Trắc nghiệm Thời gian - Kết nối tri thức - Đề 04 được xây dựng với nhiều câu hỏi chất lượng, sát với nội dung chương trình học, giúp bạn dễ dàng ôn tập và kiểm tra kiến thức hiệu quả. Hãy cùng bắt đầu làm bài tập trắc nghiệm ngay để nâng cao hiểu biết và chuẩn bị tốt cho kỳ thi sắp tới!
Câu 1: Dựa vào nhan đề và những hình ảnh thơ quen thuộc trong bài thơ "Thời gian" của Văn Cao ("thời gian qua kẽ tay", "khô những chiếc lá", "rơi những kỷ niệm"), anh/chị hãy nhận xét về cảm quan chủ đạo của tác giả về thời gian ở những dòng thơ mở đầu?
- A. Thời gian là dòng chảy bất tận, tuần hoàn theo quy luật tự nhiên.
- B. Thời gian trôi nhanh, gây ra sự lụi tàn, mất mát và cảm giác bi kịch về sự hữu hạn.
- C. Thời gian là thước đo của sự trưởng thành và tích lũy kinh nghiệm.
- D. Thời gian mang đến những cơ hội mới và hy vọng về tương lai.
Câu 2: Hình ảnh "thời gian qua kẽ tay" trong bài thơ gợi cho người đọc liên tưởng sâu sắc nhất đến khía cạnh nào của thời gian?
- A. Sự tuần hoàn, lặp lại của thời gian theo chu kỳ.
- B. Khả năng tích lũy kinh nghiệm và tri thức theo thời gian.
- C. Tính trôi chảy nhanh chóng, không thể nắm giữ và sự mong manh của thời gian.
- D. Sự tàn phá, hủy hoại của thời gian đối với vạn vật.
Câu 3: Trong bài thơ "Thời gian", sự đối lập giữa "những chiếc lá khô", "những kỷ niệm rơi" với "câu thơ còn xanh", "bài hát còn xanh" nhằm mục đích gì?
- A. Làm nổi bật sự đối lập giữa cái hữu hạn (bị thời gian làm phai tàn) và cái vĩnh cửu (vượt lên thời gian).
- B. Thể hiện sự nuối tiếc của nhà thơ về những gì đã mất đi trong quá khứ.
- C. Nhấn mạnh quy luật sinh - diệt của vạn vật trong vũ trụ.
- D. Miêu tả sự thay đổi của cảnh vật và tâm trạng con người theo dòng chảy thời gian.
Câu 4: Từ "riêng" được lặp lại nhiều lần trong bài thơ "Thời gian" có tác dụng nhấn mạnh điều gì?
- A. Sự cô đơn, lẻ loi của chủ thể trữ tình trước dòng chảy thời gian.
- B. Sự khác biệt, độc đáo của phong cách sáng tác Văn Cao.
- C. Sự tách biệt giữa thế giới nội tâm của nhà thơ và thế giới bên ngoài.
- D. Khẳng định sức sống, sự tồn tại độc lập và trường tồn của những giá trị tinh thần (nghệ thuật, tình yêu).
Câu 5: Hình ảnh "đôi mắt em như hai giếng nước" trong bài thơ "Thời gian" mang ý nghĩa biểu tượng nào?
- A. Biểu tượng cho vẻ đẹp trong sáng, sâu thẳm và sức sống trường tồn của tình yêu, cái đẹp.
- B. Biểu tượng cho sự tĩnh lặng, bình yên trong tâm hồn con người.
- C. Biểu tượng cho sự bí ẩn, khó hiểu của thế giới nội tâm.
- D. Biểu tượng cho sự giàu có, sung túc về vật chất.
Câu 6: Bài thơ "Thời gian" được sáng tác vào năm 1987, khi Văn Cao đã ở tuổi xế chiều. Yếu tố "thời điểm sáng tác" này có ảnh hưởng như thế nào đến giọng điệu và cảm hứng chủ đạo của bài thơ?
- A. Tạo nên giọng điệu trẻ trung, sôi nổi, lạc quan về tương lai.
- B. Khiến bài thơ chỉ tập trung miêu tả cảnh vật thiên nhiên theo mùa.
- C. Mang đến giọng điệu chiêm nghiệm, suy tư, trầm lắng về cuộc đời và những giá trị vĩnh cửu.
- D. Làm cho bài thơ mang đậm tính chất hồi ký, kể lại chi tiết các sự kiện đã qua.
Câu 7: Nhận xét nào dưới đây khái quát đúng nhất về triết lý nhân sinh được thể hiện trong bài thơ "Thời gian"?
- A. Con người cần sống hết mình cho hiện tại vì thời gian là hữu hạn.
- B. Thời gian làm phai tàn vạn vật, nhưng nghệ thuật và tình yêu có sức mạnh trường tồn, vĩnh cửu.
- C. Quy luật của thời gian là sự lặp lại, tuần hoàn không ngừng.
- D. Giá trị của con người được đo đếm bằng những gì họ tích lũy được theo thời gian.
Câu 8: Phân tích tác dụng của cấu trúc bài thơ "Thời gian" (chủ yếu là sự chuyển đổi hình ảnh và cảm xúc qua các khổ thơ)?
- A. Tạo ra cảm giác đơn điệu, lặp lại trong việc miêu tả thời gian.
- B. Làm cho bài thơ trở nên khó hiểu, thiếu mạch lạc về ý.
- C. Chỉ đơn thuần là liệt kê các hình ảnh khác nhau về thời gian.
- D. Tạo sự chuyển đổi từ cảm quan về sự trôi chảy, mất mát của thời gian vật lý sang khẳng định sự trường tồn của giá trị tinh thần, làm nổi bật chủ đề.
Câu 9: Biện pháp tu từ nào được sử dụng hiệu quả nhất trong việc thể hiện sự tương phản giữa cái hữu hạn và cái vĩnh cửu trong bài thơ "Thời gian"?
- A. So sánh ("đôi mắt em như hai giếng nước")
- B. Tương phản/Đối lập ("lá khô"/"câu thơ còn xanh")
- C. Điệp ngữ ("riêng")
- D. Ẩn dụ ("câu thơ", "bài hát" cho nghệ thuật)
Câu 10: Cảm xúc chủ đạo được thể hiện xuyên suốt bài thơ "Thời gian" là gì?
- A. Niềm vui sướng, hân hoan trước vẻ đẹp của cuộc sống.
- B. Sự tuyệt vọng, bi quan trước sự khắc nghiệt của thời gian.
- C. Sự suy tư, chiêm nghiệm về quy luật của thời gian và giá trị vĩnh cửu.
- D. Nỗi buồn man mác, tiếc nuối về quá khứ đã qua.
Câu 11: Nhận xét nào về ngôn ngữ trong bài thơ "Thời gian" là chính xác?
- A. Ngôn ngữ cầu kỳ, bác học, khó hiểu.
- B. Ngôn ngữ giản dị, cô đọng nhưng giàu sức gợi hình, gợi cảm và tính biểu tượng.
- C. Ngôn ngữ mang đậm tính khẩu ngữ, gần gũi với đời sống thường ngày.
- D. Ngôn ngữ sử dụng nhiều từ Hán Việt, cổ kính.
Câu 12: Hình ảnh "còn xanh" được dùng để miêu tả "câu thơ" và "bài hát" có ý nghĩa gì đặc biệt trong văn cảnh bài thơ "Thời gian"?
- A. Miêu tả màu sắc của giấy viết thơ và bản nhạc.
- B. Nhấn mạnh sự non nớt, chưa hoàn thiện của tác phẩm.
- C. Biểu tượng cho sức sống bền bỉ, sự tươi mới và giá trị trường tồn, không bị thời gian làm phai nhạt.
- D. Gợi nhớ về tuổi trẻ, thời kỳ sung sức của người nghệ sĩ.
Câu 13: Bài thơ "Thời gian" thể hiện quan niệm của Văn Cao về mối quan hệ giữa con người, thời gian và nghệ thuật như thế nào?
- A. Con người hữu hạn trước thời gian, nhưng nghệ thuật và tình yêu là những giá trị tinh thần có sức mạnh trường tồn.
- B. Thời gian là yếu tố quyết định sự thành bại của người nghệ sĩ.
- C. Nghệ thuật chỉ là sự phản ánh nhất thời của dòng chảy thời gian.
- D. Con người có thể kiểm soát và làm chủ thời gian thông qua sáng tạo nghệ thuật.
Câu 14: Nếu ví thời gian như một dòng sông, thì hình ảnh "thời gian qua kẽ tay" gợi liên tưởng đến đặc điểm nào của dòng sông đó?
- A. Sự êm đềm, tĩnh lặng của dòng sông.
- B. Sự sâu lắng, bí ẩn của dòng sông.
- C. Sự bồi đắp phù sa, tạo nên sự sống của dòng sông.
- D. Sự trôi chảy nhanh chóng, không thể níu giữ của dòng nước.
Câu 15: Trong bối cảnh văn học Việt Nam hiện đại, bài thơ "Thời gian" của Văn Cao có điểm gì nổi bật về mặt phong cách và tư tưởng so với các tác phẩm cùng thời?
- A. Phong cách thơ tự do, giàu suy tư triết lý, sử dụng hình ảnh biểu tượng sâu sắc về thời gian và giá trị vĩnh cửu, khác biệt với xu hướng thơ ca hiện thực lúc bấy giờ.
- B. Sử dụng thể thơ truyền thống (lục bát) một cách sáng tạo, mang hơi thở hiện đại.
- C. Tập trung miêu tả chi tiết các sự kiện lịch sử quan trọng.
- D. Giọng điệu hài hước, châm biếm về những vấn đề xã hội.
Câu 16: Phân tích hiệu quả nghệ thuật của việc lặp lại cấu trúc "riêng một..." và "còn xanh" trong bài thơ "Thời gian".
- A. Tạo nhịp điệu đều đặn, êm ái cho bài thơ.
- B. Nhấn mạnh và khẳng định đanh thép sức sống độc lập, bền bỉ, tươi mới của nghệ thuật và tình yêu trước sự bào mòn của thời gian.
- C. Diễn tả sự tuần hoàn, lặp lại của các hiện tượng trong tự nhiên.
- D. Gợi cảm giác bâng khuâng, nuối tiếc về những gì đã qua.
Câu 17: Trong khổ thơ cuối, khi nhà thơ nhìn "đôi mắt em như hai giếng nước", hình ảnh này có ý nghĩa gì trong việc đối trọng với cảm quan về thời gian ở khổ thơ đầu?
- A. Hình ảnh "giếng nước" (tình yêu) đối lập với sự "qua kẽ tay" (thời gian trôi), khẳng định sự tồn tại bền vững, sâu sắc của tình yêu như một nguồn sống vượt lên sự phai tàn của thời gian.
- B. Miêu tả vẻ đẹp ngoại hình của người con gái một cách chân thực.
- C. Thể hiện nỗi nhớ nhung, mong chờ người yêu.
- D. Gợi ý về một kỷ niệm đẹp trong quá khứ liên quan đến "đôi mắt em".
Câu 18: Bài thơ "Thời gian" của Văn Cao thể hiện sự ảnh hưởng của những quan niệm triết học nào về thời gian?
- A. Quan niệm thời gian là một vòng tuần hoàn lặp lại.
- B. Quan niệm thời gian chỉ tồn tại trong ý niệm chủ quan của con người.
- C. Quan niệm về sự trôi chảy tuyến tính của thời gian vật lý và sự trường tồn của thời gian tinh thần/nghệ thuật.
- D. Quan niệm thời gian là một thực thể khách quan, độc lập với ý thức con người.
Câu 19: Phân tích vai trò của "kỷ niệm" trong cấu trúc cảm xúc của bài thơ "Thời gian".
- A. Là điểm tựa tinh thần giúp con người vượt qua sự khắc nghiệt của thời gian.
- B. Là minh chứng cho sự tuần hoàn, lặp lại của quá khứ.
- C. Là nguồn cảm hứng trực tiếp cho việc sáng tạo nghệ thuật.
- D. Là những gì bị thời gian làm phai nhạt, rơi rụng, góp phần thể hiện cảm quan về sự mất mát, hữu hạn.
Câu 20: Bài thơ "Thời gian" có thể được xem là một tuyên ngôn nghệ thuật của Văn Cao không? Vì sao?
- A. Có, vì bài thơ khẳng định sức mạnh và sự trường tồn vĩnh cửu của nghệ thuật trước sự trôi chảy của thời gian.
- B. Không, vì bài thơ chỉ đơn thuần miêu tả cảm xúc cá nhân về thời gian.
- C. Có, nhưng chỉ là tuyên ngôn về tình yêu chứ không phải nghệ thuật.
- D. Không, vì tuyên ngôn nghệ thuật phải là một văn bản lý luận rõ ràng.
Câu 21: So sánh hình ảnh "lá khô" trong bài thơ "Thời gian" với hình ảnh chiếc lá trong thơ ca truyền thống (ví dụ: "Lá vàng trước ngõ"). Điểm khác biệt cơ bản về ý nghĩa biểu tượng là gì?
- A. Cả hai đều chỉ đơn thuần miêu tả sự thay đổi của thực vật.
- B. Hình ảnh lá khô trong thơ truyền thống gợi sự sống, còn trong bài thơ "Thời gian" gợi sự chết chóc.
- C. Lá khô trong thơ truyền thống chủ yếu gợi mùa thu, tâm trạng buồn, chia ly; còn trong "Thời gian" là biểu tượng của sự lụi tàn, mất mát do thời gian gây ra, đối lập với sự trường tồn của giá trị tinh thần.
- D. Hình ảnh lá khô trong bài thơ "Thời gian" mang ý nghĩa tích cực hơn lá vàng trong thơ truyền thống.
Câu 22: Nếu phải chọn một từ khóa để khái quát chủ đề chính của bài thơ "Thời gian", từ nào phù hợp nhất?
- A. Lãng quên
- B. Tuổi trẻ
- C. Nuối tiếc
- D. Trường tồn
Câu 23: Phân tích vai trò của nhịp điệu trong việc thể hiện cảm xúc và ý tứ của bài thơ "Thời gian".
- A. Nhịp điệu linh hoạt, thay đổi theo cảm xúc và ý tứ, góp phần diễn tả sự trôi nhanh của thời gian và sự chiêm nghiệm sâu sắc.
- B. Nhịp điệu đều đặn, chậm rãi, tạo không khí buồn man mác.
- C. Nhịp điệu nhanh, gấp gáp xuyên suốt bài, thể hiện sự vội vã của cuộc sống.
- D. Nhịp điệu hỗn loạn, không có quy luật, làm bài thơ khó đọc.
Câu 24: Dựa vào bài thơ "Thời gian", anh/chị hiểu thế nào về quan niệm "cái đẹp" của Văn Cao?
- A. Cái đẹp là những gì thuộc về quá khứ, đã bị thời gian làm phai nhạt.
- B. Cái đẹp là những giá trị tinh thần (nghệ thuật, tình yêu) có sức sống bền bỉ, vĩnh cửu, vượt lên sự bào mòn của thời gian.
- C. Cái đẹp chỉ tồn tại trong tự nhiên, không liên quan đến con người.
- D. Cái đẹp là những gì mang lại danh vọng, tiền tài cho người nghệ sĩ.
Câu 25: Tại sao nhà thơ lại sử dụng hình ảnh "giếng nước" để so sánh với "đôi mắt em" mà không phải là hình ảnh khác (ví dụ: dòng suối, mặt hồ)?
- A. Giếng nước là hình ảnh gần gũi với cuộc sống nông thôn Việt Nam.
- B. Giếng nước gợi sự tĩnh lặng, phù hợp với tâm trạng buồn bã.
- C. Giếng nước gợi sự sâu lắng, nguồn nước bền vững, biểu tượng cho vẻ đẹp và sức sống tinh thần không cạn kiệt, đối lập với sự trôi chảy của thời gian.
- D. Nhà thơ tùy tiện lựa chọn hình ảnh mà không có dụng ý đặc biệt.
Câu 26: Liên hệ bài thơ "Thời gian" với một tác phẩm nghệ thuật (văn học, âm nhạc, hội họa) khác cùng thể hiện chủ đề về thời gian và sự trường tồn của cái đẹp/tinh thần. Nêu điểm tương đồng và khác biệt cơ bản về cách thể hiện.
- A. Tương đồng: Cùng thể hiện sự trôi chảy của thời gian. Khác biệt: Cách Văn Cao khẳng định sự trường tồn "riêng" của nghệ thuật và tình yêu bằng hình ảnh biểu tượng (còn xanh, giếng nước) có nét độc đáo so với các tác phẩm khác có thể tập trung vào nỗi buồn/niềm vui trước thời gian hoặc chỉ đơn thuần miêu tả sự thay đổi.
- B. Tương đồng: Đều sử dụng thể thơ tự do. Khác biệt: Bài thơ khác không có hình ảnh giếng nước.
- C. Tương đồng: Cùng viết về mùa thu. Khác biệt: Bài thơ khác dài hơn.
- D. Không thể liên hệ vì mỗi tác phẩm là độc nhất.
Câu 27: Giả sử một người trẻ tuổi đọc bài thơ "Thời gian". Thông điệp nào từ bài thơ có ý nghĩa thiết thực nhất đối với họ trong cuộc sống hiện đại?
- A. Nên sống chậm lại và hưởng thụ cuộc sống thay vì làm việc chăm chỉ.
- B. Thời gian là thứ không quan trọng, chỉ cần sống theo cảm xúc.
- C. Những giá trị vật chất mới là thứ tồn tại mãi mãi.
- D. Nhận thức về sự trôi chảy của thời gian để sống ý nghĩa, trân trọng và tạo ra những giá trị tinh thần (nghệ thuật, tình yêu, cái đẹp) có khả năng trường tồn.
Câu 28: Dựa vào bài thơ "Thời gian", anh/chị có thể suy luận gì về phong thái và tâm hồn của nhà thơ Văn Cao ở giai đoạn cuối đời?
- A. Vội vã, lo âu trước sự hữu hạn của cuộc đời.
- B. Chiêm nghiệm, đĩnh đạc, giàu suy tư về thời gian và trân trọng những giá trị tinh thần vĩnh cửu.
- C. Tuyệt vọng, bi quan về tương lai.
- D. Hờ hững, thờ ơ với mọi sự thay đổi của cuộc đời.
Câu 29: Phân tích mối liên hệ giữa hình ảnh "khô những chiếc lá", "rơi những kỷ niệm" và "thời gian qua kẽ tay" trong việc diễn tả cùng một ý niệm về thời gian.
- A. Chúng là những hình ảnh hoàn toàn độc lập, không liên quan đến nhau.
- B. Chúng diễn tả các giai đoạn khác nhau của cuộc đời con người.
- C. Chúng cùng nhau khắc họa sự trôi chảy, mất mát, lụi tàn mà thời gian gây ra đối với sự vật và ký ức, tạo nên cảm quan bi kịch ở phần đầu bài thơ.
- D. Chúng chỉ đơn thuần miêu tả cảnh vật theo mùa.
Câu 30: Bài thơ "Thời gian" của Văn Cao có thể được hiểu là lời nhắn nhủ gì về cách con người nên đối diện với thời gian và cuộc sống?
- A. Hãy cố gắng níu giữ mọi khoảnh khắc của quá khứ.
- B. Đừng quan tâm đến thời gian vì mọi thứ đều sẽ lụi tàn.
- C. Chỉ có vật chất mới là thứ tồn tại mãi mãi, hãy tập trung vào nó.
- D. Hãy trân trọng thời gian, sống có ý nghĩa và hướng tới việc tạo dựng, gìn giữ những giá trị tinh thần cao đẹp có khả năng trường tồn.