Trắc nghiệm Ngữ Văn 11 Bài 6: Thơ - Cánh diều - Đề 05 được xây dựng với nhiều câu hỏi chất lượng, sát với nội dung chương trình học, giúp bạn dễ dàng ôn tập và kiểm tra kiến thức hiệu quả. Hãy cùng bắt đầu làm bài tập trắc nghiệm ngay để nâng cao hiểu biết và chuẩn bị tốt cho kỳ thi sắp tới!
Câu 1: Phân tích khổ thơ sau trong bài "Đây mùa thu tới" của Xuân Diệu và xác định biện pháp tu từ nổi bật cùng tác dụng của nó:
"Rặng liễu đìu hiu đứng chịu tang
Tóc buồn buông xuống lệ ngàn hàng"
Biện pháp tu từ nào được sử dụng chủ yếu và hiệu quả nhất ở đây?
- A. So sánh, làm nổi bật vẻ đẹp mềm mại của rặng liễu.
- B. Nhân hóa, thể hiện tâm trạng buồn bã, u sầu của cảnh vật mùa thu như con người.
- C. Ẩn dụ, gợi lên hình ảnh những giọt sương đêm đọng trên lá liễu.
- D. Hoán dụ, nhấn mạnh sự già nua, tàn úa của thiên nhiên khi thu sang.
Câu 2: Trong bài thơ "Đây thôn Vĩ Dạ" của Hàn Mặc Tử, câu thơ "Lá trúc che ngang mặt chữ điền" gợi lên hình ảnh con người xứ Huế. Hình ảnh này có ý nghĩa biểu đạt gì về con người và cảnh vật nơi đây?
- A. Sự giàu có, sung túc của người dân Vĩ Dạ.
- B. Vẻ đẹp khỏe khoắn, đầy đặn nhưng có chút che giấu, bí ẩn.
- C. Vẻ đẹp kín đáo, duyên dáng và có chút xa cách, hư ảo.
- D. Sự gần gũi, thân thiện và cởi mở của con người Vĩ Dạ.
Câu 3: Bài thơ "Tràng giang" của Huy Cận thể hiện cảm xúc chủ đạo nào của nhà thơ trước cảnh sông nước mênh mông?
- A. Niềm vui, sự phấn chấn trước vẻ đẹp hùng vĩ của thiên nhiên.
- B. Nỗi nhớ quê hương, gia đình da diết.
- C. Sự lãng mạn, mơ mộng về một cuộc sống yên bình.
- D. Nỗi buồn cô đơn, rợn ngợp trước cái vô cùng của vũ trụ, mang nỗi sầu nhân thế.
Câu 4: Phân tích cách sử dụng hình ảnh "nắng mới" trong khổ thơ đầu bài "Đây thôn Vĩ Dạ":
"Sao anh không về chơi thôn Vĩ?
Nhìn nắng hàng cau nắng mới lên!
Vườn ai mướt quá xanh như ngọc
Lá trúc che ngang mặt chữ điền"
Hình ảnh "nắng mới" có tác dụng gì trong việc thể hiện cảm xúc của nhân vật trữ tình?
- A. Gợi vẻ đẹp tươi mới, tràn đầy sức sống của cảnh vật Vĩ Dạ, đồng thời thể hiện niềm khao khát, hy vọng của nhà thơ.
- B. Tạo cảm giác chói chang, gay gắt, thể hiện sự khó chịu của nhà thơ trước cảnh vật.
- C. Nhấn mạnh sự xa cách, không thể chạm tới của cảnh và người Vĩ Dạ.
- D. Biểu tượng cho sự ấm áp, gần gũi của tình cảm con người.
Câu 5: Bài thơ "Tình ca ban mai" của Chế Lan Viên có nhiều hình ảnh ẩn dụ về tình yêu. Hình ảnh "mặt trời" và "hoa hướng dương" trong bài gợi liên tưởng về điều gì trong mối quan hệ tình yêu?
- A. Sự đối lập, mâu thuẫn không thể dung hòa trong tình yêu.
- B. Mối quan hệ phụ thuộc một chiều, thiếu bình đẳng.
- C. Sự gắn bó, hướng về nhau, tình yêu là nguồn sống và niềm tin.
- D. Tình yêu ngắn ngủi, phù du như ánh nắng ban mai.
Câu 6: Đọc đoạn thơ sau trong bài "Sông Đáy" của Nguyễn Quang Thiều:
"Ôi con sông Đáy
Nước đôi dòng trong đục
Phù sa vệt trắng đục đôi bờ"
Cách miêu tả "Nước đôi dòng trong đục" và "Phù sa vệt trắng đục đôi bờ" thể hiện đặc điểm gì của dòng sông Đáy trong cảm nhận của nhà thơ?
- A. Sự đa đoan, phức tạp, vừa mang vẻ đẹp nguyên sơ vừa chịu tác động của cuộc sống con người.
- B. Sự trong lành, tinh khiết không bị ô nhiễm.
- C. Sự khô cạn, nghèo nàn, thiếu sức sống.
- D. Sự dữ dội, cuồn cuộn của dòng chảy.
Câu 7: Trong bài thơ "Tràng giang", câu thơ "Củi một cành khô lạc mấy dòng" mang ý nghĩa biểu tượng sâu sắc. Ý nghĩa đó là gì?
- A. Miêu tả chân thực cảnh củi trôi sông.
- B. Biểu tượng cho thân phận nhỏ bé, cô đơn, trôi dạt giữa cuộc đời mênh mông.
- C. Thể hiện sự lãng phí, vô giá trị của những vật bỏ đi.
- D. Gợi lên hình ảnh những chuyến đò ngang dọc trên sông.
Câu 8: Khi phân tích một bài thơ, việc xác định chủ đề (đề tài, cảm hứng chủ đạo) có vai trò quan trọng như thế nào?
- A. Giúp người đọc tìm ra tất cả các biện pháp tu từ trong bài.
- B. Chỉ giúp xác định thể loại và bố cục bài thơ.
- C. Xác định chủ đề là bước cuối cùng và ít quan trọng nhất trong phân tích.
- D. Giúp định hướng việc tìm hiểu nội dung, cảm xúc, thông điệp và các yếu tố nghệ thuật khác của bài thơ.
Câu 9: Đọc đoạn thơ sau trong bài "Đây mùa thu tới" và nhận xét về nhịp điệu:
"Hơn một loài hoa đã rụng cành
Trong vườn sắc đỏ rũa màu xanh
Những luồng run rẩy rung rinh lá
Đôi nhánh khô gầy xương mỏng manh"
Nhịp điệu chủ đạo trong đoạn thơ này góp phần diễn tả điều gì?
- A. Sự chuyển động nhẹ nhàng, run rẩy, và cả sự tàn phai, héo úa của cảnh vật mùa thu.
- B. Sự vui tươi, rộn ràng, đầy sức sống của khu vườn.
- C. Sự tĩnh lặng, bất động của cảnh vật.
- D. Sự dữ dội, mạnh mẽ của thiên nhiên.
Câu 10: Trong "Đây thôn Vĩ Dạ", câu hỏi tu từ "Ai biết tình ai có đậm đà?" ở cuối bài thể hiện tâm trạng gì của nhà thơ?
- A. Sự tin tưởng tuyệt đối vào tình cảm của người Vĩ Dạ.
- B. Sự hoài nghi, băn khoăn, day dứt về tình cảm, về sự cách trở giữa "anh" và "ai".
- C. Niềm hạnh phúc vì tình yêu được đáp lại.
- D. Sự trách móc, giận hờn đối với người ở Vĩ Dạ.
Câu 11: Hình ảnh "Mặt trời của bắp thì nằm trên đồi / Mặt trời của mẹ, em nằm trên lưng" trong "Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ" (Nguyễn Khoa Điềm - bài đọc thêm hoặc liên quan) sử dụng biện pháp tu từ gì để làm nổi bật vai trò của người mẹ?
- A. Nhân hóa.
- B. Hoán dụ.
- C. So sánh.
- D. Ẩn dụ và so sánh (Ẩn dụ "Mặt trời của mẹ" và cấu trúc so sánh hai vế).
Câu 12: Khi viết bài văn nghị luận về một tác phẩm thơ, yếu tố nào sau đây không nhất thiết phải có trong phần thân bài?
- A. Phân tích các yếu tố nội dung (chủ đề, cảm xúc).
- B. Phân tích các yếu tố nghệ thuật (biện pháp tu từ, hình ảnh, ngôn ngữ).
- C. Giới thiệu chi tiết cuộc đời và sự nghiệp của tác giả.
- D. Đánh giá, nhận xét về giá trị của tác phẩm.
Câu 13: Đọc khổ thơ sau từ một bài thơ có thể liên quan đến chủ đề:
"Anh đi anh nhớ quê nhà
Nhớ canh rau muống nhớ cà dầm tương
Nhớ ai dãi nắng dầm sương
Nhớ ai tát nước bên đường hôm nao"
Điệp ngữ "nhớ" và cấu trúc lặp lại ở đây có tác dụng gì?
- A. Diễn tả nỗi nhớ da diết, sâu nặng, bao trùm lên nhiều đối tượng khác nhau của người đi xa.
- B. Tạo nhịp điệu vui tươi, hóm hỉnh cho bài thơ.
- C. Nhấn mạnh sự quên lãng, không còn nhớ về quê hương.
- D. Liệt kê một cách khách quan các sự vật, sự việc.
Câu 14: Trong bài "Tràng giang", hình ảnh "Tiếng làng xa vãn chợ chiều" xuất hiện ở cuối bài thơ, mang ý nghĩa tương phản với khung cảnh mênh mông, hiu quạnh của sông nước. Sự tương phản này gợi lên điều gì?
- A. Khẳng định sự gắn bó, hòa nhập hoàn toàn của nhà thơ với thiên nhiên.
- B. Làm tăng thêm sự sống động, nhộn nhịp cho bức tranh sông nước.
- C. Biểu tượng cho sự hiện đại hóa, phát triển của nông thôn.
- D. Làm nổi bật hơn nỗi cô đơn, lạc lõng của cái tôi cá nhân trước vũ trụ, đồng thời thể hiện nỗi nhớ về cuộc sống con người, về quê hương.
Câu 15: Phân tích câu thơ "Sóng gợn tràng giang buồn điệp điệp" trong "Tràng giang". Từ "điệp điệp" ở cuối câu thơ có tác dụng gì trong việc diễn tả cảm xúc?
- A. Miêu tả tiếng sóng vỗ liên tục, dồn dập.
- B. Gợi hình ảnh những con sóng xếp chồng lên nhau.
- C. Nhấn mạnh nỗi buồn triền miên, kéo dài, chồng chất như những lớp sóng liên tiếp.
- D. Thể hiện sự vui vẻ, phấn khởi trước khung cảnh sông nước.
Câu 16: Khi giới thiệu một tác phẩm thơ, đâu là cách mở đầu không hiệu quả để thu hút người nghe/đọc?
- A. Trích dẫn một câu thơ hay, ấn tượng và nêu cảm nhận ban đầu.
- B. Bắt đầu bằng việc liệt kê năm sinh, năm mất và các giải thưởng của tác giả.
- C. Nêu khái quát về chủ đề hoặc cảm hứng chính của bài thơ.
- D. Đặt một câu hỏi gợi mở liên quan đến nội dung bài thơ.
Câu 17: Trong bài "Đây mùa thu tới", Xuân Diệu viết: "Sầu oằn tàn tạ lá khô rơi". Từ "oằn" là một động từ mạnh, kết hợp với "sầu" và "tàn tạ". Sự kết hợp này tạo nên hiệu quả biểu đạt gì?
- A. Nhân hóa nỗi sầu như một vật nặng đè lên, làm cảnh vật (lá cây) đau đớn, héo tàn.
- B. Miêu tả chính xác quá trình lá cây bị khô héo.
- C. Thể hiện sự giận dữ, bực bội của nhân vật trữ tình.
- D. So sánh nỗi sầu với sức nặng của cành cây.
Câu 18: So sánh hình ảnh mặt trời trong "Đây thôn Vĩ Dạ" ("nắng mới lên") và "Tình ca ban mai" ("Mặt trời của bắp"). Điểm khác biệt cơ bản trong ý nghĩa biểu tượng của hình ảnh mặt trời ở hai bài thơ là gì?
- A. Cả hai đều là biểu tượng của nỗi buồn.
- B. "Nắng mới" biểu tượng cho sự kết thúc, còn "Mặt trời" biểu tượng cho sự khởi đầu.
- C. "Nắng mới" (Vĩ Dạ) biểu tượng cho vẻ đẹp cảnh vật, sự sống và khao khát kết nối; "Mặt trời" (Tình ca ban mai) là biểu tượng cho tình yêu, nguồn sống tinh thần.
- D. Cả hai đều chỉ đơn thuần là hiện tượng tự nhiên, không có ý nghĩa biểu tượng.
Câu 19: Phân tích cấu trúc bài thơ "Tràng giang" (bốn khổ, mỗi khổ bốn câu). Cấu trúc này có liên quan như thế nào đến cảm xúc và chủ đề của bài thơ?
- A. Cấu trúc chặt chẽ, cân đối (thơ 7 chữ, 4 khổ) tương phản với cảm giác mênh mông, vô định của sông nước, làm nổi bật nỗi cô đơn, lạc lõng của con người.
- B. Cấu trúc lỏng lẻo, tự do, thể hiện dòng cảm xúc tuôn trào không kiểm soát.
- C. Cấu trúc này không có bất kỳ liên quan nào đến nội dung bài thơ.
- D. Cấu trúc đều đặn tạo cảm giác vui tươi, lạc quan.
Câu 20: Trong bài "Sông Đáy", hình ảnh "tiếng cá quẫy dưới trăng" mang đến âm thanh và ánh sáng. Sự kết hợp này gợi lên điều gì về dòng sông và không gian nơi đây?
- A. Sự tĩnh lặng, im lìm đến đáng sợ.
- B. Vẻ đẹp huyền ảo, đầy sức sống tiềm ẩn, vừa thực vừa mơ dưới ánh trăng.
- C. Sự ồn ào, náo nhiệt của cuộc sống về đêm.
- D. Nỗi buồn man mác, hiu quạnh.
Câu 21: Giả sử bạn cần viết một đoạn văn phân tích hiệu quả của biện pháp tu từ trong một khổ thơ. Câu nào sau đây sử dụng ngôn ngữ phân tích hiệu quả nhất?
- A. Biện pháp tu từ ở đây rất hay.
- B. Tác giả dùng biện pháp này để bài thơ sinh động hơn.
- C. Phép nhân hóa "sóng gợn tràng giang buồn điệp điệp" không chỉ miêu tả chuyển động vật lý của sóng mà còn truyền tải trực tiếp nỗi buồn chủ quan của nhân vật trữ tình, khiến nỗi buồn lan tỏa, thấm đẫm vào cảnh vật.
- D. Đoạn thơ này có nhiều biện pháp tu từ.
Câu 22: Đọc đoạn thơ sau (từ một bài thơ khác, dùng để kiểm tra kỹ năng phân tích biện pháp tu từ):
"Mặt trời xuống biển như hòn lửa
Sóng đã cài then đêm sập cửa"
Hai câu thơ trên sử dụng biện pháp tu từ nào là chủ yếu?
- A. Hoán dụ.
- B. Ẩn dụ.
- C. So sánh.
- D. So sánh ("như hòn lửa") và nhân hóa ("cài then", "sập cửa").
Câu 23: Khi phân tích vần và nhịp trong thơ, cần chú ý điều gì để hiểu rõ hơn về hiệu quả nghệ thuật của chúng?
- A. Vần và nhịp góp phần tạo nhạc điệu, liên kết các câu thơ, khổ thơ, đồng thời thể hiện cảm xúc và ý nghĩa của bài thơ.
- B. Vần và nhịp chỉ có tác dụng làm cho bài thơ dễ thuộc hơn.
- C. Vần và nhịp là yếu tố hình thức, không liên quan đến nội dung và cảm xúc.
- D. Chỉ cần xác định loại vần (lưng, chân...) mà không cần phân tích tác dụng.
Câu 24: Trong "Đây thôn Vĩ Dạ", hình ảnh "gió theo lối gió, mây đường mây" thể hiện điều gì về mối quan hệ giữa nhân vật trữ tình và cảnh vật/con người Vĩ Dạ?
- A. Sự hòa hợp, gắn bó mật thiết.
- B. Sự đối lập, xung đột mạnh mẽ.
- C. Sự chia lìa, xa cách, mỗi cái một phương, không thể gặp gỡ, hòa nhập.
- D. Sự chuyển động nhịp nhàng, đồng bộ của thiên nhiên.
Câu 25: Đọc câu thơ "Sóng gợn tràng giang buồn điệp điệp". Đây là một ví dụ tiêu biểu cho việc sử dụng biện pháp tu từ nào để biểu đạt cảm xúc một cách trực tiếp?
- A. Hoán dụ.
- B. Nhân hóa (gán cảm xúc "buồn" cho "sóng").
- C. So sánh.
- D. Điệp ngữ.
Câu 26: Khi phân tích một bài thơ trữ tình, yếu tố nào thường được coi là hạt nhân, là điểm xuất phát để khám phá toàn bộ tác phẩm?
- A. Cảm xúc chủ đạo của nhân vật trữ tình.
- B. Tiểu sử chi tiết của nhà thơ.
- C. Số lượng câu thơ và khổ thơ.
- D. Hoàn cảnh sáng tác cụ thể của bài thơ (nếu không có nhiều thông tin).
Câu 27: Đọc đoạn thơ sau trong "Tình ca ban mai":
"Em đi như chiều đi
Trên sông những cánh buồm
Anh thấy đời mênh mông
Khi mắt em nhìn anh"
Các hình ảnh "chiều đi", "cánh buồm", "sông" và "mênh mông" kết hợp lại gợi lên điều gì về cảm nhận của nhân vật trữ tình về tình yêu?
- A. Tình yêu mang lại sự buồn bã, tăm tối.
- B. Tình yêu nhỏ bé, tù túng.
- C. Tình yêu chỉ là khoảnh khắc thoáng qua như buổi chiều tà.
- D. Tình yêu mở ra một không gian rộng lớn, khoáng đạt, làm cho cuộc đời trở nên ý nghĩa và tươi sáng hơn.
Câu 28: Trong bài thơ "Đây mùa thu tới", câu "Ít nhiều thiếu nữ buồn không nói" thể hiện nét đặc trưng nào trong thơ Xuân Diệu trước Cách mạng tháng Tám?
- A. Cảm thức về nỗi buồn, sự cô đơn, sự giao cảm giữa con người và thiên nhiên trong một tâm trạng u sầu.
- B. Sự vui tươi, yêu đời, ca ngợi cuộc sống hiện tại.
- C. Chủ nghĩa anh hùng, tinh thần đấu tranh.
- D. Miêu tả chân thực cuộc sống lao động của người dân.
Câu 29: Khi trình bày cảm nhận về một bài thơ, việc sử dụng giọng điệu và ngữ điệu phù hợp khi đọc thơ có tác dụng gì?
- A. Làm cho bài thơ dài hơn.
- B. Giúp người nghe cảm nhận rõ hơn nhạc điệu, cảm xúc và tinh thần của bài thơ.
- C. Không có tác dụng gì ngoài việc đọc đúng chữ.
- D. Chỉ quan trọng khi trình bày cho giáo viên chấm điểm.
Câu 30: Đọc đoạn thơ sau trong "Tràng giang":
"Lòng quê dợn dợn vời con nước,
Không khói hoàng hôn cũng nhớ nhà."
Hai câu thơ này thể hiện trực tiếp và sâu sắc nhất điều gì trong tâm trạng của nhà thơ?
- A. Nỗi buồn trước cảnh hoàng hôn.
- B. Sự ngưỡng mộ trước vẻ đẹp của dòng sông.
- C. Nỗi nhớ nhà chỉ xuất hiện khi có khói hoàng hôn.
- D. Nỗi nhớ quê hương, nhớ nhà thường trực, da diết, không cần bất kỳ tín hiệu quen thuộc nào (như khói hoàng hôn) để gợi nhắc.