Trắc nghiệm Đăm Săn đi chinh phục nữ thần Mặt Trời - Chân trời sáng tạo - Đề 05 được xây dựng với nhiều câu hỏi chất lượng, sát với nội dung chương trình học, giúp bạn dễ dàng ôn tập và kiểm tra kiến thức hiệu quả. Hãy cùng bắt đầu làm bài tập trắc nghiệm ngay để nâng cao hiểu biết và chuẩn bị tốt cho kỳ thi sắp tới!
Câu 1: Trong sử thi Đăm Săn, hành trình "đi chinh phục nữ thần Mặt Trời" của Đăm Săn có thể được hiểu là biểu hiện của khát vọng nào ở người anh hùng sử thi Ê-đê?
- A. Khát vọng có được tình yêu đôi lứa thuần túy.
- B. Khát vọng giàu sang, tích trữ của cải vật chất.
- C. Khát vọng vượt qua giới hạn của phàm trần, vươn tới cái thiêng liêng, bất tử.
- D. Khát vọng xây dựng một buôn làng hùng mạnh nhất.
Câu 2: Khi đến nhà Đăm Par Kvây, Đăm Săn được miêu tả qua những hành động và hình ảnh giàu tính phóng đại như "giậm chân trên sàn sân, hai lần sàn sân làm như vỗ cánh, bảy hàng cột nhà chao qua chao lại". Biện pháp nghệ thuật chủ yếu được sử dụng ở đây là gì và nhằm mục đích gì?
- A. Nghệ thuật phóng đại (hyperbole), nhấn mạnh sức mạnh và khí phách phi thường của Đăm Săn.
- B. Nghệ thuật so sánh, cho thấy sự tương đồng giữa Đăm Săn và sức mạnh tự nhiên.
- C. Nghệ thuật ẩn dụ, gợi ý về một sức mạnh tiềm ẩn bên trong Đăm Săn.
- D. Nghệ thuật nhân hóa, làm cho ngôi nhà trở nên sống động hơn.
Câu 3: Phân tích lời khuyên của Đăm Par Kvây dành cho Đăm Săn khi nghe ý định đi bắt Nữ thần Mặt Trời: "Tôi cột diêng bằng thừng, tôi trói diêng bằng dây, tôi không cho diêng đi vào đấy đâu...". Lời nói này thể hiện điều gì về quan niệm của cộng đồng Ê-đê lúc bấy giờ?
- A. Đề cao việc chinh phục mọi mục tiêu, kể cả những điều thiêng liêng.
- B. Thừa nhận và kính sợ trước sức mạnh, sự thiêng liêng của các đấng tối cao (Trời, Đất).
- C. Khinh thường những kẻ có khát vọng lớn lao, vượt ra ngoài buôn làng.
- D. Tin rằng con người có thể dễ dàng kiểm soát và chinh phục tự nhiên.
Câu 4: Thái độ của Đăm Săn khi nghe Đăm Par Kvây cảnh báo về "rừng thiêng của Nhà Trời" ("chông lớn nhiều như lông nhím, chông nhỏ nhiều như lông chó") cho thấy phẩm chất nổi bật nào của người anh hùng sử thi?
- A. Sự thận trọng và biết lắng nghe lời khuyên.
- B. Sự sợ hãi trước những thử thách nguy hiểm.
- C. Lòng dũng cảm phi thường và ý chí quyết tâm vượt qua mọi trở ngại.
- D. Sự thiếu suy nghĩ và liều lĩnh mù quáng.
Câu 5: Hình ảnh Nữ thần Mặt Trời được miêu tả là "con của Thần Đất và Thần Trời". Chi tiết này có ý nghĩa gì trong việc xây dựng hình tượng nhân vật và gợi mở về bản chất của nàng?
- A. Nhấn mạnh vẻ đẹp tuyệt mỹ không gì sánh kịp của nàng.
- B. Giải thích lý do vì sao nàng sống ở một nơi xa xôi, khó đến.
- C. Thể hiện nàng là một người có quyền lực tối thượng trong thế giới các thần linh.
- D. Biểu tượng cho sự kết hợp của hai yếu tố thiêng liêng, tối cao trong vũ trụ quan Ê-đê, gợi ra sự bất khả xâm phạm của nàng.
Câu 6: Khi Đăm Săn bày tỏ ý định muốn Nữ thần Mặt Trời làm vợ lẽ, nàng từ chối và giải thích lý do: "Ta là Nữ thần Mặt Trời, nơi ta ở là nơi cuối đất chân trời... nếu ta đi, muôn vật sẽ chết hết". Lời giải thích này cho thấy vai trò và ý nghĩa biểu tượng nào của Nữ thần Mặt Trời?
- A. Nàng là biểu tượng của sự sống, nguồn duy trì sự tồn tại của vạn vật trên mặt đất.
- B. Nàng chỉ là một người phụ nữ bình thường không có tình cảm với Đăm Săn.
- C. Nàng sợ hãi trước sức mạnh và sự giàu có của Đăm Săn.
- D. Nàng đã có chồng và không thể kết hôn với ai khác.
Câu 7: Đăm Săn được miêu tả là một tù trưởng giàu mạnh, "đầu đội khăn nhiễu, vai mang vải hoa", tự tin rằng "không ai dám chống lại". Chi tiết này, kết hợp với hành động đi chinh phục Nữ thần Mặt Trời, thể hiện mâu thuẫn nội tại nào trong hình tượng Đăm Săn?
- A. Mâu thuẫn giữa tài năng và sự thiếu quyết đoán.
- B. Mâu thuẫn giữa ước mơ và thực tế cuộc sống buôn làng.
- C. Mâu thuẫn giữa sức mạnh và vị thế của người anh hùng trong thế giới con người với giới hạn của phàm trần khi đối diện với thế giới thần linh.
- D. Mâu thuẫn giữa tình yêu và trách nhiệm với buôn làng.
Câu 8: Đoạn trích miêu tả hành trình Đăm Săn đến nhà Nữ thần Mặt Trời là một chặng đường "vượt biết bao là rừng rậm núi xanh". Cách miêu tả này, tuy không đi sâu vào chi tiết cụ thể, nhưng có tác dụng gì trong việc khắc họa tính chất của cuộc hành trình?
- A. Gợi lên vẻ đẹp hoang sơ của thiên nhiên.
- B. Nhấn mạnh sự xa xôi, hiểm trở của nơi ở Nữ thần Mặt Trời, làm nổi bật quyết tâm và khó khăn của Đăm Săn.
- C. Thể hiện sự dễ dàng trong việc đi lại của người anh hùng.
- D. Mô tả chi tiết hệ sinh thái của vùng đất Ê-đê.
Câu 9: Cái chết của Đăm Săn được miêu tả là ngựa và người "lún dần xuống mặt đất" khi Mặt Trời càng lên cao. Hình ảnh này mang ý nghĩa biểu tượng gì về sự trừng phạt đối với Đăm Săn?
- A. Là sự trừng phạt kết hợp từ cả Thần Đất (lún xuống đất) và Thần Trời (sức mạnh của Mặt Trời), cho thấy Đăm Săn đã phạm vào giới hạn của cả hai cõi.
- B. Chỉ đơn thuần là một tai nạn ngẫu nhiên trên đường về.
- C. Thể hiện sự tức giận của Nữ thần Mặt Trời đối với hành động của Đăm Săn.
- D. Biểu tượng cho sự mệt mỏi và kiệt sức của Đăm Săn sau chuyến đi.
Câu 10: Đoạn trích "Đăm Săn đi chinh phục nữ thần Mặt Trời" kết thúc bằng cái chết của Đăm Săn. Kết thúc này khác biệt so với các chiến công trước đây của chàng (như đánh bại Mtao Mxây, Mtao Grư). Sự khác biệt này có ý nghĩa gì về thông điệp mà sử thi muốn truyền tải?
- A. Khẳng định người anh hùng cuối cùng cũng phải thất bại.
- B. Cho thấy Nữ thần Mặt Trời mạnh hơn tất cả kẻ thù trước đây của Đăm Săn.
- C. Phê phán Đăm Săn vì đã quá tham vọng.
- D. Cảnh báo về giới hạn của con người phàm trần khi muốn chinh phục những điều thuộc về thế giới thiêng liêng, vũ trụ.
Câu 11: Phân tích đoạn miêu tả Đăm Săn "trông nghênh nghênh như con rắn trong hang, ngang ngang như con cọp trong đầm, như con tê giác trong thung". Biện pháp so sánh ở đây có tác dụng gì trong việc khắc họa Đăm Săn?
- A. Gợi lên vẻ ngoài hiền lành, gần gũi với thiên nhiên của Đăm Săn.
- B. Nhấn mạnh vẻ oai vệ, dũng mãnh, đầy sức sống và bản năng của một dũng sĩ gắn bó với núi rừng.
- C. Cho thấy Đăm Săn là một người hiểm độc, nguy hiểm.
- D. Mô tả Đăm Săn có dáng vẻ mệt mỏi, uể oải.
Câu 12: Khi Đăm Săn đến nhà Đăm Par Kvây, cách tiếp đón của gia đình Đăm Par Kvây ("kẻ giữ ngựa tháo yên, người đưa lời thăm hỏi,...", trải chiếu, giết gà, mang rượu) cho thấy điều gì về văn hóa, phong tục của người Ê-đê được thể hiện trong sử thi?
- A. Sự hiếu khách, trọng thị đối với khách quý, đặc biệt là người anh hùng, tù trưởng.
- B. Sự keo kiệt, chỉ tiếp đãi qua loa.
- C. Sự sợ hãi và e dè đối với Đăm Săn.
- D. Phong tục cúng bái các vị thần trước khi tiếp khách.
Câu 13: Trong cuộc đối thoại với Nữ thần Mặt Trời, Đăm Săn nói: "Ta không đến đây để uống nước đâu. Ta đến đây để hỏi Nữ thần Mặt Trời có bằng lòng làm vợ lẽ ta không?". Lời nói này thể hiện rõ nhất phẩm chất nào của Đăm Săn?
- A. Sự lịch sự và nhã nhặn trong giao tiếp.
- B. Sự rụt rè và thiếu tự tin.
- C. Tính cách thẳng thắn, quyết đoán và có phần ngang tàng, bất chấp.
- D. Sự khôn khéo, dùng lời lẽ để thuyết phục.
Câu 14: Nữ thần Mặt Trời giải thích lý do từ chối Đăm Săn một phần vì "nơi ta ở là nơi cuối đất chân trời". Chi tiết về không gian sống của Nữ thần Mặt Trời gợi ý điều gì về vị thế và bản chất của nàng trong thế giới sử thi?
- A. Nàng sống ở một nơi rất xa buôn làng Ê-đê.
- B. Nàng thuộc về một cõi thiêng liêng, xa vời, nằm ngoài tầm với của con người phàm trần.
- C. Nàng là người cô đơn, sống ẩn dật.
- D. Nơi nàng ở là biên giới giữa các bộ tộc.
Câu 15: Đăm Săn được xem là người anh hùng tiêu biểu của cộng đồng. Tuy nhiên, hành động đi chinh phục Nữ thần Mặt Trời và cái kết bi kịch của chàng cho thấy sự khác biệt cơ bản giữa "thế giới anh hùng" của Đăm Săn và "thế giới thiêng liêng" của các thần linh. Sự khác biệt này được thể hiện rõ nhất qua khía cạnh nào?
- A. Thế giới anh hùng có chiến tranh, thế giới thiêng liêng không có.
- B. Thế giới anh hùng có tình yêu, thế giới thiêng liêng không có.
- C. Thế giới anh hùng có buôn làng, thế giới thiêng liêng không có.
- D. Thế giới anh hùng bị chi phối bởi sức mạnh và danh vọng trong phạm vi phàm trần, còn thế giới thiêng liêng là cõi bất tử, tối cao, nằm ngoài quy luật của con người.
Câu 16: Khi miêu tả Đăm Săn "nói nói cười cười, tiếng oang oang như sấm gầm sét dậy", sử thi tiếp tục sử dụng biện pháp phóng đại để khắc họa điều gì về người anh hùng?
- A. Sức sống mãnh liệt, giọng nói vang dội, uy lực, tương xứng với tầm vóc của một tù trưởng lẫy lừng.
- B. Tính cách nóng nảy, dễ tức giận.
- C. Sự nhút nhát, nói năng nhỏ nhẹ.
- D. Khả năng điều khiển sấm sét.
Câu 17: Mặc dù Nữ thần Mặt Trời từ chối, Đăm Săn vẫn giữ vững ý định và lên đường. Điều này cho thấy Đăm Săn là người như thế nào trong việc theo đuổi mục tiêu?
- A. Dễ dàng từ bỏ khi gặp khó khăn.
- B. Kiên trì, quyết tâm cao độ, thậm chí có phần cố chấp và liều lĩnh.
- C. Luôn lắng nghe và làm theo lời khuyên của bạn bè.
- D. Chỉ hành động khi chắc chắn thành công.
Câu 18: Đoạn trích thể hiện văn hóa tâm linh của dân tộc Ê-đê qua hình ảnh Nữ thần Mặt Trời. Hình ảnh này cho thấy người Ê-đê xưa có quan niệm gì về các hiện tượng tự nhiên?
- A. Coi các hiện tượng tự nhiên là ngẫu nhiên, không có ý nghĩa gì đặc biệt.
- B. Cho rằng con người có thể dễ dàng chi phối và điều khiển các hiện tượng tự nhiên.
- C. Thiêng liêng hóa các hiện tượng tự nhiên (như Mặt Trời), gắn chúng với các đấng thần linh và coi đó là nguồn sống cần được tôn thờ, kính sợ.
- D. Xem Mặt Trời là kẻ thù cần phải chinh phục.
Câu 19: Ý nghĩa cảnh báo về "giới hạn của con người" được rút ra từ cái chết của Đăm Săn có còn giá trị trong xã hội hiện đại không? Vì sao?
- A. Còn giá trị. Nó nhắc nhở con người về sự khiêm tốn trước tự nhiên, vũ trụ và những quy luật vượt tầm kiểm soát của mình, tránh sự kiêu ngạo thái quá.
- B. Không còn giá trị. Khoa học kỹ thuật hiện đại đã giúp con người chinh phục mọi giới hạn.
- C. Chỉ còn giá trị trong lĩnh vực tâm linh, không liên quan đến đời sống thực tế.
- D. Giá trị chỉ mang tính lịch sử, thể hiện quan niệm của người xưa.
Câu 20: Trong sử thi Đăm Săn, hình ảnh người anh hùng thường được xây dựng dựa trên những đặc điểm nào? Hãy phân tích cách đoạn trích "Đăm Săn đi chinh phục nữ thần Mặt Trời" tiếp tục thể hiện những đặc điểm đó.
- A. Chỉ tập trung vào trí tuệ và sự khôn ngoan.
- B. Chỉ nhấn mạnh vào vẻ ngoài đẹp đẽ.
- C. Chủ yếu khắc họa một người có số phận bi kịch.
- D. Thể hiện sức mạnh phi thường (qua phóng đại), ý chí quyết tâm cao độ, lòng dũng cảm và khát vọng vươn tới những điều lớn lao (chinh phục Nữ thần Mặt Trời).
Câu 21: Phân tích vai trò của yếu tố kì ảo trong đoạn trích. Yếu tố này góp phần tạo nên đặc trưng thể loại sử thi như thế nào?
- A. Yếu tố kì ảo (nhà thần lung lay, Nữ thần Mặt Trời là con thần, cái chết kì lạ) góp phần xây dựng không gian sử thi rộng lớn, phi thường, nơi con người và thần linh giao thoa, làm nổi bật tầm vóc và khát vọng vượt giới hạn của người anh hùng.
- B. Yếu tố kì ảo chỉ làm cho câu chuyện thêm phần hấp dẫn, ly kỳ.
- C. Yếu tố kì ảo làm giảm tính chân thực của câu chuyện.
- D. Yếu tố kì ảo thể hiện sự sợ hãi của con người trước tự nhiên.
Câu 22: Đoạn trích "Đăm Săn đi chinh phục nữ thần Mặt Trời" thể hiện cái nhìn của người Ê-đê xưa về mối quan hệ giữa con người và vũ trụ, tự nhiên như thế nào?
- A. Con người là trung tâm, có thể chi phối mọi thứ.
- B. Con người hoàn toàn bất lực trước tự nhiên.
- C. Con người tồn tại trong một vũ trụ có trật tự, nơi các đấng thiêng liêng (Trời, Đất, Mặt Trời) có sức mạnh tối cao và con người cần tôn trọng giới hạn của mình.
- D. Con người và tự nhiên là hai thực thể hoàn toàn tách biệt.
Câu 23: So sánh hành trình chiến đấu với Mtao Mxây/Mtao Grư và hành trình đi chinh phục Nữ thần Mặt Trời của Đăm Săn. Điểm khác biệt cốt lõi về bản chất của hai loại hành trình này là gì?
- A. Hành trình chiến đấu là để bảo vệ buôn làng, còn hành trình chinh phục Nữ thần Mặt Trời là vì lợi ích cá nhân.
- B. Hành trình chiến đấu là cuộc đối đầu giữa những người anh hùng cùng cõi phàm trần để giành quyền lực và danh dự trong thế giới con người; hành trình chinh phục Nữ thần Mặt Trời là nỗ lực vượt qua giới hạn phàm trần để vươn tới cõi thiêng liêng.
- C. Hành trình chiến đấu dễ dàng hơn hành trình chinh phục Nữ thần Mặt Trời.
- D. Hành trình chiến đấu có sự giúp đỡ của cộng đồng, hành trình chinh phục Nữ thần Mặt Trời thì không.
Câu 24: Nghệ thuật kể chuyện trong sử thi Đăm Săn thường có sự xen kẽ giữa văn xuôi và văn vần, sử dụng nhiều điệp ngữ, lặp cấu trúc. Tác dụng của những đặc điểm nghệ thuật này là gì?
- A. Giúp câu chuyện trở nên ngắn gọn, súc tích hơn.
- B. Chỉ đơn thuần là cách thức ghi nhớ câu chuyện của người kể chuyện dân gian.
- C. Tạo nhịp điệu, âm hưởng hào hùng, tráng lệ đặc trưng của sử thi, giúp người nghe dễ tiếp nhận và ghi nhớ, đồng thời nhấn mạnh cảm xúc hoặc chi tiết quan trọng.
- D. Làm cho câu chuyện trở nên khó hiểu đối với người nghe.
Câu 25: Khi Nữ thần Mặt Trời nói "Ta là Nữ thần Mặt Trời, nơi ta ở là nơi cuối đất chân trời", câu nói này không chỉ mô tả vị trí địa lý mà còn gợi lên điều gì về khoảng cách giữa thế giới của Nữ thần và thế giới của Đăm Săn?
- A. Một khoảng cách vật lý có thể dễ dàng vượt qua.
- B. Khoảng cách do sự khác biệt về văn hóa.
- C. Khoảng cách xã hội giữa một tù trưởng và một người bình thường.
- D. Một khoảng cách mang tính bản chất giữa cõi phàm trần và cõi thiêng liêng, không thể san lấp bằng ý chí hay sức mạnh của con người.
Câu 26: Dựa vào cách Đăm Săn đối thoại với Đăm Par Kvây và Nữ thần Mặt Trời, có thể nhận xét gì về phong cách giao tiếp của người anh hùng sử thi?
- A. Trực tiếp, thẳng thắn, bộc lộ rõ ý chí và khát vọng của bản thân, ít dùng lời lẽ vòng vo hay che giấu.
- B. Khéo léo, uyển chuyển, dùng lý lẽ để thuyết phục.
- C. Nhút nhát, ngại bày tỏ quan điểm cá nhân.
- D. Thích lắng nghe người khác hơn là nói về mình.
Câu 27: Việc sử thi miêu tả cái chết của Đăm Săn là sự kết hợp của việc lún xuống đất (liên quan đến Thần Đất) và sức nóng của Mặt Trời (liên quan đến Thần Trời) có ý nghĩa gì về sự hài hòa hay xung đột trong vũ trụ quan của người Ê-đê?
- A. Thể hiện sự xung đột giữa các vị thần.
- B. Cho thấy sự thống trị của Thần Trời đối với Thần Đất.
- C. Gợi ý về một trật tự vũ trụ nơi Thần Đất và Thần Trời cùng tồn tại và có thể cùng tác động để duy trì sự cân bằng hoặc trừng phạt khi trật tự bị phá vỡ.
- D. Chỉ là sự trùng hợp ngẫu nhiên về các yếu tố tự nhiên.
Câu 28: Đoạn trích này có thể được xem là một bài học về sự khiêm tốn của con người trước tự nhiên và vũ trụ không? Vì sao?
- A. Có. Cái chết của Đăm Săn sau khi cố gắng chinh phục Nữ thần Mặt Trời là lời nhắc nhở rằng con người có giới hạn và không thể vượt qua những quy luật hoặc sức mạnh thiêng liêng của vũ trụ.
- B. Không. Câu chuyện chỉ đơn thuần ca ngợi lòng dũng cảm của Đăm Săn.
- C. Chỉ là bài học về việc không nên đi vào rừng thiêng.
- D. Bài học chính là về tình bạn giữa Đăm Săn và Đăm Par Kvây.
Câu 29: Văn bản "Đăm Săn đi chinh phục nữ thần Mặt Trời" được trích từ sử thi "Đăm Săn". Đặc điểm nào của đoạn trích cho thấy nó là một phần của thể loại sử thi anh hùng?
- A. Chỉ tập trung vào đời sống sinh hoạt hàng ngày của cộng đồng.
- B. Nhân vật chính là một người bình thường với những lo toan đời thường.
- C. Cốt truyện đơn giản, không có xung đột lớn.
- D. Khắc họa nhân vật trung tâm là người anh hùng mang tầm vóc sử thi với những phẩm chất phi thường, có khát vọng lớn lao, đối diện với những thử thách mang tính vũ trụ hoặc siêu nhiên.
Câu 30: Từ câu chuyện về Đăm Săn và Nữ thần Mặt Trời, chúng ta có thể hiểu thêm điều gì về quan niệm "cái đẹp" trong văn hóa Ê-đê được thể hiện qua sử thi?
- A. Cái đẹp chỉ nằm ở hình thức bên ngoài của con người.
- B. Cái đẹp lý tưởng có thể gắn liền với sự thiêng liêng, cao cả, thậm chí là bất khả xâm phạm, nằm ngoài tầm với của con người phàm tục.
- C. Cái đẹp là thứ có thể dễ dàng chinh phục bằng sức mạnh.
- D. Cái đẹp chỉ tồn tại trong thế giới của các tù trưởng giàu có.