Trắc nghiệm Sinh học 11 Cánh diều Bài 14: Tập tính ở động vật - Đề 03 được xây dựng với nhiều câu hỏi chất lượng, sát với nội dung chương trình học, giúp bạn dễ dàng ôn tập và kiểm tra kiến thức hiệu quả. Hãy cùng bắt đầu làm bài tập trắc nghiệm ngay để nâng cao hiểu biết và chuẩn bị tốt cho kỳ thi sắp tới!
Câu 1: Một con chó con lần đầu tiên nghe thấy tiếng chuông cửa và không có phản ứng gì đặc biệt. Sau đó, mỗi lần tiếng chuông cửa vang lên, chủ của nó đều mở cửa và cho nó một mẩu bánh thưởng. Lặp lại nhiều lần, con chó bắt đầu chảy nước bọt và chạy ra cửa mỗi khi nghe tiếng chuông, ngay cả khi chủ chưa mở cửa. Đây là ví dụ về hình thức học tập nào?
- A. Học ngầm
- B. Điều kiện hóa cổ điển
- C. Điều kiện hóa hành động
- D. Học xã hội
Câu 2: Một con chim mới nở đi theo vật thể chuyển động đầu tiên mà nó nhìn thấy (thường là chim mẹ). Hiện tượng này, giúp chim non nhận biết và đi theo mẹ, được gọi là gì?
- A. Quen nhờn
- B. Điều kiện hóa
- C. In vết
- D. Học bắt chước
Câu 3: Khi một con mèo lần đầu tiên chạm vào bếp nóng, nó bị bỏng và rút chân lại. Lần sau, khi đến gần bếp nóng, nó sẽ tránh xa. Đây là ví dụ về hình thức học tập nào?
- A. Điều kiện hóa hành động
- B. In vết
- C. Quen nhờn
- D. Học ngầm
Câu 4: Một con ốc sên đang bò trên đường. Khi chạm nhẹ vào vỏ, ốc sên rụt người lại. Nếu liên tục chạm nhẹ vào vỏ ốc sên với một lực và tần suất nhất định mà không gây nguy hiểm thực sự, phản ứng rụt người của ốc sên sẽ dần biến mất. Đây là ví dụ về hình thức học tập nào?
- A. In vết
- B. Điều kiện hóa cổ điển
- C. Học ngầm
- D. Quen nhờn
Câu 5: Một con khỉ non quan sát khỉ mẹ dùng đá đập vỡ quả hạch để lấy nhân bên trong. Sau nhiều lần quan sát, con khỉ non cũng thử làm theo và cuối cùng học được cách sử dụng công cụ. Đây là ví dụ về hình thức học tập nào?
- A. Học xã hội
- B. Điều kiện hóa cổ điển
- C. In vết
- D. Quen nhờn
Câu 6: Điểm khác biệt cơ bản nhất giữa tập tính bẩm sinh và tập tính học được là gì?
- A. Tính phức tạp của hành vi
- B. Cơ sở hình thành (di truyền vs. học hỏi)
- C. Sự tham gia của hệ thần kinh
- D. Mức độ cần thiết cho sự sống còn
Câu 7: Tại sao tập tính học được lại có ý nghĩa quan trọng đối với động vật, đặc biệt là động vật có hệ thần kinh phát triển?
- A. Giúp động vật thực hiện các hành vi phức tạp ngay từ khi sinh ra.
- B. Đảm bảo sự ổn định tuyệt đối trong phản ứng với mọi kích thích.
- C. Giúp động vật thích nghi linh hoạt với môi trường sống thay đổi.
- D. Chỉ cần thiết cho các loài sống thành bầy đàn.
Câu 8: Cơ sở thần kinh của tập tính bẩm sinh là gì?
- A. Các cung phản xạ không điều kiện.
- B. Sự hình thành các đường liên hệ thần kinh tạm thời.
- C. Hoạt động của vỏ não là chủ yếu.
- D. Sự tương tác phức tạp giữa nhiều trung khu thần kinh cấp cao.
Câu 9: Cơ sở thần kinh của tập tính học được là gì?
- A. Các cung phản xạ không điều kiện cố định.
- B. Sự hình thành các đường liên hệ thần kinh tạm thời.
- C. Chỉ dựa vào hoạt động của tủy sống.
- D. Không liên quan đến hệ thần kinh.
Câu 10: Khi nói về mối quan hệ giữa tập tính bẩm sinh và tập tính học được, phát biểu nào sau đây là đúng nhất?
- A. Tập tính bẩm sinh hoàn toàn độc lập với tập tính học được.
- B. Tập tính học được luôn thay thế tập tính bẩm sinh khi động vật trưởng thành.
- C. Tập tính bẩm sinh và tập tính học được cạnh tranh nhau trong suốt đời sống cá thể.
- D. Tập tính bẩm sinh là nền tảng cho sự hình thành và phát triển của tập tính học được.
Câu 11: Tại sao tập tính di cư ở chim (ví dụ: chim én bay về phương Nam tránh rét) được xếp vào loại tập tính bẩm sinh, mặc dù nó có vẻ phức tạp?
- A. Hành vi này được quy định bởi yếu tố di truyền và không cần học hỏi.
- B. Chỉ có một số cá thể trong loài thực hiện hành vi này.
- C. Nó là kết quả của quá trình học hỏi từ bố mẹ.
- D. Hành vi này có thể thay đổi hoàn toàn trong suốt đời sống cá thể.
Câu 12: Tập tính kiếm ăn ở động vật rất đa dạng. Sự đa dạng này chủ yếu phản ánh điều gì?
- A. Sự khác biệt về giới tính trong loài.
- B. Sự thích nghi với nguồn thức ăn và môi trường sống đặc trưng của loài.
- C. Mức độ thông minh của từng cá thể.
- D. Ảnh hưởng ngẫu nhiên của các yếu tố bên ngoài.
Câu 13: Một con cá lia thia đực xù mang, xòe vây khi nhìn thấy một con cá lia thia đực khác hoặc thậm chí là hình ảnh phản chiếu của chính nó trong gương. Đây là ví dụ về loại tập tính nào?
- A. Tập tính sinh sản
- B. Tập tính kiếm ăn
- C. Tập tính bảo vệ lãnh thổ
- D. Tập tính xã hội
Câu 14: Ong mật sống theo xã hội, có sự phân chia vai trò rõ ràng (ong chúa, ong thợ, ong đực). Ong thợ thực hiện nhiều nhiệm vụ khác nhau như tìm kiếm thức ăn, xây tổ, chăm sóc ấu trùng, bảo vệ tổ. Đây là ví dụ điển hình của loại tập tính nào?
- A. Tập tính di cư
- B. Tập tính sinh sản
- C. Tập tính bảo vệ lãnh thổ
- D. Tập tính xã hội
Câu 15: Trong nhiều loài động vật, con đực thường thực hiện các hành vi ve vãn, phô diễn sức mạnh hoặc vẻ đẹp để thu hút con cái. Đây là một phần của loại tập tính nào?
- A. Tập tính sinh sản
- B. Tập tính kiếm ăn
- C. Tập tính xã hội
- D. Tập tính di cư
Câu 16: Tại sao việc nghiên cứu tập tính động vật có ý nghĩa quan trọng trong thực tiễn?
- A. Chỉ để thỏa mãn trí tò mò về thế giới động vật.
- B. Chủ yếu phục vụ mục đích giải trí, biểu diễn.
- C. Giúp con người ứng dụng vào chăn nuôi, trồng trọt, bảo tồn, và huấn luyện động vật.
- D. Không có giá trị thực tiễn đáng kể.
Câu 17: Phân tích ví dụ về con chim tu hú đẻ trứng vào tổ chim chủ, sau đó chim non tu hú nở trước và đẩy trứng chim chủ ra khỏi tổ. Hành vi này được giải thích chủ yếu dựa trên nguyên tắc nào?
- A. Chim tu hú non học được từ bố mẹ.
- B. Chim tu hú non có ý thức cạnh tranh.
- C. Chim tu hú non nhầm lẫn trứng của mình với trứng chim chủ.
- D. Một tập tính bẩm sinh đảm bảo sự sống sót của cá thể non.
Câu 18: Một con cáo sống trong khu vực có nhiều loại con mồi khác nhau (thỏ, chuột, gà rừng). Ban đầu, nó săn bắt tất cả. Tuy nhiên, sau một thời gian, nó có xu hướng tập trung săn loại mồi dễ bắt và có năng lượng cao nhất. Đây là biểu hiện của sự điều chỉnh nào trong tập tính kiếm ăn?
- A. Hoàn toàn do bản năng di truyền.
- B. Điều chỉnh dựa trên kinh nghiệm học được để tối ưu hóa năng lượng.
- C. Chỉ phụ thuộc vào số lượng con mồi có sẵn.
- D. Là tập tính xã hội học từ đồng loại.
Câu 19: Tại sao các loài động vật có hệ thần kinh càng phát triển thì tập tính học được càng đa dạng và phức tạp?
- A. Hệ thần kinh phát triển cho phép hình thành nhiều đường liên hệ thần kinh tạm thời và xử lý thông tin phức tạp.
- B. Động vật có hệ thần kinh phát triển không có tập tính bẩm sinh.
- C. Tập tính chỉ phụ thuộc vào kích thước cơ thể chứ không phụ thuộc vào hệ thần kinh.
- D. Hệ thần kinh phát triển chỉ làm tăng tốc độ phản xạ bẩm sinh.
Câu 20: Khi huấn luyện chó nghiệp vụ để phát hiện ma túy, người ta thường cho chó đánh hơi vật có ma túy, sau đó thưởng cho nó (bằng thức ăn hoặc lời khen). Lặp lại quá trình này, chó sẽ có phản ứng đặc trưng (ví dụ: ngồi xuống) khi ngửi thấy mùi ma túy. Đây là ứng dụng của nguyên tắc nào trong huấn luyện tập tính?
- A. Quen nhờn
- B. In vết
- C. Điều kiện hóa hành động
- D. Học ngầm
Câu 21: Chim nhạn (một loài chim biển) có khả năng tìm đường trở về tổ của mình sau những chuyến đi xa hàng nghìn kilomet trên biển. Khả năng định hướng này ở chim nhạn được giải thích chủ yếu dựa vào yếu tố nào?
- A. Chỉ dựa vào các điểm mốc địa hình quen thuộc.
- B. Khả năng cảm nhận từ trường Trái Đất.
- C. Ghi nhớ mùi đặc trưng của tổ.
- D. Học hỏi lộ trình chính xác từ chim bố mẹ.
Câu 22: Một con mèo nhà thường xuyên được cho ăn vào một giờ cố định mỗi ngày. Theo thời gian, cứ đến giờ đó, con mèo bắt đầu có dấu hiệu đói và chờ đợi thức ăn, ngay cả khi chủ chưa chuẩn bị. Đây là ví dụ về vai trò của yếu tố nào trong việc hình thành tập tính?
- A. Tín hiệu thời gian (nhịp sinh học)
- B. Mùi thức ăn
- C. Hình ảnh chủ nhà
- D. Âm thanh cụ thể
Câu 23: Trong một đàn linh trưởng, con non thường học các kỹ năng xã hội quan trọng (ví dụ: cách tương tác với các thành viên khác, cách tìm kiếm thức ăn an toàn) thông qua việc quan sát và bắt chước con trưởng thành. Nếu một con non bị tách khỏi đàn quá sớm, nó có thể gặp khó khăn trong việc hòa nhập xã hội và sinh tồn. Điều này nhấn mạnh tầm quan trọng của hình thức học tập nào?
- A. In vết
- B. Quen nhờn
- C. Điều kiện hóa cổ điển
- D. Học xã hội
Câu 24: Tại sao việc sử dụng thiên địch (ví dụ: ong mắt đỏ diệt trứng sâu đục thân) trong nông nghiệp là một ứng dụng hiệu quả của tập tính động vật?
- A. Khai thác tập tính săn mồi/ký sinh bẩm sinh của thiên địch đối với sâu hại.
- B. Thiên địch được huấn luyện để chỉ tấn công sâu hại.
- C. Thiên địch có tập tính di cư đến nơi có sâu hại.
- D. Thiên địch cạnh tranh lãnh thổ với sâu hại.
Câu 25: Một con cá sống trong bể kính. Ban đầu, mỗi khi có người đến gần bể, nó bơi ra chờ đợi thức ăn. Tuy nhiên, nếu người đó thường xuyên đến gần mà không cho ăn, con cá sẽ dần dần không còn bơi ra nữa. Đây là ví dụ về sự mất đi của phản xạ có điều kiện do hiện tượng nào?
- A. Quen nhờn
- B. Dập tắt phản xạ có điều kiện
- C. In vết
- D. Hình thành phản xạ có điều kiện mới
Câu 26: Chim én thường xây tổ dưới mái hiên nhà. Đây là một tập tính phức tạp bao gồm nhiều giai đoạn như tìm vật liệu, xây nền, đắp thành tổ. Mặc dù có sự điều chỉnh nhất định, nhưng cấu trúc tổ và cách xây dựng mang đặc trưng của loài. Tập tính này thuộc loại nào?
- A. Tập tính bẩm sinh thuần túy
- B. Tập tính học được thuần túy
- C. Tập tính hỗn hợp
- D. Phản xạ không điều kiện đơn giản
Câu 27: Khi một con sư tử non học cách rình mồi và vồ mồi bằng cách quan sát và thực hành cùng sư tử mẹ và các con trưởng thành khác trong đàn. Quá trình này thể hiện rõ sự kết hợp của những hình thức học tập nào?
- A. Học xã hội và điều kiện hóa hành động.
- B. In vết và quen nhờn.
- C. Điều kiện hóa cổ điển và học ngầm.
- D. Chỉ là tập tính bẩm sinh.
Câu 28: Một trong những chức năng quan trọng nhất của tập tính tự vệ ở động vật là gì?
- A. Tìm kiếm nguồn thức ăn mới.
- B. Thu hút bạn tình.
- C. Mở rộng lãnh thổ.
- D. Bảo vệ bản thân khỏi nguy hiểm và kẻ thù.
Câu 29: Tại sao việc nghiên cứu tập tính ở các loài động vật khác nhau lại giúp chúng ta hiểu sâu hơn về sự tiến hóa của hệ thần kinh?
- A. Tập tính ở mọi loài động vật đều giống nhau.
- B. Hệ thần kinh không ảnh hưởng đến tập tính.
- C. Mức độ phức tạp của tập tính phản ánh sự phát triển của hệ thần kinh qua tiến hóa.
- D. Chỉ có tập tính học được mới liên quan đến hệ thần kinh.
Câu 30: Một nhóm khỉ sống trong khu rừng thường xuyên bị hổ tấn công. Một ngày nọ, một con khỉ phát hiện ra rằng phát ra tiếng kêu báo động đặc biệt có thể khiến cả đàn chạy trốn và thoát khỏi nguy hiểm. Sau đó, các con khỉ khác trong đàn cũng học cách phát ra tiếng kêu này khi phát hiện hổ. Đây là ví dụ về sự kết hợp của những loại tập tính nào?
- A. Tập tính bẩm sinh và tập tính học được (học xã hội).
- B. Chỉ là tập tính bẩm sinh.
- C. Chỉ là tập tính học được (quen nhờn).
- D. Tập tính sinh sản và tập tính kiếm ăn.
