Trắc nghiệm Lịch Sử 10 Cánh diều Bài 1: Hiện thực lịch sử và nhận thức lịch sử - Đề 03
Trắc nghiệm Lịch Sử 10 Cánh diều Bài 1: Hiện thực lịch sử và nhận thức lịch sử - Đề 03 được xây dựng với nhiều câu hỏi chất lượng, sát với nội dung chương trình học, giúp bạn dễ dàng ôn tập và kiểm tra kiến thức hiệu quả. Hãy cùng bắt đầu làm bài tập trắc nghiệm ngay để nâng cao hiểu biết và chuẩn bị tốt cho kỳ thi sắp tới!
Câu 1: Một nhà sử học đang nghiên cứu về cuộc cải cách của Hồ Quý Ly. Ông thu thập các tài liệu gốc như chiếu lệnh của Hồ Quý Ly, ghi chép của sử quan đương thời, và các văn bia cổ liên quan. Hoạt động này của nhà sử học chủ yếu thể hiện bước nào trong quá trình nhận thức lịch sử?
- A. Diễn giải và phân tích sử liệu.
- B. Thu thập và xử lí sử liệu.
- C. Phục dựng và trình bày lịch sử.
- D. Đánh giá và rút ra bài học.
Câu 2: Giữa hiện thực lịch sử và nhận thức lịch sử luôn tồn tại một khoảng cách nhất định. Yếu tố nào dưới đây không phải là nguyên nhân chính dẫn đến khoảng cách đó?
- A. Mức độ phong phú và xác thực của sử liệu còn lại.
- B. Năng lực, quan điểm và mục đích của người nghiên cứu.
- C. Hiện thực lịch sử luôn thay đổi theo thời gian.
- D. Sự giới hạn về phương pháp và điều kiện nghiên cứu ở mỗi thời đại.
Câu 3: Khi nghiên cứu về một sự kiện lịch sử phức tạp như Cách mạng tháng Tám năm 1945 ở Việt Nam, một nhà sử học cần phải xem xét sự kiện đó trong bối cảnh rộng lớn của tình hình thế giới lúc bấy giờ (Chiến tranh thế giới thứ hai kết thúc, sự sụp đổ của phát xít Nhật) và bối cảnh trong nước (tình hình chính trị, kinh tế, xã hội Việt Nam). Việc làm này thể hiện rõ nhất nguyên tắc nào của Sử học?
- A. Nguyên tắc khách quan.
- B. Nguyên tắc trung thực.
- C. Nguyên tắc tiến bộ.
- D. Nguyên tắc toàn diện và cụ thể.
Câu 4: Một bảo tàng lịch sử trưng bày nhiều hiện vật từ thời Văn Lang - Âu Lạc như trống đồng, rìu đá, gốm sứ... Những hiện vật này cung cấp thông tin quý giá về đời sống vật chất và tinh thần của người Việt cổ. Loại sử liệu chính mà bảo tàng đang sử dụng để tái hiện lịch sử là gì?
- A. Sử liệu thành văn.
- B. Sử liệu hiện vật.
- C. Sử liệu truyền miệng.
- D. Sử liệu thứ cấp.
Câu 5: Một giáo viên Lịch sử sử dụng sơ đồ tư duy để hệ thống hóa các sự kiện chính của phong trào Cần Vương cuối thế kỷ XIX. Sơ đồ này sắp xếp các sự kiện theo trình tự thời gian và chỉ ra mối liên hệ nhân quả giữa chúng. Phương pháp trình bày lịch sử mà giáo viên này đang áp dụng chủ yếu là gì?
- A. Phương pháp lịch đại.
- B. Phương pháp đồng đại.
- C. Phương pháp lô-gíc.
- D. Phương pháp liên ngành.
Câu 6: Khi nghiên cứu về vai trò của phụ nữ trong xã hội phong kiến Việt Nam, một nhà sử học không chỉ đọc các tài liệu lịch sử (sử sách, văn bia) mà còn tìm hiểu thêm thông tin từ các công trình nghiên cứu của ngành Văn học (truyện Nôm, ca dao, tục ngữ), Dân tộc học (tập quán, tín ngưỡng) và Khảo cổ học (mộ táng, đồ trang sức). Cách tiếp cận này thể hiện việc sử dụng phương pháp nào trong nghiên cứu Sử học?
- A. Phương pháp lịch sử.
- B. Phương pháp lô-gíc.
- C. Phương pháp liên ngành.
- D. Phương pháp đồng đại.
Câu 7: Tác phẩm "Đại Việt Sử ký Toàn thư" của Ngô Sĩ Liên là một bộ sử biên niên ghi chép lịch sử Việt Nam từ thời Hồng Bàng đến năm 1427. Dựa trên phân loại sử liệu theo mối liên hệ và giá trị thông tin, tác phẩm này thuộc loại sử liệu nào?
- A. Sử liệu sơ cấp.
- B. Sử liệu thứ cấp.
- C. Sử liệu hiện vật.
- D. Sử liệu truyền miệng.
Câu 8: Chức năng nào của Sử học giúp con người đúc kết kinh nghiệm từ quá khứ để phục vụ cho cuộc sống hiện tại và định hướng tương lai?
- A. Chức năng xã hội (giáo dục, dự báo).
- B. Chức năng khoa học (khôi phục hiện thực).
- C. Chức năng lưu trữ thông tin.
- D. Chức năng giải trí.
Câu 9: Hiện thực lịch sử được định nghĩa là gì?
- A. Là những gì con người ghi chép lại về quá khứ.
- B. Là những hiểu biết, nhận định của con người về quá khứ.
- C. Là toàn bộ những gì đã xảy ra trong quá khứ, tồn tại khách quan.
- D. Là những sự kiện quan trọng nhất trong lịch sử loài người.
Câu 10: Khi nghiên cứu về sự kiện "Điện Biên Phủ trên không" năm 1972, một nhà sử học sử dụng các đoạn ghi âm lời kể của phi công, bộ đội phòng không và người dân Hà Nội trực tiếp chứng kiến sự kiện. Loại sử liệu này thuộc dạng nào?
- A. Sử liệu thành văn.
- B. Sử liệu hiện vật.
- C. Sử liệu hình ảnh.
- D. Sử liệu lời nói - truyền khẩu.
Câu 11: Nhận thức lịch sử là gì?
- A. Chỉ là việc ghi nhớ các sự kiện, nhân vật trong quá khứ.
- B. Là toàn bộ tri thức, hiểu biết và hình dung của con người về quá khứ.
- C. Là quá trình lịch sử tự diễn ra.
- D. Là việc dự đoán các sự kiện có thể xảy ra trong tương lai.
Câu 12: Nguyên tắc nào của Sử học đòi hỏi người nghiên cứu phải phản ánh lịch sử đúng như nó vốn có, không bị chi phối bởi định kiến, cảm xúc cá nhân hay lợi ích nhóm?
- A. Khách quan.
- B. Trung thực.
- C. Tiến bộ.
- D. Nhân văn.
Câu 13: Việc nghiên cứu và làm sáng tỏ các sự kiện lịch sử, phục dựng lại bức tranh quá khứ một cách chân thực nhất thuộc về chức năng nào của Sử học?
- A. Chức năng giáo dục.
- B. Chức năng dự báo.
- C. Chức năng xã hội.
- D. Chức năng khoa học.
Câu 14: Khi so sánh tình hình kinh tế Việt Nam và Nhật Bản vào cùng một thời điểm lịch sử, ví dụ năm 1986 (thời điểm Việt Nam bắt đầu Đổi mới), nhà sử học đang áp dụng phương pháp trình bày lịch sử nào?
- A. Phương pháp lịch đại.
- B. Phương pháp đồng đại.
- C. Phương pháp lịch sử.
- D. Phương pháp lô-gíc.
Câu 15: Một nhà sử học viết một cuốn sách tổng hợp các nghiên cứu đã có về cuộc khởi nghĩa Lam Sơn. Cuốn sách này phân tích, đánh giá và sắp xếp lại thông tin từ nhiều nguồn sử liệu gốc và các công trình nghiên cứu trước đó. Cuốn sách này là một ví dụ về loại sử liệu nào?
- A. Sử liệu sơ cấp.
- B. Sử liệu thứ cấp.
- C. Sử liệu hiện vật.
- D. Sử liệu truyền miệng.
Câu 16: Tại sao việc nghiên cứu lịch sử cần tuân thủ nguyên tắc "toàn diện và cụ thể"?
- A. Để giúp người học dễ ghi nhớ các sự kiện.
- B. Để chỉ tập trung vào những khía cạnh quan trọng nhất.
- C. Để thể hiện quan điểm cá nhân của người nghiên cứu.
- D. Để tái hiện bức tranh quá khứ đầy đủ, sinh động và tránh phiến diện.
Câu 17: Lời nói nổi tiếng "Dân ta phải biết sử ta / Cho tường gốc tích nước nhà Việt Nam" của Chủ tịch Hồ Chí Minh nhấn mạnh chủ yếu đến chức năng nào của Sử học?
- A. Chức năng giáo dục.
- B. Chức năng khoa học.
- C. Chức năng dự báo.
- D. Chức năng giải trí.
Câu 18: Việc phân tích các sự kiện lịch sử để tìm ra bản chất, quy luật vận động và phát triển của xã hội loài người thể hiện việc áp dụng phương pháp nghiên cứu nào của Sử học?
- A. Phương pháp lịch sử.
- B. Phương pháp lô-gíc.
- C. Phương pháp lịch đại.
- D. Phương pháp đồng đại.
Câu 19: Tại sao nói Sử học là một khoa học?
- A. Vì Sử học nghiên cứu về con người.
- B. Vì Sử học có nhiều sách vở để đọc.
- C. Vì Sử học có đối tượng, chức năng, nhiệm vụ, nguyên tắc và phương pháp nghiên cứu riêng.
- D. Vì Sử học giúp con người hiểu biết hơn về thế giới.
Câu 20: Một di tích khảo cổ học phát hiện được một bộ xương người cổ và các công cụ đá ghè đẽo thô sơ. Để xác định niên đại và bối cảnh sống của người cổ này, các nhà sử học cần phối hợp với các nhà khoa học thuộc lĩnh vực nào là phù hợp nhất?
- A. Khảo cổ học và Nhân chủng học.
- B. Văn học và Nghệ thuật học.
- C. Toán học và Vật lý học.
- D. Kinh tế học và Xã hội học.
Câu 21: Một học sinh đọc hai bài viết khác nhau về cùng một sự kiện lịch sử (ví dụ: phong trào Đông Du), nhưng hai bài viết này lại đưa ra những nhận định và đánh giá có phần khác biệt. Điều này cho thấy điều gì về nhận thức lịch sử?
- A. Chỉ có một bài viết là đúng, bài còn lại là sai.
- B. Hiện thực lịch sử của sự kiện đó đã thay đổi.
- C. Các sử liệu về sự kiện đó không đầy đủ.
- D. Nhận thức lịch sử có thể khác nhau tùy thuộc vào người nghiên cứu, thời điểm và nguồn sử liệu được tiếp cận.
Câu 22: Việc một nhà sử học cố tình bỏ qua hoặc bóp méo một phần sử liệu quan trọng để phù hợp với quan điểm chính trị hoặc cá nhân của mình đã vi phạm nghiêm trọng nguyên tắc nào của Sử học?
- A. Nguyên tắc khách quan.
- B. Nguyên tắc trung thực.
- C. Nguyên tắc tiến bộ.
- D. Nguyên tắc toàn diện.
Câu 23: Đâu là đối tượng nghiên cứu của Sử học?
- A. Toàn bộ hoạt động của con người trong quá khứ.
- B. Các sự kiện chính trị và quân sự nổi bật.
- C. Sự phát triển của khoa học và công nghệ.
- D. Các nền văn minh cổ đại.
Câu 24: Một bộ phim tài liệu về Chiến tranh Việt Nam sử dụng hình ảnh, âm thanh, phỏng vấn nhân chứng và bình luận của các chuyên gia. Bộ phim này chủ yếu sử dụng loại sử liệu nào theo dạng thức tồn tại?
- A. Sử liệu thành văn.
- B. Sử liệu hiện vật.
- C. Sử liệu truyền miệng.
- D. Sử liệu kĩ thuật đa phương tiện (hình ảnh, âm thanh).
Câu 25: Quá trình nhận thức lịch sử bao gồm các bước cơ bản nào?
- A. Chỉ là việc đọc sách và ghi nhớ sự kiện.
- B. Chỉ là việc tìm kiếm và tập hợp sử liệu.
- C. Thu thập, xử lí sử liệu; diễn giải, phân tích; phục dựng, trình bày.
- D. Chỉ là việc đưa ra ý kiến cá nhân về quá khứ.
Câu 26: Khi nghiên cứu về đời sống của cư dân Văn Lang thông qua các họa tiết trên trống đồng Đông Sơn, nhà sử học đang sử dụng phương pháp nghiên cứu nào để tìm hiểu các sự kiện, hiện tượng gắn với bối cảnh lịch sử cụ thể?
- A. Phương pháp lịch sử.
- B. Phương pháp lô-gíc.
- C. Phương pháp lịch đại.
- D. Phương pháp đồng đại.
Câu 27: Vì sao việc phân biệt giữa hiện thực lịch sử và nhận thức lịch sử lại quan trọng?
- A. Để chứng minh rằng lịch sử là hoàn toàn khách quan.
- B. Để hiểu rằng nhận thức về quá khứ luôn là sự tái hiện mang tính chủ quan của con người, không thể hoàn toàn đồng nhất với hiện thực khách quan.
- C. Để khẳng định rằng nhận thức lịch sử luôn sai lầm.
- D. Để làm cho việc học lịch sử trở nên phức tạp hơn.
Câu 28: Một học sinh được giao nhiệm vụ tìm hiểu về các cuộc khởi nghĩa lớn trong lịch sử Việt Nam từ thế kỷ I đến thế kỷ X. Học sinh này liệt kê các cuộc khởi nghĩa theo trình tự xảy ra (Hai Bà Trưng, Bà Triệu, Lý Bí, Mai Thúc Loan, Phùng Hưng, Khúc Thừa Dụ, Dương Đình Nghệ, Ngô Quyền). Cách trình bày này thể hiện phương pháp trình bày nào?
- A. Phương pháp lịch đại.
- B. Phương pháp đồng đại.
- C. Phương pháp lô-gíc.
- D. Phương pháp liên ngành.
Câu 29: Việc Sử học góp phần bồi dưỡng tinh thần yêu nước, ý thức dân tộc, và lòng tự hào về truyền thống lịch sử cho thế hệ trẻ là biểu hiện rõ nhất của chức năng nào?
- A. Chức năng khoa học.
- B. Chức năng dự báo.
- C. Chức năng giáo dục.
- D. Chức năng lưu trữ.
Câu 30: Khi đánh giá về vai trò của một nhân vật lịch sử, một nhà sử học cần xem xét hành động của nhân vật đó trong bối cảnh xã hội, kinh tế, chính trị cụ thể của thời đại họ sống, thay vì áp đặt các giá trị và quan điểm của thời hiện đại. Điều này thể hiện nguyên tắc nào của Sử học?
- A. Nguyên tắc khách quan.
- B. Nguyên tắc trung thực.
- C. Nguyên tắc tiến bộ.
- D. Nguyên tắc nhân văn.