Đề Trắc nghiệm Công nghệ 12 – Bài 15: Ứng dụng công nghệ sinh học trong chọn và nhân giống thuỷ sản (Kết Nối Tri Thức)

Câu 1: Ứng dụng công nghệ sinh học trong chọn giống thủy sản, đặc biệt là sử dụng chỉ thị phân tử, mang lại lợi ích quan trọng nhất nào sau đây so với các phương pháp chọn giống truyền thống?

• A. Tăng cường sức đề kháng cho cá bố mẹ.
• B. Giúp xác định chính xác giới tính của cá con ngay khi nở.
• C. Cải thiện chất lượng nước nuôi.
• D. Rút ngắn đáng kể thời gian và giảm chi phí cho quá trình chọn lọc cá thể mang tính trạng tốt.

Câu 2: Một trại giống tôm muốn chọn lọc nhanh các cá thể tôm thẻ chân trắng có tốc độ tăng trưởng vượt trội. Họ quyết định ứng dụng công nghệ chỉ thị phân tử. Theo bạn, chỉ thị phân tử giúp họ đạt được mục tiêu này bằng cách nào?

• A. Giúp phân tích thành phần dinh dưỡng của thức ăn.
• B. Giúp nhận diện các cá thể mang gen quy định tốc độ tăng trưởng cao ngay từ giai đoạn ấu trùng hoặc giống nhỏ.
• C. Giúp kiểm tra sức khỏe của tôm bố mẹ trước khi cho sinh sản.
• D. Giúp tạo ra tôm biến đổi gen có khả năng tăng trưởng nhanh hơn.

Câu 3: Trong ứng dụng công nghệ sinh học để nhân giống thủy sản, phương pháp sử dụng các chất kích thích sinh sản (như hormone) có mục đích chính là gì?

• A. Kích thích cá, tôm bố mẹ chín sinh dục đồng loạt và đẻ/xuất tinh theo ý muốn.
• B. Tăng cường khả năng miễn dịch cho cá con.
• C. Thay đổi màu sắc của cá để dễ phân biệt.
• D. Giảm thiểu sự cạnh tranh thức ăn giữa các cá thể.

Câu 4: Tại sao việc điều khiển giới tính ở một số loài thủy sản (ví dụ: cá rô phi đơn tính đực) lại mang lại hiệu quả kinh tế cao trong nuôi thương phẩm?

• A. Giúp cá có màu sắc đẹp hơn, tăng giá trị thẩm mỹ.
• B. Làm giảm nhu cầu về thức ăn cho cá.
• C. Một giới tính (thường là đực) có tốc độ tăng trưởng nhanh hơn, hoặc tránh sinh sản không kiểm soát làm ảnh hưởng đến năng suất.
• D. Giúp cá thích nghi tốt hơn với môi trường nước bị ô nhiễm.

Câu 5: Để tạo ra quần thể cá rô phi đơn tính đực bằng phương pháp hormone, người ta thường sử dụng loại hormone nào và áp dụng vào giai đoạn nào của cá?

• A. Hormone sinh dục đực (androgen) cho ấu trùng ở giai đoạn sớm.
• B. Hormone sinh dục cái (estrogen) cho cá trưởng thành.
• C. Hormone tăng trưởng cho cá bố mẹ.
• D. Chất kháng sinh cho cá con mới nở.

Câu 6: Phương pháp bảo quản lạnh tinh trùng (cryopreservation) trong công nghệ nhân giống thủy sản có ý nghĩa thực tiễn quan trọng nào sau đây?

• A. Làm tăng số lượng tinh trùng được sản xuất bởi cá đực.
• B. Giúp tinh trùng bơi nhanh hơn trong môi trường nước.
• C. Chỉ có tác dụng với các loài cá nước ngọt.
• D. Cho phép lưu giữ nguồn gen quý hiếm, chủ động về nguồn tinh cho thụ tinh nhân tạo, và thuận lợi cho trao đổi, vận chuyển.

Câu 7: Khi thực hiện quy trình bảo quản lạnh tinh trùng dài hạn bằng nitrogen lỏng (-196°C), việc hạ nhiệt độ từ từ có vai trò gì?

• A. Giúp tinh trùng chuyển động nhanh hơn trước khi đông lạnh.
• B. Giảm thiểu sự hình thành tinh thể băng trong tế bào, bảo vệ màng tế bào và cấu trúc bên trong tinh trùng.
• C. Làm sạch hoàn toàn vi khuẩn có trong mẫu tinh dịch.
• D. Tăng cường khả năng thụ tinh của tinh trùng sau khi rã đông.

Câu 8: Một trong những thách thức lớn nhất khi áp dụng rộng rãi công nghệ điều khiển giới tính bằng hormone trong nuôi trồng thủy sản là gì?

• A. Nguy cơ tồn dư hormone trong sản phẩm và ảnh hưởng tiềm tàng đến môi trường.
• B. Khó khăn trong việc thu thập tinh trùng từ cá đực.
• C. Khả năng cá bị bệnh tăng lên sau khi xử lý hormone.
• D. Tốc độ tăng trưởng của cá sau khi điều khiển giới tính bị chậm lại.

Câu 9: Công nghệ chỉ thị phân tử (ví dụ: microsatellite, SNP) được sử dụng trong chọn giống thủy sản dựa trên nguyên tắc nào?

• A. Dựa vào sự khác biệt về màu sắc hoặc hình dạng bên ngoài của cá thể.
• B. Dựa vào sự khác biệt về trình tự DNA tại các vị trí cụ thể trên bộ gen, liên kết với các gen quy định tính trạng mong muốn.
• C. Dựa vào khả năng phản ứng với kháng thể đặc hiệu.
• D. Dựa vào tốc độ bơi hoặc phản xạ của cá thể.

Câu 10: Trong quy trình bảo quản lạnh tinh trùng ngắn hạn, nhiệt độ bảo quản thường được duy trì trong khoảng nào?

• A. Dưới -100°C.
• B. -196°C.
• C. Từ 0°C đến 4°C.
• D. Nhiệt độ phòng (khoảng 25°C).

Câu 11: Chất bảo quản lạnh (cryoprotectant) được sử dụng trong quy trình bảo quản lạnh tinh trùng dài hạn có vai trò chủ yếu là gì?

• A. Tăng cường khả năng vận động của tinh trùng trước khi đông lạnh.
• B. Cung cấp dinh dưỡng cho tinh trùng trong quá trình bảo quản.
• C. Kích thích tinh trùng thực hiện phản ứng acrosome.
• D. Giảm thiểu tổn thương tế bào tinh trùng do quá trình đông lạnh và rã đông.

Câu 12: Giả sử bạn là một kỹ sư thủy sản được giao nhiệm vụ cải thiện tốc độ tăng trưởng của một quần thể cá tra. Bạn có thể áp dụng công nghệ sinh học nào để đạt được mục tiêu này một cách hiệu quả và nhanh chóng nhất?

• A. Sử dụng chất kích thích sinh sản để cá đẻ nhiều hơn.
• B. Ứng dụng chỉ thị phân tử để hỗ trợ chọn lọc cá thể có tốc độ tăng trưởng nhanh.
• C. Thực hiện điều khiển giới tính để tạo ra quần thể đơn tính.
• D. Bảo quản lạnh tinh trùng của cá tra đực.

Câu 13: Việc sử dụng kết hợp các loại hormone khác nhau hoặc hormone với các chất dẫn (như domperidone) để kích thích cá sinh sản dựa trên nguyên tắc nào?

• A. Mô phỏng hoặc tăng cường tác động của trục nội tiết dưới đồi - tuyến yên - tuyến sinh dục ở cá.
• B. Làm tăng khả năng hấp thụ oxy của cá.
• C. Giúp cá tiêu hóa thức ăn tốt hơn.
• D. Ngăn chặn sự phát triển của nấm và vi khuẩn.

Câu 14: So sánh giữa bảo quản lạnh tinh trùng ngắn hạn và dài hạn, điểm khác biệt cốt lõi nằm ở yếu tố nào?

• A. Loại cá được áp dụng.
• B. Mục đích sử dụng tinh trùng sau khi rã đông.
• C. Nhiệt độ bảo quản và thời gian có thể lưu giữ.
• D. Cách thu thập tinh trùng.

Câu 15: Một trại giống cá trắm cỏ muốn chủ động nguồn giống quanh năm mà không phụ thuộc vào mùa vụ sinh sản tự nhiên và giảm chi phí vận chuyển cá bố mẹ. Ứng dụng công nghệ sinh học nào phù hợp nhất để giải quyết vấn đề này?

• A. Ứng dụng chỉ thị phân tử để chọn cá bố mẹ tốt.
• B. Điều khiển giới tính để tạo cá trắm cỏ đơn tính.
• C. Sử dụng chất kích thích sinh sản để cá đẻ nhiều hơn trong mùa vụ.
• D. Bảo quản lạnh tinh trùng cá trắm cỏ đực.

Câu 16: Quy trình bảo quản lạnh tinh trùng dài hạn thường bao gồm bước hạ nhiệt độ mẫu tinh dịch xuống -196°C. Nhiệt độ này đạt được bằng cách sử dụng chất gì?

• A. Nước đá khô (CO2 rắn).
• B. Nitrogen lỏng.
• C. Ethanol lạnh.
• D. Hỗn hợp muối và đá.

Câu 17: Một trong những yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến tỉ lệ sống và hoạt lực của tinh trùng sau khi rã đông từ bảo quản lạnh dài hạn là gì?

• A. Chất lượng tinh trùng ban đầu trước khi bảo quản.
• B. Kích thước của dụng cụ lưu trữ tinh trùng.
• C. Màu sắc của mẫu tinh dịch.
• D. Độ mặn của nước nơi cá sinh sống.

Câu 18: Khi điều khiển giới tính cá bằng hormone, việc cho cá ăn thức ăn có trộn hormone cần được thực hiện trong một khoảng thời gian nhất định và ở giai đoạn phát triển phù hợp. Nếu cho ăn quá muộn, hiệu quả điều khiển giới tính sẽ giảm hoặc không đạt được. Giải thích nguyên nhân của hiện tượng này.

• A. Cá không còn khả năng hấp thụ hormone qua đường tiêu hóa khi lớn.
• B. Hormone bị phân hủy nhanh hơn trong cơ thể cá lớn.
• C. Tuyến sinh dục của cá đã biệt hóa theo giới tính gốc, khó bị thay đổi bởi hormone ngoại sinh.
• D. Cá lớn cần liều lượng hormone cao hơn rất nhiều, không kinh tế.

Câu 19: Ứng dụng công nghệ sinh học trong chọn và nhân giống thủy sản góp phần quan trọng vào sự phát triển bền vững của ngành nuôi trồng thủy sản như thế nào?

• A. Tạo ra các giống có năng suất cao, chất lượng tốt, kháng bệnh, giảm áp lực khai thác nguồn lợi tự nhiên.
• B. Chỉ giúp tăng sản lượng trong ngắn hạn mà không có lợi ích lâu dài.
• C. Làm giảm đa dạng sinh học của các loài thủy sản nuôi.
• D. Tăng chi phí sản xuất, gây khó khăn cho người nuôi nhỏ lẻ.

Câu 20: Trong quy trình thụ tinh nhân tạo sử dụng tinh trùng bảo quản lạnh, bước rã đông tinh trùng cần được thực hiện như thế nào để đảm bảo tỉ lệ sống cao nhất?

• A. Để mẫu tinh trùng tự rã đông ở nhiệt độ phòng.
• B. Rã đông nhanh trong nước ấm (ví dụ: 30-40°C).
• C. Rã đông từ từ trong tủ lạnh ở nhiệt độ 0-4°C.
• D. Đun nóng mẫu tinh trùng trực tiếp trên bếp.

Câu 21: Chỉ thị phân tử được ứng dụng trong chọn giống thủy sản có thể là các đoạn DNA như RAPD, AFLP, Microsatellite (SSR), hoặc SNP. Sự khác biệt giữa các loại chỉ thị này chủ yếu nằm ở đâu?

• A. Màu sắc của chúng dưới ánh sáng UV.
• B. Kích thước của chúng luôn giống nhau ở mọi loài.
• C. Chúng chỉ có thể được tìm thấy trong tinh trùng hoặc trứng.
• D. Bản chất hóa học, phương pháp phát hiện và mức độ đa hình (biến đổi) của chúng trên bộ gen.

Câu 22: Việc điều khiển giới tính cá rô phi để tạo ra quần thể đơn tính đực thường sử dụng hormone 17α-methyltestosterone. Nếu sử dụng hormone sinh dục cái (ví dụ: estradiol) ở giai đoạn tương tự, kết quả thu được sẽ là gì?

• A. Tạo ra quần thể cá rô phi đơn tính cái.
• B. Không có tác dụng gì đến giới tính của cá.
• C. Tăng tỉ lệ cá lưỡng tính.
• D. Làm giảm khả năng sống sót của cá con.

Câu 23: Bảo quản lạnh tinh trùng giúp lưu giữ nguồn gen của các cá thể đực ưu tú. Điều này đặc biệt quan trọng trong các chương trình chọn giống nhằm mục đích gì?

• A. Giúp cá cái đẻ nhiều trứng hơn.
• B. Làm tăng sức đề kháng tổng thể cho toàn bộ quần thể cá.
• C. Chỉ có lợi ích trong việc nghiên cứu khoa học, không có ứng dụng thực tế.
• D. Cho phép sử dụng tinh trùng của các cá thể đực có phẩm chất di truyền tốt nhất cho nhiều đợt sinh sản hoặc ở các địa điểm khác nhau, cũng như bảo tồn nguồn gen.

Câu 24: Khi sử dụng chỉ thị phân tử để chọn lọc cá thể bố mẹ có tính trạng mong muốn, người ta thường phải thực hiện phân tích DNA trên một số lượng lớn cá thể con hoặc cá thể ở giai đoạn sớm. Kết quả phân tích này giúp xác định điều gì?

• A. Hàm lượng protein trong cơ thể cá.
• B. Sự hiện diện của chỉ thị phân tử (và suy đoán về gen) liên kết với tính trạng mong muốn trong từng cá thể.
• C. Tuổi chính xác của từng cá thể.
• D. Số lượng trứng mà cá cái sẽ đẻ trong tương lai.

Câu 25: Giả sử bạn có một mẫu tinh dịch cá được bảo quản lạnh dài hạn. Trước khi sử dụng để thụ tinh nhân tạo, bước đầu tiên và quan trọng nhất cần làm là gì?

• A. Thêm ngay vào nước có trứng cá cái.
• B. Kiểm tra nồng độ hormone trong mẫu tinh dịch.
• C. Rã đông mẫu tinh trùng theo quy trình chuẩn.
• D. Pha loãng thêm với nước muối sinh lý lạnh.

Câu 26: Ngoài việc sử dụng hormone, người ta còn có thể điều khiển giới tính ở một số loài thủy sản bằng cách nào khác?

• A. Chỉ cho ăn một loại thức ăn duy nhất.
• B. Thay đổi màu sắc ánh sáng trong bể nuôi.
• C. Tăng cường sục khí liên tục.
• D. Sử dụng phương pháp di truyền (ví dụ: tạo cá toàn cái YY) hoặc điều chỉnh nhiệt độ môi trường nuôi.

Câu 27: Việc sử dụng chất kích thích sinh sản tổng hợp (như LRHa, HCG) trong nhân giống thủy sản có ưu điểm gì so với việc chỉ dựa vào sự thành thục tự nhiên?

• A. Chủ động được thời gian sinh sản, tạo sự đồng loạt, tăng tỉ lệ thành thục và hiệu quả sinh sản.
• B. Làm cho trứng và tinh trùng có kích thước lớn hơn.
• C. Giảm hoàn toàn tỉ lệ hao hụt trong quá trình ương nuôi.
• D. Chỉ áp dụng được cho các loài cá quý hiếm.

Câu 28: Khi áp dụng công nghệ chỉ thị phân tử trong chọn giống, dữ liệu thu được từ phân tích DNA của các cá thể sẽ được xử lý và diễn giải như thế nào để đưa ra quyết định chọn lọc?

• A. So sánh trực tiếp trình tự DNA của chỉ thị với trình tự DNA của gen mong muốn.
• B. Đo kích thước và trọng lượng của cá thể dựa trên dữ liệu chỉ thị.
• C. Phân tích mối liên kết giữa sự hiện diện của chỉ thị phân tử và biểu hiện của tính trạng mong muốn để dự đoán khả năng di truyền và giá trị giống của cá thể.
• D. Sử dụng dữ liệu để tạo ra cá thể biến đổi gen ngay lập tức.

Câu 29: Một trong những rủi ro tiềm ẩn khi sử dụng chất kích thích sinh sản không đúng liều lượng hoặc không phù hợp với loài là gì?

• A. Gây stress cho cá bố mẹ, ảnh hưởng đến chất lượng sản phẩm sinh dục (trứng, tinh trùng), hoặc thậm chí gây chết.
• B. Làm cho cá con nở ra có màu sắc bất thường.
• C. Khiến cá bố mẹ ngừng ăn hoàn toàn.
• D. Tăng khả năng cá bị nhiễm ký sinh trùng.

Câu 30: Tại sao việc pha loãng tinh trùng với chất bảo quản là một bước cần thiết trong quy trình bảo quản lạnh, cả ngắn hạn và dài hạn?

• A. Để làm tăng thể tích mẫu tinh dịch cho dễ thao tác.
• B. Cung cấp môi trường phù hợp, dinh dưỡng và chất bảo vệ cho tinh trùng, đồng thời giảm tác động của các yếu tố bất lợi trong tinh dịch gốc.
• C. Giúp tinh trùng kết dính lại với nhau thành khối.
• D. Làm giảm nhiệt độ của mẫu tinh dịch một cách nhanh chóng.

Câu 1: Trong chọn giống thủy sản, việc ứng dụng chỉ thị phân tử (molecular markers) mang lại lợi ích cốt lõi nào giúp đẩy nhanh tiến độ so với các phương pháp truyền thống dựa vào kiểu hình?

• A. Giúp tăng kích thước cá thể một cách trực tiếp.
• B. Chỉ thị phân tử làm tăng khả năng sinh sản của cá bố mẹ.
• C. Cho phép nhận diện các cá thể mang gen/đặc tính mong muốn ở giai đoạn phát triển sớm.
• D. Giúp thay đổi hoàn toàn kiểu gen của quần thể trong một thế hệ.

Câu 2: Một trại giống cá rô phi đang muốn tăng năng suất bằng cách nuôi cá đơn tính (chỉ có cá cái) vì cá cái lớn nhanh hơn cá đực. Ứng dụng công nghệ sinh học nào có thể giúp họ đạt được mục tiêu này một cách hiệu quả?

• A. Sử dụng chỉ thị phân tử để chọn lọc cá bố mẹ.
• B. Bảo quản lạnh tinh trùng cá bố mẹ có năng suất cao.
• C. Ứng dụng các chất kích thích sinh sản để tăng số lượng trứng.
• D. Điều khiển giới tính cá rô phi sang toàn bộ là cá cái.

Câu 3: Tại sao việc bảo quản lạnh tinh trùng lại được xem là một ứng dụng công nghệ sinh học quan trọng trong nhân giống thủy sản, đặc biệt là đối với các loài quý hiếm hoặc có mùa vụ sinh sản ngắn?

• A. Giúp tăng tốc độ phát triển của cá con sau khi thụ tinh.
• B. Cho phép lưu giữ và sử dụng vật liệu di truyền của cá đực ngoài mùa vụ sinh sản hoặc ở khoảng cách địa lý xa.
• C. Làm tăng tỉ lệ sống sót của trứng cá sau khi thụ tinh.
• D. Giúp thay đổi đặc tính di truyền của tinh trùng để tạo ra con lai ưu việt hơn.

Câu 4: Một nhà nghiên cứu muốn xác định xem cá thể cá tra giống có mang gen kháng bệnh X hay không ở giai đoạn cá hương. Phương pháp công nghệ sinh học nào phù hợp nhất để thực hiện việc này một cách nhanh chóng và chính xác?

• A. Sử dụng chỉ thị phân tử (Molecular markers).
• B. Ứng dụng hormone kích thích sinh sản.
• C. Thực hiện điều khiển giới tính.
• D. Bảo quản lạnh tinh trùng cá tra bố mẹ.

Câu 5: Để kích thích cá bố mẹ sinh sản đồng loạt và theo ý muốn, người ta thường sử dụng các chất kích thích sinh sản. Nhóm chất nào sau đây thường được ứng dụng cho mục đích này trong nhân giống thủy sản?

• A. Các loại vitamin tổng hợp.
• B. Hormone hoặc các chất tương tự hormone.
• C. Kháng sinh phổ rộng.
• D. Enzyme tiêu hóa.

Câu 6: Việc điều khiển giới tính trong nhân giống thủy sản có thể được thực hiện bằng nhiều cách khác nhau. Phương pháp nào sau đây KHÔNG phải là phương pháp điều khiển giới tính phổ biến?

• A. Sử dụng hormone trong ương nuôi.
• B. Thay đổi nhiệt độ môi trường nuôi.
• C. Lai tạo các dòng cá có giới tính đặc biệt (siêu đực, siêu cái).
• D. Sử dụng chỉ thị phân tử để phân loại cá đực/cá cái.

Câu 7: Trong quy trình bảo quản lạnh tinh trùng thủy sản, bước "Pha loãng tinh trùng với chất bảo quản" có vai trò quan trọng gì?

• A. Cung cấp môi trường ổn định và bảo vệ tế bào tinh trùng khỏi tổn thương khi hạ nhiệt độ.
• B. Giúp tinh trùng di chuyển nhanh hơn trong môi trường lỏng.
• C. Làm tăng số lượng tinh trùng trong một đơn vị thể tích.
• D. Kích thích tinh trùng hoạt động mạnh mẽ hơn trước khi bảo quản.

Câu 8: So sánh giữa bảo quản tinh trùng ngắn hạn (trong tủ lạnh 0-4°C) và bảo quản dài hạn (trong nitrogen lỏng -196°C), điểm khác biệt chính về thời gian lưu trữ là gì?

• A. Ngắn hạn vài năm, dài hạn vài tháng.
• B. Ngắn hạn vài ngày, dài hạn vài tuần.
• C. Ngắn hạn vài giờ đến vài tháng, dài hạn nhiều năm.
• D. Ngắn hạn vài tuần, dài hạn không giới hạn.

Câu 9: Để tạo ra quần thể cá đơn tính đực (chỉ có cá đực) cho mục đích nuôi thương phẩm (ví dụ: cá chẽm đực lớn nhanh hơn), người ta có thể xử lý cá bột bằng loại hormone nào trong giai đoạn ương nuôi?

• A. Testosterone.
• B. Estrogen.
• C. LRHa.
• D. HCG.

Câu 10: Quy trình bảo quản lạnh tinh trùng dài hạn trong nitrogen lỏng đòi hỏi việc hạ nhiệt độ một cách cẩn thận và có kiểm soát. Mục đích chính của việc hạ nhiệt độ từ từ hoặc theo chương trình là gì?

• A. Giúp tăng hoạt lực của tinh trùng trước khi đông lạnh.
• B. Giúp tinh trùng tiêu thụ hết chất dinh dưỡng trong môi trường bảo quản.
• C. Đảm bảo tất cả tinh trùng đều ngừng hoạt động cùng lúc.
• D. Ngăn ngừa sự hình thành các tinh thể băng lớn gây tổn thương tế bào tinh trùng.

Câu 11: Một trong những yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến hiệu quả của phương pháp bảo quản lạnh tinh trùng dài hạn là "chất lượng tinh trùng ban đầu". Chất lượng này thường được đánh giá dựa trên các chỉ tiêu nào?

• A. Màu sắc và mùi của tinh dịch.
• B. Mật độ, tỉ lệ sống và khả năng vận động của tinh trùng.
• C. Kích thước trung bình của đầu tinh trùng.
• D. Thời gian tinh trùng tồn tại trong môi trường nước.

Câu 12: Việc sử dụng hormone Estrogen trong ương nuôi cá giống có thể dẫn đến kết quả nào sau đây?

• A. Tạo ra quần thể cá đơn tính cái.
• B. Tạo ra quần thể cá đơn tính đực.
• C. Tăng tốc độ lớn đồng đều ở cả cá đực và cá cái.
• D. Kích thích cá bố mẹ đẻ trứng sớm hơn mùa vụ.

Câu 13: Chỉ thị phân tử được ứng dụng trong chọn giống thủy sản dựa trên nguyên lý nào của di truyền học?

• A. Sự biến đổi kiểu hình dưới tác động của môi trường.
• B. Quy luật phân ly độc lập của Mendel.
• C. Mối liên kết giữa một đoạn DNA đặc hiệu (chỉ thị) và gen quy định tính trạng mong muốn.
• D. Khả năng tái sinh các bộ phận cơ thể của động vật thủy sản.

Câu 14: Một trại giống cần vận chuyển tinh trùng cá bố mẹ từ một địa điểm rất xa để thụ tinh cho cá cái. Phương pháp bảo quản tinh trùng nào là phù hợp nhất trong trường hợp này để đảm bảo hoạt lực tinh trùng khi đến nơi?

• A. Bảo quản ngắn hạn trong tủ lạnh 0-4°C.
• B. Bảo quản dài hạn trong nitrogen lỏng -196°C.
• C. Bảo quản ở nhiệt độ phòng với chất kháng sinh.
• D. Bảo quản trong môi trường nước biển nhân tạo.

Câu 15: Tại sao việc điều khiển giới tính trong nuôi trồng thủy sản lại mang lại lợi ích kinh tế đáng kể đối với một số loài nhất định?

• A. Giúp cá có khả năng chống chịu bệnh tốt hơn.
• B. Làm giảm chi phí thức ăn trong quá trình nuôi.
• C. Khiến cá đẻ trứng nhiều hơn trong mùa vụ.
• D. Cho phép tập trung nuôi giới tính có tốc độ tăng trưởng hoặc kích thước thương phẩm vượt trội.

Câu 16: Bước đầu tiên và quan trọng nhất trong cả quy trình bảo quản tinh trùng ngắn hạn và dài hạn là gì?

• A. Thu tinh trùng từ cá bố mẹ.
• B. Kiểm tra hoạt lực tinh trùng.
• C. Pha loãng tinh trùng với chất bảo quản.
• D. Hạ nhiệt độ tinh trùng.

Câu 17: Ứng dụng công nghệ sinh học trong chọn giống thủy sản, cụ thể là sử dụng chỉ thị phân tử, giúp giải quyết những hạn chế nào của phương pháp chọn lọc truyền thống?

• A. Hạn chế về số lượng cá thể có thể chọn lọc.
• B. Khó khăn trong việc kiểm soát môi trường nuôi.
• C. Phụ thuộc vào biểu hiện kiểu hình ở giai đoạn trưởng thành và độ chính xác không cao đối với các tính trạng phức tạp.
• D. Chi phí đầu tư ban đầu quá thấp.

Câu 18: Trong bảo quản lạnh tinh trùng dài hạn, việc kiểm tra hoạt lực tinh trùng sau khi rã đông là rất cần thiết. Hoạt lực này đánh giá điều gì?

• A. Màu sắc của tinh dịch.
• B. Số lượng tinh trùng trên một đơn vị thể tích.
• C. Khả năng chống chịu nhiệt độ cao của tinh trùng.
• D. Tỉ lệ tinh trùng còn sống và có khả năng vận động (di chuyển).

Câu 19: Tại sao việc sử dụng các chất kích thích sinh sản tổng hợp (ví dụ: LRHa, HCG) lại có ưu điểm hơn so với chỉ sử dụng tuyến yên cá tươi để gây chín và cho đẻ ở cá bố mẹ?

• A. Chất tổng hợp rẻ hơn tuyến yên cá tươi.
• B. Chất tổng hợp có hàm lượng hormone ổn định, dễ chuẩn hóa liều và giảm nguy cơ lây bệnh.
• C. Chất tổng hợp chỉ dùng cho cá đực, còn tuyến yên dùng cho cá cái.
• D. Chất tổng hợp chỉ hiệu quả với cá nước ngọt, tuyến yên hiệu quả với cá nước mặn.

Câu 20: Một trại giống cá basa muốn chọn lọc ra những cá thể có tốc độ tăng trưởng vượt trội ngay từ giai đoạn cá hương để làm giống cho vụ sau. Họ đã thu thập mẫu vây của các cá thể này. Bước tiếp theo trong quy trình sử dụng chỉ thị phân tử để chọn lọc là gì?

• A. Tiến hành cho cá hương sinh sản.
• B. Ương nuôi cá hương đến giai đoạn trưởng thành.
• C. Tách chiết DNA từ mẫu vây đã thu thập.
• D. Thực hiện điều khiển giới tính cho các cá thể này.

Câu 21: Trong quy trình bảo quản tinh trùng dài hạn, sau khi pha loãng tinh trùng với chất bảo quản và hạ nhiệt độ trong hơi nitrogen, bước cuối cùng là gì?

• A. Đưa dụng cụ lưu tinh trùng vào nitrogen lỏng để bảo quản dài hạn.
• B. Bổ sung thêm chất kháng sinh.
• C. Kiểm tra lại hoạt lực tinh trùng ở nhiệt độ phòng.
• D. Sử dụng ngay tinh trùng để thụ tinh nhân tạo.

Câu 22: Ứng dụng công nghệ sinh học trong nhân giống thủy sản giúp giải quyết những vấn đề nào thường gặp trong sinh sản tự nhiên của động vật thủy sản?

• A. Làm tăng đột biến tự nhiên trong quần thể.
• B. Giảm nhu cầu về thức ăn cho cá bố mẹ.
• C. Loại bỏ hoàn toàn các bệnh truyền nhiễm.
• D. Tính mùa vụ, tỉ lệ sống sót thấp của trứng/ấu trùng, khó khăn trong việc thu thập giao tử.

Câu 23: Khi sử dụng chỉ thị phân tử để chọn lọc cá thể có đặc tính mong muốn, ví dụ như tốc độ lớn nhanh, nguyên tắc là chọn những cá thể mang loại chỉ thị nào?

• A. Chỉ thị không liên quan đến bất kỳ gen nào.
• B. Chỉ thị đã được chứng minh là liên kết chặt chẽ với gen quy định tính trạng mong muốn.
• C. Chỉ thị ngẫu nhiên xuất hiện trong bộ gen.
• D. Chỉ thị chỉ xuất hiện ở cá thể đã trưởng thành.

Câu 24: Tại sao việc bổ sung chất kháng sinh vào dung dịch pha loãng tinh trùng trong quy trình bảo quản ngắn hạn lại được thực hiện?

• A. Ngăn chặn sự phát triển của vi khuẩn có thể làm hỏng tinh trùng.
• B. Kích thích hoạt động của tinh trùng ở nhiệt độ thấp.
• C. Làm tăng thể tích của dung dịch pha loãng.
• D. Giúp tinh trùng bơi nhanh hơn sau khi rã đông.

Câu 25: Phương pháp điều khiển giới tính bằng nhiệt độ thường được áp dụng cho những loài thủy sản nào?

• A. Tất cả các loài cá nước ngọt.
• B. Chỉ áp dụng cho các loài giáp xác.
• C. Một số loài có cơ chế xác định giới tính phụ thuộc vào nhiệt độ (Temperature-dependent Sex Determination - TSD).
• D. Chỉ áp dụng cho các loài thân mềm.

Câu 26: Khi sử dụng hormone để điều khiển giới tính cá, thời điểm xử lý hormone nào là quan trọng nhất để đạt hiệu quả cao?

• A. Giai đoạn cá trưởng thành, chuẩn bị sinh sản.
• B. Giai đoạn cá bố mẹ sau khi đã sinh sản.
• C. Bất kỳ giai đoạn nào trong vòng đời của cá.
• D. Giai đoạn cá còn non, khi tuyến sinh dục đang biệt hóa (cá bột, cá hương).

Câu 27: Một trong những ưu điểm của việc sử dụng chỉ thị phân tử trong chọn giống là khả năng phát hiện các gen liên quan đến tính trạng số lượng (quantitative traits) như tốc độ tăng trưởng hay khả năng chống bệnh. Điều này là nhờ chỉ thị phân tử có thể xác định các vùng gen nào?

• A. Các Loci tính trạng số lượng (QTL).
• B. Các gen quy định giới tính.
• C. Các gen quy định màu sắc cơ thể.
• D. Các gen chỉ biểu hiện ở giai đoạn phôi thai.

Câu 28: Chất bảo quản được sử dụng trong bảo quản lạnh tinh trùng cần đáp ứng những yêu cầu cơ bản nào?

• A. Phải có màu sắc đặc trưng để dễ phân biệt.
• B. Phải có khả năng tiêu diệt vi khuẩn mạnh.
• C. Không độc đối với tinh trùng, cung cấp môi trường phù hợp và chứa chất chống đông.
• D. Phải chứa nhiều chất dinh dưỡng để nuôi sống tinh trùng.

Câu 29: Giả sử bạn đang làm việc tại một trung tâm nghiên cứu và cần lưu giữ vật liệu di truyền của một loài cá nước ngọt quý hiếm có nguy cơ tuyệt chủng để phục vụ cho các dự án phục hồi sau này. Phương pháp bảo quản tinh trùng nào là lựa chọn chiến lược?

• A. Bảo quản ngắn hạn ở 0-4°C.
• B. Bảo quản dài hạn trong nitrogen lỏng -196°C.
• C. Bảo quản ở nhiệt độ phòng.
• D. Làm khô tinh trùng và bảo quản ở nhiệt độ thường.

Câu 30: Ngoài việc rút ngắn thời gian và tăng độ chính xác, ứng dụng chỉ thị phân tử trong chọn giống thủy sản còn giúp giảm thiểu yếu tố nào sau đây trong quá trình chọn lọc?

• A. Số lượng cá bố mẹ cần sử dụng.
• B. Nhu cầu về nước sạch trong ao nuôi.
• C. Khả năng kháng bệnh tự nhiên của cá.
• D. Chi phí nuôi giữ các cá thể không có đặc tính mong muốn đến giai đoạn trưởng thành.

Câu 1: Công nghệ sinh học được ứng dụng trong lĩnh vực thủy sản nhằm mục đích chính nào sau đây?

• A. Giảm hoàn toàn dịch bệnh trong ao nuôi.
• B. Chỉ để tạo ra các loài thủy sản mới chưa từng có.
• C. Loại bỏ mọi phương pháp chọn giống và nhân giống truyền thống.
• D. Nâng cao năng suất, chất lượng và hiệu quả kinh tế trong sản xuất thủy sản.

Câu 2: Trong chọn giống thủy sản, ứng dụng chỉ thị phân tử (molecular markers) mang lại lợi ích nổi bật nào so với phương pháp chọn lọc truyền thống dựa trên kiểu hình?

• A. Chỉ áp dụng được cho các tính trạng đơn giản, dễ quan sát.
• B. Cho phép phát hiện cá thể mang gene mong muốn ở giai đoạn phát triển sớm, rút ngắn thời gian chọn giống.
• C. Đòi hỏi phải nuôi cá đến khi trưởng thành mới đánh giá được.
• D. Hoàn toàn thay thế việc đánh giá các chỉ tiêu sinh trưởng, kháng bệnh.

Câu 3: Một trại giống muốn chọn lọc nhanh những con cá tra bột có tiềm năng sinh trưởng tốt nhất dựa trên các gene đã biết liên quan đến tốc độ lớn. Kỹ thuật công nghệ sinh học nào phù hợp nhất để thực hiện việc này ở giai đoạn sớm?

• A. Gây đột biến nhân tạo.
• B. Lai xa giữa các loài.
• C. Chọn giống có sự hỗ trợ của chỉ thị phân tử (MAS).
• D. Nuôi cấy mô tế bào.

Câu 4: Kỹ thuật chọn giống genomic selection (GS) khác với MAS ở điểm cơ bản nào?

• A. GS sử dụng thông tin từ nhiều chỉ thị phân tử trên toàn bộ bộ gene để dự đoán giá trị giống, thay vì chỉ một vài chỉ thị cho các gene mục tiêu rõ ràng như MAS.
• B. MAS cho phép chọn lọc các tính trạng phức tạp, còn GS thì không.
• C. GS chỉ áp dụng cho các loài thủy sản không có bộ gene đã giải trình tự.
• D. MAS đòi hỏi số lượng cá thể đánh giá lớn hơn nhiều so với GS.

Câu 5: Việc sử dụng hormone trong nhân giống thủy sản chủ yếu nhằm mục đích gì?

• A. Tăng cường khả năng kháng bệnh.
• B. Thay đổi màu sắc của cá.
• C. Giảm tốc độ sinh trưởng.
• D. Kích thích cá chín muồi sinh dục và đẻ trứng/xuất tinh đồng loạt.

Câu 6: Để kích thích cá cái đẻ trứng, người ta thường sử dụng các loại hormone hoặc chất tương tự hormone. Nhóm chất nào sau đây thường được dùng để gây chín sinh dục và đẻ trứng ở cá?

• A. LRHa (LHRH-analogue), HCG (Human Chorionic Gonadotropin).
• B. Testosterone, Estrogen.
• C. Insulin, Glucagon.
• D. Adrenaline, Noradrenaline.

Câu 7: Việc điều khiển giới tính để tạo ra quần thể đơn tính (monosex) trong nuôi trồng thủy sản mang lại lợi ích kinh tế đáng kể trong nhiều trường hợp. Lợi ích đó thường là gì?

• A. Làm cho cá có khả năng sinh sản cao hơn.
• B. Giảm chi phí thức ăn một cách đáng kể.
• C. Khai thác ưu thế về tốc độ sinh trưởng vượt trội hoặc chất lượng thịt tốt hơn ở một giới tính nhất định.
• D. Giúp cá sống lâu hơn trong môi trường nuôi.

Câu 8: Để tạo ra quần thể cá rô phi đơn tính toàn đực (do cá đực lớn nhanh hơn cá cái), người ta có thể sử dụng phương pháp nào dựa trên công nghệ sinh học?

• A. Cho cá ăn thức ăn bổ sung hormone estrogen ở giai đoạn cá bột.
• B. Sử dụng cá cái đã chuyển giới tính thành đực (XX đực) lai với cá đực bình thường (XY đực) để tạo ra thế hệ con toàn đực (XY).
• C. Loại bỏ tất cả cá thể cái ra khỏi ao nuôi.
• D. Chỉ cho cá ăn các loại thức ăn chuyên biệt cho cá đực.

Câu 9: Phương pháp gây vô sinh cho cá bằng cách tạo cá thể tam bội (triploid) có ý nghĩa quan trọng trong nuôi trồng một số loài. Tại sao cá tam bội thường bị vô sinh?

• A. Số lượng nhiễm sắc thể lẻ (3n) gây khó khăn hoặc bất thường trong quá trình giảm phân hình thành giao tử, dẫn đến vô sinh.
• B. Cá tam bội không có cơ quan sinh dục.
• C. Hệ miễn dịch của cá tam bội quá yếu để hỗ trợ sinh sản.
• D. Cá tam bội chỉ ăn các loại thức ăn không chứa chất cần thiết cho sinh sản.

Câu 10: Lợi ích chính của việc nuôi cá tam bội (triploid) vô sinh trong sản xuất là gì?

• A. Giảm thiểu chi phí phòng bệnh.
• B. Tăng khả năng chống chịu với nhiệt độ cao.
• C. Làm cho thịt cá có màu sắc hấp dẫn hơn.
• D. Năng lượng được chuyển hóa cho sinh trưởng thay vì phát triển tuyến sinh dục, giúp cá lớn nhanh hơn và đạt kích cỡ thương phẩm sớm hơn sau khi trưởng thành sinh dục.

Câu 11: Để tạo ra cá tam bội (3n), người ta thường tác động vào trứng hoặc hợp tử ở giai đoạn rất sớm. Biện pháp kỹ thuật nào sau đây thường được sử dụng để gây sốc và giữ lại bộ nhiễm sắc thể thứ ba?

• A. Chiếu xạ tia X.
• B. Tiêm hormone sinh trưởng.
• C. Sốc nhiệt (nóng hoặc lạnh) hoặc sốc áp lực.
• D. Thay đổi độ pH của nước nuôi.

Câu 12: Kỹ thuật bảo quản lạnh sâu (cryopreservation) tinh trùng thủy sản có vai trò quan trọng trong chọn và nhân giống. Lợi ích nào sau đây KHÔNG phải là lợi ích của kỹ thuật này?

• A. Bảo tồn nguồn gene quý hiếm của các loài thủy sản.
• B. Giúp tinh trùng tự thụ tinh với trứng mà không cần can thiệp.
• C. Thuận tiện cho việc vận chuyển tinh trùng đi xa.
• D. Khắc phục tình trạng cá bố mẹ chín sinh dục không đồng thời.

Câu 13: Khi thực hiện bảo quản lạnh dài hạn tinh trùng thủy sản, môi trường bảo quản phổ biến nhất là gì?

• A. Nước đá khô.
• B. Tủ lạnh gia đình ở 4°C.
• C. Nước muối sinh lý.
• D. Nitrogen lỏng (-196°C).

Câu 14: Quy trình bảo quản lạnh tinh trùng thường bao gồm các bước cơ bản như thu tinh, pha loãng với chất bảo quản, hạ nhiệt độ và lưu trữ. Chất bảo quản lạnh có vai trò gì trong quy trình này?

• A. Bảo vệ tế bào tinh trùng khỏi bị tổn thương do hình thành tinh thể đá khi hạ nhiệt độ sâu.
• B. Kích hoạt tinh trùng bơi lội nhanh hơn.
• C. Cung cấp dinh dưỡng cho tinh trùng trong quá trình bảo quản.
• D. Tiêu diệt vi khuẩn có hại trong mẫu tinh trùng.

Câu 15: Tại sao việc bảo quản lạnh trứng cá lại khó khăn và kém hiệu quả hơn nhiều so với bảo quản lạnh tinh trùng?

• A. Trứng cá có lớp vỏ quá dày, ngăn cản sự xâm nhập của chất bảo quản.
• B. Kích thước trứng lớn, chứa nhiều noãn hoàng và nước, khó thấm đều chất bảo quản và dễ hình thành tinh thể đá gây chết tế bào.
• C. Trứng cá không có nhân, nên không thể bảo quản gene.
• D. Tinh trùng có khả năng chịu lạnh tự nhiên tốt hơn trứng.

Câu 16: Cá chuyển gene (transgenic fish) là cá thể mang trong bộ gene của mình một hoặc nhiều gene ngoại lai được đưa vào bằng kỹ thuật di truyền. Mục tiêu chính của việc tạo cá chuyển gene trong nuôi trồng thủy sản thường là gì?

• A. Làm cho cá có thể sống được ở môi trường hoàn toàn khác biệt với môi trường tự nhiên.
• B. Giảm số lượng nhiễm sắc thể của cá.
• C. Cải thiện các đặc tính di truyền như tốc độ sinh trưởng, khả năng kháng bệnh, hiệu quả sử dụng thức ăn.
• D. Loại bỏ hoàn toàn nhu cầu về thức ăn cho cá.

Câu 17: Một trong những mối quan ngại lớn nhất khi nuôi thương phẩm cá chuyển gene là gì?

• A. Cá chuyển gene không thể sinh sản.
• B. Cá chuyển gene đòi hỏi kỹ thuật nuôi phức tạp hơn nhiều.
• C. Thịt cá chuyển gene có mùi vị kém hơn cá thường.
• D. Nguy cơ tác động tiêu cực đến môi trường và quần thể hoang dã nếu cá chuyển gene thoát ra ngoài và lai giống hoặc cạnh tranh.

Câu 18: Kỹ thuật nào sau đây được xem là một phần của công nghệ sinh học ứng dụng trong nhân giống thủy sản?

• A. Điều khiển giới tính bằng hormone hoặc phương pháp di truyền.
• B. Cho ăn thức ăn viên.
• C. Sử dụng lồng bè để nuôi cá.
• D. Thay nước định kỳ cho ao nuôi.

Câu 19: Trong quy trình bảo quản lạnh ngắn hạn tinh trùng cá, nhiệt độ lưu trữ thường được duy trì trong khoảng nào?

• A. -196°C.
• B. 0°C đến 4°C.
• C. Nhiệt độ phòng (khoảng 25°C).
• D. -20°C.

Câu 20: Việc tạo ra cá cái đơn tính (all-female population) có lợi thế trong nuôi thương phẩm ở những loài mà cá cái lớn nhanh hơn hoặc đạt kích thước thương phẩm lớn hơn cá đực. Để làm điều này, người ta có thể sử dụng cá đực đã chuyển giới tính (XX đực) để lai. Cơ sở khoa học của phương pháp này là gì?

• A. Cá XX đực sẽ tạo ra tinh trùng chỉ mang nhiễm sắc thể X. Khi lai với cá cái bình thường (XX cái), tất cả con cái sẽ nhận nhiễm sắc thể X từ cả bố và mẹ, tạo ra thế hệ toàn XX (toàn cái).
• B. Cá XX đực có khả năng thụ tinh đặc biệt chỉ với trứng X.
• C. Hormone trong cá XX đực sẽ ảnh hưởng đến giới tính của con non.
• D. Cá XX đực có số lượng nhiễm sắc thể gấp đôi cá cái bình thường.

Câu 21: Phương pháp nào sau đây KHÔNG phải là một kỹ thuật công nghệ sinh học được ứng dụng trực tiếp trong nhân giống thủy sản?

• A. Gây tam bội (triploidy).
• B. Bảo quản lạnh tinh trùng.
• C. Điều khiển giới tính bằng hormone.
• D. Sử dụng chế phẩm sinh học xử lý môi trường nước.

Câu 22: Khi sử dụng chỉ thị phân tử để chọn giống, kết quả phân tích DNA từ mẫu mô nhỏ của cá (ví dụ: vây) ở giai đoạn cá giống sớm có thể cho biết điều gì?

• A. Chắc chắn cá thể đó sẽ không bao giờ mắc bệnh.
• B. Cá thể đó đã đạt trọng lượng thương phẩm.
• C. Cá thể đó mang (hoặc không mang) các gene mong muốn liên quan đến sinh trưởng, kháng bệnh, hoặc các đặc tính khác.
• D. Giới tính chính xác của cá thể ở giai đoạn trưởng thành.

Câu 23: Trong kỹ thuật gây đa bội (polyploidy), việc tạo cá thể tứ bội (tetraploid, 4n) thường được xem là bước trung gian để tạo ra cá tam bội (3n) với số lượng lớn. Tại sao lại như vậy?

• A. Cá tứ bội (4n) có thể tạo ra giao tử lưỡng bội (2n). Khi lai cá tứ bội với cá lưỡng bội bình thường (2n tạo giao tử n), thế hệ con lai sẽ là tam bội (3n).
• B. Cá tứ bội lớn nhanh hơn cá tam bội.
• C. Cá tứ bội có khả năng kháng bệnh tốt hơn cá tam bội.
• D. Việc gây tứ bội dễ dàng hơn gây tam bội trực tiếp.

Câu 24: Khi pha loãng tinh trùng với chất bảo quản trước khi bảo quản lạnh, cần lưu ý điều gì để đảm bảo hiệu quả?

• A. Chỉ cần pha loãng với nước sạch.
• B. Pha loãng càng nhiều càng tốt để tiết kiệm chi phí.
• C. Sử dụng dung dịch pha loãng và chất bảo quản phù hợp với từng loài, đúng tỉ lệ và đảm bảo vô trùng.
• D. Nhiệt độ của dung dịch pha loãng không quan trọng.

Câu 25: Kỹ thuật nào sau đây có thể giúp người nuôi chủ động tạo ra thế hệ cá con có khả năng kháng một loại bệnh cụ thể đã được xác định gene kháng bệnh?

• A. Chọn giống có sự hỗ trợ của chỉ thị phân tử (MAS) hoặc Genomic selection (GS) để xác định và giữ lại cá bố mẹ mang gene kháng bệnh.
• B. Chỉ cần cho cá ăn nhiều hơn.
• C. Thay đổi hoàn toàn loại thức ăn đang sử dụng.
• D. Tăng mật độ nuôi lên gấp đôi.

Câu 26: Trong bối cảnh biến đổi khí hậu, một số loài thủy sản gặp khó khăn trong việc sinh sản tự nhiên do nhiệt độ nước thay đổi. Kỹ thuật công nghệ sinh học nào có thể giúp khắc phục vấn đề này bằng cách chủ động gây đẻ?

• A. Gây tam bội.
• B. Sử dụng hormone kích thích sinh sản.
• C. Nuôi cấy mô.
• D. Bảo quản lạnh trứng.

Câu 27: Việc sử dụng kỹ thuật chuyển gene để đưa gene kháng bệnh vào cá có tiềm năng làm giảm sự phụ thuộc vào kháng sinh trong nuôi trồng. Điều này mang lại lợi ích gì?

• A. Làm cho cá lớn nhanh hơn.
• B. Thay đổi màu sắc thịt cá.
• C. Giảm chi phí thức ăn.
• D. Góp phần giảm nguy cơ kháng kháng sinh, nâng cao an toàn thực phẩm và bảo vệ môi trường.

Câu 28: Giả sử bạn là người quản lý trại giống và muốn lưu trữ nguồn gene của những cá thể bố mẹ có năng suất vượt trội để sử dụng cho những lần sinh sản sau, ngay cả khi cá bố mẹ đó đã chết. Kỹ thuật nào của công nghệ sinh học sẽ hữu ích nhất trong trường hợp này?

• A. Gây tam bội.
• B. Điều khiển giới tính.
• C. Bảo quản lạnh sâu tinh trùng (và có thể cả trứng nếu kỹ thuật cho phép).
• D. Tạo cá chuyển gene.

Câu 29: Phân tích nào sau đây thể hiện sự hiểu biết sâu sắc về ứng dụng chỉ thị phân tử trong chọn giống thủy sản?

• A. Chỉ thị phân tử giúp nhận diện các đoạn DNA liên kết chặt chẽ với gene quy định tính trạng mong muốn, cho phép chọn lọc dựa trên kiểu gene thay vì chờ biểu hiện kiểu hình.
• B. Chỉ thị phân tử là loại hormone giúp cá lớn nhanh hơn.
• C. Ứng dụng chỉ thị phân tử đồng nghĩa với việc tạo ra cá đột biến.
• D. Chỉ thị phân tử chỉ dùng để xác định giới tính của cá.

Câu 30: Khi áp dụng kỹ thuật điều khiển giới tính bằng hormone để tạo quần thể đơn tính, cần đặc biệt lưu ý điều gì để đảm bảo an toàn và hiệu quả?

• A. Có thể sử dụng bất kỳ loại hormone nào với liều lượng tùy ý.
• B. Thời điểm xử lý hormone không quan trọng, có thể làm ở bất kỳ giai đoạn nào.
• C. Chỉ cần trộn hormone vào thức ăn mà không cần kiểm soát liều lượng chính xác.
• D. Phải sử dụng đúng loại hormone, đúng liều lượng, và xử lý vào giai đoạn phát triển giới tính nhạy cảm của cá để đạt hiệu quả cao nhất và tránh tác dụng phụ không mong muốn.

Câu 1: Trong chọn giống thủy sản, việc ứng dụng chỉ thị phân tử (molecular markers) mang lại lợi ích đáng kể nào trong giai đoạn đầu đời của cá?

• A. Giúp cá bột tăng trưởng nhanh hơn ngay sau khi nở.
• B. Tăng cường khả năng chống chịu sốc nhiệt cho trứng cá.
• C. Xác định đặc điểm di truyền mong muốn ở cá thể rất non.
• D. Kích thích cá bố mẹ đẻ trứng đồng loạt.

Câu 2: Một trại giống tôm muốn chọn lọc những cá thể có tốc độ tăng trưởng vượt trội để làm giống cho vụ sau. Thay vì phải nuôi tôm đến kích thước thương phẩm để đánh giá, họ sử dụng một chỉ thị phân tử liên kết với gen quy định tốc độ tăng trưởng. Phương pháp này giúp trại giống đạt được mục tiêu gì một cách hiệu quả nhất?

• A. Tăng số lượng trứng thu được từ tôm bố mẹ.
• B. Giảm thiểu dịch bệnh trong quá trình nuôi tôm thịt.
• C. Điều khiển giới tính để tạo ra quần thể tôm đồng nhất.
• D. Rút ngắn đáng kể thời gian và chi phí chọn lọc tôm giống.

Câu 3: Trong nhân giống thủy sản, việc sử dụng hormone hoặc các chất kích thích sinh sản nhằm mục đích chính là gì?

• A. Tăng cường sức đề kháng cho cá giống.
• B. Kích thích và điều khiển quá trình sinh sản.
• C. Thay đổi màu sắc hoặc hình dạng của cá.
• D. Giúp cá tiêu hóa thức ăn hiệu quả hơn.

Câu 4: Để kích thích cá chép sinh sản đồng loạt trong ao nuôi nhân tạo, người ta thường tiêm các loại hormone hoặc chất kích thích. Việc lựa chọn loại chất kích thích đơn lẻ hay kết hợp phụ thuộc chủ yếu vào yếu tố nào?

• A. Kích thước của ao nuôi.
• B. Số lượng cá thể trong đàn.
• C. Loài thủy sản cần kích thích sinh sản.
• D. Thời điểm trong ngày thực hiện kích thích.

Câu 5: Hormone nào sau đây thường được sử dụng để thúc đẩy sự phát triển của các đặc điểm sinh dục đực và có thể dùng để tạo quần thể cá toàn đực?

• A. Estrogen
• B. Progesterone
• C. Insulin
• D. Testosterone

Câu 6: Tại sao việc tạo ra quần thể cá rô phi toàn đực lại mang lại hiệu quả kinh tế cao trong nuôi thương phẩm?

• A. Cá đực thường lớn nhanh hơn và đồng đều hơn cá cái.
• B. Cá đực có khả năng kháng bệnh tốt hơn cá cái.
• C. Cá đực tiêu thụ thức ăn ít hơn so với cá cái cùng trọng lượng.
• D. Việc nhân giống cá rô phi toàn đực dễ dàng hơn cá toàn cái.

Câu 7: Phương pháp tạo cá đơn tính (ví dụ: toàn đực hoặc toàn cái) phổ biến nhất trong nuôi trồng thủy sản hiện nay dựa trên nguyên lý nào?

• A. Thay đổi nhiệt độ nước trong quá trình ấp trứng.
• B. Sử dụng hormone sinh dục để xử lý cá thể non.
• C. Chiếu xạ tia cực tím vào trứng cá.
• D. Cho cá ăn các loại thức ăn đặc biệt giàu protein.

Câu 8: Kỹ thuật gây đa bội thể (Polyploidy) ở động vật thủy sản (ví dụ: tạo cá tam bội - triploid) thường được thực hiện như thế nào?

• A. Gây sốc nhiệt hoặc sốc áp suất lên trứng đã thụ tinh.
• B. Tiêm hormone tăng trưởng vào cá bố mẹ.
• C. Sử dụng chỉ thị phân tử để chọn lọc cá con.
• D. Cho cá ăn thức ăn chứa hóa chất đặc biệt.

Câu 9: Lợi ích chính của việc nuôi các loài cá tam bội (triploid) trong aquaculture là gì?

• A. Chúng có khả năng sinh sản mạnh mẽ hơn cá lưỡng bội.
• B. Chúng yêu cầu lượng thức ăn ít hơn đáng kể.
• C. Chúng thường vô sinh, dẫn đến tăng trưởng nhanh hơn và chất lượng thịt tốt hơn.
• D. Chúng có màu sắc hấp dẫn hơn trên thị trường.

Câu 10: Kỹ thuật bảo quản lạnh tinh trùng (cryopreservation) trong nhân giống thủy sản được ứng dụng chủ yếu cho mục đích nào?

• A. Kích thích cá cái đẻ trứng.
• B. Tăng sức sống cho cá bột mới nở.
• C. Điều trị bệnh cho cá bố mẹ.
• D. Lưu trữ và sử dụng vật liệu di truyền trong thụ tinh nhân tạo.

Câu 11: Quy trình bảo quản lạnh tinh trùng dài hạn thường sử dụng môi trường lưu trữ ở nhiệt độ rất thấp. Môi trường đó là gì và nhiệt độ khoảng bao nhiêu?

• A. Nước đá khô (-78.5°C)
• B. Nitơ lỏng (-196°C)
• C. Tủ đông sâu (-20°C)
• D. Nước muối bão hòa đóng băng (khoảng -21°C)

Câu 12: Để bảo quản lạnh tinh trùng cá thành công, việc bổ sung chất bảo quản lạnh (cryoprotectant) vào mẫu tinh trùng là bước không thể thiếu. Vai trò chính của chất bảo quản lạnh là gì?

• A. Cung cấp dinh dưỡng cho tinh trùng trong quá trình bảo quản.
• B. Kích hoạt khả năng vận động của tinh trùng.
• C. Ngăn chặn sự hình thành tinh thể băng gây hại cho tế bào tinh trùng.
• D. Tiêu diệt vi khuẩn có hại trong mẫu tinh trùng.

Câu 13: So sánh giữa bảo quản lạnh tinh trùng ngắn hạn (trong tủ lạnh 0-4°C) và dài hạn (trong nitơ lỏng -196°C), điểm khác biệt cơ bản nhất về thời gian lưu trữ là gì?

• A. Ngắn hạn chỉ vài giờ, dài hạn vài ngày.
• B. Ngắn hạn vài ngày, dài hạn vài tuần.
• C. Ngắn hạn vài tuần, dài hạn vài tháng.
• D. Ngắn hạn vài giờ đến vài tuần/tháng, dài hạn nhiều năm.

Câu 14: Một nhà khoa học muốn nghiên cứu ảnh hưởng của một loại gen mới đến khả năng kháng bệnh ở cá rô phi. Ông cần một phương pháp để xác định nhanh chóng những cá thể cá con mang gen này ngay từ lúc chúng còn rất nhỏ. Công nghệ sinh học nào phù hợp nhất cho mục đích này?

• A. Ứng dụng chỉ thị phân tử.
• B. Điều khiển giới tính bằng hormone.
• C. Gây đa bội thể.
• D. Bảo quản lạnh tinh trùng.

Câu 15: Việc ứng dụng công nghệ sinh học trong chọn và nhân giống thủy sản, đặc biệt là các kỹ thuật như chỉ thị phân tử và điều khiển giới tính, góp phần quan trọng vào việc nâng cao hiệu quả sản xuất trong nuôi trồng thủy sản như thế nào?

• A. Chỉ giúp giảm chi phí thức ăn.
• B. Chủ yếu để tạo ra các loài thủy sản cảnh có màu sắc đẹp.
• C. Giúp bảo tồn các loài thủy sản quý hiếm (trừ cryopreservation).
• D. Tăng năng suất, chất lượng giống và rút ngắn chu kỳ sản xuất.

Câu 16: Trong quy trình bảo quản lạnh tinh trùng dài hạn, bước nào sau đây thường được thực hiện sau khi thu tinh trùng và trước khi đưa vào nitơ lỏng?

• A. Rã đông tinh trùng.
• B. Tiêm tinh trùng vào trứng cá.
• C. Pha loãng tinh trùng với dung dịch bảo quản lạnh.
• D. Cho tinh trùng tiếp xúc trực tiếp với nitơ lỏng.

Câu 17: Một trong những thách thức khi áp dụng kỹ thuật gây đa bội thể ở quy mô công nghiệp là gì?

• A. Cá đa bội thể thường rất dễ mắc bệnh.
• B. Kiểm soát chính xác thời điểm và cường độ sốc để đạt hiệu quả cao và tỷ lệ sống sót tốt.
• C. Cá đa bội thể yêu cầu loại thức ăn đặc biệt rất đắt tiền.
• D. Cá đa bội thể có màu sắc kém hấp dẫn người tiêu dùng.

Câu 18: Giả sử bạn là một kỹ sư công nghệ sinh học làm việc tại một trại giống cá tra. Trại đang gặp khó khăn trong việc cho cá bố mẹ đẻ trứng tự nhiên trong điều kiện nuôi nhốt. Bạn sẽ đề xuất ứng dụng công nghệ sinh học nào để giải quyết vấn đề này?

• A. Sử dụng hormone hoặc chất kích thích sinh sản để gây đẻ nhân tạo.
• B. Ứng dụng chỉ thị phân tử để chọn cá bố mẹ tốt hơn.
• C. Gây đa bội thể cho cá bố mẹ.
• D. Bảo quản lạnh tinh trùng cá tra đực.

Câu 19: Khi sử dụng hormone để điều khiển giới tính ở cá, hormone cần được xử lý ở giai đoạn phát triển nào của cá để đạt hiệu quả cao nhất?

• A. Cá trưởng thành trước khi sinh sản.
• B. Giai đoạn cá non (cá bột, cá hương) khi tuyến sinh dục chưa biệt hóa hoàn toàn.
• C. Giai đoạn cá bố mẹ sau khi sinh sản.
• D. Giai đoạn trứng đã thụ tinh trước khi nở.

Câu 20: Kỹ thuật bảo quản lạnh tinh trùng ngắn hạn thường được áp dụng khi nào?

• A. Cần vận chuyển tinh trùng đi xa trong thời gian ngắn hoặc sử dụng trong vài ngày tới.
• B. Muốn lưu trữ tinh trùng hàng chục năm để bảo tồn nguồn gen.
• C. Để tạo ra cá thể lưỡng tính.
• D. Khi muốn kiểm tra chất lượng tinh trùng trước khi sử dụng.

Câu 21: Phân tích tại sao việc sử dụng chỉ thị phân tử trong chọn giống thủy sản giúp "giảm công lao động" như đã đề cập trong một số tài liệu?

• A. Chỉ thị phân tử giúp tự động hóa hoàn toàn quá trình cho ăn.
• B. Chỉ thị phân tử loại bỏ nhu cầu theo dõi sức khỏe cá hàng ngày.
• C. Giúp sàng lọc và loại bỏ sớm cá thể không mong muốn ở giai đoạn non, giảm công chăm sóc đàn lớn.
• D. Chỉ thị phân tử làm giảm số lần thu hoạch cá.

Câu 22: Nếu mục tiêu là tạo ra một quần thể cá có khả năng chống chịu tốt hơn với nhiệt độ cao, công nghệ sinh học nào có tiềm năng ứng dụng trực tiếp nhất trong việc xác định và chọn lọc cá bố mẹ mang đặc điểm này?

• A. Ứng dụng chỉ thị phân tử.
• B. Điều khiển giới tính.
• C. Gây đa bội thể.
• D. Bảo quản lạnh tinh trùng.

Câu 23: Việc sử dụng hormone để điều khiển giới tính cá có thể gặp phải những hạn chế hoặc rủi ro nào?

• A. Làm giảm tốc độ tăng trưởng của cá.
• B. Khiến cá dễ mắc bệnh hơn.
• C. Làm giảm màu sắc hấp dẫn của cá.
• D. Có thể gây tồn dư hormone trong sản phẩm và ảnh hưởng đến môi trường nếu không kiểm soát chặt chẽ.

Câu 24: Kỹ thuật gây đa bội thể, đặc biệt là tạo cá tam bội, được xem là một phương pháp "an toàn" hơn so với cá chuyển gen (GMO) ở khía cạnh nào?

• A. Cá tam bội không cần sử dụng thức ăn công nghiệp.
• B. Cá tam bội có khả năng kháng bệnh tốt hơn hẳn cá chuyển gen.
• C. Cá tam bội thường vô sinh, giảm nguy cơ phát tán vật liệu di truyền ra môi trường.
• D. Quy trình tạo cá tam bội đơn giản hơn nhiều so với cá chuyển gen.

Câu 25: Giả sử bạn cần lưu trữ tinh trùng của một loại cá nước ngọt quý hiếm trong một thời gian dài (vài năm) để phục vụ cho chương trình bảo tồn nguồn gen quốc gia. Phương pháp bảo quản nào là phù hợp nhất?

• A. Bảo quản trong tủ lạnh ở 4°C.
• B. Bảo quản trong nitơ lỏng ở -196°C.
• C. Sấy khô tinh trùng ở nhiệt độ phòng.
• D. Trộn tinh trùng với cát ẩm và giữ mát.

Câu 26: Chỉ thị phân tử thường được sử dụng trong chọn giống thủy sản để sàng lọc các đặc điểm nào?

• A. Chỉ các đặc điểm liên quan đến màu sắc cơ thể.
• B. Chỉ các đặc điểm liên quan đến hình dạng vây.
• C. Chỉ các đặc điểm liên quan đến tập tính ăn mồi.
• D. Các đặc điểm kinh tế quan trọng như tốc độ tăng trưởng, khả năng kháng bệnh, chất lượng sản phẩm.

Câu 27: Khi thực hiện điều khiển giới tính để tạo cá toàn đực bằng hormone, cần đặc biệt lưu ý điều gì để đảm bảo hiệu quả và an toàn?

• A. Chỉ sử dụng hormone tự nhiên, không dùng hormone tổng hợp.
• B. Chỉ xử lý hormone cho cá trưởng thành chuẩn bị sinh sản.
• C. Kiểm soát chặt chẽ liều lượng, thời điểm và thời gian xử lý hormone cho cá non.
• D. Chỉ cần trộn hormone vào thức ăn một lần duy nhất.

Câu 28: So với phương pháp chọn giống truyền thống dựa trên đánh giá hình thái và hiệu suất nuôi thực tế, việc sử dụng chỉ thị phân tử trong chọn giống thủy sản mang lại lợi thế vượt trội nào?

• A. Tăng số lượng cá thể bố mẹ được chọn.
• B. Rút ngắn chu kỳ chọn lọc và tăng độ chính xác, đặc biệt với các tính trạng khó đánh giá trực tiếp.
• C. Loại bỏ hoàn toàn nhu cầu về không gian nuôi thử nghiệm.
• D. Chỉ áp dụng được cho một số ít loài cá phổ biến.

Câu 29: Tại sao kỹ thuật gây đa bội thể lại đặc biệt hữu ích cho việc nuôi các loài thủy sản mà sản phẩm chính là thịt (không phải trứng hay mục đích sinh sản)?

• A. Cá đa bội thể thường vô sinh, tập trung năng lượng cho tăng trưởng cơ bắp thay vì sinh sản.
• B. Cá đa bội thể có màu sắc thịt hấp dẫn hơn.
• C. Cá đa bội thể có xương ít hơn cá lưỡng bội.
• D. Cá đa bội thể có khả năng tiêu hóa tốt hơn.

Câu 30: Trong quy trình bảo quản lạnh tinh trùng dài hạn, bước "làm lạnh chậm" trước khi chuyển sang nitơ lỏng có vai trò gì?

• A. Giúp tinh trùng hoạt động mạnh hơn.
• B. Loại bỏ chất bảo quản lạnh khỏi tinh trùng.
• C. Kích thích tinh trùng thụ tinh.
• D. Giảm thiểu tổn thương tế bào do sốc nhiệt và hình thành tinh thể băng bên trong.