Đề Trắc nghiệm Địa Lí 10 – Chân trời sáng tạo – Bài 14: Đất

Câu 1: Đất là một vật thể tự nhiên tổng hợp. Thành phần nào sau đây của đất đóng vai trò cung cấp vật chất vô cơ chủ yếu và quyết định thành phần khoáng vật của đất?

• A. Thành phần hữu cơ (mùn)
• B. Nước và không khí
• C. Thành phần vô cơ (khoáng vật)
• D. Sinh vật trong đất

Câu 2: Xem xét các yếu tố hình thành đất: Khí hậu (nhiệt độ, lượng mưa), Đá mẹ, Sinh vật, Địa hình, Thời gian, Con người. Nhân tố nào có vai trò cung cấp vật chất hữu cơ và ảnh hưởng mạnh mẽ đến cấu trúc tầng đất mặt?

• A. Khí hậu
• B. Sinh vật
• C. Địa hình
• D. Đá mẹ

Câu 3: Ở vùng khí hậu nhiệt đới ẩm gió mùa như Việt Nam, quá trình phong hóa hóa học diễn ra mạnh mẽ do nhiệt độ và độ ẩm cao. Điều này ảnh hưởng như thế nào đến quá trình hình thành đất Feralit?

• A. Tăng cường tích lũy mùn ở tầng đất mặt.
• B. Làm chậm quá trình phong hóa đá mẹ.
• C. Giảm độ chua của đất do rửa trôi ion H+.
• D. Gây rửa trôi mạnh các chất bazơ, tích tụ oxit sắt, nhôm.

Câu 4: Độ phì của đất là một trong những tính chất quan trọng nhất, phản ánh khả năng cung cấp các yếu tố cần thiết cho thực vật. Yếu tố nào sau đây không trực tiếp thể hiện độ phì của đất?

• A. Màu sắc đất.
• B. Hàm lượng chất dinh dưỡng (đạm, lân, kali,...).
• C. Khả năng giữ nước và thoát nước hợp lý.
• D. Sự hiện diện của vi sinh vật có lợi.

Câu 5: Quan sát sơ đồ lát cắt ngang qua một sườn đồi. Ở phần đỉnh đồi và sườn dốc, tầng đất thường mỏng, nghèo dinh dưỡng và dễ bị xói mòn. Ngược lại, ở chân đồi và thung lũng, tầng đất thường dày hơn và giàu dinh dưỡng. Nhân tố hình thành đất nào giải thích rõ nhất sự khác biệt này?

• A. Đá mẹ
• B. Khí hậu
• C. Thời gian
• D. Địa hình

Câu 6: Cấu trúc đất (cấu tượng) là sự sắp xếp của các hạt khoáng và hữu cơ thành các tập hợp (viên, cục). Tại sao cấu trúc đất tốt (ví dụ: cấu tượng hạt, cục) lại quan trọng đối với sự phát triển của cây trồng?

• A. Giảm khả năng thoát nước, gây úng cho rễ cây.
• B. Làm tăng độ chặt của đất, cản trở sự phát triển của rễ.
• C. Cải thiện sự lưu thông của nước và không khí trong đất.
• D. Chỉ ảnh hưởng đến màu sắc đất chứ không ảnh hưởng đến cây trồng.

Câu 7: Đất phù sa ở các đồng bằng thường rất màu mỡ và thích hợp cho sản xuất nông nghiệp thâm canh. Điều nào sau đây giải thích chính xác nhất đặc điểm này của đất phù sa?

• A. Được hình thành trên đá mẹ giàu khoáng chất.
• B. Được bồi tụ bởi vật liệu trầm tích giàu dinh dưỡng từ sông, biển.
• C. Quá trình phong hóa hóa học diễn ra rất chậm.
• D. Thường hình thành ở vùng địa hình dốc, dễ thoát nước.

Câu 8: Tầng đất nào trong phẫu diện đất (soil profile) thường chứa nhiều chất hữu cơ nhất, có màu sẫm và là nơi tập trung nhiều rễ cây và hoạt động của vi sinh vật?

• A. Tầng A (Tầng mặt)
• B. Tầng B (Tầng tích tụ)
• C. Tầng C (Tầng đá mẹ phân hóa)
• D. Tầng R (Đá gốc)

Câu 9: Con người tác động đến đất theo cả hướng tích cực và tiêu cực. Hoạt động nào sau đây của con người có thể dẫn đến sự suy thoái đất nghiêm trọng nhất trên diện rộng, đặc biệt ở các vùng khô hạn và bán khô hạn?

• A. Xây dựng hệ thống thủy lợi.
• B. Áp dụng các biện pháp canh tác bền vững (luân canh, xen canh).
• C. Bón phân hữu cơ cải tạo đất.
• D. Phá rừng và chăn thả gia súc quá mức.

Câu 10: Trong quá trình hình thành đất, thời gian là nhân tố quan trọng. Đất ở vùng nào sau đây thường có tuổi địa chất già nhất và phẫu diện đất có sự phân hóa tầng rõ ràng nhất?

• A. Vùng nhiệt đới ẩm.
• B. Vùng ôn đới lạnh.
• C. Vùng núi cao.
• D. Vùng cực.

Câu 11: Một khu vực có lượng mưa lớn, nhiệt độ cao và địa hình tương đối bằng phẳng. Loại đất Feralit ở đây có khả năng bị rửa trôi các chất dinh dưỡng như thế nào?

• A. Quá trình rửa trôi diễn ra rất chậm do địa hình bằng phẳng.
• B. Chất dinh dưỡng được giữ lại hoàn toàn trong tầng đất mặt.
• C. Các chất dinh dưỡng dễ bị hòa tan và rửa trôi xuống tầng sâu.
• D. Đất chỉ bị rửa trôi khoáng vật, không ảnh hưởng đến chất hữu cơ.

Câu 12: Đất ở vùng núi đá vôi (đất đỏ đá vôi - Feralit trên đá vôi) thường có đặc điểm gì khác biệt so với đất Feralit hình thành trên các loại đá mẹ khác (ví dụ: đá badan)?

• A. Tầng đất thường rất dày và nghèo mùn.
• B. Chứa nhiều oxit sắt và nhôm hơn.
• C. Độ chua rất cao do thiếu canxi.
• D. Thường giàu canxi và có độ chua thấp hơn.

Câu 13: Việc trồng cây che phủ đất hoặc áp dụng phương pháp canh tác theo đường đồng mức (contour farming) trên sườn dốc có tác dụng chủ yếu gì đối với đất?

• A. Hạn chế xói mòn và rửa trôi đất.
• B. Làm tăng độ chua của đất.
• C. Giảm hàm lượng mùn trong đất.
• D. Thúc đẩy quá trình laterit hóa.

Câu 14: Thành phần nào của đất đóng vai trò "bộ đệm", giúp đất duy trì độ ẩm, cung cấp dinh dưỡng và cải thiện cấu trúc đất?

• A. Cát
• B. Sét
• C. Mùn
• D. Sỏi

Câu 15: Tại sao đất ở vùng ôn đới thường giàu mùn hơn so với đất ở vùng nhiệt đới ẩm, mặc dù sinh khối thực vật ở nhiệt đới rất lớn?

• A. Vì thực vật ở ôn đới cung cấp nhiều chất hữu cơ hơn.
• B. Vì quá trình phân giải chất hữu cơ ở ôn đới diễn ra chậm hơn.
• C. Vì đất ôn đới ít bị rửa trôi chất hữu cơ.
• D. Vì đá mẹ ở ôn đới giàu khoáng chất hơn.

Câu 16: Quá trình hình thành đất chịu ảnh hưởng của nhiều nhân tố tương tác. Nếu một khu vực có đá mẹ là đá granit (chứa nhiều silic), khí hậu lạnh và ẩm, địa hình tương đối bằng phẳng. Dự đoán loại đất chính hình thành ở đây sẽ có đặc điểm gì?

• A. Đất chua, tầng rửa trôi màu xám trắng do tích lũy silic.
• B. Đất đỏ vàng giàu oxit sắt, nhôm.
• C. Đất đen giàu mùn, cấu trúc hạt.
• D. Đất mặn do tích tụ muối.

Câu 17: Đất bị nhiễm mặn là một vấn đề suy thoái đất phổ biến ở các vùng khô hạn hoặc ven biển. Nguyên nhân chính gây ra tình trạng nhiễm mặn này là gì?

• A. Sự tích lũy oxit sắt và nhôm.
• B. Quá trình rửa trôi mạnh các ion bazơ.
• C. Sự bốc hơi nước mạnh làm muối từ nước ngầm tích tụ trên bề mặt.
• D. Thiếu chất hữu cơ trong đất.

Câu 18: Lớp vỏ phong hóa (weathering mantle) nằm giữa lớp đất (lớp phủ thổ nhưỡng) và đá gốc. Lớp vỏ phong hóa được hình thành từ quá trình nào?

• A. Quá trình tích lũy mùn.
• B. Quá trình phong hóa đá gốc.
• C. Quá trình bồi tụ vật liệu từ nơi khác đến.
• D. Quá trình hoạt động của sinh vật đất.

Câu 19: Thành phần cơ giới của đất (tỷ lệ các hạt cát, limon, sét) ảnh hưởng lớn đến tính chất vật lý của đất. Loại đất nào sau đây thường có khả năng giữ nước kém nhất và dễ bị khô hạn?

• A. Đất cát.
• B. Đất sét.
• C. Đất thịt (hỗn hợp cát, limon, sét).
• D. Đất phù sa.

Câu 20: Biện pháp canh tác nào sau đây giúp tăng hàm lượng chất hữu cơ và cải thiện cấu trúc đất một cách hiệu quả?

• A. Sử dụng thuốc bảo vệ thực vật hóa học.
• B. Canh tác độc canh một loại cây trồng.
• C. Đốt rơm rạ sau thu hoạch.
• D. Bón phân hữu cơ, trồng cây phân xanh.

Câu 21: Trong phẫu diện đất, tầng B (tầng tích tụ) thường có đặc điểm gì?

• A. Chứa nhiều mùn nhất và màu sẫm.
• B. Là nơi tích tụ các vật liệu bị rửa trôi từ tầng trên xuống.
• C. Chỉ bao gồm đá gốc chưa phong hóa.
• D. Là lớp thảm mục thực vật trên bề mặt.

Câu 22: Nhân tố nào sau đây đóng vai trò là nguồn cung cấp năng lượng và độ ẩm, ảnh hưởng đến tốc độ phong hóa, hoạt động sinh vật và chế độ nước, nhiệt trong đất?

• A. Khí hậu.
• B. Địa hình.
• C. Đá mẹ.
• D. Thời gian.

Câu 23: Tại sao đất ở các vùng đầm lầy hoặc ngập nước thường có màu xám hoặc xanh xám và hàm lượng chất hữu cơ cao nhưng lại kém màu mỡ cho đa số cây trồng cạn?

• A. Do chứa nhiều đá mẹ giàu silic.
• B. Do quá trình rửa trôi mạnh các chất bazơ.
• C. Do điều kiện yếm khí (thiếu oxy) làm chậm phân giải hữu cơ và gây khử các hợp chất sắt, mangan.
• D. Do bị nhiễm mặn nặng.

Câu 24: Hoạt động nào sau đây của con người có thể gây ra tình trạng đất bị bạc màu nhanh chóng do mất lớp đất mặt giàu dinh dưỡng?

• A. Xây dựng bậc thang trên sườn dốc.
• B. Đốt nương làm rẫy trên sườn đồi.
• C. Trồng rừng phòng hộ.
• D. Áp dụng luân canh cây trồng.

Câu 25: Đất là nguồn sống không chỉ cho thực vật mà còn là môi trường sống của vô số sinh vật. Vai trò nào sau đây của đất là quan trọng nhất đối với hoạt động sản xuất nông nghiệp của con người?

• A. Lưu giữ các di tích khảo cổ.
• B. Là nơi xây dựng nhà cửa, công trình.
• C. Cung cấp môi trường và dinh dưỡng cho cây trồng.
• D. Điều hòa nhiệt độ không khí.

Câu 26: Trong quá trình hình thành đất, vai trò của vi sinh vật là gì?

• A. Phân giải xác hữu cơ và tổng hợp mùn.
• B. Cung cấp vật chất vô cơ từ đá mẹ.
• C. Gây xói mòn và rửa trôi đất.
• D. Làm tăng độ chua của đất một cách thụ động.

Câu 27: So sánh đất trên sườn dốc và đất ở thung lũng cùng một khu vực khí hậu và đá mẹ. Đất ở thung lũng thường có những đặc điểm nào so với đất trên sườn dốc?

• A. Mỏng hơn và nghèo dinh dưỡng hơn.
• B. Dễ bị xói mòn hơn.
• C. Độ dốc lớn hơn.
• D. Dày hơn và giàu dinh dưỡng hơn.

Câu 28: Đất bị nhiễm phèn (đất chua mặn) là loại đất có độ pH thấp và chứa nhiều ion Sắt, Nhôm, Lưu huỳnh. Loại đất này thường hình thành ở đâu và nguyên nhân chính là gì?

• A. Vùng cửa sông, ven biển có trầm tích giàu lưu huỳnh trong điều kiện yếm khí.
• B. Vùng núi đá vôi có lượng mưa thấp.
• C. Vùng sa mạc khô hạn.
• D. Vùng đồng bằng phù sa ngọt được bồi đắp hàng năm.

Câu 29: Biện pháp nào sau đây là không phải là cách để cải tạo và sử dụng bền vững đất bị xói mòn trên sườn dốc?

• A. Xây dựng bậc thang, bờ vùng, bờ thửa.
• B. Trồng cây theo băng, cây che phủ đất.
• C. Canh tác theo đường thẳng đứng từ đỉnh xuống chân dốc.
• D. Phủ rơm rạ, vật liệu hữu cơ trên bề mặt đất.

Câu 30: Quá trình phong hóa và hình thành đất diễn ra liên tục nhưng với tốc độ rất chậm. Lớp đất mặt (tầng A) dày 1cm có thể mất hàng trăm đến hàng nghìn năm để hình thành. Thông tin này nhấn mạnh vai trò quan trọng của nhân tố nào trong việc hình thành đất?

• A. Thời gian.
• B. Khí hậu.
• C. Sinh vật.
• D. Địa hình.

Câu 1: Quan sát sơ đồ cấu tạo các tầng đất điển hình từ trên xuống: Tầng O, Tầng A, Tầng E, Tầng B, Tầng C, Tầng R. Tầng nào sau đây chủ yếu chứa các vật liệu đá gốc chưa bị phong hóa hoặc phong hóa rất ít?

• A. Tầng O
• B. Tầng A
• C. Tầng B
• D. Tầng R

Câu 2: Tại sao ở các vùng khí hậu khô hạn, quá trình tích tụ muối và khoáng vật trong tầng đất thường diễn ra mạnh mẽ hơn so với vùng khí hậu ẩm ướt?

• A. Lượng vật chất hữu cơ phân hủy nhanh hơn.
• B. Tốc độ bốc hơi lớn hơn lượng mưa, gây hiện tượng mao dẫn nước và khoáng từ dưới lên.
• C. Hoạt động của vi sinh vật diễn ra mạnh mẽ hơn.
• D. Đá mẹ ở vùng khô hạn thường chứa nhiều muối hơn.

Câu 3: Địa hình dốc ảnh hưởng đến quá trình hình thành đất như thế nào so với địa hình bằng phẳng?

• A. Quá trình phong hóa đá mẹ diễn ra chậm hơn.
• B. Tích tụ mùn và vật liệu mịn diễn ra mạnh hơn.
• C. Xói mòn và rửa trôi diễn ra mạnh, khiến tầng đất mỏng và bạc màu hơn.
• D. Hoạt động của sinh vật đất bị hạn chế.

Câu 4: Giả sử bạn đang phân tích hai mẫu đất: Mẫu A từ một khu rừng mưa nhiệt đới ẩm và Mẫu B từ một khu rừng ôn đới. Dựa vào kiến thức về vai trò của sinh vật và khí hậu trong hình thành đất, bạn dự đoán đặc điểm nào sau đây khả năng cao đúng?

• A. Mẫu A (nhiệt đới) có tầng mùn (tầng O) mỏng hơn Mẫu B (ôn đới).
• B. Mẫu B (ôn đới) có màu đỏ đặc trưng do quá trình feralit hóa mạnh.
• C. Mẫu A (nhiệt đới) có độ pH trung tính hoặc kiềm.
• D. Mẫu B (ôn đới) có hàm lượng sét cao hơn Mẫu A.

Câu 5: Một người nông dân quyết định chuyển đổi một diện tích rừng nhiệt đới sang trồng cây công nghiệp. Sau vài năm, năng suất cây trồng giảm đáng kể, mặc dù ban đầu đất có vẻ phì nhiêu. Hiện tượng này có thể giải thích chủ yếu do yếu tố nào ảnh hưởng đến đất vùng nhiệt đới?

• A. Đá mẹ ở vùng nhiệt đới nghèo khoáng chất.
• B. Khí hậu nóng ẩm làm chậm quá trình phân hủy hữu cơ.
• C. Địa hình bằng phẳng gây ngập úng và bí khí đất.
• D. Quá trình rửa trôi (laterit hóa) diễn ra mạnh khi mất lớp phủ thực vật, làm đất chua và nghèo bazơ.

Câu 6: Độ phì nhiêu của đất là khả năng đất cung cấp đầy đủ các yếu tố cần thiết cho thực vật sinh trưởng và phát triển. Yếu tố nào sau đây KHÔNG trực tiếp quyết định độ phì nhiêu của đất?

• A. Hàm lượng mùn trong đất.
• B. Thành phần khoáng sét.
• C. Độ sâu của tầng đá gốc.
• D. Hoạt động của vi sinh vật đất.

Câu 7: So sánh đất phù sa được bồi tụ hàng năm ở đồng bằng sông Hồng và đất feralit trên đồi bazan ở Tây Nguyên. Điểm khác biệt cốt lõi về nguồn gốc vật chất tạo đất là gì?

• A. Đất phù sa hình thành từ vật liệu bồi tụ của sông ngòi, đất feralit hình thành từ phong hóa đá tại chỗ.
• B. Đất phù sa hình thành do hoạt động của sinh vật, đất feralit hình thành do khí hậu.
• C. Đất phù sa có nguồn gốc vô cơ, đất feralit có nguồn gốc hữu cơ.
• D. Đất phù sa hình thành trong điều kiện khô hạn, đất feralit hình thành trong điều kiện ẩm ướt.

Câu 8: Quá trình phong hóa vật lí và phong hóa hóa học đều góp phần phá vỡ đá mẹ, nhưng chúng ảnh hưởng đến quá trình hình thành đất theo cách khác nhau. Phân tích sự khác biệt về "sản phẩm" chính mà hai quá trình này tạo ra, có ý nghĩa đối với đất?

• A. Phong hóa vật lí tạo ra mùn, phong hóa hóa học tạo ra khoáng vật sét.
• B. Phong hóa vật lí tạo ra các hạt khoáng có kích thước khác nhau, phong hóa hóa học tạo ra khoáng vật sét và ion hòa tan.
• C. Phong hóa vật lí tạo ra các chất hữu cơ, phong hóa hóa học tạo ra đá gốc.
• D. Phong hóa vật lí làm tăng độ chua của đất, phong hóa hóa học làm tăng độ kiềm.

Câu 9: Tại sao các loài thực vật tiên phong (ví dụ: rêu, địa y) đóng vai trò quan trọng trong giai đoạn đầu của quá trình hình thành đất trên đá trơ?

• A. Chúng tiết ra các chất làm phong hóa đá và cung cấp vật chất hữu cơ ban đầu.
• B. Chúng làm tăng nhiệt độ bề mặt đá, thúc đẩy phong hóa vật lí.
• C. Chúng tạo ra các hang hốc lớn trong đá, làm tăng tốc độ phong hóa.
• D. Chúng hấp thụ trực tiếp các khoáng chất từ đá gốc mà không cần phong hóa.

Câu 10: Khí hậu ảnh hưởng đến chế độ nhiệt và ẩm của đất. Chế độ nhiệt ẩm này lại tác động gián tiếp đến quá trình hình thành đất thông qua việc ảnh hưởng đến yếu tố nào sau đây?

• A. Thành phần khoáng vật của đá mẹ.
• B. Địa hình và độ dốc bề mặt.
• C. Hoạt động của vi sinh vật đất.
• D. Thành phần cơ giới của đất (tỷ lệ cát, bụi, sét).

Câu 11: Một vùng đất nông nghiệp bị thoái hóa nghiêm trọng, tầng đất mặt mỏng đi và xuất hiện nhiều đá sỏi trên bề mặt. Nguyên nhân phổ biến nào sau đây có khả năng cao nhất gây ra hiện tượng này ở vùng đồi dốc?

• A. Chặt phá rừng và canh tác trên đất dốc không có biện pháp chống xói mòn.
• B. Sử dụng quá nhiều phân hóa học và thuốc bảo vệ thực vật.
• C. Tưới tiêu không hợp lý gây nhiễm mặn đất.
• D. Đất bị nén chặt do sử dụng máy móc nặng.

Câu 12: Cấu tượng đất (sự sắp xếp của các hạt khoáng và hữu cơ thành các tập hợp hay viên đất) có vai trò quan trọng đối với chất lượng đất. Một cấu tượng đất tốt thường có đặc điểm nào và mang lại lợi ích gì?

• A. Các hạt đất gắn chặt với nhau thành khối đặc, giúp đất giữ nước tốt.
• B. Tạo thành các viên đất nhỏ, giúp đất tơi xốp, thoáng khí và dễ thấm nước.
• C. Làm tăng tỷ lệ hạt sét trong đất, giúp đất giữ dinh dưỡng tốt hơn.
• D. Làm giảm hoạt động của vi sinh vật đất, hạn chế phân hủy mùn.

Câu 13: Đất Feralit hình thành chủ yếu ở vùng khí hậu nhiệt đới ẩm. Đặc điểm màu đỏ hoặc vàng của loại đất này là do quá trình nào gây ra?

• A. Tích tụ vật chất hữu cơ từ thảm thực vật dày đặc.
• B. Sự hiện diện của các khoáng vật giàu canxi và magie.
• C. Tích tụ các oxit sắt và nhôm do quá trình phong hóa mạnh mẽ.
• D. Hoạt động của vi sinh vật tổng hợp các sắc tố màu.

Câu 14: Quá trình hình thành đất là một quá trình phức tạp diễn ra liên tục. Yếu tố "Thời gian" ảnh hưởng đến quá trình này như thế nào?

• A. Thời gian quyết định loại đá mẹ ban đầu.
• B. Thời gian chỉ ảnh hưởng đến tốc độ phong hóa vật lí.
• C. Thời gian làm thay đổi khí hậu của khu vực.
• D. Thời gian giúp các quá trình phong hóa, tích tụ, rửa trôi diễn ra đầy đủ, tạo nên sự phân hóa tầng đất rõ rệt.

Câu 15: Trong quản lý và sử dụng đất bền vững, việc duy trì và tăng cường hàm lượng mùn trong đất là rất quan trọng. Tại sao mùn lại đóng vai trò cốt lõi trong việc duy trì độ phì nhiêu của đất?

• A. Mùn cải thiện cấu trúc đất, tăng khả năng giữ nước và dinh dưỡng, đồng thời cung cấp dinh dưỡng cho cây.
• B. Mùn làm tăng độ chặt của đất, ngăn ngừa xói mòn.
• C. Mùn chỉ cung cấp nitơ cho cây trồng.
• D. Mùn làm giảm hoạt động của vi sinh vật đất có hại.

Câu 16: Hoạt động nào của con người có thể gây ra hậu quả tiêu cực nghiêm trọng nhất là làm đất bị nhiễm mặn hoặc nhiễm phèn, đặc biệt ở các vùng đồng bằng ven biển hoặc có hệ thống tưới tiêu không hợp lý?

• A. Canh tác luân canh cây trồng.
• B. Tưới tiêu không hợp lý hoặc tháo khô đất phèn.
• C. Sử dụng phân bón hữu cơ.
• D. Trồng cây che phủ đất.

Câu 17: Tầng đất nào trong phẫu diện đất điển hình (O, A, E, B, C, R) thường có màu sáng nhất và chứa ít vật liệu sét, sắt, nhôm do quá trình rửa trôi mạnh mẽ diễn ra?

• A. Tầng A
• B. Tầng B
• C. Tầng E
• D. Tầng C

Câu 18: Phân tích mối quan hệ giữa thảm thực vật (một yếu tố của sinh vật) và quá trình xói mòn đất.

• A. Thảm thực vật làm tăng tốc độ dòng chảy bề mặt, gây xói mòn mạnh hơn.
• B. Thảm thực vật không ảnh hưởng đến quá trình xói mòn đất.
• C. Thảm thực vật chỉ chống xói mòn do gió, không chống xói mòn do nước.
• D. Thảm thực vật che phủ và rễ cây giúp giữ đất, làm giảm đáng kể tốc độ xói mòn.

Câu 19: Một loại đất được mô tả là có màu đen hoặc nâu sẫm, cấu tượng viên tốt, rất tơi xốp, giàu mùn và dinh dưỡng, thường hình thành ở vùng đồng cỏ hoặc thảo nguyên với khí hậu ôn đới hoặc cận nhiệt đới ẩm. Đây có thể là loại đất chính nào?

• A. Đất đen thảo nguyên (Chernozem)
• B. Đất Feralit
• C. Đất Podzol
• D. Đất cát sa mạc

Câu 20: Quá trình mùn hóa (humification) và khoáng hóa (mineralization) là hai quá trình trái ngược nhau nhưng cùng diễn ra trong đất, liên quan đến vật chất hữu cơ. Phân tích điểm khác biệt cơ bản giữa hai quá trình này.

• A. Mùn hóa tạo ra chất vô cơ, khoáng hóa tạo ra chất hữu cơ.
• B. Mùn hóa tạo ra mùn (hợp chất hữu cơ bền vững), khoáng hóa phân hủy thành chất vô cơ đơn giản.
• C. Mùn hóa chỉ do vi khuẩn thực hiện, khoáng hóa chỉ do nấm thực hiện.
• D. Mùn hóa cần điều kiện yếm khí, khoáng hóa cần điều kiện hiếu khí.

Câu 21: Độ pH của đất (độ chua, trung tính hay kiềm) ảnh hưởng mạnh mẽ đến sự sẵn có của các chất dinh dưỡng cho cây trồng. Nhận định nào sau đây về mối quan hệ giữa pH đất và dinh dưỡng là đúng?

• A. Tất cả các chất dinh dưỡng đều dễ hấp thụ nhất khi đất có pH rất chua (pH < 4.5).
• B. Trong đất kiềm (pH > 7.5), sắt và mangan trở nên dễ hấp thụ hơn cho cây.
• C. Trong khoảng pH trung tính đến hơi chua (6.0-7.0), hầu hết các chất dinh dưỡng đều ở dạng dễ hấp thụ cho cây.
• D. Độ pH chỉ ảnh hưởng đến hoạt động của vi sinh vật, không ảnh hưởng trực tiếp đến dinh dưỡng.

Câu 22: Hoạt động nào sau đây của con người được xem là có tác động tích cực đến quá trình hình thành và cải tạo đất?

• A. Đốt nương làm rẫy.
• B. Sử dụng thuốc bảo vệ thực vật hóa học liều lượng cao.
• C. Thâm canh liên tục một loại cây trồng không bổ sung dinh dưỡng.
• D. Trồng cây phân xanh và bón phân hữu cơ.

Câu 23: Dựa vào đặc điểm về màu sắc và quá trình hình thành chính, hãy phân loại loại đất nào sau đây thuộc nhóm đất phù sa?

• A. Đất phù sa cổ.
• B. Đất đỏ bazan.
• C. Đất xám trên phù sa cổ.
• D. Đất đen thảo nguyên.

Câu 24: Tại sao việc duy trì lớp phủ thực vật trên mặt đất lại quan trọng trong việc hạn chế sự rửa trôi các bazơ (Ca²⁺, Mg²⁺, K⁺) khỏi tầng đất mặt ở vùng khí hậu ẩm?

• A. Thực vật làm tăng tốc độ dòng chảy bề mặt, cuốn trôi bazơ nhanh hơn.
• B. Thực vật chỉ hấp thụ nước, không hấp thụ bazơ.
• C. Thực vật tiết ra axit, làm tăng quá trình rửa trôi bazơ.
• D. Thực vật hấp thụ bazơ từ đất và trả lại cho tầng đất mặt khi phân hủy, giúp giữ chúng lại trong tầng đất có rễ.

Câu 25: Phân tích vai trò của giun đất và các sinh vật lớn khác sống trong đất (động vật đất) đối với cấu trúc và độ phì nhiêu của đất.

• A. Chúng đào hang làm đất thoáng khí, trộn lẫn vật liệu và bài tiết phân giàu dinh dưỡng, cải thiện cấu trúc và độ phì.
• B. Chúng chỉ ăn rễ cây, gây hại cho đất và cây trồng.
• C. Chúng làm nén chặt đất, gây khó khăn cho rễ cây phát triển.
• D. Chúng chỉ sống ở tầng đất sâu, không ảnh hưởng đến tầng đất mặt.

Câu 26: Quá trình nào sau đây là ví dụ về sự ảnh hưởng của yếu tố "Địa hình" đến sự hình thành đất?

• A. Đá bazan bị phong hóa tạo thành đất đỏ.
• B. Xác lá cây phân hủy tạo thành mùn.
• C. Vật liệu mịn bị rửa trôi từ sườn dốc và bồi tụ ở chân dốc.
• D. Vi sinh vật biến đổi nitơ trong không khí thành dạng cây hấp thụ được.

Câu 27: Tầng đất nào trong phẫu diện điển hình (O, A, B, C, R) thường được xem là tầng "đất mặt", nơi tập trung nhiều rễ cây và hoạt động sinh vật mạnh mẽ nhất?

• A. Tầng O
• B. Tầng A
• C. Tầng B
• D. Tầng C

Câu 28: Một loại đất được mô tả là có tầng rửa trôi (tầng E) rất rõ rệt, màu xám hoặc trắng nhạt, nằm dưới tầng mùn mỏng, và tầng tích tụ (tầng B) chứa nhiều sắt và nhôm hoặc mùn bị rửa trôi xuống. Loại đất này thường hình thành ở vùng khí hậu nào và dưới thảm thực vật nào?

• A. Khí hậu ôn đới lạnh, dưới rừng lá kim.
• B. Khí hậu nhiệt đới ẩm, dưới rừng mưa nhiệt đới.
• C. Khí hậu sa mạc, dưới thảm thực vật thưa thớt.
• D. Khí hậu cận nhiệt khô, dưới đồng cỏ.

Câu 29: Đất là một tài nguyên tái tạo nhưng có thể bị suy thoái nghiêm trọng do sử dụng không bền vững. Biện pháp nào sau đây KHÔNG phải là biện pháp bảo vệ và cải tạo đất phổ biến?

• A. Canh tác theo đường đồng mức trên đất dốc.
• B. Luân canh cây trồng và xen canh.
• C. Đốt nương làm rẫy.
• D. Bón phân hữu cơ và phân chuồng.

Câu 30: Phân tích sự khác biệt chính về tính chất vật lí (thành phần cơ giới) giữa đất cát và đất sét, và ảnh hưởng của sự khác biệt này đến khả năng giữ nước và thoát nước của đất.

• A. Đất cát có hạt nhỏ, giữ nước tốt; đất sét có hạt lớn, thoát nước nhanh.
• B. Đất cát có hạt lớn, thoát nước nhanh, giữ nước kém; đất sét có hạt nhỏ, thoát nước chậm, giữ nước tốt.
• C. Đất cát và đất sét đều có khả năng giữ nước và thoát nước như nhau.
• D. Đất cát giữ nước tốt hơn đất sét do có nhiều lỗ rỗng hơn.

Câu 1: Đất (lớp phủ thổ nhưỡng) được hình thành từ sự tương tác phức tạp của nhiều yếu tố. Trong đó, lớp vật liệu tơi xốp trên bề mặt vỏ Trái Đất, là sản phẩm phong hóa từ đá gốc và là nền tảng ban đầu cho sự hình thành đất, được gọi là gì?

• A. Tầng mùn (tầng A)
• B. Lớp vỏ phong hóa
• C. Đá mẹ
• D. Lớp đất mặt

Câu 2: Nhân tố nào sau đây đóng vai trò **quan trọng nhất** trong việc cung cấp vật chất vô cơ, quyết định thành phần khoáng vật và thành phần cơ giới (tỉ lệ cát, sét, limon) của đất?

• A. Khí hậu
• B. Sinh vật
• C. Đá mẹ
• D. Địa hình

Câu 3: Khí hậu ảnh hưởng đến sự hình thành đất thông qua nhiệt độ và lượng mưa. Ở vùng khí hậu nhiệt đới ẩm, nhiệt độ cao và mưa nhiều thúc đẩy mạnh mẽ quá trình nào sau đây trong đất?

• A. Phong hóa hóa học và rửa trôi các chất bazơ
• B. Tích tụ mùn và phong hóa vật lí
• C. Đá mẹ phân hủy chậm và tích tụ silic
• D. Quá trình glây hóa và tích tụ muối

Câu 4: Sinh vật đóng vai trò thiết yếu trong quá trình hình thành đất. Vai trò **quan trọng nhất** của vi sinh vật (vi khuẩn, nấm) trong đất là gì?

• A. Cung cấp vật chất vô cơ từ đá mẹ
• B. Làm tơi xốp đất thông qua hoạt động đào bới
• C. Hạn chế xói mòn bề mặt đất
• D. Phân giải xác hữu cơ và tổng hợp chất mùn

Câu 5: Địa hình ảnh hưởng đến sự phân bố lại vật liệu trên bề mặt. Tại sao đất ở vùng địa hình dốc thường có tầng đất mỏng, nghèo dinh dưỡng và dễ bị xói mòn hơn đất ở vùng đồng bằng?

• A. Quá trình xói mòn, rửa trôi vật liệu diễn ra mạnh mẽ.
• B. Nhiệt độ và độ ẩm luôn thấp hơn so với vùng đồng bằng.
• C. Đá mẹ ở vùng dốc thường khó phong hóa hơn.
• D. Sinh vật kém phát triển nên thiếu chất hữu cơ.

Câu 6: Thời gian là nhân tố không thể thiếu trong quá trình hình thành đất. Quá trình hình thành đất diễn ra càng lâu thì phẫu diện đất (các tầng đất) càng có xu hướng như thế nào?

• A. Giàu mùn hơn và có màu đen đậm hơn.
• B. Mỏng hơn do bị phong hóa và rửa trôi liên tục.
• C. Phân hóa thành các tầng rõ rệt hơn.
• D. Nghèo khoáng vật hơn do bị rửa trôi hết.

Câu 7: Con người là nhân tố vừa thúc đẩy vừa kìm hãm quá trình hình thành đất, đồng thời làm biến đổi tính chất đất. Hoạt động nào sau đây của con người **thường gây hậu quả tiêu cực nghiêm trọng nhất** đối với độ phì và cấu trúc đất trên diện rộng?

• A. Phá rừng, đốt nương làm rẫy.
• B. Xây dựng các công trình thủy lợi.
• C. Áp dụng các biện pháp canh tác tổng hợp.
• D. Sử dụng phân bón hữu cơ.

Câu 8: Thành phần nào sau đây chiếm tỉ lệ lớn nhất trong đất tốt, đóng vai trò là dung môi hòa tan các chất dinh dưỡng, giúp cây trồng hấp thụ dễ dàng?

• A. Chất hữu cơ
• B. Không khí
• C. Khoáng vật
• D. Nước

Câu 9: Độ phì của đất là khả năng cung cấp các yếu tố cần thiết cho cây trồng. Yếu tố nào sau đây **không** phải là thành phần cấu thành nên độ phì của đất?

• A. Nước và nhiệt
• B. Ánh sáng mặt trời
• C. Khí (oxy, CO2)
• D. Các chất dinh dưỡng (khoáng và hữu cơ)

Câu 10: Cấu trúc đất đề cập đến sự sắp xếp của các hạt khoáng và hữu cơ thành các tập hợp (viên, hạt, cục...). Cấu trúc đất tốt (ví dụ cấu trúc hạt, viên) có ý nghĩa gì đối với đất và cây trồng?

• A. Tăng khả năng giữ nước, thoáng khí và tạo điều kiện cho rễ cây phát triển.
• B. Làm giảm độ phì và khả năng cung cấp dinh dưỡng.
• C. Gây khó khăn cho việc thoát nước và làm đất bị úng.
• D. Làm tăng quá trình rửa trôi các chất khoáng.

Câu 11: Dựa vào nguồn gốc và quá trình hình thành, đất được phân loại thành nhiều nhóm khác nhau. Nhóm đất nào sau đây thường hình thành ở vùng khí hậu nhiệt đới và cận nhiệt đới ẩm, trên các loại đá mẹ khác nhau, có đặc điểm giàu oxit sắt và nhôm?

• A. Đất phù sa
• B. Đất Feralit
• C. Đất đen thảo nguyên
• D. Đất xám bạc màu

Câu 12: Đất phù sa (Fluvisols) phân bố chủ yếu ở đâu và có đặc điểm nổi bật nào về độ phì?

• A. Ở vùng núi cao, nghèo dinh dưỡng.
• B. Ở vùng khô hạn, giàu muối.
• C. Ở vùng đồi trung du, chua và bạc màu.
• D. Ở các đồng bằng châu thổ, giàu dinh dưỡng và tơi xốp.

Câu 13: Quá trình hoang mạc hóa là sự suy thoái đất nghiêm trọng ở vùng khô hạn và bán khô hạn. Nguyên nhân chính dẫn đến hiện tượng này thường là sự kết hợp của yếu tố khí hậu và hoạt động nào sau đây của con người?

• A. Xây dựng hệ thống thủy lợi hiện đại.
• B. Trồng rừng phòng hộ ven biển.
• C. Chăn thả gia súc quá mức và phá rừng làm nương rẫy.
• D. Sử dụng phân bón hóa học liều lượng cao.

Câu 14: Biện pháp canh tác nào sau đây được xem là hiệu quả nhất để giảm thiểu xói mòn đất trên các sườn đồi dốc, đặc biệt là ở vùng nhiệt đới có mưa lớn?

• A. Tưới tiêu ngập nước quanh năm.
• B. Làm ruộng bậc thang (canh tác theo đường đồng mức).
• C. Chỉ trồng một loại cây duy nhất.
• D. Sử dụng nhiều thuốc bảo vệ thực vật.

Câu 15: Một mẫu đất được phân tích cho thấy có độ pH = 8.5. Điều này cho thấy đất có tính chất gì và có thể gây khó khăn gì cho cây trồng?

• A. Đất chua, cây trồng dễ bị ngộ độc nhôm.
• B. Đất trung tính, phù hợp với hầu hết cây trồng.
• C. Đất mặn, cây trồng dễ bị khô hạn sinh lý.
• D. Đất kiềm, cây trồng khó hấp thụ một số vi chất dinh dưỡng.

Câu 16: So sánh quá trình hình thành đất ở vùng khí hậu ôn đới lục địa (mùa đông lạnh, tuyết phủ) với vùng khí hậu nhiệt đới ẩm (nóng ẩm quanh năm). Sự khác biệt chính trong quá trình phong hóa đá mẹ là gì?

• A. Ở ôn đới lục địa, phong hóa vật lí (do băng tan) mạnh hơn; ở nhiệt đới ẩm, phong hóa hóa học mạnh hơn.
• B. Ở ôn đới lục địa, tích tụ mùn nhanh hơn; ở nhiệt đới ẩm, mùn bị khoáng hóa nhanh.
• C. Ở ôn đới lục địa, quá trình rửa trôi mạnh hơn; ở nhiệt đới ẩm, tích tụ bazơ mạnh.
• D. Ở ôn đới lục địa, hoạt động sinh vật mạnh mẽ; ở nhiệt đới ẩm, hoạt động sinh vật yếu.

Câu 17: Quan sát phẫu diện một loại đất có tầng đất mặt (tầng A) rất mỏng hoặc gần như không có, phía dưới là tầng B màu đỏ hoặc vàng dày. Điều này có thể là dấu hiệu của quá trình nào đang diễn ra mạnh mẽ?

• A. Tích tụ mùn do thảm thực vật dày đặc.
• B. Quá trình glây hóa do ngập úng.
• C. Xói mòn mạnh làm mất lớp đất mặt và rửa trôi các chất từ tầng trên xuống.
• D. Quá trình mặn hóa do bốc hơi nước mạnh.

Câu 18: Đất mặn (Salinization) thường hình thành ở vùng khí hậu khô hạn hoặc bán khô hạn. Nguyên nhân chính của hiện tượng này là sự tích tụ của chất nào trong tầng đất mặt?

• A. Muối hòa tan
• B. Oxit sắt và nhôm
• C. Chất hữu cơ
• D. Silic và sét

Câu 19: Trong các thành phần của đất, thành phần nào có khả năng thay đổi nhanh nhất và chịu ảnh hưởng trực tiếp từ các hoạt động canh tác, tưới tiêu của con người?

• A. Thành phần khoáng vật
• B. Thành phần hữu cơ
• C. Nước và không khí trong đất
• D. Đá mẹ dưới tầng đất

Câu 20: Tại sao việc duy trì lớp phủ thực vật (rừng, thảm cỏ, cây trồng) lại là biện pháp quan trọng hàng đầu trong việc bảo vệ đất khỏi bị suy thoái?

• A. Vì thực vật chỉ đơn thuần cung cấp chất dinh dưỡng cho đất.
• B. Vì thực vật làm tăng nhiệt độ bề mặt đất.
• C. Vì thực vật hút hết nước trong đất, giúp đất khô ráo.
• D. Vì thực vật giúp che chắn, giữ đất, cung cấp chất hữu cơ và cải thiện cấu trúc đất.

Câu 21: Ở vùng khí hậu nhiệt đới ẩm gió mùa như Việt Nam, loại đất nào sau đây chiếm tỉ lệ lớn nhất và có vai trò quan trọng trong sản xuất nông nghiệp (đất trồng cây công nghiệp lâu năm, cây ăn quả)?

• A. Đất Feralit
• B. Đất phù sa
• C. Đất mặn
• D. Đất cát biển

Câu 22: Phẫu diện đất là lát cắt thẳng đứng từ bề mặt xuống đến đá gốc, cho thấy sự phân chia thành các tầng đất khác nhau. Sự phân hóa tầng đất trong phẫu diện là kết quả của quá trình nào diễn ra trong thời gian dài?

• A. Sự bồi tụ vật liệu từ sông ngòi.
• B. Các quá trình hình thành đất diễn ra không đồng đều theo chiều sâu.
• C. Hoạt động của con người làm xáo trộn đất.
• D. Sự phân bố ngẫu nhiên của các loại đá mẹ.

Câu 23: Quá trình glây hóa (Gleyzation) là quá trình hình thành đất đặc trưng diễn ra trong điều kiện nào sau đây?

• A. Khí hậu khô hạn, bốc hơi mạnh.
• B. Địa hình đồi dốc, xói mòn mạnh.
• C. Nhiệt độ cao, mưa lớn, rửa trôi mạnh.
• D. Điều kiện ngập nước, thiếu oxy kéo dài.

Câu 24: Thành phần cơ giới của đất (tỉ lệ hạt cát, limon, sét) ảnh hưởng trực tiếp đến tính chất nào sau đây của đất?

• A. Khả năng giữ nước, thoát nước và độ thoáng khí.
• B. Độ chua (pH) của đất.
• C. Màu sắc của tầng đất mặt.
• D. Lượng chất mùn trong đất.

Câu 25: Việc bón vôi cho đất chua là một biện pháp cải tạo đất phổ biến. Mục đích chính của việc làm này là gì?

• A. Tăng lượng chất hữu cơ cho đất.
• B. Giảm lượng muối hòa tan trong đất.
• C. Làm giảm độ chua (tăng pH) của đất.
• D. Tăng khả năng giữ nước của đất cát.

Câu 26: Đất đen thảo nguyên (Chernozem) là một trong những loại đất màu mỡ nhất thế giới, phân bố chủ yếu ở các vùng ôn đới có lượng mưa vừa phải và thảm thực vật thảo nguyên. Độ phì cao của loại đất này chủ yếu là do yếu tố nào sau đây?

• A. Đá mẹ giàu bazơ và quá trình rửa trôi mạnh.
• B. Lượng vật chất hữu cơ lớn từ thảm cỏ và quá trình mùn hóa chậm.
• C. Quá trình glây hóa mạnh do ngập úng.
• D. Sự tích tụ oxit sắt và nhôm.

Câu 27: Tại sao đất ở các vùng núi đá vôi thường có màu đỏ và dễ bị xói mòn tạo thành địa hình karst?

• A. Do đá vôi dễ bị phong hóa hóa học, để lại oxit sắt không tan và địa hình dốc thúc đẩy xói mòn.
• B. Do quá trình bồi tụ vật liệu từ sông ngòi trên địa hình núi cao.
• C. Do hoạt động núi lửa tạo ra đất giàu bazơ màu đỏ.
• D. Do khí hậu khô hạn làm đất bị mặn hóa và có màu đỏ.

Câu 28: Lớp vỏ địa lí là lớp vật chất nằm giữa lớp vỏ Trái Đất (litosfera) và khí quyển, là nơi các quyển (khí quyển, thủy quyển, sinh quyển, thổ nhưỡng quyển) xâm nhập và tương tác lẫn nhau. Đất (thổ nhưỡng quyển) đóng vai trò gì trong sự tương tác giữa các quyển này?

• A. Chỉ là nơi lưu trữ nước và không khí.
• B. Chỉ là nền tảng cho sự phát triển của sinh vật.
• C. Chỉ là sản phẩm của sự phong hóa đá.
• D. Là nơi diễn ra sự tương tác phức tạp và trao đổi vật chất, năng lượng giữa khí quyển, thủy quyển, sinh quyển và vỏ Trái Đất.

Câu 29: Việc sử dụng quá nhiều phân bón hóa học và thuốc bảo vệ thực vật trong nông nghiệp có thể gây ra hậu quả tiêu cực nào sau đây đối với đất?

• A. Làm tăng cường hoạt động của vi sinh vật có lợi trong đất.
• B. Gây ô nhiễm đất, làm suy giảm độ phì và phá vỡ cấu trúc đất về lâu dài.
• C. Thúc đẩy quá trình hình thành mùn nhanh hơn.
• D. Giúp đất giữ nước tốt hơn trong điều kiện khô hạn.

Câu 30: Để sử dụng đất bền vững và bảo vệ tài nguyên đất, biện pháp nào sau đây mang tính tổng hợp và lâu dài nhất, đòi hỏi sự phối hợp của nhiều hoạt động?

• A. Chỉ tập trung vào việc bón phân hóa học để tăng năng suất.
• B. Chỉ thực hiện chống xói mòn trên các sườn dốc.
• C. Chỉ cấm đốt rừng làm nương rẫy.
• D. Áp dụng các biện pháp quản lý tổng hợp tài nguyên đất, kết hợp kỹ thuật canh tác bền vững, chống xói mòn, cải tạo đất và quy hoạch sử dụng đất.

Câu 1: Quá trình phong hóa đá mẹ dưới tác động của nhiệt độ, nước, và các chất khí (như O₂, CO₂) là nguồn cung cấp chủ yếu thành phần nào sau đây cho đất?

• A. Chất hữu cơ
• B. Khoáng vật vô cơ
• C. Nước và không khí
• D. Vi sinh vật

Câu 2: Khí hậu nhiệt đới ẩm gió mùa ở Việt Nam có ảnh hưởng như thế nào đến quá trình hình thành đất Feralit?

• A. Làm chậm quá trình phong hóa và tích lũy mùn.
• B. Thúc đẩy quá trình tích lũy bazơ và silica.
• C. Thúc đẩy quá trình phong hóa mạnh, rửa trôi bazơ và tích lũy oxit sắt, nhôm.
• D. Gây đóng băng tầng đất mặt, hạn chế hoạt động sinh vật.

Câu 3: Quan sát hai ảnh vệ tinh chụp cùng một khu vực đồi núi: ảnh A chụp năm 2000 khi khu vực còn rừng tự nhiên dày đặc, ảnh B chụp năm 2020 sau khi rừng bị chặt phá để trồng cây công nghiệp. Dựa vào kiến thức về vai trò của thực vật đối với đất, bạn dự đoán sự khác biệt nào về tính chất đất giữa thời điểm chụp ảnh A và B?

• A. Đất ở ảnh B có khả năng chống xói mòn kém hơn và hàm lượng mùn giảm.
• B. Đất ở ảnh B có tầng đất dày hơn và giàu dinh dưỡng hơn.
• C. Đất ở ảnh B có cấu trúc chặt chẽ hơn và độ ẩm cao hơn.
• D. Đất ở ảnh B có hoạt động vi sinh vật mạnh mẽ hơn.

Câu 4: Tại sao các loại đất hình thành trên đá mẹ bazan ở Tây Nguyên thường có màu đỏ và giàu dinh dưỡng hơn so với đất hình thành trên đá mẹ granit ở vùng núi phía Bắc?

• A. Đá bazan chứa nhiều thạch anh dễ phong hóa hơn.
• B. Khí hậu Tây Nguyên khô hạn hơn làm chậm rửa trôi bazơ.
• C. Đá granit chứa nhiều oxit sắt, nhôm hơn.
• D. Đá bazan chứa nhiều khoáng vật giàu sắt, magie, canxi dễ phong hóa và giải phóng dinh dưỡng hơn.

Câu 5: Một vùng đồng bằng ven biển thường xuyên chịu ảnh hưởng của thủy triều và nước biển xâm nhập. Loại đất nào có xu hướng hình thành và phát triển mạnh mẽ ở khu vực này?

• A. Đất Feralit đỏ vàng
• B. Đất phù sa ngọt
• C. Đất mặn, đất phèn
• D. Đất xám trên phù sa cổ

Câu 6: Phân tích vai trò của địa hình dốc trong quá trình hình thành và phát triển của đất. Yếu tố địa hình này chủ yếu ảnh hưởng đến khía cạnh nào của đất?

• A. Thành phần khoáng vật của đất.
• B. Độ dày tầng đất và mức độ xói mòn, rửa trôi.
• C. Hoạt động của vi sinh vật trong đất.
• D. Hàm lượng chất hữu cơ tích lũy.

Câu 7: Tại sao ở vùng khí hậu lạnh giá như vùng cực hoặc núi cao, quá trình hình thành đất diễn ra rất chậm và tầng đất thường mỏng?

• A. Nhiệt độ thấp hạn chế hoạt động phong hóa hóa học và sinh vật.
• B. Độ ẩm cao gây ngập úng kéo dài.
• C. Thiếu ánh sáng mặt trời cho thực vật phát triển.
• D. Áp suất khí quyển thấp làm giảm tốc độ phản ứng hóa học.

Câu 8: Thành phần nào của đất đóng vai trò quan trọng nhất trong việc cung cấp dinh dưỡng cho cây trồng và giữ ẩm cho đất?

• A. Chất hữu cơ (mùn)
• B. Khoáng vật sét
• C. Khoáng vật cát
• D. Không khí trong đất

Câu 9: Độ phì của đất được định nghĩa là khả năng của đất trong việc cung cấp những yếu tố cần thiết nào cho sự sinh trưởng và phát triển của thực vật?

• A. Chỉ có nước và chất khoáng.
• B. Chỉ có không khí và nhiệt độ.
• C. Chỉ có vi sinh vật và chất hữu cơ.
• D. Nước, nhiệt, khí và các chất dinh dưỡng.

Câu 10: Giả sử bạn đang canh tác trên một loại đất có hàm lượng sét rất cao. Vấn đề chính mà bạn có thể gặp phải liên quan đến tính chất vật lý của đất này là gì?

• A. Khả năng giữ nước kém, dễ bị khô hạn.
• B. Đất dễ bị chặt, kém thoáng khí và thoát nước chậm.
• C. Hàm lượng dinh dưỡng thấp, nghèo mùn.
• D. Dễ bị rửa trôi chất dinh dưỡng do kết cấu tơi xốp.

Câu 11: So sánh đất phù sa (hình thành ở vùng đồng bằng sông) và đất Feralit (hình thành ở vùng đồi núi nhiệt đới ẩm). Điểm khác biệt cơ bản về quá trình hình thành dẫn đến sự khác biệt về tính chất giữa hai loại đất này là gì?

• A. Đất phù sa hình thành chủ yếu do bồi tụ vật liệu từ sông, trong khi đất Feralit hình thành do phong hóa đá mẹ tại chỗ dưới khí hậu nóng ẩm.
• B. Đất phù sa hình thành trong điều kiện khí hậu khô hạn, đất Feralit hình thành trong điều kiện khí hậu lạnh giá.
• C. Đất phù sa có hàm lượng oxit sắt, nhôm cao, đất Feralit có hàm lượng mùn cao.
• D. Đất phù sa thường có tầng đất mỏng, đất Feralit có tầng đất dày.

Câu 12: Tại sao việc đốt rừng làm nương rẫy có thể gây suy thoái đất nghiêm trọng, đặc biệt ở vùng đồi dốc?

• A. Làm tăng độ ẩm của đất, gây ngập úng.
• B. Tăng cường hoạt động của vi sinh vật có hại.
• C. Bổ sung một lượng lớn chất dinh dưỡng từ tro vào đất.
• D. Phá hủy lớp phủ thực vật, làm đất mất cấu trúc, dễ bị xói mòn và rửa trôi dinh dưỡng.

Câu 13: Biện pháp canh tác nào sau đây được xem là bền vững nhất trong việc duy trì và cải thiện độ phì nhiêu của đất trồng?

• A. Chỉ sử dụng phân bón hóa học liều lượng cao.
• B. Đốt rơm rạ sau thu hoạch để làm sạch đồng ruộng.
• C. Luân canh cây trồng, sử dụng phân bón hữu cơ và cây che phủ đất.
• D. Canh tác độc canh một loại cây trên cùng một diện tích trong nhiều năm.

Câu 14: Lớp đất nào trong phẫu diện đất (soil profile) thường chứa hàm lượng chất hữu cơ cao nhất và là nơi tập trung phần lớn rễ cây?

• A. Tầng O (tầng hữu cơ) hoặc Tầng A (tầng mặt)
• B. Tầng B (tầng tích tụ)
• C. Tầng C (tầng đá mẹ bị phong hóa)
• D. Tầng R (đá mẹ chưa phong hóa)

Câu 15: Tại sao đất ở các thung lũng hoặc chân sườn núi thường dày và giàu dinh dưỡng hơn so với đất ở đỉnh hoặc sườn dốc của cùng ngọn núi đó?

• A. Ở chân núi có nhiệt độ cao hơn, thúc đẩy phong hóa.
• B. Vật liệu phong hóa và chất dinh dưỡng từ sườn dốc bị rửa trôi và bồi tụ về chân núi.
• C. Chân núi có lượng mưa ít hơn, giảm rửa trôi.
• D. Đỉnh núi có nhiều vi sinh vật hoạt động hơn.

Câu 16: Con người có thể tác động tích cực đến đất thông qua những hoạt động nào sau đây?

• A. Chặt phá rừng bừa bãi.
• B. Đổ chất thải công nghiệp trực tiếp ra môi trường đất.
• C. Xây dựng hệ thống thủy lợi, bón phân hữu cơ, áp dụng các biện pháp chống xói mòn.
• D. Canh tác độc canh với cường độ cao.

Câu 17: Quá trình hình thành đất là một quá trình phức tạp chịu ảnh hưởng tổng hợp của nhiều yếu tố. Tuy nhiên, yếu tố nào được coi là "nhân tố khởi đầu" cung cấp vật chất cơ bản cho đất?

• A. Đá mẹ
• B. Khí hậu
• C. Sinh vật
• D. Thời gian

Câu 18: Phân tích mối quan hệ giữa sinh vật và độ phì của đất. Sinh vật chủ yếu đóng góp vào độ phì của đất bằng cách nào?

• A. Làm tăng độ cứng của đất.
• B. Giảm khả năng thoát nước của đất.
• C. Chỉ cung cấp vật liệu vô cơ cho đất.
• D. Cung cấp chất hữu cơ, phân giải xác hữu cơ tạo mùn và cải thiện cấu trúc đất.

Câu 19: Tại sao đất phù sa ven sông thường rất màu mỡ và thích hợp cho canh tác nông nghiệp?

• A. Do quá trình phong hóa đá mẹ tại chỗ diễn ra mạnh mẽ.
• B. Do khí hậu ở vùng đồng bằng luôn khô ráo.
• C. Do được bồi đắp thường xuyên bởi vật liệu phù sa giàu dinh dưỡng từ thượng nguồn.
• D. Do địa hình dốc, thoát nước tốt.

Câu 20: Lớp vỏ phong hóa (regolith) nằm ở vị trí nào trong phẫu diện đất điển hình?

• A. Trên cùng, là lớp đất mặt.
• B. Nằm giữa lớp đất (lớp phủ thổ nhưỡng) và đá mẹ chưa phong hóa.
• C. Dưới cùng, là tầng đá mẹ chưa phong hóa.
• D. Chỉ xuất hiện ở các vùng khí hậu lạnh.

Câu 21: Phân tích tác động của việc tưới tiêu không hợp lý (ví dụ: tưới quá nhiều nước) ở vùng đất khô hạn. Hậu quả chính đối với đất là gì?

• A. Làm tăng độ phì của đất do bổ sung nước.
• B. Thúc đẩy quá trình hình thành mùn.
• C. Cải thiện cấu trúc đất, làm đất tơi xốp hơn.
• D. Gây tích lũy muối trên bề mặt đất, dẫn đến hiện tượng đất mặn hóa.

Câu 22: So sánh vai trò của vi sinh vật đất (vi khuẩn, nấm) và động vật đất (giun, côn trùng) trong quá trình hình thành đất. Điểm khác biệt cơ bản trong chức năng của chúng là gì?

• A. Vi sinh vật chủ yếu phân giải chất hữu cơ và tổng hợp mùn; động vật đất chủ yếu trộn lẫn vật liệu và tạo cấu trúc đất.
• B. Vi sinh vật chỉ sống ở tầng đất sâu; động vật đất chỉ sống ở tầng đất mặt.
• C. Vi sinh vật làm tăng độ chặt của đất; động vật đất làm đất tơi xốp.
• D. Vi sinh vật chỉ tác động đến thành phần vô cơ; động vật đất chỉ tác động đến thành phần hữu cơ.

Câu 23: Tại sao việc trồng cây họ đậu trong luân canh cây trồng lại có lợi cho đất?

• A. Cây họ đậu làm tăng độ chua của đất.
• B. Cây họ đậu có khả năng cố định đạm khí quyển, làm giàu đạm cho đất.
• C. Cây họ đậu chỉ lấy đi các chất dinh dưỡng từ đất.
• D. Cây họ đậu làm đất chặt lại.

Câu 24: Đất được coi là bị thoái hóa khi nào?

• A. Khi các tính chất vật lý, hóa học, sinh học của đất bị suy giảm, làm giảm khả năng cung cấp dinh dưỡng và hỗ trợ cây trồng.
• B. Khi đất chỉ còn chứa thành phần vô cơ.
• C. Khi đất có màu đỏ hoặc vàng.
• D. Khi đất có độ phì cao.

Câu 25: Phân tích biểu đồ thể hiện mối quan hệ giữa lượng mưa trung bình năm và độ dày tầng đất ở các khu vực khác nhau (giả sử các yếu tố khác tương đồng). Bạn có thể rút ra kết luận gì về ảnh hưởng của lượng mưa đến độ dày tầng đất?

• A. Lượng mưa càng nhiều thì tầng đất càng mỏng.
• B. Lượng mưa không ảnh hưởng đến độ dày tầng đất.
• C. Lượng mưa vừa phải thúc đẩy phong hóa và hình thành đất, lượng mưa quá lớn có thể gây rửa trôi làm mỏng tầng đất.
• D. Lượng mưa chỉ ảnh hưởng đến màu sắc của đất.

Câu 26: Lớp phủ thực vật có vai trò quan trọng trong việc bảo vệ đất. Vai trò đó thể hiện rõ nhất ở khía cạnh nào?

• A. Làm tăng nhiệt độ của đất.
• B. Giảm lượng mưa tác động trực tiếp lên bề mặt đất.
• C. Chỉ cung cấp chất hữu cơ cho đất.
• D. Che chắn, làm giảm tốc độ dòng chảy mặt, rễ cây giữ đất chống xói mòn.

Câu 27: Sắp xếp các tầng đất sau đây theo thứ tự từ trên xuống dưới trong một phẫu diện đất hoàn chỉnh: Tầng tích tụ (B), Tầng đá mẹ bị phong hóa (C), Tầng mặt (A), Đá mẹ chưa phong hóa (R), Tầng hữu cơ (O).

• A. O, A, B, C, R
• B. A, O, B, C, R
• C. O, B, A, C, R
• D. A, B, C, O, R

Câu 28: Tại sao đất ở vùng ôn đới thường có hàm lượng mùn cao hơn so với đất ở vùng nhiệt đới ẩm (với cùng điều kiện địa hình và đá mẹ)?

• A. Ở vùng ôn đới có lượng mưa nhiều hơn, thúc đẩy tích lũy mùn.
• B. Hoạt động của vi sinh vật ở vùng ôn đới mạnh hơn, phân giải chất hữu cơ nhanh hơn.
• C. Nhiệt độ thấp ở vùng ôn đới làm chậm quá trình phân giải chất hữu cơ, dẫn đến tích lũy mùn nhiều hơn.
• D. Thực vật ở vùng ôn đới cung cấp ít chất hữu cơ hơn.

Câu 29: Phân tích tác động của việc sử dụng thuốc bảo vệ thực vật hóa học kéo dài và liều lượng cao đến chất lượng đất. Hậu quả chính là gì?

• A. Làm tăng độ tơi xốp và khả năng giữ nước của đất.
• B. Tiêu diệt các vi sinh vật có lợi trong đất, làm giảm quá trình phân giải chất hữu cơ và suy giảm độ phì.
• C. Bổ sung một lượng lớn chất dinh dưỡng cần thiết cho cây trồng.
• D. Cải thiện cấu trúc đất, giúp rễ cây phát triển tốt hơn.

Câu 30: Giả sử bạn được giao nhiệm vụ đánh giá tiềm năng nông nghiệp của một khu vực dựa vào thông tin về đất. Yếu tố nào sau đây là quan trọng nhất để đánh giá khả năng sản xuất của đất?

• A. Độ phì của đất.
• B. Màu sắc của đất.
• C. Độ dốc của địa hình.
• D. Loại đá mẹ hình thành đất.

Câu 1: Đất được coi là một tài nguyên đặc biệt quan trọng bởi vì nó là sản phẩm của sự tương tác phức tạp giữa các yếu tố tự nhiên và đồng thời có vai trò thiết yếu đối với hệ sinh thái và hoạt động của con người. Khẳng định nào sau đây không phản ánh đúng vai trò hoặc đặc điểm của đất?

• A. Đất là môi trường sống và cung cấp dinh dưỡng cho thực vật.
• B. Đất tham gia vào chu trình nước và điều hòa khí hậu cục bộ.
• C. Đất là nền móng cho các công trình xây dựng và cơ sở hạ tầng.
• D. Đất có khả năng tự làm sạch và phục hồi hoàn toàn ngay cả khi bị ô nhiễm nặng.

Câu 2: Phân tích thành phần của một mẫu đất cho thấy nó chứa 45% khoáng vật, 5% chất hữu cơ, 25% nước và 25% khí. Dựa vào tỷ lệ này, thành phần nào đóng vai trò cung cấp chủ yếu các nguyên tố khoáng cho cây trồng hấp thụ?

• A. Khoáng vật
• B. Chất hữu cơ
• C. Nước
• D. Khí

Câu 3: Trong quá trình hình thành đất, đá mẹ đóng vai trò là nguồn cung cấp vật chất vô cơ ban đầu. Nếu đá mẹ là loại đá giàu khoáng vật chứa sắt và nhôm, thì loại đất hình thành trên đó ở vùng khí hậu nhiệt đới ẩm gió mùa thường có đặc điểm màu sắc như thế nào?

• A. Màu đen hoặc nâu sẫm
• B. Màu xám hoặc trắng
• C. Màu đỏ hoặc vàng đỏ
• D. Màu xanh lục

Câu 4: Khí hậu, đặc biệt là nhiệt độ và lượng mưa, ảnh hưởng sâu sắc đến quá trình phong hóa đá và hoạt động của sinh vật, từ đó chi phối tốc độ và tính chất của quá trình hình thành đất. Tại sao ở các vùng khí hậu khô hạn, quá trình tích lũy muối và khoáng vật dễ xảy ra ở tầng đất mặt hơn so với vùng khí hậu ẩm ướt?

• A. Nhiệt độ cao làm bay hơi nước nhanh, kéo muối lên mặt đất.
• B. Lượng mưa thấp không đủ để rửa trôi muối và khoáng vật xuống tầng sâu.
• C. Hoạt động của vi sinh vật mạnh mẽ hơn ở vùng khô hạn.
• D. Đá mẹ ở vùng khô hạn thường chứa nhiều muối hơn.

Câu 5: Sinh vật (thực vật, động vật, vi sinh vật) là một nhân tố không thể thiếu trong quá trình hình thành và phát triển của đất. Vai trò nào sau đây của sinh vật là quan trọng nhất trong việc tạo nên độ phì nhiêu cho đất?

• A. Rễ cây bám vào làm vụn nứt đá.
• B. Động vật đào hang làm tăng độ tơi xốp của đất.
• C. Thực vật che phủ hạn chế xói mòn.
• D. Vi sinh vật phân giải xác hữu cơ tạo mùn.

Câu 6: Địa hình ảnh hưởng đến sự phân phối lại nhiệt, ẩm và vật chất trên bề mặt đất, từ đó tác động đến quá trình hình thành đất. Tại sao ở những sườn dốc, tầng đất thường mỏng và kém màu mỡ hơn so với vùng thung lũng hoặc địa hình bằng phẳng?

• A. Sự xói mòn và rửa trôi vật chất diễn ra mạnh mẽ hơn.
• B. Nhiệt độ ở sườn dốc luôn cao hơn.
• C. Lượng mưa ở sườn dốc luôn thấp hơn.
• D. Hoạt động của sinh vật ở sườn dốc yếu hơn.

Câu 7: Thời gian là nhân tố cần thiết để các quá trình phong hóa, tích lũy và chuyển hóa vật chất diễn ra, tạo nên các tầng đất đặc trưng. So sánh hai vùng A và B có điều kiện đá mẹ, khí hậu, sinh vật và địa hình tương đồng. Vùng A có tuổi địa chất trẻ hơn vùng B. Dự đoán về đặc điểm tầng đất ở hai vùng này.

• A. Tầng đất ở vùng A dày hơn và có cấu trúc phức tạp hơn vùng B.
• B. Tầng đất ở vùng A và vùng B có cấu trúc và độ dày tương đương.
• C. Tầng đất ở vùng A mỏng hơn và cấu trúc tầng đất kém phát triển hơn vùng B.
• D. Độ phì nhiêu của đất ở vùng A chắc chắn cao hơn vùng B.

Câu 8: Hoạt động của con người có thể thúc đẩy hoặc hạn chế quá trình hình thành đất, cũng như làm biến đổi tính chất của đất. Việc trồng rừng trên đất dốc có tác động tích cực chủ yếu nào đến tài nguyên đất?

• A. Làm tăng nhiệt độ tầng đất mặt.
• B. Hạn chế xói mòn, rửa trôi và cải thiện độ ẩm của đất.
• C. Làm giảm hoạt động của vi sinh vật trong đất.
• D. Thúc đẩy quá trình phong hóa hóa học của đá mẹ.

Câu 9: Độ phì nhiêu là một trong những tính chất quan trọng nhất của đất, thể hiện khả năng cung cấp nước, nhiệt, khí và dinh dưỡng cho thực vật. Yếu tố nào sau đây không trực tiếp góp phần quyết định độ phì nhiêu của đất?

• A. Màu sắc của đất
• B. Hàm lượng mùn trong đất
• C. Thành phần khoáng vật dễ tiêu
• D. Cấu trúc đất (độ tơi xốp)

Câu 10: Cấu trúc đất là sự sắp xếp của các hạt khoáng và chất hữu cơ thành các tập hợp hạt (viên, cục). Cấu trúc đất tốt (ví dụ: cấu trúc hạt, cục) mang lại lợi ích gì cho cây trồng và đất?

• A. Làm giảm khả năng giữ nước của đất.
• B. Gây khó khăn cho sự phát triển của rễ cây.
• C. Tăng khả năng thoát nước, thông khí và giữ ẩm hợp lý.
• D. Làm tăng độ chặt của đất.

Câu 11: Độ chua (pH) của đất ảnh hưởng lớn đến khả năng hòa tan và hấp thụ dinh dưỡng của cây trồng. Đất có pH thấp (đất chua) thường gặp vấn đề gì đối với cây trồng?

• A. Dễ bị ngập úng do giữ nước quá nhiều.
• B. Khó khăn trong việc hấp thụ một số nguyên tố dinh dưỡng quan trọng như lân, kali.
• C. Thúc đẩy sự phát triển quá mức của vi sinh vật có lợi.
• D. Làm tăng tốc độ phân giải chất hữu cơ.

Câu 12: Lớp đất trên cùng, thường giàu chất hữu cơ và có hoạt động sinh vật mạnh mẽ nhất, được gọi là tầng nào trong phẫu diện đất?

• A. Tầng A (Tầng mùn)
• B. Tầng B (Tầng tích tụ)
• C. Tầng C (Đá mẹ phân hóa)
• D. Tầng R (Đá mẹ nguyên vẹn)

Câu 13: Đất Feralit là loại đất phổ biến ở vùng khí hậu nhiệt đới ẩm gió mùa. Đặc điểm nổi bật về quá trình hình thành của đất Feralit là sự tích tụ chủ yếu của oxit sắt và oxit nhôm, đồng thời các bazơ dễ tan bị rửa trôi mạnh. Quá trình này chịu ảnh hưởng lớn nhất của yếu tố khí hậu nào?

• A. Nhiệt độ thấp và lượng mưa ít.
• B. Nhiệt độ cao và lượng mưa ít.
• C. Nhiệt độ thấp và lượng mưa nhiều.
• D. Nhiệt độ cao và lượng mưa nhiều.

Câu 14: Đất phù sa thường được hình thành ở các vùng đồng bằng ven sông, ven biển. Đặc điểm nổi bật của loại đất này là gì?

• A. Tầng đất dày, giàu dinh dưỡng, thành phần cơ giới đa dạng.
• B. Tầng đất mỏng, chua, nghèo mùn.
• C. Chứa nhiều oxit sắt, oxit nhôm và ít bazơ dễ tan.
• D. Thường có tầng kết vón cứng dưới sâu.

Câu 15: Đất đen thảo nguyên (Chernozem) là loại đất nổi tiếng về độ phì nhiêu cao, thường hình thành ở vùng khí hậu ôn đới lục địa có mùa hè nóng, mùa đông lạnh, lượng mưa trung bình và lớp phủ thực vật là cỏ. Yếu tố nào sau đây đóng vai trò quan trọng nhất tạo nên độ phì nhiêu đặc trưng của đất đen thảo nguyên?

• A. Quá trình rửa trôi mạnh các bazơ.
• B. Sự tích tụ oxit sắt và nhôm.
• C. Sự phân hủy chậm của thảm thực vật cỏ và tích lũy mùn giàu canxi.
• D. Hoạt động phong hóa vật lý diễn ra liên tục.

Câu 16: Đất Pốtdôn (Podzol) thường hình thành ở vùng khí hậu ôn đới lạnh ẩm dưới rừng lá kim. Đặc điểm của loại đất này là tầng A mỏng, tầng E (rửa trôi) có màu xám bạc, và tầng B (tích tụ) có màu đỏ hoặc nâu do tích tụ oxit sắt và nhôm bị rửa trôi từ tầng trên. Quá trình nào là đặc trưng nhất cho sự hình thành của đất Pốtdôn?

• A. Quá trình feralit hóa.
• B. Quá trình tích lũy mùn giàu bazơ.
• C. Quá trình glây hóa (ngập nước).
• D. Quá trình pốtdôn hóa (rửa trôi mạnh các oxit kim loại).

Câu 17: Đất xám bạc màu thường hình thành ở vùng khí hậu nhiệt đới, cận nhiệt có lượng mưa theo mùa rõ rệt, trên đá mẹ chua (như granit, cát kết). Đặc điểm nào sau đây không phải là đặc điểm phổ biến của đất xám bạc màu?

• A. Giàu mùn và các chất dinh dưỡng dễ tiêu.
• B. Thành phần cơ giới nhẹ (nhiều cát).
• C. Độ chua cao.
• D. Dễ bị khô hạn và bạc màu khi canh tác không hợp lý.

Câu 18: Hiện tượng đất bị chua hóa là do sự tích lũy các ion H+ trong dung dịch đất, làm giảm pH. Nguyên nhân chính dẫn đến đất bị chua hóa ở nhiều vùng là gì?

• A. Sự tích tụ muối hòa tan.
• B. Quá trình rửa trôi các bazơ (Ca, Mg, K, Na) do lượng mưa lớn hoặc tưới tiêu không hợp lý.
• C. Sự tích lũy oxit sắt và nhôm.
• D. Hoạt động của giun đất và côn trùng.

Câu 19: Xói mòn đất là quá trình di chuyển vật liệu đất từ nơi này đến nơi khác do tác động của nước, gió, hoặc trọng lực. Biện pháp nào sau đây hiệu quả nhất để hạn chế xói mòn đất trên các sườn đồi, núi dốc?

• A. Tưới tiêu ngập nước.
• B. Đốt nương làm rẫy.
• C. Trồng cây che phủ đất, làm ruộng bậc thang.
• D. Sử dụng phân bón hóa học liều lượng cao.

Câu 20: Đất bị nhiễm mặn là hiện tượng tích lũy muối hòa tan trong tầng đất mặt, gây ảnh hưởng xấu đến cây trồng. Vùng nào sau đây có nguy cơ cao nhất bị nhiễm mặn đất?

• A. Vùng núi cao ẩm ướt.
• B. Vùng ôn đới lạnh.
• C. Vùng nhiệt đới ẩm gió mùa có lượng mưa lớn quanh năm.
• D. Vùng đồng bằng ven biển ở khí hậu khô hạn hoặc có thủy triều xâm nhập.

Câu 21: Việc sử dụng đất không hợp lý như độc canh, bón phân hóa học quá liều, lạm dụng thuốc bảo vệ thực vật có thể dẫn đến suy thoái đất. Dạng suy thoái nào sau đây không phải là hậu quả trực tiếp của các hoạt động canh tác không bền vững?

• A. Sự hình thành các hang động ngầm.
• B. Đất bị bạc màu, giảm độ phì.
• C. Đất bị ô nhiễm hóa học.
• D. Đất bị chai cứng, giảm độ tơi xốp.

Câu 22: Để bảo vệ và cải tạo tài nguyên đất, cần áp dụng các biện pháp sử dụng đất bền vững. Biện pháp nào sau đây góp phần cải thiện cấu trúc đất và tăng hàm lượng mùn?

• A. Trồng cây độc canh liên tục.
• B. Luân canh cây trồng, tăng cường bón phân hữu cơ.
• C. Đốt rơm rạ sau thu hoạch.
• D. Cày sâu, bừa kỹ nhiều lần trong mùa khô.

Câu 23: Quá trình phong hóa đá là bước khởi đầu trong sự hình thành đất, tạo ra vật liệu tơi xốp. Phong hóa vật lý chủ yếu làm biến đổi đá về mặt nào?

• A. Kích thước và hình dạng (phá vỡ đá).
• B. Thành phần hóa học (tạo ra chất mới).
• C. Màu sắc (thay đổi do phản ứng hóa học).
• D. Độ phì nhiêu (tăng hàm lượng mùn).

Câu 24: Phân tích một mẫu đất cho thấy nó có độ chua cao, hàm lượng bazơ dễ tiêu thấp và chứa nhiều oxit sắt, nhôm. Dựa vào các đặc điểm này, có thể dự đoán loại đất này chủ yếu chịu ảnh hưởng bởi quá trình hình thành đất nào?

• A. Quá trình tích lũy mùn giàu canxi.
• B. Quá trình tích lũy muối hòa tan.
• C. Quá trình rửa trôi mạnh bazơ và tích tụ oxit sắt, nhôm (feralit hóa).
• D. Quá trình bồi tụ vật liệu sét mịn.

Câu 25: So sánh đất phù sa và đất Feralit. Điểm khác biệt cơ bản nhất về nguồn gốc hình thành giữa hai loại đất này là gì?

• A. Đất phù sa hình thành do sự bồi tụ vật liệu sông, biển; đất Feralit hình thành do phong hóa đá mẹ tại chỗ trong điều kiện nhiệt đới ẩm.
• B. Đất phù sa hình thành ở vùng khí hậu khô hạn; đất Feralit hình thành ở vùng khí hậu ôn đới.
• C. Đất phù sa giàu oxit sắt, nhôm; đất Feralit giàu mùn.
• D. Đất phù sa thường có tầng đất mỏng; đất Feralit thường có tầng đất dày.

Câu 26: Một vùng đất đai bị thoái hóa nghiêm trọng do xói mòn, rửa trôi và bạc màu. Để cải tạo đất ở vùng này, giải pháp nào sau đây được ưu tiên hàng đầu?

• A. Tăng cường sử dụng phân bón hóa học tổng hợp.
• B. Thay thế toàn bộ lớp đất mặt bằng đất mới.
• C. Chuyển sang trồng các loại cây công nghiệp ngắn ngày.
• D. Áp dụng các biện pháp chống xói mòn (trồng rừng, làm bậc thang, che phủ thực vật) và cải tạo độ phì (bón phân hữu cơ, cây phân xanh).

Câu 27: Quá trình glây hóa (ngập nước) thường xảy ra ở các vùng đất thấp, trũng, thoát nước kém. Đất bị glây hóa thường có đặc điểm màu sắc nào?

• A. Màu đỏ hoặc vàng đỏ.
• B. Màu xám xanh hoặc lốm đốm rỉ sắt.
• C. Màu đen hoặc nâu sẫm.
• D. Màu trắng.

Câu 28: Độ ẩm của đất là lượng nước chứa trong đất, ảnh hưởng đến nhiều quá trình vật lý, hóa học và sinh học trong đất. Khi đất quá khô, quá trình nào sau đây bị hạn chế nhiều nhất?

• A. Phong hóa vật lý.
• B. Hoạt động của gió gây xói mòn.
• C. Hoạt động của vi sinh vật phân giải chất hữu cơ và sự hòa tan dinh dưỡng.
• D. Sự bay hơi nước từ bề mặt.

Câu 29: Con người có thể tác động tích cực đến đất thông qua các biện pháp canh tác và quản lý bền vững. Biện pháp nào sau đây giúp tăng cường hoạt động của sinh vật đất (giun, côn trùng, vi sinh vật)?

• A. Bón phân hữu cơ, giữ ẩm cho đất, hạn chế sử dụng hóa chất độc hại.
• B. Thường xuyên cày xới sâu làm đất tơi xốp.
• C. Phủ bạt ni lông toàn bộ bề mặt đất.
• D. Để đất trống không canh tác trong thời gian dài.

Câu 30: Quan sát một phẫu diện đất ở vùng nhiệt đới ẩm gió mùa trên đá badan. Phẫu diện này có tầng đất dày, màu đỏ nâu hoặc đỏ vàng, kết cấu viên cục, và có sự tích tụ oxit sắt, nhôm ở tầng B. Dự đoán loại đất chính được mô tả là gì?

• A. Đất phù sa.
• B. Đất đen thảo nguyên.
• C. Đất xám bạc màu.
• D. Đất Feralit trên đá badan.