Trắc nghiệm Ngữ Văn 11 Bài 6: Sống với biển rừng bao la (Truyện ngắn) - Chân trời sáng tạo - Đề 05
Trắc nghiệm Ngữ Văn 11 Bài 6: Sống với biển rừng bao la (Truyện ngắn) - Chân trời sáng tạo - Đề 05 được xây dựng với nhiều câu hỏi chất lượng, sát với nội dung chương trình học, giúp bạn dễ dàng ôn tập và kiểm tra kiến thức hiệu quả. Hãy cùng bắt đầu làm bài tập trắc nghiệm ngay để nâng cao hiểu biết và chuẩn bị tốt cho kỳ thi sắp tới!
Câu 1: Trong tác phẩm thuộc chủ đề "Sống với biển rừng bao la", khi phân tích mối quan hệ giữa con người và tự nhiên, yếu tố nào thường được nhà văn khai thác để làm nổi bật sự hòa hợp, nương tựa lẫn nhau?
- A. Xung đột và đấu tranh sinh tồn khắc nghiệt.
- B. Sự giao cảm, sẻ chia, và ảnh hưởng tương hỗ về mặt tinh thần.
- C. Việc khai thác triệt để tài nguyên thiên nhiên vì lợi ích con người.
- D. Sự thờ ơ, xa lánh của con người trước vẻ đẹp tự nhiên.
Câu 2: Đọc đoạn trích sau và cho biết biện pháp tu từ nào được sử dụng hiệu quả nhất để khắc họa vẻ đẹp bí ẩn, mơ hồ của cảnh vật lúc chiều tà: "Sương xuống nhanh. Màu tím sẫm của rừng mỗi lúc một loãng ra, rồi chìm nghỉm trong màn sương trắng đục."
- A. So sánh.
- B. Nhân hóa.
- C. Điệp ngữ và ẩn dụ chuyển đổi cảm giác.
- D. Hoán dụ.
Câu 3: Nhân vật trong một truyện ngắn thuộc chủ đề này có thể trải qua sự thay đổi nhận thức sâu sắc về cuộc sống và bản thân khi đối diện với môi trường tự nhiên hoang sơ. Sự thay đổi này thường bắt nguồn từ đâu?
- A. Áp lực phải thích nghi để tồn tại.
- B. Sự cô đơn, lạc lõng khi xa rời xã hội loài người.
- C. Việc tìm kiếm cơ hội kinh tế mới.
- D. Những trải nghiệm cảm xúc, giác quan mạnh mẽ và sự chiêm nghiệm về quy luật tự nhiên.
Câu 4: Phân tích ý nghĩa biểu tượng của "muối" trong truyện ngắn "Muối của rừng" (Nguyễn Huy Thiệp). "Muối" ở đây có thể đại diện cho điều gì trong mối quan hệ giữa con người và tự nhiên?
- A. Vẻ đẹp tinh túy, sự sống thiêng liêng và những giá trị cốt lõi của tự nhiên mà con người cần trân trọng.
- B. Sự giàu có về khoáng sản mà con người có thể khai thác.
- C. Nỗi cay đắng, khó khăn mà con người phải chịu đựng khi sống giữa rừng.
- D. Biểu tượng cho sự mặn mà, gắn bó của tình cảm gia đình.
Câu 5: Trong truyện ngắn "Chiều sương" (Bùi Hiển), hình ảnh "chiều sương" có vai trò như thế nào trong việc thể hiện tâm trạng và suy tư của nhân vật?
- A. Là phông nền đơn thuần cho các sự kiện diễn ra.
- B. Tạo không khí vui tươi, phấn khởi.
- C. Gợi lên không gian huyền ảo, tĩnh lặng, phù hợp với những suy ngẫm về quá khứ, hiện tại và sự tồn tại.
- D. Biểu tượng cho sự rõ ràng, minh bạch của cuộc sống.
Câu 6: Khi một nhà văn sử dụng ngôi kể thứ nhất (xưng "tôi") trong truyện ngắn về chủ đề biển rừng, hiệu quả lớn nhất về mặt nghệ thuật là gì?
- A. Giúp câu chuyện khách quan, đa chiều.
- B. Tăng tính chân thực, trực tiếp, cho phép người đọc đồng cảm sâu sắc với cảm xúc và suy nghĩ của nhân vật.
- C. Che giấu ý đồ nghệ thuật của tác giả.
- D. Giới hạn phạm vi hiểu biết của người đọc về câu chuyện.
Câu 7: Một nhân vật quyết định từ bỏ cuộc sống tiện nghi ở thành phố để sống hòa mình với thiên nhiên. Quyết định này, dưới góc độ chủ đề "Sống với biển rừng bao la", thường thể hiện điều gì?
- A. Khát vọng tìm kiếm sự bình yên, thanh lọc tâm hồn và ý nghĩa đích thực của cuộc sống ngoài những giá trị vật chất.
- B. Sự trốn tránh thực tại và những khó khăn trong xã hội hiện đại.
- C. Mong muốn khai phá và làm giàu từ tài nguyên thiên nhiên.
- D. Sự bốc đồng, thiếu suy nghĩ về tương lai.
Câu 8: Chi tiết nào trong truyện ngắn thường đóng vai trò là "bước ngoặt" khiến nhân vật nhận ra mối liên hệ sâu sắc hoặc một bài học ý nghĩa từ tự nhiên?
- A. Một cuộc gặp gỡ tình cờ với người lạ.
- B. Việc đọc một cuốn sách về thiên nhiên.
- C. Một giấc mơ kỳ lạ.
- D. Một khoảnh khắc chiêm nghiệm, chứng kiến cảnh tượng đặc biệt của tự nhiên (ví dụ: sự sống sót kỳ diệu, vẻ đẹp choáng ngợp, quy luật sinh tồn).
Câu 9: So sánh cách miêu tả không gian "biển" và "rừng" trong các truyện ngắn cùng chủ đề. Điểm khác biệt nổi bật nhất thường nằm ở đâu?
- A. Màu sắc chủ đạo được sử dụng.
- B. Cảm giác về không gian (rừng: bí ẩn, tĩnh mịch, kín đáo; biển: khoáng đạt, dữ dội, mênh mông) và những biểu tượng liên quan.
- C. Sự xuất hiện của con người.
- D. Thời gian diễn ra câu chuyện.
Câu 10: Đọc đoạn văn sau: "Cái cây kia vẫn đứng đó, âm thầm chịu đựng nắng mưa, bão tố. Nó không than vãn, không đòi hỏi, chỉ lặng lẽ vươn cành, đâm rễ sâu vào lòng đất." Đoạn văn này gợi cho người đọc suy ngẫm về đức tính nào của tự nhiên mà con người có thể học hỏi?
- A. Sự kiên cường, bền bỉ, âm thầm cống hiến.
- B. Sự hiếu khách.
- C. Lòng tham lam.
- D. Sự ích kỷ.
Câu 11: Nhận xét nào sau đây khái quát đúng nhất về phong cách ngôn ngữ thường thấy trong các truyện ngắn viết về chủ đề "Sống với biển rừng bao la"?
- A. Trang trọng, khách quan, giàu thuật ngữ khoa học.
- B. Hóm hỉnh, châm biếm, sử dụng nhiều từ ngữ mang tính mỉa mai.
- C. Ngắn gọn, súc tích, chỉ tập trung vào diễn biến sự kiện.
- D. Giàu chất tạo hình, cảm xúc, sử dụng nhiều biện pháp tu từ để miêu tả thiên nhiên và nội tâm nhân vật.
Câu 12: Một nhân vật cảm thấy lạc lõng, cô đơn giữa thiên nhiên rộng lớn. Trạng thái này thường là bước đệm để nhân vật đạt đến nhận thức gì sau đó?
- A. Sự sợ hãi và muốn quay trở lại cuộc sống cũ.
- B. Ý chí chinh phục và làm chủ tự nhiên.
- C. Nhận ra sự nhỏ bé của bản thân trước vũ trụ và tìm kiếm sự kết nối, hòa nhập.
- D. Sự bất mãn với cuộc sống và mọi người xung quanh.
Câu 13: Trong truyện ngắn "Muối của rừng", hành động nào của nhân vật ông Diễn thể hiện rõ nhất sự thay đổi trong nhận thức của ông về giá trị của tự nhiên?
- A. Quyết định đi săn vào ngày đầu xuân.
- B. Bắn chết con khỉ mẹ.
- C. Nhặt cục muối trên vách đá.
- D. Không bắn con khỉ con và hành động sau đó.
Câu 14: Yếu tố nào trong truyện ngắn "Chiều sương" góp phần tạo nên không khí hư ảo, phi thực, làm mờ ranh giới giữa thực và mơ, giữa quá khứ và hiện tại?
- A. Màn sương dày đặc lúc chiều tà bao phủ cảnh vật và tâm trí nhân vật.
- B. Tiếng sóng biển rì rào.
- C. Ánh nắng mặt trời gay gắt.
- D. Sự xuất hiện của các nhân vật phụ.
Câu 15: Phân tích cách tác giả sử dụng các giác quan (thính giác, thị giác, khứu giác...) khi miêu tả thiên nhiên trong các truyện ngắn. Mục đích chính của việc này là gì?
- A. Cung cấp thông tin khách quan về môi trường.
- B. Tạo nên bức tranh thiên nhiên sống động, đa chiều, tác động mạnh mẽ đến cảm xúc và nhận thức của người đọc và nhân vật.
- C. Làm cho câu chuyện trở nên phức tạp hơn.
- D. Chứng minh kiến thức khoa học của tác giả.
Câu 16: Chủ đề "Sống với biển rừng bao la" không chỉ nói về mối quan hệ con người với tự nhiên mà còn có thể ẩn chứa những suy ngẫm về điều gì khác?
- A. Lịch sử hình thành các vùng đất ven biển và rừng núi.
- B. Các phương pháp canh tác nông nghiệp hiệu quả.
- C. Bản ngã con người, quá trình trưởng thành, sự đối diện với chính mình và những giá trị nội tại.
- D. Các vấn đề kinh tế - xã hội của địa phương.
Câu 17: Đặt mình vào vị trí của nhân vật ông Diễn trong "Muối của rừng" sau khi chứng kiến cảnh khỉ con quỳ lạy khỉ mẹ chết. Bạn sẽ suy nghĩ gì về hành động đi săn của mình trước đó?
- A. Cảm thấy hối hận, nhận ra sự tàn nhẫn và vô cảm của bản thân trước sinh linh khác.
- B. Cảm thấy tự hào vì đã là một thợ săn giỏi.
- C. Cho rằng đó là quy luật tự nhiên và không có gì đáng suy nghĩ.
- D. Lên kế hoạch cho cuộc săn tiếp theo.
Câu 18: Phân tích tác dụng của việc kết thúc mở (hoặc lửng lơ) trong một số truyện ngắn thuộc chủ đề này. Kiểu kết thúc đó thường gợi cho người đọc điều gì?
- A. Kết thúc truyện một cách đột ngột, thiếu logic.
- B. Cho thấy tác giả không thể giải quyết trọn vẹn câu chuyện.
- C. Bắt buộc người đọc phải chấp nhận một kết luận duy nhất.
- D. Kích thích trí tưởng tượng, khuyến khích người đọc suy ngẫm, tự tìm câu trả lời và cảm nhận về sự phức tạp, đa nghĩa của cuộc sống và mối quan hệ giữa con người với tự nhiên.
Câu 19: Trong "Chiều sương", hình ảnh "ngọn đèn" xuất hiện trong ký ức của nhân vật có thể biểu tượng cho điều gì?
- A. Sự giàu sang, phú quý.
- B. Ánh sáng của ký ức, quê hương, sự ấm áp của tình thân và những giá trị tinh thần gắn bó.
- C. Nguy hiểm rình rập trong đêm tối.
- D. Biểu tượng của khoa học kỹ thuật hiện đại.
Câu 20: Phân tích cách các yếu tố văn hóa, tín ngưỡng (nếu có) được lồng ghép trong truyện ngắn về biển rừng. Chúng thường được sử dụng để làm nổi bật khía cạnh nào trong mối quan hệ con người - tự nhiên?
- A. Sự tôn trọng, lòng biết ơn, và ý thức về tính linh thiêng của tự nhiên trong đời sống tinh thần của con người.
- B. Sự lạc hậu, mê tín của người dân địa phương.
- C. Xung đột giữa các nền văn hóa khác nhau.
- D. Việc bảo tồn các di tích lịch sử.
Câu 21: Khi đọc một truyện ngắn về biển rừng, chi tiết nào sau đây có khả năng cao nhất gợi lên cảm giác về sự vô thường, tuần hoàn của cuộc sống?
- A. Ngôi nhà kiên cố được xây dựng.
- B. Một vật dụng cũ kỹ được giữ gìn.
- C. Hình ảnh thủy triều lên xuống, lá cây rụng rồi nảy mầm, sự sinh diệt của các loài vật.
- D. Một con đường thẳng tắp dẫn vào rừng.
Câu 22: Phân tích vai trò của yếu tố "im lặng" hoặc "âm thanh của tự nhiên" (tiếng sóng, tiếng gió rừng, tiếng chim kêu...) trong việc xây dựng không khí và thể hiện tâm lý nhân vật trong các truyện ngắn thuộc chủ đề này.
- A. Chỉ đơn thuần là yếu tố trang trí cho bối cảnh.
- B. Làm cho câu chuyện trở nên nhàm chán.
- C. Gây nhiễu cho sự tập trung của nhân vật.
- D. Là "ngôn ngữ" của tự nhiên, tác động trực tiếp đến cảm xúc, gợi mở suy tư, hoặc phản ánh trạng thái cô đơn, hòa nhập của nhân vật.
Câu 23: Một nhân vật cố gắng "chinh phục" hoặc "làm chủ" tự nhiên nhưng cuối cùng lại nhận thất bại hoặc bài học sâu sắc. Tình huống này thường nhằm truyền tải thông điệp gì?
- A. Sự nhỏ bé của con người trước sức mạnh và quy luật vĩnh hằng của tự nhiên; nhấn mạnh sự cần thiết phải sống hòa hợp, tôn trọng tự nhiên.
- B. Con người luôn yếu đuối và không thể làm gì trước tự nhiên.
- C. Chỉ có những người mạnh mẽ mới có thể tồn tại ở nơi hoang dã.
- D. Con người không nên cố gắng thay đổi bản thân.
Câu 24: So sánh cảm hứng chủ đạo trong "Chiều sương" và "Muối của rừng". Điểm tương đồng lớn nhất giữa hai tác phẩm này là gì?
- A. Cả hai đều tập trung miêu tả cuộc sống khó khăn của người dân vùng cao.
- B. Cả hai đều đề cao vẻ đẹp hùng vĩ, dữ dội của thiên nhiên.
- C. Cả hai đều thể hiện sự chiêm nghiệm của con người về cuộc sống, bản thân thông qua sự tương giao, đối diện với thiên nhiên hoang sơ, và đều có yếu tố gợi suy ngẫm về giá trị sống.
- D. Cả hai đều phê phán gay gắt hành động phá hoại môi trường.
Câu 25: Đọc đoạn văn sau: "Biển lặng. Chỉ có những con sóng nhỏ lăn tăn vỗ nhẹ vào bờ cát, như hơi thở đều đặn của một sinh vật khổng lồ đang say ngủ." Biện pháp tu từ nào được sử dụng và hiệu quả của nó?
- A. So sánh và nhân hóa; làm cho biển trở nên sống động, gần gũi, có hồn như một sinh thể.
- B. Ẩn dụ; nhấn mạnh sự nguy hiểm tiềm ẩn của biển.
- C. Hoán dụ; chỉ sự rộng lớn của biển.
- D. Điệp ngữ; tạo nhịp điệu cho câu văn.
Câu 26: Yếu tố nào trong cốt truyện của "Muối của rừng" đóng vai trò quan trọng nhất trong việc thúc đẩy sự thay đổi tâm lý của nhân vật ông Diễn?
- A. Việc ông Diễn đi săn vào ngày mùng Một Tết.
- B. Cuộc gặp gỡ với con khỉ mẹ.
- C. Việc ông Diễn bị ngã.
- D. Chứng kiến cảnh tượng khỉ con quỳ lạy khỉ mẹ đã chết và hành động tha chết cho khỉ con.
Câu 27: Trong "Chiều sương", sự xuất hiện của màn sương không chỉ miêu tả cảnh vật mà còn có thể được hiểu như một biểu tượng cho điều gì trong tâm hồn nhân vật?
- A. Sự giăng mắc, mờ ảo của ký ức, những cảm xúc không rõ ràng và sự suy tư về thời gian, cuộc đời.
- B. Sự trong sáng, thuần khiết của tâm hồn.
- C. Nỗi sợ hãi trước tương lai.
- D. Sự giận dữ, uất hận.
Câu 28: Dựa vào chủ đề chung của bài học, hãy phân tích ý nghĩa của việc đặt tên bài là "Sống với biển rừng bao la". Tên bài gợi mở điều gì về nội dung các truyện ngắn được học?
- A. Chỉ đơn thuần là giới thiệu bối cảnh địa lý của câu chuyện.
- B. Gợi mở về mối quan hệ tương hỗ, sự gắn bó mật thiết và những ảnh hưởng sâu sắc giữa con người với không gian tự nhiên rộng lớn, hoang sơ.
- C. Nhấn mạnh sự đối lập và xa cách giữa con người và tự nhiên.
- D. Đề cao vai trò của con người trong việc khai thác và sử dụng tài nguyên thiên nhiên.
Câu 29: Khi phân tích một đoạn văn miêu tả cảnh biển đêm trong truyện ngắn, việc tác giả tập trung vào âm thanh (tiếng sóng, tiếng gió...) thay vì hình ảnh (ánh trăng, ánh đèn...) có thể nhằm mục đích gì?
- A. Do tác giả không giỏi miêu tả hình ảnh.
- B. Giúp người đọc dễ hình dung màu sắc của biển đêm.
- C. Nhấn mạnh sự bí ẩn, cảm giác rợn ngợp, và sự giao tiếp mang tính bản năng, nguyên thủy của con người với tự nhiên thông qua thính giác.
- D. Làm cho đoạn văn ngắn gọn hơn.
Câu 30: Thông điệp nhân văn sâu sắc nhất mà các truyện ngắn trong chủ đề "Sống với biển rừng bao la" thường hướng tới là gì?
- A. Khuyến khích con người khám phá và chinh phục mọi vùng đất mới.
- B. Cảnh báo về sự nguy hiểm của môi trường tự nhiên.
- C. Đề cao sức mạnh và trí tuệ của con người trong việc cải tạo tự nhiên.
- D. Nhắc nhở con người về sự cần thiết phải sống hòa hợp, yêu thương, tôn trọng tự nhiên và mọi sinh linh, đồng thời tìm thấy sự bình yên và ý nghĩa cuộc sống trong mối liên hệ ấy.