Trắc nghiệm Kinh tế Pháp luật 10 Chân trời sáng tạo Bài 17: Pháp luật và đời sống - Đề 03
Trắc nghiệm Kinh tế Pháp luật 10 Chân trời sáng tạo Bài 17: Pháp luật và đời sống - Đề 03 được xây dựng với nhiều câu hỏi chất lượng, sát với nội dung chương trình học, giúp bạn dễ dàng ôn tập và kiểm tra kiến thức hiệu quả. Hãy cùng bắt đầu làm bài tập trắc nghiệm ngay để nâng cao hiểu biết và chuẩn bị tốt cho kỳ thi sắp tới!
Câu 1: Một quy định về việc cấm đổ rác thải bừa bãi nơi công cộng được ban hành dựa trên nhu cầu giữ gìn vệ sinh chung và mỹ quan đô thị của cộng đồng. Điều này thể hiện bản chất nào của pháp luật?
- A. Bản chất giai cấp
- B. Bản chất chính trị
- C. Bản chất xã hội
- D. Bản chất lịch sử
Câu 2: Quốc hội thông qua một đạo luật mới về đầu tư, tạo hành lang pháp lý thông thoáng, minh bạch hơn cho các doanh nghiệp trong và ngoài nước. Hoạt động lập pháp này của Nhà nước thể hiện vai trò nào của pháp luật?
- A. Bảo vệ quyền cá nhân đơn thuần
- B. Phương tiện để Nhà nước quản lý xã hội, đặc biệt trong lĩnh vực kinh tế
- C. Công cụ để công dân làm giàu
- D. Chỉ để xử lý các hành vi vi phạm
Câu 3: Chị Hoa muốn thành lập một cửa hàng kinh doanh nhỏ. Chị đã tìm hiểu các quy định của pháp luật về đăng ký kinh doanh, nghĩa vụ thuế và quyền của chủ doanh nghiệp. Việc chị Hoa dựa vào pháp luật để bắt đầu hoạt động kinh doanh thể hiện vai trò nào của pháp luật đối với công dân?
- A. Phương tiện để công dân thực hiện quyền và nghĩa vụ của mình
- B. Công cụ để Nhà nước kiểm soát công dân
- C. Chỉ áp dụng cho các doanh nghiệp lớn
- D. Nguồn thông tin tham khảo không bắt buộc
Câu 4: Quy định về độ tuổi kết hôn (nam đủ 20 tuổi, nữ đủ 18 tuổi) được áp dụng cho tất cả công dân Việt Nam, không phân biệt dân tộc, tôn giáo, vùng miền. Đặc điểm nào của pháp luật được thể hiện qua quy định này?
- A. Tính bắt buộc chung
- B. Tính xác định chặt chẽ về hình thức
- C. Tính quy phạm phổ biến
- D. Tính linh hoạt tùy trường hợp
Câu 5: Anh Minh điều khiển xe máy vượt đèn đỏ và bị cảnh sát giao thông xử phạt hành chính theo đúng quy định của Nghị định về xử phạt vi phạm giao thông. Việc áp dụng biện pháp xử phạt này thể hiện đặc điểm nào của pháp luật?
- A. Tính quy phạm phổ biến
- B. Tính bắt buộc chung và được đảm bảo thực hiện bằng quyền lực nhà nước
- C. Tính tự nguyện
- D. Tính mềm dẻo, linh hoạt
Câu 6: Các quy tắc pháp luật luôn được ghi nhận trong các văn bản chính thức do cơ quan nhà nước có thẩm quyền ban hành (như Hiến pháp, luật, nghị định...). Đặc điểm này giúp phân biệt pháp luật với các loại quy tắc xã hội khác (như đạo đức, tập quán) và tạo sự rõ ràng, dễ tiếp cận. Đó là đặc điểm nào?
- A. Tính quy phạm phổ biến
- B. Tính bắt buộc chung
- C. Tính xã hội
- D. Tính xác định chặt chẽ về hình thức
Câu 7: Một doanh nghiệp xả thải gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng, bị cộng đồng lên án mạnh mẽ về mặt đạo đức. Tuy nhiên, chỉ khi hành vi này vi phạm các tiêu chuẩn, quy định của Luật Bảo vệ môi trường thì doanh nghiệp mới bị Nhà nước xử lý (phạt tiền, buộc khắc phục hậu quả...). Sự khác biệt cốt lõi giữa pháp luật và đạo đức được thể hiện rõ nhất qua tình huống này là gì?
- A. Pháp luật có tính bắt buộc và được đảm bảo thực hiện bằng quyền lực nhà nước, còn đạo đức chủ yếu dựa vào lương tâm và dư luận xã hội.
- B. Pháp luật luôn cao hơn đạo đức.
- C. Đạo đức luôn chặt chẽ hơn pháp luật.
- D. Pháp luật chỉ điều chỉnh hành vi kinh doanh, còn đạo đức điều chỉnh mọi hành vi.
Câu 8: Pháp luật quy định về quyền sở hữu tài sản, quyền tự do kinh doanh, các loại hợp đồng... Những quy định này tạo cơ sở và sự ổn định cho các hoạt động sản xuất, mua bán, trao đổi hàng hóa. Điều này chứng tỏ pháp luật có vai trò quan trọng trong lĩnh vực nào của đời sống xã hội?
- A. Văn hóa
- B. Kinh tế
- C. Y tế
- D. Giáo dục
Câu 9: Hiến pháp và pháp luật Việt Nam ghi nhận và bảo vệ các giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của dân tộc, đồng thời loại bỏ các hủ tục lạc hậu. Điều này thể hiện mối quan hệ nào giữa pháp luật và văn hóa?
- A. Pháp luật hoàn toàn tách biệt với văn hóa.
- B. Văn hóa là nguồn duy nhất để xây dựng pháp luật.
- C. Pháp luật chỉ đơn thuần là công cụ để tiêu diệt văn hóa.
- D. Pháp luật phản ánh, bảo vệ và tác động trở lại văn hóa.
Câu 10: Chị Lan luôn tìm hiểu kỹ các quy định của pháp luật trước khi thực hiện một giao dịch quan trọng như mua bán nhà đất. Việc làm này giúp chị tránh được những rủi ro pháp lý không đáng có. Đây là lợi ích gì của việc tuân thủ pháp luật đối với cá nhân?
- A. Giúp cá nhân trở nên nổi tiếng
- B. Bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của bản thân
- C. Chỉ mang lại lợi ích cho Nhà nước
- D. Làm giảm sự tự do cá nhân
Câu 11: Khi mọi người dân đều nghiêm chỉnh chấp hành Luật Giao thông đường bộ, tình trạng ùn tắc và tai nạn giao thông sẽ giảm đáng kể, góp phần tạo nên một môi trường giao thông an toàn và thông suốt. Điều này thể hiện ý nghĩa gì của việc tuân thủ pháp luật đối với xã hội?
- A. Làm tăng chi phí cho Nhà nước
- B. Làm giảm sự phát triển kinh tế
- C. Góp phần xây dựng xã hội trật tự, kỷ cương và phát triển bền vững
- D. Khuyến khích các hành vi tùy tiện
Câu 12: Công ty X và Công ty Y xảy ra tranh chấp về quyền sở hữu trí tuệ đối với một sáng chế. Họ đã sử dụng các quy định của pháp luật về sở hữu trí tuệ và thủ tục tố tụng dân sự để giải quyết bất đồng tại Tòa án. Tình huống này làm rõ vai trò nào của pháp luật?
- A. Cơ sở để giải quyết tranh chấp
- B. Công cụ để Nhà nước kiểm soát doanh nghiệp
- C. Phương tiện để quảng cáo sản phẩm
- D. Chỉ áp dụng cho tranh chấp nhỏ
Câu 13: Pháp luật và kỷ luật lao động (trong công ty) đều là các quy tắc hành vi. Tuy nhiên, nếu một nhân viên vi phạm kỷ luật lao động nghiêm trọng, họ có thể bị xử lý theo nội quy công ty. Nếu hành vi đó đồng thời vi phạm pháp luật (ví dụ: trộm cắp tài sản công ty), họ sẽ bị xử lý theo pháp luật. Điều này cho thấy điểm khác biệt cơ bản nào giữa pháp luật và kỷ luật?
- A. Kỷ luật do Nhà nước ban hành, pháp luật do công ty ban hành.
- B. Pháp luật chỉ áp dụng cho người lao động, kỷ luật áp dụng cho mọi người.
- C. Pháp luật có tính bắt buộc chung trên phạm vi toàn xã hội và được đảm bảo thực hiện bằng quyền lực nhà nước, còn kỷ luật chỉ có tính nội bộ trong một tổ chức.
- D. Kỷ luật luôn chặt chẽ hơn pháp luật.
Câu 14: Anh Khoa thường xuyên tìm hiểu các quy định pháp luật mới, tự giác chấp hành các quy tắc khi tham gia giao thông, và sẵn sàng lên tiếng tố cáo các hành vi vi phạm pháp luật mà mình chứng kiến. Hành động của anh Khoa thể hiện tinh thần nào?
- A. Sống tùy tiện
- B. Chỉ quan tâm đến lợi ích cá nhân
- C. Trốn tránh trách nhiệm
- D. Sống và làm việc theo Hiến pháp và pháp luật
Câu 15: Luật Bình đẳng giới quy định về việc xóa bỏ phân biệt đối xử về giới, tạo cơ hội bình đẳng cho nam và nữ trong mọi lĩnh vực của đời sống xã hội và gia đình. Quy định này thể hiện vai trò nào của pháp luật?
- A. Đảm bảo công bằng xã hội và bảo vệ quyền con người
- B. Thúc đẩy sản xuất nông nghiệp
- C. Chỉ áp dụng cho phụ nữ
- D. Hạn chế quyền tự do cá nhân
Câu 16: Pháp luật là hệ thống các quy tắc xử sự được Nhà nước ban hành để điều chỉnh những mối quan hệ nào trong xã hội?
- A. Chỉ những quan hệ liên quan đến tiền bạc
- B. Chỉ những quan hệ trong gia đình
- C. Những quan hệ xã hội cơ bản, phổ biến, quan trọng và có tính bản chất nhất
- D. Mọi quan hệ xã hội dù lớn hay nhỏ
Câu 17: Luật Tổ chức Quốc hội quy định về vị trí, chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Quốc hội. Điều này cho thấy pháp luật đóng vai trò gì đối với bộ máy Nhà nước?
- A. Là công cụ để công dân kiểm soát Nhà nước
- B. Làm cho hoạt động của Nhà nước trở nên tùy tiện
- C. Chỉ mang tính tham khảo cho Nhà nước
- D. Là cơ sở pháp lý cho sự tồn tại, cơ cấu tổ chức và hoạt động của bộ máy Nhà nước
Câu 18: Bà Mai cho thuê căn nhà của mình và đã ký hợp đồng thuê nhà với ông Ba, trong đó ghi rõ giá thuê, thời hạn thuê và các điều khoản khác theo quy định của Bộ luật Dân sự. Việc ký kết hợp đồng này thể hiện việc bà Mai và ông Ba đang thực hiện pháp luật theo hình thức nào?
- A. Sử dụng pháp luật (thực hiện quyền)
- B. Tuân thủ pháp luật (kiềm chế không làm)
- C. Thi hành pháp luật (thực hiện nghĩa vụ)
- D. Áp dụng pháp luật (do cơ quan nhà nước có thẩm quyền thực hiện)
Câu 19: Luật Doanh nghiệp quy định các loại hình doanh nghiệp, trình tự thủ tục thành lập, quyền và nghĩa vụ của doanh nghiệp... Điều này tạo ra một môi trường pháp lý ổn định, dự đoán được cho hoạt động kinh doanh, từ đó khuyến khích đầu tư và sản xuất. Vai trò nào của pháp luật được nhấn mạnh ở đây?
- A. Chỉ bảo vệ người tiêu dùng
- B. Thúc đẩy sự phát triển kinh tế
- C. Hạn chế cạnh tranh
- D. Giải quyết tranh chấp gia đình
Câu 20: Hiến pháp quy định Đảng Cộng sản Việt Nam là lực lượng lãnh đạo Nhà nước và xã hội. Các chủ trương, đường lối của Đảng thường được thể chế hóa thành pháp luật để quản lý đất nước. Điều này thể hiện mối quan hệ nào giữa pháp luật và chính trị ở Việt Nam?
- A. Pháp luật độc lập hoàn toàn với chính trị.
- B. Chính trị chỉ là việc thực thi pháp luật.
- C. Pháp luật là công cụ quan trọng để thể chế hóa và thực hiện đường lối chính trị của Đảng và Nhà nước.
- D. Chính trị chỉ ảnh hưởng đến một phần nhỏ của pháp luật.
Câu 21: Anh Nam thấy một người đang có hành vi trộm cắp tài sản của người khác. Dù không phải là nạn nhân trực tiếp, anh Nam đã báo cho cơ quan công an về vụ việc. Hành động của anh Nam thể hiện điều gì?
- A. Anh Nam đang thực hiện nghĩa vụ đóng thuế.
- B. Anh Nam đang vi phạm pháp luật.
- C. Anh Nam đang sử dụng quyền tự do ngôn luận không giới hạn.
- D. Anh Nam đang góp phần vào việc bảo vệ pháp luật và trật tự xã hội.
Câu 22: Tại sao trong một xã hội hiện đại, phức tạp, pháp luật ngày càng trở thành công cụ quản lý xã hội chủ yếu và hiệu quả nhất, thay vì chỉ dựa vào đạo đức hay tập quán?
- A. Vì pháp luật dễ dàng thay đổi hơn đạo đức và tập quán.
- B. Vì pháp luật có tính cưỡng chế, áp dụng thống nhất trên phạm vi rộng và điều chỉnh được các quan hệ phức tạp mà đạo đức, tập quán không thể hoặc khó điều chỉnh.
- C. Vì pháp luật được viết trên giấy.
- D. Vì pháp luật do tất cả mọi người cùng soạn thảo.
Câu 23: Một số phong tục, tập quán tốt đẹp phù hợp với sự phát triển của xã hội và không trái với đạo đức, pháp luật đã được Nhà nước ghi nhận trong các văn bản pháp luật (ví dụ: quy định về hòa giải ở cơ sở dựa trên tình làng nghĩa xóm). Điều này cho thấy pháp luật và phong tục, tập quán có mối quan hệ như thế nào?
- A. Có sự tương tác, ảnh hưởng lẫn nhau và pháp luật có vai trò định hướng, điều chỉnh đối với phong tục, tập quán.
- B. Pháp luật và phong tục, tập quán hoàn toàn đối lập nhau.
- C. Pháp luật luôn bãi bỏ tất cả các phong tục, tập quán.
- D. Phong tục, tập quán là nguồn duy nhất để xây dựng pháp luật.
Câu 24: Nếu pháp luật liên tục thay đổi một cách đột ngột và không có quy luật, điều gì có khả năng xảy ra trong xã hội?
- A. Kinh tế sẽ phát triển rất nhanh.
- B. Công dân sẽ dễ dàng tuân thủ hơn.
- C. Xã hội sẽ mất ổn định, công dân và doanh nghiệp khó dự đoán, áp dụng pháp luật, làm giảm niềm tin vào hệ thống pháp luật.
- D. Nhà nước sẽ quản lý dễ dàng hơn.
Câu 25: Luật An toàn thực phẩm quy định các tiêu chuẩn về vệ sinh, an toàn đối với mọi loại thực phẩm được sản xuất, kinh doanh và tiêu dùng trên thị trường. Đặc điểm nào của pháp luật được thể hiện qua việc áp dụng các tiêu chuẩn này cho tất cả các sản phẩm và mọi chủ thể liên quan trong lĩnh vực thực phẩm?
- A. Tính bắt buộc chung
- B. Tính quy phạm phổ biến
- C. Tính xác định chặt chẽ về hình thức
- D. Tính cá biệt
Câu 26: Pháp luật về an sinh xã hội quy định về bảo hiểm xã hội, trợ cấp thất nghiệp, bảo hiểm y tế... nhằm hỗ trợ những người gặp khó khăn, yếu thế trong xã hội. Điều này thể hiện vai trò nào của pháp luật?
- A. Chỉ để thu thuế.
- B. Khuyến khích bất bình đẳng.
- C. Giải quyết tranh chấp thương mại quốc tế.
- D. Bảo vệ các nhóm đối tượng yếu thế và góp phần đảm bảo công bằng xã hội.
Câu 27: Trong hệ thống pháp luật Việt Nam, Hiến pháp năm 2013 khẳng định: “Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của Nhân dân, do Nhân dân, vì Nhân dân.” Điều này thể hiện pháp luật Việt Nam mang bản chất nào?
- A. Chỉ mang bản chất giai cấp công nhân.
- B. Chỉ mang bản chất nhà nước.
- C. Kết hợp bản chất giai cấp và bản chất xã hội sâu sắc, thể hiện ý chí và lợi ích của toàn thể nhân dân.
- D. Chỉ mang bản chất dân tộc.
Câu 28: Khi một người ký kết hợp đồng lao động với công ty, người đó có quyền được trả lương, được nghỉ phép theo luật định và có nghĩa vụ hoàn thành công việc được giao, tuân thủ nội quy công ty. Việc xác lập rõ ràng quyền và nghĩa vụ của các bên trong quan hệ lao động bằng pháp luật góp phần quan trọng nhất vào việc gì?
- A. Làm cho quan hệ lao động trở nên phức tạp.
- B. Tạo ra khuôn khổ pháp lý, thiết lập trật tự và sự ổn định trong quan hệ xã hội (quan hệ lao động).
- C. Chỉ bảo vệ quyền lợi của người sử dụng lao động.
- D. Khuyến khích tranh chấp lao động.
Câu 29: Pháp luật quy định về các tiêu chuẩn chất lượng sản phẩm, quy trình sản xuất an toàn, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng. Những quy định này không chỉ đảm bảo an toàn cho người dân mà còn góp phần nâng cao uy tín và khả năng cạnh tranh của nền kinh tế. Vai trò này của pháp luật thể hiện sự đóng góp vào khía cạnh nào của sự phát triển?
- A. Phát triển bền vững (cả kinh tế, xã hội và môi trường).
- B. Chỉ phát triển văn hóa.
- C. Chỉ phát triển chính trị.
- D. Làm chậm quá trình phát triển.
Câu 30: Hệ thống pháp luật không phải là bất biến mà luôn được bổ sung, sửa đổi để phù hợp với sự thay đổi của đời sống kinh tế, xã hội, khoa học công nghệ. Điều này thể hiện đặc điểm nào của pháp luật?
- A. Tính quy phạm phổ biến.
- B. Tính bắt buộc chung.
- C. Tính xác định chặt chẽ về hình thức.
- D. Tính năng động, phát triển cùng với sự phát triển của xã hội.