Trắc nghiệm Công nghệ 10 Cánh diều Bài 3: Một số công nghệ phổ biến - Đề 03 được xây dựng với nhiều câu hỏi chất lượng, sát với nội dung chương trình học, giúp bạn dễ dàng ôn tập và kiểm tra kiến thức hiệu quả. Hãy cùng bắt đầu làm bài tập trắc nghiệm ngay để nâng cao hiểu biết và chuẩn bị tốt cho kỳ thi sắp tới!
Câu 1: Công nghệ luyện kim đóng vai trò nền tảng trong nhiều ngành công nghiệp hiện đại. Quá trình sản xuất gang từ quặng sắt trong lò cao chủ yếu dựa trên nguyên tắc nào?
- A. Nung chảy quặng sắt bằng nhiệt độ cao và loại bỏ carbon.
- B. Sử dụng dòng điện để tách sắt ra khỏi quặng.
- C. Khử oxit sắt trong quặng bằng than cốc ở nhiệt độ cao để tạo ra sắt lỏng chứa hàm lượng carbon cao.
- D. Kết hợp quặng sắt với các hợp kim khác để tăng độ cứng.
Câu 2: So với gang, thép có những ưu điểm vượt trội nào khiến nó được ứng dụng rộng rãi hơn trong sản xuất các cấu kiện chịu lực và chi tiết máy chính xác?
- A. Hàm lượng carbon cao hơn và điểm nóng chảy thấp hơn.
- B. Dễ đúc hơn và giá thành rẻ hơn.
- C. Độ giòn cao hơn và khả năng chống ăn mòn tốt hơn trong mọi môi trường.
- D. Độ bền, độ dẻo, độ cứng cao hơn và có thể gia công bằng nhiều phương pháp phức tạp.
Câu 3: Công nghệ đúc là phương pháp tạo hình sản phẩm kim loại bằng cách rót kim loại lỏng vào khuôn. Để tạo ra các chi tiết phức tạp như vỏ động cơ hoặc cánh quạt tuabin, công nghệ đúc nào sau đây thường được ưu tiên sử dụng nhờ khả năng tạo hình chính xác và bề mặt nhẵn?
- A. Đúc trong khuôn cát tươi truyền thống.
- B. Đúc mẫu chảy (Investment casting) hoặc đúc áp lực (Die casting).
- C. Đúc liên tục (Continuous casting).
- D. Đúc ly tâm (Centrifugal casting).
Câu 4: Một chi tiết máy cần đạt độ chính xác kích thước và độ nhẵn bề mặt rất cao, ví dụ như trục khuỷu hoặc bánh răng. Công nghệ gia công nào trong lĩnh vực cơ khí sẽ là lựa chọn phù hợp nhất để hoàn thiện các chi tiết này sau khi đã đúc hoặc rèn?
- A. Gia công cắt gọt (tiện, phay, mài).
- B. Gia công áp lực (rèn, dập).
- C. Công nghệ hàn.
- D. Công nghệ luyện kim.
Câu 5: Công nghệ gia công áp lực, ví dụ như rèn hoặc dập, được sử dụng để biến dạng kim loại thành hình dạng mong muốn mà không làm thay đổi thể tích đáng kể. Ưu điểm chính của phương pháp này so với đúc hoặc cắt gọt là gì?
- A. Tạo ra các chi tiết rỗng phức tạp dễ dàng.
- B. Phù hợp với vật liệu có độ giòn cao.
- C. Cải thiện cơ tính (độ bền, độ dẻo) của vật liệu nhờ làm mịn hạt và định hướng thớ.
- D. Độ chính xác kích thước luôn cao hơn so với gia công cắt gọt.
Câu 6: Hàn là công nghệ nối các chi tiết kim loại lại với nhau. Nguyên lý cơ bản của hầu hết các phương pháp hàn là gì?
- A. Sử dụng keo dán kim loại đặc biệt.
- B. Tạo ren và siết chặt bằng bulông.
- C. Nung nóng vật liệu đến nhiệt độ nóng chảy và thổi khí lạnh để đông cứng nhanh.
- D. Nung nóng chảy kim loại tại vùng tiếp xúc (có thể kèm theo kim loại phụ) để tạo liên kết vĩnh cửu sau khi nguội.
Câu 7: Công nghệ nhiệt điện là một trong những nguồn sản xuất điện năng phổ biến nhất. Quá trình chuyển hóa năng lượng trong nhà máy nhiệt điện đốt than diễn ra theo trình tự nào?
- A. Năng lượng hóa học (than) → Nhiệt năng (đốt than) → Cơ năng (hơi nước làm quay tuabin) → Điện năng (máy phát điện).
- B. Năng lượng hóa học (than) → Cơ năng (đốt than tạo áp suất) → Nhiệt năng → Điện năng.
- C. Nhiệt năng (đốt than) → Điện năng (trực tiếp) → Cơ năng.
- D. Cơ năng (than nghiền) → Nhiệt năng → Điện năng.
Câu 8: Mặc dù mang lại nguồn điện lớn, công nghệ nhiệt điện sử dụng nhiên liệu hóa thạch (than, dầu, khí) lại đối mặt với thách thức lớn về môi trường. Vấn đề nổi bật nhất liên quan đến công nghệ này là gì?
- A. Tạo ra tiếng ồn quá lớn ảnh hưởng đến khu dân cư.
- B. Sử dụng lượng nước khổng lồ và không thể tái sử dụng.
- C. Phát thải lượng lớn khí nhà kính (CO2) và các chất gây ô nhiễm không khí khác (SO2, NOx, bụi mịn).
- D. Nguy cơ rò rỉ phóng xạ từ nhiên liệu.
Câu 9: Công nghệ thủy điện sử dụng năng lượng từ dòng chảy hoặc cột nước để sản xuất điện. Lợi ích chính của thủy điện so với nhiệt điện là gì?
- A. Chi phí xây dựng ban đầu thấp hơn đáng kể.
- B. Là nguồn năng lượng tái tạo và không phát thải khí nhà kính trong quá trình vận hành.
- C. Có thể xây dựng ở bất kỳ vị trí địa lý nào.
- D. Không gây tác động tiêu cực đến hệ sinh thái sông hồ.
Câu 10: Đèn sợi đốt hoạt động dựa trên nguyên lý nung nóng một sợi kim loại (thường là vonfram) đến nhiệt độ rất cao cho đến khi phát sáng. Nhược điểm nào sau đây là đáng kể nhất, dẫn đến việc đèn sợi đốt dần bị thay thế bởi các loại đèn khác?
- A. Ánh sáng quá mạnh gây chói mắt.
- B. Tuổi thọ quá dài khiến khó thay thế.
- C. Không thể điều chỉnh độ sáng.
- D. Hiệu suất chuyển hóa điện năng thành quang năng rất thấp (phần lớn năng lượng biến thành nhiệt).
Câu 11: Đèn LED (Light Emitting Diode) ngày càng phổ biến trong chiếu sáng dân dụng và công nghiệp. So với đèn sợi đốt và đèn huỳnh quang, đèn LED có ưu điểm vượt trội nào về hiệu quả sử dụng năng lượng?
- A. Tiêu thụ ít điện năng hơn đáng kể để tạo ra cùng một lượng ánh sáng.
- B. Tỏa nhiệt nhiều hơn giúp sưởi ấm không gian.
- C. Chỉ hoạt động với điện áp rất cao.
- D. Yêu cầu thời gian khởi động lâu để đạt độ sáng tối đa.
Câu 12: Động cơ điện là thiết bị biến đổi điện năng thành cơ năng, là trái tim của nhiều máy móc và thiết bị. Nguyên lý hoạt động cơ bản của động cơ điện xoay chiều dựa trên sự tương tác giữa:
- A. Lực ma sát giữa các bộ phận quay và đứng yên.
- B. Sự giãn nở nhiệt của kim loại khi có dòng điện chạy qua.
- C. Từ trường quay do dòng điện xoay chiều trong stato tạo ra và dòng điện cảm ứng trong roto.
- D. Áp suất của chất lỏng được bơm vào bên trong động cơ.
Câu 13: Động cơ điện thường có hai bộ phận chính là stato và roto. Chức năng của stato trong động cơ điện xoay chiều là gì?
- A. Là bộ phận quay tạo ra chuyển động cơ học.
- B. Là bộ phận đứng yên chứa các cuộn dây tạo ra từ trường quay khi có dòng điện đi vào.
- C. Là trục chính truyền chuyển động ra ngoài.
- D. Chuyển đổi cơ năng thành điện năng.
Câu 14: Roto là bộ phận quay của động cơ điện. Trong động cơ điện xoay chiều, roto hoạt động dựa trên nguyên tắc cảm ứng điện từ. Điều gì xảy ra trong roto khi nó nằm trong từ trường quay của stato?
- A. Xuất hiện dòng điện cảm ứng và chịu tác dụng của lực điện từ, làm roto quay theo chiều từ trường.
- B. Nóng lên và giãn nở, gây ra chuyển động quay.
- C. Phát ra từ trường riêng đẩy stato quay.
- D. Hoạt động như một nam châm vĩnh cửu bị từ trường stato hút hoặc đẩy.
Câu 15: Việc lựa chọn công nghệ sản xuất (đúc, rèn, cắt gọt, hàn) để chế tạo một chi tiết máy phụ thuộc vào nhiều yếu tố. Yếu tố nào sau đây thường là quan trọng nhất khi quyết định sử dụng công nghệ gia công cắt gọt?
- A. Chi phí vật liệu thô ban đầu.
- B. Khả năng tạo ra chi tiết có hình dạng rất đơn giản.
- C. Yêu cầu về độ chính xác kích thước, độ nhẵn bề mặt và hình dạng phức tạp của chi tiết.
- D. Khối lượng sản xuất rất lớn và cần tốc độ cao.
Câu 16: Khi thiết kế một hệ thống chiếu sáng cho văn phòng, kỹ sư công nghệ cần cân nhắc nhiều yếu tố. Việc ưu tiên sử dụng đèn LED thay vì đèn huỳnh quang truyền thống mang lại lợi ích kinh tế đáng kể nào trong dài hạn?
- A. Giá mua ban đầu của đèn LED rẻ hơn nhiều.
- B. Dễ dàng lắp đặt và thay thế hơn.
- C. Không cần chi phí bảo trì.
- D. Tiết kiệm chi phí điện năng vận hành và chi phí thay thế do tuổi thọ cao.
Câu 17: Một nhà máy sản xuất ô tô cần nối các tấm kim loại lớn để tạo khung xe. Công nghệ nào trong lĩnh vực cơ khí sẽ là lựa chọn hiệu quả và phổ biến nhất cho ứng dụng này, đảm bảo độ bền và khả năng chịu lực của kết cấu?
- A. Công nghệ hàn.
- B. Công nghệ đúc.
- C. Công nghệ gia công cắt gọt.
- D. Công nghệ gia công áp lực.
Câu 18: Phân tích tác động môi trường là một phần quan trọng khi đánh giá công nghệ. Công nghệ thủy điện, mặc dù sạch về phát thải khí, vẫn có những tác động tiêu cực đáng kể nào đến môi trường?
- A. Phát thải kim loại nặng vào không khí.
- B. Gây ô nhiễm nhiệt nguồn nước.
- C. Thay đổi dòng chảy sông, ảnh hưởng đến hệ sinh thái thủy sinh, gây ngập lụt diện rộng và di dời dân cư.
- D. Tạo ra chất thải phóng xạ nguy hiểm.
Câu 19: Trong bối cảnh biến đổi khí hậu, việc phát triển các công nghệ sản xuất điện năng sạch, tái tạo là rất cấp thiết. Ngoài thủy điện, công nghệ nào sau đây cũng được coi là nguồn năng lượng tái tạo phổ biến?
- A. Điện hạt nhân.
- B. Điện từ dầu mỏ.
- C. Điện từ khí tự nhiên.
- D. Điện mặt trời và điện gió.
Câu 20: Khi so sánh hiệu quả sử dụng năng lượng của các loại đèn, người ta thường dùng chỉ số lumen/watt (lm/W). Chỉ số này càng cao thì đèn càng hiệu quả. Dựa trên kiến thức đã học, loại đèn nào có chỉ số lm/W cao nhất trong các lựa chọn sau?
- A. Đèn sợi đốt.
- B. Đèn LED.
- C. Đèn huỳnh quang.
- D. Tất cả đều có hiệu suất như nhau.
Câu 21: Một ứng dụng phổ biến của động cơ điện là trong các thiết bị gia dụng như quạt điện, máy bơm nước, máy giặt. Động cơ điện trong các thiết bị này có chức năng gì?
- A. Phát ra nhiệt để sưởi ấm.
- B. Biến đổi cơ năng thành điện năng.
- C. Biến đổi điện năng từ nguồn điện lưới thành chuyển động quay (cơ năng) để vận hành thiết bị.
- D. Lọc không khí hoặc nước.
Câu 22: Trong công nghệ luyện kim, việc thêm các nguyên tố khác vào sắt nóng chảy (như carbon, crom, niken) để tạo ra thép hợp kim là một quá trình quan trọng. Mục đích chính của việc này là gì?
- A. Cải thiện các tính chất của thép như độ cứng, độ bền, khả năng chống ăn mòn, chịu nhiệt.
- B. Làm giảm giá thành sản xuất thép.
- C. Giúp thép dễ nóng chảy hơn ở nhiệt độ thấp.
- D. Tăng khối lượng riêng của thép.
Câu 23: Công nghệ gia công cắt gọt tạo ra phoi (vật liệu thừa bị bóc đi). Quản lý và xử lý phoi là một vấn đề cần quan tâm trong sản xuất cơ khí. Việc tái chế phoi mang lại lợi ích chủ yếu nào?
- A. Giảm tiếng ồn trong quá trình gia công.
- B. Tăng độ chính xác của chi tiết gia công.
- C. Giảm lượng dầu cắt gọt cần sử dụng.
- D. Tiết kiệm tài nguyên vật liệu và giảm thiểu tác động môi trường từ chất thải rắn.
Câu 24: Xét về tác động môi trường, công nghệ sản xuất điện nào sau đây được coi là thân thiện nhất trong các lựa chọn, ít gây ô nhiễm không khí và không tạo ra chất thải phóng xạ?
- A. Nhà máy nhiệt điện than.
- B. Nhà máy điện mặt trời.
- C. Nhà máy điện hạt nhân.
- D. Nhà máy nhiệt điện khí.
Câu 25: Một trong những thách thức khi ứng dụng công nghệ năng lượng mặt trời là hiệu suất chuyển đổi năng lượng còn phụ thuộc vào điều kiện thời tiết và thời gian trong ngày. Để khắc phục hạn chế này, công nghệ nào đang được phát triển và ứng dụng ngày càng rộng rãi?
- A. Sử dụng pin mặt trời có kích thước lớn hơn.
- B. Tăng điện áp hoạt động của hệ thống.
- C. Công nghệ lưu trữ năng lượng (ví dụ: hệ thống pin lưu trữ) để sử dụng điện khi không có nắng.
- D. Chuyển đổi sang sử dụng năng lượng gió.
Câu 26: Động cơ điện một chiều và động cơ điện xoay chiều có cấu tạo và nguyên lý hoạt động khác nhau. Điểm khác biệt cơ bản nhất giữa chúng nằm ở bộ phận nào và cách hoạt động của bộ phận đó?
- A. Stato: Động cơ một chiều có stato là nam châm điện, động cơ xoay chiều có stato là nam châm vĩnh cửu.
- B. Roto: Động cơ một chiều có roto đứng yên, động cơ xoay chiều có roto quay.
- C. Trục quay: Động cơ một chiều có trục quay bằng đồng, động cơ xoay chiều bằng nhôm.
- D. Bộ phận đổi chiều dòng điện (chổi than và cổ góp) trong động cơ một chiều để đảm bảo lực tác dụng lên roto luôn theo một chiều.
Câu 27: Công nghệ hàn có nhiều phương pháp khác nhau như hàn hồ quang, hàn TIG, hàn MIG/MAG, hàn laser, v.v. Việc lựa chọn phương pháp hàn phụ thuộc vào loại vật liệu, độ dày, vị trí hàn và yêu cầu chất lượng mối hàn. Đối với việc hàn các chi tiết mỏng, đòi hỏi mối hàn đẹp, ít biến dạng, phương pháp hàn nào thường là lựa chọn tối ưu?
- A. Hàn hồ quang tay (SMAW).
- B. Hàn TIG (GTAW) hoặc hàn laser.
- C. Hàn đắp (Cladding).
- D. Hàn điểm (Spot welding).
Câu 28: Phân tích quy trình sản xuất một chiếc thìa inox. Ban đầu, thép không gỉ được tạo hình thô. Sau đó, để đạt được hình dạng và độ nhẵn cuối cùng, nó cần trải qua các công đoạn gia công. Công nghệ nào sau đây không phải là công nghệ chính được sử dụng trong quá trình hoàn thiện chiếc thìa?
- A. Luyện gang.
- B. Gia công áp lực (dập để tạo hình thô).
- C. Gia công cắt gọt (cắt biên dạng).
- D. Đánh bóng (một dạng gia công hoàn thiện bề mặt).
Câu 29: Một công nhân đang vận hành máy tiện để gia công chi tiết trục. Anh ta cần điều chỉnh tốc độ cắt, bước tiến dao và chiều sâu cắt để đạt được kích thước và độ nhẵn bề mặt yêu cầu. Công việc này thuộc lĩnh vực công nghệ nào?
- A. Công nghệ đúc.
- B. Công nghệ hàn.
- C. Công nghệ gia công cắt gọt.
- D. Công nghệ luyện kim.
Câu 30: Động cơ điện được phân loại theo nhiều cách, ví dụ như theo loại dòng điện (một chiều, xoay chiều), theo cấu tạo (đồng bộ, không đồng bộ). Động cơ không đồng bộ (hay động cơ cảm ứng) là loại phổ biến nhất trong công nghiệp và dân dụng. Đặc điểm hoạt động nào sau đây là đúng với động cơ không đồng bộ xoay chiều?
- A. Tốc độ quay của roto luôn nhỏ hơn tốc độ quay của từ trường stato.
- B. Tốc độ quay của roto luôn bằng tốc độ quay của từ trường stato.
- C. Roto chỉ quay khi có dòng điện một chiều cấp vào.
- D. Stato là bộ phận quay còn roto là bộ phận đứng yên.