Đề Trắc nghiệm Tri thức Ngữ văn trang 109 – Cánh diều (Cánh Diều)

Câu hỏi kiểm tra kiến thức về yếu tố cấu thành tác phẩm tự sự. Nhân vật là trung tâm, là đối tượng thể hiện tư tưởng, chủ đề, và hành động của nhân vật là động lực chính tạo nên cốt truyện.

Đoạn thơ sử dụng cấu trúc lặp lại 'Danh từ + trạng thái/đặc điểm' ở cả hai vế, tạo sự đối ứng, gợi hình ảnh tương phản giữa không gian rộng lớn, tươi sáng của Trường Sơn và không gian hoài niệm, phảng phất buồn của Đèo Ngang. Đây là biện pháp tiểu đối hoặc đối ý/đối cảnh, nhấn mạnh sự khác biệt và khắc sâu ấn tượng về hai địa danh.

Giọng điệu (tone) trong thơ trữ tình thể hiện thái độ, cảm xúc, cách nhìn của chủ thể trữ tình đối với đối tượng được nói đến hoặc cảm xúc được bộc lộ. Nó giúp người đọc cảm nhận được trạng thái tinh thần chi phối toàn bộ bài thơ.

Đoạn văn tập trung vào việc khắc họa hình ảnh con sông Đà với nhiều chi tiết, hình ảnh so sánh, ẩn dụ giàu sức gợi cảm, nhằm tái hiện lại đặc điểm, vẻ đẹp của dòng sông. Đây là đặc trưng của phương thức miêu tả.

Xung đột kịch là hạt nhân, là động lực chính thúc đẩy hành động của nhân vật, tạo ra các tình huống kịch tính và dẫn dắt cốt truyện phát triển từ đầu đến kết thúc. Không có xung đột, kịch sẽ trở nên nhàm chán, thiếu kịch tính.

Điệp ngữ, điệp cấu trúc thường được sử dụng để nhấn mạnh một ý, một cảm xúc, hoặc tạo nhịp điệu, âm hưởng cho câu thơ, đoạn thơ, qua đó bộc lộ cảm xúc mãnh liệt hoặc khắc sâu ấn tượng về một vấn đề nào đó.

Người kể chuyện là vai hư cấu do nhà văn tạo ra để dẫn dắt câu chuyện, trình bày sự kiện, nhân vật. Nó khác với tác giả (người sáng tạo ra tác phẩm). Người kể chuyện có thể ở ngôi thứ nhất hoặc ngôi thứ ba.

Hình ảnh 'đầu súng trăng treo' là một hình ảnh thực và lãng mạn, kết hợp giữa hiện thực chiến tranh (đầu súng) và vẻ đẹp thiên nhiên, tâm hồn người lính (trăng treo). Nó thể hiện sự hòa quyện giữa cái hiện thực khốc liệt và cái lãng mạn, bay bổng, cho thấy vẻ đẹp tâm hồn lạc quan, yêu đời của người lính Tây Tiến.

Đoạn văn tập trung vào việc liệt kê, miêu tả các chi tiết về màu sắc (trong biếc, vàng óng, xanh non, trắng), ánh sáng (nắng vàng), sự vật (trời, cỏ, bướm, hoa cúc) và hoạt động (dập dờn) để tái hiện lại cảnh vật mùa xuân. Phương thức chính là miêu tả, nhằm giúp người đọc hình dung rõ nét bức tranh thiên nhiên tươi đẹp.

Chủ đề là vấn đề đời sống được tác giả nêu ra và khám phá (ví dụ: tình yêu quê hương, số phận người nông dân). Tư tưởng là quan điểm, nhận thức, thái độ, cách đánh giá của tác giả về chủ đề đó (ví dụ: ca ngợi tình yêu quê hương, phê phán sự bất công). Tư tưởng sâu sắc hơn, là 'thông điệp' mà tác giả muốn gửi gắm.

Không gian nghệ thuật không chỉ là bối cảnh địa lý đơn thuần mà còn là cách nhà văn cảm nhận, tái tạo và gửi gắm ý nghĩa vào không gian đó, thể hiện cách nhìn, cảm xúc, tư tưởng của tác giả và nhân vật (ví dụ: không gian tù túng, không gian lãng mạn, không gian sử thi...).

Thể loại văn tế thường được dùng để tế người chết, đặc biệt là những người có công với đất nước. Ngôn ngữ trang trọng, giàu hình ảnh, nhạc điệu giúp thể hiện sự tiếc thương, xót xa, đồng thời ca ngợi công đức, phẩm hạnh của người đã khuất, tạo không khí thiêng liêng, bi tráng.

Thơ trữ tình là thể loại văn học mà ở đó tác giả (hoặc chủ thể trữ tình) bộc lộ trực tiếp hoặc gián tiếp cảm xúc, suy nghĩ, tâm trạng của mình về thế giới và cuộc sống, ít chú trọng việc kể lại sự kiện hay miêu tả chi tiết ngoại cảnh theo trình tự thời gian.

Văn miêu tả sử dụng ngôn ngữ giàu hình ảnh, chi tiết, từ ngữ gợi tả (tính từ, động từ, phó từ) và các biện pháp tu từ để tái hiện đối tượng. Việc chú ý đến các chi tiết, hình ảnh và từ ngữ gợi tả là cách tốt nhất để cảm nhận vẻ đẹp hoặc đặc điểm của đối tượng.

Người kể chuyện ngôi thứ nhất (xưng 'tôi') thường là một nhân vật trong truyện. Cách kể này tạo cảm giác chân thực, gần gũi, cho phép độc giả tiếp cận trực tiếp với suy nghĩ, cảm xúc và điểm nhìn chủ quan của nhân vật đó.

Câu thơ lặp lại cụm từ 'Ta về' và từ 'nhớ', tạo nên điệp ngữ, nhấn mạnh hành động 'về' và cảm xúc 'nhớ', thể hiện sự khắc sâu, da diết của tình cảm giữa người đi và người ở, giữa cán bộ cách mạng và đồng bào Việt Bắc.

Trong tự sự, thời gian thường được trình bày theo trình tự tuyến tính (quá khứ -> hiện tại -> tương lai) hoặc có thể đảo ngược, đan xen hồi tưởng, dự báo để kể lại sự kiện. Trong thơ trữ tình, thời gian thường mang tính chủ quan, xoáy sâu vào một khoảnh khắc, một trạng thái cảm xúc, có thể là thời gian tâm lý, không nhất thiết tuân theo trình tự khách quan.

Ngôn ngữ báo chí nhằm mục đích thông tin nhanh chóng, chính xác về các sự kiện, vấn đề thời sự. Do đó, nó cần đảm bảo tính khách quan (tránh chủ quan), ngắn gọn, dễ hiểu, và thường sử dụng các thuật ngữ chuyên ngành (nếu có) hoặc từ ngữ thông dụng.

Cốt truyện là chuỗi các sự kiện được sắp xếp theo một trình tự nhất định, có mối quan hệ nhân quả, logic, bao gồm các chặng: mở đầu, diễn biến (thắt nút, phát triển), đỉnh điểm, kết thúc (cởi nút). Phân tích cốt truyện là xem xét các sự kiện đó là gì, diễn ra như thế nào, mối liên hệ giữa chúng và cách chúng dẫn dắt câu chuyện.

Ngôn ngữ sinh hoạt được sử dụng hàng ngày trong giao tiếp đời thường, mang tính tự nhiên, thoải mái, cá nhân, có thể sử dụng khẩu ngữ, từ địa phương, không tuân thủ nghiêm ngặt các quy tắc ngữ pháp như ngôn ngữ viết.

Người kể chuyện sử dụng đại từ 'Tôi' để xưng hô, trực tiếp tham gia vào câu chuyện và kể lại những gì mình thấy, cảm nhận. Đây là đặc điểm của người kể chuyện ngôi thứ nhất.

Tính đa nghĩa là khả năng của tác phẩm văn học (từ ngữ, hình ảnh, chi tiết...) gợi ra nhiều cách hiểu, nhiều tầng ý nghĩa khác nhau tùy thuộc vào sự cảm nhận và trải nghiệm của người đọc. Nó làm cho tác phẩm trở nên sâu sắc, phong phú và có sức sống lâu bền.

Ngôn ngữ nghệ thuật chủ yếu nhằm bộc lộ cảm xúc, gợi hình ảnh, làm rung động người đọc, mang tính cá thể, chủ quan. Ngôn ngữ khoa học nhằm truyền đạt thông tin một cách chính xác, khách quan, sử dụng thuật ngữ chuyên ngành, mang tính khái quát, logic.

Việc sử dụng hồi tưởng (đưa các sự kiện quá khứ vào hiện tại) giúp làm rõ thêm hoàn cảnh, tâm lý nhân vật, giải thích nguyên nhân của các sự kiện ở hiện tại, tạo chiều sâu cho câu chuyện và có thể tạo hiệu ứng bất ngờ cho người đọc.

Bài thơ thể hiện chí khí ngang tàng, quyết tâm ra đi tìm đường cứu nước của người anh hùng. Giọng điệu chủ đạo là hào hùng, mạnh mẽ, thể hiện khát vọng làm nên sự nghiệp lớn, sẵn sàng đối mặt với khó khăn, hiểm nguy.

Nói quá là phóng đại mức độ, quy mô, tính chất của sự vật, hiện tượng nhằm mục đích nhấn mạnh, gây ấn tượng mạnh về một đặc điểm nào đó, hoặc tạo hiệu quả gây cười, châm biếm.

Truyện là thể loại tự sự dựa trên hư cấu, xây dựng cốt truyện, nhân vật, bối cảnh theo sáng tạo của nhà văn. Kí là thể loại ghi chép sự thật, người thật, việc thật, có thể kết hợp tự sự, miêu tả, biểu cảm, bình luận, nhưng nền tảng là hiện thực đã xảy ra.

Hình ảnh biểu tượng thường mang nhiều tầng ý nghĩa, không chỉ là nghĩa đen. Để hiểu đúng, cần đặt hình ảnh đó trong ngữ cảnh cụ thể của bài thơ (các câu thơ xung quanh, chủ đề, cảm xúc chủ đạo), kết hợp với kiến thức về các biểu tượng phổ biến trong văn hóa và sự cảm nhận cá nhân.

Các yếu tố kì ảo, hoang đường không chỉ để giải trí mà còn thường mang ý nghĩa biểu tượng, phản ánh hiện thực một cách gián tiếp, bộc lộ ước mơ, khát vọng của con người, hoặc tạo nên không khí đặc biệt cho câu chuyện.

Nhan đề (tên tác phẩm) thường có mối liên hệ chặt chẽ với chủ đề, có thể trực tiếp nêu lên chủ đề, gợi mở về chủ đề, hoặc mang tính biểu tượng liên quan đến chủ đề. Phân tích nhan đề là một cách để tiếp cận và hiểu sâu sắc hơn về chủ đề và ý nghĩa của tác phẩm.

Câu hỏi kiểm tra khả năng phân tích (Analysis) vai trò của biện pháp tu từ. Việc nhận diện và giải thích tác dụng của biện pháp tu từ là để làm rõ ý nghĩa biểu đạt, cảm xúc và hình ảnh mà nhà thơ muốn gửi gắm, từ đó hiểu sâu hơn về chủ đề, tư tưởng và phong cách nghệ thuật của tác phẩm.

Câu hỏi yêu cầu áp dụng kiến thức về biện pháp tu từ (Application) vào một ngữ cảnh cụ thể. Phân tích đoạn văn, 'Rừng xà nu ưỡn tấm ngực lớn' là nhân hóa, gợi sự che chở; 'nối tiếp chạy đến chân trời', 'bạt ngàn, xanh ngắt', 'cả rừng xà nu ào ào như một cơn bão', 'ứa nhựa, thơm ngào ngạt' là các miêu tả, so sánh, điệp từ... nhưng 'bạt ngàn, xanh ngắt' và 'ào ào như một cơn bão' cùng với sự nối tiếp đến chân trời gợi lên sự rộng lớn, trù phú nhất. Trong các lựa chọn, 'Liệt kê' thể hiện sự đa dạng, 'So sánh' ('ào ào như một cơn bão') và 'Nhân hóa' ('ưỡn tấm ngực') có tác dụng riêng, nhưng 'phóng đại' (gợi ý qua các từ 'bạt ngàn', 'chạy đến chân trời', 'cơn bão') và việc sử dụng các tính từ mạnh, hình ảnh gợi quy mô lớn là kỹ thuật chính để nhấn mạnh sự trù phú. Trong các đáp án, 'Liệt kê' các đặc điểm (rừng ưỡn ngực, đồi nối tiếp, bạt ngàn, xanh ngắt, ào ào, ứa nhựa, thơm ngào ngạt) là biện pháp tổng hợp nhất thể hiện sự giàu có.

Câu hỏi kiểm tra khả năng phân tích (Analysis) mối liên hệ giữa tác phẩm và bối cảnh. Bối cảnh lịch sử, văn hóa là yếu tố quan trọng định hình nội dung, tư tưởng, cảm xúc và cả hình thức nghệ thuật của tác phẩm. Hiểu bối cảnh giúp chúng ta lý giải tại sao tác phẩm lại được sáng tác như vậy và ý nghĩa của nó đối với thời đại đó.

Câu hỏi kiểm tra kỹ năng phân tích (Analysis) cấu trúc và lập luận của văn bản nghị luận. Xác định các yếu tố này giúp người đọc nắm bắt được vấn đề chính (luận đề), các ý kiến cơ bản (luận điểm) và cách người viết chứng minh, thuyết phục (bằng chứng), từ đó hiểu rõ bố cục và lập luận của văn bản.

Câu hỏi kiểm tra kiến thức (Knowledge) về đặc trưng thể loại và kỹ năng phân tích (Application). Thơ trữ tình tập trung biểu hiện cảm xúc, tâm trạng của chủ thể trữ tình. Do đó, phân tích mạch cảm xúc là yếu tố cốt lõi để hiểu bài thơ trữ tình.

Câu hỏi yêu cầu xác định điểm nhìn trần thuật (Knowledge/Application). Đoạn trích miêu tả sự vật, con người từ bên ngoài, người kể chuyện không xưng 'tôi' và dường như biết hết mọi thứ. Đây là điểm nhìn của người kể chuyện toàn tri.

Câu hỏi kiểm tra kỹ năng phân tích (Analysis) vai trò của không gian nghệ thuật. Không gian nghệ thuật không chỉ là bối cảnh mà còn là phương tiện để khắc họa tính cách nhân vật, thể hiện tư tưởng chủ đề, và tạo nên bầu không khí, tâm trạng cho tác phẩm.

Câu hỏi kiểm tra kiến thức (Knowledge) về đặc trưng thể loại kịch. Xung đột kịch là yếu tố trung tâm, là mâu thuẫn giữa các nhân vật, giữa nhân vật với hoàn cảnh, hoặc ngay trong nội tâm nhân vật, tạo nên kịch tính và thúc đẩy diễn biến vở kịch.

Câu hỏi kiểm tra kỹ năng so sánh (Analysis). So sánh hai tác phẩm cùng chủ đề giúp thấy được sự khác biệt trong cách tiếp cận, góc nhìn, phong cách nghệ thuật và tư tưởng của mỗi tác giả, từ đó hiểu sâu hơn về chủ đề và sự đa dạng của văn học.

Câu hỏi kiểm tra kỹ năng đánh giá (Evaluation). Để đánh giá tính thuyết phục, người đọc cần phân tích và xem xét liệu luận điểm có rõ ràng không, lí lẽ có sắc bén không, dẫn chứng có đáng tin cậy và phù hợp không, và cách lập luận có logic không.

Câu hỏi kiểm tra kỹ năng phân tích (Analysis) nhân vật. Các yếu tố hành động, lời nói, suy nghĩ và quan hệ là những biểu hiện trực tiếp và gián tiếp thể hiện tính cách, tâm lý, số phận và vai trò của nhân vật trong tác phẩm.

Câu hỏi yêu cầu phân tích (Analysis) không khí và tâm trạng qua các chi tiết miêu tả. Các từ ngữ như 'lạnh lẽo', 'trong veo', 'bé tẻo teo', 'hơi gợn tí', 'khẽ đưa vèo' gợi lên sự tĩnh lặng, vắng vẻ, hơi buồn man mác của cảnh mùa thu và tâm trạng tương ứng của con người.

Câu hỏi kiểm tra khả năng phân tích (Analysis) mối liên hệ giữa tác giả và tác phẩm. Hiểu về tác giả giúp người đọc có thêm bối cảnh để lý giải các yếu tố trong tác phẩm, từ đó hiểu sâu hơn về ý đồ nghệ thuật và tư tưởng của tác giả.

Câu hỏi kiểm tra kiến thức (Knowledge) về phong cách ngôn ngữ. Ngôn ngữ khoa học đòi hỏi tính chính xác, khách quan và sử dụng thuật ngữ chuyên ngành để truyền đạt thông tin một cách rõ ràng, không gây hiểu lầm.

Câu hỏi kiểm tra kỹ năng phân tích (Analysis) hình thức bài thơ. Cấu trúc, vần, nhịp điệu là những yếu tố hình thức quan trọng tạo nên nhạc điệu, âm hưởng và góp phần biểu đạt cảm xúc, ý nghĩa của bài thơ.

Câu hỏi kiểm tra kỹ năng phân tích (Analysis) vai trò của mâu thuẫn. Mâu thuẫn, xung đột là động lực thúc đẩy cốt truyện phát triển, làm bộc lộ tính cách nhân vật và thể hiện tư tưởng chủ đề của tác phẩm.

Câu hỏi yêu cầu áp dụng kiến thức (Application) về phong cách ngôn ngữ. Đoạn văn sử dụng số liệu, thông tin khách quan, từ ngữ chính xác, thường dùng trong các báo cáo, tin tức. Đây là đặc điểm của phong cách ngôn ngữ báo chí.

Câu hỏi kiểm tra khả năng phân tích (Analysis) các yếu tố đặc trưng của văn học trung đại. Điển tích, điển cố, hình ảnh ước lệ là những yếu tố nghệ thuật phổ biến trong văn học trung đại, mang ý nghĩa và giá trị biểu đạt riêng, giúp tác giả gửi gắm tư tưởng, tình cảm một cách hàm súc, trang trọng. Hiểu chúng là chìa khóa để giải mã ý nghĩa tác phẩm.

Câu hỏi kiểm tra kiến thức (Knowledge) về chức năng của biện pháp tu từ. Biện pháp tu từ được sử dụng để tăng tính biểu cảm, gợi hình, gợi cảm, làm cho ngôn ngữ trở nên phong phú, hấp dẫn và có sức truyền tải mạnh mẽ hơn.

Câu hỏi kiểm tra kỹ năng phân tích (Analysis) bối cảnh tiếp nhận. Việc tác phẩm được tiếp nhận khác nhau qua các thời kỳ cho thấy sự thay đổi trong quan niệm xã hội, văn hóa và cách con người ở mỗi thời đại tìm thấy ý nghĩa riêng trong tác phẩm. Điều này làm nổi bật tính 'mở' và giá trị vượt thời gian của tác phẩm.

Câu hỏi kiểm tra kiến thức (Knowledge) về giọng điệu. Giọng điệu là thái độ, tình cảm của người viết (hoặc người kể chuyện, chủ thể trữ tình) thể hiện qua ngôn ngữ, cách lựa chọn từ ngữ, cấu trúc câu... Nó chi phối toàn bộ cảm xúc và cách truyền đạt của tác phẩm.

Câu hỏi kiểm tra kỹ năng phân tích (Analysis) chủ đề. Chủ đề là vấn đề chính, hiện tượng đời sống được tác giả phản ánh và thể hiện thái độ, tư tưởng của mình về nó. Nó là 'đối tượng' của tác phẩm, khác với tư tưởng (thái độ của tác giả).

Câu hỏi kiểm tra khả năng so sánh/phân biệt (Analysis) đặc trưng thể loại. Văn bản tự sự kể lại sự việc, chuỗi sự việc có diễn biến, nhân vật; văn bản miêu tả tập trung vào việc tái hiện đặc điểm, thuộc tính của sự vật, hiện tượng, con người.

Câu hỏi kiểm tra kỹ năng phân tích (Analysis) biểu tượng. Biểu tượng mang ý nghĩa sâu sắc, khái quát, không chỉ là bản thân sự vật được miêu tả. Phân tích biểu tượng đòi hỏi người đọc phải suy luận, liên tưởng để tìm ra ý nghĩa ẩn sâu bên trong, thường liên quan đến tư tưởng, chủ đề của tác phẩm.

Câu hỏi kiểm tra kiến thức (Knowledge) về thời gian nghệ thuật. Thời gian nghệ thuật không chỉ là trình tự tuyến tính mà còn là cách tác giả cảm nhận, tái tạo thời gian (như thời gian tâm lý, thời gian đảo ngược, thời gian đồng hiện), góp phần thể hiện tư tưởng, cảm xúc và khắc họa số phận nhân vật.

Câu hỏi kiểm tra khả năng phân tích (Analysis) hình thức thơ hiện đại. Việc phá cách về vần, nhịp trong thơ hiện đại thường là có chủ ý, nhằm thể hiện cảm xúc mới mẻ, sự tự do trong tư duy, hoặc tạo ra âm hưởng đặc biệt phù hợp với nội dung. Phân tích nó giúp hiểu về phong cách và ý đồ nghệ thuật của tác giả.

Câu hỏi kiểm tra kỹ năng phân tích (Analysis) giá trị nhân đạo. Giá trị nhân đạo thể hiện ở việc tác giả đồng cảm, xót thương trước số phận con người, tố cáo những thế lực chà đạp con người, và ngợi ca những phẩm chất tốt đẹp của họ. Phân tích giá trị này đòi hỏi tìm kiếm những biểu hiện của sự đồng cảm, tố cáo, ngợi ca đó trong tác phẩm.

Câu hỏi kiểm tra kiến thức (Knowledge) về cấu trúc và chức năng của văn bản nghị luận. Lời bình/nhận xét trong nghị luận văn học là để làm rõ hơn ý nghĩa, giá trị của tác phẩm, đoạn trích, hoặc chi tiết nghệ thuật được phân tích, củng cố cho luận điểm đang trình bày.

Câu hỏi kiểm tra khả năng phân tích/tổng hợp (Analysis/Synthesis) đặc điểm trào lưu văn học. Tìm hiểu các tác phẩm và đặc điểm chung giúp khái quát hóa bức tranh văn học của một giai đoạn, hiểu được xu hướng tư tưởng và nghệ thuật nổi bật, từ đó thấy được sự đóng góp của trào lưu đó vào lịch sử văn học.

Câu hỏi kiểm tra khả năng phân biệt (Analysis). Tóm tắt là kể lại ngắn gọn nội dung chính, còn phân tích là đi sâu vào các yếu tố nghệ thuật (hình thức) và nội dung (ý nghĩa, tư tưởng) để làm rõ giá trị của tác phẩm.

Câu hỏi kiểm tra kiến thức cơ bản về khái niệm 'nhân vật' trong tác phẩm văn học, phân biệt nó với các yếu tố khác như cốt truyện hay bối cảnh.

Đoạn trích sử dụng nhiều từ ngữ Hán Việt trang trọng ('thiên hạ', 'non sông', 'bách tính', 'xã tắc'), cấu trúc câu biền ngẫu, và giọng điệu bi tráng, thể hiện đặc trưng ngôn ngữ của các thể loại văn học trung đại như Văn tế, Hịch, Cáo.

Trong thơ trữ tình, nhân vật trữ tình là người bộc lộ cảm xúc, suy nghĩ. Mặc dù cảnh vật, cốt truyện (nếu có) cũng góp phần, nhưng cảm xúc, suy nghĩ của nhân vật trữ tình là hạt nhân, được thể hiện qua ngôn ngữ, hình ảnh, nhạc điệu.

Câu hỏi yêu cầu nhận diện định nghĩa của biện pháp tu từ ẩn dụ, phân biệt với so sánh (có từ 'như', 'là'), hoán dụ (quan hệ gần gũi), và nhân hóa (gán đặc điểm con người).

Việc lặp lại cấu trúc 'Mình về có nhớ... / Ta về ta nhớ...' là biện pháp điệp cấu trúc kết hợp với đối, tạo nhịp điệu cho thơ, đồng thời nhấn mạnh và khắc sâu nỗi nhớ da diết, day dứt của chủ thể trữ tình về Việt Bắc.

Định nghĩa 'cốt truyện' trong văn học tự sự, phân biệt với nhân vật (người thực hiện hành động), bối cảnh (không gian, thời gian), và chủ đề (vấn đề chính được đề cập).

Đoạn văn sử dụng các từ ngữ biểu cảm mạnh ('Ôi', 'yêu người như yêu máu thịt'), điệp ngữ ('yêu từng'), thể hiện tình cảm mãnh liệt, tha thiết đối với Tổ quốc. Giọng điệu chủ đạo là thiết tha, say đắm.

Luận điểm, luận cứ, và lập luận là ba yếu tố cốt lõi của văn bản nghị luận. Việc phân tích chúng giúp người đọc nắm được quan điểm chính của người viết, các lí lẽ, bằng chứng được đưa ra để chứng minh quan điểm đó, và cách người viết kết nối chúng lại để thuyết phục người đọc.

Hình ảnh 'nhà ai Pha Luông mưa xa khơi' là hình ảnh thực kết hợp với cảm xúc lãng mạn. Nó vừa gợi tả cảnh vật miền Tây mờ ảo trong mưa, vừa thể hiện nỗi nhớ da diết, hướng về mái ấm, về hậu phương của người lính.

Hịch là thể loại văn chính luận thời xưa, dùng để kêu gọi, hiệu triệu quân sĩ hoặc nhân dân đấu tranh chống kẻ thù. Do đó, mục đích kêu gọi hành động và sức thuyết phục, khích lệ tinh thần là yếu tố cốt lõi cần phân tích.

Văn bản thông tin thường có cấu trúc rõ ràng để truyền đạt thông tin hiệu quả: phần mở đầu giới thiệu chủ đề, phần nội dung triển khai các ý chính, và phần kết thúc tổng kết hoặc đưa ra lời khuyên (tùy loại văn bản).

Đoạn thơ nhắc đến 'mưa nguồn suối lũ', 'miếng cơm chấm muối' gợi tả sự gian khổ, thiếu thốn. Đồng thời, 'chiến khu', 'mối thù nặng vai' lại gợi tinh thần chiến đấu, ý chí quyết tâm. Câu hỏi và câu trả lời lặp lại cấu trúc 'Mình về có nhớ... / Ta về ta nhớ...' nhấn mạnh nỗi nhớ về cả gian khổ và ý chí, tình nghĩa trong kháng chiến.

Điểm nhìn trần thuật quy định người kể chuyện là ai (tham gia vào câu chuyện hay đứng ngoài), biết những gì (chỉ biết suy nghĩ của mình, hay biết hết suy nghĩ của mọi người), từ đó ảnh hưởng đến cách câu chuyện được kể, thông tin được cung cấp và cảm nhận của người đọc về các sự kiện, nhân vật.

Giọng điệu bi tráng là sự kết hợp giữa cái bi thương (nỗi xót xa, tiếc nuối cho sự hy sinh) và cái hùng tráng (tinh thần chiến đấu anh dũng, bất khuất, sự ca ngợi, tôn vinh).

Hình ảnh 'Đầu súng trăng treo' là sự kết hợp độc đáo giữa cái hiện thực (đầu súng - chiến tranh, gian khổ) và cái lãng mạn (trăng - vẻ đẹp thiên nhiên, sự mơ mộng). Nó thể hiện vẻ đẹp bi tráng, lãng mạn của người lính Tây Tiến - vừa là chiến sĩ vừa là thi sĩ.

Luận cứ là những lí lẽ và bằng chứng (sự kiện, số liệu, ví dụ...) được đưa ra để làm sáng tỏ và chứng minh cho luận điểm, giúp tăng tính thuyết phục của bài nghị luận.

Biện pháp tương phản (đối lập) đặt các trạng thái đối nghịch nhau ('nên'/'hư', 'tỉnh'/'mê', 'dại'/'say') cạnh nhau để làm nổi bật sự biến động, phức tạp, đầy mâu thuẫn trong cuộc đời hoặc tâm trạng của nhân vật.

Các yếu tố phi ngôn ngữ (biểu đồ, hình ảnh, sơ đồ) trong văn bản thông tin có chức năng bổ trợ cho phần chữ viết. Chúng giúp minh họa, làm rõ, trực quan hóa thông tin, giúp người đọc dễ dàng tiếp nhận và hiểu sâu sắc hơn nội dung được trình bày.

Câu thơ sử dụng hình ảnh nhân hóa và giọng điệu quyết liệt. 'Non sông đã chết' là cách nói cường điệu thể hiện tình cảnh đất nước mất chủ quyền, chìm đắm trong nô lệ. 'Sống thêm nhục' thể hiện thái độ phẫn uất, căm giận sâu sắc trước thực trạng đó và ý chí quyết tâm ra đi tìm đường cứu nước, thà chết vinh còn hơn sống nhục.

Hình ảnh 'bó đóm' (bó củi khô dùng để đốt lấy lửa) trong ngữ cảnh này thường biểu tượng cho sự gian khổ, vất vả, những công sức nhỏ bé, tích góp. 'Chịu cực bó đóm' là chấp nhận gian khổ, vất vả cho mục tiêu lớn lao hơn.

Bối cảnh lịch sử - xã hội là yếu tố quan trọng giúp người đọc hiểu được vì sao tác phẩm ra đời, những vấn đề nào được đặt ra, tư tưởng, tình cảm của tác giả có nguồn gốc từ đâu, từ đó hiểu sâu sắc hơn nội dung và ý nghĩa của tác phẩm.

"Áo chàm" là trang phục đặc trưng của người dân Việt Bắc. Việc lấy đặc điểm (trang phục) để chỉ toàn thể người dân là biện pháp hoán dụ.

Tính thuyết phục của văn bản nghị luận phụ thuộc vào việc luận điểm có rõ ràng, đúng đắn không; luận cứ có đầy đủ, xác đáng không (cả về lí lẽ và bằng chứng); và cách lập luận có chặt chẽ, logic không.

Đoạn văn tập trung miêu tả cảnh vật (lá vàng, gió heo may, không gian tĩnh mịch) để gợi không khí, bối cảnh cho câu chuyện. Cảnh vật này cũng góp phần gợi mở tâm trạng của nhân vật (ánh mắt xa xăm). Chức năng chính là miêu tả bối cảnh và góp phần thể hiện tâm trạng.

Câu hỏi đưa ra các đặc điểm cốt lõi của thơ trữ tình: giàu nhạc điệu, hình ảnh, tập trung vào nội tâm, cảm xúc, và hình thức là thơ.

Nghệ thuật xây dựng nhân vật thể hiện qua nhiều khía cạnh: ngoại hình, hành động, lời nói, nội tâm (suy nghĩ, cảm xúc), mối quan hệ với các nhân vật khác, và cả cách người kể chuyện/tác giả miêu tả, đánh giá về họ.

Hình ảnh sử dụng sự phối hợp màu sắc đối lập (xanh - đỏ) để tạo điểm nhấn, làm cho cảnh vật trở nên nổi bật, rực rỡ, đầy sức sống, thể hiện cái nhìn yêu đời, lãng mạn của chủ thể trữ tình.

Bằng chứng cụ thể là một loại luận cứ quan trọng trong văn nghị luận. Việc sử dụng bằng chứng xác thực giúp tăng tính khách quan, độ tin cậy và sức thuyết phục cho luận điểm mà tác giả muốn chứng minh.

Văn tế là một thể loại văn học dùng để đọc trong lễ tế người chết. Mục đích chính là bày tỏ lòng tiếc thương, ca ngợi công đức, phẩm hạnh của người đã khuất.

Từ láy có chức năng tạo nhịp điệu, gợi hình ảnh, âm thanh, và đặc biệt là diễn tả sắc thái tinh tế của cảm xúc, tâm trạng, làm cho ngôn ngữ thơ thêm giàu sức biểu cảm.

Đoạn thơ sử dụng cấu trúc 'Quê hương là...' lặp đi lặp lại, gán cho quê hương những hình ảnh cụ thể, quen thuộc (chùm khế ngọt, đường đi học). Đây là biện pháp so sánh ngầm (ẩn dụ) nhằm khẳng định tình cảm gắn bó, thân thuộc của quê hương đối với tác giả.

Ngôi kể (ngôi thứ nhất, thứ ba) xác định vị trí của người kể chuyện. Điểm nhìn (bên ngoài, bên trong, toàn tri...) xác định góc độ quan sát và trình bày sự việc. Việc phân tích hai yếu tố này giúp người đọc hiểu được ai đang kể chuyện, câu chuyện được nhìn qua lăng kính của ai, từ đó ảnh hưởng đến cách thông tin được truyền tải và cảm nhận của người đọc về nhân vật, sự kiện.

Trong đoạn văn, 'những chiếc lá khô cuối cùng của mùa đông' là hình ảnh gợi cảm, mang tính biểu tượng. Nó không chỉ miêu tả cảnh vật mà còn gợi liên tưởng đến sự tàn tạ, kết thúc, sự mong manh của sự sống hoặc những gì còn sót lại của một thời đã qua, phù hợp với hình ảnh cụ già cô đơn, khắc khổ, từ đó gợi suy ngẫm về thân phận con người trước sự khắc nghiệt của cuộc đời.

Độc thoại nội tâm là lời nói của nhân vật với chính mình, bộc lộ suy nghĩ, cảm xúc thầm kín. Chức năng chính của nó là giúp người đọc/người xem thâm nhập sâu vào thế giới nội tâm phức tạp của nhân vật, hiểu rõ động cơ hành động, mâu thuẫn nội tại, từ đó làm cho nhân vật trở nên sống động và chân thực hơn.

Đoạn văn sử dụng ngôn ngữ chính xác, khách quan, dùng các thuật ngữ chuyên ngành (hợp chất hóa học, nguyên tố, công thức hóa học, điều kiện tiêu chuẩn). Đặc điểm này phù hợp với phong cách ngôn ngữ khoa học, nhằm truyền đạt thông tin một cách chính xác và hệ thống.

Nhịp điệu và vần là những yếu tố nhạc tính quan trọng của thơ. Nhịp điệu tạo ra sự lên bổng xuống trầm, ngắt nghỉ, còn vần tạo sự liên kết âm thanh. Cả hai yếu tố này góp phần tạo nên tính nhạc cho bài thơ, thể hiện cảm xúc của tác giả (vui tươi, trầm lắng, sôi nổi...), và giúp người đọc dễ dàng ghi nhớ, đồng thời tăng tính gợi cảm, biểu cảm cho ngôn ngữ thơ.

Bàng thoại là lời nói của một nhân vật với khán giả hoặc với chính mình mà các nhân vật khác trên sân khấu không nghe thấy (hoặc giả vờ không nghe thấy). Nó thường được sử dụng để bộc lộ suy nghĩ, cảm xúc thật của nhân vật, cung cấp thông tin nền, hoặc tạo hiệu ứng hài hước/kịch tính.

Truyện ngắn thường tập trung vào một vài nhân vật, một sự kiện hoặc một lát cắt cuộc sống, có dung lượng nhỏ, cốt truyện cô đọng. Tính chất 'phản ánh bức tranh toàn cảnh xã hội với nhiều tuyến nhân vật phức tạp' là đặc trưng của thể loại tiểu thuyết, không phải truyện ngắn.

Câu văn mắc lỗi thiếu chủ ngữ. Cụm 'Qua tác phẩm' là thành phần trạng ngữ, không thể làm chủ ngữ. Cần thêm chủ ngữ là người (ví dụ: tác giả, người đọc) hoặc biến đổi cấu trúc. Cách sửa 'Qua tác phẩm, tác giả cho thấy...' hoặc 'Tác phẩm cho thấy...' là phù hợp.

Hoán dụ là gọi tên sự vật, hiện tượng, khái niệm bằng tên gọi của một sự vật, hiện tượng, khái niệm khác có quan hệ gần gũi với nó (quan hệ bộ phận - toàn thể, vật chứa - vật bị chứa, dấu hiệu - bản chất, cụ thể - trừu tượng...). Nó dựa trên mối quan hệ tương cận, gần gũi, không phải sự tương đồng như ẩn dụ/so sánh.

Từ láy có tác dụng gợi hình ảnh, gợi cảm xúc mạnh mẽ. Chúng thường miêu tả âm thanh, màu sắc, dáng vẻ, trạng thái một cách cụ thể, sinh động, hoặc nhấn mạnh mức độ, sắc thái biểu cảm.

Hàm ý là nội dung ẩn giấu đằng sau lời nói tường minh. Lời nói của nhân vật A thông báo về thời gian chiếu phim sắp tới. Hàm ý ở đây là gợi ý, nhắc nhở hoặc mời nhân vật B cùng đi xem phim.

Trong truyện ngắn, 'tình huống truyện' là yếu tố quan trọng tạo nên kịch tính và chiều sâu. Tình huống là hoàn cảnh đặc biệt, nơi mâu thuẫn bộc lộ, thúc đẩy nhân vật hành động và bộc lộ tính cách, số phận. Một tình huống bất ngờ, độc đáo ở cuối truyện thường để lại ấn tượng mạnh và gợi suy ngẫm cho độc giả.

Không gian nghệ thuật không chỉ là bối cảnh mà còn mang ý nghĩa biểu tượng. Không gian hẹp, tù túng thường gợi lên cảm giác ngột ngạt, bế tắc, cô đơn, phản ánh thân phận nhỏ bé, bị giam hãm, hoặc cuộc sống khốn khổ, thiếu tự do của nhân vật.

Cảm hứng chủ đạo là dòng cảm xúc xuyên suốt, là cảm xúc mãnh liệt nhất chi phối toàn bộ bài thơ. Giọng điệu (tone) của bài thơ (tha thiết, bi thương, hào hùng, mỉa mai...) là biểu hiện trực tiếp và rõ nhất của cảm hứng chủ đạo. Từ ngữ, hình ảnh, nhịp điệu đều góp phần thể hiện cảm hứng này, nhưng giọng điệu là yếu tố bao trùm, định hướng cách người đọc cảm nhận cảm xúc của bài thơ.

Đoạn văn lặp lại cấu trúc 'đi qua...' kết hợp với các cụm từ miêu tả khó khăn, nguy hiểm. Đây là sự kết hợp của điệp cấu trúc ('đi qua...') và liệt kê (mưa bom bão đạn, đói rét hành quân, đêm không ngủ, cái chết rình rập) nhằm nhấn mạnh và liệt kê những gian khổ mà người lính đã trải qua.

Phong cách ngôn ngữ sinh hoạt chủ yếu dùng để giao tiếp hàng ngày, trao đổi thông tin, bộc lộ cảm xúc một cách tự nhiên, không chú trọng hình thức trau chuốt. Phong cách ngôn ngữ nghệ thuật dùng trong các tác phẩm văn học, không chỉ truyền tải thông tin mà còn nhằm tái tạo hiện thực, biểu hiện cảm xúc, tư tưởng thẩm mỹ, có tính sáng tạo và giàu hình ảnh, nhạc điệu.

Sử dụng nhịp tự do, câu dài ngắn xen kẽ trong thơ hiện đại thường nhằm mục đích mô phỏng nhịp điệu của cảm xúc, suy nghĩ tự nhiên của con người, tạo sự linh hoạt, phóng khoáng, hoặc nhấn mạnh vào một ý, một hình ảnh nào đó, giúp bài thơ gần gũi với lời nói thường, dễ bộc lộ cảm xúc mãnh liệt hoặc dòng chảy ý thức phức tạp.

Đoạn văn sử dụng ngôn ngữ rõ ràng, chính xác, tập trung vào việc trình bày các bước, quy trình thực hiện một công việc (lập kế hoạch, triển khai dự án). Đây là đặc điểm nổi bật của văn bản thuyết minh (trong trường hợp này là thuyết minh về quy trình làm việc), hoặc văn bản hướng dẫn, chỉ dẫn cách làm.

Cốt truyện là chuỗi các sự kiện được sắp xếp theo một trình tự nhất định, thể hiện sự phát triển của mâu thuẫn và hành động nhân vật. Để hiểu cốt truyện, cần chú ý đến trình tự các sự kiện (mở đầu, diễn biến, cao trào, kết thúc), các xung đột, mâu thuẫn thúc đẩy câu chuyện, và mối quan hệ nhân quả giữa các sự kiện đó.

Câu thơ so sánh 'Mặt trời' với 'hòn lửa' dựa trên sự giống nhau về hình dạng, màu sắc khi mặt trời lặn xuống biển. Đây là biện pháp so sánh.

Thời gian nghệ thuật là sự tái tạo, sắp xếp thời gian trong tác phẩm theo ý đồ nghệ thuật của tác giả. Nó có thể trôi nhanh, chậm, đảo ngược, đứt đoạn, không nhất thiết tuân theo trình tự tuyến tính và tốc độ của thời gian thực tế. Tác giả có thể tập trung miêu tả chi tiết một khoảnh khắc ngắn hoặc lướt qua hàng chục năm.

Bối cảnh lịch sử, xã hội là môi trường mà tác giả sống và sáng tác, ảnh hưởng sâu sắc đến nội dung, tư tưởng, cảm hứng của tác phẩm. Hiểu bối cảnh giúp người đọc lý giải các vấn đề, sự kiện, số phận nhân vật được phản ánh trong tác phẩm, nhận thức được giá trị hiện thực và ý nghĩa xã hội của tác phẩm.

Đoạn văn so sánh cây tre với người dân Việt Nam dựa trên sự giống nhau về phẩm chất (mộc mạc, giản dị). Đây là biện pháp so sánh.

Yếu tố kì ảo (như phép lạ, sinh vật siêu nhiên, sự kiện phi logic) trong văn học không chỉ để giải trí mà còn có chức năng quan trọng là thể hiện ước mơ, khát vọng của con người (vượt qua khó khăn, đạt được hạnh phúc, công lý), hoặc phản ánh hiện thực một cách gián tiếp, sâu sắc hơn thông qua những hình ảnh phi thực tế.

Câu văn kết thúc bằng dấu hỏi chấm và có từ nghi vấn ('đâu không?'), dùng để hỏi thông tin. Đây là câu nghi vấn.

Vần chân là vần được gieo ở cuối các dòng thơ. Vần lưng là vần được gieo ở giữa dòng thơ.

Ngôn ngữ nhân vật là phương tiện quan trọng để khắc họa tính cách và thân phận. Cần chú ý đến từ ngữ, kiểu câu, giọng điệu, cách dùng từ địa phương, tiếng lóng (nếu có), cách xưng hô... Những yếu tố này phản ánh trình độ văn hóa, địa vị xã hội, nghề nghiệp, tâm lý, cảm xúc và quan hệ của nhân vật với thế giới xung quanh.

Nhan đề là 'ngưỡng cửa' đầu tiên người đọc tiếp xúc với tác phẩm, thường cô đọng chủ đề, tư tưởng, cảm hứng hoặc một hình ảnh trung tâm. Phân tích nhan đề giúp người đọc bước đầu định hướng được nội dung, ý nghĩa tác phẩm, đôi khi còn gợi mở những cách hiểu sâu sắc hơn khi đã đọc xong toàn bộ tác phẩm.

Trong câu văn, 'Sóng' (vốn là vật vô tri) được gán cho hành động 'thì thầm' (hành động của con người). Đây là biện pháp nhân hóa, làm cho sóng trở nên sống động, có hồn.

Câu hỏi kiểm tra khả năng phân tích và đánh giá tác dụng của biện pháp tu từ - một kỹ năng cốt lõi trong phân tích thơ. Việc hiểu tác dụng của biện pháp tu từ không chỉ là nhận diện hình thức mà quan trọng hơn là thấy được ý nghĩa biểu đạt, cảm xúc mà nhà thơ gửi gắm, góp phần tạo nên hiệu quả nghệ thuật của văn bản.

Câu hỏi yêu cầu nhận diện phong cách ngôn ngữ dựa trên đặc điểm của đoạn văn: sử dụng thuật ngữ chuyên ngành (biến đổi khí hậu, IPCC, tiền công nghiệp, tần suất, cường độ), cung cấp thông tin khách quan, số liệu cụ thể (1.1°C). Đây là đặc điểm của phong cách ngôn ngữ khoa học.

Câu hỏi kiểm tra kiến thức về vai trò của tình huống truyện trong thể loại truyện ngắn. Tình huống truyện là điểm nút, nơi mâu thuẫn tập trung, giúp bộc lộ tính cách, số phận nhân vật và thúc đẩy cốt truyện phát triển theo hướng nhất định.

Câu hỏi yêu cầu phân tích tác dụng của yếu tố không gian và thời gian nghệ thuật. Hai yếu tố này không chỉ là bối cảnh mà còn là phương tiện để nhà văn thể hiện tư tưởng, cảm xúc, khắc họa nhân vật và tạo chiều sâu cho tác phẩm.

Câu hỏi kiểm tra kỹ năng đọc hiểu văn nghị luận, cụ thể là vai trò của luận đề. Luận đề là xương sống của bài nghị luận, việc xác định đúng luận đề giúp người đọc nắm bắt được mục đích chính, phạm vi bàn luận và theo dõi mạch lập luận của tác giả.

Câu hỏi yêu cầu phân tích yếu tố nghệ thuật nổi bật trong đoạn văn miêu tả. Đoạn văn sử dụng các chi tiết về cảnh vật, âm thanh, màu sắc ('chiều về', 'bãi sông', 'cánh diều đủ màu sắc', 'nền trời tím sẫm', 'tiếng cười nói rộn rã', 'hoàng hôn', 'tĩnh mịch') để vẽ nên một bức tranh cảnh vật và không khí cụ thể. Đây là việc khắc họa không gian và thời gian nghệ thuật.

Câu hỏi kiểm tra kiến thức về các yếu tố tạo nên nhịp điệu trong thơ. Nhịp điệu thơ được tạo ra từ sự phối hợp của vần, nhịp (cách ngắt dòng, nghỉ hơi khi đọc) và thanh điệu (sự phối hợp các âm trầm bổng).

Câu hỏi yêu cầu áp dụng kiến thức về từ loại và phong cách ngôn ngữ vào việc miêu tả. Văn miêu tả cần sử dụng nhiều tính từ (đặc điểm, màu sắc, hình dáng), động từ (hoạt động, chuyển động) và từ láy (tăng tính gợi hình, gợi cảm) để tái hiện sinh động đối tượng miêu tả.

Câu hỏi kiểm tra kỹ năng phân tích nhân vật, đặc biệt là tâm trạng. Tâm trạng nhân vật được thể hiện qua nhiều khía cạnh: lời nói (độc thoại, đối thoại), hành động, cử chỉ, nét mặt, và cả những suy nghĩ nội tâm được nhà văn miêu tả trực tiếp hoặc gián tiếp.

Câu hỏi yêu cầu nhận diện biện pháp tu từ ẩn dụ. 'Cây bút' ở đây không chỉ cây bút thông thường mà dùng để chỉ người viết văn, nhà văn. Đây là hình ảnh ẩn dụ, lấy bộ phận (công cụ viết) để chỉ toàn thể (người viết).

Câu hỏi kiểm tra kiến thức về vai trò của dẫn chứng trong văn nghị luận. Dẫn chứng cụ thể, xác thực (số liệu, báo cáo, sự kiện) giúp tăng tính thuyết phục, khách quan và củng cố cho luận điểm, luận cứ được đưa ra.

Câu hỏi yêu cầu nhận diện biện pháp tu từ trong thơ. Câu đầu sử dụng So sánh ('Mặt trời xuống biển như hòn lửa'). Câu sau sử dụng Nhân hóa ('Sóng đã cài then đêm sập cửa' - gán hành động của con người cho sự vật tự nhiên).

Câu hỏi kiểm tra kỹ năng xác định và phân tích chủ đề. Chủ đề là vấn đề chính, tư tưởng cốt lõi mà tác giả muốn thể hiện, được bộc lộ qua toàn bộ nội dung và hình thức của tác phẩm: cốt truyện, nhân vật, bối cảnh, mâu thuẫn, ngôn ngữ, v.v.

Câu hỏi kiểm tra kỹ năng phân tích nội tâm nhân vật. Diễn biến tâm trạng thường được thể hiện qua sự thay đổi trong suy nghĩ, cảm xúc, nhận thức của nhân vật, thường được tác giả miêu tả trực tiếp hoặc gián tiếp qua lời độc thoại nội tâm, hành động bất thường, hay sự thay đổi trong cách nhìn nhận thế giới xung quanh.

Câu hỏi yêu cầu nhận diện đặc điểm của phong cách ngôn ngữ sinh hoạt. Phong cách này thường sử dụng từ ngữ thông tục, khẩu ngữ, cấu trúc câu đơn giản, linh hoạt, đôi khi tỉnh lược, phù hợp với giao tiếp hàng ngày, tự nhiên, ít trau chuốt.

Câu hỏi yêu cầu phân tích cách tác giả xây dựng hình ảnh Đất Nước. Tác giả sử dụng biện pháp liệt kê các khía cạnh bình dị, gần gũi của đời sống hàng ngày, gắn Đất Nước với những kỷ niệm, truyền thống văn hóa, đời sống tinh thần của Nhân dân để làm rõ quan niệm về Đất Nước.

Câu hỏi kiểm tra kỹ năng đánh giá trong phân tích văn học. Đưa ra nhận định, đánh giá có giá trị đòi hỏi người viết không chỉ hiểu văn bản mà còn phải có khả năng tổng hợp, phân tích sâu sắc các yếu tố nội dung và hình thức, đồng thời thể hiện được quan điểm cá nhân một cách có cơ sở.

Câu hỏi yêu cầu nhận diện đặc điểm của phong cách ngôn ngữ chính luận trong một đoạn văn cụ thể. Phong cách chính luận thường dùng để bàn luận về các vấn đề xã hội, chính trị, đạo đức với mục đích thuyết phục người đọc/nghe. Đặc điểm là sử dụng từ ngữ trang trọng, câu văn mạch lạc, lập luận chặt chẽ, thể hiện rõ quan điểm, thái độ của người viết/nói. Câu 'Chúng ta cần nhận thức rõ rằng... thế hệ mai sau' mang đầy đủ các đặc điểm này: bàn về trách nhiệm công dân, sử dụng từ ngữ trang trọng ('nhận thức rõ', 'trách nhiệm', 'nghĩa vụ', 'gìn giữ', 'phát huy', 'giá trị truyền thống'), cấu trúc câu phức tạp, thể hiện quan điểm mạnh mẽ ('chỉ khi... mới có thể').

Câu hỏi kiểm tra kỹ năng phân tích hình ảnh thơ. Hình ảnh thơ là những gì nhà thơ vẽ ra bằng ngôn từ, có khả năng gợi cảm giác, liên tưởng. Lý giải ý nghĩa của hình ảnh giúp người đọc tiếp cận thế giới nội tâm, cảm xúc, tư tưởng và cách nhìn của nhà thơ về cuộc sống.

Câu hỏi yêu cầu nhận diện và phân tích tác dụng của biện pháp tu từ. Câu văn sử dụng So sánh ('Tiếng suối chảy róc rách như tiếng hát của nàng tiên') để làm cho âm thanh tiếng suối trở nên sinh động, gợi cảm, mang vẻ đẹp huyền ảo, thơ mộng như tiếng hát của nàng tiên.

Câu hỏi kiểm tra kỹ năng phân tích cấu trúc văn nghị luận. Cấu trúc bài nghị luận thường gồm các phần chính: Mở bài (nêu vấn đề/luận đề), Thân bài (trình bày luận điểm, luận cứ, dẫn chứng), Kết bài (khẳng định lại vấn đề, mở rộng). Việc phân tích trình tự này giúp hiểu được mạch lập luận của tác giả.

Câu hỏi kiểm tra thuật ngữ về kỹ thuật xây dựng nhân vật. Việc thể hiện tính cách nhân vật thông qua các khía cạnh như ngoại hình, hành động, lời nói, suy nghĩ là các phương pháp miêu tả và khắc họa nhân vật.

Câu hỏi kiểm tra kiến thức về tác dụng của vần trong thơ. Gieo vần tạo sự liên kết về âm thanh giữa các dòng thơ, tạo nhạc điệu, làm cho bài thơ dễ đọc, dễ nhớ và tăng tính biểu cảm.

Câu hỏi yêu cầu phân tích kỹ thuật biểu đạt tâm trạng. Đoạn văn miêu tả cảnh vật mùa thu (lá vàng, gió heo may) và sau đó trực tiếp nói về tâm trạng ('lòng chợt thấy bâng khuâng'). Đây là sự kết hợp giữa tả cảnh và trực tiếp bộc lộ tâm trạng, nhưng chủ yếu là cảnh vật gợi cảm xúc, hay còn gọi là tả cảnh ngụ tình (cảnh mùa thu gợi cảm giác buồn bâng khuâng).

Câu hỏi kiểm tra kỹ năng lập luận phản bác. Phản bác một ý kiến đòi hỏi người viết phải chỉ ra rõ ý kiến cần phản bác, phân tích những điểm sai hoặc chưa chính xác của ý kiến đó bằng luận cứ và dẫn chứng, sau đó đưa ra ý kiến đúng đắn của mình.