Đề Trắc nghiệm Ngữ Văn 12 Ôn tập và tự đánh giá cuối học kì 2- Cánh diều (Cánh Diều)

Đoạn văn lặp lại cấu trúc "ai cũng có/được" và từ "hoàn toàn", thể hiện sự nhấn mạnh, khẳng định quyết tâm và khát vọng mãnh liệt, toàn diện về độc lập, tự do, ấm no cho nhân dân. Đây là phép điệp ngữ.

Câu hỏi yêu cầu phân tích một chi tiết thơ mang tính biểu tượng. "Hoa về trong đêm hơi" gợi lên hình ảnh sương khói mờ ảo, khung cảnh thơ mộng, lãng mạn, kết hợp với từ "hoa" (có thể là hoa rừng, hoặc nghĩa ẩn dụ về vẻ đẹp, thậm chí là bóng dáng con người) trong không gian đặc trưng của núi rừng Tây Bắc. Đây là cách nhà thơ sử dụng bút pháp lãng mạn để tả cảnh, thể hiện chất tài hoa của mình.

Đoạn thơ mở đầu bằng tiếng gọi, thể hiện nỗi nhớ da diết, khắc khoải ("nhớ chơi vơi") hướng về không gian rừng núi Tây Tiến. Các địa danh Sài Khao, Mường Lát cùng hình ảnh sương lấp, đêm hơi đã ngay lập tức tái hiện không gian vừa hùng vĩ, hoang sơ, vừa lãng mạn, mờ ảo, đồng thời xác lập giọng điệu hoài niệm, chủ đạo cho toàn bài thơ.

Thơ Tố Hữu mang đậm tính trữ tình chính trị, giọng điệu tâm tình, ngọt ngào, sử dụng nhiều từ ngữ truyền thống, dân gian, và thường có cấu trúc đối đáp, giàu nhạc điệu. Tính khách quan, lạnh lùng, sử dụng ngôn ngữ đời thường, xuề xòa không phải là đặc điểm nổi bật của thơ ông.

Nguyễn Khoa Điềm không định nghĩa Đất Nước theo kiểu trừu tượng hay chính trị đơn thuần mà nhìn nhận từ chiều sâu văn hóa, lịch sử, phong tục, đời sống thường ngày của nhân dân. Cách này vừa thể hiện tư tưởng "Đất Nước của Nhân dân", vừa tạo nên chất thơ gần gũi, dung dị, giàu sức gợi, khác biệt với các định nghĩa truyền thống.

Tiểu thuyết hiện đại thường dịch chuyển trọng tâm từ cốt truyện tuyến tính, nhân vật hành động bên ngoài sang khám phá thế giới nội tâm phức tạp của nhân vật, sử dụng các kỹ thuật như dòng ý thức, độc thoại nội tâm. Điều này khác biệt với tiểu thuyết truyền thống vốn chú trọng vào sự kiện và hành động.

Mặc dù miêu tả những mất mát, đau khổ tột cùng mà chiến tranh gây ra cho An-đrây Xô-cô-lốp, tác phẩm vẫn ngợi ca nghị lực phi thường, tình yêu cuộc sống, lòng nhân ái và khao khát hạnh phúc của con người Xô viết. Hình ảnh Xô-cô-lốp và bé Va-ni-a nương tựa vào nhau là biểu tượng cảm động cho sự sống và tình người vượt lên bi kịch chiến tranh.

Việc trích dẫn Tuyên ngôn Độc lập của Mỹ (1776) và Tuyên ngôn Nhân quyền và Dân quyền của Pháp (1791) nhằm tạo cơ sở pháp lý và đạo lý vững chắc cho bản Tuyên ngôn của Việt Nam. Nó thể hiện sự kế thừa và phát triển những giá trị tiến bộ của nhân loại, đồng thời đặt cách mạng Việt Nam vào dòng chảy văn minh thế giới. Đây là một lập luận sắc bén, vừa mềm dẻo, vừa kiên quyết, khiến kẻ thù không thể chối cãi.

Hình ảnh mặt trời mọc, ánh sáng chuyển từ trắng sang hồng không chỉ miêu tả cảnh bình minh mà còn mang ý nghĩa biểu tượng sâu sắc. Nó thể hiện niềm tin lạc quan vào tương lai tươi sáng, vào sự chiến thắng của cách mạng, của công lý, xua tan đêm tối của nhà tù và chế độ cũ. Đây là vẻ đẹp của tinh thần thép, vượt lên hoàn cảnh tù đày.

Văn bản thông tin tổng hợp, đặc biệt trong lĩnh vực khoa học/báo cáo, ưu tiên tính khách quan, chính xác, sử dụng ngôn ngữ khoa học, thuật ngữ chuyên ngành, và thường có cấu trúc rõ ràng, logic để truyền đạt thông tin một cách hiệu quả. Việc sử dụng nhiều hình ảnh ẩn dụ, so sánh hay bộc lộ cảm xúc cá nhân là đặc trưng của văn bản văn học, không phải văn bản thông tin tổng hợp.

Để đánh giá tính xác thực của văn bản thông tin, đặc biệt là khoa học, cần kiểm tra nguồn dữ liệu và phương pháp nghiên cứu được sử dụng. Nguồn đáng tin cậy (các tổ chức khoa học uy tín, nghiên cứu đã được thẩm định) và phương pháp rõ ràng, minh bạch là yếu tố cốt lõi. Các yếu tố khác như độ dài, ngôn ngữ hay bố cục chỉ ảnh hưởng đến hình thức và khả năng tiếp cận, không quyết định tính xác thực.

Hình ảnh "tiếng đất" là một ẩn dụ giàu sức gợi. Nó không chỉ là âm thanh của đất đai mà còn là âm vang của lịch sử, của những người đã ngã xuống vì Đất Nước, của truyền thống văn hóa được gìn giữ qua bao thế hệ. Nó thể hiện sự gắn bó máu thịt giữa con người và Đất Nước, nhắc nhở về cội nguồn, quá khứ.

Tiểu thuyết hiện đại có sự chuyển đổi căn bản về chủ đề và kỹ thuật. Trong khi tiểu thuyết trung đại thường tập trung vào các câu chuyện mang tính sử thi, giáo huấn, nhân vật thường được lý tưởng hóa hoặc phân cực thiện ác, thì tiểu thuyết hiện đại lại đi sâu vào khám phá con người cá nhân với thế giới nội tâm phức tạp, đa chiều, thậm chí đầy mâu thuẫn. Đây là sự thay đổi cốt lõi.

Để bài nghị luận có sức thuyết phục, người viết cần đưa ra các lý lẽ sắc bén và bằng chứng (dẫn chứng) đáng tin cậy, đa dạng để làm sáng tỏ vấn đề, chứng minh cho luận điểm của mình. Việc chỉ nêu ý kiến cá nhân, sử dụng ngôn ngữ bóng bẩy hay kết thúc bằng lời kêu gọi chung chung sẽ không đủ sức thuyết phục.

Khổ thơ sử dụng cấu trúc đối đáp "Ta về mình có nhớ ta / Ta về ta nhớ...", gợi không khí giao duyên, tâm tình. Các hình ảnh "hoa chuối đỏ tươi", "nắng ánh dao gài", "hoa mơ nở trắng", "rừng phách đổ vàng" là những hình ảnh đặc trưng của núi rừng Việt Bắc theo mùa, kết hợp với hình ảnh con người lao động ("người đan nón", "cô em gái hái măng"). Tất cả tạo nên bức tranh thiên nhiên và con người Việt Bắc vừa tươi sáng, thơ mộng, vừa chân thực, sinh động, thể hiện nỗi nhớ sâu nặng của người cán bộ về xuôi.

Việc trích dẫn nguồn gốc của thông tin (tài liệu tham khảo) là cực kỳ quan trọng để đảm bảo tính minh bạch, trung thực và đáng tin cậy của văn bản thông tin. Nó cho phép người đọc kiểm chứng thông tin và thể hiện sự tôn trọng quyền tác giả. Các lựa chọn khác không phải là nguyên tắc cốt lõi về sử dụng tài liệu tham khảo.

Ngôn ngữ của nhân vật là cửa sổ trực tiếp nhất để khám phá tính cách, nội tâm, suy nghĩ, cảm xúc và cả hoàn cảnh xã hội của họ. Cách họ nói, từ ngữ họ dùng, giọng điệu... đều phản ánh con người họ. Chú ý đến ngôn ngữ giúp người đọc xây dựng hình ảnh nhân vật một cách toàn diện và sâu sắc.

Đoạn thơ khắc họa hình ảnh người lính Tây Tiến vừa mang vẻ ngoài tiều tụy, bệnh tật do gian khổ ("không mọc tóc", "quân xanh màu lá"), nhưng lại toát lên vẻ dữ dằn, mạnh mẽ, oai hùng ("dữ oai hùm", "mắt trừng"). Đặc biệt, hình ảnh "Đêm mơ Hà Nội dáng kiều thơm" cho thấy tâm hồn lãng mạn, hào hoa, luôn hướng về quê hương, tình yêu. Đây là sự kết hợp giữa vẻ đẹp bi tráng và lãng mạn đặc trưng của người lính trong thơ Quang Dũng.

Tính khách quan của văn bản thông tin dựa trên việc trình bày sự thật, dữ kiện, số liệu một cách trung thực, không bị chi phối bởi cảm xúc hay ý kiến chủ quan của người viết. Việc sử dụng ngôn ngữ trung lập, tránh các từ ngữ biểu lộ cảm xúc mạnh hoặc định kiến cá nhân là yếu tố then chốt để đạt được sự khách quan.

Trong đoạn thơ "Việt Bắc", "mình" và "ta" vừa là đại từ xưng hô trong lời đối đáp của người đi - kẻ ở (người cán bộ - người dân Việt Bắc), vừa mang ý nghĩa ẩn dụ cho sự gắn bó, hòa quyện giữa cá nhân và tập thể, giữa tình cảm riêng và tình cảm cách mạng. Chúng tạo nên không khí tâm tình ngọt ngào, thân thiết, thể hiện tình nghĩa cách mạng sâu nặng.

Nhân vật Xô-cô-lốp không được xây dựng theo kiểu mẫu anh hùng lý tưởng, hoàn hảo. Anh là một người lính, một công dân bình thường, chịu đựng những tổn thương sâu sắc cả về thể xác lẫn tinh thần do chiến tranh. Sô-lô-khốp đi sâu vào miêu tả nội tâm, những đấu tranh, mâu thuẫn, cả những điểm yếu của nhân vật, thể hiện sự phức tạp, chân thực của con người trong hoàn cảnh bi kịch. Điều này khác với cách xây dựng nhân vật đơn giản, lý tưởng hóa trong nhiều tác phẩm truyền thống.

Để đánh giá một vấn đề phức tạp, đặc biệt khi có nhiều luồng ý kiến, người đọc cần có kỹ năng phân tích, tổng hợp thông tin từ nhiều nguồn khác nhau, nhận diện các luận điểm, bằng chứng, và đánh giá tính hợp lý, độ tin cậy của chúng. Từ đó mới có thể hình thành quan điểm cá nhân có cơ sở. Việc chỉ ghi nhớ thông tin hay đồng ý hoàn toàn với một quan điểm duy nhất là chưa đủ.

Ẩn dụ và hoán dụ là những biện pháp chuyển đổi ý nghĩa, giúp tạo ra những liên tưởng mới mẻ, bất ngờ, thể hiện cái nhìn, cảm nhận riêng của nhà thơ về thế giới. So sánh và điệp ngữ tuy phổ biến nhưng thường mang tính trực tiếp hơn và không tạo ra sự 'bất ngờ, độc đáo' như ẩn dụ/hoán dụ trong việc thể hiện cái tôi hiện đại.

Một đoạn văn nghị luận thường bắt đầu bằng câu chủ đề (luận điểm phụ/khía cạnh của luận điểm chính), sau đó triển khai bằng các câu giải thích, phân tích, đưa ra lý lẽ và dẫn chứng để làm sáng tỏ cho câu chủ đề. Cuối cùng có thể có câu kết đoạn để khẳng định lại hoặc mở rộng vấn đề.

Vượt lên trên hoàn cảnh tù đày khắc nghiệt, Hồ Chí Minh trong "Nhật kí trong tù" vẫn hiện lên là một chiến sĩ cộng sản kiên cường, một thi sĩ tài hoa, một nhà nhân đạo sâu sắc, luôn giữ vững tinh thần thép, ung dung tự tại và tấm lòng yêu nước, thương dân. Hình ảnh này thể hiện sự vĩ đại của Người, vượt lên mọi hoàn cảnh.

Văn bản nghị luận chủ yếu sử dụng phương thức nghị luận (lý lẽ, dẫn chứng). Tuy nhiên, miêu tả (để tái hiện hiện tượng, sự việc) và biểu cảm (để bộc lộ thái độ, cảm xúc của người viết) vẫn có thể được sử dụng như những yếu tố phụ trợ. Chúng giúp bài viết sinh động hơn, tăng sức gợi và thuyết phục, nhưng không phải là phương thức chính và cần được sử dụng một cách tiết chế, hợp lý để không làm mất đi tính khách quan của lập luận.

Việc xác định đại từ xưng hô (tôi, anh ta, họ...) và phạm vi hiểu biết, mức độ tham gia vào câu chuyện của người kể chuyện là cách chính để nhận biết điểm nhìn. Người kể chuyện xưng 'tôi' thường có điểm nhìn thứ nhất, giới hạn trong những gì 'tôi' biết, thấy, cảm nhận. Người kể chuyện giấu mặt, xưng 'hắn', 'nó', 'họ' và biết hết mọi suy nghĩ, hành động của các nhân vật thường có điểm nhìn toàn tri (thứ ba).

Tuyên ngôn Độc lập được Hồ Chí Minh đọc tại Quảng trường Ba Đình ngày 2/9/1945, đánh dấu sự ra đời của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, kết thúc hơn 80 năm đô hộ của thực dân Pháp và chế độ phong kiến.

Nhạc điệu là yếu tố quan trọng tạo nên tính nhạc cho thơ, góp phần truyền tải cảm xúc, tạo không khí và nhấn mạnh ý nghĩa. Vần, nhịp, phối thanh điệu không chỉ làm cho bài thơ dễ đọc, dễ thuộc mà còn thể hiện tâm trạng, cảm xúc của tác giả, giúp người đọc nhập sâu hơn vào thế giới nghệ thuật của tác phẩm.

Kỹ năng phân tích, so sánh, tổng hợp các tác phẩm theo chủ đề, phong cách, hoặc giai đoạn lịch sử (ví dụ: so sánh hai bài thơ cùng viết về người lính, phân tích sự khác nhau giữa phong cách thơ Hồ Chí Minh và Tố Hữu) đòi hỏi sự hiểu biết sâu sắc và khả năng vận dụng kiến thức một cách linh hoạt, sáng tạo. Đây là biểu hiện của tư duy bậc cao, vượt xa việc chỉ ghi nhớ kiến thức đơn lẻ.

Câu hỏi yêu cầu nhận diện và đánh giá hiệu quả của biện pháp tu từ trong một đoạn thơ cụ thể. Đoạn thơ sử dụng câu hỏi tu từ liên tiếp ('Gió bắt đầu từ đâu', 'Khi nào ta yêu nhau') để diễn tả sự băn khoăn, trăn trở, không lý giải được nguồn gốc của tình yêu, giống như không thể lý giải được nguồn gốc của gió và sóng. Đây là cách diễn đạt cảm xúc mãnh liệt nhưng đầy bí ẩn, tự nhiên.

Câu hỏi yêu cầu tổng hợp và đánh giá đặc điểm nghệ thuật của một tác phẩm. 'Sóng' thể hiện rõ phong cách thơ Xuân Quỳnh: giọng điệu chân thành, giản dị, giàu cảm xúc, kết hợp giữa suy tư và hình ảnh thiên nhiên (sóng) để diễn tả những cung bậc tình yêu của người phụ nữ.

Câu hỏi yêu cầu phân tích ý nghĩa biểu tượng của một hình tượng nghệ thuật. Hình tượng sóng vừa là đối tượng miêu tả thiên nhiên, vừa là ẩn dụ, là 'cái tôi' trữ tình của nhà thơ, giúp bộc lộ những rung động, khát vọng, trăn trở của trái tim người phụ nữ đang yêu.

Câu hỏi yêu cầu nhận diện biện pháp nghệ thuật được sử dụng để xây dựng khái niệm. Đoạn thơ sử dụng phép liệt kê các hình ảnh, sự kiện, kỷ niệm giản dị, gần gũi, gắn bó với đời sống cá nhân ('nơi anh đến trường', 'nước mắt rơi', 'đánh rơi chiếc khuyên') để tạo nên một định nghĩa về Đất Nước. Đây là cách cụ thể hóa, cá nhân hóa một khái niệm lớn.

Câu hỏi yêu cầu so sánh và phân tích sự khác biệt trong phong cách và tư tưởng của hai tác giả khi cùng viết về một chủ đề. Nguyễn Khoa Điềm nhìn Đất Nước trong chiều sâu văn hóa, lịch sử, phong tục, truyền thống. Nguyễn Duy lại cảm nhận Đất Nước chủ yếu qua những kỷ niệm, trải nghiệm cá nhân, đời thường của con người.

Câu hỏi yêu cầu phân tích tâm trạng nhân vật qua đoạn văn. Đoạn văn miêu tả trực tiếp nỗi nhớ con da diết ('nỗi nhớ con cứ cuộn lên', 'muốn về ngay', 'ôm con', 'hôn lên mái tóc') và sự dằn vặt giữa tình cảm cá nhân với trách nhiệm người lính ('chiến tranh còn dài', 'nhiệm vụ còn nặng nề').

Câu hỏi yêu cầu xác định các yếu tố cần phân tích để làm rõ một chủ đề nghị luận. Để phân tích chủ đề 'tình phụ tử', người viết cần tập trung vào diễn biến tâm lý của nhân vật người cha (ông Sáu), hành động của ông đối với con, và mối quan hệ giữa hai cha con trong bối cảnh chiến tranh. Cốt truyện và chi tiết nghệ thuật (như cây lược ngà) là phương tiện để thể hiện những điều này.

Câu hỏi yêu cầu phân tích cảm nhận từ một đoạn hồi ký. Đoạn hồi ký tái hiện khung cảnh khó khăn, khắc nghiệt ('cái đói, cái rét', 'túp lều tạm bợ') và nhấn mạnh vào hình ảnh người mẹ với tình yêu thương, sự hy sinh ('cố gắng nhóm bếp', 'đôi mắt trũng sâu', 'tình thương, sự chịu đựng').

Câu hỏi yêu cầu so sánh mục đích của hai thể loại văn bản thông tin/tự sự. Nhật ký ghi lại sự kiện, cảm xúc hàng ngày, chủ yếu cho bản thân người viết. Hồi ký là sự nhớ lại, kể lại những sự kiện, trải nghiệm quan trọng đã qua trong cuộc đời, thường có chủ đích chia sẻ với người khác.

Câu hỏi yêu cầu nhận diện đặc trưng của một thể loại. Phóng sự là một thể loại báo chí, văn học, thường dựa trên sự thật, điều tra, quan sát trực tiếp để phản ánh một vấn đề, sự kiện có tính thời sự. Nó kết hợp yếu tố báo chí (sự thật, khách quan) và văn học (ngôn ngữ, hình ảnh, cảm xúc chủ quan của người viết). Việc sử dụng hoàn toàn hư cấu là không phù hợp với bản chất của phóng sự.

Câu hỏi yêu cầu phân tích nguyên tắc xây dựng hình tượng. Trong 'Tiếng vọng', hai hình ảnh này được xây dựng theo nguyên tắc đối lập (người đàn bà đi về phía không có đàn ông, người đàn ông đi về phía không có đàn bà) để thể hiện sự chia lìa, mất mát, cô đơn trong chiến tranh và hậu chiến.

Câu hỏi yêu cầu xác định cảm hứng chủ đạo của tác phẩm. 'Tiếng vọng' là bài thơ viết về những mất mát, ám ảnh của chiến tranh đối với con người, đặc biệt là sự chia lìa, cô đơn và những tổn thương tinh thần còn đọng lại sau khi chiến tranh kết thúc.

Câu hỏi yêu cầu nhận diện không gian được gợi tả. Các hình ảnh 'cánh đồng xanh', 'dòng sông chảy quanh co', 'người mẹ già tóc bạc' đều là những hình ảnh quen thuộc, đặc trưng của làng quê Việt Nam.

Câu hỏi kiểm tra kiến thức về vai trò của dẫn chứng trong văn nghị luận. Dẫn chứng là bằng chứng cụ thể (sự kiện, số liệu, câu nói, đoạn trích...) được đưa ra để minh họa, làm sáng tỏ và tăng tính thuyết phục cho luận điểm, luận cứ của người viết.

Câu hỏi yêu cầu xác định các yếu tố cần phân tích trong một đoạn thơ. Để phân tích sâu sắc một đoạn thơ, cần xem xét cả nội dung (cảm xúc, suy nghĩ, hình ảnh) và hình thức nghệ thuật (ngôn ngữ, biện pháp tu từ, nhịp điệu, vần điệu...).

Câu hỏi yêu cầu nhận diện phương pháp miêu tả nhân vật. Đoạn văn tập trung miêu tả ngoại hình (ngồi lặng lẽ, đôi mắt nhìn xa xăm) và biểu hiện bên ngoài (không chút biểu cảm, sự cô độc tỏa ra) để gợi tả trạng thái nội tâm (sự trống rỗng, cô độc).

Câu hỏi kiểm tra kỹ năng viết nghị luận xã hội. Một bài nghị luận sâu sắc không chỉ dừng lại ở việc mô tả và giải thích mà còn cần đưa ra giải pháp, đề xuất hướng khắc phục và rút ra bài học, lời kêu gọi hành động để tạo ảnh hưởng tích cực đến người đọc.

Câu hỏi yêu cầu phân tích ý nghĩa biểu tượng của các hình ảnh trong tác phẩm. Chiếc thuyền ngoài xa đẹp như tranh vẽ, tượng trưng cho cái đẹp lãng mạn, lý tưởng. Chiếc thuyền cận cảnh lại là nơi ẩn chứa bi kịch, bạo lực, tượng trưng cho hiện thực phũ phàng, đau khổ. Sự đối lập này thể hiện cái nhìn đa chiều, phức tạp của nhà văn về cuộc sống.

Câu hỏi yêu cầu phân tích hành động và lời nói của nhân vật. Người đàn bà hàng chài không dùng lý lẽ cao siêu mà dùng chính câu chuyện cuộc đời mình, những trải nghiệm đau đớn, cay đắng để giải thích lý do không thể bỏ chồng vũ phu, từ đó khiến Phùng và Đẩu nhận ra sự phức tạp của hiện thực cuộc sống.

Câu hỏi yêu cầu khái quát phong cách nghệ thuật của tác giả. Nguyễn Minh Châu là nhà văn mở đường cho văn học thời kỳ đổi mới, thường đi sâu khám phá hiện thực đời sống, số phận con người với cái nhìn đa chiều, phức tạp, mang tính triết lý sâu sắc về con người và cuộc sống.

Câu hỏi yêu cầu xác định loại văn bản thông tin dựa trên nội dung và cách trình bày. Đoạn văn cung cấp thông tin về một vấn đề (biến đổi khí hậu), nêu các tác động và ảnh hưởng cụ thể, có tính chất phổ biến kiến thức hoặc cảnh báo. Đây là đặc điểm của văn bản thông tin về một vấn đề khoa học, xã hội hoặc môi trường.

Câu hỏi kiểm tra kỹ năng đọc hiểu văn bản thông tin. Văn bản thông tin tổng hợp thường chứa nhiều dữ kiện, số liệu, khái niệm. Để đọc hiểu hiệu quả, cần xác định mục đích đọc, tìm ý chính, chú ý các thông tin quan trọng (số liệu, định nghĩa, nguyên nhân, hậu quả), và có thể ghi chú hoặc tóm tắt lại.

Câu hỏi kiểm tra kiến thức về phương pháp nghị luận văn học. Bối cảnh lịch sử, xã hội là môi trường sản sinh ra tác phẩm, chi phối nội dung và tư tưởng của tác giả. Hiểu bối cảnh giúp giải thích được nhiều hiện tượng, chi tiết trong tác phẩm và thấy được giá trị hiện thực, giá trị nhân đạo của tác phẩm.

Câu hỏi yêu cầu kỹ năng phân tích chi tiết nghệ thuật. Để làm nổi bật ý nghĩa của chi tiết, cần đặt nó trong mạch truyện, xem xét mối liên hệ của nó với các yếu tố khác (nhân vật, chủ đề, tình huống), phân tích cách tác giả sử dụng ngôn ngữ để miêu tả chi tiết đó và rút ra ý nghĩa sâu sắc mà chi tiết gửi gắm.

Câu hỏi yêu cầu nhận diện phương pháp trình bày thông tin. Đoạn văn so sánh sự khác biệt về đề tài, nội dung phản ánh của văn học Việt Nam giữa hai giai đoạn 'Trước Cách mạng tháng Tám' và 'Sau Cách mạng'. Đây là cách trình bày theo lối so sánh và đối chiếu.

Câu hỏi khái quát đặc điểm của thơ hiện đại. Thơ hiện đại không còn quá gò bó vào niêm luật chặt chẽ như thơ cổ điển mà chú trọng nhiều đến sự sáng tạo trong hình ảnh thơ, ngôn ngữ, nhịp điệu, cấu tứ và đặc biệt là việc bộc lộ 'cái tôi' độc đáo, cảm xúc, suy tư riêng của nhà thơ.

Câu hỏi kiểm tra kỹ năng phân tích cấu trúc văn bản nghị luận. Luận điểm là ý kiến, quan điểm chính cần được làm sáng tỏ. Luận cứ là những lý lẽ, căn cứ dùng để giải thích, chứng minh cho luận điểm. Dẫn chứng là bằng chứng cụ thể (sự kiện, số liệu, ví dụ) để minh họa, củng cố cho luận cứ và luận điểm.

Câu hỏi yêu cầu nhận diện biện pháp nghệ thuật. Đoạn thơ sử dụng phép liệt kê các yếu tố tự nhiên, gần gũi ('vị phù sa', 'hương sen thơm') gắn liền với hạt gạo, qua đó khẳng định giá trị, sự kết tinh của đất trời và quê hương trong hạt gạo.

Câu hỏi yêu cầu phân tích ý nghĩa biểu tượng. Vầng trăng trong bài thơ không chỉ là hình ảnh thiên nhiên mà còn là biểu tượng cho quá khứ nghĩa tình, bình dị, thủy chung, là nhân chứng của những năm tháng gian khổ mà hào hùng, đối lập với cuộc sống hiện tại đầy đủ nhưng có phần lãng quên.

Câu hỏi yêu cầu nhận diện thao tác lập luận. Đoạn văn trình bày cả mặt tích cực ('lợi ích to lớn') và mặt tiêu cực ('thách thức') của vấn đề 'sự phát triển của công nghệ thông tin'. Đây là cách trình bày nhằm xem xét vấn đề ở nhiều khía cạnh khác nhau, tức là thao tác phân tích.

Đoạn trích sử dụng ngôn từ mạnh mẽ, dứt khoát, trực tiếp bày tỏ thái độ và quyết tâm của dân tộc trước hành động xâm lược của kẻ thù. Đây là đặc điểm nổi bật của phong cách văn chính luận Hồ Chí Minh: lập luận chặt chẽ, đanh thép, giàu sức thuyết phục và lay động.

Điệp ngữ "chúng ta" và cấu trúc "chúng ta muốn... chúng ta phải...", "chúng ta càng... càng..." tạo nhịp điệu, nhấn mạnh thiện chí hòa bình của ta đồng thời làm nổi bật thái độ lấn tới, ngang ngược của địch, từ đó làm tăng sức thuyết phục cho lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến.

Nhịp điệu và vần điệu là những yếu tố quan trọng tạo nên nhạc tính và cảm xúc cho bài thơ. Việc chú ý đến chúng giúp người đọc cảm nhận được âm hưởng, tâm trạng và ý đồ nghệ thuật của tác giả.

Các cặp từ trái nghĩa "Dữ dội" - "dịu êm", "Ồn ào" - "lặng lẽ" được đặt cạnh nhau (phép đối) để diễn tả những cung bậc cảm xúc mâu thuẫn, đối lập cùng tồn tại trong lòng người phụ nữ đang yêu, giống như những trạng thái của sóng biển.

Nhân vật nội tâm phức tạp phản ánh chân thực hơn con người trong cuộc sống hiện đại, với những mâu thuẫn, đấu tranh nội tại. Điều này giúp nhà văn khám phá sâu sắc hơn về bản chất con người và các vấn đề xã hội.

Điểm nhìn trần thuật (ngôi kể) quyết định ai là người kể chuyện, câu chuyện được nhìn từ góc độ nào. Việc nhận biết điểm nhìn giúp hiểu được mức độ khách quan/chủ quan của câu chuyện, thông tin được cung cấp, và đôi khi là thái độ của người kể/tác giả.

Văn bản thông tin tổng hợp thường được trình bày theo một cấu trúc logic để cung cấp thông tin một cách rõ ràng, mạch lạc, dễ theo dõi cho người đọc. Cấu trúc này thường bao gồm phần giới thiệu vấn đề, triển khai các khía cạnh của vấn đề bằng các luận điểm/dẫn chứng, và kết luận/tóm tắt.

Các yếu tố phi ngôn ngữ giúp minh họa, trực quan hóa thông tin, làm cho dữ liệu phức tạp trở nên dễ hiểu, dễ tiếp thu hơn, từ đó tăng hiệu quả truyền đạt và sức thuyết phục của văn bản.

Thơ Hồ Chí Minh luôn gắn liền với cuộc đời hoạt động cách mạng của Người. Hiểu rõ bối cảnh lịch sử, hoàn cảnh sáng tác giúp làm sáng tỏ tư tưởng, tình cảm, lý tưởng và phong thái của Bác được gửi gắm trong thơ.

Thơ trung đại thường thể hiện cái tôi ước lệ, mang tính cộng đồng, ẩn mình sau những điển cố, thi liệu sẵn có. Thơ hiện đại lại đề cao cái tôi cá nhân, độc đáo, bộc trực, đa chiều, thể hiện những rung cảm, suy tư riêng của chủ thể trữ tình.

Tiểu thuyết hiện đại thường đào sâu vào thế giới nội tâm, tâm trạng, suy nghĩ, đấu tranh bên trong của nhân vật. Việc phân tích nội tâm là chìa khóa để hiểu được động cơ, tính cách và sự phức tạp của nhân vật.

Đoạn văn tập trung vào việc miêu tả không gian bên ngoài (khung cửa sổ, cuộc đời trôi đi) nhưng chủ yếu là để làm nổi bật trạng thái tâm lý, nội tâm của nhân vật ("mắc kẹt", "sợ hãi mơ hồ"). Đây là đặc điểm phổ biến trong tiểu thuyết hiện đại, chú trọng khắc họa thế giới bên trong con người.

Văn bản thông tin tổng hợp dựa vào dữ liệu, sự kiện, bằng chứng để làm rõ vấn đề và thuyết phục người đọc. Việc sử dụng các dẫn chứng khách quan, số liệu cụ thể và nguồn thông tin đáng tin cậy là yếu tố cốt lõi tạo nên tính thuyết phục.

Các hình ảnh thiên nhiên ("Nắng vẫn đi qua", "Lá vẫn xanh") mang tính chất lặp lại, vĩnh cửu, đối lập với hành động chờ đợi của "em". Sự tương phản này làm nổi bật tâm trạng mong chờ, khắc khoải, có chút cô đơn và hy vọng của nhân vật trữ tình.

Văn bản chính luận nhằm bày tỏ quan điểm, thái độ, kêu gọi hành động hoặc thuyết phục người đọc đồng tình với một tư tưởng, chủ trương nào đó. Văn bản thông tin tổng hợp chủ yếu nhằm cung cấp, giải thích, làm rõ thông tin về một vấn đề, hiện tượng một cách khách quan.

Hình ảnh vầng trăng thường mang nhiều lớp nghĩa biểu tượng trong thơ ca, đặc biệt là thơ hiện đại. Nó có thể là biểu tượng cho quá khứ, kỷ niệm, thiên nhiên bình dị, người bạn thủy chung, hoặc sự nhắc nhở về cội nguồn, lẽ sống.

Thủ pháp dòng ý thức tái hiện trực tiếp những suy nghĩ, cảm xúc, liên tưởng hỗn độn, đứt quãng trong tâm trí nhân vật mà không theo một trật tự logic hay ngữ pháp thông thường. Mục đích là để khám phá và thể hiện thế giới nội tâm phức tạp, vô thức của nhân vật một cách chân thực nhất.

Gọi tên biện pháp tu từ chỉ là bước đầu. Điều quan trọng hơn là phân tích *tác dụng* của chúng trong việc thể hiện cảm xúc, hình ảnh, tư tưởng, và góp phần tạo nên giá trị nghệ thuật của đoạn thơ.

Đoạn văn trình bày sự kiện, số liệu, hậu quả một cách khách quan để cung cấp thông tin về nạn phá rừng. Đây là đặc điểm của phương thức biểu đạt thuyết minh (hoặc thông tin).

Văn bản thông tin tổng hợp chủ yếu tập trung vào việc cung cấp dữ kiện, số liệu, giải thích hiện tượng một cách khách quan. Văn bản nghị luận lại tập trung vào việc đưa ra ý kiến, quan điểm, sử dụng lập luận và bằng chứng để bảo vệ quan điểm đó và thuyết phục người đọc đồng tình.

Đối thoại là một phương tiện quan trọng để nhà văn khắc họa tính cách, suy nghĩ, tình cảm của nhân vật. Cách nói chuyện, nội dung cuộc trò chuyện, thái độ khi đối thoại cũng bộc lộ mối quan hệ, mâu thuẫn hoặc sự hòa hợp giữa các nhân vật.

Điệp ngữ "Mai sau" được lặp lại nhấn mạnh sự hướng vọng về tương lai, một tương lai tươi sáng, hòa bình, đối lập với hiện tại chiến tranh, gian khổ. Nó thể hiện niềm tin, hy vọng và khát vọng về một ngày mai tốt đẹp.

Bối cảnh không chỉ là phông nền mà còn ảnh hưởng sâu sắc đến hành động, suy nghĩ của nhân vật và sự phát triển của cốt truyện. Bối cảnh tạo ra môi trường sống, hoàn cảnh lịch sử, xã hội, từ đó định hình tính cách và số phận nhân vật, chi phối diễn biến câu chuyện.

Trích dẫn nguồn thông tin giúp tăng độ tin cậy, minh bạch cho văn bản, thể hiện sự tôn trọng quyền tác giả và cho phép người đọc kiểm chứng thông tin. Nguồn trích dẫn cần chính xác và đáng tin cậy.

Khổ thơ sử dụng ngôn ngữ giản dị, mộc mạc, gần gũi với đời sống thực tế của người lính. Các chi tiết "rách vai", "vá", "buốt giá", "chân không giày" là những hình ảnh chân thực, cụ thể về sự gian khổ, thiếu thốn nhưng vẫn toát lên tinh thần lạc quan ("Miệng cười").

Độc thoại nội tâm là lời nói của nhân vật với chính mình, bộc lộ trực tiếp suy nghĩ, cảm xúc, đấu tranh nội tâm mà không cần thông qua lời kể của người trần thuật hay đối thoại với nhân vật khác. Nó giúp người đọc thâm nhập sâu vào thế giới bên trong của nhân vật.

Đoạn văn tập trung mô tả các biểu hiện và hậu quả của biến đổi khí hậu, chỉ ra rằng đây là một vấn đề cấp bách đang ảnh hưởng đến nhiều mặt của đời sống.

Các luận điểm là những ý chính mà văn bản muốn truyền tải, còn bằng chứng là các dữ liệu, số liệu, ví dụ minh họa để làm sáng tỏ và củng cố cho luận điểm đó. Việc xác định rõ ràng hai yếu tố này giúp người đọc nắm bắt được nội dung cốt lõi, hiểu được cách thông tin được trình bày và đánh giá tính logic, thuyết phục của văn bản.

Trong đoạn thơ này (từ Việt Bắc), "Việt Bắc" không chỉ là địa danh mà còn là biểu tượng cho căn cứ địa cách mạng, cho những kỷ niệm, tình nghĩa sâu nặng giữa cán bộ cách mạng và đồng bào Việt Bắc trong suốt thời kỳ kháng chiến. Nó hàm chứa cả không gian, thời gian và tình cảm.

Thơ hiện đại Việt Nam sau 1945 gắn liền với cuộc kháng chiến và xây dựng đất nước. Chủ đề lớn là tình yêu quê hương đất nước, con người Việt Nam trong chiến đấu và lao động. Phong cách đa dạng nhưng nhìn chung hướng tới sự chân thực, giàu cảm xúc, thể hiện cái tôi công dân hòa nhập với cộng đồng.

Câu hỏi yêu cầu phân tích đặc điểm phong cách thơ Bác qua đoạn trích. Đoạn thơ thể hiện sự hòa quyện giữa tình yêu thiên nhiên và nỗi lòng vì nước, là đặc trưng của phong cách vừa cổ điển vừa hiện đại, lồng ghép chất thép và chất tình.

Câu hỏi yêu cầu phân tích tác dụng của hình thức thể hiện. Thể thơ thất ngôn tứ tuyệt là thể thơ Đường luật cổ điển, phù hợp để thể hiện cảm xúc sâu lắng, tư thế ung dung, vượt lên hoàn cảnh của người tù cách mạng ngắm trăng.

Câu hỏi yêu cầu khái quát giá trị tác phẩm Hồ Chí Minh. Thơ văn Bác luôn gắn liền với sự nghiệp cách mạng, thể hiện tâm hồn cao cả, ý chí kiên cường và phong cách độc đáo, kết hợp nhiều yếu tố.

Câu hỏi yêu cầu nhận diện đặc điểm thể loại qua đoạn trích. Đoạn văn miêu tả cái chết vật vã, dữ dội, đi sâu vào diễn biến tâm lý và số phận bi thảm của nhân vật, phản ánh hiện thực một cách chân thực và ám ảnh. Đây là đặc trưng của tiểu thuyết hiện đại, đặc biệt là khuynh hướng hiện thực.

Câu hỏi yêu cầu so sánh và đối chiếu đặc điểm thi pháp giữa tiểu thuyết truyền thống và hiện đại. Tiểu thuyết hiện đại thường có sự đa dạng, phá vỡ cấu trúc tuyến tính, thử nghiệm các điểm nhìn trần thuật, đi sâu vào dòng ý thức nhân vật.

Câu hỏi yêu cầu xác định đặc điểm không thuộc về văn xuôi hiện thực phê phán. Khuynh hướng lãng mạn hóa hiện thực không phải là đặc trưng của dòng văn học này, mà ngược lại, nó phơi bày hiện thực một cách trần trụi, chua xót.

Câu hỏi yêu cầu phân tích hình thức thơ hiện đại. Đoạn thơ sử dụng thể thơ tự do, ngắt dòng, ngắt câu tùy ý, tạo nhịp điệu độc đáo, thể hiện cảm xúc mạnh mẽ và tư duy mới mẻ về đất nước. Đây là đặc trưng của thơ hiện đại, khác với các thể thơ truyền thống.

Câu hỏi yêu cầu so sánh đặc điểm thơ hiện đại và truyền thống. Thơ hiện đại có sự đa dạng, phá cách về hình thức (thể thơ tự do, vần, nhịp), mở rộng biên độ đề tài, đi sâu vào khám phá cái tôi cá nhân, khác với sự khuôn mẫu, đề tài quen thuộc của thơ truyền thống.

Câu hỏi kiểm tra kỹ năng phân tích thơ hiện đại. Thơ hiện đại thường giàu hình ảnh ẩn dụ, biểu tượng, có cấu tứ độc đáo, đòi hỏi người đọc phải suy ngẫm, liên tưởng để giải mã ý nghĩa. Chú ý đến cảm xúc chủ đạo, các lớp nghĩa tiềm ẩn là rất quan trọng.

Câu hỏi yêu cầu phân biệt văn bản thông tin tổng hợp. Văn bản thông tin tổng hợp thường tổng hợp, hệ thống hóa kiến thức từ nhiều nguồn khác nhau, có cấu trúc chặt chẽ, logic để trình bày thông tin một cách khoa học, đầy đủ về một vấn đề phức tạp.

Câu hỏi kiểm tra kỹ năng đánh giá văn bản thông tin. Để đánh giá tính đáng tin cậy, cần kiểm tra nguồn thông tin (tổ chức, tác giả), xem xét tính khách quan, cập nhật của dữ liệu, và so sánh với các nguồn khác.

Câu hỏi yêu cầu phân tích mục đích sử dụng yếu tố phi ngôn ngữ. Các yếu tố này giúp trực quan hóa thông tin phức tạp, làm cho văn bản dễ hiểu hơn, hấp dẫn hơn và hỗ trợ người đọc nắm bắt nội dung chính nhanh chóng.

Câu hỏi yêu cầu xác định nội dung chính của đoạn hồi kí. Đoạn trích miêu tả chân thực cuộc sống thiếu thốn, gian khổ nhưng cũng làm nổi bật tinh thần lạc quan, sự sẻ chia của những người lính trong chiến khu.

Câu hỏi yêu cầu phân tích đặc điểm thể loại qua nhan đề. Nhan đề đối lập hai hình ảnh 'tôi kéo xe' (người lao động nghèo) và 'anh "đại tá"' (kẻ bóc lột, giàu có) thể hiện tính chất tố cáo, phơi bày mâu thuẫn xã hội, là đặc trưng của phóng sự hiện thực.

Câu hỏi yêu cầu so sánh hai thể loại tự truyện. Nhật kí ghi chép sự kiện, cảm xúc mang tính cá nhân, thường không có ý định công bố rộng rãi, viết theo dòng thời gian hàng ngày. Hồi kí thì kể lại các sự kiện, con người đã qua trong quá khứ từ điểm nhìn hiện tại, có tính khái quát và thường hướng đến người đọc.

Câu hỏi kiểm tra kiến thức về văn nghị luận. Thao tác phân tích và chứng minh là hai thao tác cốt lõi giúp làm rõ vấn đề và đưa ra bằng chứng xác thực, từ đó tăng tính thuyết phục và khách quan cho lập luận.

Câu hỏi kiểm tra kỹ năng đọc hiểu văn nghị luận. Luận điểm chính thường là ý kiến, quan điểm cốt lõi mà tác giả muốn làm sáng tỏ, thuyết phục người đọc. Nó thường được nêu ở phần mở bài, hoặc được nhắc lại, khẳng định ở phần kết bài, và được triển khai xuyên suốt bài viết.

Câu hỏi kiểm tra kỹ năng sử dụng dẫn chứng trong văn nghị luận. Dẫn chứng cần đa dạng và đáng tin cậy. Số liệu thống kê, kết quả nghiên cứu khoa học, ví dụ thực tế từ các sự kiện thời sự là những loại dẫn chứng khách quan, có sức thuyết phục cao.

Câu hỏi yêu cầu xác định và phân tích biện pháp tu từ. Câu thơ sử dụng so sánh ('như hòn lửa') và nhân hóa ('sóng đã cài then đêm sập cửa') để miêu tả cảnh hoàng hôn và màn đêm trên biển một cách sinh động, giàu hình ảnh và gợi cảm.

Câu hỏi yêu cầu phân tích ý nghĩa biểu tượng. Ánh trăng trong bài thơ là biểu tượng cho quá khứ nghĩa tình, bình dị, là người bạn thủy chung của con người trong những năm tháng khó khăn, nhắc nhở về sự vô tình, lãng quên của con người khi cuộc sống đổi thay.

Câu hỏi yêu cầu xác định chủ đề. Bài thơ "Đất Nước" của Nguyễn Khoa Điềm thể hiện một cái nhìn mới mẻ về Đất Nước, không chỉ là lãnh thổ mà là sự tổng hòa của văn hóa, lịch sử, phong tục, tập quán, và đặc biệt là sự hóa thân của Đất Nước trong cuộc sống, số phận của mỗi con người.

Câu hỏi yêu cầu nhận diện đặc điểm phong cách qua đoạn trích. Đoạn văn miêu tả chân thực, xót xa cảnh đói khủng khiếp năm 1945, làm nổi bật hiện thực tàn khốc và số phận con người. Kim Lân nổi tiếng với việc viết về nông thôn và người nông dân, đặc biệt trong nạn đói.

Câu hỏi yêu cầu phân tích tình huống truyện. Tình huống nhặt vợ trong nạn đói là một tình huống éo le, bi hài, làm nổi bật giá trị con người, khát vọng sống và hạnh phúc ngay trên bờ vực của cái chết.

Câu hỏi kiểm tra kỹ năng đánh giá văn bản nghị luận xã hội. Cần xem xét các khía cạnh (mặt lợi, mặt hại, tác động xã hội), các quan điểm khác nhau, tính logic của lập luận và bằng chứng tác giả đưa ra để có cái nhìn toàn diện.

Câu hỏi yêu cầu so sánh hai tác phẩm cùng tên. Bài của Nguyễn Đình Thi giàu cảm hứng lịch sử, hào hùng, thể hiện sự gắn bó giữa đất nước và cuộc chiến tranh vệ quốc. Bài của Nguyễn Khoa Điềm lại đi sâu vào chiều sâu văn hóa, phong tục, làm nổi bật tư tưởng Đất Nước của Nhân dân, Đất Nước hóa thân trong mỗi con người.

Câu hỏi yêu cầu phân tích ý nghĩa câu thơ. Hai câu thơ sử dụng phép đối và sự đối lập giữa 'ở'/'đi', 'nơi ở'/'tâm hồn' để diễn tả sự gắn bó sâu sắc giữa con người và mảnh đất đã gắn bó, khi rời đi, mảnh đất đó không chỉ là nơi chốn vật lý mà trở thành một phần tâm hồn, kỉ niệm.

Câu hỏi yêu cầu áp dụng kiến thức nghị luận vào một vấn đề xã hội. Việc giữ gìn bản sắc văn hóa trong hội nhập cần có sự chọn lọc, tiếp thu cái hay của văn hóa thế giới đồng thời bảo tồn, phát huy những giá trị cốt lõi của dân tộc, tránh thái độ cực đoan hoặc hòa tan.

Câu hỏi kiểm tra kỹ năng phân tích tiểu thuyết. Ngôn ngữ trần thuật quyết định góc nhìn, thái độ của người kể chuyện đối với nhân vật, sự kiện, từ đó chi phối cách người đọc tiếp nhận và hiểu câu chuyện, thấy được dụng ý nghệ thuật của tác giả.

Câu hỏi yêu cầu xác định phương thức biểu đạt. Đoạn văn trình bày ý kiến, nhận định, đánh giá về Hồ Chí Minh, sử dụng các từ ngữ thể hiện sự khẳng định, ngợi ca ('biểu tượng vĩ đại', 'nguồn cảm hứng vô tận'). Đây là đặc trưng của phương thức nghị luận.

Câu hỏi yêu cầu phân tích ý nghĩa nhan đề. Nhan đề dưới dạng câu hỏi tu từ gợi mở sự khám phá nguồn gốc, vẻ đẹp, chiều sâu văn hóa, lịch sử của dòng sông Hương, thể hiện tình yêu và sự suy ngẫm của tác giả về mối quan hệ giữa con người và thiên nhiên, lịch sử.

Đoạn thơ sử dụng phép đối (không mọc tóc - dữ oai hùm, mắt trừng - đêm mơ) để tạo ra sự tương phản giữa hiện thực khốc liệt và tinh thần lãng mạn, giữa vẻ ngoài dữ dằn và tâm hồn nhạy cảm, qua đó khắc họa chân thực và sâu sắc hình tượng người lính Tây Tiến. Các biện pháp khác cũng có thể có nhưng đối lập là nổi bật và hiệu quả nhất trong việc kết hợp hai khía cạnh hào hùng và lãng mạn.

Chiếc thuyền ngoài xa là hình ảnh đẹp đẽ, lãng mạn khi nhìn từ xa, tượng trưng cho vẻ đẹp của nghệ thuật và cuộc sống nhìn từ góc độ đơn giản, bề mặt. Khi đến gần, chiếc thuyền lại là nơi chứa đựng bi kịch, bạo lực gia đình, tượng trưng cho hiện thực cuộc sống phức tạp, ẩn chứa nhiều nghịch lý. Do đó, nó mang ý nghĩa biểu tượng cho mối quan hệ phức tạp giữa nghệ thuật và cuộc đời, giữa vẻ đẹp bề ngoài và bản chất bên trong.

Nguyễn Khoa Điềm không đưa ra một định nghĩa trừu tượng mà cảm nhận, định nghĩa Đất Nước từ những điều bình dị, gần gũi nhất trong đời sống, phong tục, thói quen của nhân dân qua hàng ngàn năm lịch sử ('Đất Nước là nơi ta hò hẹn', 'Đất Nước là nơi em đánh rơi chiếc khăn trong nỗi nhớ thầm', 'Đất Nước là hạt gạo phải một nắng hai sương xay, giã, giần, sàng',...).

Huấn Cao là một con người tài hoa, có khí phách hiên ngang, bất khuất, coi thường cường quyền và cái chết. Tuy nhiên, ông không phải là người xa lánh cuộc đời hay chỉ sống cho riêng mình. Ông là thủ lĩnh của cuộc khởi nghĩa, có ý thức về nghĩa khí và sẵn sàng chia sẻ tài năng (chữ) cho người xứng đáng (Quản ngục). Ông không hề "xa lánh, không quan tâm đến thế sự".

Đoạn trích "Ai đã đặt tên cho dòng sông?" là một áng văn xuôi thuộc thể loại tùy bút. Phong cách của Hoàng Phủ Ngọc Tường trong tùy bút này rất đặc trưng: kết hợp nhuần nhuyễn giữa chất trí tuệ (kiến thức sâu rộng về lịch sử, địa lý, văn hóa) và chất trữ tình (cảm xúc dạt dào, lãng mạn), ngôn ngữ giàu hình ảnh, uyển chuyển, và cách hành văn hướng nội, suy tư.

Trong truyện truyền kì, yếu tố kỳ ảo (thế giới thần linh, ma quỷ, giấc mơ, sự biến hóa...) không chỉ tạo sự hấp dẫn mà quan trọng hơn, nó là phương tiện để tác giả phản ánh hiện thực đời sống (nỗi bất công, cái ác), thể hiện thái độ (ca ngợi người chính trực, phê phán kẻ gian tà), gửi gắm quan niệm đạo đức, nhân sinh (chính nghĩa thắng gian tà, 'ở hiền gặp lành').

Đoạn văn tập trung vào hồi ức, cảm xúc cá nhân sâu sắc về quá khứ (kí ức về bà ngoại, mùi khói bếp), sử dụng ngôn ngữ giàu hình ảnh và chất trữ tình. Đây là đặc điểm nổi bật của thể loại hồi kí.

Rừng xà nu là một hình ảnh biểu tượng xuyên suốt tác phẩm. Nó không chỉ là bối cảnh thiên nhiên của câu chuyện mà còn tượng trưng cho sức sống mãnh liệt, sự kiên cường, bất diệt của con người và vùng đất Tây Nguyên trong cuộc kháng chiến chống Mỹ. Cây xà nu bị tàn phá bởi bom đạn nhưng lại vươn lên mạnh mẽ, tượng trưng cho sự mất mát và sự tiếp nối của các thế hệ, ý chí đấu tranh và khát vọng sống của dân làng Xô Man.

Đoạn thơ sử dụng cấu trúc hỏi - đáp, xưng hô 'mình - ta' quen thuộc của ca dao, thể hiện sâu sắc nỗi nhớ nhung, tình cảm gắn bó keo sơn giữa người ra đi và người ở lại (cán bộ cách mạng và đồng bào Việt Bắc). Nỗi nhớ không chỉ là con người mà còn là thiên nhiên, nguồn cội. Chủ đề chính là tình cảm cách mạng, tình quân dân, lòng thủy chung với cội nguồn kháng chiến.

Đoạn trích "Phong cách Hồ Chí Minh" tập trung làm rõ sự kết hợp hài hòa giữa truyền thống văn hóa dân tộc và tinh hoa văn hóa nhân loại trong con người và lối sống của Bác. Bác tiếp thu có chọn lọc văn minh thế giới nhưng vẫn giữ gìn bản sắc văn hóa Việt Nam, sống giản dị, gần gũi với nhân dân.

Bát cháo hành do người vợ nhặt nấu cho bà cụ Tứ và Tràng không chỉ là món ăn đơn giản trong bữa cơm đầu tiên của gia đình mới mà còn chứa đựng tình yêu thương, sự sẻ chia, và đặc biệt là niềm hy vọng, sự tin tưởng vào tương lai, vào cuộc sống mới. Nó thể hiện sự chăm sóc, vun vén cho tổ ấm của người vợ và mang đến hơi ấm, niềm vui cho những con người khốn khổ giữa nạn đói.

Truyện "Những đứa con trong gia đình" khắc họa chân thực cuộc sống và số phận của những con người Nam Bộ trong kháng chiến chống Mỹ, đặc biệt là sự gắn bó máu thịt giữa con người với gia đình, quê hương, cách mạng. Nó thể hiện hiện thực về cuộc chiến tranh khốc liệt nhưng cũng làm nổi bật vẻ đẹp tâm hồn, truyền thống của người dân miền Nam.

Hình tượng "sóng" trong bài thơ vừa là hình ảnh thực của thiên nhiên (sóng biển), vừa là ẩn dụ cho tâm hồn người phụ nữ đang yêu (những cung bậc cảm xúc, khát vọng tình yêu), và còn là biểu tượng cho sự vĩnh hằng, bất diệt của tình yêu đôi lứa. Nó đan xen, hòa quyện với hình tượng "em" để thể hiện những trăn trở, khám phá về tình yêu.

Đoạn trích kêu gọi toàn dân tộc đứng lên kháng chiến, liệt kê các thành phần xã hội ('đàn ông, đàn bà, người già, người trẻ...') và các loại vũ khí, phương tiện có thể sử dụng ('súng, gươm, cuốc, thuổng...'). Đây là cách trình bày các ý, các đối tượng một cách liên tiếp, đầy đủ để nhấn mạnh sự đồng lòng, toàn diện của cuộc kháng chiến. Thao tác này là liệt kê.

Tác phẩm "Số phận con người" tập trung khắc họa sâu sắc thế giới nội tâm phức tạp, những tổn thương tinh thần, nỗi đau và nghị lực phi thường của nhân vật Xô-cô-lốp sau những mất mát, bi kịch của chiến tranh. Nghệ thuật miêu tả tâm lý nhân vật là điểm nổi bật và thành công nhất của tác giả.

Nhan đề "Ông già và biển cả" gợi lên cuộc đối đầu mang tính biểu tượng giữa con người (đại diện là ông lão Xan-ti-a-gô) và thiên nhiên (đại diện là biển cả và con cá kiếm khổng lồ). Cuộc chiến này không chỉ là cuộc mưu sinh mà còn là cuộc đấu tranh khẳng định phẩm giá, ý chí, sức mạnh của con người trước thử thách khắc nghiệt của cuộc đời và thiên nhiên.

Đoạn thơ sử dụng phép liệt kê ('hoa chuối đỏ tươi', 'nắng ánh dao gài') và đặc biệt là sự kết hợp hài hòa giữa hình ảnh thiên nhiên ('rừng xanh', 'hoa chuối đỏ tươi', 'đèo cao', 'nắng ánh') và con người ('người', 'dao gài thắt lưng'). Sự hòa quyện này tạo nên bức tranh Việt Bắc vừa thơ mộng, giàu sức sống, vừa gắn liền với cuộc sống lao động, chiến đấu của con người.

Văn bản thông tin tổng hợp thường chứa lượng lớn thông tin từ nhiều nguồn. Để người đọc dễ dàng nắm bắt và xử lý, việc tổ chức cấu trúc rõ ràng (đề mục, tiêu đề phụ, đoạn văn mạch lạc), sử dụng các phương tiện phi ngôn ngữ (bảng biểu, đồ thị, hình ảnh) và ngôn ngữ mạch lạc, chính xác là cực kỳ quan trọng. Trong các lựa chọn, việc tổ chức cấu trúc và sử dụng các yếu tố hỗ trợ (phi ngôn ngữ, ngôn ngữ rõ ràng) là yếu tố quyết định hiệu quả truyền tải.

Văn học Việt Nam giai đoạn 1945-1975 chủ yếu phản ánh cuộc kháng chiến và công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội. Các tác phẩm thường tập trung ca ngợi chủ nghĩa anh hùng cách mạng, tinh thần yêu nước, sự hy sinh, gắn bó giữa cá nhân với cộng đồng, đất nước, thể hiện niềm tin vào tiền đồ cách mạng.

"Nhật kí trong tù" là tập thơ viết bằng chữ Hán, mang đậm tính cổ điển (thể thơ tứ tuyệt, ngôn ngữ hàm súc, hình tượng quen thuộc) nhưng lại thấm đẫm tinh thần hiện đại (tinh thần thép, ý chí vượt lên hoàn cảnh, chất thép trong thơ). Sự kết hợp hài hòa giữa yếu tố cổ điển và hiện đại là một trong những đặc sắc nghệ thuật tiêu biểu của tập thơ, thể hiện phong thái và tư tưởng của Hồ Chí Minh.

Đoạn kết truyện "Vợ nhặt" không chỉ dừng lại ở bi kịch nạn đói mà còn mở ra con đường giải phóng. Đám mây đen và tiếng trống thúc thuế gợi lại hiện thực tăm tối, bế tắc dưới ách thống trị của phát xít Nhật và thực dân Pháp. Tuy nhiên, hình ảnh lá cờ đỏ sao vàng bay phấp phới trong óc Tràng lại báo hiệu một tương lai tươi sáng, một cuộc cách mạng sắp nổ ra, mở ra hy vọng đổi đời cho những người nông dân nghèo khổ. Đoạn kết mang ý nghĩa dự báo, thể hiện niềm tin của tác giả vào tương lai của cách mạng.

Hài kịch sử dụng tiếng cười để phê phán, châm biếm những thói hư tật xấu, những mâu thuẫn, bất hợp lý trong đời sống xã hội hoặc tính cách con người. Mục đích cuối cùng không chỉ là gây cười mà còn là thức tỉnh nhận thức, hướng con người đến những giá trị tốt đẹp hơn.