Trắc nghiệm Sức khỏe và môi trường - Đề 13 được biên soạn kỹ lưỡng với nhiều câu hỏi phong phú, hấp dẫn và bám sát nội dung chương trình học. Đây là cơ hội tuyệt vời để bạn ôn luyện, kiểm tra và nâng cao kiến thức một cách hiệu quả. Hãy cùng bắt đầu làm bài tập ngay hôm nay để tự tin hơn trên hành trình chinh phục môn học này!
Câu 1: Một thành phố đang đối mặt với tình trạng gia tăng các bệnh đường hô hấp, đặc biệt là ở trẻ em và người già. Dữ liệu quan trắc cho thấy nồng độ bụi mịn PM2.5 thường xuyên vượt ngưỡng cho phép, đặc biệt vào giờ cao điểm giao thông và những ngày không có gió. Yếu tố môi trường nào có khả năng đóng góp chính vào vấn đề sức khỏe này?
- A. Ô nhiễm tiếng ồn
- B. Ô nhiễm không khí
- C. Ô nhiễm nguồn nước
- D. Ô nhiễm đất
Câu 2: Một nhà máy xử lý nước thải đô thị hoạt động không hiệu quả, xả trực tiếp nước thải chưa qua xử lý hoặc xử lý chưa đạt chuẩn ra sông. Điều này có thể dẫn đến nguy cơ sức khỏe nào lớn nhất cho cộng đồng sử dụng nước sông đó hoặc sống gần đó?
- A. Các bệnh về da do tiếp xúc trực tiếp
- B. Ngộ độc thực phẩm do cá chết trong sông
- C. Các bệnh lây truyền qua đường tiêu hóa (như tả, lỵ, thương hàn)
- D. Tăng nguy cơ mắc ung thư do hóa chất độc hại
Câu 3: Tại một khu vực nông thôn, người dân thường sử dụng nước giếng khoan để sinh hoạt. Gần đó có một khu vực chăn nuôi gia súc tập trung và một nghĩa trang cũ. Cơ quan y tế địa phương lo ngại về nguy cơ ô nhiễm nguồn nước ngầm. Chất ô nhiễm nào sau đây có khả năng cao nhất xuất hiện trong nước giếng do các nguồn này gây ra?
- A. Nitrat
- B. Chì (Lead)
- C. Thủy ngân (Mercury)
- D. Amiăng (Asbestos)
Câu 4: Hiện tượng "hiệu ứng nhà kính" (greenhouse effect) là quá trình khí quyển giữ lại một phần năng lượng mặt trời, giúp duy trì nhiệt độ trung bình của Trái Đất phù hợp cho sự sống. Tuy nhiên, sự gia tăng nồng độ các khí nhà kính do hoạt động của con người đang gây ra biến đổi khí hậu. Khí nào dưới đây là khí nhà kính chính do hoạt động đốt nhiên liệu hóa thạch tạo ra?
- A. Oxy (O2)
- B. Carbon dioxide (CO2)
- C. Nitrogen (N2)
- D. Ozon (O3)
Câu 5: Biến đổi khí hậu dự kiến sẽ có nhiều tác động tiêu cực đến sức khỏe con người. Tác động nào sau đây KHÔNG phải là tác động trực tiếp hoặc gián tiếp chính của biến đổi khí hậu lên sức khỏe?
- A. Gia tăng các bệnh lây truyền qua vector (như sốt rét, sốt xuất huyết) do thay đổi phân bố của côn trùng truyền bệnh.
- B. Tăng nguy cơ các bệnh liên quan đến nhiệt (say nắng, đột quỵ do nhiệt) do các đợt nắng nóng kéo dài.
- C. Suy dinh dưỡng do ảnh hưởng đến sản xuất nông nghiệp và an ninh lương thực.
- D. Thiếu hụt vitamin D do giảm tiếp xúc với ánh nắng mặt trời.
Câu 6: Một khu công nghiệp mới được xây dựng gần khu dân cư. Sau một thời gian hoạt động, người dân bắt đầu phàn nàn về tiếng ồn liên tục từ các máy móc. Loại ô nhiễm nào đang ảnh hưởng đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống của người dân trong trường hợp này?
- A. Ô nhiễm tiếng ồn
- B. Ô nhiễm ánh sáng
- C. Ô nhiễm nhiệt
- D. Ô nhiễm hóa học
Câu 7: Phơi nhiễm lâu dài với tiếng ồn vượt ngưỡng cho phép (ví dụ: môi trường làm việc ồn ào, sống gần sân bay/đường cao tốc) có thể gây ra những tác động sức khỏe nào?
- A. Chỉ gây mất thính lực tạm thời.
- B. Chỉ ảnh hưởng đến tâm lý, không có tác động vật lý.
- C. Chỉ gây ra các bệnh về da liễu.
- D. Gây mất thính lực vĩnh viễn, căng thẳng, rối loạn giấc ngủ và tăng nguy cơ bệnh tim mạch.
Câu 8: Amiăng (Asbestos) là một loại khoáng chất từng được sử dụng rộng rãi trong vật liệu xây dựng do đặc tính cách nhiệt và chống cháy. Tuy nhiên, sợi amiăng khi phát tán trong không khí có thể gây ra các bệnh nguy hiểm về đường hô hấp khi hít phải. Cơ chế chính gây bệnh của amiăng là gì?
- A. Gây ngộ độc cấp tính qua đường tiêu hóa.
- B. Hấp thụ vào máu và gây tổn thương gan, thận.
- C. Sợi nhỏ, sắc nhọn gây tổn thương cơ học và viêm mạn tính trong phổi khi hít phải.
- D. Phát ra bức xạ ion hóa gây đột biến gen.
Câu 9: Chì (Lead) là một kim loại nặng độc hại, có thể tích lũy trong cơ thể và gây tổn thương nhiều cơ quan, đặc biệt là hệ thần kinh trung ương, nhất là ở trẻ em. Nguồn phơi nhiễm chì phổ biến trong môi trường sống bao gồm sơn cũ, đường ống nước bằng chì, đất bị ô nhiễm, và khói bụi công nghiệp. Biện pháp nào sau đây hiệu quả nhất để giảm thiểu nguy cơ phơi nhiễm chì cho trẻ em trong nhà cũ có sử dụng sơn chứa chì?
- A. Chỉ cần sơn phủ một lớp sơn mới lên lớp sơn cũ.
- B. Loại bỏ hoặc niêm phong an toàn lớp sơn chứa chì cũ và thường xuyên vệ sinh nhà cửa để loại bỏ bụi chì.
- C. Cho trẻ uống thuốc giải độc chì định kỳ.
- D. Tăng cường thông gió trong nhà.
Câu 10: Thủy ngân (Mercury) là một kim loại nặng khác gây độc cho hệ thần kinh. Một trong những con đường phơi nhiễm thủy ngân chính ở con người là qua việc tiêu thụ cá và hải sản bị nhiễm methylmercury, một dạng thủy ngân hữu cơ tích lũy sinh học trong chuỗi thức ăn. Nhóm đối tượng nào sau đây cần đặc biệt lưu ý về việc hạn chế tiêu thụ một số loại cá có hàm lượng thủy ngân cao?
- A. Người cao tuổi.
- B. Vận động viên.
- C. Phụ nữ có thai, dự định có thai và trẻ nhỏ.
- D. Người trưởng thành khỏe mạnh.
Câu 11: Nước sạch và vệ sinh môi trường là hai yếu tố quan trọng hàng đầu trong việc phòng chống các bệnh lây truyền. Việc cải thiện hệ thống cấp nước sạch và xây dựng nhà tiêu hợp vệ sinh ở các vùng nông thôn và vùng sâu vùng xa có tác động lớn nhất đến việc giảm thiểu bệnh nào?
- A. Các bệnh lây truyền qua đường tiêu hóa.
- B. Các bệnh về đường hô hấp.
- C. Các bệnh lây truyền qua vector (muỗi, ruồi).
- D. Các bệnh không lây nhiễm (tiểu đường, tim mạch).
Câu 12: Chất thải rắn sinh hoạt (rác thải) nếu không được thu gom và xử lý đúng cách sẽ gây ra nhiều vấn đề môi trường và sức khỏe. Biện pháp nào sau đây được coi là ƯU TIÊN hàng đầu trong quản lý chất thải rắn theo nguyên tắc 3R (Reduce - Reuse - Recycle)?
- A. Tái chế (Recycle).
- B. Giảm thiểu (Reduce).
- C. Tái sử dụng (Reuse).
- D. Chôn lấp hợp vệ sinh.
Câu 13: Phân loại chất thải rắn tại nguồn mang lại lợi ích gì cho môi trường và quá trình xử lý?
- A. Làm tăng chi phí thu gom rác.
- B. Làm giảm lượng rác thải phát sinh.
- C. Chỉ có lợi ích về mặt thẩm mỹ.
- D. Tạo điều kiện thuận lợi cho tái chế, sản xuất phân compost, và giảm lượng rác phải chôn lấp.
Câu 14: Nông nghiệp hiện đại sử dụng nhiều loại thuốc bảo vệ thực vật (thuốc trừ sâu, thuốc diệt cỏ) và phân bón hóa học. Việc sử dụng không kiểm soát các hóa chất này có thể gây ra những tác động tiêu cực nào đến môi trường và sức khỏe con người?
- A. Chỉ gây ô nhiễm không khí.
- B. Chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe của người nông dân trực tiếp sử dụng.
- C. Gây ô nhiễm đất, nước, không khí; tồn dư trong nông sản; ảnh hưởng đến đa dạng sinh học và sức khỏe con người.
- D. Chỉ làm giảm chất lượng đất trồng.
Câu 15: Bệnh sốt xuất huyết là một bệnh truyền nhiễm nguy hiểm lây truyền qua muỗi Aedes aegypti. Việc phòng chống bệnh này hiệu quả nhất dựa trên biện pháp kiểm soát vector truyền bệnh. Biện pháp nào sau đây mang tính bền vững và hiệu quả nhất trong cộng đồng để phòng chống sốt xuất huyết?
- A. Phun thuốc diệt muỗi trên diện rộng định kỳ.
- B. Diệt lăng quăng (bọ gậy) và loại bỏ các vật chứa nước đọng xung quanh nhà.
- C. Chỉ tập trung vào việc điều trị người bệnh.
- D. Phát màn tẩm hóa chất cho toàn dân.
Câu 16: Nước thải công nghiệp thường chứa nhiều hóa chất độc hại, kim loại nặng, và các chất ô nhiễm khác tùy thuộc vào loại hình sản xuất. Việc xử lý nước thải công nghiệp trước khi xả ra môi trường là BẮT BUỘC theo quy định pháp luật và có vai trò quan trọng trong việc bảo vệ môi trường nước và sức khỏe cộng đồng. Mục đích chính của việc xử lý nước thải công nghiệp là gì?
- A. Tái sử dụng toàn bộ lượng nước thải cho sản xuất.
- B. Biến nước thải thành nước uống được.
- C. Làm tăng nhiệt độ của nước thải để tiêu diệt vi khuẩn.
- D. Loại bỏ hoặc giảm nồng độ các chất ô nhiễm nguy hại để nước thải đạt tiêu chuẩn xả thải.
Câu 17: Phơi nhiễm với tia cực tím (UV) từ ánh nắng mặt trời là một yếu tố môi trường có lợi (tổng hợp vitamin D) nhưng cũng tiềm ẩn nguy cơ sức khỏe. Tác động tiêu cực phổ biến nhất của việc phơi nhiễm quá mức với tia UV là gì?
- A. Tổn thương da (cháy nắng, lão hóa sớm, ung thư da).
- B. Các bệnh về đường hô hấp.
- C. Thiếu hụt vitamin D.
- D. Giảm thị lực vĩnh viễn.
Câu 18: "Hiệu ứng đảo nhiệt đô thị" (Urban Heat Island effect) là hiện tượng nhiệt độ không khí ở khu vực đô thị cao hơn đáng kể so với khu vực nông thôn xung quanh. Nguyên nhân chính dẫn đến hiện tượng này là gì?
- A. Lượng mưa ở đô thị cao hơn nông thôn.
- B. Tốc độ gió ở đô thị cao hơn nông thôn.
- C. Sự tập trung vật liệu xây dựng hấp thụ nhiệt, thiếu cây xanh và nhiệt tỏa ra từ hoạt động con người.
- D. Nồng độ CO2 ở đô thị thấp hơn nông thôn.
Câu 19: Phơi nhiễm với Radon, một loại khí phóng xạ tự nhiên không màu không mùi, có thể tồn tại trong nhà, đặc biệt là các tầng hầm hoặc nhà xây trên nền đất chứa Uranium. Phơi nhiễm Radon là một yếu tố nguy cơ chính gây ra bệnh nào?
- A. Bệnh bạch cầu.
- B. Ung thư phổi.
- C. Bệnh tim mạch.
- D. Tiểu đường.
Câu 20: An ninh lương thực (Food security) là tình trạng mọi người luôn có đủ khả năng tiếp cận về mặt vật chất và kinh tế với thực phẩm an toàn, đủ dinh dưỡng để đáp ứng nhu cầu và sở thích, phục vụ cho cuộc sống năng động và khỏe mạnh. Yếu tố môi trường nào sau đây có tác động TRỰC TIẾP và lớn nhất đến an ninh lương thực toàn cầu?
- A. Ô nhiễm tiếng ồn.
- B. Ô nhiễm ánh sáng.
- C. Biến đổi khí hậu.
- D. Ô nhiễm sóng điện từ.
Câu 21: Đa dạng sinh học (Biodiversity) đóng vai trò quan trọng đối với sức khỏe con người thông qua nhiều cơ chế khác nhau. Lợi ích nào sau đây KHÔNG phải là lợi ích trực tiếp hoặc gián tiếp của đa dạng sinh học đối với sức khỏe con người?
- A. Cung cấp nguồn dược liệu cho y học.
- B. Cải thiện chất lượng không khí và nước.
- C. Góp phần vào an ninh lương thực thông qua đa dạng cây trồng, vật nuôi.
- D. Làm tăng khả năng hấp thụ các kim loại nặng của cơ thể người.
Câu 22: Một cộng đồng dân cư sống gần một khu vực khai thác khoáng sản cũ. Đất và nguồn nước tại đây được phát hiện có hàm lượng Arsen (As) cao hơn mức cho phép. Phơi nhiễm mạn tính Arsen qua đường ăn uống (nước, thực phẩm) có thể gây ra những vấn đề sức khỏe nghiêm trọng nào?
- A. Tổn thương da, rối loạn thần kinh, bệnh tim mạch và tăng nguy cơ ung thư.
- B. Chỉ gây các bệnh về đường hô hấp.
- C. Chỉ gây ngộ độc cấp tính.
- D. Không có tác động đáng kể đến sức khỏe con người.
Câu 23: Khí Ozone (O3) ở tầng bình lưu (cách mặt đất khoảng 10-50 km) có vai trò bảo vệ sự sống trên Trái Đất bằng cách hấp thụ phần lớn tia cực tím (UV) có hại từ Mặt Trời. Tuy nhiên, Ozone ở tầng đối lưu (gần mặt đất) lại là một chất ô nhiễm không khí nguy hiểm. Ozone tầng đối lưu được hình thành như thế nào?
- A. Được thải trực tiếp từ các nhà máy công nghiệp.
- B. Hình thành từ phản ứng hóa học của các chất ô nhiễm tiền thân (như NOx, VOCs) dưới tác dụng của ánh sáng mặt trời.
- C. Phát ra từ các thiết bị điện tử.
- D. Là sản phẩm chính của quá trình quang hợp của thực vật.
Câu 24: Hóa chất Per- và Polyfluoroalkyl Substances (PFAS) là một nhóm hóa chất nhân tạo được sử dụng rộng rãi trong nhiều sản phẩm (chống dính, chống thấm, bao bì thực phẩm...). PFAS rất bền vững trong môi trường và có thể tích lũy trong cơ thể sinh vật (bao gồm con người). Phơi nhiễm PFAS đã được liên kết với nhiều vấn đề sức khỏe. Đặc điểm nào của PFAS gây lo ngại nhất về tác động môi trường và sức khỏe lâu dài?
- A. Tính bền vững cao, khó phân hủy và khả năng tích lũy sinh học.
- B. Dễ dàng bị phân hủy bởi vi sinh vật.
- C. Chỉ gây độc tính cấp tính, không có tác động lâu dài.
- D. Không có khả năng di chuyển trong nước và đất.
Câu 25: Biện pháp "Đánh giá tác động môi trường" (Environmental Impact Assessment - EIA) là một công cụ quản lý môi trường quan trọng được áp dụng cho các dự án phát triển (nhà máy, khu đô thị, đường xá...). Mục đích chính của EIA là gì?
- A. Chỉ để xác định chi phí xử lý ô nhiễm sau khi dự án hoàn thành.
- B. Chỉ để liệt kê các loại máy móc sẽ được sử dụng trong dự án.
- C. Dự báo, phân tích và đánh giá các tác động môi trường tiềm tàng của dự án và đề xuất biện pháp giảm thiểu.
- D. Chỉ để cấp phép xây dựng nhanh chóng cho dự án.
Câu 26: Sống gần các khu vực cây xanh, công viên, và không gian xanh đô thị mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe thể chất và tinh thần. Lợi ích nào sau đây KHÔNG phải là lợi ích điển hình của không gian xanh đối với sức khỏe?
- A. Giảm căng thẳng và cải thiện sức khỏe tâm thần.
- B. Khuyến khích hoạt động thể chất và giảm nguy cơ béo phì.
- C. Cải thiện chất lượng không khí và giảm ô nhiễm tiếng ồn.
- D. Làm tăng nguy cơ mắc các bệnh truyền nhiễm.
Câu 27: Bức xạ ion hóa (như tia X, tia gamma) là một yếu tố vật lý trong môi trường có thể gây hại cho sức khỏe. Tác động nguy hiểm nhất của bức xạ ion hóa đối với cơ thể sống là gì?
- A. Gây tổn thương DNA, đột biến gen và tăng nguy cơ ung thư.
- B. Chỉ gây bỏng da.
- C. Chỉ làm tăng nhiệt độ cơ thể.
- D. Không có tác động đáng kể ở liều thấp.
Câu 28: Quản lý dịch hại tổng hợp (Integrated Pest Management - IPM) là một phương pháp tiếp cận bền vững để kiểm soát dịch hại trong nông nghiệp và các lĩnh vực khác. Nguyên tắc cốt lõi của IPM là gì?
- A. Chỉ sử dụng thuốc trừ sâu hóa học mạnh nhất để diệt trừ dịch hại.
- B. Chỉ dựa vào các biện pháp kiểm soát sinh học.
- C. Kết hợp các biện pháp kiểm soát khác nhau (sinh học, vật lý, hóa học...) dựa trên theo dõi dịch hại và ngưỡng kinh tế, ưu tiên biện pháp an toàn.
- D. Hoàn toàn không sử dụng bất kỳ hình thức kiểm soát dịch hại nào.
Câu 29: Chất lượng không khí trong nhà (Indoor air quality - IAQ) có thể ảnh hưởng đáng kể đến sức khỏe, đặc biệt là khi con người dành phần lớn thời gian ở trong nhà. Nguồn ô nhiễm không khí trong nhà phổ biến nào sau đây có thể gây ra các triệu chứng như đau đầu, chóng mặt, buồn nôn và về lâu dài ảnh hưởng đến hệ thần kinh?
- A. Bụi nhà.
- B. Phấn hoa.
- C. Độ ẩm cao gây nấm mốc.
- D. Formaldehyde từ vật liệu xây dựng và nội thất.
Câu 30: Khái niệm "Sức khỏe Một" (One Health) nhận thức rằng sức khỏe con người, sức khỏe động vật và sức khỏe của hệ sinh thái được kết nối chặt chẽ với nhau. Áp dụng cách tiếp cận One Health trong giải quyết vấn đề sức khỏe và môi trường có ý nghĩa quan trọng nhất trong bối cảnh nào?
- A. Ứng phó với các bệnh truyền nhiễm mới nổi lây truyền từ động vật sang người.
- B. Chỉ trong việc quản lý các bệnh mãn tính không lây nhiễm ở người.
- C. Chỉ trong việc bảo vệ các loài động vật hoang dã có nguy cơ tuyệt chủng.
- D. Chỉ trong việc cải thiện vệ sinh cá nhân trong cộng đồng.
