Trắc nghiệm Chiếc lá đầu tiên - Chân trời sáng tạo - Đề 03 được xây dựng với nhiều câu hỏi chất lượng, sát với nội dung chương trình học, giúp bạn dễ dàng ôn tập và kiểm tra kiến thức hiệu quả. Hãy cùng bắt đầu làm bài tập trắc nghiệm ngay để nâng cao hiểu biết và chuẩn bị tốt cho kỳ thi sắp tới!
Câu 1: Dòng thơ nào sau đây trong bài "Chiếc lá đầu tiên" thể hiện rõ nhất sự tiếc nuối, bâng khuâng của chủ thể trữ tình về quãng thời gian đã qua?
- A. Nhưng biết làm sao được hỡi em ơi
- B. Tất cả đã xa rồi
- C. Muốn nói bao nhiêu, muốn khóc bao nhiêu
- D. Cái ngày xưa đẹp lắm, em ơi
Câu 2: Phép điệp cấu trúc "Muốn nói bao nhiêu, muốn khóc bao nhiêu" trong khổ thơ thứ ba có tác dụng chủ yếu là gì?
- A. Nhấn mạnh sự im lặng, khó nói thành lời của nhân vật trữ tình.
- B. Diễn tả sự trào dâng mãnh liệt của cảm xúc, nỗi niềm chất chứa trong lòng.
- C. Thể hiện sự do dự, lưỡng lự của nhân vật trữ tình khi hồi tưởng.
- D. Làm cho câu thơ có nhịp điệu nhanh, gấp gáp hơn.
Câu 3: Hình ảnh "chiếc lá buổi đầu tiên" xuất hiện ở cuối bài thơ mang ý nghĩa biểu tượng sâu sắc nào?
- A. Sự khởi đầu của mùa thu, báo hiệu sự thay đổi.
- B. Dấu hiệu của sự già nua, tàn phai theo thời gian.
- C. Kỷ vật cụ thể được giữ lại từ tuổi học trò.
- D. Biểu tượng cho những rung động, kỷ niệm đầu tiên, trong sáng của tuổi trẻ.
Câu 4: Khi đọc câu thơ "Lớp học bâng khuâng, bảng đen im lặng", biện pháp tu từ nào đã được sử dụng và hiệu quả của nó là gì?
- A. Ẩn dụ chuyển đổi cảm giác, diễn tả không khí ngưng đọng, đầy cảm xúc của không gian lớp học.
- B. So sánh, làm nổi bật sự tĩnh lặng bất thường của lớp học.
- C. Nhân hóa, khiến đồ vật trở nên sống động, có cảm xúc.
- D. Hoán dụ, dùng vật thể để gợi nhắc đến con người trong lớp học.
Câu 5: Khổ thơ thứ năm khắc họa hình ảnh cô giáo và học trò với những nét đặc trưng nào?
- A. Sự nghiêm khắc của cô và sự sợ hãi của trò.
- B. Không khí học tập căng thẳng, áp lực thi cử.
- C. Sự hồn nhiên, tinh nghịch của học trò và tình yêu thương trìu mến của cô giáo (qua hình ảnh ẩn dụ).
- D. Nỗi buồn chia ly đã hiện hữu trong không gian lớp học.
Câu 6: Cảm xúc chủ đạo xuyên suốt bài thơ "Chiếc lá đầu tiên" là gì?
- A. Niềm vui hân hoan khi được trở về trường cũ.
- B. Nỗi nhớ da diết, bâng khuâng về những kỷ niệm tuổi học trò đã xa.
- C. Sự tức giận, oán trách thời gian trôi quá nhanh.
- D. Hy vọng vào một tương lai tươi sáng sau khi rời ghế nhà trường.
Câu 7: Dòng thơ "Con đường vẫn đấy, cây bàng vẫn đấy" sử dụng biện pháp tu từ gì và hiệu quả?
- A. Điệp ngữ, nhấn mạnh sự vật không thay đổi theo thời gian.
- B. So sánh, làm nổi bật sự giống nhau giữa con đường và cây bàng.
- C. Nhân hóa, gán cho sự vật khả năng tồn tại bền vững.
- D. Ẩn dụ, biểu tượng cho sự vĩnh cửu của tình bạn.
Câu 8: Hình ảnh "áo màu mây" khi miêu tả về "em" trong bài thơ gợi lên điều gì về nhân vật này?
- A. Sự giàu có, sang trọng.
- B. Tính cách trầm lặng, u buồn.
- C. Vẻ đẹp trong sáng, nhẹ nhàng, mơ mộng của tuổi học trò.
- D. Sự xa cách, khó gần.
Câu 9: Bài thơ "Chiếc lá đầu tiên" được viết theo thể thơ tự do, điều này có tác dụng gì trong việc thể hiện cảm xúc của tác giả?
- A. Tạo ra một cấu trúc chặt chẽ, cân đối.
- B. Giúp tác giả thể hiện cảm xúc một cách tự nhiên, phóng khoáng, không bị gò bó về vần điệu, số tiếng.
- C. Làm cho bài thơ dễ thuộc, dễ nhớ hơn.
- D. Nhấn mạnh tính nhạc điệu, âm hưởng của bài thơ.
Câu 10: Câu thơ "Cái ngày xưa đẹp lắm, em ơi" là một lời than hay một lời khẳng định? Nó thể hiện thái độ gì của chủ thể trữ tình?
- A. Than vãn về sự mất mát, thể hiện sự bi quan.
- B. Khẳng định sự thật hiển nhiên, thể hiện sự bình thản.
- C. Than thở về quá khứ đã qua, thể hiện sự nuối tiếc.
- D. Khẳng định vẻ đẹp của quá khứ với niềm hoài niệm sâu sắc.
Câu 11: Từ "bâng khuâng" xuất hiện trong bài thơ diễn tả trạng thái cảm xúc nào của chủ thể trữ tình khi nhớ về lớp học cũ?
- A. Sự xao xuyến, lưu luyến, nhớ nhung không rõ lý do cụ thể.
- B. Sự buồn bã, tuyệt vọng vì không thể quay lại.
- C. Sự vui vẻ, phấn khởi khi nhớ về bạn bè.
- D. Sự cô đơn, lạc lõng trong hiện tại.
Câu 12: Hình ảnh "tiếng cười" và "tiếng khóc" trong khổ thơ thứ sáu ("Những tiếng cười trong như tiếng suối / Những lời ca vắt vẻo lưng chừng trời / Những năm tháng xa xăm...") và ("Và tiếng khóc như mưa sa") có ý nghĩa gì khi đặt cạnh nhau?
- A. Thể hiện sự mâu thuẫn, giằng xé trong tâm trạng.
- B. Nhấn mạnh sự đối lập hoàn toàn giữa niềm vui và nỗi buồn.
- C. Gợi tả đầy đủ những cung bậc cảm xúc phong phú, chân thật của tuổi học trò, có cả niềm vui và nỗi buồn, nước mắt.
- D. Biểu trưng cho sự thay đổi thất thường của thời tiết.
Câu 13: Đoạn thơ "Em vẫn thấy anh / Cái thuở học trò áo trắng / Thủa mười ba mười tám / Cái thủa “Hiu hiu gió thổi một chiều vàng”" sử dụng thủ pháp nghệ thuật nào để nhấn mạnh sự hồi tưởng?
- A. So sánh trực tiếp.
- B. Điệp từ, điệp cấu trúc kết hợp với liệt kê.
- C. Ẩn dụ liên hoàn.
- D. Nhân hóa sự vật.
Câu 14: Dòng thơ "Nỗi nhớ đầu tiên, anh giấu cho riêng anh" cho thấy điều gì về cảm xúc của nhân vật trữ tình?
- A. Sự riêng tư, kín đáo, có chút ngập ngừng của tình cảm tuổi mới lớn.
- B. Sự ích kỷ, chỉ muốn giữ kỷ niệm cho riêng mình.
- C. Sự quên lãng, không muốn chia sẻ cảm xúc với ai.
- D. Sự tự ti, mặc cảm về tình cảm của mình.
Câu 15: Hình ảnh "hoa súng tím" và "hoa phượng đỏ" trong bài thơ gợi liên tưởng đến điều gì?
- A. Sự đối lập giữa mùa hè và mùa thu.
- B. Những loài hoa chỉ có ở vùng quê.
- C. Những hình ảnh quen thuộc, gắn liền với không gian trường học và tuổi học trò.
- D. Biểu tượng cho sự vĩnh cửu của tình bạn.
Câu 16: Tại sao tác giả lại nhắc đến "tiếng ve" trong bài thơ về mùa thu?
- A. Vì tiếng ve là âm thanh đặc trưng của mùa thu.
- B. Để tạo ra sự tương phản giữa âm thanh và sự tĩnh lặng.
- C. Để gợi nhớ những buổi trưa hè nóng bức.
- D. Vì tiếng ve gắn liền với mùa hè, mùa chia tay, kết thúc năm học, là cầu nối giữa quá khứ (mùa hè chia tay) và hiện tại (mùa thu hồi tưởng).
Câu 17: Cụm từ "những chú lùn rất quấy" khi nói về học trò thể hiện thái độ gì của tác giả/nhân vật trữ tình?
- A. Sự khó chịu, bực bội trước sự nghịch ngợm của học trò.
- B. Sự yêu mến, trìu mến, nhìn nhận sự nghịch ngợm như nét đáng yêu, hồn nhiên của tuổi học trò.
- C. Sự sợ hãi trước sự quậy phá của học trò.
- D. Sự thờ ơ, không quan tâm đến học trò.
Câu 18: Khổ thơ "Cái cửa sổ trông ra sông Nhuệ / Nơi hằng ngày tôi qua / Sao bây giờ ngơ ngác" thể hiện điều gì về mối liên hệ giữa chủ thể trữ tình và cảnh vật xưa?
- A. Cảnh vật đã thay đổi hoàn toàn khiến nhân vật không nhận ra.
- B. Chủ thể trữ tình đã quên mất con đường và cảnh vật cũ.
- C. Cảnh vật vẫn còn đó nhưng cảm xúc, tâm trạng của con người đã khác, nhìn cảnh cũ thấy xa lạ, ngỡ ngàng.
- D. Sự vật cũng có cảm xúc, biết buồn khi người xưa không còn.
Câu 19: Biện pháp tu từ nào làm cho hình ảnh "tiếng cười" trở nên sống động và giàu sức gợi trong câu thơ "Những tiếng cười trong như tiếng suối"?
- A. So sánh.
- B. Ẩn dụ.
- C. Nhân hóa.
- D. Điệp ngữ.
Câu 20: Dòng thơ "Mùa hoa mơ chỉ vàng / Bên dòng sông Đáy" gợi nhớ đến không gian và thời gian nào?
- A. Mùa hè sôi động, gắn với những trò chơi.
- B. Mùa đông lạnh giá, gắn với sự cô đơn.
- C. Một không gian cụ thể (dòng sông Đáy) và thời gian cụ thể (mùa hoa mơ) gắn với kỷ niệm.
- D. Một không gian lãng mạn, chỉ có trong tưởng tượng.
Câu 21: Câu thơ "Có một nàng Bạch Tuyết / Và bảy chú lùn" là một cách nói mang tính chất gì khi miêu tả cô giáo và học trò?
- A. Phê phán sự non nớt của học trò.
- B. Miêu tả chân thực ngoại hình của cô giáo.
- C. Tạo không khí căng thẳng, nghiêm túc.
- D. Sử dụng hình ảnh ẩn dụ, mang tính cổ tích, gợi không khí hồn nhiên, đáng yêu, thân mật giữa cô và trò.
Câu 22: Đoạn thơ "Cái bảng ngày xưa mờ đi đôi chút / Nét phấn chưa nhòa / Cái bảng ngày xưa đọng lại trong tôi" thể hiện điều gì về sức mạnh của ký ức?
- A. Ký ức cũng phai nhạt dần theo thời gian như nét phấn trên bảng.
- B. Ký ức về vật vô tri thì không quan trọng.
- C. Dù vật đổi sao dời, ký ức về những điều thân thuộc vẫn in đậm, không thể phai nhòa trong tâm trí.
- D. Ký ức chỉ tồn tại khi còn nhìn thấy vật thể đó.
Câu 23: Dòng thơ "Em thấy không, tất cả đã xa rồi" lặp lại ở đầu và cuối bài thơ có tác dụng gì về mặt cấu tứ và cảm xúc?
- A. Nhấn mạnh sự thay đổi của cảnh vật.
- B. Tạo cấu trúc vòng lặp, nhấn mạnh nỗi bâng khuâng, tiếc nuối, khắc sâu cảm giác mọi thứ tốt đẹp của quá khứ đã lùi xa.
- C. Báo hiệu sự kết thúc của bài thơ.
- D. Khẳng định sự thật hiển nhiên, không có gì đáng nói.
Câu 24: Bài thơ "Chiếc lá đầu tiên" gợi cho người đọc suy ngẫm nhiều nhất về điều gì trong cuộc sống?
- A. Giá trị của những kỷ niệm đẹp về tuổi học trò và sự trôi chảy không ngừng của thời gian.
- B. Nỗi buồn của sự chia ly và sự cô đơn khi trưởng thành.
- C. Vẻ đẹp của mùa thu và sự thay đổi của thiên nhiên.
- D. Tầm quan trọng của việc học hành và tình thầy trò.
Câu 25: Trong khổ thơ thứ bảy, hình ảnh "tiếng khóc như mưa sa" có ý nghĩa gì?
- A. Diễn tả một trận mưa lớn bất chợt.
- B. So sánh tiếng khóc với âm thanh của mưa.
- C. Gợi tả sự xót xa, day dứt, có cả nỗi buồn và sự ân hận (khóc cho những điều chưa kịp nói, chưa kịp làm) khi nhớ về quá khứ.
- D. Thể hiện sự giận dữ, bất lực.
Câu 26: Tại sao tác giả lại sử dụng đại từ nhân xưng "anh" và "em" trong bài thơ khi nói về kỷ niệm tuổi học trò?
- A. Để tạo khoảng cách, sự xa lạ giữa hai người.
- B. Để gợi tả không khí chuyện trò, tâm tình, đồng thời làm nổi bật một mối quan hệ đặc biệt (tình bạn hoặc tình yêu tuổi học trò) trong dòng chảy ký ức.
- C. Vì đây là bài thơ viết riêng cho một người cụ thể.
- D. Để nhấn mạnh sự khác biệt về giới tính.
Câu 27: Hình ảnh "chiếc lá vàng" trong bài thơ, ngoài ý nghĩa tả thực về mùa thu, còn có thể gợi liên tưởng đến điều gì khác trong mạch cảm xúc của bài thơ?
- A. Sự tàn phai, trôi đi của thời gian và tuổi trẻ.
- B. Sự giàu có, sung túc.
- C. Hy vọng về một khởi đầu mới.
- D. Vẻ đẹp vĩnh cửu của thiên nhiên.
Câu 28: Câu thơ "Những chuyện năm nao, những chuyện năm nào" sử dụng biện pháp tu từ nào và hiệu quả là gì?
- A. So sánh, làm rõ bản chất của "những chuyện".
- B. Ẩn dụ, gợi những câu chuyện bí mật.
- C. Điệp ngữ, nhấn mạnh sự phong phú, đa dạng và sự xa xăm, mông lung của dòng chảy kỷ niệm.
- D. Nhân hóa, gán cho "chuyện" khả năng tồn tại độc lập.
Câu 29: Nhận xét nào sau đây KHÔNG phù hợp khi nói về phong cách thơ Hoàng Nhuận Cầm qua bài "Chiếc lá đầu tiên"?
- A. Thơ giàu cảm xúc, lãng mạn, bâng khuâng.
- B. Ngôn ngữ thơ giản dị, gần gũi, có tính tự sự, tâm tình.
- C. Hình ảnh thơ quen thuộc, gắn với đời sống, trường học, tuổi trẻ.
- D. Phong cách thơ sử dụng nhiều điển tích, điển cố, mang tính bác học.
Câu 30: Qua bài thơ "Chiếc lá đầu tiên", tác giả Hoàng Nhuận Cầm muốn gửi gắm thông điệp gì về giá trị của quá khứ và kỷ niệm?
- A. Quá khứ, đặc biệt là tuổi học trò, là quãng thời gian tươi đẹp, đáng trân trọng, dù đã lùi xa nhưng vẫn sống mãi trong ký ức và nuôi dưỡng tâm hồn con người.
- B. Con người cần quên đi quá khứ để hướng tới tương lai.
- C. Kỷ niệm chỉ mang lại nỗi buồn và sự nuối tiếc.
- D. Chỉ có hiện tại mới là quan trọng nhất.