Trắc nghiệm “Và tôi vẫn muốn mẹ...” - Kết nối tri thức - Đề 02 được xây dựng với nhiều câu hỏi chất lượng, sát với nội dung chương trình học, giúp bạn dễ dàng ôn tập và kiểm tra kiến thức hiệu quả. Hãy cùng bắt đầu làm bài tập trắc nghiệm ngay để nâng cao hiểu biết và chuẩn bị tốt cho kỳ thi sắp tới!
Câu 1: Đoạn trích “Và tôi vẫn muốn mẹ…” được trần thuật chủ yếu theo ngôi kể nào và tạo ra hiệu quả gì về mặt cảm xúc và góc nhìn?
- A. Ngôi thứ nhất, giúp người đọc cảm nhận trực tiếp cảm xúc, suy nghĩ của nhân vật, tăng tính chân thực.
- B. Ngôi thứ ba, tạo cái nhìn khách quan, toàn diện về các sự kiện và nhân vật.
- C. Ngôi thứ nhất, tạo khoảng cách với nhân vật, giúp phân tích sự kiện một cách lý trí.
- D. Ngôi thứ ba, hạn chế sự hiểu biết về nội tâm nhân vật, tăng tính bí ẩn.
Câu 2: Bối cảnh lịch sử chính mà đoạn trích “Và tôi vẫn muốn mẹ…” tái hiện là gì, và bối cảnh này tác động như thế nào đến số phận của nhân vật "tôi" và những đứa trẻ khác?
- A. Chiến tranh lạnh, dẫn đến sự chia cắt đất nước và khó khăn trong việc đoàn tụ gia đình.
- B. Cách mạng công nghiệp, gây ra sự di cư lớn và làm trẻ em phải sống xa nhà để tìm việc.
- C. Chiến tranh Vệ quốc Vĩ đại (WWII), khiến trẻ em phải sơ tán, sống trong điều kiện khắc nghiệt và ly tán gia đình.
- D. Thời kỳ cải cách kinh tế, dẫn đến sự bất ổn xã hội và ảnh hưởng đến cuộc sống của trẻ em.
Câu 3: Hình ảnh "những chiếc máy bay Đức" ban đầu được nhân vật "tôi" đón nhận với cảm xúc và suy nghĩ như thế nào? Điều này bộc lộ điều gì về nhận thức của một đứa trẻ trong chiến tranh?
- A. Sợ hãi và tìm cách ẩn nấp ngay lập tức, thể hiện bản năng sinh tồn mạnh mẽ.
- B. Vui sướng và thích thú, bộc lộ sự ngây thơ, chưa nhận thức được mối nguy hiểm của chiến tranh.
- C. Tức giận và căm thù quân địch, thể hiện tinh thần yêu nước từ nhỏ.
- D. Thờ ơ và không quan tâm, cho thấy sự chai sạn cảm xúc do sống trong chiến tranh quá lâu.
Câu 4: Tình huống đoàn tàu chở trẻ em sơ tán liên tục phải di chuyển, không được người dân địa phương chào đón và phải dừng chân ở một nơi xa xôi (Mô-đô-vi-a) nói lên điều gì về hoàn cảnh của những đứa trẻ và tác động của chiến tranh?
- A. Chính quyền địa phương không muốn nhận thêm gánh nặng, thể hiện sự ích kỷ.
- B. Những đứa trẻ quá nghịch ngợm nên không được chào đón.
- C. Việc di chuyển liên tục là một phần của kế hoạch huấn luyện quân sự cho trẻ em.
- D. Hoàn cảnh bấp bênh, vô định, thiếu nơi nương tựa và sự ảnh hưởng sâu sắc của chiến tranh đến cuộc sống dân thường, đặc biệt là trẻ em.
Câu 5: Đoạn văn miêu tả "nạn đói" với hình ảnh "giết cả con ngựa già để ăn" và "lũ mèo quá gầy nên họ đã không phải ăn chúng" có tác dụng gì trong việc thể hiện sự khốc liệt của hoàn cảnh sống?
- A. Nhấn mạnh mức độ cùng quẫn, đói khát tột cùng và sự vật lộn sinh tồn khắc nghiệt của con người trong chiến tranh.
- B. Cho thấy sự tàn nhẫn của con người khi đối mặt với khó khăn.
- C. Thể hiện sự yêu quý động vật của con người ngay cả khi đói.
- D. Làm giảm nhẹ mức độ nghiêm trọng của nạn đói bằng cách cho thấy vẫn còn thức ăn.
Câu 6: Chi tiết "khi nghe thấy từ “mẹ”, tất cả đều bật khóc, những cô bảo mẫu kể chuyện cho chúng và luôn tránh nhắc đến từ đó" thể hiện rõ nhất điều gì về tâm trạng của những đứa trẻ trong trại sơ tán?
- A. Sự nổi loạn và bất mãn với cuộc sống hiện tại.
- B. Nỗi sợ hãi đối với những người chăm sóc chúng.
- C. Nỗi nhớ mẹ, khao khát tình thương gia đình và sự tổn thương tâm lý sâu sắc do ly tán.
- D. Sự mệt mỏi và chán nản vì phải nghe kể chuyện.
Câu 7: Phân tích mối quan hệ giữa nhân vật "tôi" (khi còn là đứa trẻ) và người anh trong đoạn trích. Mối quan hệ này có ý nghĩa như thế nào trong hoàn cảnh khắc nghiệt?
- A. Cạnh tranh và mâu thuẫn vì tranh giành thức ăn.
- B. Nương tựa, bảo bọc lẫn nhau, là điểm tựa tinh thần trong hoàn cảnh khắc nghiệt.
- C. Thờ ơ, xa cách vì mỗi người phải tự lo cho bản thân.
- D. Phụ thuộc hoàn toàn vào người anh, thiếu sự chủ động của nhân vật "tôi".
Câu 8: Đoạn trích được kể bởi một người trưởng thành nhìn lại quá khứ. Việc lồng ghép góc nhìn của người kể chuyện trưởng thành vào ký ức tuổi thơ tạo nên hiệu quả gì?
- A. Làm giảm tính chân thực của ký ức tuổi thơ.
- B. Khiến câu chuyện trở nên khô khan, thiếu cảm xúc.
- C. Chỉ đơn thuần là ghi lại các sự kiện một cách khách quan.
- D. Giúp lý giải, suy ngẫm sâu sắc hơn về sự kiện, đối chiếu sự ngây thơ của tuổi thơ với nhận thức của hiện tại, tăng chiều sâu ý nghĩa.
Câu 9: Chi tiết "năm mươi mốt tuổi, tác giả vẫn muốn gặp lại mẹ của mình như chục năm về trước, trong hình hài của một đứa trẻ" ở cuối đoạn trích mang ý nghĩa gì?
- A. Thể hiện nỗi đau đáu, khao khát tình mẫu tử vẫn còn nguyên vẹn dù đã trưởng thành, khẳng định sức mạnh vĩnh cửu của tình mẹ.
- B. Cho thấy sự ích kỷ, chỉ muốn nhận sự chăm sóc của mẹ.
- C. Minh chứng cho việc tác giả chưa trưởng thành về mặt tâm lý.
- D. Ước muốn quay ngược thời gian để thay đổi quá khứ.
Câu 10: Thông điệp sâu sắc nhất về chiến tranh mà đoạn trích “Và tôi vẫn muốn mẹ…” muốn gửi gắm là gì?
- A. Chiến tranh là cơ hội để trẻ em rèn luyện bản lĩnh và sự độc lập.
- B. Tình bạn là yếu tố quan trọng nhất giúp con người vượt qua chiến tranh.
- C. Chiến tranh là thảm họa tàn khốc, gây ra nỗi đau ly tán, mất mát và tổn thương sâu sắc, đặc biệt cho trẻ em.
- D. Lòng dũng cảm và tinh thần chiến đấu là chìa khóa để chiến thắng chiến tranh.
Câu 11: Phân tích cảm xúc chủ đạo của nhân vật "tôi" khi nhớ về những ngày ở trại sơ tán. Cảm xúc nào chi phối xuyên suốt đoạn trích?
- A. Sự hào hứng và phiêu lưu của một chuyến đi xa.
- B. Sự tức giận và căm thù quân địch.
- C. Sự vô tư, hồn nhiên của tuổi thơ không bị ảnh hưởng bởi hoàn cảnh.
- D. Nỗi nhớ mẹ, khao khát tình thương, sự cô đơn và bấp bênh.
Câu 12: Đoạn trích sử dụng nhiều chi tiết miêu tả chân thực, cụ thể về cuộc sống thiếu thốn (ví dụ: ăn bánh mì trộn với mạt cưa, đói đến mức nghĩ đến ăn thịt mèo...). Việc này nhằm mục đích gì?
- A. Tăng tính chân thực, giúp người đọc hình dung rõ ràng sự khắc nghiệt của hoàn cảnh sống và hậu quả của chiến tranh.
- B. Làm cho câu chuyện trở nên nhàm chán vì quá nhiều chi tiết vụn vặt.
- C. Thể hiện sự khéo léo trong cách sử dụng ngôn ngữ của tác giả.
- D. Nhằm mục đích giáo dục về tầm quan trọng của việc tiết kiệm.
Câu 13: So sánh cảm nhận của nhân vật "tôi" về cuộc sống trong trại sơ tán khi còn là đứa trẻ và khi nhìn lại ở tuổi trưởng thành. Có sự khác biệt hay đồng nhất nào?
- A. Hoàn toàn khác biệt: khi nhỏ thấy vui vẻ, khi lớn thấy buồn bã.
- B. Hoàn toàn đồng nhất: cảm giác sợ hãi luôn tồn tại ở cả hai thời điểm.
- C. Khi nhỏ cảm nhận sự thiếu thốn, nhớ nhà bằng trực giác; khi lớn nhận thức sâu sắc hơn về sự tàn khốc của chiến tranh và ý nghĩa của mất mát.
- D. Khi nhỏ chỉ nhớ những điều tiêu cực; khi lớn chỉ nhớ những điều tích cực.
Câu 14: Biện pháp nghệ thuật nào được sử dụng hiệu quả trong câu văn "Chiếc máy bay nghiêng cánh, lượn một vòng trên đầu chúng tôi, rồi bay thẳng về phía thành phố. Thành phố bốc cháy dữ dội."?
- A. So sánh, làm nổi bật sự tương đồng giữa hai sự vật.
- B. Liệt kê, kết hợp với nhịp điệu nhanh, tạo sự dồn dập, nhấn mạnh sự đột ngột của thảm họa.
- C. Nhân hóa, gán cho máy bay những hành động của con người.
- D. Ẩn dụ, dùng hình ảnh thành phố bốc cháy để nói về một điều khác.
Câu 15: Ý nghĩa của việc đặt tên đoạn trích là "Và tôi vẫn muốn mẹ…" là gì?
- A. Nhấn mạnh khao khát cháy bỏng, dai dẳng của nhân vật đối với tình mẹ, là sợi chỉ đỏ xuyên suốt tác phẩm.
- B. Cho thấy sự phụ thuộc, không thể sống thiếu mẹ của nhân vật.
- C. Gợi ý về một câu chuyện cổ tích có hậu về sự đoàn tụ.
- D. Thể hiện sự nuối tiếc về những lỗi lầm đã gây ra cho mẹ.
Câu 16: Chi tiết "hai anh em tôi, sau khi đã ăn hết miếng bánh mì trộn mạt cưa cuối cùng, lại nằm cuộn tròn vào nhau, cố sưởi ấm cho nhau" cho thấy điều gì về hoàn cảnh và tình cảm của các nhân vật?
- A. Họ đang chơi trò chơi để quên đi cơn đói.
- B. Họ đang giận dỗi và không muốn nói chuyện với nhau.
- C. Họ đang lười biếng và không muốn làm việc.
- D. Thể hiện sự thiếu thốn cùng cực về vật chất và tình anh em, sự nương tựa, che chở cho nhau trong hoàn cảnh khắc nghiệt.
Câu 17: Đoạn trích gợi cho em suy nghĩ gì về trách nhiệm của xã hội và cộng đồng đối với trẻ em trong các hoàn cảnh đặc biệt như chiến tranh, thiên tai?
- A. Trẻ em trong hoàn cảnh đặc biệt nên tự lập và không cần sự giúp đỡ.
- B. Xã hội và cộng đồng có trách nhiệm lớn lao trong việc bảo vệ, chăm sóc và đảm bảo an toàn cho trẻ em, đặc biệt trong hoàn cảnh khó khăn.
- C. Trách nhiệm này chỉ thuộc về gia đình, không liên quan đến xã hội.
- D. Chỉ cần cung cấp thức ăn là đủ, không cần quan tâm đến đời sống tinh thần.
Câu 18: Phân tích ý nghĩa của sự im lặng (của những đứa trẻ khi nghe từ "mẹ" hoặc sự né tránh của các cô bảo mẫu) trong đoạn trích.
- A. Thể hiện sự thờ ơ, vô cảm của các nhân vật.
- B. Đơn giản là không có gì để nói.
- C. Là biểu hiện của nỗi đau quá lớn, nỗi nhớ quá sâu sắc không thể nói thành lời, hoặc sự cố gắng bảo vệ khỏi tổn thương.
- D. Cho thấy sự sợ hãi khi nhắc đến người thân.
Câu 19: Đoạn trích "Và tôi vẫn muốn mẹ…" thuộc thể loại nào và đặc điểm nào của thể loại đó được thể hiện rõ nhất?
- A. Truyện ngắn, với cốt truyện phức tạp và nhiều nhân vật.
- B. Hồi ký (tự truyện), với việc người kể chuyện ghi lại ký ức, trải nghiệm cá nhân trong quá khứ.
- C. Tùy bút, thể hiện cảm xúc, suy nghĩ tản mạn về cuộc sống.
- D. Phóng sự, ghi chép sự kiện, vấn đề thời sự một cách khách quan.
Câu 20: Phân tích sự tương phản giữa hình ảnh "trại hè đội viên" (nơi đáng lẽ là vui chơi, học tập) và hoàn cảnh sống thực tế của những đứa trẻ trong đoạn trích.
- A. Sự tương đồng, cả hai đều là nơi tập trung đông người.
- B. Trại hè đội viên vui vẻ hơn nhiều so với miêu tả trong truyện.
- C. Không có sự liên quan hay tương phản nào giữa hai khái niệm này.
- D. Sự đối lập hoàn toàn, nhấn mạnh sự nghiệt ngã của chiến tranh đã tước đoạt tuổi thơ hồn nhiên, thay vào đó là sự thiếu thốn, bấp bênh.
Câu 21: Đoạn trích gợi mở cho người đọc suy nghĩ gì về giá trị của hòa bình?
- A. Hòa bình là điều kiện vô giá để con người có cuộc sống an toàn, hạnh phúc, đặc biệt quan trọng đối với sự phát triển của trẻ em.
- B. Chiến tranh giúp con người trở nên mạnh mẽ và kiên cường hơn.
- C. Hòa bình chỉ là tạm thời và chiến tranh là điều không thể tránh khỏi.
- D. Giá trị của hòa bình không được thể hiện rõ trong đoạn trích.
Câu 22: Khi miêu tả chuyến đi sơ tán, tác giả sử dụng cụm từ "cái gọi là hậu phương". Cách dùng từ này thể hiện thái độ gì của người kể chuyện trưởng thành?
- A. Sự kính trọng đối với những người ở hậu phương.
- B. Thái độ mỉa mai, chua xót, cho thấy "hậu phương" trên danh nghĩa nhưng không thực sự an toàn, bình yên.
- C. Sự chắc chắn, khẳng định về tính an toàn của địa điểm.
- D. Sự bối rối, không chắc chắn về địa điểm đang đến.
Câu 23: Đoạn trích có thể được phân tích theo cấu trúc nào về mặt thời gian và không gian?
- A. Kể theo trình tự thời gian của ký ức (từ lúc sơ tán đến khi ở trại), lồng ghép suy ngẫm ở thời hiện tại.
- B. Kể theo không gian (từ thành phố đến trại, rồi đến các địa điểm khác), không theo thứ tự thời gian.
- C. Hoàn toàn kể theo thời gian hiện tại, không có hồi tưởng.
- D. Sử dụng kỹ thuật dòng ý thức, không theo trình tự thời gian hay không gian cụ thể.
Câu 24: Phân tích ý nghĩa của hình ảnh "những khuôn mặt gầy gò, xanh xao" của những đứa trẻ trong trại.
- A. Thể hiện sự chăm sóc chu đáo của những người bảo mẫu.
- B. Minh chứng cho việc trẻ em thích nghi tốt với hoàn cảnh mới.
- C. Biểu hiện trực tiếp của sự thiếu thốn, khổ cực về vật chất và sự yếu ớt, dễ tổn thương của trẻ em trong chiến tranh.
- D. Cho thấy trẻ em đang trải qua giai đoạn dậy thì.
Câu 25: Đoạn trích "Và tôi vẫn muốn mẹ…" có điểm gì chung về chủ đề hoặc cảm hứng với các tác phẩm văn học khác viết về trẻ em trong chiến tranh?
- A. Đề cao chủ nghĩa anh hùng và tinh thần chiến đấu của trẻ em.
- B. Tập trung miêu tả cuộc sống vui vẻ, lạc quan của trẻ em ở hậu phương.
- C. Chỉ nói về sự trưởng thành và độc lập của trẻ em khi xa gia đình.
- D. Cùng khai thác nỗi đau ly tán, sự mất mát tuổi thơ, khao khát tình yêu thương gia đình và tố cáo sự tàn khốc của chiến tranh đối với trẻ em.
Câu 26: Phân tích tác dụng của việc tác giả sử dụng lời văn giản dị, gần gũi, đôi khi mang giọng điệu của trẻ thơ khi kể lại ký ức.
- A. Tái hiện chân thực thế giới cảm xúc, nhận thức của nhân vật "tôi" khi còn nhỏ, tạo sự gần gũi, lay động cảm xúc người đọc.
- B. Làm giảm đi sự nghiêm trọng của các sự kiện được kể.
- C. Khiến câu chuyện khó hiểu và thiếu hấp dẫn.
- D. Chỉ phù hợp với độc giả nhỏ tuổi.
Câu 27: Đoạn trích thể hiện rõ nét đặc điểm nào của văn học hiện thực?
- A. Ưu tiên yếu tố kỳ ảo, siêu nhiên.
- B. Tập trung vào miêu tả vẻ đẹp lý tưởng của cuộc sống.
- C. Đề cao cảm xúc chủ quan, lãng mạn của nhân vật.
- D. Miêu tả chân thực hiện thực đời sống, phơi bày những mặt trái, khổ đau của con người trong bối cảnh xã hội cụ thể.
Câu 28: Phân tích vai trò của các nhân vật phụ (người anh, các cô bảo mẫu, những đứa trẻ khác) trong việc làm nổi bật hoàn cảnh và tâm trạng của nhân vật "tôi".
- A. Họ không có vai trò quan trọng, chỉ xuất hiện thoáng qua.
- B. Họ là bối cảnh, là điểm tựa (người anh), là người chăm sóc (bảo mẫu), và cùng chia sẻ hoàn cảnh, làm nổi bật tâm trạng và hoàn cảnh của nhân vật "tôi".
- C. Họ là nguyên nhân gây ra khó khăn cho nhân vật "tôi".
- D. Họ chỉ đơn thuần là những người cùng sống chung một nơi.
Câu 29: Nếu phải đặt một tên khác cho đoạn trích dựa trên nội dung, tên nào sau đây phù hợp nhất?
- A. Chuyến tàu định mệnh
- B. Những ngày ở Mô-đô-vi-a
- C. Tuổi thơ trong khói lửa và nỗi nhớ mẹ
- D. Câu chuyện về tình anh em
Câu 30: Đoạn trích "Và tôi vẫn muốn mẹ…" chủ yếu sử dụng chất liệu nào để xây dựng nên câu chuyện?
- A. Ký ức và trải nghiệm cá nhân có thật của tác giả.
- B. Các sự kiện lịch sử được ghi chép trong sử sách.
- C. Những câu chuyện truyền miệng, dân gian.
- D. Hoàn toàn là hư cấu, tưởng tượng.