Đề Trắc nghiệm Nội dung sách Ngữ văn 12 – Cánh diều (Cánh Diều)

Đoạn trích sử dụng nhiều hình ảnh so sánh, nhân hóa độc đáo, ngôn ngữ giàu tính tạo hình và cảm giác mạnh ('dựng vách thành', 'chẹt lòng', 'yết hầu', 'cống hiến vòm họng đá'). Đây là những đặc điểm tiêu biểu cho phong cách nghệ thuật uyên bác, tài hoa, luôn tìm cái đẹp phi thường của Nguyễn Tuân.

Nguyễn Tuân khắc họa người lái đò không chỉ là người lao động bình thường mà còn là người nghệ sĩ trên dòng sông, với kinh nghiệm, tài năng và bản lĩnh vượt thác ghềnh. Tác giả tập trung làm nổi bật sự thành thạo, dũng cảm và vẻ đẹp lãng mạn của ông, thể hiện cái nhìn 'tìm vàng' trong con người.

Hình ảnh 'chiếc thuyền ngoài xa' ban đầu đẹp như một bức tranh nghệ thuật, biểu tượng cho sự lãng mạn, thơ mộng của cuộc sống. Tuy nhiên, khi đến gần, nó lại chứa đựng thực tế tàn khốc của bạo lực gia đình. Do đó, nó mang ý nghĩa biểu tượng cho mối quan hệ giữa nghệ thuật và cuộc sống, giữa vẻ đẹp bề ngoài và bản chất bên trong.

Tình huống truyện được xây dựng dựa trên sự đối lập gay gắt giữa cảnh tượng đẹp như mơ của chiếc thuyền trên biển lúc ban mai (qua cái nhìn của nghệ sĩ Phùng) và cảnh bạo lực gia đình tàn nhẫn diễn ra ngay sau đó trên bãi cát. Sự đối lập này bộc lộ những nghịch lý của cuộc sống và nhận thức của con người.

Lời giải thích của người đàn bà về việc người chồng đánh mình là do 'khổ quá', do cuộc sống quá vất vả, chứ không phải bản tính độc ác. Bà chấp nhận chịu đựng đòn roi vì thương con, vì không thể bỏ chồng để các con bơ vơ. Chi tiết này thể hiện sự thấu hiểu sâu sắc hoàn cảnh của chồng và lòng vị tha, đức hy sinh cao cả của bà.

Vở kịch khắc họa mâu thuẫn giữa linh hồn Trương Ba thanh cao và xác thịt hàng thịt phàm tục. Mâu thuẫn này dẫn đến sự tha hóa của Trương Ba, đặt ra vấn đề về sự tồn tại đích thực của con người: sống là chính mình hay bị chi phối bởi hoàn cảnh, môi trường sống? Vấn đề triết lý về nhân cách, bản chất con người và ý nghĩa cuộc sống được thể hiện sâu sắc.

Lời thoại này xuất hiện khi Trương Ba nhận ra sự biến chất của mình khi phải sống trong thân xác người khác. Ông khao khát được trở về với con người thật của mình, được sống một cuộc đời ý nghĩa, không bị thân xác phàm tục lấn át. Đây là khát vọng mãnh liệt về sự hoàn thiện nhân cách, được sống là chính mình.

Đoạn thơ sử dụng phép so sánh ngầm (ẩn dụ) 'con sóng nhớ bờ' để diễn tả nỗi nhớ của 'lòng em' dành cho 'anh'. Đồng thời, cấu trúc lặp lại 'Con sóng.../Con sóng...' và sự đối lập 'dưới lòng sâu' - 'trên mặt nước', 'ngày đêm không ngủ được' - 'trong mơ còn thức' cũng là biện pháp điệp cấu trúc và tương phản, làm tăng nhịp điệu và nhấn mạnh trạng thái tình cảm. Tuy nhiên, biện pháp nổi bật xuyên suốt và tạo nên nét đặc trưng của đoạn là phép so sánh/ẩn dụ 'sóng' và 'em', 'bờ' và 'anh'.

Bài thơ thể hiện một tình yêu đa dạng, phong phú: có sự trăn trở tìm hiểu cội nguồn, có nỗi nhớ da diết, mãnh liệt, có lòng thủy chung son sắt, có khát vọng dâng hiến và hòa nhập vào tình yêu bất diệt. Đây là tình yêu vừa truyền thống, vừa hiện đại, chủ động bày tỏ cảm xúc.

Đoạn trích 'Đất Nước' tập trung làm rõ tư tưởng 'Đất Nước của Nhân dân'. Đất Nước được hình thành và tồn tại trong đời sống hàng ngày, trong phong tục tập quán, trong lao động, chiến đấu và sự hy sinh của biết bao thế hệ người dân bình thường. Chính nhân dân là người làm nên Đất Nước.

Nguyễn Khoa Điềm không định nghĩa Đất Nước bằng các khái niệm trừu tượng hay sự kiện lịch sử đơn thuần, mà bằng cách cảm nhận, suy ngẫm về Đất Nước trong chiều sâu văn hóa, phong tục, tập quán, trong đời sống hàng ngày của nhân dân qua hàng ngàn năm. Cách diễn đạt giàu chất suy tưởng, chính luận và trữ tình.

Bài thơ thể hiện khí phách ngang tàng, coi thường danh lợi, mang trong mình lý tưởng 'công danh nam tử còn vương nợ', tức là còn mang nợ nước non chưa trả xong. Đó là khát vọng lập công lớn, đền nợ nước, với tinh thần hào khí Đông A mạnh mẽ.

Truyền kì là thể loại văn xuôi tự sự thời trung đại, thường kết hợp yếu tố lịch sử, hiện thực với yếu tố hoang đường, kì ảo để phản ánh hiện thực và gửi gắm quan niệm sống. 'Chuyện chức phán sự đền Tản Viên' có yếu tố lịch sử (thời nhà Hồ, giặc Ngô), yếu tố hiện thực (quan lại tham nhũng, dân gian bị oan khuất) và yếu tố kì ảo (người chết sống lại, thế giới âm phủ, thần thánh) để ca ngợi tinh thần chính nghĩa và phê phán cái ác.

Ngô Tử Văn là người cương trực, thẳng thắn, dám đấu tranh chống lại cái ác, dù phải đối mặt với nguy hiểm đến tính mạng (đốt đền tà, kiện tụng ở âm phủ). Chàng không sợ cường quyền, không sợ ma quỷ, quyết tâm bảo vệ công lý và chính nghĩa. Phẩm chất này thể hiện khí phách và bản lĩnh của một người trí thức có tâm huyết.

Đoạn trích 'Thề nguyền' khắc họa tâm trạng, suy nghĩ, cảm xúc mãnh liệt của Thúy Kiều và Kim Trọng khi trao lời thề ước. Nguyễn Du sử dụng ngôn ngữ tinh tế, miêu tả trực tiếp cảm xúc, kết hợp với miêu tả ngoại cảnh để làm bật nội tâm (ví dụ: vầng trăng, chén đồng), thể hiện tài năng bậc thầy trong việc đi sâu vào thế giới tinh thần của nhân vật.

Vầng trăng trong thơ ca cổ điển thường là biểu tượng cho sự chứng giám, cho vẻ đẹp vĩnh cửu, cho lòng thủy chung son sắt. Ở đây, vầng trăng chứng kiến lời thề nguyền thiêng liêng của Kiều và Kim Trọng, trở thành biểu tượng cho tình yêu trong sáng, thủy chung và là nhân chứng cho định mệnh sau này của Thúy Kiều.

Con hoẵng là biểu tượng cho vẻ đẹp hoang dã, sự sống tự do của tự nhiên. Hành động ông Diều tha chết cho con hoẵng và trả lại vòng bạc không chỉ là sự thay đổi nhất thời mà còn là sự thức tỉnh lương tâm, sự trở về với vẻ đẹp nhân bản, sự hòa hợp với tự nhiên. Đây là biểu tượng cho 'muối của rừng', thứ gia vị tinh thần làm cho cuộc sống con người trở nên ý nghĩa hơn.

Truyện 'Muối của rừng' phê phán lối sống thực dụng, chạy theo vật chất, đồng thời đề cao vẻ đẹp của tự nhiên và sự hòa hợp giữa con người với tự nhiên. Tác phẩm cho thấy trong mỗi con người luôn tiềm ẩn cả phần 'con' và phần 'người', và sự thức tỉnh lương tâm, tìm về với những giá trị nhân bản mới là 'muối' làm cho cuộc sống có ý nghĩa.

Đoạn văn bắt đầu bằng việc khẳng định vai trò của đọc sách, sau đó đưa ra lập luận bằng cách so sánh (đọc sách giống như thưởng thức món ăn) và giải thích (nếu không đọc sâu sẽ bỏ lỡ gì). Cuối cùng, đoạn văn kết thúc bằng lời khẳng định vai trò của đọc sâu. Cách lập luận này đi từ việc giải thích bản chất, sử dụng so sánh để làm rõ, và đưa ra kết luận, thể hiện sự kết hợp giữa giải thích và chứng minh thông qua so sánh.

Để đánh giá tính thuyết phục của một bài văn nghị luận, cần xem xét nhiều yếu tố: Luận điểm có rõ ràng, mạch lạc không? Hệ thống luận cứ (lý lẽ, dẫn chứng) có đầy đủ, xác đáng và tin cậy không? Cách lập luận có chặt chẽ, logic không? Ngôn ngữ có chính xác và phù hợp không? Tất cả các yếu tố này đều góp phần tạo nên sức thuyết phục của bài văn.

Câu này mắc lỗi quan hệ từ/cặp quan hệ từ. Cụm 'Với lòng say mê văn học' là thành phần phụ chỉ nguyên nhân. Việc thêm 'nên' ở mệnh đề sau tạo thành cấu trúc 'Với A nên B', là một cấu trúc không chuẩn xác trong tiếng Việt. Có thể sửa thành 'Với lòng say mê văn học, anh ấy đã...' hoặc 'Vì có lòng say mê văn học nên anh ấy đã...'.

Đoạn thơ đối lập hình ảnh 'lá vàng' (cảnh thu tàn tạ, gợi buồn) với 'cửa hàng cơm áo chen nhau' (cuộc sống đời thường ồn ào, vất vả mưu sinh). Kí ức về 'tiếng chim xưa hót cánh đồng' (quá khứ yên bình, thơ mộng) đối lập với hiện tại 'sống trong mơ' (sự lạc lõng, hoài niệm). Sự đối lập này thể hiện rõ tâm trạng buồn bã, hoài cổ, không tìm thấy sự đồng điệu trong cuộc sống hiện tại.

Mặc dù tất cả các bước đều quan trọng, nhưng việc phân tích và lý giải ý nghĩa của các chi tiết nghệ thuật (hình ảnh, ngôn ngữ, biện pháp tu từ, cấu trúc...) là cốt lõi để đi sâu vào tác phẩm, bóc tách các lớp nghĩa và hiểu được thông điệp của tác giả. Việc này đòi hỏi tư duy phân tích và tổng hợp, vượt qua mức độ kể lại nội dung hay nhận xét chung chung.

Văn bản thông tin thường có cấu trúc chặt chẽ với nhiều dữ liệu, sự kiện. Kỹ năng phân biệt thông tin chính và thông tin phụ giúp người đọc tập trung vào những điểm quan trọng nhất, loại bỏ các chi tiết rườm rà hoặc minh họa không cốt yếu, từ đó nắm bắt nhanh chóng và chính xác nội dung cốt lõi, luận điểm chính của văn bản.

Để phân tích sâu sắc hiện tượng 'nghiện mạng xã hội', bài viết cần làm rõ các khía cạnh: Biểu hiện cụ thể của hiện tượng (dấu hiệu nhận biết); Nguyên nhân dẫn đến tình trạng này (tâm lý, xã hội, công nghệ); Hậu quả tiêu cực mà nó gây ra (sức khỏe, mối quan hệ, công việc); và cuối cùng là đưa ra giải pháp để khắc phục hoặc hạn chế. Phân tích đầy đủ các khía cạnh này giúp bài viết có cái nhìn toàn diện và lập luận chặt chẽ.

Việc lặp lại cấu trúc 'Chúng ta phải...' nhấn mạnh ý chí, quyết tâm mạnh mẽ của người nói hoặc người viết. Nó tạo nhịp điệu dồn dập, khẳng định sự cần thiết và tính cấp bách của các hành động được nêu ra, tăng sức thuyết phục và kêu gọi hành động ở người nghe/đọc.

Yếu tố kì ảo (thế giới âm phủ, ma quỷ, thần thánh) không chỉ làm câu chuyện thêm hấp dẫn mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc thể hiện chủ đề. Thế giới âm phủ được miêu tả như một xã hội phong kiến thu nhỏ với những bất công, tham nhũng, qua đó tố cáo hiện thực xã hội đương thời. Cuộc đấu tranh của Ngô Tử Văn ở âm phủ làm nổi bật tinh thần chính nghĩa, khẳng định niềm tin vào công lý và sự trừng phạt cái ác, ca ngợi người trí thức dám đấu tranh. Yếu tố kì ảo là phương tiện để tác giả gửi gắm quan niệm, thái độ của mình.

Tấm ảnh chỉ còn giữ lại vẻ đẹp lãng mạn, thơ mộng của cảnh biển ('màu hồng hào', 'màu xanh biếc'), hoàn toàn không có dấu vết của cảnh bạo lực, đói nghèo sau đó. Điều này cho thấy cái nhìn của người nghệ sĩ Phùng ban đầu còn đơn giản, phiến diện, chỉ nhìn thấy vẻ đẹp bề ngoài mà chưa thấu hiểu chiều sâu và sự phức tạp, nghiệt ngã của cuộc sống thực tế.

Chánh án Đẩu nhìn nhận hạnh phúc gia đình qua lăng kính pháp luật và đạo đức xã hội thông thường: không có bạo lực, không có bất công. Ông muốn người đàn bà bỏ chồng để thoát khỏi cảnh bị đánh đập. Ngược lại, người đàn bà hàng chài, với kinh nghiệm sống khắc nghiệt, lại coi hạnh phúc là sự tồn tại của cả gia đình, dù phải chịu đựng bạo lực. Đối với bà, việc có chồng (dù vũ phu) để chèo chống khi bão gió, để cùng nuôi con, là điều kiện cần để các con có cha, có mẹ, không bị đói rét, bơ vơ. Bà chấp nhận cái giá phải trả để giữ lấy 'hạnh phúc' mong manh đó. Sự khác biệt này thể hiện khoảng cách giữa lý thuyết và thực tế, giữa cái nhìn của người ngoài cuộc và người trong cuộc.

Trong thơ trữ tình, cảm xúc là yếu tố cốt lõi. Việc chú ý đến ngôn ngữ (từ ngữ, hình ảnh, biểu tượng gợi cảm xúc), nhịp điệu (thể hiện dòng chảy cảm xúc), và giọng điệu (thái độ, tình cảm của chủ thể trữ tình) là cách hiệu quả nhất để người đọc hòa mình vào thế giới cảm xúc mà nhà thơ muốn truyền tải. Cốt truyện thường không có hoặc không quan trọng trong thơ trữ tình.

Đoạn văn miêu tả trực diện cảnh bạo lực gia đình tàn nhẫn, là một biểu hiện rõ nét của mặt trái, sự nhọc nhằn, xấu xí của cuộc sống lao động ở vùng chài, đối lập hoàn toàn với vẻ đẹp thơ mộng của cảnh biển lúc bình minh. Câu hỏi yêu cầu phân tích ngữ liệu để rút ra khía cạnh hiện thực.

Lời giải thích của người đàn bà (cần đàn ông chèo chống khi phong ba, cần sinh con để duy trì nòi giống, cần người cùng gánh vác nuôi đàn con) không chỉ là sự cam chịu mà còn là sự nhận thức thực tế về gánh nặng mưu sinh và vai trò của người chồng trong một hoàn cảnh đặc thù (làng chài). Nó bóc trần bi kịch không chỉ về thể xác mà còn về tinh thần, sự ràng buộc của hoàn cảnh lên số phận cá nhân.

Chiếc thuyền xuất hiện ban đầu với vẻ đẹp thơ mộng, lãng mạn (biểu tượng cho cái đẹp nghệ thuật), nhưng sau đó lại là nơi diễn ra cảnh bạo lực tàn khốc (biểu tượng cho hiện thực trần trụi). Sự đối lập này tạo nên ý nghĩa biểu tượng đa chiều cho hình ảnh chiếc thuyền.

Ông Diếm đi săn với mục đích vụ lợi (kiếm tiền/thỏa mãn thú vui), biểu hiện cho bản năng tham lam, ích kỷ. Tuy nhiên, khi chứng kiến vẻ đẹp và sự sống mãnh liệt của con hươu, ông lại cảm thấy lương tâm trỗi dậy, dẫn đến hành động cứu con hươu. Sự thay đổi này thể hiện sự đấu tranh giữa bản năng và lương tri, giữa cái xấu và cái đẹp, giữa dục vọng và sự thức tỉnh nhân tính.

'Muối của rừng' thường được hiểu là vẻ đẹp tinh khôi, sự sống mãnh liệt, giá trị tinh thần cao quý của tự nhiên, hoặc sự thức tỉnh lương tri trong con người. Nó không phải là biểu tượng cho sự giàu có hay lợi ích vật chất mà con người có thể khai thác từ rừng.

Thể loại truyền kì đặc trưng bởi yếu tố hoang đường, kì ảo (thế giới âm phủ, ma quỷ, thần thánh, những sự kiện siêu nhiên) đan xen với yếu tố hiện thực. Sự xuất hiện của thế giới cõi âm, các cuộc đối chất với Diêm Vương, hồn ma Bách hộ họ Thôi chính là những yếu tố kì ảo tạo nên đặc trưng này.

Các yếu tố kì ảo trong truyện (như tòa án âm phủ, quan phán sự) được xây dựng dựa trên hiện thực xã hội phong kiến đầy rẫy bất công, quan lại tham nhũng, cường quyền lấn át chính nghĩa. Tác phẩm mượn chuyện cõi âm để phản ánh và phê phán hiện thực xã hội đương thời.

Ngô Tử Văn dám đốt đền của tên tướng giặc, dám đối chất với hồn ma, dám vạch mặt sự thật trước Diêm Vương. Điều này thể hiện bản lĩnh, sự cương trực, khẳng khái, dám đấu tranh chống lại cái ác, bảo vệ công lý.

Cần có một đoạn thơ cụ thể (vì đề bài không cung cấp, tôi sẽ giả định một đoạn thơ tả xuân thường gặp). Ví dụ: 'Mùa xuân chín tới/ Như quả chín mọng/ Trên cành đời...' hoặc 'Xuân đang tới, nghĩa là xuân đang qua/ Xuân còn non, nghĩa là xuân sẽ già...'. Nếu đoạn thơ sử dụng nhiều hình ảnh so sánh, ẩn dụ, nhân hóa liên quan đến sự sinh sôi, nảy nở, sự sống động, thì các biện pháp đó sẽ là nổi bật. Tôi sẽ chọn một biện pháp tu từ phổ biến trong thơ tả cảnh. Giả sử đoạn thơ dùng nhiều ẩn dụ/so sánh liên quan đến sự sống động.

Nhịp điệu, vần, hình ảnh là những yếu tố hình thức quan trọng trong thơ, trực tiếp góp phần tạo nên nhạc điệu, cảm xúc và gợi hình, gợi cảm cho bài thơ. Phân tích chúng giúp người đọc cảm nhận được tâm trạng, giọng điệu, và các tầng ý nghĩa mà nhà thơ gửi gắm.

Luận điểm là ý kiến chính, luận cứ là bằng chứng/lý lẽ, lập luận là cách sắp xếp luận cứ để làm sáng tỏ luận điểm. Việc xác định ba yếu tố này giúp người đọc nắm bắt được nội dung cốt lõi, cấu trúc lập luận và đánh giá tính thuyết phục của văn bản.

Từ 'Nhưng' thường dùng để nối các ý đối lập. Trong đoạn văn, ý sau ('nhiều học sinh chưa nhận thức') đối lập với ý trước ('đọc sách quan trọng'). Tuy nhiên, việc sử dụng từ 'Hơn nữa' đã tạo ra sự liên kết tăng tiến trước đó. Từ 'Nhưng' ở đây tạo cảm giác hơi đột ngột hoặc có thể dùng từ nối khác phù hợp hơn như 'Tuy nhiên' hoặc bắt đầu câu mới. Lỗi rõ nhất là sự thiếu mượt mà trong liên kết ý giữa hai vế cuối.

Bài nghị luận xã hội cần dẫn chứng từ thực tế đời sống (các sự kiện, hiện tượng, con người cụ thể) và có thể kết hợp với dẫn chứng từ văn học để làm sáng tỏ vấn đề. Dẫn chứng cần đa dạng và tiêu biểu.

Giá trị nhân đạo thể hiện ở việc nhà văn bày tỏ sự đồng cảm, xót thương trước số phận bất hạnh của con người, tố cáo các thế lực chà đạp lên quyền sống của con người, và ngợi ca những phẩm chất tốt đẹp của họ, đồng thời thể hiện niềm tin vào khả năng thay đổi, vào tương lai tốt đẹp hơn cho con người.

Giọng điệu thơ là thái độ, cảm xúc của nhà thơ thể hiện qua ngôn ngữ (ngợi ca, phê phán, suy tư, trăn trở, hài hước...). Đoạn thơ giả định ở trên thể hiện sự suy ngẫm về cuộc đời, thời gian, mang sắc thái trầm lắng, bồi hồi.

Cốt truyện bao gồm: trình bày (giới thiệu nhân vật, hoàn cảnh), thắt nút (xung đột nảy sinh), đỉnh điểm (xung đột gay gắt nhất), mở nút (xung đột giải quyết), và kết thúc (số phận nhân vật sau xung đột). Lời giới thiệu tác giả thường nằm ở phần ngoài tác phẩm hoặc phần chú thích, không phải là thành phần của cốt truyện.

Hình ảnh thơ là những sự vật, hiện tượng, cảnh vật, con người... được tái hiện trong thơ bằng ngôn ngữ giàu sức gợi cảm. Phân tích hình ảnh giúp người đọc hình dung được thế giới nghệ thuật, cảm nhận được cảm xúc và hiểu được ý nghĩa biểu tượng mà nhà thơ gửi gắm.

Việc lựa chọn phong cách ngôn ngữ (khoa học, hành chính, nghệ thuật, sinh hoạt, báo chí, chính luận) phù hợp với ngữ cảnh giao tiếp cụ thể là biểu hiện của năng lực sử dụng ngôn ngữ, sự nhạy bén và khéo léo trong giao tiếp, thể hiện sự tôn trọng và đạt hiệu quả truyền đạt tốt nhất.

Văn học không chỉ phản ánh cuộc sống một cách đơn thuần mà còn khám phá, lý giải, đánh giá và thể hiện thái độ của nhà văn trước hiện thực. Nó là tấm gương nhưng là tấm gương có chọn lọc, khúc xạ qua lăng kính chủ quan của người nghệ sĩ, góp phần định hình nhận thức và cảm xúc của con người về cuộc sống.

So sánh là biện pháp đối chiếu hai sự vật, hiện tượng có nét tương đồng để làm nổi bật đặc điểm của sự vật, hiện tượng được nói đến, giúp hình ảnh trở nên cụ thể, sinh động hơn.

Câu chủ đề thường đứng ở đầu đoạn văn (đoạn diễn dịch) hoặc cuối đoạn văn (đoạn quy nạp), nêu ý chính, bao quát nội dung toàn đoạn. Trong đoạn văn này, câu 'Đọc sách mang lại vô vàn lợi ích' là câu chủ đề.

Phân tích đoạn trích đòi hỏi phải giới thiệu được vị trí, nội dung khái quát của đoạn, sau đó đi sâu phân tích các yếu tố nghệ thuật (ngôn ngữ, hình ảnh, biện pháp tu từ, cấu trúc...) và làm rõ ý nghĩa nội dung, tư tưởng của đoạn trích đó, đặt trong mối liên hệ với tác phẩm và phong cách tác giả.

Đoạn văn sử dụng các từ ngữ, cấu trúc câu mang tính quy phạm, khuôn mẫu, rõ ràng, khách quan, thường dùng trong các văn bản thông báo, chỉ thị, quyết định. Đây là đặc trưng của phong cách ngôn ngữ hành chính.

Hành động đốt đền là biểu hiện của sự căm ghét cái ác, sự dũng cảm dám đối đầu với thế lực phi nghĩa (tướng giặc bại trận nhưng vẫn tác oai tác quái). Nó thể hiện tinh thần thượng võ, bảo vệ công lý và khát vọng diệt trừ cái ác của Ngô Tử Văn.

Phân tích nhân vật đòi hỏi xem xét ngoại hình, hành động, lời nói, nội tâm, mối quan hệ với các nhân vật khác, và cả hoàn cảnh sống. Tất cả những yếu tố này góp phần làm nên tính cách và số phận của nhân vật.

Phong cách ngôn ngữ báo chí đặc trưng bởi tính thông tin thời sự, tính công cộng, tính ngắn gọn, súc tích, và tính hấp dẫn. Tính cá thể hóa cao, thể hiện rõ dấu ấn riêng của người viết, thường là đặc trưng của phong cách ngôn ngữ nghệ thuật hoặc phong cách ngôn ngữ sinh hoạt (trong một số trường hợp).

Câu hỏi tu từ không dùng để hỏi mà dùng để bộc lộ cảm xúc, tạo ấn tượng, nhấn mạnh ý, hoặc gợi suy nghĩ, thu hút sự chú ý của người đọc/người nghe.

Sự tỉnh ngộ của ông Diếm được thể hiện qua hành động cụ thể sau khi bắn con hươu: ông không lột da, lấy thịt hay lấy gạc như dự định ban đầu, mà lại băng bó vết thương và thả con hươu đi. Hành động này đánh dấu sự thay đổi từ bản năng săn bắt sang sự thức tỉnh của lòng nhân ái.

Chất thơ trong văn xuôi thường đến từ việc sử dụng ngôn ngữ giàu hình ảnh, nhạc điệu, gợi cảm xúc, cùng với cách miêu tả thiên nhiên, con người mang đậm màu sắc chủ quan, lãng mạn, hoặc đi sâu vào thế giới nội tâm của nhân vật. Cốt truyện phức tạp thường là đặc trưng của văn xuôi thiên về kịch tính, không phải yếu tố chính tạo nên chất thơ.

Phân tích là chia nhỏ văn bản thành các phần, yếu tố (nhân vật, cốt truyện, chi tiết, biện pháp nghệ thuật...). Tổng hợp là kết nối các yếu tố đã phân tích để rút ra ý nghĩa chung, chủ đề, thông điệp của văn bản. Bước xác định và phân tích mối quan hệ giữa các yếu tố nghệ thuật và nội dung chính là sự kết hợp của phân tích (các yếu tố) và tổng hợp (mối quan hệ, ý nghĩa chung).

Câu thơ 'Bao nhiêu cũng ừ, liều công bốn bề' diễn tả sự quyết tâm cao độ, sẵn sàng dốc hết sức lực, không ngại khó khăn để đạt được mục tiêu 'quyết chí liệu rằng' (lập nghiệp, dựng cờ khởi nghĩa). Đây là biểu hiện rõ nét của sự quyết đoán và bản lĩnh phi thường.

Trong bối cảnh xã hội phong kiến đầy bất công, nơi con người phải chịu nhiều ràng buộc và bị định đoạt số phận, sự vùng vẫy, quyết tâm 'thoát khỏi vòng cương tỏa' của Từ Hải càng làm nổi bật khát vọng tự do, phá bỏ những định kiến xã hội, thể hiện lý tưởng anh hùng vượt lên trên hoàn cảnh.

Các hình ảnh như 'mặt dày', 'thân lươn bao quản lấm đầu', 'bướm chán ong chường' là những ẩn dụ, hoán dụ đặc sắc, trực tiếp diễn tả sự dơ bẩn, nhơ nhuốc của cuộc sống lầu xanh và nỗi đau đớn, bẽ bàng của Kiều khi phải sống cuộc đời tủi nhục, bị rẻ rúng.

Từ 'phong trần' ở câu thứ ba mang nghĩa chỉ cuộc đời đầy sóng gió, vất vả, khổ đau mà Kiều đã trải qua. Từ 'phong trần' ở câu thứ tư lại mang sắc thái khinh miệt, coi thường chính cuộc sống nhơ nhuốc hiện tại ở lầu xanh, thể hiện sự chán ghét, muốn rũ bỏ quá khứ tủi nhục.

Đoạn 'Pháp chạy, Nhật hàng, vua Bảo Đại thoái vị. Dân ta đánh đổ các xiềng xích thực dân gần 100 năm nay để gây dựng nên nước Việt Nam độc lập. Dân ta lại đánh đổ chế độ quân chủ mấy mươi thế kỷ mà lập nên chế độ Dân chủ Cộng hòa...' là đoạn liệt kê các sự kiện lịch sử quan trọng, chứng minh sự sụp đổ của ách thống trị cũ và sự ra đời của nước Việt Nam mới, từ đó khẳng định quyền độc lập, tự do của dân tộc.

Việc trích dẫn các văn kiện pháp lý nổi tiếng của chính các nước đã từng là kẻ thù (Pháp) hoặc có ảnh hưởng lớn (Mỹ) nhằm tạo cơ sở pháp lý vững chắc, sử dụng 'gậy ông đập lưng ông', chứng minh rằng quyền độc lập, tự do là quyền thiêng liêng, phổ quát của mọi dân tộc, kể cả dân tộc Việt Nam.

Các thao tác lập luận là cách thức tác giả triển khai lý lẽ, dẫn chứng để làm sáng tỏ vấn đề và thuyết phục người đọc. Việc phân tích chúng giúp ta nhận diện được cấu trúc lập luận, cách tác giả xây dựng và bảo vệ quan điểm của mình, từ đó đánh giá tính chặt chẽ và hiệu quả của bài viết.

Luận điểm là ý kiến, nhận định chủ đạo mà người viết muốn làm sáng tỏ về tác phẩm. Nó là kim chỉ nam định hướng toàn bộ bài viết, xác định nội dung cần phân tích, các luận cứ cần đưa ra và cách sắp xếp các ý. Nếu không có luận điểm rõ ràng, bài viết sẽ lan man, thiếu trọng tâm.

Các yếu tố hình thức của thơ trữ tình không chỉ là kỹ thuật mà còn là phương tiện để nhà thơ biểu đạt cảm xúc, suy tư, tâm trạng. Phân tích chúng giúp ta hiểu được cách nhà thơ kiến tạo thế giới nội tâm, tạo nên nhạc điệu, hình ảnh gợi cảm, từ đó cảm nhận được chiều sâu cảm xúc mà bài thơ muốn truyền tải.

Tình huống truyện này tạo ra sự đối lập gay gắt giữa vẻ đẹp lãng mạn của bức ảnh (nghệ thuật) và hiện thực phũ phàng (cuộc sống). Qua đó, tác giả đặt ra vấn đề về mối quan hệ giữa nghệ thuật và cuộc sống, giữa vẻ đẹp bên ngoài và bản chất bên trong, buộc người đọc phải suy ngẫm về sự phức tạp, đa diện của cuộc đời và cách nhìn nhận con người, cuộc sống một cách toàn diện, đa chiều.

Lời giải thích của bà cho thấy một cái nhìn thực tế, chấp nhận hiện thực phũ phàng vì mục đích duy trì sự sống cho cả gia đình, đặc biệt là đàn con. Bà đặt sự sinh tồn và tương lai của con cái lên trên nỗi đau cá nhân, thể hiện sự hy sinh thầm lặng và tình mẫu tử thiêng liêng, một vẻ đẹp khuất lấp trong cuộc sống đầy lam lũ, bất hạnh.

Nhân vật bà Hiền trong 'Một người Hà Nội' được xây dựng như một người phụ nữ gốc Hà Nội điển hình, giữ gìn những nề nếp, phẩm giá, cách sống thanh lịch của người Hà Nội xưa dù trải qua nhiều biến cố lịch sử. Bà là biểu tượng cho vẻ đẹp văn hóa Hà Nội truyền thống.

Phong cách ngôn ngữ chính luận có tính công khai, chặt chẽ, mạch lạc và tính thuyết phục cao. Về từ ngữ, thường dùng từ ngữ chính xác, khách quan, giàu tính khái quát. Về cấu trúc câu, thường dùng câu ghép, câu phức, câu khẳng định, phủ định để thể hiện lập trường rõ ràng, sắc sảo, đảm bảo tính logic và chặt chẽ trong lập luận.

Đoạn văn bắt đầu bằng việc nêu lên một quan điểm phổ biến ('Nhiều người cho rằng...') sau đó đưa ra ý kiến ngược lại ('Tuy nhiên, tôi lại nghĩ khác...') và đưa ra lý lẽ để bác bỏ quan điểm ban đầu ('Hạnh phúc không phải là một điểm dừng,...'). Đây chính là đặc điểm của thao tác lập luận bác bỏ.

Trước khi đi sâu vào phân tích, chứng minh hay bình luận về một tư tưởng đạo lý, người viết cần giải thích rõ ràng tư tưởng đó là gì, nội hàm của nó bao gồm những khía cạnh nào. Việc này giúp người đọc hiểu đúng vấn đề đang được bàn luận, tạo nền tảng vững chắc cho các phần lập luận tiếp theo.

Hình ảnh 'buộc lòng ta với mọi người' và 'tình trang trải với muôn nơi' là cách nói hình ảnh, chuyển đổi cảm giác hoặc khái niệm trừu tượng ('lòng', 'tình') sang hành động cụ thể ('buộc', 'trang trải'). Đây là đặc điểm của biện pháp ẩn dụ chuyển đổi cảm giác hoặc ẩn dụ chung về sự gắn kết, sẻ chia.

Đoạn 'Đất Nước này là Đất Nước của Nhân dân...' là đoạn tiêu biểu kết hợp sử thi và trữ tình. Yếu tố sử thi thể hiện ở việc nhìn nhận Đất Nước qua chiều dài lịch sử, văn hóa, phong tục, từ những điều bình dị nhất của Nhân dân. Yếu tố trữ tình thể hiện ở giọng điệu tâm tình, suy ngẫm sâu lắng của tác giả về vai trò của Nhân dân trong việc tạo dựng và bảo vệ Đất Nước, mang đậm cảm xúc tự hào, yêu mến.

Câu thơ sử dụng biện pháp so sánh ngầm (ẩn dụ) khi ví Đất Nước như 'máu xương của mình'. Điều này nhấn mạnh mối quan hệ gắn bó máu thịt, không thể tách rời giữa mỗi cá nhân và Đất Nước. Đất Nước không phải là cái gì trừu tượng, xa vời mà là một phần hữu cơ, thiêng liêng của mỗi người, gợi lên ý thức trách nhiệm, tình yêu và sự hy sinh cho Tổ quốc.

Đọc lướt (scanning/skimming) là kỹ năng đọc nhanh qua tiêu đề, đề mục, đoạn mở đầu, đoạn kết, câu chủ đề của các đoạn, từ khóa in đậm... để nắm bắt ý chính, phạm vi thông tin và cấu trúc tổng thể của văn bản mà không đọc chi tiết từng từ. Kỹ năng này rất hữu ích khi cần tìm kiếm thông tin nhanh hoặc xác định xem văn bản có phù hợp với mục đích tìm kiếm hay không.

Bi kịch chính của Trương Ba là sự mâu thuẫn, xung đột nội tại giữa 'hồn' thanh cao của ông và 'xác' phàm tục của anh hàng thịt. Ông dần bị xác thịt đồng hóa, đánh mất đi những giá trị tinh thần, phẩm cách vốn có, trở nên xa lạ với chính mình và những người thân yêu. Đây là bi kịch của sự không hòa hợp giữa linh hồn và thể xác, giữa cái cao thượng và cái tầm thường.

Cuộc đối thoại này, đặc biệt là lời từ chối của Trương Ba việc nhập hồn vào xác cu Tị, thể hiện quan niệm sâu sắc của tác giả: con người chỉ thực sự sống khi được là chính mình, khi có sự thống nhất giữa thể xác và tâm hồn. Sống không chỉ là tồn tại về mặt thể chất mà quan trọng là được sống một cuộc đời có ý nghĩa, trọn vẹn với những giá trị tinh thần của bản thân.

Thơ Xuân Quỳnh mang đậm dấu ấn cá nhân, phản ánh tâm hồn nhạy cảm, giàu yêu thương và lo âu của một người phụ nữ sống trong thời kỳ chiến tranh và hòa bình. Việc liên hệ với bối cảnh xã hội và cuộc đời riêng giúp hiểu được nguồn gốc cảm xúc, những trăn trở, khao khát, lo sợ trong thơ bà, từ đó cảm nhận được tính chân thực và sâu sắc của tình yêu, tình mẫu tử, tình đời được thể hiện.

Yếu tố kì ảo trong truyện truyền kì không chỉ để giải trí mà còn là phương tiện để tác giả gửi gắm tư tưởng, thái độ. Thế giới âm phủ, thần thánh, ma quỷ... được sử dụng để phản ánh hiện thực xã hội (tham nhũng, bất công), thể hiện ước mơ về công lý, lẽ phải, sự trừng trị cái ác và ca ngợi phẩm chất cao đẹp của con người (dũng khí, chính trực).

Phong cách nghệ thuật là tổng thể những nét đặc sắc về tư tưởng và nghệ thuật tạo nên cái riêng, cái độc đáo của một nhà văn trong sáng tác. Nó thể hiện ở đề tài, chủ đề yêu thích, cách nhìn nhận và khám phá hiện thực, cách xây dựng nhân vật, giọng điệu, ngôn ngữ, thể loại sở trường... Nói cách khác, đó là 'chữ ký' riêng của nhà văn trong tác phẩm.

Từ Hán Việt trong văn học trung đại không chỉ là yếu tố lịch sử của ngôn ngữ mà còn góp phần tạo nên sắc thái trang trọng, uyên bác, cổ kính cho tác phẩm. Nó thường được dùng để diễn tả các khái niệm triết học, luân lý, tình cảm sâu sắc hoặc miêu tả cảnh vật, sự vật mang tính ước lệ, tượng trưng.

Tứ thơ là hạt nhân cảm xúc, là ý tưởng chủ đạo được thể hiện xuyên suốt bài thơ thông qua hệ thống hình ảnh, ngôn từ và mạch cảm xúc. Phân tích tứ thơ giúp người đọc nắm bắt được thông điệp chính, cảm xúc bao trùm mà nhà thơ muốn gửi gắm, từ đó giải mã được ý nghĩa sâu sắc của tác phẩm.

Phương tiện phi ngôn ngữ đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong giao tiếp. Chúng giúp người nói thể hiện cảm xúc, thái độ, nhấn mạnh ý chính, tạo sự kết nối với người nghe, làm cho bài nói trở nên sinh động, hấp dẫn và tăng tính thuyết phục. Ví dụ, ánh mắt giao tiếp tạo sự tin cậy, cử chỉ phù hợp giúp minh họa ý tưởng, giọng điệu thay đổi thể hiện cảm xúc.

Đoạn kết của bài nghị luận thường có chức năng khẳng định lại vấn đề đã bàn luận (khẳng định lại luận điểm), tóm lược các ý chính (nhưng không lặp lại nguyên văn), mở rộng vấn đề (nếu có), và đặc biệt là đưa ra lời kêu gọi hành động hoặc rút ra bài học nhận thức cho người đọc, tạo ấn tượng cuối cùng.

Điểm nhìn trần thuật quyết định ai là người kể chuyện, câu chuyện được nhìn qua lăng kính của ai, thông tin được cung cấp đến đâu. Phân tích điểm nhìn giúp hiểu được cách tác giả dẫn dắt câu chuyện, bộc lộ tâm lý nhân vật, tạo ra sự khách quan hay chủ quan, hạn chế hay toàn tri về sự kiện, từ đó ảnh hưởng đến cách người đọc tiếp nhận và đánh giá câu chuyện.

Việc tiếp xúc với văn học từ nhiều thời kỳ khác nhau giúp người học không chỉ hiểu biết về sự phát triển của lịch sử văn học dân tộc mà còn rèn luyện khả năng phân tích, so sánh, tổng hợp các hiện tượng văn học, nhận diện sự kế thừa và đổi mới về nội dung và hình thức. Đồng thời, nó giúp mở rộng tầm nhìn, hiểu biết về các giá trị văn hóa, xã hội, con người qua từng giai đoạn lịch sử.

Đoạn thơ sử dụng điệp ngữ "song song", "trăm ngả", "mấy dòng" cùng với hình ảnh "củi một cành khô lạc mấy dòng" để diễn tả nỗi buồn lan tỏa, sự chia lìa, trôi dạt lẻ loi của cái tôi trước vũ trụ rộng lớn. Biện pháp điệp ngữ và hình ảnh mang tính biểu tượng là nổi bật nhất.

Chi tiết chiếc thuyền ngoài xa trên biển buổi sớm được nhìn từ xa thì đẹp như tranh vẽ, là biểu tượng của sự lãng mạn, thơ mộng. Nhưng khi lại gần, chính trên chiếc thuyền đó lại diễn ra cảnh bạo lực gia đình tàn nhẫn. Sự đối lập này là điểm then chốt của tác phẩm.

Đoạn thơ sử dụng cấu trúc lặp "Tôi muốn...", kết hợp với các động từ mạnh "tắt", "buộc", thể hiện khát khao mãnh liệt muốn níu giữ vẻ đẹp, hương sắc của cuộc sống, chống lại quy luật tàn phai của thời gian. Đây là biểu hiện của sự nuối tiếc và khao khát sống vội vàng.

Các động từ mạnh, táo bạo 'xiên ngang', 'đâm toạc' kết hợp với hình ảnh đá và rêu cho thấy sự phản kháng quyết liệt, dù có phần đơn độc và ngang ngạnh, của người phụ nữ trước số phận éo le, chứ không chỉ là sự cam chịu hay bất lực.

Luận đề là vấn đề cốt lõi, là tư tưởng, quan điểm chính mà người viết muốn trình bày và chứng minh trong văn bản nghị luận. Xác định được luận đề giúp người đọc nắm bắt được mục đích và nội dung trung tâm của bài viết.

Qua cách ăn nói thô lỗ, giả tạo ('ghế trên ngồi tót sỗ sàng'), hành động xem xét Kiều như món hàng ('đắn đo cân sắc cân tài'), và sự vụng về, lúng túng khi bị Thúy Kiều thử tài đàn ('ngây ngây'), Nguyễn Du đã phơi bày bản chất buôn người, giả dối, vô học của Mã Giám Sinh.

Tiếng chày trên sóc Bom Bo là âm thanh quen thuộc của cuộc sống lao động sản xuất của người dân Tây Nguyên, đồng thời cũng là tín hiệu chuẩn bị cho cuộc chiến đấu, giã gạo nuôi quân. Nó biểu tượng cho sức sống kiên cường, tinh thần lao động và chiến đấu của đồng bào Xô Man.

Đoạn văn đưa ra các dẫn chứng (ung thư phổi, tim mạch, đột quỵ, thống kê của WHO) để làm rõ và chứng minh cho luận điểm 'Hút thuốc lá có hại cho sức khỏe'. Đây là đặc điểm của thao tác lập luận chứng minh.

Trong bối cảnh nạn đói khủng khiếp, việc 'thị' ăn ngấu nghiến, ăn liền tù tì bốn bát bánh đúc (một món ăn bình dân) cho thấy sự đói khát tột cùng, sự bấu víu vào miếng ăn để tồn tại. Nó phản ánh hoàn cảnh đáng thương và khao khát sống bản năng của 'thị'.

Nhan đề thể hiện sự mâu thuẫn, nghịch cảnh bi hài: một linh hồn thanh cao, trí thức (Trương Ba) phải sống trong thân xác phàm tục, dung tục (hàng thịt). Mâu thuẫn này là trung tâm của vở kịch, đặt ra vấn đề về sự tồn tại đích thực, về nhân cách và sự tha hóa khi con người phải sống trái với bản chất của mình.

Phong cách ngôn ngữ khoa học yêu cầu tính chính xác, khách quan, phi cá thể, trừu tượng, khái quát. Tính biểu cảm, giàu hình ảnh, giàu cảm xúc là đặc trưng của phong cách ngôn ngữ nghệ thuật, không phải khoa học.

Lập luận là việc người viết/người nói đưa ra các lý lẽ và dẫn chứng để chứng minh cho luận điểm của mình, nhằm thuyết phục người đọc/người nghe tin vào quan điểm đó. Nó là cách tổ chức các ý để làm sáng tỏ vấn đề.

Đoạn văn tập trung miêu tả sự sinh trưởng, phát triển mạnh mẽ của cây xà nu qua các đặc điểm cụ thể: mọc nhanh, tiếp nhận ánh nắng, rẫy tỉa lá non, cây mẹ ngã cây con mọc lên. Đây là phương thức biểu đạt miêu tả.

Tnú là một người con của núi rừng Tây Nguyên, gắn bó máu thịt với buôn làng, có tinh thần chiến đấu kiên cường, bất khuất, và là biểu tượng cho con đường đến với cách mạng của đồng bào Tây Nguyên. Tuy nhiên, Tnú không phải là người có đời sống nội tâm phức tạp hay thường xuyên thể hiện sự đa sầu đa cảm; anh là người của hành động, của nghĩa tình cộng đồng.

Chi tiết này không chỉ miêu tả trạng thái say xỉn thông thường mà còn là biểu hiện của sự tha hóa, mất hết nhân tính, sống như một con vật của Chí Phèo. Tiếng chửi của hắn là tiếng kêu than tuyệt vọng của một linh hồn bị xã hội từ chối, không còn tìm thấy lối thoát.

Dẫn chứng trong nghị luận xã hội phải tiêu biểu (đại diện cho vấn đề), xác thực (có thật, đáng tin cậy) và phù hợp (liên quan trực tiếp đến luận điểm đang cần chứng minh).

Câu 'Những bàn tay ấy đã làm nên tất cả.' có một cụm chủ ngữ ('Những bàn tay ấy') và một cụm vị ngữ ('đã làm nên tất cả'). Đây là cấu tạo của câu đơn bình thường, không phải câu ghép (có hai cụm C-V trở lên) hay câu đặc biệt (không có đủ C-V).

'Chiếc thuyền ngoài xa' đặt ra vấn đề về cái nhìn đa chiều, phức tạp về cuộc sống. Cuộc sống không chỉ có vẻ đẹp lãng mạn bên ngoài mà còn ẩn chứa những góc khuất, những bi kịch, những nghịch lý mà con người cần phải nhìn nhận một cách sâu sắc, thấu đáo, vượt qua cái nhìn đơn giản, phiến diện.

Việc liệt kê chi tiết, cụ thể các địa danh và chiến thắng vang dội có tác dụng tạo sức thuyết phục mạnh mẽ, khẳng định tính xác thực và quy mô của cuộc khởi nghĩa, đồng thời thể hiện khí thế hào hùng, chiến công oanh liệt của quân dân ta, góp phần đập tan ý chí xâm lược của kẻ thù.

Phân tích nhân vật bao gồm việc tìm hiểu ngoại hình, hành động, lời nói, suy nghĩ, mối quan hệ với các nhân vật khác, hoàn cảnh sống, và ý nghĩa biểu tượng của nhân vật để làm rõ tính cách, số phận và tư tưởng mà tác giả gửi gắm.

Ngô Tử Văn được giới thiệu là người "khảng khái, nóng nảy, thấy sự gian tà thì không thể chịu được". Hành động đốt đền, đối chất với hồn ma Bách hộ họ Thôi, dám kiện tụng ở Minh Ti cho thấy rõ tính cách cương trực, dũng cảm, ghét gian tà của ông.

Đoạn trích này tập trung vào tâm trạng cô đơn, buồn tủi, day dứt của Kiều khi phải sống cuộc đời lầu xanh, bị coi thường, bị mua bán. Nó cho thấy rõ sự bẽ bàng, xót xa cho thân phận mình, sự tan vỡ của những ước mơ về tình yêu và hạnh phúc.

Giải thích là làm cho người đọc/nghe hiểu rõ về bản chất, ý nghĩa, đặc điểm, nguyên nhân của một hiện tượng, khái niệm, vấn đề. Mục đích chính là cung cấp kiến thức, làm rõ vấn đề.

Câu in đậm tổng kết lại những điều đã miêu tả trước đó (cây cối đâm chồi, hoa đào nở rộ) và đưa ra nhận xét, đánh giá chung về cảnh vật mùa xuân. Chức năng của nó là liên kết ý và khái quát, đánh giá.

Con hoẵng vàng xuất hiện như một biểu tượng của vẻ đẹp tự nhiên, sự thuần khiết và có thể là cả sự lương thiện (nó không chạy trốn khi ông Diếm ngắm). Hành động tha chết cho con hoẵng của ông Diếm sau khi suýt giết nó thể hiện sự thức tỉnh lương tâm, sự trở về với bản tính tốt đẹp của con người.

Vở kịch 'Hồn Trương Ba, da hàng thịt' xoay quanh bi kịch của Trương Ba khi linh hồn ông phải sống trong thân xác anh hàng thịt. Việc phải thích nghi với những ham muốn, thói quen của thể xác phàm tục khiến linh hồn Trương Ba dần bị nhiễm độc, bị tha hóa, đánh mất đi sự thanh cao vốn có. Đây là tác phẩm tiêu biểu nhất của Lưu Quang Vũ về vấn đề này.

Đọc lướt (scanning) giúp tìm kiếm thông tin cụ thể. Đọc kỹ (close reading) giúp hiểu sâu từng chi tiết. Tuy nhiên, để nắm bắt nội dung cốt lõi của văn bản thông tin, kỹ năng quan trọng nhất là xác định chủ đề, ý chính của từng đoạn và ý chính toàn bài, tức là tóm tắt và khái quát hóa nội dung.

Câu thơ sử dụng phép nghịch lý (tương phản, đối lập) giữa 'đương tới' và 'đương qua'. Nó thể hiện quan niệm của Xuân Diệu về sự trôi chảy không ngừng, thậm chí là vội vã của thời gian. Khi xuân đến cũng là lúc xuân bắt đầu đi qua, nhấn mạnh sự ngắn ngủi của khoảnh khắc tươi đẹp và thúc giục phải sống vội vàng.

Nam Cao nổi tiếng với việc đi sâu vào miêu tả thế giới nội tâm phức tạp của nhân vật, đặc biệt là những nhân vật trí thức nghèo và người nông dân bị tha hóa. Ông có biệt tài phân tích tâm lý, thể hiện những dằn vặt, suy tư, bi kịch nội tâm của con người trong xã hội cũ.

Lập dàn ý là bước tổ chức các ý tưởng, sắp xếp chúng theo một trình tự logic, xác định các phần chính (Mở bài, Thân bài, Kết bài), các luận điểm, luận cứ, dẫn chứng cụ thể. Dàn ý giúp người viết định hướng được nội dung, đảm bảo tính mạch lạc, chặt chẽ và không bỏ sót ý quan trọng.

Đoạn thơ sử dụng các từ ngữ như 'lạnh lẽo', 'trong veo', 'bé tẻo teo' kết hợp với hình ảnh 'ao thu', 'chiếc thuyền câu' để gợi tả không gian thu nhỏ, tĩnh lặng, và qua đó thể hiện tâm trạng cô đơn, uẩn khúc của nhà thơ. Đây là biện pháp tả cảnh ngụ tình.

Ngô Tử Văn được miêu tả là người khảng khái, nóng nảy, thấy sự gian tà thì không chịu được, dám đốt đền của tên hồn ma Bách hộ Trường Lệ, dám kiện cáo đến Minh Ty để bảo vệ lẽ phải. Phẩm chất nổi bật nhất ở ông là tính cương trực, chính trực.

Chiếc thuyền ngoài xa là biểu tượng đa nghĩa. Ở khoảng cách xa, nó hiện lên lung linh, huyền ảo, là vẻ đẹp hoàn mỹ của nghệ thuật, của cuộc sống lãng mạn. Khi đến gần, nó lại chứa đựng hiện thực phũ phàng, bạo lực, đói nghèo. Chi tiết này thể hiện cái nhìn đa chiều về cuộc sống, về mối quan hệ giữa nghệ thuật và hiện thực, giữa vẻ đẹp bề ngoài và bản chất bên trong.

Nhịp điệu của bài thơ (ngắt nhịp, gieo vần, phối thanh) góp phần tạo nên nhạc điệu, thể hiện cảm xúc, tâm trạng của nhân vật trữ tình hoặc của tác giả, đồng thời nhấn mạnh những ý thơ quan trọng. Việc xác định nhịp điệu giúp người đọc cảm nhận sâu sắc hơn nội dung và ý nghĩa của bài thơ.

Luận điểm là ý kiến, quan điểm, nhận định mà người viết đưa ra để bàn bạc, chứng minh trong bài văn nghị luận. Đây là tư tưởng cốt lõi mà bài viết hướng tới làm sáng tỏ.

Đoạn trích khắc họa bi kịch của Vũ Như Tô và mâu thuẫn giữa tầng lớp nhân dân lao động và tầng lớp vua quan. Xung đột chính là giữa quan niệm về nghệ thuật thuần túy, cao siêu (đại diện là Vũ Như Tô với việc xây Cửu Trùng Đài) và quyền lợi, cuộc sống thực tại của nhân dân (bị bóc lột, lầm than vì công trình).

Văn bản thông tin thường trình bày các sự kiện, dữ liệu, phân tích một cách khách quan. Kỹ năng quan trọng nhất là khả năng nhận diện và tổng hợp các thông tin chính, ý tưởng trung tâm, và các bằng chứng hỗ trợ để hiểu rõ chủ đề và mục đích của văn bản.

Hình tượng thơ là những hình ảnh, sự vật, hiện tượng được nhà thơ tái hiện bằng ngôn từ, mang tính biểu cảm và gợi liên tưởng. Phân tích hình tượng thơ giúp người đọc hiểu được ý nghĩa biểu tượng, cảm xúc, suy tư mà nhà thơ muốn gửi gắm, làm sâu sắc thêm sự cảm nhận về nội dung và nghệ thuật của bài thơ.

Sau khi đã xác định vấn đề và lập dàn ý, người viết cần triển khai các luận điểm trong dàn ý bằng cách đưa ra lý lẽ và bằng chứng (dẫn chứng) để làm sáng tỏ, chứng minh cho luận điểm của mình. Đây là bước quan trọng trong việc xây dựng thân bài của bài nghị luận.

'Trái tim vàng' không chỉ trái tim theo nghĩa vật lý mà dùng 'vàng' (kim loại quý, tượng trưng cho sự quý giá, tốt đẹp) để chỉ phẩm chất cao quý, tốt bụng, nhân hậu của người đó. Đây là biện pháp ẩn dụ.

Chi tiết này đánh dấu sự thay đổi trong nhận thức và cảm xúc của người thợ săn (ông Diệm). Thay vì chỉ thấy con mồi, ông nhìn thấy tình mẫu tử thiêng liêng, sự sống đáng trân trọng. Hành động không bắn thể hiện sự thức tỉnh của lương tri, sự trở về với bản tính nhân hậu, gần gũi với tự nhiên, vượt lên trên dục vọng tầm thường.

Người kể chuyện là 'giọng nói' dẫn dắt câu chuyện, trình bày sự kiện, miêu tả nhân vật, không gian. Vai trò của họ quyết định góc nhìn, thái độ, và cách thông tin được truyền tải đến độc giả, ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả nghệ thuật và ý nghĩa của tác phẩm.

Đoạn văn sử dụng ngôn ngữ chính xác, khách quan, các số liệu cụ thể để thông báo tình hình dịch bệnh. Đây là đặc điểm của phong cách ngôn ngữ báo chí (thường dùng trong tin tức, báo cáo).

Chi tiết này thể hiện sự phức tạp, nghịch lý của cuộc sống. Người đàn bà không chỉ chịu đựng vì miếng cơm manh áo, vì đàn con (cần có người đàn ông chèo chống khi ra khơi), mà còn vì tình thương, sự hy sinh thầm lặng cho gia đình theo quan niệm truyền thống. Nó cho thấy cái nhìn đa diện của Nguyễn Minh Châu về con người và hiện thực, vượt lên sự đánh giá đơn giản về bạo lực gia đình.

Thơ trữ tình là tiếng nói của tâm hồn. Yếu tố cốt lõi để cảm nhận là hình ảnh, nhạc điệu, ngôn từ giàu cảm xúc và ý nghĩa biểu tượng mà nhà thơ sử dụng để bộc lộ trực tiếp hoặc gián tiếp tâm trạng, suy tư của mình.

Thao tác lập luận là các cách thức, phương pháp mà người viết sử dụng để trình bày, phân tích, chứng minh, bác bỏ, so sánh, bình luận nhằm làm sáng tỏ luận điểm và thuyết phục người đọc. Các thao tác phổ biến bao gồm: giải thích, phân tích, chứng minh, bình luận, so sánh, bác bỏ.

Đoạn văn tập trung vào việc tái hiện lại cảnh vật, âm thanh, màu sắc của buổi sớm trên biển, giúp người đọc hình dung về khung cảnh đó. Đây là phương thức miêu tả.

Nhan đề thường là 'chìa khóa' đầu tiên giúp người đọc tiếp cận tác phẩm. Phân tích nhan đề giúp hiểu được chủ đề, nhân vật trung tâm, hoặc dụng ý nghệ thuật của tác giả. Mối quan hệ giữa nhan đề và nội dung có thể là trực tiếp (nêu tên nhân vật chính), gián tiếp (gợi mở chủ đề, biểu tượng), hoặc mang tính đối lập, tạo ấn tượng.

Truyện truyền kỳ thường có yếu tố kỳ ảo, hoang đường; phản ánh hiện thực xã hội qua lăng kính kỳ ảo; có kết cấu độc đáo với các yếu tố bất ngờ; và thường mang tính giáo huấn, răn dạy đạo lý. Việc tập trung miêu tả tâm lý nhân vật một cách sâu sắc, phức tạp là đặc điểm nổi bật của văn học hiện thực hiện đại, không phải đặc trưng chính của truyện truyền kỳ trung đại.

Đoạn thơ thể hiện niềm vui sướng, sự hòa nhập của cái 'tôi' cá nhân vào cái 'ta' chung của cộng đồng, của 'khối đời'. Nhà thơ bày tỏ tình yêu thương, sự gắn bó với nhân dân lao khổ và tìm thấy sức mạnh trong sự đoàn kết đó. Cảm hứng chủ đạo là niềm vui giác ngộ lý tưởng cộng sản và sự hòa nhập với quần chúng.

Lý lẽ là những lời giải thích, phân tích, suy luận mà người viết dùng để làm rõ, chứng minh cho luận điểm của mình. Việc xác định lý lẽ giúp người đọc hiểu được cách tác giả lập luận, cơ sở suy nghĩ của họ và tại sao họ lại đưa ra nhận định đó.

Chi tiết này mang nhiều ý nghĩa. Nó thể hiện sự hối lỗi, muốn bù đắp của ông Diệm sau khi suýt sa ngã vào dục vọng săn bắn. Nanh hổ là biểu tượng của sức mạnh, chiến tích săn bắn, nhưng việc bẻ gãy nó lại cho thấy sự từ bỏ, sự chiến thắng bản thân để trở về với con người hiền lành, yêu thương. Nó cũng là biểu tượng cho món quà mang tính chuộc lỗi và tình cảm gia đình.

Văn bản kịch chủ yếu thể hiện nội dung qua lời thoại của nhân vật và chỉ dẫn sân khấu. Để hiểu nhân vật, người đọc cần phân tích kỹ lưỡng những gì nhân vật nói (lời thoại), cách họ nói, và những hành động, cử chỉ được mô tả trong chỉ dẫn sân khấu. Đây là cách trực tiếp nhất để tiếp cận nội tâm và tính cách của nhân vật trong kịch.