Câu hỏi yêu cầu suy luận về cấu tạo của disaccharide dựa trên tỉ lệ phản ứng tráng bạc. Tỉ lệ mol X : Ag = 0.1 : 0.4 = 1 : 4. Glucose (monosaccharide) phản ứng tráng bạc theo tỉ lệ 1:2. Maltose là disaccharide cấu tạo từ hai gốc glucose, có nhóm -OH hemiacetal tự do ở một gốc, nên có tính khử và phản ứng tráng bạc như một monosaccharide theo tỉ lệ 1:2. Tuy nhiên, nếu disaccharide X bị thủy phân hoàn toàn trước khi tráng bạc, và cả hai monosaccharide tạo ra đều có tính khử, thì tỉ lệ có thể khác. Trong trường hợp này, 0.1 mol X tạo ra 0.4 mol Ag, tức là 1 mol X tạo 4 mol Ag. Điều này xảy ra nếu X là một disaccharide mà khi thủy phân hoàn toàn tạo ra 2 mol monosaccharide, và mỗi mol monosaccharide này đều cho 2 mol Ag. Ví dụ, Maltose (glucose-glucose) khi thủy phân cho 2 glucose, mỗi glucose cho 2Ag, tổng cộng 4Ag. Saccharose (glucose-fructose) khi thủy phân cho glucose và fructose, cả hai đều cho 2Ag trong môi trường kiềm, tổng cộng 4Ag. Tuy nhiên, câu hỏi nói X 'tác dụng với lượng dư dung dịch AgNO3 trong NH3', ngụ ý phản ứng trực tiếp của X, không qua thủy phân trước. Disaccharide phản ứng tráng bạc trực tiếp với tỉ lệ 1:2 là maltose (do có một gốc glucose ở dạng vòng có nhóm -OH hemiacetal tự do). Saccharose không phản ứng tráng bạc trực tiếp. Fructose là monosaccharide, tỉ lệ 1:2. Glucose là monosaccharide, tỉ lệ 1:2. Tỉ lệ 1:4 chỉ xảy ra nếu disaccharide bị thủy phân hoàn toàn trước khi tráng bạc, hoặc nó là một loại disaccharide đặc biệt khác. Tuy nhiên, trong chương trình phổ thông, maltose và saccharose là hai disaccharide chính. Với tỉ lệ 1:4 mol Ag so với 1 mol X, điều này chỉ có thể xảy ra nếu X là một disaccharide mà khi thủy phân hoàn toàn tạo ra 2 monosaccharide có tính khử, và phản ứng tráng bạc được thực hiện sau khi thủy phân. Hoặc, có thể câu hỏi ngụ ý X là maltose, và có lỗi trong đề hoặc phương án. Tuy nhiên, nếu xét các disaccharide phổ biến, maltose là đường khử (cho tỉ lệ 1:2 Ag), saccharose là đường không khử. Fructose (monosaccharide) cho tỉ lệ 1:2. Glucose (monosaccharide) cho tỉ lệ 1:2. Với 0.1 mol X cho 0.4 mol Ag (tỉ lệ 1:4), điều này phù hợp với việc thủy phân một disaccharide (như maltose hoặc saccharose) tạo ra 2 mol monosaccharide khử, sau đó tráng bạc. Nếu phản ứng trực tiếp, maltose cho 0.2 mol Ag. Saccharose không cho Ag. Fructose và Glucose là monosaccharide. Vậy, khả năng cao là X là một disaccharide mà khi thủy phân tạo 2 gốc monosaccharide có tính khử (như maltose hoặc saccharose), và phản ứng tráng bạc xảy ra trên sản phẩm thủy phân. Trong các lựa chọn, chỉ có Maltose và Saccharose là disaccharide. Saccharose thủy phân tạo glucose và fructose, cả 2 đều tráng bạc (tỉ lệ 1:2 mỗi loại), tổng cộng 1 mol saccharose thủy phân tạo 2 mol monosaccharide, cho 4 mol Ag. Maltose thủy phân tạo 2 glucose, tổng cộng 4 mol Ag. Nếu X là Maltose, nó tự tráng bạc cho tỉ lệ 1:2 (0.1 mol Maltose cho 0.2 mol Ag). Nếu X là Saccharose, nó không tráng bạc trực tiếp. Đề bài nói 'tác dụng với lượng dư dung dịch AgNO3 trong NH3', không nói thủy phân trước. Tuy nhiên, kết quả 0.4 mol Ag từ 0.1 mol X (tỉ lệ 1:4) là rất đặc trưng cho sản phẩm thủy phân của disaccharide tráng bạc. Xét các đáp án, chỉ có Maltose và Saccharose là disaccharide. Nếu đề đúng và không có bước thủy phân, thì không có disaccharide nào cho tỉ lệ 1:4. Nếu có bước thủy phân ngầm hiểu, thì cả Maltose và Saccharose đều có thể tạo 4 mol Ag sau thủy phân. Tuy nhiên, câu hỏi hỏi 'phát biểu nào đúng về X'. Phát biểu 'X là đường khử' chỉ đúng với Maltose, không đúng với Saccharose. 'X là disaccharide' đúng với cả hai. 'X có phản ứng tráng bạc' đúng với Maltose. 'X bị thủy phân tạo 2 loại monosaccharide' đúng với Maltose (2 glucose) và Saccharose (glucose, fructose). Tỉ lệ 1:4 mol Ag/mol disaccharide chỉ xảy ra khi thủy phân hoàn toàn disaccharide tạo 2 monosaccharide khử, sau đó tráng bạc. Giả sử phản ứng tráng bạc xảy ra sau thủy phân hoàn toàn X. 0.1 mol X → 0.2 mol monosaccharide Y + 0.2 mol monosaccharide Z (hoặc 0.4 mol monosaccharide W nếu X là đồng phân). 0.4 mol Ag ← 0.2 mol Y + 0.2 mol Z (hoặc 0.4 mol W). Nếu Y và Z đều cho tỉ lệ 1:2 với Ag, thì 0.2 mol Y cho 0.4 mol Ag, 0.2 mol Z cho 0.4 mol Ag. Điều này mâu thuẫn với tổng 0.4 mol Ag. Tỉ lệ 1:4 có nghĩa là 1 mol X tạo ra tổng cộng 4 mol Ag. Điều này xảy ra nếu 1 mol X thủy phân tạo 2 mol monosaccharide, và mỗi mol monosaccharide tạo 2 mol Ag. Ví dụ: Maltose + H2O → 2 Glucose. 2 Glucose → 4 Ag. Saccharose + H2O → Glucose + Fructose. Glucose + Fructose → 2 Ag + 2 Ag = 4 Ag (trong môi trường kiềm). Vậy X có thể là Maltose hoặc Saccharose (với thủy phân trước). Tuy nhiên, nếu phản ứng tráng bạc xảy ra trực tiếp với X, thì 0.1 mol X → 0.4 mol Ag là bất thường với các disaccharide phổ biến. Nếu chấp nhận tỉ lệ 1:4 là đúng, thì X phải là một disaccharide mà 1 mol X khi thủy phân tạo ra 2 mol monosaccharide có tính khử mạnh. Với các đáp án cho sẵn, Maltose là disaccharide có tính khử (cho tỉ lệ 1:2 Ag). Saccharose không có tính khử. Glucose, Fructose là monosaccharide (cho tỉ lệ 1:2 Ag). Tỉ lệ 1:4 cho thấy 1 mol X tạo ra 4 mol Ag. Điều này chỉ có thể xảy ra nếu X là disaccharide và phản ứng tráng bạc xảy ra trên sản phẩm thủy phân, hoặc X là một monosaccharide đặc biệt cho tỉ lệ 1:4 (không có trong chương trình phổ thông), hoặc X là disaccharide cho tỉ lệ 1:4 trực tiếp (không có trong chương trình phổ thông). Giả định phổ biến nhất cho tỉ lệ 1:4 Ag từ disaccharide X là X bị thủy phân hoàn toàn tạo 2 monosaccharide, mỗi monosaccharide cho 2 Ag. Cả Maltose và Saccharose đều thỏa mãn điều này sau thủy phân. Tuy nhiên, trong các lựa chọn, chỉ có Maltose là disaccharide có tính khử (phản ứng trực tiếp 1:2), Saccharose không có tính khử. Nếu đề bài muốn kiểm tra phản ứng trực tiếp, thì 0.1 mol Maltose cho 0.2 mol Ag. 0.1 mol Saccharose cho 0 mol Ag. 0.1 mol Glucose cho 0.2 mol Ag. 0.1 mol Fructose cho 0.2 mol Ag. Kết quả 0.4 mol Ag từ 0.1 mol X là bất thường cho phản ứng trực tiếp của các carbohydrate phổ biến. Có khả năng đề bài ngầm hiểu là phản ứng tráng bạc sau thủy phân hoàn toàn X. Trong trường hợp đó, cả Maltose và Saccharose đều có thể cho 4 mol Ag từ 1 mol X. Tuy nhiên, câu hỏi hỏi về X. Maltose là đường khử, Saccharose không phải. Nếu X cho 4 mol Ag sau thủy phân, thì nó là disaccharide tạo ra 2 monosaccharide khử. Cả Maltose và Saccharose đều đúng. Xét các phương án. A. X là disaccharide. Đúng với Maltose và Saccharose. B. X là đường khử. Chỉ đúng với Maltose. C. X là monosaccharide. Sai. D. X không có phản ứng tráng bạc. Chỉ đúng với Saccharose. Với tỉ lệ 1:4 Ag, có thể suy luận rằng 1 mol X tạo ra 2 mol monosaccharide, mỗi mol monosaccharide tạo 2 mol Ag. Điều này xảy ra với cả Maltose (thủy phân tạo 2 glucose) và Saccharose (thủy phân tạo glucose và fructose). Tuy nhiên, nếu xét phản ứng trực tiếp, 0.1 mol Maltose cho 0.2 mol Ag, 0.1 mol Saccharose cho 0 mol Ag. Kết quả 0.4 mol Ag từ 0.1 mol X là bất thường nếu không có thủy phân. Giả sử đề bài có nhầm lẫn về tỉ lệ hoặc ngầm hiểu thủy phân. Nếu chấp nhận tỉ lệ 1:4, thì phát biểu 'X là disaccharide' là đúng, vì monosaccharide chỉ cho tỉ lệ 1:2. Phát biểu 'X là đường khử' (tức phản ứng trực tiếp) không phù hợp với tỉ lệ 1:4. Phát biểu 'X không có phản ứng tráng bạc' sai. Phát biểu 'X bị thủy phân tạo 2 loại monosaccharide' là đúng nếu X là Saccharose, sai nếu X là Maltose (tạo 1 loại monosaccharide). Tỉ lệ 1:4 mol Ag/mol X chỉ có thể giải thích hợp lý nhất nếu X là disaccharide và phản ứng tráng bạc xảy ra trên sản phẩm thủy phân. Trong trường hợp đó, X là disaccharide tạo ra 2 mol monosaccharide khử. Cả Maltose và Saccharose đều thỏa mãn điều này. Tuy nhiên, câu hỏi hỏi 'phát biểu nào sau đây đúng về X'. Phát biểu A 'X là disaccharide' là đúng chung cho cả Maltose và Saccharose, cả hai đều có thể dẫn đến 4 mol Ag sau thủy phân. Các phát biểu B và D phân biệt giữa Maltose và Saccharose. Phát biểu B 'X là đường khử' chỉ đúng với Maltose. Phát biểu D 'X không có phản ứng tráng bạc' chỉ đúng với Saccharose. Nếu X là Maltose, nó là đường khử và cho 2 mol Ag trực tiếp. Nếu X là Saccharose, nó không phải đường khử và không cho Ag trực tiếp. Kết quả 4 mol Ag từ 1 mol X mạnh mẽ gợi ý thủy phân. Nếu thủy phân xảy ra, cả Maltose và Saccharose đều cho 4 mol Ag/mol. Trong trường hợp này, phát biểu A 'X là disaccharide' là phát biểu chắc chắn đúng dựa trên kết quả 4 mol Ag từ 1 mol X, vì monosaccharide chỉ cho 2 mol Ag. Các phương án B và D không chắc chắn đúng mà phụ thuộc vào việc X là Maltose hay Saccharose. Phương án C sai hoàn toàn. Do đó, phát biểu chắc chắn đúng nhất dựa trên tỉ lệ mol là X là disaccharide, ngầm hiểu rằng phản ứng tráng bạc xảy ra sau khi thủy phân hoàn toàn X (dưới tác dụng của môi trường kiềm của thuốc thử Tollens hoặc có thêm xúc tác acid trước đó).
