều gì?
- A. Sự hoài cổ, không chấp nhận những thay đổi của hiện tại.
- B. Bà cho rằng Hà Nội không có thời nào là vàng son cả.
- C. Bà bi quan về tương lai của Hà Nội.
- D. Niềm tin mãnh liệt vào giá trị bền vững, không bị thời gian làm phai mờ của văn hóa Hà Nội.
Câu 7: Nhân vật "tôi" trong truyện "Một người Hà Nội" được xây dựng chủ yếu để thực hiện vai trò nghệ thuật nào?
- A. Là nhân vật chính, có số phận được khắc họa chi tiết.
- B. Là người dẫn chuyện, quan sát, chiêm nghiệm, giúp câu chuyện trở nên đáng tin cậy và giàu cảm xúc.
- C. Là nhân vật phản diện, đối lập với cô Hiền.
- D. Chỉ đơn thuần là người giới thiệu về cô Hiền.
Câu 8: Nguyễn Khải viết truyện "Một người Hà Nội" vào thời điểm đất nước đang có những chuyển biến sâu sắc (thời kỳ Đổi Mới). Bối cảnh này có ảnh hưởng như thế nào đến chủ đề chính của tác phẩm?
- A. Làm nổi bật chủ đề về sự giữ gìn giá trị văn hóa truyền thống trước biến động xã hội.
- B. Khiến tác phẩm chỉ tập trung phê phán mặt trái của kinh tế thị trường.
- C. Không ảnh hưởng nhiều đến nội dung chính của truyện.
- D. Chỉ đơn thuần là bối cảnh lịch sử, không liên quan đến chủ đề.
Câu 9: Chi tiết cô Hiền dạy con cháu cách "ngồi, cách cầm bát cầm đũa, cách múc canh, cả cách nói chuyện trong bữa ăn" thể hiện điều gì về quan niệm sống của bà?
- A. Sự cầu kỳ, khó tính trong sinh hoạt.
- B. Bà là người chỉ quan tâm đến hình thức bên ngoài.
- C. Sự coi trọng nề nếp, thanh lịch, giữ gìn lễ nghĩa trong đời sống hàng ngày.
- D. Chỉ là thói quen cá nhân của người già.
Câu 10: Hình ảnh "hạt bụi vàng" mà nhân vật "tôi" dùng để nói về cô Hiền mang ý nghĩa biểu tượng gì trong tác phẩm?
- A. Biểu tượng cho những con người và giá trị văn hóa Hà Nội quý giá, bền vững, không bị mai một bởi thời gian và biến cố.
- B. Biểu tượng cho sự giàu có, sung túc của cô Hiền.
- C. Biểu tượng cho sự nhỏ bé, vô danh của cô Hiền trong xã hội hiện đại.
- D. Biểu tượng cho những gì đã cũ kỹ, lỗi thời.
Câu 11: Khi nhận xét về cô Hiền, nhân vật "tôi" viết: "Không có lòng tự ái, sự ganh đua, thói thời thượng chen vô. Không có cả sự lãng mạn hay mơ mộng vớ vẩn". Nhận xét này nhấn mạnh điều gì ở tính cách của cô Hiền?
- A. Sự khô khan, thiếu cảm xúc.
- B. Bà là người sống khép kín, không hòa nhập.
- C. Sự kiêu ngạo, tự mãn về bản thân.
- D. Sự thực tế, lý trí, không bị chi phối bởi cảm xúc tiêu cực hoặc phù phiếm.
Câu 12: Đoạn văn miêu tả "cái vườn cây ăn quả" của cô Hiền ("cái vườn cây ăn quả bốn mùa...", "quả nào ra quả nấy...") có ý nghĩa gì trong việc khắc họa nhân vật?
- A. Chỉ đơn thuần là một chi tiết tả cảnh.
- B. Biểu tượng cho sự chu toàn, vun vén, lối sống nền nếp và khả năng tạo dựng sự đủ đầy của cô Hiền.
- C. Thể hiện sự giàu có, sung túc của gia đình bà.
- D. Gợi ý về nghề nghiệp làm vườn của cô Hiền.
Câu 13: Chi tiết cô Hiền giữ thói quen dậy sớm, làm việc nhà, chăm sóc gia đình bất kể thời cuộc thay đổi (chiến tranh, hòa bình, Đổi Mới) thể hiện điều gì về bản lĩnh của bà?
- A. Bà là người bảo thủ, không chịu thay đổi.
- B. Bà không quan tâm đến những sự kiện lớn lao của đất nước.
- C. Khả năng tự cân bằng, kiên định giữ vững nếp sống và giá trị bản thân trước biến động thời cuộc.
- D. Chỉ là thói quen của người già nông thôn.
Câu 14: So với thế hệ con cháu, thế hệ cô Hiền (được nhân vật "tôi" miêu tả) có điểm khác biệt cốt lõi nào trong cách ứng xử và quan niệm sống?
- A. Thế hệ cô Hiền coi trọng nề nếp, lễ nghĩa, giữ gìn cốt cách; thế hệ sau có xu hướng thực dụng hơn.
- B. Thế hệ cô Hiền nhút nhát, không dám đối diện với khó khăn; thế hệ sau dũng cảm, mạnh mẽ.
- C. Thế hệ cô Hiền không có lí tưởng sống; thế hệ sau có lí tưởng rõ ràng.
- D. Thế hệ cô Hiền giàu có hơn; thế hệ sau nghèo khó hơn.
Câu 15: Qua câu chuyện về cô Hiền, Nguyễn Khải muốn gửi gắm thông điệp chính nào về con người và văn hóa Hà Nội?
- A. Người Hà Nội cũ đều bảo thủ, không chịu thay đổi.
- B. Những giá trị văn hóa và cốt cách của người Hà Nội truyền thống vẫn bền vững và đáng trân trọng.
- C. Hà Nội đang ngày càng xuống cấp về mọi mặt.
- D. Chỉ những người giàu có mới giữ được nếp sống thanh lịch.
Câu 16: Nghệ thuật trần thuật trong truyện "Một người Hà Nội" được thể hiện đặc sắc ở điểm nào?
- A. Chỉ sử dụng ngôi kể thứ ba toàn tri.
- B. Giọng điệu khách quan, lạnh lùng.
- C. Kết cấu theo trình tự thời gian tuyến tính đơn giản.
- D. Sử dụng ngôi kể thứ nhất với giọng điệu tự nhiên, chiêm nghiệm, suy tư.
Câu 17: Chi tiết cô Hiền tổ chức "xa lông văn học" thời trẻ cho thấy bà là người như thế nào?
- A. Thông minh, yêu văn chương, có phong thái riêng và khả năng giao tiếp.
- B. Chỉ là người thích tụ tập bạn bè.
- C. Không có kiến thức sâu về văn học.
- D. Bà là người hướng nội, ít giao tiếp.
Câu 18: Đoạn văn miêu tả cảnh cô Hiền "ra vườn, rồi vào nhà, thoăn thoắt, hết chặt cây lại vun gốc, tưới nước..." gợi lên hình ảnh một người phụ nữ như thế nào?
- A. Người phụ nữ yếu đuối, cần được chăm sóc.
- B. Người phụ nữ chỉ biết hưởng thụ.
- C. Người phụ nữ đảm đang, tháo vát, gắn bó với công việc gia đình.
- D. Người phụ nữ chỉ thích ngồi yên một chỗ.
Câu 19: Ý nghĩa của việc tác giả đặt tên truyện là "Một người Hà Nội" (số ít) thay vì "Những người Hà Nội" (số nhiều) là gì?
- A. Tác giả chỉ muốn nói về một người duy nhất mà không khái quát.
- B. Nhấn mạnh sự cá thể hóa, độc đáo của nhân vật cô Hiền như một điển hình quý giá.
- C. Tác giả không biết nhiều về những người Hà Nội khác.
- D. Thể hiện sự cô đơn của cô Hiền trong xã hội hiện đại.
Câu 20: Qua hình ảnh cô Hiền, tác giả Nguyễn Khải thể hiện cái nhìn như thế nào về mối quan hệ giữa truyền thống và hiện đại?
- A. Truyền thống và hiện đại hoàn toàn đối lập và không thể tồn tại cùng nhau.
- B. Hiện đại sẽ xóa sổ hoàn toàn truyền thống.
- C. Truyền thống có thể tồn tại, thích ứng và là nền tảng cho con người trong bối cảnh hiện đại.
- D. Tác giả không quan tâm đến mối quan hệ này.
Câu 21: Chi tiết cô Hiền giữ thói quen đọc sách, báo hàng ngày, cập nhật thông tin về mọi mặt của đời sống, dù đã lớn tuổi, thể hiện điều gì về tính cách của bà?
- A. Sự ham hiểu biết, quan tâm đến thời cuộc và không ngừng làm giàu vốn sống.
- B. Bà chỉ đọc báo để giết thời gian.
- C. Bà là người thích bàn chuyện thiên hạ.
- D. Thể hiện sự giàu có, có điều kiện mua báo chí.
Câu 22: Giọng văn của Nguyễn Khải khi viết về cô Hiền và Hà Nội trong truyện mang sắc thái chủ đạo nào?
- A. Bi quan, u ám.
- B. Hùng hồn, mạnh mẽ.
- C. Hời hợt, thiếu cảm xúc.
- D. Tự nhiên, chiêm nghiệm, sâu lắng.
Câu 23: Dựa vào cách cô Hiền ứng xử với các biến cố trong cuộc đời (chồng đi kháng chiến, con đi bộ đội, xã hội thay đổi...), có thể rút ra bài học gì về cách đối diện với khó khăn và sự thay đổi?
- A. Nên né tránh khó khăn và chờ đợi sự giúp đỡ.
- B. Cần giữ sự bình tĩnh, lý trí, trách nhiệm và khả năng thích ứng trước mọi biến động.
- C. Phải chống lại mọi sự thay đổi của xã hội.
- D. Chỉ những người giàu có mới có thể vượt qua khó khăn.
Câu 24: Tác phẩm "Một người Hà Nội" gợi cho độc giả suy nghĩ gì về giá trị của những điều bình dị, nhỏ bé trong cuộc sống?
- A. Chỉ những điều lớn lao, vĩ đại mới có giá trị.
- B. Những điều bình dị thì nhàm chán, không đáng quan tâm.
- C. Cuộc sống hiện đại không còn chỗ cho những giá trị bình dị.
- D. Những điều bình dị, nhỏ bé trong nếp sống, sinh hoạt hàng ngày góp phần tạo nên giá trị và cốt cách con người.
Câu 25: Chi tiết nào trong truyện thể hiện rõ nhất sự "tính toán" và "không bao giờ tính sai" của cô Hiền, nhưng đó lại là sự tính toán mang ý nghĩa tích cực?
- A. Việc ngừng đẻ ở tuổi 40 để lo cho tương lai các con.
- B. Việc bán ngôi nhà ở Hàng Bún.
- C. Việc mở "xa lông văn học" thời trẻ.
- D. Việc chăm sóc khu vườn cây ăn quả.
Câu 26: Nhân vật người chồng của cô Hiền (một ông giáo tiểu học hiền lành, chăm chỉ) được miêu tả khá mờ nhạt trong truyện. Việc xây dựng nhân vật người chồng như vậy có dụng ý nghệ thuật gì?
- A. Tác giả không quan tâm đến nhân vật người chồng.
- B. Thể hiện sự bất hòa trong mối quan hệ vợ chồng.
- C. Làm nổi bật vị trí trung tâm, vai trò chủ động và bản lĩnh của cô Hiền trong gia đình.
- D. Cho thấy người chồng là người nhu nhược, không có ý kiến.
Câu 27: So với các nhân vật khác trong truyện (con cháu, những người hàng xóm...), cô Hiền nổi bật lên như một con người như thế nào trong bối cảnh xã hội đang biến động?
- A. Kiên định, bản lĩnh, giữ được nếp nhà và giá trị truyền thống giữa dòng chảy biến động của xã hội.
- B. Bảo thủ, cố chấp, không chấp nhận sự thay đổi.
- C. Dễ dàng bị cuốn theo những trào lưu mới.
- D. Sống khép kín, không giao tiếp với thế giới bên ngoài.
Câu 28: Tác phẩm "Một người Hà Nội" có giá trị đặc sắc về mặt nghệ thuật xây dựng nhân vật ở điểm nào?
- A. Chỉ miêu tả ngoại hình nhân vật.
- B. Khắc họa nhân vật thông qua lời kể của người khác, hành động, lời nói, suy nghĩ, tạo nên chiều sâu và cá tính.
- C. Sử dụng nhiều đoạn độc thoại nội tâm của nhân vật.
- D. Xây dựng nhân vật theo kiểu lý tưởng hóa, xa rời thực tế.
Câu 29: Qua câu chuyện về cô Hiền, Nguyễn Khải muốn thể hiện cái nhìn đa chiều, biện chứng về sự phát triển của xã hội và con người trong thời kỳ Đổi Mới như thế nào?
- A. Hoàn toàn phủ nhận những giá trị cũ.
- B. Chỉ ca ngợi quá khứ và phê phán hiện tại.
- C. Nhìn nhận sự thay đổi là tất yếu, nhưng cần giữ gìn những giá trị truyền thống tốt đẹp để làm nền tảng.
- D. Không quan tâm đến sự phát triển của xã hội.
Câu 30: Dựa trên toàn bộ nội dung truyện, có thể khẳng định điều gì về vai trò của cô Hiền trong việc giữ gìn "hồn cốt" của Hà Nội?
- A. Cô Hiền không có vai trò gì trong việc giữ gìn "hồn cốt" của Hà Nội.
- B. Cô Hiền chỉ là một cá nhân lạc lõng, không đại diện cho ai.
- C. Việc giữ gìn "hồn cốt" Hà Nội chỉ phụ thuộc vào kiến trúc và cảnh quan.
- D. Cô Hiền là một biểu tượng sống động, góp phần quan trọng trong việc giữ gìn và truyền lại những giá trị văn hóa, cốt cách của Hà Nội.