Đề Thi Thử Trắc Nghiệm Online – Môn Dịch Tễ Học

Câu hỏi này kiểm tra kỹ năng tính toán tỷ lệ tấn công (Attack Rate), một chỉ số dịch tễ học quan trọng trong điều tra dịch bệnh, đặc biệt là các vụ ngộ độc thực phẩm. Tỷ lệ tấn công được tính bằng số ca mắc bệnh trên tổng số người có nguy cơ (ăn món gỏi gà) và thường được biểu thị bằng tỷ lệ phần trăm.

Câu hỏi này tập trung vào kỹ năng nhận diện và kiểm soát yếu tố gây nhiễu trong nghiên cứu когорт. Yếu tố gây nhiễu là biến số ngoại lai có thể làm sai lệch mối quan hệ giữa phơi nhiễm và kết quả. Chuẩn hóa (standardization) và phân tầng (stratification) là các kỹ thuật thống kê để kiểm soát yếu tố gây nhiễu.

Câu hỏi này kiểm tra hiểu biết về thiết kế nghiên cứu bệnh chứng, đặc biệt là việc chọn nhóm chứng. Nhóm chứng lý tưởng phải tương đồng với nhóm bệnh (cases) về mọi mặt, ngoại trừ việc không mắc bệnh đang nghiên cứu, và phải đến từ cùng quần thể nguồn với nhóm bệnh để tránh sai số chọn mẫu.

Câu hỏi này đánh giá khả năng hiểu và diễn giải các chỉ số đánh giá hiệu quả xét nghiệm sàng lọc (độ nhạy và độ đặc hiệu). Độ nhạy thể hiện khả năng xét nghiệm phát hiện đúng người bệnh (tỷ lệ dương tính thật), còn độ đặc hiệu thể hiện khả năng xét nghiệm xác định đúng người không bệnh (tỷ lệ âm tính thật).

Câu hỏi này kiểm tra kiến thức về các cấp độ dự phòng bệnh tật. Dự phòng cấp 1 nhằm ngăn chặn bệnh xảy ra ngay từ đầu, thường tập trung vào giảm yếu tố nguy cơ và nâng cao sức khỏe cộng đồng. Các biện pháp như tiêm chủng, giáo dục sức khỏe, và cải thiện môi trường sống thuộc dự phòng cấp 1.

Câu hỏi này tập trung vào mô hình dịch tễ học bộ ba (agent-host-environment), một khái niệm nền tảng trong dịch tễ học. Yếu tố môi trường bao gồm các điều kiện bên ngoài tác động đến tác nhân gây bệnh và vật chủ, tạo điều kiện hoặc cản trở quá trình lây truyền và phát triển bệnh.

Câu hỏi này kiểm tra sự hiểu biết về sự khác biệt và mối liên hệ giữa Odds Ratio (OR) và Relative Risk (RR), hai chỉ số đo lường mức độ liên quan thường dùng trong dịch tễ học. OR thường được sử dụng trong nghiên cứu bệnh chứng, còn RR trong nghiên cứu когорт. OR là một ước tính gần đúng của RR khi bệnh hiếm gặp.

Câu hỏi này tập trung vào ưu điểm của thiết kế nghiên cứu cắt ngang. Nghiên cứu cắt ngang thu thập dữ liệu tại một thời điểm duy nhất, do đó ưu điểm lớn nhất là tính nhanh chóng, dễ thực hiện và chi phí thấp, phù hợp cho việc mô tả tình trạng sức khỏe hoặc phơi nhiễm của quần thể.

Câu hỏi này kiểm tra khả năng diễn giải tỷ suất hiện mắc. Tỷ suất hiện mắc mô tả tỷ lệ hiện có bệnh tại một thời điểm hoặc giai đoạn nhất định trong quần thể. 7% tỷ suất hiện mắc đái tháo đường nghĩa là trong 100 người trưởng thành Việt Nam, có 7 người mắc bệnh vào thời điểm đó.

Câu hỏi này liên quan đến các bước trong điều tra dịch bệnh. Việc phân loại ca bệnh giúp cơ quan y tế có định hướng can thiệp phù hợp. Ca bệnh xác định cần được ưu tiên cách ly, điều trị và điều tra nguồn lây, trong khi ca nghi ngờ cần theo dõi và xét nghiệm để xác định.

Câu hỏi này kiểm tra kiến thức về tiêu chuẩn nhân quả của Hill. Tính nhất quán đề cập đến việc mối liên hệ giữa yếu tố phơi nhiễm và bệnh tật được quan sát thấy trong nhiều nghiên cứu khác nhau, ở các quần thể khác nhau và trong các bối cảnh khác nhau, củng cố thêm bằng chứng về mối quan hệ nhân quả.

Câu hỏi này về các loại sai số trong nghiên cứu dịch tễ. Bỏ sót đối tượng nghiên cứu có thể dẫn đến sai số chọn mẫu, đặc biệt khi tỷ lệ bỏ sót khác nhau giữa các nhóm so sánh (sai số chọn lọc). Nếu nhóm có nguy cơ cao bỏ sót nhiều hơn, kết quả nghiên cứu có thể bị sai lệch.

Câu hỏi này về các chỉ số đo lường gánh nặng bệnh tật. DALYs (Năm sống điều chỉnh theo khuyết tật) là một chỉ số tổng hợp, đo lường cả số năm sống mất đi do tử vong sớm và số năm sống bị khuyết tật do bệnh tật, phản ánh đầy đủ hơn gánh nặng bệnh tật so với chỉ tỷ lệ mắc hoặc tỷ lệ tử vong.

Câu hỏi này về đánh giá hiệu quả can thiệp y tế công cộng. Nghiên cứu can thiệp cộng đồng thường so sánh kết quả giữa cộng đồng can thiệp và cộng đồng đối chứng. So sánh tỷ lệ mắc sốt rét mới giữa hai cộng đồng trước và sau can thiệp là cách đánh giá trực tiếp và phù hợp nhất.

Câu hỏi này về các cấp dự phòng. Dự phòng cấp 2 tập trung vào phát hiện sớm bệnh ở giai đoạn tiền lâm sàng hoặc giai đoạn sớm của bệnh lâm sàng để can thiệp kịp thời, ngăn chặn bệnh tiến triển nặng và giảm biến chứng. Tự khám vú và chụp X-quang tuyến vú là các biện pháp sàng lọc phát hiện sớm ung thư vú.

Câu hỏi này về sai số chọn mẫu trong nghiên cứu bệnh chứng. Chọn nhóm chứng từ bệnh viện có thể dẫn đến sai số Berkson (Berkson's bias) hoặc sai số nhập viện (hospital admission bias). Nhóm chứng trong bệnh viện có thể có tỷ lệ phơi nhiễm với yếu tố nguy cơ khác với quần thể chung, do họ cũng là bệnh nhân và có thể có các yếu tố nguy cơ liên quan đến việc nhập viện.

Câu hỏi này về các khái niệm cơ bản trong dịch tễ bệnh truyền nhiễm. Thời gian ủ bệnh là khoảng thời gian từ khi tác nhân gây bệnh xâm nhập vào cơ thể đến khi xuất hiện triệu chứng lâm sàng đầu tiên của bệnh. Hiểu rõ thời gian ủ bệnh quan trọng trong việc điều tra dịch và kiểm soát lây lan.

Câu hỏi này về dịch tễ học mô tả, một nhánh quan trọng của dịch tễ học. Dịch tễ học mô tả sử dụng các biến số thời gian, địa điểm và con người để mô tả sự phân bố của bệnh tật trong quần thể, từ đó tạo ra các giả thuyết về nguyên nhân và yếu tố nguy cơ, định hướng cho các nghiên cứu phân tích tiếp theo.

Câu hỏi này về kiểm soát nguồn lây bệnh truyền nhiễm. Đối với bệnh lây qua đường không khí, kiểm soát nguồn lây quan trọng nhất là phát hiện sớm và điều trị triệt để ca bệnh để giảm khả năng lây lan mầm bệnh ra cộng đồng. Các biện pháp khác như cải thiện thông khí, đeo khẩu trang cũng quan trọng nhưng thứ yếu so với điều trị nguồn lây.

Câu hỏi này về mục tiêu của RCTs trong dịch tễ học can thiệp. RCTs được coi là tiêu chuẩn vàng để đánh giá hiệu quả của các can thiệp y tế. Mục tiêu chính là xác định liệu một can thiệp cụ thể có thực sự hiệu quả trong việc cải thiện sức khỏe hay ngăn ngừa bệnh tật so với nhóm đối chứng hay không.

Câu hỏi này về ý nghĩa của khoảng tin cậy trong thống kê d??ch tễ. Khoảng tin cậy 95% cung cấp một khoảng giá trị mà chúng ta có thể tin tưởng rằng giá trị thực của tham số quần thể (ví dụ, RR, OR) nằm trong đó với độ tin cậy 95%, đồng thời thể hiện độ chính xác của ước tính điểm.

Câu hỏi này về các loại hình giám sát dịch bệnh. Giám sát chủ động đòi hỏi cơ quan y tế chủ động tìm kiếm và thu thập thông tin về ca bệnh (ví dụ, điều tra tại cơ sở y tế, cộng đồng), trong khi giám sát thụ động dựa vào báo cáo tự nguyện từ các cơ sở y tế hoặc cá nhân.

Câu hỏi này về các cấp dự phòng. Dự phòng cấp 3 nhằm giảm thiểu tác động của bệnh đã mắc, ngăn chặn biến chứng, tàn tật và cải thiện chất lượng cuộc sống cho người bệnh. Phục hồi chức năng sau đột quỵ là biện pháp dự phòng cấp 3, giúp bệnh nhân phục hồi chức năng vận động, ngôn ngữ và các chức năng khác bị ảnh hưởng.

Câu hỏi này so sánh hai thiết kế nghiên cứu phân tích chính. Nghiên cứu когорт bắt đầu bằng việc xác định nhóm когорт dựa trên tình trạng phơi nhiễm và theo dõi họ theo thời gian để xem xét sự phát triển bệnh. Nghiên cứu bệnh chứng bắt đầu bằng việc chọn nhóm bệnh và nhóm chứng, sau đó hồi cứu xem xét tình trạng phơi nhiễm trong quá khứ.

Câu hỏi này về các chỉ số tần suất bệnh. Tỷ lệ mắc bệnh (incidence rate) đo lường số ca bệnh mới phát sinh trong một khoảng thời gian nhất định trên số người có nguy cơ. Do đó, tỷ lệ mắc bệnh phản ánh s??? thay đổi số ca bệnh mới nhạy cảm hơn so với tỷ lệ hiện mắc (prevalence), vốn bao gồm cả ca bệnh cũ và mới.

Câu hỏi này về nguyên tắc ngẫu nhiên hóa trong RCTs. Ngẫu nhiên hóa là quá trình phân bổ ngẫu nhiên đối tượng nghiên cứu vào nhóm can thiệp và nhóm đối chứng. Mục đích chính là tạo ra sự tương đồng giữa hai nhóm về các yếu tố nền tảng, kể cả yếu tố đã biết và chưa biết, để loại trừ yếu tố gây nhiễu và đảm bảo sự khác biệt về kết quả chỉ do can thiệp gây ra.

Câu hỏi này về các chỉ số đánh giá xét nghiệm sàng lọc. PPV là tỷ lệ người thực sự mắc bệnh trong số những người có kết quả xét nghiệm dương tính. PPV phụ thuộc vào độ nhạy, độ đặc hiệu và tỷ lệ hiện mắc của bệnh trong quần thể sàng lọc. Khi tỷ lệ hiện mắc bệnh thấp, PPV thường thấp, ngay cả khi độ nhạy và độ đặc hiệu cao.

Câu hỏi này về công cụ phân tích dịch tễ. Đường cong dịch tễ là biểu đồ thể hiện số ca bệnh theo thời gian khởi phát triệu chứng. Nó giúp xác định mô hình lây truyền dịch (điểm chung, nguồn chung, lây truyền liên tục), ước tính thời gian ủ bệnh, và dự đoán diễn biến dịch, hỗ trợ công tác kiểm soát dịch.

Câu hỏi này so sánh hai mô hình nhân quả bệnh tật. Mô hình bộ ba dịch tễ học đơn giản hóa nguyên nhân bệnh tật thành ba yếu tố (tác nhân, vật chủ, môi trường). Mô hình bánh xe dịch tễ học phức tạp hơn, nhấn mạnh sự tương tác đa dạng và phức tạp của nhiều yếu tố môi trường (sinh học, xã hội, vật lý) ảnh hưởng đến sức khỏe, phù hợp với bệnh mạn tính không lây.

Câu hỏi này về đánh giá chương trình y tế. Hiệu quả (effectiveness) đo lường mức độ chương trình đạt được mục tiêu mong muốn trong điều kiện thực tế (thường thấp hơn hiệu lực). Hiệu suất (efficiency) xem xét chi phí nguồn lực bỏ ra để đạt được kết quả đó, tức là đạt hiệu quả tối ưu với chi phí tối thiểu.

Câu hỏi mô tả việc so sánh tiền sử phơi nhiễm (ăn thực phẩm) giữa nhóm mắc bệnh (ngộ độc) và nhóm không mắc bệnh để tìm ra yếu tố nguy cơ. Đây là đặc trưng của nghiên cứu bệnh chứng.

Câu hỏi tập trung vào việc đánh giá hiệu quả *can thiệp dự phòng* (tiêm chủng) trên quy mô *dân số*. Tỷ lệ mắc bệnh mới (tỷ lệ mắc tích lũy hoặc mật độ mắc) là chỉ số nhạy nhất để phản ánh tác động của tiêm chủng lên việc *ngăn ngừa* bệnh.

Câu hỏi kiểm tra khả năng *diễn giải* ý nghĩa của Nguy cơ tương đối (RR) trong bối cảnh nghiên cứu thuần tập. RR < 1 chỉ ra rằng yếu tố phơi nhiễm (uống cà phê) có tác dụng *bảo vệ*, làm giảm nguy cơ mắc bệnh.

Câu hỏi kiểm tra kiến thức về các tiêu chuẩn Bradford Hill, đặc biệt là tính 'nhất quán' (Consistency). Tính nhất quán là một trong những tiêu chí quan trọng để đánh giá khả năng nhân quả trong dịch tễ học, đòi hỏi bằng chứng phải được lặp lại ở nhiều nghiên cứu và bối cảnh khác nhau.

Câu hỏi đề cập đến một *hạn chế* của sàng lọc, đó là 'chẩn đoán quá mức'. Điều này liên quan đến việc sàng lọc có thể gây ra *tác hại* (lo lắng, điều trị không cần thiết) cho những người được chẩn đoán, ngay cả khi họ không thực sự cần điều trị hoặc bệnh không gây nguy hiểm. Đây là khía cạnh *đạo đức* và *tác động tiêu cực* của sàng lọc.

Câu hỏi mô tả một loại 'sai lệch thông tin' cụ thể trong nghiên cứu bệnh chứng, đó là 'sai lệch hồi tưởng' (recall bias). Bệnh nhân thường có xu hướng nhớ lại thông tin về quá khứ liên quan đến bệnh tật của họ một cách chi tiết và khác biệt so với nhóm chứng, dẫn đến sai lệch trong ước tính mối liên quan.

Câu hỏi về các cấp độ dự phòng, tập trung vào dự phòng cấp 1. Dự phòng cấp 1 nhằm *ngăn chặn* bệnh *trước khi* nó xảy ra. Trong bệnh tim mạch, các biện pháp như khuyến khích chế độ ăn lành mạnh và tập thể dục, giảm hút thuốc lá là dự phòng cấp 1 vì chúng tác động vào các yếu tố nguy cơ *trước khi* bệnh phát triển.

Câu hỏi về dịch tễ học mô tả và loại nghiên cứu phù hợp để đo lường tỷ lệ hiện mắc. Nghiên cứu cắt ngang được thiết kế để thu thập dữ liệu về tình trạng bệnh và/hoặc yếu tố phơi nhiễm tại *một thời điểm* duy nhất, do đó rất phù hợp để ước tính tỷ lệ hiện mắc.

Câu hỏi mô tả nghiên cứu sinh thái, sử dụng dữ liệu tổng hợp (dữ liệu nhóm) thay vì dữ liệu cá nhân. Hạn chế chính là 'sai lầm sinh thái' (ecological fallacy), tức là không thể suy diễn mối liên quan ở cấp độ cá nhân từ mối liên quan ở cấp độ nhóm.

Câu hỏi về 'giấu kín phân nhóm' trong RCT. Giấu kín phân nhóm nhằm ngăn chặn sai lệch chọn mẫu và sai lệch can thiệp bằng cách đảm bảo rằng cả người tham gia và nhà nghiên cứu *không biết trước* nhóm điều trị mà người tham gia sẽ được phân vào cho đến khi việc phân nhóm đã hoàn tất. Điều này giúp các nhóm điều trị được so sánh trở nên tương đồng hơn về các yếu tố tiên lượng.

Câu hỏi về 'gánh nặng bệnh tật' và chỉ số đo lường. DALYs (Năm sống điều chỉnh theo tàn tật) là chỉ số được sử dụng rộng rãi để đo lường gánh nặng bệnh tật, kết hợp cả số năm sống mất đi do tử vong sớm (Years of Life Lost - YLLs) và số năm sống với tàn tật (Years Lived with Disability - YLDs).

Câu hỏi về R0 và ý nghĩa của nó trong dịch tễ học bệnh truyền nhiễm. R0 là số ca nhiễm thứ phát trung bình mà một ca nhiễm ban đầu có thể gây ra trong quần thể hoàn toàn cảm nhiễm. Nó phản ánh khả năng lây lan ban đầu của mầm bệnh.

Câu hỏi về 'thời gian ủ bệnh'. Thời gian ủ bệnh là khoảng thời gian từ khi mầm bệnh xâm nhập vào cơ thể đến khi xuất hiện các triệu chứng lâm sàng đầu tiên của bệnh.

Câu hỏi về biện pháp kiểm soát dịch bệnh đường hô hấp. Trong giai đoạn đầu dịch, khi chưa có vaccine hoặc thuốc điều trị đặc hiệu, các biện pháp *không dùng thuốc* như cách ly ca bệnh, truy vết tiếp xúc và tăng cường vệ sinh cá nhân (đặc biệt là đeo khẩu trang) là các biện pháp *ưu tiên* để cắt đứt chuỗi lây truyền.

Câu hỏi về kỹ thuật 'chuẩn hóa' trong dịch tễ học. Chuẩn hóa, đặc biệt là chuẩn hóa theo tuổi, được sử dụng để loại bỏ ảnh hưởng của sự khác biệt về cấu trúc tuổi giữa các quần thể khi so sánh tỷ lệ bệnh tật hoặc tử vong. Điều này giúp so sánh 'công bằng' hơn, không bị nhiễu bởi yếu tố tuổi.

Câu hỏi mô t?? nghiên cứu bệnh chứng. Nghiên cứu bệnh chứng bắt đầu bằng việc xác định nhóm bệnh (ung thư não) và nhóm chứng (không ung thư não), sau đó hồi cứu thu thập thông tin về tiền sử phơi nhiễm (sử dụng điện thoại di động) để so sánh sự khác biệt giữa hai nhóm.

Câu hỏi về công thức tính Odds Ratio (OR) trong nghiên cứu bệnh chứng. OR là tỷ số giữa odds phơi nhiễm ở nhóm bệnh và odds phơi nhiễm ở nhóm chứng. Công thức đúng là (Odds of exposure among cases) / (Odds of exposure among controls).

Câu hỏi về 'hiệu lực' của vaccine trong thử nghiệm lâm sàng. Hiệu lực vaccine đo lường khả năng vắc-xin *ngăn ngừa* bệnh trong điều kiện *lý tưởng, có kiểm soát* của thử nghiệm lâm sàng. Nó thường được biểu thị bằng tỷ lệ phần trăm giảm nguy cơ mắc bệnh ở nhóm được tiêm vắc-xin so với nhóm placebo.

Câu hỏi về 'tiêu chuẩn vàng' trong dịch tễ học can thiệp. Thử nghiệm lâm sàng ngẫu nhiên có đối chứng (RCT) được coi là 'tiêu chuẩn vàng' vì thiết kế ngẫu nhiên hóa và nhóm chứng giúp giảm thiểu sai lệch và nhiễu, cung cấp bằng chứng mạnh mẽ nhất về hiệu quả của can thiệp.

Câu hỏi về định nghĩa 'yếu tố nguy cơ'. Yếu tố nguy cơ là bất kỳ đặc điểm, yếu tố hoặc phơi nhiễm nào làm tăng khả năng mắc bệnh hoặc tình trạng sức khỏe bất lợi khác. Nó không nhất thiết là nguyên nhân trực tiếp, nhưng có mối liên quan thống kê và/hoặc sinh học với việc tăng nguy cơ.

Câu hỏi về 'miễn dịch cộng đồng'. Miễn dịch cộng đồng xảy ra khi một tỷ lệ đủ lớn dân số có miễn dịch với bệnh (thường qua tiêm chủng hoặc nhiễm bệnh trước đó), làm giảm khả năng lây lan của mầm bệnh và bảo vệ cả những người chưa có miễn dịch (ví dụ, trẻ sơ sinh, người suy giảm miễn dịch).

Câu hỏi về 'nhiễu' trong dịch tễ học. Yếu tố nhiễu là yếu tố liên quan đồng thời đến cả phơi nhiễm và bệnh, nhưng không phải là trung gian trong mối quan hệ nhân quả. Nó có thể làm sai lệch ước tính về mối liên quan giữa phơi nhiễm và bệnh, khiến mối liên quan thực tế bị phóng đại hoặc che lấp.

Câu hỏi về dự phòng cấp 2. Dự phòng cấp 2 tập trung vào việc *phát hiện sớm* bệnh ở giai đoạn tiền lâm sàng hoặc giai đoạn sớm của bệnh lâm sàng để điều trị kịp thời và giảm tiến triển. Sàng lọc ung thư vú (như chụp nhũ ảnh) là dự phòng cấp 2 vì nó nhằm phát hiện sớm bệnh trước khi có triệu chứng rõ ràng.

Câu hỏi về 'độ nhạy' của xét nghiệm sàng lọc. Độ nhạy là khả năng của xét nghiệm sàng lọc trong việc *phát hiện đúng* những người *thực sự mắc bệnh* (tỷ lệ dương tính thật). Nó được tính bằng tỷ lệ giữa số dương tính thật và tổng số người mắc bệnh.

Câu hỏi về 'độ đặc hiệu' của xét nghiệm sàng lọc. Độ đặc hiệu là khả năng của xét nghiệm sàng lọc trong việc *xác định đúng* những người *thực sự không mắc bệnh* (tỷ lệ âm tính thật). Nó được tính bằng tỷ lệ giữa số âm tính thật và tổng số người không mắc bệnh.

Câu hỏi về 'giá trị tiên đoán dương tính' (PPV). PPV là tỷ lệ dương tính thật trong tổng số kết quả xét nghiệm dương tính. Nó phụ thuộc vào cả độ nhạy và độ đặc hiệu của xét nghiệm, nhưng *quan trọng hơn*, nó còn phụ thuộc vào *tỷ lệ hiện mắc* của bệnh trong quần thể được sàng lọc. Khi tỷ lệ hiện mắc thấp, PPV thường cũng thấp, ngay cả khi độ nhạy và độ đặc hiệu cao.

Câu hỏi về mục tiêu chính của 'giám sát bệnh tật'. Giám sát bệnh tật là quá trình thu thập, phân tích và diễn giải dữ liệu một cách có hệ thống và liên tục về sự xuất hiện và phân bố của bệnh tật và các yếu tố nguy cơ. Mục tiêu chính là cung cấp thông tin kịp thời để *lập kế hoạch và thực hiện các biện pháp can thiệp y tế công cộng* hiệu quả.

Câu hỏi về loại hình giám sát chủ động. Giám sát chủ động đòi hỏi hệ thống y tế *chủ động* tìm kiếm thông tin về ca bệnh và các sự kiện sức khỏe, thay vì chỉ chờ đợi báo cáo từ các đơn vị. Điều này thường giúp phát hiện bệnh sớm hơn và đầy đủ hơn so với giám sát thụ động.

Câu hỏi về công thức tính 'tỷ lệ tử vong do ca bệnh' (CFR). CFR là tỷ lệ phần trăm số ca tử vong *trong số* những người *mắc bệnh* (ca bệnh xác định). Nó phản ánh mức độ nghiêm trọng của bệnh.

Câu hỏi về 'phân tích độ nhạy'. Phân tích độ nhạy là một kỹ thuật được sử dụng để đánh giá *tính vững chắc* của kết quả nghiên cứu trước những thay đổi trong các giả định hoặc phương pháp phân tích. Nó giúp xác định xem kết quả có nhạy cảm với những thay đổi nhỏ trong cách phân tích hay không, từ đó đánh giá độ tin cậy của kết luận.

Câu hỏi yêu cầu tính tỷ lệ tấn công (Attack Rate), một dạng tỷ lệ mới mắc trong một vụ dịch. Công thức: (Số ca mắc bệnh ở nhóm phơi nhiễm / Tổng số người ở nhóm phơi nhiễm) * 100%. Tính toán: (60/80) * 100% = 75%.

Nghiên cứu bệnh chứng hiệu quả nhất cho bệnh hiếm gặp hoặc bệnh có thời gian tiềm ẩn dài vì nó bắt đầu từ người bệnh và truy ngược lại quá khứ để tìm yếu tố phơi nhiễm.

Sai số chọn lọc xảy ra khi nhóm nghiên cứu không đại diện cho quần thể mục tiêu. Trong nghiên cứu thuần tập tiến cứu, việc đảm bảo tỷ lệ theo dõi cao ở tất cả các nhóm giúp giảm sai số chọn lọc do mất dấu người tham gia không đồng đều giữa các nhóm phơi nhiễm.

Để đánh giá hiệu quả can thiệp, cần đo lường kết quả mong đợi bị tác động bởi can thiệp. Trong trường hợp này, kết quả chính là hành vi hút thuốc lá ở thanh thiếu niên. Sự thay đổi tỷ lệ hút thuốc lá so với nhóm chứng sẽ cho thấy hiệu quả của can thiệp.

Trong giai đoạn đầu điều tra vụ dịch, xác định ca bệnh và định nghĩa ca bệnh chuẩn là ưu tiên hàng đầu. Điều này giúp thống nhất tiêu chuẩn chẩn đoán, đảm bảo thu thập dữ liệu nhất quán và chính xác, phân biệt ca bệnh thực sự với các trường hợp khác.

Độ nhạy của xét nghiệm sàng lọc là khả năng xác định chính xác những người thực sự mắc bệnh (dương tính thật). Công thức: (Số dương tính thật / Tổng số người mắc bệnh) * 100%.

Độ đặc hiệu 80% nghĩa là 20% số người không mắc bệnh sẽ có kết quả dương tính giả. Trong 1000 người, có 100 người mắc bệnh, vậy có 900 người không mắc bệnh. Số dương tính giả = 20% của 900 = 180.

Các tiêu chí Bradford Hill bao gồm: Sức mạnh của mối liên quan, Tính nhất quán, Tính đặc hiệu, Tính thời gian, Gradient sinh học, Tính hợp lý sinh học, Tính mạch lạc, Bằng chứng thực nghiệm, Tính tương tự. 'Tính phổ biến' không nằm trong các tiêu chí này.

Yếu tố gây nhiễu phải liên quan đến cả yếu tố phơi nhiễm (hút thuốc lá) và kết quả (ung thư phổi), nhưng không phải là bước trung gian trong mối quan hệ nhân quả. Tuổi tác vừa liên quan đến khả năng hút thuốc lá (người lớn tuổi hút thuốc nhiều hơn) và nguy cơ ung thư phổi (người lớn tuổi nguy cơ cao hơn), đồng thời không phải là kết quả trực tiếp của hút thuốc lá hoặc nguyên nhân gây hút thuốc lá.

Dự phòng cấp 1 nhằm ngăn chặn sự xuất hiện bệnh. Phát hiện bệnh sớm (sàng lọc) và điều trị thuộc dự phòng cấp 2 (Secondary Prevention) vì can thiệp ở giai đoạn tiền lâm sàng hoặc lâm sàng sớm của bệnh.

Để đánh giá hiệu quả giảm tỷ lệ mắc bệnh, cần đo lường sự thay đổi về tỷ lệ mắc bệnh (incidence). Tỷ lệ mới mắc phản ánh số ca bệnh mới phát sinh trong một thời gian nhất định, do đó phù hợp để đánh giá tác động của can thiệp dự phòng.

Nếu tỷ lệ hiện mắc không đổi nhưng tỷ lệ tử vong giảm, có nghĩa là bệnh nhân tăng huyết áp sống lâu hơn. Điều này có thể do cải thiện trong điều trị và quản lý bệnh, giúp kéo dài tuổi thọ bệnh nhân, mặc dù số người mắc bệnh không giảm.

Dịch tễ học mô tả tập trung mô tả bức tranh dịch tễ: ai mắc bệnh, ở đâu, khi nào. Tìm nguyên nhân và đánh giá can thiệp là mục tiêu của dịch tễ học phân tích và can thiệp, không phải mô tả.

Thử nghiệm lâm sàng ngẫu nhiên (RCT) là thiết kế nghiên cứu mạnh nhất để đánh giá hiệu quả can thiệp y tế, bao gồm thuốc mới. RCT sử dụng ngẫu nhiên hóa để phân bổ người tham gia vào nhóm can thiệp và nhóm chứng, giảm thiểu sai lệch và cho phép suy luận nhân quả.

Tam giác dịch tễ học gồm: Tác nhân gây bệnh (Agent), Vật chủ (Host), và Môi trường (Environment). 'Thời gian' không phải là một cạnh của tam giác, mặc dù thời gian diễn tiến bệnh quan trọng, nhưng nó không cấu thành tam giác cơ bản.

Cổng xâm nhập là đường mà tác nhân gây bệnh xâm nhập vào vật chủ. Ví dụ: đường hô hấp, tiêu hóa, da, niêm mạc.

Miễn dịch cộng đồng xảy ra khi tỷ lệ lớn dân số được miễn dịch (thường qua tiêm chủng hoặc mắc bệnh trước đó), giúp bảo vệ cả những người chưa được miễn dịch do giảm khả năng lây lan của bệnh.

Giám sát chủ động là hệ thống chủ động thu thập thông tin từ các nguồn (ví dụ: chủ động đến cơ sở y tế để thu thập số liệu), trong khi giám sát thụ động dựa vào báo cáo tự nguyện từ các cơ sở y tế.

Trong nghiên cứu bệnh chứng, không thể tính trực tiếp nguy cơ tương đối (RR) vì không xác định được tỷ lệ mới mắc. OR được sử dụng để ước tính gần đúng RR khi bệnh hiếm gặp. OR đo lường độ lớn của mối liên quan giữa phơi nhiễm và bệnh.

OR=2.5 nghĩa là nhóm có tiền sử uống rượu có odds mắc ung thư gan cao gấp 2.5 lần so với nhóm không uống rượu. Trong trường hợp bệnh hiếm, OR xấp xỉ RR, nên có thể diễn giải gần đúng là nguy cơ cao gấp 2.5 lần.

Thời gian ủ bệnh là khoảng thời gian từ khi tác nhân gây bệnh xâm nhập cơ thể đến khi xuất hiện triệu chứng lâm sàng đầu tiên.

Cửa sổ cơ hội trong sàng lọc là giai đoạn tiền lâm sàng (pre-clinical phase), khi bệnh đã bắt đầu phát triển nhưng chưa có triệu chứng. Sàng lọc hiệu quả nhất trong giai đoạn này vì phát hiện sớm và can thiệp có thể cải thiện tiên lượng bệnh.

PPV là tỷ lệ người có kết quả xét nghiệm dương tính thực sự mắc bệnh. PPV phụ thuộc vào tỷ lệ hiện mắc của bệnh trong quần thể được sàng lọc. Khi tỷ lệ hiện mắc thấp, PPV sẽ thấp (ngay cả khi độ nhạy và độ đặc hiệu cao), vì số dương tính giả sẽ nhiều hơn dương tính thật.

Nghiên cứu thuần tập ретроспективный (hồi cứu) bắt đầu sau khi kết quả đã xảy ra và nhìn lại quá khứ để xác định phơi nhiễm. Nghiên cứu thuần tập проспективный (tiến cứu) bắt đầu trước khi kết quả xảy ra và theo dõi tương lai để xem xét sự xuất hiện kết quả.

Mù hóa (blinding) là biện pháp quan trọng để giảm sai số thông tin. Mù hóa người tham gia và/hoặc người thu thập dữ liệu giúp đảm bảo việc thu thập và báo cáo thông tin khách quan, không bị ảnh hưởng bởi biết tình trạng phơi nhiễm hoặc bệnh tật.

Hiệu lực (efficacy) đánh giá hiệu quả can thiệp trong điều kiện lý tưởng, kiểm soát chặt chẽ (ví dụ: thử nghiệm lâm sàng). Hiệu quả (effectiveness) đánh giá hiệu quả can thiệp trong điều kiện thực tế, thường trong môi trường cộng đồng.

Phân tích phân tầng là kỹ thuật kiểm soát yếu tố gây nhiễu. Bằng cách chia dữ liệu thành các tầng (nhóm nhỏ) theo yếu tố gây nhiễu, có thể đánh giá mối liên quan giữa phơi nhiễm và kết quả trong từng tầng, loại bỏ ảnh hưởng của yếu tố gây nhiễu.

PAR đo lường số ca bệnh trong toàn quần thể có thể được ngăn ngừa nếu loại bỏ được yếu tố phơi nhiễm. Nó phản ánh tác động của phơi nhiễm đến gánh nặng bệnh tật của toàn quần thể.

Phát hiện và điều trị sớm bệnh thuộc dự phòng cấp 2, vì can thiệp ở giai đoạn tiền lâm sàng hoặc lâm sàng sớm của bệnh, nhằm ngăn chặn bệnh tiến triển nặng hơn và lây lan trong cộng đồng.

Đường cong dịch tễ biểu diễn số ca bệnh theo thời gian khởi phát. Nó giúp xác định hình thái dịch (điểm dịch, dịch kéo dài, dịch lan truyền), ước tính thời gian ủ bệnh, và suy luận về nguồn lây và phương thức lây truyền.

Câu hỏi mô tả một tình huống điều tra dịch tễ học nhằm xác định nguồn gốc của vụ ngộ độc thực phẩm. Việc so sánh tỷ lệ mắc bệnh giữa các nhóm ăn và không ăn một món cụ thể là trọng tâm của việc xác định yếu tố nguy cơ và nguồn lây bệnh.

Câu hỏi đặt ra vấn đề về sự khác biệt về tỷ suất hiện mắc bệnh giữa các khu vực địa lý. Để giải thích sự khác biệt này, cần tìm hiểu các yếu tố có thể khác nhau giữa nông thôn và thành thị và có liên quan đến tăng huyết áp, như lối sống, chế độ ăn, tiếp cận dịch vụ y tế.

Nghiên cứu bệnh chứng thường được sử dụng để hồi cứu xác định các yếu tố phơi nhiễm có thể liên quan đến bệnh. Trong trường hợp này, việc so sánh tiền sử hút thuốc lá giữa nhóm bệnh và nhóm chứng nhằm xác định xem hút thuốc lá có phải là yếu tố nguy cơ gây ung thư phổi hay không.

Tỷ lệ mắc bệnh tim mạch vành cao gấp đôi ở nhóm có cholesterol cao cho thấy mức cholesterol máu cao làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch vành. Đây là một dạng đo lường nguy cơ tương đối, cho thấy mức độ tăng nguy cơ liên quan đến yếu tố phơi nhiễm.

Để đánh giá hiệu quả của tiêm chủng sởi, cần xem xét sự thay đổi về số ca mắc mới sởi. Tỷ lệ mắc mới (incidence rate) phản ánh số ca bệnh mới phát sinh trong một quần thể trong một khoảng thời gian nhất định, do đó phù hợp để đánh giá tác động của tiêm chủng lên sự xuất hiện bệnh mới.

Việc bỏ ngang trong nghiên cứu thuần когорт có thể dẫn đến sai số chọn lọc (selection bias), đặc biệt nếu tỷ lệ bỏ ngang không ngẫu nhiên và liên quan đến yếu tố phơi nhiễm hoặc kết quả nghiên cứu. Ví dụ, những người có nguy cơ cao hơn có thể có xu hướng bỏ ngang nghiên cứu hơn.

Dự phòng cấp 1 nhằm ngăn chặn bệnh tật xảy ra ngay từ đầu. Tiêm vaccine cúm là biện pháp dự phòng cấp 1 vì nó giúp tăng cường miễn dịch, giảm nguy cơ mắc bệnh cúm trước khi phơi nhiễm virus.

Nhóm đối chứng trong nghiên cứu can thiệp (ví dụ, thử nghiệm lâm sàng) đóng vai trò là cơ sở để so sánh và đánh giá tác động thực sự của can thiệp. Bằng cách so sánh kết quả ở nhóm can thiệp và nhóm đối chứng, các nhà nghiên cứu có thể phân biệt hiệu quả của can thiệp với các yếu tố khác có thể ảnh hưởng đến kết quả.

Thời gian ủ bệnh là khoảng thời gian từ khi tác nhân gây bệnh xâm nhập vào cơ thể đến khi xuất hiện các triệu chứng lâm sàng đầu tiên. Đây là giai đoạn bệnh đang phát triển âm thầm trước khi biểu hiện ra bên ngoài.

Ca chỉ điểm là trường hợp bệnh đầu tiên được phát hiện trong một đợt dịch. Việc xác định ca chỉ điểm giúp truy tìm nguồn gốc lây nhiễm ban đầu, hiểu được đường lây truyền và khoanh vùng dập dịch một cách hiệu quả.

Nghiên cứu thuần когорт là thiết kế phù hợp nhất để theo dõi một nhóm người (nông dân tiếp xúc hóa chất) theo thời gian và so sánh tỷ lệ mắc bệnh hoặc các vấn đề sức khỏe khác với một nhóm không tiếp xúc (hoặc tiếp xúc ít hơn). Điều này cho phép đánh giá tác động lâu dài của phơi nhiễm.

Độ nhạy 90% nghĩa là xét nghiệm phát hiện đúng 90% số người thực sự mắc bệnh (tỷ lệ dương tính thật). Độ đặc hiệu 80% nghĩa là xét nghiệm cho kết quả âm tính đúng ở 80% số người không mắc bệnh (tỷ lệ âm tính thật).

Yếu tố nguy cơ là bất kỳ yếu tố nào làm tăng khả năng mắc bệnh hoặc tình trạng sức khỏe bất lợi. Nó có thể là hành vi, đặc điểm cá nhân, yếu tố môi trường, v.v.

Tỷ lệ tử vong thô là số ca tử vong trong một quần thể nhất định trong một khoảng thời gian nhất định, chia cho tổng dân số trung bình trong cùng thời gian đó. Nó phản ánh tỷ lệ tử vong chung trong quần thể.

Trong giai đoạn đầu của dịch tiêu chảy cấp, việc ưu tiên hàng đầu là ngăn chặn sự lây lan nhanh chóng của bệnh. Vệ sinh cá nhân và vệ sinh môi trường là các biện pháp quan trọng để cắt đứt đường lây truyền bệnh qua đường phân-miệng, từ đó hạn chế dịch lan rộng.

Mô hình bệnh tật mô tả sự phân bố và tần suất của các bệnh khác nhau trong một quần thể hoặc khu vực địa lý cụ thể. Nó bao gồm thông tin về loại bệnh phổ biến, nhóm dân số bị ảnh hưởng nhiều nhất, xu hướng bệnh theo thời gian và không gian.

DALY (Năm sống điều chỉnh theo bệnh tật) là chỉ số tổng hợp đo lường cả số năm sống mất đi do tử vong sớm và số năm sống bị suy giảm sức khỏe do bệnh tật. Do đó, DALY phản ánh gánh nặng bệnh tật một cách toàn diện nhất.

Biến số gây nhiễu là biến số có liên quan đồng thời đến cả yếu tố phơi nhiễm và kết quả nghiên cứu, và có thể làm sai lệch mối quan hệ thực sự giữa phơi nhiễm và kết quả. Nó tạo ra một mối liên kết giả tạo hoặc che lấp mối liên kết thực.

Miễn dịch cộng đồng xảy ra khi một tỷ lệ đủ lớn dân số được miễn dịch với bệnh truyền nhiễm (thường qua tiêm chủng hoặc mắc bệnh trước đó), khiến cho những người chưa được miễn dịch (dễ mắc bệnh) cũng được bảo vệ gián tiếp vì giảm nguy cơ lây nhiễm từ người khác.

Nhóm chứng trong nghiên cứu bệnh chứng cần phải tương đồng với nhóm bệnh (nhóm ca bệnh) về mọi mặt, ngoại trừ việc không mắc bệnh đang nghiên cứu. Điều này giúp đảm bảo rằng sự khác biệt về phơi nhiễm giữa hai nhóm có thể được quy cho bệnh, chứ không phải do các yếu tố khác.

Tính nhất quán (consistency) trong tiêu chí Bradford Hill đề cập đến việc mối liên hệ nhân quả được quan sát thấy phải lặp lại trong các nghiên cứu khác nhau, sử dụng phương pháp nghiên cứu khác nhau, ở các quần thể và bối cảnh khác nhau. Điều này củng cố tính thuyết phục của mối quan hệ nhân quả.

RCT là thiết kế nghiên cứu mạnh nhất để đánh giá hiệu quả của các can thiệp y tế (ví dụ, thuốc, vaccine, chương trình y tế). Việc ngẫu nhiên hóa giúp phân bổ đều các yếu tố gây nhiễu giữa nhóm can thiệp và nhóm đối chứng, từ đó tăng cường khả năng suy luận nhân quả về tác động của can thiệp.

Cửa sổ cơ hội là giai đoạn sớm trong quá trình phát triển bệnh, thường là giai đoạn tiền lâm sàng hoặc giai đoạn sớm của bệnh, khi các biện pháp can thiệp có khả năng mang lại hiệu quả cao nhất trong việc ngăn chặn hoặc làm chậm tiến triển của bệnh.

PPV (tỷ lệ dương tính dự đoán) là xác suất một người thực sự mắc bệnh khi xét nghiệm cho kết quả dương tính. PPV phụ thuộc vào tỷ lệ hiện mắc bệnh trong quần thể được sàng lọc. Khi tỷ lệ hiện mắc bệnh cao, PPV sẽ cao hơn và ngược lại.

Nghiên cứu cắt ngang là thiết kế thường được sử dụng để điều tra nhanh các vụ dịch. Nó cho phép thu thập dữ liệu về phơi nhiễm và bệnh tật tại cùng một thời điểm, giúp xác định các yếu tố liên quan đến vụ dịch một cách nhanh chóng.

Tỷ lệ tấn công là một dạng của tỷ lệ mắc mới (incidence rate), nhưng được tính trong một khoảng thời gian ngắn và thường trong một quần thể cụ thể, ví dụ như trong một vụ dịch. Nó đo lường tỷ lệ người có nguy cơ mắc bệnh mà thực sự phát triển bệnh trong thời gian dịch.

Chuẩn hóa tỷ suất theo tuổi được sử dụng để so sánh tỷ suất bệnh tật giữa các quần thể có cơ cấu tuổi khác nhau. Bằng cách loại bỏ ảnh hưởng của cơ cấu tuổi, ta có thể so sánh tỷ suất bệnh tật 'thuần túy' giữa các quần thể.

Điều tra chùm ca bệnh được thực hiện khi có sự gia tăng bất thường về số ca mắc một bệnh cụ thể tại một địa điểm hoặc thời gian nhất định. Mục tiêu là xác định xem đây có phải là một vụ dịch thực sự hay chỉ là sự trùng hợp ngẫu nhiên, và nếu là dịch thì tìm ra nguyên nhân.

Tỷ lệ tử vong đặc hiệu theo nguyên nhân đo lường số ca tử vong do một nguyên nhân cụ thể (ví dụ, ung thư phổi) trong một quần thể nhất định, chia cho tổng dân số của quần thể đó. Nó cho biết gánh nặng tử vong do từng nguyên nhân cụ thể gây ra.

Dự phòng cấp 3 tập trung vào giảm thiểu tác động của bệnh đã mắc và ngăn ngừa tái phát hoặc biến chứng. Phục hồi chức năng sau đột quỵ là biện pháp dự phòng cấp 3, nhằm giúp bệnh nhân phục hồi chức năng đã mất và cải thiện chất lượng cuộc sống.

Dịch tễ học mô tả tập trung vào việc mô tả dịch bệnh theo thời gian, địa điểm và con người. Trong vụ ngộ độc thực phẩm, việc xác định các yếu tố này giúp khoanh vùng và tìm ra nguyên nhân.

Nghiên cứu bệnh chứng bắt đầu với nhóm bệnh và nhóm chứng, sau đó hồi cứu lại yếu tố phơi nhiễm. Điều này hiệu quả với bệnh hiếm vì không cần theo dõi когорт lớn để chờ bệnh xuất hiện.

Sai lệch thông tin xảy ra khi có lỗi trong đo lường hoặc thu thập thông tin về phơi nhiễm hoặc kết quả. Trong nghiên cứu когорт, việc nhớ lại không chính xác tiền sử bệnh hoặc yếu tố nguy cơ là một nguồn sai lệch thông tin.

Tỷ lệ hiện mắc (prevalence) đo lường số ca bệnh hiện có tại một thời điểm nhất định trong quần thể. 15% tỷ lệ hiện mắc hen nghĩa là tại thời điểm khảo sát, cứ 100 trẻ em thì có 15 em bị hen.

Xét nghiệm sàng lọc lý tưởng cần có độ nhạy cao để phát hiện được nhiều ca bệnh thật (tránh bỏ sót) và độ đặc hiệu cao để tránh dương tính giả (giảm báo động không cần thiết).

PPV là tỷ lệ người có kết quả xét nghiệm dương tính thực sự mắc bệnh. PPV phụ thuộc vào độ hiện mắc của bệnh trong quần thể được sàng lọc. Bệnh càng hiếm, PPV càng thấp.

Trong dịch tễ học, 'nguy cơ' thường được hiểu là xác suất xảy ra một sự kiện sức khỏe bất lợi trong một khoảng thời gian nhất định.

Yếu tố gây nhiễu phải liên quan đến cả phơi nhiễm và bệnh, nhưng không phải là một bước trung gian trong con đường nhân quả giữa phơi nhiễm và bệnh.

Trong giai đoạn thiết kế nghiên cứu, phương pháp ngẫu nhiên hóa (randomization) trong thử nghiệm lâm sàng và ghép cặp (matching) trong nghiên cứu bệnh chứng là các biện pháp kiểm soát yếu tố gây nhiễu.

Tình trạng kinh tế xã hội vừa liên quan đến phơi nhiễm (ô nhiễm không khí) vừa liên quan đến bệnh (hô hấp), và không phải là trung gian, nên nó là yếu tố gây nhiễu.

Tiêm chủng mở rộng là biện pháp dự phòng cấp 1, nhằm ngăn chặn sự xuất hiện của bệnh bằng cách tăng cường khả năng miễn dịch của quần thể.

Sàng lọc ung thư cổ tử cung là dự phòng cấp 2, nhằm phát hiện bệnh ở giai đoạn sớm khi chưa có triệu chứng, để điều trị kịp thời và giảm tiến triển bệnh.

Phục hồi chức năng sau đột quỵ là dự phòng cấp 3, nhằm giảm thiểu biến chứng, tàn tật và cải thiện chất lượng cuộc sống cho người bệnh đã mắc bệnh.

Xác định ổ dịch là bước quan trọng để cắt đứt nguồn lây và ngăn chặn dịch lan rộng, thuộc giai đoạn can thiệp và kiểm soát dịch.

Mô hình ba yếu tố dịch tễ học kinh điển bao gồm: tác nhân gây bệnh (agent), vật chủ (host) và môi trường (environment).

Tỷ số chênh (OR) thường được sử dụng trong nghiên cứu bệnh chứng vì thiết kế nghiên cứu này không cho phép tính trực tiếp nguy cơ tương đối (RR).

OR = 2.5 có nghĩa là nhóm người hút thuốc lá có khả năng mắc ung thư phổi cao hơn 2.5 lần so với nhóm không hút thuốc lá.

Thời gian ủ bệnh là khoảng thời gian từ khi phơi nhiễm tác nhân gây bệnh đến khi xuất hiện triệu chứng lâm sàng đầu tiên.

Miễn dịch cộng đồng xảy ra khi tỷ lệ người miễn dịch trong cộng đồng đủ cao để bảo vệ những người chưa miễn dịch, làm giảm sự lây lan của bệnh.

Dịch tễ học phân tích tập trung vào việc tìm hiểu nguyên nhân và yếu tố nguy cơ của bệnh tật, kiểm định các giả thuyết về mối liên quan nhân quả.

Sai lệch do yếu tố gây nhiễu (confounding bias) xảy ra khi một yếu tố khác, liên quan đến cả phơi nhiễm và bệnh, gây ra sự khác biệt về tỷ lệ mắc bệnh giữa các nhóm.

Trong giai đoạn phân tích dữ liệu, phân tích đa biến (multivariable analysis) và phân tầng (stratification) là các phương pháp phổ biến để kiểm soát yếu tố gây nhiễu.

Tiêu chuẩn Bradford Hill là một bộ các tiêu chí được sử dụng để đánh giá bằng chứng về mối quan hệ nhân quả giữa một yếu tố phơi nhiễm và một bệnh.

Tiêu chí 'tính đặc hiệu' trong Bradford Hill đề cập đến việc một phơi nhiễm cụ thể có liên quan đến một bệnh cụ thể hơn là nhiều bệnh.

Hiệu lực quần thể đo lường tỷ lệ giảm nguy cơ mắc bệnh trong toàn bộ quần thể nếu loại bỏ được yếu tố phơi nhiễm.

QALYs thường được sử dụng trong nghiên cứu đánh giá kinh tế y tế và phân tích chi phí-hiệu quả để đo lường lợi ích sức khỏe của các can thiệp.

Mục tiêu chính của giám sát dịch tễ học là cung cấp thông tin kịp thời và chính xác để đưa ra các quyết định và hành động y tế công cộng.

Dịch tễ học phân tử sử dụng các kỹ thuật sinh học phân tử để nghiên cứu dịch tễ học, ví dụ như xác định dấu ấn sinh học, phân tích di truyền.