Đề Trắc nghiệm Toàn cầu hóa và bản sắc văn hóa dân tộc – Cánh diều (Cánh Diều)

Văn bản nhấn mạnh toàn cầu hóa không chỉ là kinh tế mà là một quá trình đa chiều, tác động sâu rộng đến mọi mặt đời sống, bao gồm văn hóa, với cả cơ hội và thách thức.

Văn bản lập luận rằng bản sắc văn hóa là yếu tố cốt lõi giúp một dân tộc đứng vững, không bị hòa tan và có vị thế khi hội nhập quốc tế.

Văn bản nhấn mạnh sự bùng nổ của công nghệ thông tin và truyền thông đại chúng là kênh chính đưa các luồng văn hóa ngoại lai tiếp cận và ảnh hưởng đến văn hóa dân tộc.

Toàn cầu hóa mở ra cánh cửa để các dân tộc tiếp cận, học hỏi và tiếp thu có chọn lọc những tinh hoa, giá trị văn hóa tiến bộ của nhân loại để làm giàu cho văn hóa của mình.

Đồng nhất hóa văn hóa thể hiện qua sự lan rộng của một vài kiểu mẫu văn hóa (thời trang, ẩm thực, lối sống, giải trí) khiến các nền văn hóa địa phương trở nên giống nhau hơn.

Thương mại hóa quá mức khiến các giá trị vật chất lấn át giá trị tinh thần, làm mất đi ý nghĩa thiêng liêng, cốt lõi của lễ hội, biến chúng thành hoạt động kinh doanh đơn thuần.

Các đáp án A, B, C đều là những biểu hiện của sự xuống cấp đạo đức hoặc tệ nạn xã hội có thể liên quan đến ảnh hưởng của lối sống, giá trị ngoại lai tiêu cực du nhập qua toàn cầu hóa. Đáp án D là một phong trào mang tính tích cực và thường được coi là hợp tác toàn cầu vì lợi ích chung, không phản ánh sự xuống cấp đạo đức cá nhân hay xã hội theo nghĩa văn bản đề cập.

Nguyên tắc 'hòa nhập nhưng không hòa tan' đòi hỏi sự chủ động từ phía dân tộc tiếp nhận: phải hiểu rõ và tự hào về văn hóa mình (nâng cao sức đề kháng nội tại) và phải có khả năng phân biệt, lựa chọn để tiếp thu cái hay, cái đẹp của thế giới (tiếp thu có chọn lọc).

Văn bản nhấn mạnh vai trò của nhà nước trong việc định hướng, xây dựng chính sách và của cộng đồng trong việc gìn giữ, thực hành các giá trị văn hóa, tạo môi trường để văn hóa dân tộc phát triển và giao lưu quốc tế một cách lành mạnh.

Tác giả sử dụng ví dụ lịch sử để chứng minh rằng sự giao lưu quốc tế và tiếp xúc văn hóa không phải là hiện tượng mới, mà đã có từ rất lâu đời ở Việt Nam, từ đó đặt toàn cầu hóa hiện đại vào một dòng chảy lịch sử liên tục và nhấn mạnh tính tất yếu của nó.

Tiếp thu có chọn lọc trên nền tảng hiểu biết và tự tôn văn hóa dân tộc là cách tiếp cận chủ động, giúp phân biệt cái hay, cái dở, cái phù hợp, cái không phù hợp, từ đó làm giàu văn hóa mình mà không bị hòa tan.

Tính hai mặt của toàn cầu hóa đối với văn hóa nằm ở chỗ nó vừa mang lại cơ hội tiếp cận và làm giàu văn hóa (mặt tích cực), vừa tiềm ẩn nguy cơ làm xói mòn, lu mờ bản sắc văn hóa dân tộc (mặt tiêu cực).

Công nghệ và truyền thông là kênh hai chiều: vừa giúp văn hóa dân tộc tiếp cận thế giới, vừa là con đường để văn hóa thế giới (bao gồm cả tích cực và tiêu cực) du nhập vào nội địa.

Ngôn ngữ không chỉ là công cụ giao tiếp, mà còn là phương tiện lưu giữ và truyền tải toàn bộ di sản văn hóa, lịch sử, tri thức, tư duy và tâm hồn của một dân tộc qua nhiều thế hệ.

Thế hệ trẻ dễ bị ảnh hưởng bởi các trào lưu, lối sống ngoại lai (qua truyền thông, Internet) mà thiếu sự sàng lọc, dẫn đến nguy cơ chạy theo giá trị vật chất, xem nhẹ các giá trị đạo đức, truyền thống tốt đẹp của dân tộc.

Giao lưu văn hóa dựa trên sự tôn trọng, bình đẳng, tiếp thu có chọn lọc. Xâm lăng văn hóa mang tính áp đặt, làm lu mờ, thậm chí tiêu diệt bản sắc văn hóa khác.

Hội nhập kinh tế mang đến sự đa dạng về hàng hóa, dịch vụ, thói quen tiêu dùng, phong cách sống, từ đó ảnh hưởng gián tiếp đến thị hiếu, thẩm mỹ và thói quen sinh hoạt văn hóa của người dân.

Di sản văn hóa phi vật thể chứa đựng chiều sâu lịch sử, tâm hồn, triết lý sống của dân tộc. Bảo tồn chúng là giữ gìn 'linh hồn' và bản sắc độc đáo, không thể thay thế của nền văn hóa.

Đây là biểu hiện của sự giao lưu, lan tỏa và ảnh hưởng lẫn nhau giữa các nền văn hóa trong bối cảnh toàn cầu hóa, khi sản phẩm văn hóa có khả năng vượt qua biên giới quốc gia.

Sức đề kháng của văn hóa phụ thuộc vào sự gắn bó, hiểu biết và tự hào của người dân đối với văn hóa của mình. Lòng tự tôn dân tộc và sự hiểu biết sâu sắc về cội nguồn là bức thành lũy quan trọng.

Giáo dục là con đường chính thức để truyền thụ không chỉ kiến thức, kỹ năng mà còn cả các giá trị văn hóa, lịch sử, tinh thần dân tộc, bồi dưỡng lòng yêu nước và ý thức giữ gìn bản sắc cho thế hệ trẻ.

Việc sử dụng sai lệch, biến tướng các yếu tố văn hóa truyền thống vì mục đích thương mại hoặc chạy theo trào lưu là biểu hiện của nguy cơ xói mòn, làm biến dạng bản sắc văn hóa, làm mất đi ý nghĩa thiêng liêng và giá trị đích thực của chúng.

Sự kết nối dễ dàng và nhanh chóng (như trong 'làng toàn cầu') làm tăng cường sự tiếp xúc, giao thoa và ảnh hưởng qua lại giữa các nền văn hóa, cả tích cực và tiêu cực.

Trách nhiệm cá nhân là nền tảng. Mỗi người cần học hỏi, hiểu biết về văn hóa của mình, thực hành các giá trị tốt đẹp và có ý thức bảo vệ, phát huy chúng trong cuộc sống hàng ngày.

Đa dạng văn hóa là nguồn tài nguyên quý báu, thể hiện sự sáng tạo phong phú của con người và góp phần tạo nên sự giàu có, đa sắc màu cho nền văn minh nhân loại chung.

Lối sống thực dụng đề cao lợi ích cá nhân, vật chất, dễ làm suy yếu các mối quan hệ dựa trên tình cảm, cộng đồng, tinh thần tương thân tương ái - vốn là những giá trị cốt lõi của văn hóa truyền thống Việt Nam.

Để 'hòa nhập nhưng không hòa tan', người tiếp nhận cần có khả năng phân biệt, đánh giá để lựa chọn những yếu tố tích cực phù hợp để tiếp thu, đồng thời kiên quyết loại bỏ những yếu tố tiêu cực và giữ vững cốt lõi văn hóa của mình.

Công nghệ vừa là công cụ mạnh mẽ để quảng bá văn hóa dân tộc và tiếp cận tri thức toàn cầu, vừa là kênh mở cho sự du nhập không kiểm soát của các luồng văn hóa ngoại lai, gây khó khăn cho việc giữ gìn bản sắc.

Tiêu chí quan trọng nhất để đánh giá sự phù hợp của yếu tố văn hóa ngoại lai là xem nó có tương thích, làm giàu thêm hay đi ngược lại với các giá trị đạo đức, lối sống, truyền thống tốt đẹp của văn hóa dân tộc mình.

Tầm nhìn lý tưởng là xây dựng một nền văn hóa vừa giữ vững cốt lõi bản sắc (đậm đà bản sắc dân tộc), vừa tiếp thu cái mới (hiện đại, năng động), có khả năng thích ứng, phát triển và thậm chí lan tỏa ra thế giới.

Câu hỏi kiểm tra kiến thức về các động lực chính của toàn cầu hóa. Các lựa chọn A, B, C đều là những yếu tố cốt lõi (công nghệ, kinh tế, truyền thông). Sự suy giảm giao thương (D) là ngược lại với bản chất của toàn cầu hóa.

Câu hỏi yêu cầu phân tích sự khác biệt giữa toàn cầu hóa hiện đại và các hình thức giao lưu lịch sử. Toàn cầu hóa hiện đại được đặc trưng bởi tốc độ lan truyền và phạm vi ảnh hưởng rộng lớn chưa từng thấy, chủ yếu nhờ công nghệ.

Câu hỏi yêu cầu xác định biểu hiện của tác động tích cực (tiếp cận, học hỏi) của toàn cầu hóa văn hóa. Việc dễ dàng tiếp cận thông tin, nghệ thuật từ khắp nơi trên thế giới (A) là ví dụ điển hình. Các lựa chọn khác nghiêng về tiêu cực hoặc không trực tiếp thể hiện sự tiếp cận/học hỏi.

Câu hỏi yêu cầu xác định thách thức tiêu cực đáng lo ngại nhất. Sự hòa tan hoặc mất đi những giá trị cốt lõi, đặc trưng của văn hóa dân tộc (B) là mối đe dọa trực tiếp nhất đến bản sắc. Các lựa chọn khác cũng là thách thức nhưng không trực tiếp dẫn đến sự 'mất gốc' như B.

Câu hỏi yêu cầu phân tích yếu tố cốt lõi trong việc duy trì bản sắc khi có sự tiếp biến. Việc giữ vững những giá trị, nguyên tắc, tinh hoa truyền thống làm nền tảng (C) là cách để văn hóa tiếp thu cái mới mà không bị 'mất gốc'.

Câu hỏi đưa ra một tình huống cụ thể và yêu cầu xác định tác động của toàn cầu hóa. Việc giới trẻ bị ảnh hưởng mạnh bởi văn hóa ngoại lai và xa rời truyền thống là biểu hiện của sự 'xâm nhập' và 'lấn át' của văn hóa ngoại.

Câu hỏi yêu cầu xác định vai trò của giáo dục trong bối cảnh này. Giáo dục giúp thế hệ trẻ hiểu, trân trọng và có ý thức giữ gìn văn hóa dân tộc (A). Các lựa chọn khác không phải là vai trò chính hoặc không thể hiện đầy đủ vai trò của giáo dục.

Câu hỏi yêu cầu xác định cơ hội từ công nghiệp văn hóa. Công nghiệp văn hóa hiện đại giúp lan tỏa các giá trị văn hóa ra phạm vi rộng hơn, bao gồm cả quốc tế (A). Các lựa chọn khác không phải là cơ hội chính hoặc là thách thức.

Câu hỏi đưa ra một tình huống cụ thể và yêu cầu xác định chiến lược. Việc kết hợp phục dựng truyền thống với ứng dụng công nghệ hiện đại để quảng bá là một ví dụ về 'hội nhập nhưng không hòa tan', sử dụng công cụ mới để phục vụ mục tiêu bảo tồn và phát huy.

Câu hỏi kiểm tra hiểu biết về thuật ngữ 'đồng nhất hóa văn hóa'. Nó mô tả quá trình các nền văn hóa trở nên giống nhau hơn dưới tác động của các luồng văn hóa thống trị (B).

Câu hỏi dựa trên nội dung cụ thể của văn bản, yêu cầu nhận biết luận điểm của tác giả. Tác giả nhấn mạnh văn hóa vừa có cơ hội phát triển, giao lưu, vừa đối mặt với nguy cơ xói mòn, mai một.

Câu hỏi yêu cầu xác định loại bằng chứng tác giả sử dụng. Văn bản Cánh diều thường sử dụng các hiện tượng xã hội, kinh tế, văn hóa cụ thể để minh họa. Việc dẫn chứng các hiện tượng như thương mại hóa lễ hội, sự suy giảm của nghệ thuật truyền thống, sự xuất hiện của các tệ nạn xã hội liên quan là cách tác giả đưa ra bằng chứng thực tế.

Câu hỏi yêu cầu suy luận về thái độ cần có dựa trên nội dung văn bản. Tác giả thường ủng hộ thái độ chủ động, tiếp thu có chọn lọc, kết hợp với việc phát huy nội lực. Thái độ 'vừa hội nhập vừa giữ gìn' (B) thể hiện sự cân bằng này.

Câu hỏi kiểm tra khả năng nhận diện thể loại dựa trên đặc điểm. Văn bản trình bày các luận điểm, lý lẽ, bằng chứng để làm sáng tỏ một vấn đề xã hội/văn hóa, có tính chất bàn bạc, thuyết phục. Đây là đặc điểm của văn bản nghị luận.

Câu hỏi yêu cầu kỹ năng phân tích mối quan hệ. Để hiểu đầy đủ tác động của toàn cầu hóa lên một hiện tượng văn hóa, cần xem xét nó trong mối liên hệ với bối cảnh lịch sử, xã hội, kinh tế cụ thể của địa phương đó (D). Chỉ nhìn vào yếu tố ngoại lai (A), kinh tế (B) hay chính trị (C) là không đủ.

Câu hỏi kiểm tra khả năng nhận diện biểu hiện cụ thể của thương mại hóa văn hóa dựa trên nội dung văn bản (hoặc kiến thức chung về chủ đề này). Việc biến các hoạt động văn hóa, lễ hội thành sản phẩm kinh doanh thuần túy (C) là biểu hiện rõ nét của thương mại hóa.

Câu hỏi dựa trên nội dung văn bản, tìm nguyên nhân của sự xói mòn đạo đức. Tác giả có thể đề cập đến sự bùng nổ thông tin, sự du nhập của lối sống thực dụng, hoặc sự thiếu phản kháng trước cái xấu. Lựa chọn B phản ánh khả năng tiếp xúc với các luồng thông tin và giá trị mới có thể xung đột với truyền thống.

Câu hỏi kiểm tra cấu trúc lập luận phổ biến trong văn nghị luận. Sau khi phân tích vấn đề, tác giả thường đưa ra giải pháp hoặc lời kêu gọi hành động để đối phó với các thách thức đã nêu.

Câu hỏi yêu cầu áp dụng kiến thức về các kênh truyền thông trong bối cảnh hiện đại. Các nền tảng kỹ thuật số (mạng xã hội, truyền hình trực tuyến, phim ảnh) có khả năng lan tỏa nhanh chóng và rộng khắp trên phạm vi toàn cầu.

Câu hỏi kiểm tra hiểu biết về các thành tố cấu thành bản sắc văn hóa. Bản sắc văn hóa là tổng hòa của nhiều yếu tố, bao gồm ngôn ngữ, phong tục, tập quán, giá trị, lối sống, nghệ thuật, v.v., được hình thành qua lịch sử.

Câu hỏi yêu cầu xác định tác động tiêu cực của truyền thông bùng nổ. Việc tiếp xúc quá nhiều với thông tin đa chiều, đôi khi sai lệch hoặc không phù hợp, có thể dẫn đến sự nhiễu loạn, khó phân biệt đúng sai và ảnh hưởng đến nhận thức, giá trị.

Câu hỏi đưa ra tình huống và yêu cầu xác định khía cạnh tích cực. Việc sản phẩm văn hóa dân tộc được đón nhận trên phạm vi quốc tế là minh chứng cho cơ hội quảng bá và lan tỏa bản sắc ra thế giới.

Câu hỏi kiểm tra ý nghĩa của 'nâng cao nội lực'. Nội lực văn hóa mạnh mẽ giúp nền văn hóa đó có sức đề kháng tốt hơn trước các ảnh hưởng ngoại lai và có khả năng chủ động tiếp thu, biến đổi cái mới một cách tích cực.

Câu hỏi yêu cầu xác định quan điểm sai lầm. Quan điểm cho rằng toàn cầu hóa *chắc chắn* dẫn đến sự diệt vong của bản sắc (D) là một cách nhìn phiến diện, bỏ qua khả năng ứng phó, thích nghi và phát huy của các nền văn hóa.

Câu hỏi yêu cầu phân tích tác động hai mặt của việc sử dụng ngoại ngữ. Lợi thế là hội nhập, tiếp cận tri thức, nhưng thách thức là nguy cơ lãng quên hoặc ít sử dụng tiếng mẹ đẻ (A).

Câu hỏi kiểm tra hiểu biết về tiếp biến văn hóa tích cực. Tiếp biến tích cực là quá trình tiếp thu cái mới dựa trên nền tảng vững chắc của cái cũ, làm giàu thêm cho văn hóa thay vì thay thế hoàn toàn.

Câu hỏi đưa ra tình huống áp dụng. Việc áp đặt văn hóa từ bên ngoài mà không tính đến yếu tố địa phương có thể gây ra xung đột, khó khăn trong hòa nhập và ảnh hưởng đến môi trường làm việc, thậm chí là sự phản kháng văn hóa.

Câu hỏi yêu cầu phân tích vai trò cá nhân. Việc mỗi người ý thức, học hỏi, thực hành và truyền bá các giá trị văn hóa của mình (D) là nền tảng để bản sắc văn hóa được duy trì và phát triển.

Câu hỏi yêu cầu giải thích tầm quan trọng của đa dạng văn hóa. Đa dạng mang lại sự phong phú, sáng tạo, khả năng thích ứng và hiểu biết lẫn nhau giữa các cộng đồng.

Câu hỏi yêu cầu phân tích tác động của một khía cạnh kinh tế/thương mại của toàn cầu hóa lên một khía cạnh văn hóa/xã hội (bản sắc không gian đô thị). Sự xuất hiện tràn lan của các nhãn hiệu toàn cầu có thể làm các thành phố trở nên giống nhau hơn, làm mờ đi những nét kiến trúc, thương mại, văn hóa đặc trưng của từng địa phương.

Câu hỏi kiểm tra hiểu biết về phạm vi tác động của toàn cầu hóa. Toàn cầu hóa tác động mạnh mẽ nhất đến kinh tế, văn hóa, thông tin. Lĩnh vực địa chất học, dù có hợp tác quốc tế, nhưng ít bị biến đổi cấu trúc hoặc phụ thuộc lẫn nhau theo cùng cách thức như kinh tế hay văn hóa dưới tác động của toàn cầu hóa.

Câu hỏi yêu cầu phân tích tác động tiêu cực của toàn cầu hóa văn hóa. Sự phổ biến văn hóa ngoại lai ồ ạt có thể làm lu mờ hoặc thay thế các giá trị, phong tục truyền thống, dẫn đến nguy cơ đánh mất bản sắc văn hóa độc đáo của mỗi dân tộc.

Câu hỏi yêu cầu phân tích kỹ năng cần thiết để tiếp nhận văn hóa bên ngoài một cách tích cực trong bối cảnh toàn cầu hóa. 'Tiếp nhận có chọn lọc' đòi hỏi khả năng phân biệt, đánh giá, và chỉ tiếp thu những yếu tố phù hợp, đồng thời giữ vững cốt lõi văn hóa dân tộc. Đây chính là kỹ năng tư duy phản biện.

Câu hỏi yêu cầu xác định tác động tích cực của toàn cầu hóa đối với văn hóa, dựa trên cách tiếp cận 'hai mặt' của tác giả. Toàn cầu hóa tạo điều kiện để văn hóa dân tộc được giới thiệu, lan tỏa ra thế giới, đồng thời giúp tiếp thu những tinh hoa văn hóa nhân loại để làm giàu thêm văn hóa dân tộc.

Câu hỏi kiểm tra kiến thức về đặc điểm của văn bản nghị luận. Văn bản nghị luận tập trung vào việc trình bày ý kiến, quan điểm, sử dụng lí lẽ và bằng chứng để thuyết phục người đọc. Kể lại diễn biến sự kiện hoặc miêu tả nhân vật/phong cảnh là đặc trưng của văn bản tự sự hoặc miêu tả, không phải nghị luận.

Câu hỏi yêu cầu phân tích mục đích sử dụng bằng chứng trong văn bản nghị luận. Việc dẫn chứng Hội An, Phố Hiến - những thương cảng sầm uất trong lịch sử Việt Nam - nhằm chứng minh rằng giao lưu quốc tế không phải là hiện tượng mới mẻ, mà đã diễn ra từ rất lâu đời, đặt vấn đề toàn cầu hóa hiện đại vào một bối cảnh lịch sử.

Câu hỏi yêu cầu phân tích tác động tiêu cực cụ thể được nêu trong văn bản. Đoạn trích chỉ ra sự xuất hiện và phổ biến của lối sống tiêu cực như 'sống gấp, thực dụng, coi nhẹ giá trị đạo đức' trong một thời gian ngắn, cho thấy tốc độ và mức độ ảnh hưởng của toàn cầu hóa đến các giá trị tinh thần, đặc biệt ở giới trẻ.

Câu hỏi yêu cầu xác định giải pháp trọng tâm để giữ gìn bản sắc. Việc giữ gìn bản sắc không chỉ là chống lại ảnh hưởng tiêu cực mà còn là nâng cao nội lực, sức đề kháng của văn hóa dân tộc bằng cách làm giàu, phát triển và quảng bá nó. Nâng cao nhận thức cộng đồng và đầu tư vào văn hóa là những giải pháp cốt lõi.

Câu hỏi yêu cầu phân tích chức năng của bằng chứng trong nghị luận. Các ví dụ tiêu cực được đưa ra nhằm minh họa, làm rõ và tăng tính thuyết phục cho luận điểm về những tác động tiêu cực của toàn cầu hóa đối với văn hóa, đặc biệt là nguy cơ xói mòn bản sắc.

Câu hỏi kiểm tra khả năng tổng hợp giải pháp trong bối cảnh phức tạp. Việc giữ vững bản sắc trong hội nhập đòi hỏi sự kết hợp giữa việc củng cố nền tảng văn hóa nội tại (giáo dục, bảo tồn, phát huy) và tiếp thu có chọn lọc những yếu tố tích cực từ bên ngoài, đồng thời chủ động quảng bá văn hóa dân tộc.

Câu hỏi yêu cầu đánh giá một nhận định dựa trên hiểu biết về tính hai mặt của toàn cầu hóa. Nhận định này sai vì toàn cầu hóa không chỉ có mặt tiêu cực mà còn có nhiều mặt tích cực đối với văn hóa, như cơ hội quảng bá, tiếp thu tinh hoa, làm giàu văn hóa dân tộc.

Câu hỏi yêu cầu xác định yếu tố cốt lõi giúp giữ vững bản sắc khi hội nhập. Nền tảng vững chắc nhất chính là sự hiểu biết sâu sắc, tình yêu và ý thức giữ gìn, phát huy các giá trị văn hóa truyền thống từ chính người dân trong nước, đặc biệt là thế hệ trẻ.

Câu hỏi yêu cầu xác định thách thức cụ thể dựa trên tình huống giả định. Việc giới trẻ quay lưng với văn hóa nội địa để chạy theo văn hóa ngoại lai là biểu hiện rõ ràng của nguy cơ bị xói mòn bản sắc văn hóa, khi các giá trị, sản phẩm văn hóa truyền thống không còn sức hấp dẫn hoặc bị lu mờ.

Câu hỏi yêu cầu phân tích vai trò của giáo dục văn hóa trong bối cảnh toàn cầu hóa. Giáo dục giúp thế hệ trẻ hiểu, yêu quý và tự hào về cội nguồn, từ đó nâng cao 'sức đề kháng' và ý thức giữ gìn bản sắc khi tiếp xúc với văn hóa ngoại lai.

Câu hỏi yêu cầu xác định tác động tích cực của toàn cầu hóa đối với việc quảng bá văn hóa. Việc văn hóa Việt Nam lan tỏa ra thế giới chính là biểu hiện của cơ hội giao lưu và quảng bá văn hóa dân tộc mà toàn cầu hóa mang lại.

Câu hỏi yêu cầu áp dụng khái niệm 'tiếp thu có chọn lọc' vào một ví dụ cụ thể. Việc tiếp thu và biến tấu các món ăn nước ngoài (như bánh mì kẹp, cà phê phin) để tạo ra những nét đặc trưng riêng, phù hợp với khẩu vị và văn hóa Việt Nam là một ví dụ điển hình của sự tiếp biến và làm giàu văn hóa.

Câu hỏi yêu cầu diễn giải ý nghĩa của nhận định trong văn bản. Nhận định này nhấn mạnh rằng văn hóa là lĩnh vực nhạy cảm và chịu ảnh hưởng đa chiều (cả tích cực và tiêu cực) một cách rõ ràng nhất dưới tác động của toàn cầu hóa, hơn cả các lĩnh vực khác.

Câu hỏi yêu cầu phân tích hậu quả của thái độ tiêu cực đối với việc giữ gìn văn hóa. Sự thờ ơ, thiếu đấu tranh với cái xấu, cái lai căng, tiêu cực sẽ tạo điều kiện cho những yếu tố đó tồn tại và lan rộng, làm suy yếu các giá trị văn hóa tốt đẹp và dẫn đến hiện tượng "đồi phong bại tục".

Câu hỏi yêu cầu đánh giá tính hiệu quả của các giải pháp bảo tồn văn hóa. Việc đưa nghệ thuật truyền thống vào trường học, ứng dụng công nghệ để làm mới hình thức biểu diễn, và tạo điều kiện để nghệ sĩ sống được bằng nghề là những giải pháp căn cơ nhằm tạo sức sống mới và thu hút thế hệ trẻ đến với nghệ thuật truyền thống một cách bền vững.

Câu hỏi kiểm tra mục đích giao tiếp của văn bản. Là một văn bản nghị luận về một vấn đề xã hội quan trọng, mục đích chính của tác giả là cung cấp thông tin, phân tích, đánh giá và đưa ra quan điểm nhằm nâng cao nhận thức của người đọc về tầm quan trọng của việc giữ gìn bản sắc trong bối cảnh toàn cầu hóa.

Câu hỏi yêu cầu phân tích tác động gián tiếp giữa các lĩnh vực của toàn cầu hóa. Sự nhất thể hóa kinh tế thúc đẩy giao thương, đầu tư, du lịch, di chuyển con người xuyên biên giới. Điều này tạo điều kiện cho giao lưu văn hóa diễn ra mạnh mẽ hơn, từ đó làm tăng cả cơ hội và thách thức đối với bản sắc văn hóa.

Câu hỏi yêu cầu xác định mục đích của việc sử dụng truyền thông trong bối cảnh toàn cầu hóa. Sử dụng truyền thông để quảng bá văn hóa ra thế giới là nhằm tận dụng cơ hội mà toàn cầu hóa mang lại để giới thiệu, lan tỏa và khẳng định giá trị của văn hóa dân tộc trên trường quốc tế.

Câu hỏi yêu cầu phân tích tác dụng của biện pháp tu từ. So sánh tệ nạn xã hội với 'đại dịch thời Trung Cổ' (vốn gợi liên tưởng đến sự lây lan nhanh chóng, mức độ nghiêm trọng và khó kiểm soát) nhằm nhấn mạnh sự nguy hiểm, tốc độ lây lan và mức độ đe dọa của các tệ nạn đối với xã hội và văn hóa.

Câu hỏi yêu cầu xác định trách nhiệm cá nhân trong việc giữ gìn bản sắc văn hóa. Trách nhiệm cá nhân bao gồm việc chủ động tìm hiểu, học hỏi về văn hóa dân tộc, yêu quý, trân trọng nó, thực hành các giá trị tốt đẹp và có ý thức phê phán, đấu tranh với những yếu tố tiêu cực, lai căng.

Câu hỏi yêu cầu xác định giải pháp cho vấn đề ngôn ngữ trong bối cảnh toàn cầu hóa. Việc giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt đòi hỏi ý thức và hành động của cả cộng đồng, từ việc giáo dục, sử dụng đúng chuẩn mực đến việc phê phán các hiện tượng lạm dụng, pha tạp không phù hợp.

Câu hỏi yêu cầu phân tích tác động hai mặt của du lịch trong bối cảnh toàn cầu hóa. Du lịch có thể mang lại nguồn thu để trùng tu, bảo tồn di sản (tích cực), nhưng cũng có thể dẫn đến thương mại hóa quá mức, biến dạng văn hóa để chiều lòng khách du lịch (tiêu cực).

Câu hỏi kiểm tra hiểu biết về tính chất của bản sắc văn hóa. Bản sắc văn hóa không phải là một khối cứng nhắc mà có khả năng tiếp biến, thay đổi để phù hợp với hoàn cảnh mới trong khi vẫn giữ được cốt lõi. Tính chất này được gọi là tính động.

Câu hỏi yêu cầu phân tích ý nghĩa của phép so sánh mở rộng. So sánh "sức đề kháng" văn hóa với "hệ miễn dịch" cơ thể nhằm nhấn mạnh tầm quan trọng của việc củng cố nội lực văn hóa (hiểu biết, tình yêu, ý thức) để có thể tự bảo vệ mình trước những tác động tiêu cực từ bên ngoài (như bệnh tật) trong quá trình hội nhập.

Câu hỏi kiểm tra khả năng tổng hợp các biểu hiện tiêu cực. Các biểu hiện tiêu cực bao gồm sự xâm nhập của lối sống, văn hóa phẩm không phù hợp, nguy cơ mai một ngôn ngữ, trang phục truyền thống do ít được sử dụng, và sự gia tăng của các tệ nạn xã hội liên quan đến giao lưu quốc tế.

Câu hỏi yêu cầu áp dụng kiến thức vào tình huống thực tế. Dựa trên tinh thần chủ động, sáng tạo và phát huy nội lực được gợi ý trong văn bản, giải pháp hiệu quả nhất là kết hợp bảo tồn kỹ thuật truyền thống với việc đổi mới mẫu mã, ứng dụng công nghệ quảng bá và tìm thị trường mới (cả trong nước và quốc tế) để tạo sức sống và giá trị kinh tế cho nghề, thay vì chỉ cấm đoán hoặc phụ thuộc vào trợ cấp.

Câu hỏi yêu cầu phân tích đặc điểm nổi bật của toàn cầu hóa hiện đại so với giao lưu truyền thống dựa trên thông tin trong văn bản. Văn bản nhấn mạnh sự 'bùng nổ' ở nhiều lĩnh vực như thông tin, thương mại, tin học-truyền thông, kinh tế-tài chính, văn hóa.

Tác giả sử dụng ví dụ Hội An, Phố Hiến để chỉ ra rằng giao lưu quốc tế (tiền thân của toàn cầu hóa) không phải là hiện tượng mới, nó đã tồn tại từ lâu đời ở Việt Nam.

Câu hỏi yêu cầu xác định trường hợp không minh họa sự xói mòn bản sắc. Các phương án 1, 2, 4 đều là những biểu hiện của sự du nhập, thay đổi hoặc mai một các giá trị truyền thống. Phương án 3, việc du khách nước ngoài thích thú với ẩm thực địa phương, lại là biểu hiện của sự quảng bá và được công nhận của văn hóa địa phương, không phải sự xói mòn.

Sự bùng nổ truyền thông và công nghiệp văn hóa trong toàn cầu hóa có thể dẫn đến việc các giá trị, lối sống ngoại lai (đôi khi tiêu cực) dễ dàng xâm nhập và ảnh hưởng đến văn hóa địa phương, gây ra hiện tượng 'đồi phong bại tục' như văn bản có đề cập.

Việc nhấn mạnh nguồn gốc lịch sử lâu đời và sự hình thành qua đấu tranh, sáng tạo nhằm khẳng định tính bền vững, sâu sắc và giá trị cốt lõi của bản sắc văn hóa Việt Nam, từ đó đặt nền tảng cho việc bàn luận về khả năng chống chịu và thích ứng trước thách thức của toàn cầu hóa.

Văn bản chỉ ra rằng nhà nước cần chủ động, có những chính sách thích hợp để định hướng, phát huy cái tốt và hạn chế cái xấu từ toàn cầu hóa. Đây là vai trò quản lý và dẫn dắt ở cấp vĩ mô.

Sự thiếu mạnh mẽ trong phê phán, bài trừ cái xấu và thái độ bàng quan, thờ ơ là những biểu hiện của sự suy yếu trong 'sức đề kháng' của xã hội và cộng đồng trước những yếu tố tiêu cực từ bên ngoài (lan truyền qua toàn cầu hóa), làm cho các hiện tượng xuống cấp đạo đức dễ tồn tại và lan rộng.

Việc thương mại hóa các hoạt động văn hóa là một biểu hiện cụ thể của tác động (thường là tiêu cực) của toàn cầu hóa (liên quan đến kinh tế thị trường, lợi nhuận) lên lĩnh vực văn hóa. Do đó, nó là một bằng chứng minh họa cho luận điểm về ảnh hưởng của toàn cầu hóa đến văn hóa.

Toàn cầu hóa với sự phát triển của công nghệ thông tin, truyền thông và giao lưu rộng mở tạo điều kiện thuận lợi để văn hóa dân tộc có thể tiếp cận với thế giới bên ngoài, được quảng bá và tôn vinh trên phạm vi toàn cầu.

Các giá trị lý tưởng, đạo đức cốt lõi là những yếu tố làm nên chiều sâu tinh thần, nền tảng tư tưởng của một nền văn hóa. Coi nhẹ chúng là biểu hiện của sự suy thoái về mặt tinh thần, đạo đức trong bản sắc văn hóa.

Việc học hỏi tính khoa học, kỷ cương trong công việc và giao tiếp là những yếu tố quan trọng để nâng cao hiệu quả lao động, tổ chức xã hội và phát triển kinh tế, đặc biệt trong bối cảnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa. Đây là những đóng góp tích cực mà toàn cầu hóa có thể mang lại nếu tiếp nhận có chọn lọc.

Việc sử dụng các cụm từ như "rõ ràng đã xuất hiện nhu cầu", "có thể nói" thể hiện sự cẩn trọng, khách quan trong việc đưa ra nhận định. Cụm từ "mặt khác, nó cũng là" thể hiện cách nhìn đa chiều, biện chứng về vấn đề. Đây là những đặc điểm của văn phong khoa học, nghị luận, nhằm phân tích vấn đề một cách logic và thuyết phục.

Văn bản phân tích, đánh giá về một vấn đề xã hội (toàn cầu hóa và văn hóa) bằng các luận điểm, luận cứ rõ ràng, có tính thuyết phục. Đây là đặc điểm của văn bản nghị luận.

Thái độ phù hợp nhất là tiếp nhận có chọn lọc, 'gạn đục khơi trong', tức là tiếp thu những yếu tố tiến bộ, phù hợp, đồng thời kiên quyết loại bỏ những yếu tố tiêu cực, không phù hợp với giá trị truyền thống tốt đẹp của dân tộc.

Các hành động được mô tả (bảo tồn ngôn ngữ, phục hồi lễ hội, quảng bá di sản) đều nhằm mục đích củng cố, phát huy và lan tỏa các giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc trong bối cảnh hội nhập.

Sự bùng nổ thông tin vừa tạo cơ hội để văn hóa dân tộc được biết đến rộng rãi hơn (quảng bá, giao lưu), vừa tiềm ẩn nguy cơ các thông tin, trào lưu văn hóa tiêu cực, không phù hợp dễ dàng lan truyền và ảnh hưởng xấu đến bản sắc.

Thái độ bàng quan, thờ ơ làm suy yếu khả năng tự bảo vệ của cộng đồng. Khi cái xấu (các yếu tố văn hóa tiêu cực du nhập qua toàn cầu hóa) không bị lên án, đấu tranh, nó sẽ dễ dàng tồn tại và lan rộng, gây tổn hại đến các giá trị văn hóa tốt đẹp.

Sự nhất thể hóa kinh tế-tài chính thường kéo theo sự chuẩn hóa về luật lệ, phong cách làm việc, thậm chí là lối sống, tiêu dùng. Điều này có thể dẫn đến sự đồng nhất ở một mức độ nào đó về mặt văn hóa giữa các quốc gia trong khu vực, làm giảm sự đa dạng và độc đáo của từng nền văn hóa riêng biệt.

Để tiếp nhận và áp dụng tính khoa học, kỷ cương, người dân cần thay đổi nếp nghĩ, thói quen làm việc và giao tiếp theo hướng chuyên nghiệp, đúng giờ, tuân thủ quy trình, thay vì dựa vào cảm tính hay thói quen cũ. Đây là sự điều chỉnh trong hành vi và tư duy.

Bảo tồn không có nghĩa là 'đóng băng' văn hóa. Trong bối cảnh toàn cầu hóa, văn hóa cần có sự sáng tạo, đổi mới, tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại để làm giàu thêm cho bản sắc của mình, đồng thời thích ứng với sự phát triển của xã hội hiện đại.

Việc nhìn nhận toàn cầu hóa vừa là tất yếu (không thể tránh khỏi) vừa là đầy tranh cãi (có cả mặt tích cực và tiêu cực, gây ra nhiều vấn đề cần thảo luận và giải quyết) thể hiện cái nhìn đa chiều, khách quan và biện chứng của tác giả về hiện tượng này.

Đoạn trích liệt kê các vấn đề như tiến công chủ quyền, xói mòn văn hóa, đe dọa ổn định kinh tế-xã hội. Đây đều là những tác động tiêu cực, mặt trái của toàn cầu hóa.

Việc áp đặt văn hóa doanh nghiệp ngoại lai một cách cứng nhắc có thể làm cho người lao động địa phương cảm thấy xa lạ, không phù hợp, thậm chí xung đột với các giá trị văn hóa truyền thống về quan hệ đồng nghiệp, cấp trên - cấp dưới, gây ra sự 'xâm nhập' văn hóa không mong muốn và làm suy yếu các giá trị văn hóa làm việc truyền thống (nếu có).

Câu văn này chỉ rõ văn hóa Việt Nam vừa có gốc rễ sâu xa từ lịch sử dân tộc, vừa là kết quả của sự tương tác, tiếp nhận và biến đổi từ các nền văn hóa khác. Điều này khẳng định tính đa dạng, phong phú và khả năng tiếp biến của văn hóa Việt Nam.

Đây là một biểu hiện cụ thể của sự thay đổi thị hiếu văn hóa, sự cạnh tranh giữa các loại hình nghệ thuật truyền thống và hiện đại/ngoại nhập, dẫn đến nguy cơ mai một của các giá trị văn hóa truyền thống trước sự phổ biến của văn hóa ngoại lai.

Văn bản chỉ rõ tác động đáng lo nhất là "Sự phê phán, bài trừ của xã hội chúng ta chưa đủ mạnh để tác động, ngăn chặn những hiện tượng xuống cấp về đạo đức; vẫn còn những thái độ bàng quan, thờ ơ, sợ bị liên lụy không dám đấu tranh với cái xấu".

Dựa vào nội dung văn bản bàn về toàn cầu hóa và những tác động của nó đến xã hội, văn hóa Việt Nam, có thể thấy văn bản được viết trong bối cảnh Việt Nam đang tích cực hội nhập quốc tế và đối diện với những cơ hội, thách thức từ quá trình toàn cầu hóa.

Các hành động này được thực hiện ở cấp độ địa phương, cộng đồng, nhằm củng cố ý thức và thực hành văn hóa trong đời sống hàng ngày của người dân tại khu vực đó.

Tính "tất yếu, khách quan" nghĩa là quá trình này diễn ra dựa trên quy luật phát triển của xã hội hiện đại (tiến bộ khoa học công nghệ, nhu cầu giao lưu, hợp tác) và không thể tránh khỏi đối với bất kỳ quốc gia nào trong thế giới kết nối. Do đó, các quốc gia cần phải thích ứng.

Giải pháp cốt lõi, xuyên suốt tinh thần văn bản là sự chủ động, sáng tạo trong việc tiếp nhận tinh hoa văn hóa nhân loại (hội nhập) trên nền tảng vững chắc của bản sắc văn hóa dân tộc (giữ vững và phát huy). Điều này đòi hỏi sự kết hợp hài hòa giữa mở cửa và bảo tồn, giữa tiếp thu và chọn lọc.

Câu hỏi kiểm tra kiến thức về động lực chính của toàn cầu hóa hiện đại. Sự phát triển vượt bậc của khoa học công nghệ, đặc biệt là công nghệ thông tin và truyền thông, cùng với sự đổi mới trong giao thông vận tải, đã làm giảm đáng kể rào cản về không gian và thời gian, tạo điều kiện cho sự luân chuyển hàng hóa, dịch vụ, vốn, thông tin và con người trên phạm vi toàn cầu. Các yếu tố khác như sự hình thành các liên minh kinh tế, sự phát triển của các tập đoàn đa quốc gia hay sự chuyển đổi sang kinh tế tri thức là hệ quả hoặc biểu hiện của toàn cầu hóa, chứ không phải là động lực cốt lõi ban đầu.

Câu hỏi yêu cầu phân tích tác động của giao thoa văn hóa. Hiện tượng lai ghép văn hóa không chỉ đơn thuần là sự bắt chước hoặc mất đi bản sắc, mà là một quá trình phức tạp, trong đó các yếu tố văn hóa từ bên ngoài được tiếp nhận, biến đổi và kết hợp với các yếu tố truyền thống để tạo ra những hình thức văn hóa mới, độc đáo. Điều này có thể làm phong phú thêm văn hóa địa phương và thể hiện khả năng thích ứng của nó. Các phương án khác sai vì: A chỉ nói đến sự mất đi bản sắc; C chỉ nói đến sự bắt chước một chiều; D là một quan điểm cực đoan và không phản ánh đúng bản chất phức tạp của quá trình này.

Câu hỏi đánh giá khả năng nhận định giải pháp giữ gìn bản sắc. Giải pháp bền vững nhất không phải là đóng cửa hay từ chối tiếp xúc (điều không khả thi trong toàn cầu hóa), mà là chủ động tiếp thu có chọn lọc tinh hoa văn hóa nhân loại trên nền tảng phát huy giá trị truyền thống. Điều này đòi hỏi sự nhận thức rõ ràng về giá trị của mình và khả năng sàng lọc, biến đổi yếu tố ngoại lai cho phù hợp. Các phương án khác: A là thái độ thụ động; B là thái độ cực đoan, không phù hợp với xu thế hội nhập; D là một khía cạnh của giải pháp, nhưng chưa đầy đủ và mang tính chiến lược bằng việc chủ động tiếp thu có chọn lọc.

Câu hỏi yêu cầu xác định nhận định sai về tác động của văn hóa đại chúng. Văn hóa đại chúng có thể dẫn đến sự đồng nhất hóa (homogenization) trong lối sống, thị hiếu (A), làm suy yếu các hình thức văn hóa truyền thống ít phổ biến hơn (B), và định hình lại các giá trị, chuẩn mực xã hội, đặc biệt trong giới trẻ (D). Tuy nhiên, văn hóa đại chúng thường không trực tiếp thúc đẩy việc phục hồi các nghi lễ truyền thống cổ xưa. Ngược lại, nó có xu hướng tạo ra các hình thức giải trí và tiêu dùng mới.

Câu hỏi yêu cầu đánh giá mức độ đáng lo ngại của các thách thức. Trong các lựa chọn, sự xói mòn các giá trị đạo đức, lối sống truyền thống và sự gia tăng các tệ nạn xã hội (liên quan đến mục 7, 8 trong data training) là thách thức đáng lo ngại nhất vì nó ảnh hưởng sâu sắc đến nền tảng xã hội và nhân cách con người, khó khắc phục hơn so với việc cạnh tranh kinh tế hay tiếp thu công nghệ. A là thách thức kinh tế; B là thách thức về năng lực cạnh tranh; D là thách thức về tiếp cận thông tin, có cả mặt tích cực và tiêu cực tùy cách sử dụng.

Câu hỏi kiểm tra sự hiểu biết về tác động của toàn cầu hóa đối với công nghiệp văn hóa. Toàn cầu hóa tạo điều kiện cho các sản phẩm công nghiệp văn hóa của các quốc gia mạnh mẽ (thường là phương Tây) dễ dàng thâm nhập thị trường quốc tế, dẫn đến sự phổ biến toàn cầu của những sản phẩm này và tạo ra thách thức cạnh tranh lớn cho công nghiệp văn hóa địa phương. Các phương án khác sai: A là một khả năng nhưng không phải tác động chính; B là ngược lại, sự cạnh tranh tăng lên; D là một mặt tích cực, nhưng không phải là tác động nổi bật nhất và thường đi kèm với sự thống trị của các tập đoàn lớn.

Câu hỏi yêu cầu áp dụng nguyên tắc phát triển bền vững vào vấn đề toàn cầu hóa và văn hóa. Chiến lược cân bằng nhất là tập trung vào việc xây dựng nền tảng văn hóa nội sinh vững mạnh, có khả năng tiếp thu tinh hoa bên ngoài một cách chọn lọc, đồng thời biến thách thức thành cơ hội để làm phong phú văn hóa. Điều này khác với việc chỉ tập trung vào kinh tế (A), chỉ quảng bá văn hóa (B), hay chỉ bảo tồn các yếu tố cũ (D).

Câu hỏi yêu cầu phân tích nguyên nhân. Sự xói mòn đạo đức/lối sống không phải do toàn cầu hóa *tự thân*, mà là do việc tiếp nhận thiếu chọn lọc các yếu tố văn hóa ngoại lai (thường là mặt tiêu cực của văn hóa đại chúng, lối sống vật chất, tiêu thụ) kết hợp với sự lơi lỏng trong việc giữ gìn, giáo dục các giá trị truyền thống. Nó phản ánh sự 'thẩm thấu' các yếu tố tiêu cực khi không có 'bộ lọc' đủ mạnh. Các phương án khác: A là một biểu hiện, không phải nguyên nhân sâu xa; B là một mặt tích cực, không liên quan đến 'đồi phong bại tục'; D là một quan điểm phiến diện, đổ lỗi hoàn toàn cho yếu tố bên ngoài.

Câu hỏi yêu cầu đánh giá tác động tiêu cực của du lịch đến văn hóa. Tác động đáng kể nhất là hiện tượng thương mại hóa văn hóa một cách thái quá, biến các giá trị tinh thần, nghi lễ thiêng liêng thành sản phẩm chỉ để mua bán, giải trí, làm mất đi ý nghĩa gốc và sự chân thực của chúng. Điều này khác với việc giới thiệu văn hóa (A - có thể tích cực), tăng cường hiểu biết (B - tích cực), hay chỉ đơn thuần là sự gia tăng du khách (D - là nguyên nhân dẫn đến các tác động khác).

Câu hỏi phân tích vai trò của ngôn ngữ và thách thức từ toàn cầu hóa. Sự phổ biến của một số ngôn ngữ có thể dẫn đến nguy cơ mai một hoặc biến mất của các ngôn ngữ thiểu số, và cùng với đó là sự mất mát của kho tàng kiến thức, cách tư duy, và các giá trị văn hóa được lưu giữ trong các ngôn ngữ đó. Đây là một thách thức lớn đối với sự đa dạng văn hóa toàn cầu. Các phương án khác: A là mặt tích cực của việc học ngoại ngữ; B là một khả năng, nhưng không phải thách thức chính đối với sự đa dạng ngôn ngữ; D là một mặt tích cực của việc dịch thuật.

Câu hỏi yêu cầu xác định tác động tích cực. Toàn cầu hóa tạo cơ hội để các nền văn hóa dân tộc được biết đến rộng rãi hơn trên thế giới thông qua các kênh truyền thông, internet, du lịch, v.v. Điều này giúp tăng cường sự hiểu biết liên văn hóa và quảng bá hình ảnh quốc gia. Các phương án khác: A, B, D đều là các tác động tiêu cực hoặc thách thức đã được thảo luận.

Câu hỏi yêu cầu áp dụng một khái niệm xã hội học vào bối cảnh toàn cầu hóa văn hóa. 'McDonaldization' nhấn mạnh sự lan tỏa của một mô hình tổ chức, giá trị (hiệu quả, tiêu chuẩn hóa) từ một nền văn hóa (Mỹ) sang các nền văn hóa khác, làm gia tăng sự đồng nhất trong cách thức tổ chức và trải nghiệm. Nó là một ví dụ về sự đồng nhất hóa văn hóa (cultural homogenization). Các phương án khác: B là ngược lại; C là sự kết hợp, không phải đồng nhất; D là một khía cạnh khác liên quan đến kinh tế.

Câu hỏi yêu cầu áp dụng kiến thức vào một tình huống cụ thể. Biện pháp hiệu quả nhất là chủ động đưa ngôn ngữ và văn hóa truyền thống vào giáo dục chính quy và các hoạt động cộng đồng để thế hệ trẻ có cơ hội tiếp cận và thực hành thường xuyên, biến nó thành một phần đời sống hiện đại của các em. Các phương án khác: A là thụ động và khó khả thi; B là quan trọng nhưng không đủ để bảo tồn toàn diện; D là cần thiết nhưng không giải quyết gốc rễ vấn đề truyền dạy cho thế hệ trẻ.

Câu hỏi yêu cầu nhận diện khía cạnh tích cực. Sự lan tỏa của văn hóa từ các quốc gia không phải là trung tâm văn hóa lớn (như Mỹ, châu Âu) cho thấy toàn cầu hóa không chỉ là sự lan tỏa một chiều mà còn tạo cơ hội cho sự đa dạng văn hóa được thể hiện và tiếp nhận trên phạm vi toàn cầu. Đây là minh chứng cho khả năng lan tỏa của văn hóa 'từ dưới lên' hoặc 'từ ngoại vi vào trung tâm', góp phần vào sự đa dạng. Các phương án khác: A là một mặt tiêu cực; B là một mặt tiêu cực liên quan đến giá trị; D là một khái niệm khác liên quan đến kinh tế.

Câu hỏi phân tích vai trò của gia đình. Gia đình là môi trường đầu tiên và quan trọng nhất để truyền dạy các giá trị, ngôn ngữ, phong tục, tập quán của dân tộc cho con cái thông qua sinh hoạt hàng ngày, giao tiếp, kể chuyện, tham gia các nghi lễ gia đình/cộng đồng. Các phương án khác: A là vai trò của nhà trường/xã hội; B là một biện pháp cực đoan không hiệu quả; D là vai trò của nhà nước/các tổ chức văn hóa.

Câu hỏi yêu cầu áp dụng khái niệm 'chủ động và tỉnh táo'. Thái độ này đòi hỏi khả năng phân biệt giữa cái hay/cái dở, cái phù hợp/cái không phù hợp với giá trị văn hóa dân tộc mình khi tiếp xúc với văn hóa ngoại lai, từ đó tiếp thu những yếu tố tích cực và loại bỏ những yếu tố tiêu cực. Nó là sự kết hợp giữa cởi mở và có bộ lọc. Các phương án khác: A là thái độ cực đoan, bài xích; B là thái độ thụ động, dễ bị cuốn theo; D là thái độ thờ ơ, thiếu trách nhiệm.

Câu hỏi phân biệt hai khái niệm. Điểm khác biệt nổi bật nhất là quy mô, tốc độ và tính toàn diện của toàn cầu hóa. Giao lưu quốc tế truyền th??ng thường diễn ra chậm hơn, giới hạn ở một số lĩnh vực và khu vực nhất định ('con đường tơ lụa', 'phố hiến'). Toàn cầu hóa hiện đại, nhờ công nghệ và các thể chế toàn cầu, diễn ra với tốc độ 'bùng nổ', bao trùm hầu hết các lĩnh vực (kinh tế, văn hóa, xã hội, chính trị) và kết nối gần như mọi nơi trên thế giới. Các phương án khác: A là một khía cạnh của giao lưu truyền thống; B là một đặc điểm chung của cả hai; D là một hệ quả của toàn cầu hóa, không phải điểm khác biệt cơ bản về bản chất quá trình.

Câu hỏi yêu cầu áp dụng kỹ năng phân tích và đánh giá. Để đánh giá tác động, cần xem xét hiện tượng đó có phù hợp với các giá trị đạo đức, thuần phong mỹ tục truyền thống hay không; nó có làm suy yếu hoặc thay thế các giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của dân tộc hay không; và nó có thể được 'Việt hóa' để làm phong phú thêm đời sống văn hóa hay không. Các phương án A, B, C đều chỉ là một khía cạnh riêng lẻ hoặc không phải tiêu chí chính để đánh giá tác động văn hóa.

Câu hỏi phân tích tác động của chủ nghĩa tiêu thụ. Chủ nghĩa tiêu thụ tập trung vào vật chất, sở hữu, và thường khuyến khích lối sống gấp, hưởng thụ. Điều này có thể làm lu mờ các giá trị tinh thần, cộng đồng, tiết kiệm, hoặc các giá trị truyền thống khác không liên quan đến vật chất, từ đó làm xói mòn nền tảng đạo đức và lối sống truyền thống. Các phương án khác: A là một khía cạnh khác của toàn cầu hóa kinh tế; B là một mặt tích cực của công nghệ; D là một thách thức khác liên quan đến thông tin.

Câu hỏi phân tích khái niệm 'sức đề kháng văn hóa'. Sức đề kháng của văn hóa nội sinh đến từ sự hiểu biết sâu sắc, tình yêu và niềm tự hào của chính người dân đối với văn hóa của mình, cùng với khả năng nhận diện, sàng lọc và biến đổi các yếu tố ngoại lai. Nó không chỉ là sự tồn tại của di sản (A), sự quảng bá (B), hay sự hỗ trợ tài chính (D), mà là năng lực nội tại của cộng đồng trong việc gìn giữ và làm mới văn hóa.

Câu hỏi yêu cầu nhận diện thái độ thông qua hành động. Việc kết hợp yếu tố truyền thống với hiện đại, công nghệ mới để làm mới và quảng bá lễ hội cho thấy thái độ chủ động làm mới, thích ứng và tìm cách phát huy giá trị văn hóa trong bối cảnh đương đại, thay vì chỉ bảo tồn nguyên trạng hoặc từ bỏ. Đây là biểu hiện của sự 'tiếp biến văn hóa' một cách chủ động và sáng tạo. Các phương án khác: A là thái độ tiêu cực; B là thái độ thụ động; D là thái độ cực đoan.

Câu hỏi phân tích mục đích sử dụng dẫn chứng. Việc nhắc đến Hội An, Phố Hiến cho thấy Việt Nam có truyền thống giao lưu quốc tế từ lâu đời, khẳng định rằng sự 'mở cửa' hay tiếp xúc với bên ngoài không phải là hiện tượng hoàn toàn mới mẻ. Điều này giúp tác giả đặt vấn đề toàn cầu hóa hiện đại vào một bối cảnh lịch sử, cho thấy sự khác biệt về quy mô và tính chất của toàn cầu hóa ngày nay so với giao lưu truyền thống. Các phương án khác: A không phải mục đích chính; B có thể là một phần nhưng không đầy đủ; D là ngược lại với ý tác giả.

Câu hỏi yêu cầu xác định mục tiêu của chính sách văn hóa. Chính sách này rõ ràng nhằm mục đích xây dựng 'sức mạnh mềm' (soft power) của quốc gia thông qua văn hóa, tạo ra các sản phẩm văn hóa có khả năng cạnh tranh và lan tỏa trên thị trường quốc tế, từ đó góp phần khẳng định và quảng bá bản sắc dân tộc ra thế giới. Các phương án khác: A là một khía cạnh, nhưng không phải mục tiêu chính; B là một biện pháp thụ động; D là một tác động tiêu cực cần tránh.

Câu hỏi yêu cầu đánh giá một quan điểm. Quan điểm cho rằng toàn cầu hóa *tất yếu* dẫn đến đồng nhất hóa là không hoàn toàn chính xác. Mặc dù có xu hướng đồng nhất hóa, nhưng toàn cầu hóa cũng tạo ra quá trình ngược lại là sự đa dạng hóa, lai ghép, và thậm chí là sự phục hồi, làm mới các yếu tố văn hóa địa phương như một cách khẳng định bản sắc. Sự tương tác văn hóa là phức tạp và hai chiều. Các phương án khác: A là một quan điểm cực đoan; B là một mặt tích cực nhưng không phủ nhận xu hướng đồng nhất; D là không đúng.

Câu hỏi yêu cầu áp dụng các khái niệm vào một ví dụ cụ thể. Trường hợp này cho thấy một cá nhân có khả năng tiếp nhận và dung hòa các yếu tố văn hóa từ nhiều nguồn khác nhau (văn hóa toàn cầu và văn hóa dân tộc), tạo nên một bản sắc cá nhân đa diện. Đây là biểu hiện của sự lai ghép/hỗn dung văn hóa ở cấp độ cá nhân và khả năng sống trong một thế giới 'đa văn hóa'. Các phương án khác: A là một khả năng nhưng không phải điều được minh họa rõ nhất; B là ngược lại với thực tế; D là một thái độ cực đoan.

Câu hỏi phân tích vai trò của giáo dục. Giáo dục đóng vai trò nền tảng trong việc truyền bá kiến thức về lịch sử, văn hóa, giá trị truyền thống cho thế hệ trẻ, bồi dưỡng tình yêu và niềm tự hào dân tộc, từ đó giúp họ có 'sức đề kháng' và khả năng tiếp nhận văn hóa ngoại lai một cách chủ động, có chọn lọc. Các phương án khác: A là vai trò của truyền thông; B là một khía cạnh khác; D là một tác động tiêu cực cần tránh.