Trắc nghiệm Ngữ Văn 11 Bài 4: Tự sự trong truyện thơ dân gian và trong thơ trữ tình - Kết nối tri thức - Đề 07
Trắc nghiệm Ngữ Văn 11 Bài 4: Tự sự trong truyện thơ dân gian và trong thơ trữ tình - Kết nối tri thức - Đề 07 được xây dựng với nhiều câu hỏi chất lượng, sát với nội dung chương trình học, giúp bạn dễ dàng ôn tập và kiểm tra kiến thức hiệu quả. Hãy cùng bắt đầu làm bài tập trắc nghiệm ngay để nâng cao hiểu biết và chuẩn bị tốt cho kỳ thi sắp tới!
Câu 1: Trong văn học, yếu tố tự sự (narration) đóng vai trò cốt lõi trong việc gì?
- A. Chủ yếu bộc lộ trực tiếp cảm xúc, suy nghĩ của chủ thể.
- B. Miêu tả chi tiết ngoại hình, nội tâm nhân vật một cách tĩnh tại.
- C. Nêu bật các luận điểm, lí lẽ để thuyết phục người đọc.
- D. Trình bày, kể lại một chuỗi sự việc, hành động theo một trật tự nhất định.
Câu 2: Truyện thơ dân gian là thể loại có sự kết hợp giữa yếu tố tự sự và trữ tình. Tuy nhiên, xét về chức năng chủ yếu, yếu tố nào thường nổi bật hơn và định hình thể loại?
- A. Tự sự, vì truyện thơ trước hết là kể lại một câu chuyện hoàn chỉnh.
- B. Trữ tình, vì truyện thơ thường bộc lộ cảm xúc mãnh liệt của nhân vật và cộng đồng.
- C. Cả hai yếu tố ngang bằng, không thể phân biệt.
- D. Yếu tố nghị luận, vì truyện thơ thường chứa đựng bài học đạo đức.
Câu 3: Trong truyện thơ dân gian "Lời tiễn dặn", chi tiết "tay nâng chén muối đĩa gừng" khi nhân vật chia tay có ý nghĩa gì trong việc thể hiện nội dung tự sự và trữ tình?
- A. Chỉ đơn thuần là miêu tả hành động tiễn đưa theo phong tục.
- B. Là một chi tiết tự sự mang tính biểu tượng, thể hiện sâu sắc tình nghĩa thủy chung, gắn bó của nhân vật.
- C. Nhấn mạnh sự giàu có, sung túc của gia đình nhân vật.
- D. Dự báo về một kết thúc bi thảm cho câu chuyện tình yêu.
Câu 4: Đặc điểm nào sau đây không phải là đặc điểm thường thấy của yếu tố tự sự trong truyện thơ dân gian?
- A. Cốt truyện thường diễn biến theo trình tự thời gian tuyến tính.
- B. Nhân vật được xây dựng thông qua hành động, lời nói và mối quan hệ.
- C. Tự sự chỉ tập trung vào việc ghi lại một khoảnh khắc cảm xúc duy nhất của nhân vật.
- D. Bối cảnh (thời gian, không gian) thường gắn liền với đời sống sinh hoạt của cộng đồng.
Câu 5: Thơ trữ tình là thể loại văn học chủ yếu tập trung vào việc bộc lộ trực tiếp cảm xúc, suy nghĩ của chủ thể. Vậy, khi yếu tố tự sự xuất hiện trong thơ trữ tình, chức năng chính của nó thường là gì?
- A. Gợi mở, làm nền, hoặc minh họa cho cảm xúc, suy nghĩ của chủ thể trữ tình.
- B. Xây dựng một cốt truyện phức tạp với nhiều tình tiết gay cấn.
- C. Khắc họa một hệ thống nhân vật đồ sộ với mối quan hệ chằng chịt.
- D. Trình bày các luận điểm, bằng chứng để chứng minh một vấn đề xã hội.
Câu 6: Trong bài thơ "Thuyền và biển" (Xuân Quỳnh), hình ảnh "thuyền" và "biển" cùng các hành động như "thuyền ra khơi", "biển ở lại" có thể được xem là yếu tố tự sự. Chúng được sử dụng để diễn tả điều gì?
- A. Một câu chuyện có thật về chuyến đi biển của nhà thơ.
- B. Quy luật vận động của tự nhiên giữa thuyền và biển.
- C. Miêu tả cảnh lao động của người dân chài ven biển.
- D. Diễn tả những cung bậc cảm xúc, suy tư về tình yêu và sự gắn bó.
Câu 7: Đọc đoạn thơ sau: "Ao thu lạnh lẽo nước trong veo/ Một chiếc thuyền câu bé tẻo teo". Yếu tố tự sự (chiếc thuyền câu, hành động "câu") trong câu thơ này chủ yếu phục vụ cho việc gì?
- A. Kể lại chi tiết một buổi đi câu cá của tác giả.
- B. Nhấn mạnh sự giàu có của người có thuyền đi câu.
- C. Gợi tả không gian, cảnh vật để bộc lộ tâm trạng, cảm xúc của chủ thể trữ tình.
- D. Dự báo về một sự kiện quan trọng sắp xảy ra.
Câu 8: Điểm khác biệt cơ bản nhất về mục đích sử dụng yếu tố tự sự giữa truyện thơ dân gian và thơ trữ tình là gì?
- A. Truyện thơ dân gian dùng tự sự để miêu tả ngoại hình nhân vật, thơ trữ tình dùng để miêu tả nội tâm.
- B. Truyện thơ dân gian dùng tự sự để kể một câu chuyện hoàn chỉnh, còn thơ trữ tình dùng tự sự để làm nền hoặc gợi mở cảm xúc.
- C. Truyện thơ dân gian dùng tự sự để phê phán xã hội, thơ trữ tình dùng để ca ngợi cái đẹp.
- D. Truyện thơ dân gian có nhiều nhân vật, thơ trữ tình chỉ có một nhân vật duy nhất.
Câu 9: Về vai trò của người kể chuyện hoặc chủ thể bộc lộ, điểm nào sau đây đúng khi so sánh truyện thơ dân gian và thơ trữ tình?
- A. Truyện thơ dân gian có người kể chuyện rõ ràng, tập trung vào việc dẫn dắt câu chuyện; thơ trữ tình có chủ thể trữ tình, tập trung vào việc bộc lộ thế giới nội tâm.
- B. Cả hai thể loại đều có người kể chuyện giấu mình, không xuất hiện trực tiếp.
- C. Truyện thơ dân gian có chủ thể trữ tình đa dạng, thơ trữ tình chỉ có một chủ thể duy nhất.
- D. Người kể chuyện trong truyện thơ dân gian luôn là nhân vật chính, còn chủ thể trữ tình trong thơ trữ tình luôn là tác giả.
Câu 10: Cốt truyện (plot) đóng vai trò như thế nào trong truyện thơ dân gian so với thơ trữ tình?
- A. Cốt truyện là yếu tố trung tâm của cả hai thể loại.
- B. Cốt truyện quan trọng trong thơ trữ tình hơn truyện thơ dân gian.
- C. Cốt truyện là yếu tố cấu trúc quan trọng, quyết định trong truyện thơ dân gian; trong thơ trữ tình, cốt truyện (nếu có) chỉ là yếu tố phụ.
- D. Không thể so sánh vai trò của cốt truyện giữa hai thể loại này.
Câu 11: Tại sao nói truyện thơ dân gian "Lời tiễn dặn" vừa là truyện thơ vừa giàu chất trữ tình?
- A. Vì tác phẩm chỉ kể chuyện mà không bộc lộ cảm xúc.
- B. Vì tác phẩm chỉ bộc lộ cảm xúc mà không có yếu tố kể chuyện.
- C. Vì tác phẩm sử dụng nhiều biện pháp tu từ chỉ có trong thơ trữ tình.
- D. Vì tác phẩm vừa có cốt truyện, nhân vật, sự kiện (tự sự) vừa thể hiện sâu sắc thế giới nội tâm, cảm xúc của nhân vật (trữ tình).
Câu 12: Một bài thơ trữ tình có thể chứa đựng yếu tố tự sự (ví dụ: kể lại một kỷ niệm nhỏ) mà vẫn được coi là thơ trữ tình. Điều này là do:
- A. Yếu tố tự sự trong thơ trữ tình chỉ là phương tiện để bộc lộ cảm xúc, không phải là mục đích chính của tác phẩm.
- B. Yếu tố tự sự trong thơ trữ tình thường rất dài và chi tiết.
- C. Thơ trữ tình có thể kể chuyện nhưng không cần nhân vật.
- D. Yếu tố tự sự trong thơ trữ tình luôn là hư cấu hoàn toàn.
Câu 13: Phân tích mối liên hệ giữa sự kiện được kể (tự sự) và cảm xúc được bộc lộ (trữ tình) trong đoạn thơ trữ tình sau: "Ngày em đi/ Mây trắng bay đi/ Tôi đứng lại/ Nhìn theo/ Gió heo may/ Buốt lạnh".
- A. Sự kiện chỉ đơn thuần thông báo thông tin, không liên quan đến cảm xúc.
- B. Cảm xúc hoàn toàn tách rời và không bị ảnh hưởng bởi sự kiện.
- C. Sự kiện (em đi, tôi đứng nhìn) là cái cớ, là bối cảnh để bộc lộ cảm xúc cô đơn, trống vắng thông qua hình ảnh (mây bay, gió buốt).
- D. Đoạn thơ này chỉ có yếu tố tự sự, không có yếu tố trữ tình.
Câu 14: Một bài thơ có cấu trúc kể về quá trình trưởng thành của một người, từ tuổi thơ đến khi lập gia đình, nhấn mạnh các bước ngoặt cuộc đời nhưng vẫn sử dụng nhiều hình ảnh ẩn dụ, so sánh và thể hiện suy ngẫm về ý nghĩa cuộc sống. Dựa vào đặc điểm tự sự và trữ tình, tác phẩm này có xu hướng gần với thể loại nào hơn?
- A. Truyện cổ tích.
- B. Thơ trữ tình (có yếu tố tự sự).
- C. Văn bản nghị luận.
- D. Truyện cười dân gian.
Câu 15: Yếu tố nào sau đây trong truyện thơ dân gian thường được sử dụng để thể hiện quan điểm, thái độ của cộng đồng hoặc tác giả dân gian đối với câu chuyện và nhân vật?
- A. Lời của người kể chuyện (đôi khi xen lẫn lời bình luận, đánh giá).
- B. Hành động câm lặng của nhân vật.
- C. Các chi tiết miêu tả ngoại hình.
- D. Các câu hỏi tu từ trong lời thoại nhân vật.
Câu 16: Trong một đoạn truyện thơ mô tả cuộc gặp gỡ tình cờ giữa hai nhân vật. Các chi tiết miêu tả hành động, lời nói, và cử chỉ của họ trong cuộc gặp gỡ này chủ yếu giúp người đọc hiểu thêm về điều gì?
- A. Bối cảnh lịch sử của câu chuyện một cách chi tiết.
- B. Quan điểm chính trị của tác giả dân gian.
- C. Các biện pháp tu từ phức tạp được sử dụng.
- D. Tính cách, phẩm chất và mối quan hệ ban đầu giữa các nhân vật.
Câu 17: Sự khác biệt về cách kết thúc câu chuyện giữa truyện thơ dân gian và trong các yếu tố tự sự của thơ trữ tình (nếu có) thường nói lên điều gì về mục đích của mỗi thể loại?
- A. Truyện thơ dân gian luôn có kết thúc bi kịch, thơ trữ tình luôn có kết thúc hạnh phúc.
- B. Truyện thơ dân gian thường có kết thúc rõ ràng để đúc kết ý nghĩa, thơ trữ tình (nếu có tự sự) thường kết thúc mở hoặc dừng lại ở một khoảnh khắc để cảm xúc đọng lại.
- C. Cả hai thể loại đều không có kết thúc.
- D. Kết thúc trong truyện thơ dân gian là ngẫu nhiên, còn trong thơ trữ tình là có chủ đích.
Câu 18: Ngôn ngữ trong truyện thơ dân gian khi kể chuyện (yếu tố tự sự) thường mang đặc điểm gì?
- A. Rất trang trọng, cầu kỳ, giàu điển cố.
- B. Chỉ sử dụng các thuật ngữ khoa học chuyên ngành.
- C. Chủ yếu là độc thoại nội tâm phức tạp.
- D. Mộc mạc, gần gũi với lời ăn tiếng nói hằng ngày, dễ hiểu, dễ nhớ.
Câu 19: Ngôn ngữ trong thơ trữ tình khi sử dụng yếu tố tự sự (ví dụ: kể lại một chi tiết nhỏ) thường khác biệt như thế nào so với ngôn ngữ kể chuyện trong truyện thơ dân gian?
- A. Thường giàu hình ảnh, mang tính biểu tượng và gợi cảm xúc mạnh hơn, ít chú trọng tính rõ ràng, chi tiết của sự kiện.
- B. Luôn khô khan, khách quan, chỉ tập trung vào sự kiện.
- C. Chỉ sử dụng các từ ngữ cổ xưa, khó hiểu.
- D. Hoàn toàn không sử dụng các biện pháp tu từ.
Câu 20: Chọn một chi tiết tự sự trong bài thơ "Thuyền và biển" (Xuân Quỳnh) và giải thích cách nó gợi mở cảm xúc hoặc suy ngẫm cho người đọc.
- A. Chi tiết "Thuyền đi mãi" chỉ đơn thuần kể về một chuyến đi dài.
- B. Chi tiết "biển vẫn thấy thuyền về" chỉ thông báo về sự quay trở lại.
- C. Chi tiết "biển xanh" chỉ miêu tả màu sắc.
- D. Chi tiết "biển chỉ biết sóng và gió / Của cuộc đời muôn ngàn năm" gợi suy ngẫm về sự rộng lớn, vĩnh hằng, bao dung của tình yêu, qua đó thể hiện khát vọng gắn bó.
Câu 21: Đánh giá mức độ quan trọng của yếu tố thời gian và không gian trong cấu trúc tự sự của truyện thơ dân gian.
- A. Rất ít quan trọng, truyện thơ dân gian không chú trọng đến thời gian và không gian cụ thể.
- B. Quan trọng, là bối cảnh để các sự kiện, hành động của nhân vật diễn ra, góp phần định hình cốt truyện.
- C. Chỉ quan trọng trong việc miêu tả ngoại hình nhân vật.
- D. Hoàn toàn không có yếu tố thời gian và không gian trong truyện thơ dân gian.
Câu 22: Mức độ chi tiết của yếu tố tự sự trong thơ trữ tình thường như thế nào so với truyện thơ dân gian? Tại sao lại như vậy?
- A. Chi tiết hơn nhiều, vì thơ trữ tình cần tái hiện đầy đủ sự kiện.
- B. Ngang bằng, vì cả hai đều là thể loại thơ.
- C. Ít chi tiết hơn, thường chỉ là nét phác thảo hoặc gợi ý, vì mục đích chính là bộc lộ cảm xúc chứ không phải kể chuyện.
- D. Hoàn toàn không có yếu tố tự sự trong thơ trữ tình.
Câu 23: Chức năng xã hội của truyện thơ dân gian (thông qua việc kể chuyện, xây dựng nhân vật, thể hiện xung đột) thường là gì?
- A. Phản ánh hiện thực xã hội, thể hiện ước mơ, quan niệm đạo đức, truyền tải bài học kinh nghiệm của cộng đồng.
- B. Chỉ đơn thuần là phương tiện giải trí cá nhân.
- C. Chủ yếu để miêu tả vẻ đẹp của thiên nhiên.
- D. Để trình bày các lý thuyết khoa học phức tạp.
Câu 24: Chức năng chính của thơ trữ tình, bất kể có hay không có yếu tố tự sự, là gì?
- A. Kể lại một câu chuyện lịch sử.
- B. Miêu tả chi tiết các sự vật, hiện tượng khách quan.
- C. Trình bày một hệ thống lập luận chặt chẽ.
- D. Bộc lộ trực tiếp hoặc gián tiếp thế giới nội tâm (cảm xúc, suy nghĩ, tâm trạng) của chủ thể trữ tình.
Câu 25: Nếu bạn là một nhà thơ và muốn viết một bài thơ kể lại một sự kiện nhỏ (ví dụ: nhìn thấy chiếc lá vàng rơi) để từ đó bộc lộ cảm xúc về sự vô thường của cuộc đời, bạn sẽ ưu tiên sử dụng yếu tố tự sự như thế nào để phục vụ mục đích trữ tình?
- A. Miêu tả chi tiết tự sự (lá rơi) một cách cô đọng, giàu sức gợi, sau đó tập trung vào việc bộc lộ cảm xúc, suy ngẫm của mình về sự vô thường.
- B. Kể lại toàn bộ quá trình chiếc lá được sinh ra, lớn lên, và rụng xuống một cách chi tiết.
- C. Tập trung miêu tả màu sắc, hình dáng chiếc lá mà không đề cập đến cảm xúc.
- D. Sử dụng chi tiết lá rơi để xây dựng một cốt truyện phức tạp với nhiều nhân vật.
Câu 26: Trong đoạn thơ "Nàng Ờm nhắn nhủ", yếu tố tự sự (lời nhắn nhủ, hành động nhắn nhủ) có tác dụng gì trong việc thể hiện tâm trạng và tính cách của nhân vật Nàng Ờm?
- A. Chỉ đơn thuần cung cấp thông tin về địa điểm gặp gỡ.
- B. Làm cho nhân vật Nàng Ờm trở nên bí ẩn, khó hiểu.
- C. Bộc lộ trực tiếp tâm trạng lo lắng, yêu thương, thủy chung và tính cách kiên định của nhân vật Nàng Ờm.
- D. Làm chậm lại diễn biến của câu chuyện một cách không cần thiết.
Câu 27: So sánh cách thể hiện xung đột (nếu có) trong truyện thơ dân gian và trong yếu tố tự sự của thơ trữ tình.
- A. Cả hai thể loại đều thể hiện xung đột một cách trực diện, gay gắt.
- B. Truyện thơ dân gian thể hiện xung đột qua hành động, lời nói, biến cố; thơ trữ tình (nếu có) thường chỉ gợi ý xung đột qua tâm trạng, suy ngẫm của chủ thể.
- C. Truyện thơ dân gian không có xung đột, thơ trữ tình luôn có xung đột kịch tính.
- D. Xung đột trong truyện thơ dân gian là nội tâm, trong thơ trữ tình là bên ngoài.
Câu 28: Yếu tố nào sau đây thường là động lực chính thúc đẩy diễn biến câu chuyện trong truyện thơ dân gian?
- A. Sự thay đổi thời tiết theo mùa.
- B. Việc lặp lại ngẫu nhiên một câu thơ.
- C. Các sự kiện, hành động của nhân vật và các mâu thuẫn, xung đột.
- D. Việc miêu tả chi tiết một đồ vật.
Câu 29: Khi phân tích một bài thơ, nếu thấy tác giả dành nhiều câu thơ để kể lại một câu chuyện có mở đầu, diễn biến, kết thúc rõ ràng với nhiều nhân vật hành động, tương tác lẫn nhau, thì yếu tố nào đang nổi bật hơn trong bài thơ đó?
- A. Tự sự.
- B. Trữ tình.
- C. Nghị luận.
- D. Miêu tả.
Câu 30: Ngược lại, khi phân tích một bài thơ, nếu thấy tác giả tập trung vào việc sử dụng các hình ảnh giàu sức gợi, các điệp ngữ, câu hỏi tu từ để bộc lộ trực tiếp cảm xúc, suy nghĩ về một vấn đề, dù có nhắc đến một vài chi tiết sự kiện nhỏ, thì yếu tố nào đang là trung tâm của bài thơ đó?
- A. Tự sự.
- B. Trữ tình.
- C. Thuyết minh.
- D. Hành chính.