Đề Trắc nghiệm Lịch sử 10 – Chân trời sáng tạo – Bài 16: Văn minh Chăm–pa

Câu 1: Địa hình khu vực duyên hải miền Trung Việt Nam, nơi Văn minh Chăm-pa phát triển, có đặc điểm nổi bật nào sau đây ảnh hưởng trực tiếp đến sự hình thành và phát triển của nền văn minh này?

• A. Đồng bằng rộng lớn, phì nhiêu, thuận lợi cho nông nghiệp lúa nước tập trung.
• B. Chủ yếu là đồi núi cao hiểm trở, cô lập, gây khó khăn cho giao thương.
• C. Địa hình bằng phẳng, ít sông ngòi, khí hậu ôn hòa quanh năm.
• D. Dải đồng bằng hẹp, bị chia cắt, có bờ biển dài với nhiều vịnh và cảng tự nhiên.

Câu 2: Cư dân Chăm cổ được cho là thuộc ngữ hệ Nam Đảo. Điều này gợi ý mối liên hệ về nguồn gốc và di cư của họ với các nhóm dân cư nào trong khu vực Đông Nam Á?

• A. Các dân tộc nói tiếng Hán ở Đông Á.
• B. Các tộc người thuộc ngữ hệ Môn-Khmer ở Đông Dương.
• C. Các cộng đồng cư dân ở hải đảo Đông Nam Á và Thái Bình Dương.
• D. Các bộ lạc du mục ở vùng Trung Á.

Câu 3: Chế độ mẫu hệ tồn tại lâu dài trong xã hội Chăm cổ có ý nghĩa như thế nào đối với vai trò và vị thế của người phụ nữ?

• A. Đề cao vai trò và vị thế của người phụ nữ trong gia đình và quan hệ xã hội.
• B. Hạn chế quyền thừa kế và tham gia các công việc cộng đồng của người phụ nữ.
• C. Chỉ áp dụng đối với tầng lớp quý tộc, không phổ biến trong dân thường.
• D. Dẫn đến sự bất bình đẳng giới nghiêm trọng, phụ nữ chịu nhiều thiệt thòi.

Câu 4: Văn minh Chăm-pa có cội nguồn từ nền văn hóa Sa Huỳnh và chịu ảnh hưởng sâu sắc từ văn minh Ấn Độ. Sự kết hợp này thể hiện rõ nhất điều gì về tính chất của văn minh Chăm-pa?

• A. Là một nền văn minh hoàn toàn bản địa, không chịu ảnh hưởng từ bên ngoài.
• B. Là sự pha trộn, tiếp biến giữa văn hóa bản địa (Sa Huỳnh) và ảnh hưởng ngoại sinh (Ấn Độ).
• C. Chỉ đơn thuần là sự sao chép lại văn minh Ấn Độ.
• D. Chịu ảnh hưởng chủ yếu từ văn minh Trung Hoa.

Câu 5: Việc nhà nước Chăm-pa được thành lập sau cuộc khởi nghĩa của Khu Liên (năm 192) có ý nghĩa chính trị quan trọng nào?

• A. Chứng tỏ Chăm-pa hoàn toàn không có mối liên hệ nào với Trung Hoa.
• B. Mở đầu giai đoạn Chăm-pa bị Đại Việt đô hộ.
• C. Đánh dấu việc giành quyền tự chủ, thoát khỏi sự đô hộ của nhà Hán.
• D. Thiết lập chế độ dân chủ đầu tiên trong lịch sử khu vực.

Câu 6: Khoảng thế kỉ III, người Chăm sáng tạo ra chữ Chăm cổ (A-kha Ha-y-áp) trên cơ sở tiếp thu chữ Phạn của Ấn Độ. Điều này cho thấy:

• A. Người Chăm hoàn toàn phụ thuộc vào Ấn Độ về mặt văn hóa.
• B. Chữ viết chỉ được sử dụng trong phạm vi tôn giáo, không phổ biến trong đời sống.
• C. Người Chăm không có chữ viết riêng cho đến khi tiếp xúc với chữ Phạn.
• D. Người Chăm đã tiếp thu có chọn lọc và sáng tạo từ văn minh Ấn Độ để phát triển văn hóa riêng.

Câu 7: Nông nghiệp trồng lúa ở Chăm-pa đối mặt với những khó khăn đặc thù nào do điều kiện tự nhiên?

• A. Thiếu nguồn nước trầm trọng do không có sông ngòi.
• B. Khí hậu khô nóng, đất đai cằn cỗi và địa hình đồng bằng nhỏ hẹp.
• C. Thường xuyên bị ngập lụt trên diện rộng do địa hình thấp.
• D. Đất đai quá màu mỡ nhưng bị nhiễm mặn nặng.

Câu 8: Hoạt động kinh tế nào đóng vai trò đặc biệt quan trọng, giúp Chăm-pa trở thành một trung tâm giao thương sầm uất trong khu vực Đông Nam Á?

• A. Nông nghiệp trồng lúa nước.
• B. Khai thác khoáng sản.
• C. Buôn bán bằng đường biển.
• D. Nghề thủ công sản xuất gốm sứ.

Câu 9: Hãy phân tích ý nghĩa của các thương cảng lớn như Đại Chiêm (Quảng Nam), Thị Nại (Bình Định) đối với sự phát triển của văn minh Chăm-pa.

• A. Chỉ là nơi neo đậu tàu thuyền nhỏ phục vụ đánh cá ven bờ.
• B. Là trung tâm quân sự quan trọng để phòng thủ.
• C. Nơi tập trung sản xuất nông nghiệp chính của vương quốc.
• D. Là trung tâm giao thương quốc tế, thúc đẩy kinh tế phát triển và giao lưu văn hóa.

Câu 10: Từ thế kỉ III, Ấn Độ giáo (đặc biệt là Bà La Môn giáo) trở thành tôn giáo chính ở Chăm-pa. Sự phổ biến của tôn giáo này thể hiện rõ nhất qua khía cạnh văn hóa nào?

• A. Kiến trúc đền tháp và điêu khắc tôn giáo.
• B. Các kỹ thuật canh tác nông nghiệp.
• C. Tổ chức bộ máy nhà nước.
• D. Chế độ hôn nhân và gia đình.

Câu 11: Mô hình tổ chức xã hội theo "ba trục: cảng (phía đông) - thành (trung tâm) - trung tâm tôn giáo (phía tây)" của người Chăm phản ánh điều gì về sự phân bố dân cư và hoạt động kinh tế - văn hóa?

• A. Sự đồng nhất về hoạt động kinh tế trên toàn lãnh thổ.
• B. Chỉ tập trung phát triển kinh tế ở khu vực miền núi phía tây.
• C. Sự tách biệt hoàn toàn giữa đời sống kinh tế và tôn giáo.
• D. Sự phân hóa chức năng theo địa bàn, kết hợp kinh tế biển, trung tâm chính trị và tôn giáo.

Câu 12: Bên cạnh Ấn Độ giáo, cư dân Chăm-pa vẫn duy trì nhiều tín ngưỡng bản địa. Hiện tượng này được gọi là gì và thể hiện điều gì trong đời sống tinh thần của họ?

• A. Độc tôn tôn giáo (Monotheism), chỉ thờ một vị thần duy nhất.
• B. Dung hợp tôn giáo (Syncretism), kết hợp tín ngưỡng bản địa và tôn giáo ngoại nhập.
• C. Vô thần (Atheism), không tin vào bất kỳ thần linh nào.
• D. Bài trừ tôn giáo (Exclusionism), loại bỏ hoàn toàn ảnh hưởng tôn giáo bên ngoài.

Câu 13: Kiến trúc đền tháp Chăm thường được xây dựng bằng gạch nung, có cấu trúc nhiều tầng, thu nhỏ dần về đỉnh, và trang trí bằng các phù điêu. Những đặc điểm này phản ánh điều gì về kỹ thuật và quan niệm thẩm mỹ của người Chăm?

• A. Chỉ sử dụng vật liệu gỗ, kỹ thuật đơn giản.
• B. Kiến trúc thấp, mái bằng, không có trang trí.
• C. Trình độ kỹ thuật xây dựng (dùng gạch) và quan niệm tôn giáo, thẩm mỹ (cấu trúc, phù điêu).
• D. Chỉ tập trung vào công năng sử dụng, không chú trọng thẩm mỹ.

Câu 14: So với văn minh Văn Lang - Âu Lạc ở phía Bắc, văn minh Chăm-pa (ở khu vực duyên hải miền Trung) có sự khác biệt cơ bản nào về cơ sở kinh tế ban đầu?

• A. Văn minh Chăm-pa phát triển mạnh kinh tế biển, trong khi Văn Lang - Âu Lạc chủ yếu dựa vào nông nghiệp lúa nước đồng bằng sông lớn.
• B. Văn minh Chăm-pa chỉ làm nông nghiệp nương rẫy, Văn Lang - Âu Lạc chỉ làm nghề thủ công.
• C. Cả hai văn minh đều chỉ dựa vào săn bắn hái lượm.
• D. Văn minh Chăm-pa không có hoạt động kinh tế nào, Văn Lang - Âu Lạc rất phát triển thương nghiệp đường bộ.

Câu 15: Vì sao các nhà nghiên cứu nhận định Văn hóa Sa Huỳnh là cội nguồn của Văn minh Chăm-pa?

• A. Văn hóa Sa Huỳnh là giai đoạn phát triển rực rỡ nhất của Văn minh Chăm-pa.
• B. Văn hóa Sa Huỳnh chỉ là một nền văn hóa độc lập, không liên quan đến Chăm-pa.
• C. Văn hóa Sa Huỳnh là tiền thân, cung cấp nền tảng vật chất và xã hội cho sự ra đời của Văn minh Chăm-pa.
• D. Văn hóa Sa Huỳnh chỉ là tên gọi khác của Văn minh Ấn Độ ở Việt Nam.

Câu 16: Giả sử bạn tìm thấy một văn bia cổ được khắc bằng chữ Chăm cổ (A-kha Ha-y-áp) tại một khu đền tháp. Nội dung văn bia này có khả năng cao sẽ đề cập đến vấn đề gì?

• A. Các công thức toán học phức tạp.
• B. Các sự kiện lịch sử, tôn giáo, sắc lệnh của vua hoặc việc xây dựng đền tháp.
• C. Hướng dẫn chi tiết về kỹ thuật đóng tàu biển.
• D. Danh sách các loại cây trồng và vật nuôi.

Câu 17: Các công trình kiến trúc đền tháp Chăm thường được xây dựng trên các khu đất cao hoặc sườn đồi, hướng về phía đông. Việc lựa chọn địa điểm và hướng xây dựng này mang ý nghĩa gì?

• A. Thuận tiện cho việc đi lại của người dân.
• B. Để tránh bão lụt từ biển.
• C. Nhằm mục đích phòng thủ quân sự.
• D. Thể hiện sự tôn kính thần linh và theo quan niệm tôn giáo (ví dụ: hướng mặt trời mọc).

Câu 18: Bên cạnh lúa nước, cư dân Chăm-pa còn trồng nhiều loại cây hoa màu và cây công nghiệp như bông, vải. Điều này cho thấy sự thích ứng của họ với điều kiện tự nhiên nào?

• A. Khí hậu khô nóng, đất đai cằn cỗi.
• B. Địa hình đồng bằng rộng lớn, phì nhiêu.
• C. Nguồn nước dồi dào quanh năm.
• D. Ảnh hưởng của khí hậu ôn đới.

Câu 19: Nghề thủ công nào sau đây không phổ biến hoặc không phải là thế mạnh của cư dân Chăm-pa dựa trên các tư liệu lịch sử?

• A. Nghề làm gạch và gốm.
• B. Nghề luyện kim.
• C. Nghề đóng thuyền.
• D. Nghề sản xuất lụa tơ tằm quy mô lớn.

Câu 20: Sử thi của người Chăm vừa mang màu sắc thần thoại Ấn Độ, vừa thấm đượm triết lí Bà La Môn giáo và Hồi giáo. Điều này chứng tỏ văn học dân gian Chăm có đặc điểm gì?

• A. Chỉ phản ánh đời sống sinh hoạt thường ngày của người dân.
• B. Là sự pha trộn, tiếp biến các yếu tố văn hóa, tôn giáo khác nhau.
• C. Hoàn toàn độc lập với văn học các nước láng giềng.
• D. Chỉ phục vụ mục đích giải trí đơn thuần.

Câu 21: Tượng thần Shiva là một trong những biểu tượng phổ biến trong điêu khắc Chăm. Việc thờ phụng thần Shiva trong Ấn Độ giáo ở Chăm-pa phản ánh điều gì về niềm tin tôn giáo của họ?

• A. Người Chăm chỉ thờ các vị thần liên quan đến nông nghiệp.
• B. Ấn Độ giáo ở Chăm-pa chỉ tập trung vào thần Vishnu.
• C. Phản ánh sự ảnh hưởng mạnh mẽ của phái Shaivism trong Ấn Độ giáo tại Chăm-pa.
• D. Tượng Shiva chỉ mang tính trang trí, không có ý nghĩa tôn giáo.

Câu 22: Chế độ quân chủ chuyên chế ở Chăm-pa có đặc điểm gì so với các nhà nước quân chủ chuyên chế khác trong khu vực (ví dụ: Đại Việt, Trung Hoa)?

• A. Nhà vua có rất ít quyền lực, chủ yếu do quan lại cai trị.
• B. Áp dụng chế độ tam quyền phân lập rõ ràng.
• C. Hoàn toàn không có bộ máy quan lại, chỉ có vua.
• D. Thể hiện ảnh hưởng rõ nét của Ấn Độ giáo trong thiết chế chính trị và quan niệm về vương quyền.

Câu 23: Giả sử bạn là một thương nhân nước ngoài đến giao thương tại một thương cảng Chăm vào thế kỷ X. Bạn có khả năng sẽ trao đổi những mặt hàng nào của mình để lấy hàng hóa của Chăm-pa?

• A. Tơ lụa, đồ sứ, hương liệu để lấy trầm hương, ngà voi, vàng bạc.
• B. Lúa gạo, ngũ cốc để lấy sắt thép.
• C. Đồ nội thất gỗ để lấy cá khô.
• D. Sách vở, giấy bút để lấy muối ăn.

Câu 24: Nữ thần Po Nagar là một trong những vị thần được thờ phụng quan trọng nhất của người Chăm. Tín ngưỡng thờ Po Nagar phản ánh điều gì trong đời sống tâm linh của họ?

• A. Sự ảnh hưởng hoàn toàn của Phật giáo.
• B. Vai trò quan trọng của tín ngưỡng bản địa, đặc biệt là thờ Mẫu và thần Đất.
• C. Chỉ là một vị thần nhỏ, ít được quan tâm.
• D. Biểu tượng cho sự giàu có và quyền lực quân sự.

Câu 25: Quan sát một bức phù điêu Chăm cổ miêu tả cảnh các vũ nữ đang múa. Bạn có thể suy luận gì về đời sống văn hóa, nghệ thuật của người Chăm?

• A. Người Chăm không có nghệ thuật điêu khắc.
• B. Đời sống văn hóa rất nghèo nàn, không có các loại hình nghệ thuật.
• C. Chỉ tập trung vào các đề tài chiến tranh và săn bắn.
• D. Nghệ thuật điêu khắc phát triển, chịu ảnh hưởng Ấn Độ và có các loại hình biểu diễn (múa).

Câu 26: Dựa vào điều kiện tự nhiên và hoạt động kinh tế chủ yếu, đời sống vật chất của cư dân Chăm-pa có những đặc điểm đặc trưng nào?

• A. Gắn bó với biển (hải sản) và sản phẩm nông nghiệp (lúa, hoa màu), trang phục nhẹ nhàng.
• B. Chủ yếu dựa vào săn bắn trong rừng sâu.
• C. Ăn uống hoàn toàn bằng thịt động vật nuôi trên thảo nguyên.
• D. Sống trong các hang động và sử dụng đồ đá là chính.

Câu 27: Mối quan hệ giữa nhà nước Chăm-pa và các vương quốc láng giềng như Phù Nam (ở phía Nam) và Đại Việt (ở phía Bắc) trong giai đoạn tồn tại của văn minh Chăm-pa chủ yếu là gì?

• A. Luôn duy trì quan hệ hòa bình, hữu nghị tuyệt đối.
• B. Hoàn toàn cô lập, không có bất kỳ mối liên hệ nào.
• C. Bao gồm cả giao lưu hòa bình (thương mại, văn hóa) và xung đột quân sự.
• D. Chỉ là quan hệ thần phục và cống nạp.

Câu 28: Văn minh Chăm-pa để lại những di sản văn hóa vật thể nào có giá trị nổi bật ở miền Trung Việt Nam hiện nay?

• A. Các khu đền tháp và di tích kiến trúc tôn giáo.
• B. Hệ thống chữ viết Hán Nôm cổ.
• C. Các công trình cung điện bằng đá cẩm thạch.
• D. Hệ thống đường giao thông thủy bộ phức tạp.

Câu 29: Việc cư dân Chăm-pa giỏi nghề buôn bán đường biển và các thương cảng đóng vai trò quan trọng trên con đường mậu dịch quốc tế cho thấy điều gì về vị thế của Chăm-pa trong mạng lưới giao thương châu Á thời cổ đại?

• A. Chỉ là một quốc gia nội địa, không có liên hệ với biển.
• B. Chỉ buôn bán trong nội bộ vương quốc.
• C. Là một cường quốc hải quân, thống trị các tuyến đường biển.
• D. Là một điểm nút giao thương quan trọng trên con đường mậu dịch biển quốc tế.

Câu 30: Tổng hợp các yếu tố về địa lý, kinh tế, xã hội và văn hóa, hãy đánh giá nét độc đáo nhất của Văn minh Chăm-pa so với các văn minh nông nghiệp lúa nước điển hình trong khu vực Đông Nam Á lục địa.

• A. Chỉ tập trung phát triển nông nghiệp lúa nước trên quy mô lớn.
• B. Sự kết hợp độc đáo giữa văn minh nông nghiệp (thích ứng hạn hán) và văn minh biển (kinh tế hàng hải).
• C. Hoàn toàn không có hoạt động kinh tế nào khác ngoài khai thác rừng.
• D. Là nền văn minh duy nhất trong khu vực không chịu ảnh hưởng từ bên ngoài.

Câu 1: Điều kiện tự nhiên nào ở vùng đất Chăm-pa xưa tạo lợi thế đặc biệt cho sự phát triển của hoạt động kinh tế đối ngoại và giao thương đường biển?

• A. Địa hình đồi núi hiểm trở phía Tây.
• B. Khí hậu khô nóng, đất đai cằn cỗi.
• C. Có nhiều vịnh, cảng biển tốt dọc bờ biển.
• D. Nhiều con sông ngắn và dốc.

Câu 2: Phân tích tác động của điều kiện tự nhiên (khí hậu khô nóng, đất đai cằn cỗi) đến đời sống nông nghiệp của cư dân Chăm-pa cổ.

• A. Thúc đẩy phát triển các loại cây trồng ưa ẩm.
• B. Hạn chế các hoạt động buôn bán nông sản.
• C. Buộc cư dân chuyển hẳn sang nghề đánh cá.
• D. Đòi hỏi cư dân phải sáng tạo các biện pháp thủy lợi hiệu quả.

Câu 3: Tổ chức xã hội của người Chăm cổ phân chia theo mô hình ba trục: cảng - thành - trung tâm tôn giáo. Mô hình này phản ánh điều gì về đời sống của cư dân Chăm-pa?

• A. Sự tập trung quyền lực tuyệt đối vào tầng lớp quý tộc tôn giáo.
• B. Vai trò quan trọng của thương mại biển, trung tâm chính trị và tín ngưỡng trong cấu trúc xã hội.
• C. Sự tách biệt hoàn toàn giữa đời sống kinh tế, chính trị và tôn giáo.
• D. Sự ảnh hưởng áp đảo của văn hóa phương Bắc trong tổ chức xã hội.

Câu 4: Chế độ mẫu hệ được bảo lưu lâu dài trong cộng đồng người Chăm, thể hiện vai trò chủ đạo của người phụ nữ trong gia đình và hôn nhân. Điều này cho thấy đặc điểm nào trong cấu trúc xã hội truyền thống của người Chăm?

• A. Sự khác biệt đáng kể so với các nền văn minh chịu ảnh hưởng sâu sắc của Nho giáo.
• B. Sự tiếp thu nguyên vẹn mô hình xã hội từ Ấn Độ.
• C. Sự thống trị hoàn toàn của nam giới trong mọi lĩnh vực.
• D. Sự biến mất của các hình thức tổ chức xã hội truyền thống.

Câu 5: Văn minh Chăm-pa được cho là có cội nguồn từ nền văn hóa Sa Huỳnh. Điều này có ý nghĩa gì trong việc nghiên cứu nguồn gốc và sự phát triển ban đầu của văn minh này?

• A. Văn hóa Chăm-pa chỉ là sự sao chép của văn hóa Sa Huỳnh.
• B. Văn hóa Sa Huỳnh hoàn toàn biến mất khi văn minh Chăm-pa hình thành.
• C. Văn minh Chăm-pa kế thừa và phát triển trên nền tảng của các yếu tố bản địa từ văn hóa Sa Huỳnh.
• D. Văn hóa Sa Huỳnh chịu ảnh hưởng ngược lại từ văn minh Chăm-pa.

Câu 6: Sự du nhập và tiếp thu có chọn lọc các thành tựu của văn minh Ấn Độ (chữ viết, tư tưởng, tôn giáo, mô hình nhà nước) vào Chăm-pa có tác động chủ yếu như thế nào đến sự phát triển của nền văn minh này?

• A. Làm suy yếu các yếu tố văn hóa bản địa của Chăm-pa.
• B. Khiến Chăm-pa trở thành một phiên bản thu nhỏ của Ấn Độ.
• C. Ngăn cản sự giao lưu văn hóa của Chăm-pa với các khu vực khác.
• D. Góp phần định hình và đưa nền văn minh Chăm-pa phát triển rực rỡ trên nhiều lĩnh vực.

Câu 7: Việc nhà nước Chăm-pa được thành lập (Lâm Ấp năm 192) trong bối cảnh người Chăm đấu tranh giành độc lập từ tay nhà Hán cho thấy điều gì?

• A. Sự phụ thuộc hoàn toàn của Chăm-pa vào chính quyền phương Bắc.
• B. Ý thức tự chủ và khả năng tổ chức nhà nước độc lập của cư dân Chăm.
• C. Sự không quan tâm của người Chăm đến việc xây dựng chính quyền.
• D. Sự thành lập nhà nước chỉ là ngẫu nhiên, không có ý nghĩa lịch sử.

Câu 8: Dựa trên mô tả về thể chế quân chủ chuyên chế của nhà nước Chăm-pa (vua đứng đầu, cha truyền con nối, có quan văn, quan võ, quản lý địa phương), hãy đánh giá mức độ tổ chức và quản lý của nhà nước này.

• A. Rất lỏng lẻo và thiếu hệ thống, chủ yếu dựa vào thủ lĩnh bộ lạc.
• B. Chỉ tồn tại trên danh nghĩa, không có bộ máy quản lý thực tế.
• C. Có một hệ thống tổ chức tương đối chặt chẽ từ trung ương đến địa phương.
• D. Hoàn toàn sao chép mô hình nhà nước của Trung Quốc.

Câu 9: Chữ Chăm cổ (A-kha Ha-y-áp) được sáng tạo trên cơ sở tiếp nhận chữ Phạn của Ấn Độ. Điều này minh chứng rõ nét nhất cho sự ảnh hưởng của văn minh Ấn Độ trên lĩnh vực nào của Chăm-pa?

• A. Chữ viết và văn học.
• B. Kiến trúc và điêu khắc.
• C. Tổ chức nhà nước.
• D. Hoạt động thương mại.

Câu 10: Việc người Chăm trồng được các loại lúa ngắn ngày, chịu khô hạn và phát triển hệ thống thủy lợi cho thấy khả năng thích ứng và sáng tạo của họ trong lĩnh vực nào?

• A. Thủ công nghiệp.
• B. Nông nghiệp.
• C. Thương mại.
• D. Kiến trúc.

Câu 11: Các thương cảng lớn như Đại Chiêm, Cù Lao Chàm, Thị Nại đóng vai trò quan trọng trên con đường mậu dịch biển quốc tế. Điều này cho thấy điểm mạnh nổi bật nào trong đời sống kinh tế của cư dân Chăm-pa?

• A. Nông nghiệp thâm canh đạt năng suất cao.
• B. Thủ công nghiệp sản xuất hàng loạt để xuất khẩu.
• C. Buôn bán đường biển phát triển mạnh mẽ, là trung tâm giao thương.
• D. Khai thác khoáng sản là nguồn thu nhập chính.

Câu 12: Bên cạnh nông nghiệp và thương mại, cư dân Chăm-pa còn phát triển đa dạng các nghề thủ công như làm gạch, gốm, luyện kim, chế tạo thủy tinh, đóng thuyền. Sự phát triển này phục vụ chủ yếu cho mục đích nào?

• A. Chỉ để phục vụ nhu cầu sinh hoạt hàng ngày của người dân.
• B. Chủ yếu sản xuất vũ khí cho quân đội.
• C. Xuất khẩu nguyên liệu thô ra nước ngoài.
• D. Phục vụ đời sống sinh hoạt, sản xuất nông nghiệp, xây dựng và thương mại.

Câu 13: Sử thi của người Chăm mang màu sắc thần thoại Ấn Độ, thấm đượm triết lí Bà La Môn giáo và Hồi giáo. Điều này phản ánh sự giao thoa văn hóa trên lĩnh vực nào?

• A. Văn học và tôn giáo.
• B. Kiến trúc và điêu khắc.
• C. Lịch sử và chính trị.
• D. Kinh tế và xã hội.

Câu 14: Từ thế kỉ III, Ấn Độ giáo trở thành tôn giáo chính ở Chăm-pa. Tuy nhiên, Phật giáo, Hồi giáo và tín ngưỡng dân gian vẫn tồn tại. Sự đa dạng tôn giáo này nói lên điều gì về đời sống tinh thần của cư dân Chăm?

• A. Sự xung đột gay gắt giữa các tôn giáo.
• B. Sự thống trị tuyệt đối của một tôn giáo duy nhất.
• C. Sự dung hợp và cùng tồn tại của nhiều loại hình tín ngưỡng, tôn giáo.
• D. Sự suy tàn của đời sống tâm linh.

Câu 15: Đền tháp Chăm là một khối vững chắc xây bằng gạch, có cửa chính và cửa giả, gồm nhiều tầng xếp nếp, tầng trên nhỏ dần và tụ lại thành đỉnh nhọn vươn lên cao. Đặc điểm kiến trúc này có ý nghĩa gì về mặt tôn giáo và thẩm mỹ?

• A. Chỉ đơn thuần là nơi trú ngụ của vua chúa.
• B. Thể hiện sự ảnh hưởng hoàn toàn của kiến trúc Trung Hoa.
• C. Nhấn mạnh sự gần gũi giữa con người và thế giới trần tục.
• D. Biểu tượng cho ngọn núi thiêng Meru, nơi cư ngụ của thần linh, thể hiện khát vọng vươn tới cái thiêng liêng.

Câu 16: Ngoài đền tháp, điêu khắc Chăm-pa cũng rất phát triển với nhiều tượng thần (Shiva, Brahma, Vishnu), tượng linh vật (voi, khỉ), vũ nữ Apsara. Những tác phẩm này thường mang tính biểu tượng và thể hiện nội dung gì?

• A. Phục vụ tín ngưỡng tôn giáo, ca ngợi thần linh và thể hiện quan niệm về thế giới.
• B. Chỉ để trang trí cung điện và nhà ở của quý tộc.
• C. Ghi lại các sự kiện lịch sử quan trọng.
• D. Mô tả chi tiết đời sống sinh hoạt hàng ngày của người dân.

Câu 17: So sánh vai trò của biển trong đời sống kinh tế của cư dân Chăm-pa và cư dân Văn Lang - Âu Lạc. Điểm khác biệt nổi bật nhất là gì?

• A. Cả hai đều không chú trọng đến khai thác lợi ích từ biển.
• B. Chăm-pa coi trọng và phát triển mạnh thương mại đường biển quốc tế, trong khi Văn Lang - Âu Lạc chủ yếu dựa vào nông nghiệp đồng bằng và giao thông đường sông.
• C. Văn Lang - Âu Lạc phát triển hải quân mạnh mẽ hơn Chăm-pa.
• D. Chăm-pa chỉ khai thác tài nguyên biển, không buôn bán.

Câu 18: Việc tiếp thu chữ Phạn và sáng tạo ra chữ Chăm cổ cho thấy người Chăm đã có sự chủ động như thế nào trong quá trình tiếp biến văn hóa?

• A. Họ chỉ sao chép nguyên bản mà không có sự thay đổi.
• B. Họ từ chối hoàn toàn ảnh hưởng từ bên ngoài.
• C. Họ tiếp thu có chọn lọc và cải biến để phù hợp với văn hóa, ngôn ngữ của mình.
• D. Họ chỉ tiếp thu những yếu tố vật chất, không quan tâm đến văn hóa tinh thần.

Câu 19: Giả sử bạn là một thương nhân từ Ấn Độ đến giao thương tại Chăm-pa vào khoảng thế kỷ VII. Bạn có thể mong đợi trải nghiệm những điều gì về đời sống kinh tế và văn hóa tại đây?

• A. Gặp gỡ các thương nhân chủ yếu đến từ Trung Quốc.
• B. Chứng kiến một xã hội chỉ sống bằng nghề nông, ít giao thương.
• C. Thấy mọi người sử dụng chữ Hán trong giao tiếp.
• D. Giao dịch tại các cảng biển sầm uất, có thể nghe thấy tiếng Chăm và thấy các ảnh hưởng của Ấn Độ giáo.

Câu 20: Các công trình kiến trúc đền tháp Chăm thường được xây dựng trên những ngọn đồi hoặc địa điểm cao. Việc lựa chọn địa điểm này có thể liên quan đến quan niệm tôn giáo nào của cư dân Chăm?

• A. Quan niệm về ngọn núi thiêng Meru, nơi cư ngụ của thần linh.
• B. Để tránh lũ lụt ở vùng đồng bằng.
• C. Để dễ dàng quan sát và phòng thủ.
• D. Để thể hiện sức mạnh quân sự của nhà nước.

Câu 21: Văn minh Chăm-pa tồn tại song song và có mối quan hệ phức tạp với văn minh Đại Việt. Mối quan hệ này chủ yếu thể hiện qua những khía cạnh nào?

• A. Chỉ có chiến tranh và xung đột kéo dài.
• B. Vừa có cạnh tranh, xung đột lãnh thổ, vừa có giao lưu văn hóa và kinh tế.
• C. Hoàn toàn không có bất kỳ sự tương tác nào giữa hai nền văn minh.
• D. Chỉ có Đại Việt ảnh hưởng đến Chăm-pa, không có chiều ngược lại.

Câu 22: Nhìn vào bản đồ khu vực Đông Nam Á thời cổ đại, vị trí địa lý của Chăm-pa (dải đất hẹp ven biển miền Trung Việt Nam ngày nay) tạo điều kiện thuận lợi và khó khăn gì cho sự phát triển của văn minh này?

• A. Thuận lợi cho giao thương đường biển quốc tế nhưng khó khăn cho việc mở rộng lãnh thổ và phát triển nông nghiệp quy mô lớn.
• B. Thuận lợi cho phát triển nông nghiệp lúa nước nhưng bị cô lập với thế giới bên ngoài.
• C. Khó khăn cho mọi hoạt động kinh tế nhưng dễ dàng phòng thủ.
• D. Chỉ thuận lợi cho khai thác rừng và khoáng sản.

Câu 23: Tín ngưỡng thờ các vị thần Bà La Môn giáo như Shiva, Brahma, Vishnu phổ biến ở Chăm-pa. Điều này cho thấy sự tiếp nhận tôn giáo từ Ấn Độ chủ yếu thiên về dòng phái nào?

• A. Phật giáo Đại thừa.
• B. Hồi giáo Sunni.
• C. Ấn Độ giáo (Hindu giáo).
• D. Kỳ Na giáo.

Câu 24: Bên cạnh các tôn giáo lớn từ Ấn Độ, cư dân Chăm-pa vẫn duy trì các tín ngưỡng dân gian truyền thống như thờ thần Pô Nagar (Thiên Y A Na). Sự tồn tại song song này phản ánh điều gì trong đời sống tín ngưỡng của người Chăm?

• A. Sự từ bỏ hoàn toàn các tín ngưỡng bản địa.
• B. Sự đối lập không thể hòa giải giữa tín ngưỡng truyền thống và tôn giáo ngoại nhập.
• C. Chỉ có tầng lớp quý tộc theo tôn giáo Ấn Độ, dân thường theo tín ngưỡng dân gian.
• D. Sự dung hợp, kết hợp giữa các yếu tố tín ngưỡng bản địa và tôn giáo ngoại nhập.

Câu 25: Đánh giá vai trò của nghề thủ công đóng thuyền trong đời sống kinh tế của Chăm-pa, đặc biệt liên quan đến hoạt động thương mại đường biển.

• A. Là nghề quan trọng, tạo ra phương tiện thiết yếu cho giao thương biển và đánh cá.
• B. Chỉ là nghề phụ, không đáng kể trong nền kinh tế.
• C. Chỉ phục vụ mục đích quân sự.
• D. Hoàn toàn phụ thuộc vào thuyền nhập khẩu từ nước ngoài.

Câu 26: So với các nền văn minh nông nghiệp lúa nước khác ở Đông Nam Á cổ đại, văn minh Chăm-pa có điểm gì độc đáo về cơ cấu kinh tế dưới tác động của điều kiện tự nhiên?

• A. Chỉ tập trung vào nông nghiệp lúa nước.
• B. Hoàn toàn không phát triển nông nghiệp.
• C. Phát triển song song cả nông nghiệp (thích ứng khô hạn, thủy lợi) và thương mại biển sầm uất.
• D. Chỉ dựa vào săn bắn và hái lượm.

Câu 27: Hãy phân tích ý nghĩa của việc người Chăm sáng tạo ra chữ viết riêng (chữ Chăm cổ) trên cơ sở tiếp thu chữ Phạn.

• A. Chứng tỏ họ hoàn toàn phụ thuộc vào văn hóa Ấn Độ.
• B. Thể hiện ý thức tự tôn dân tộc và khả năng sáng tạo trong tiếp biến văn hóa.
• C. Gây cản trở sự phát triển văn hóa của chính họ.
• D. Chỉ là một loại chữ viết dùng trong giao dịch thương mại.

Câu 28: Lĩnh vực nào của văn minh Chăm-pa chịu ảnh hưởng rõ rệt nhất và sớm nhất từ văn minh Ấn Độ?

• A. Kỹ thuật canh tác lúa nước.
• B. Tổ chức xã hội mẫu hệ.
• C. Các nghề thủ công truyền thống.
• D. Tôn giáo (Ấn Độ giáo) và chữ viết (chữ Phạn).

Câu 29: Giả sử bạn đang nghiên cứu về sự suy tàn của một trung tâm tôn giáo Chăm cổ. Bạn sẽ tìm kiếm những bằng chứng khảo cổ học nào để hiểu rõ hơn về lý do suy tàn, có thể liên quan đến kinh tế?

• A. Sự vắng mặt hoặc giảm sút đột ngột của các hiện vật liên quan đến thương mại quốc tế (gốm sứ ngoại nhập, tiền cổ).
• B. Sự gia tăng đột ngột của các công trình kiến trúc mới.
• C. Các bằng chứng về việc mở rộng diện tích canh tác lúa nước.
• D. Chỉ tìm kiếm các văn bia ghi chép về các vị vua.

Câu 30: Nhận xét nào sau đây đánh giá đúng và đầy đủ nhất về thành tựu của văn minh Chăm-pa?

• A. Chỉ là một nền văn minh nhỏ bé, không có đóng góp đáng kể.
• B. Hoàn toàn là bản sao của văn minh Ấn Độ.
• C. Chỉ phát triển mạnh về kinh tế biển, các lĩnh vực khác kém phát triển.
• D. Là một nền văn minh độc đáo, rực rỡ, có sự kết hợp hài hòa giữa yếu tố bản địa và tiếp thu văn hóa ngoại nhập (chủ yếu từ Ấn Độ), đạt nhiều thành tựu trong tổ chức nhà nước, kinh tế, tín ngưỡng, kiến trúc và điêu khắc.

Câu 1: Vị trí địa lý của Vương quốc Chăm-pa, với dải đồng bằng hẹp ven biển bị chia cắt bởi sông và núi, cùng nhiều vịnh và cảng biển tốt, đã tạo ra lợi thế đặc trưng nào cho nền kinh tế và giao thương của họ?

• A. Thuận lợi phát triển nông nghiệp lúa nước trên quy mô lớn.
• B. Dễ dàng xây dựng một nhà nước tập quyền, thống nhất từ sớm.
• C. Phát triển mạnh mẽ hoạt động thương mại đường biển quốc tế.
• D. Ít chịu ảnh hưởng từ các nền văn minh bên ngoài do địa hình hiểm trở.

Câu 2: Nền văn hóa Sa Huỳnh (khoảng thế kỉ V TCN) được coi là cội nguồn của văn minh Chăm-pa. Đặc điểm nổi bật nào của văn hóa Sa Huỳnh thể hiện mối liên hệ nền tảng này?

• A. Kỹ thuật đúc đồng phức tạp, tạo ra trống đồng.
• B. Phát triển chữ viết tượng hình sớm.
• C. Tổ chức nhà nước theo mô hình quân chủ chuyên chế.
• D. Hoạt động giao thương đường biển sôi động và nghề làm gốm phát triển.

Câu 3: Văn minh Ấn Độ có ảnh hưởng sâu sắc đến hầu hết các lĩnh vực của văn minh Chăm-pa. Lĩnh vực nào sau đây chịu ảnh hưởng rõ rệt nhất và đóng vai trò trung tâm trong đời sống tinh thần của cư dân Chăm?

• A. Thể chế chính trị và luật pháp.
• B. Tôn giáo (đặc biệt là Ấn Độ giáo) và nghệ thuật điêu khắc, kiến trúc.
• C. Kỹ thuật nông nghiệp và thủy lợi.
• D. Tổ chức xã hội và quan hệ gia đình.

Câu 4: Nhà nước Chăm-pa được tổ chức theo thể chế quân chủ chuyên chế. Phân tích cấu trúc bộ máy nhà nước này, đâu là điểm khác biệt cơ bản so với mô hình nhà nước phong kiến phương Bắc cùng thời?

• A. Sự phân chia thành ba khu vực theo địa hình (cảng - thành - tôn giáo) và vai trò của đội ngũ ngoại quan ở địa phương.
• B. Vua nắm mọi quyền lực tuyệt đối.
• C. Có hệ thống quan lại văn võ dưới quyền vua.
• D. Chế độ cha truyền con nối được áp dụng.

Câu 5: Dù nằm trong vùng khí hậu khô nóng, nông nghiệp lúa nước vẫn là ngành kinh tế chính của Chăm-pa. Để khắc phục điều kiện tự nhiên bất lợi, cư dân Chăm đã phát triển kỹ thuật canh tác và công trình thủy lợi nào?

• A. Sử dụng rộng rãi phân bón hóa học.
• B. Trồng lúa trên các vùng đất ngập mặn.
• C. Chỉ trồng duy nhất một vụ lúa mỗi năm.
• D. Xây dựng hệ thống kênh mương, hồ chứa nước và sử dụng giống lúa chịu hạn.

Câu 6: Thương mại đường biển đóng vai trò huyết mạch trong nền kinh tế Chăm-pa. Điều gì giải thích cho sự phát triển vượt trội của hoạt động này so với nông nghiệp ở một số giai đoạn?

• A. Vị trí địa lý thuận lợi trên các tuyến hàng hải quốc tế, cùng với nguồn lâm thổ sản và khoáng sản phong phú để trao đổi.
• B. Chính sách cấm đoán giao thương đường bộ với các nước láng giềng.
• C. Nông nghiệp kém phát triển, không đủ nuôi sống dân cư.
• D. Cư dân Chăm không có kỹ năng canh tác nông nghiệp.

Câu 7: Ấn Độ giáo (Bà La Môn giáo) là tôn giáo chính ở Chăm-pa. Hệ thống thần linh của Ấn Độ giáo được người Chăm tiếp nhận và thể hiện như thế nào trong nghệ thuật và kiến trúc?

• A. Chỉ thờ cúng duy nhất thần Brahma (Đấng Sáng tạo).
• B. Loại bỏ hoàn toàn các vị thần bản địa khỏi đền tháp.
• C. Thờ cúng các vị thần tối cao như Shiva, Vishnu và thể hiện họ qua các bức phù điêu, tượng trên đền tháp.
• D. Biến đổi các vị thần Ấn Độ giáo thành các vị thần của Hồi giáo.

Câu 8: Chữ Chăm cổ (A-kha Ha-y-áp) được sáng tạo vào khoảng thế kỉ III trên cơ sở chữ Phạn của Ấn Độ. Việc tiếp thu và bản địa hóa chữ viết này có ý nghĩa gì đối với sự phát triển của văn minh Chăm-pa?

• A. Giúp Chăm-pa đồng hóa hoàn toàn với văn hóa Ấn Độ.
• B. Tạo ra công cụ để ghi chép, truyền bá tri thức, tôn giáo và phát triển văn học riêng.
• C. Chỉ được sử dụng trong các nghi lễ tôn giáo, không dùng trong hành chính.
• D. Là bằng chứng cho sự độc lập hoàn toàn của văn minh Chăm-pa.

Câu 9: Đền tháp là công trình kiến trúc tiêu biểu nhất của văn minh Chăm-pa. Đặc điểm nổi bật về kỹ thuật xây dựng nào của đền tháp Chăm khiến các nhà khoa học ngày nay vẫn còn tranh cãi?

• A. Kỹ thuật xếp gạch khít mạch, gần như không nhìn thấy vữa hoặc sử dụng một loại chất kết dính đặc biệt.
• B. Sử dụng bê tông cốt thép để xây dựng.
• C. Xây dựng hoàn toàn bằng đá tảng lớn.
• D. Sử dụng kỹ thuật ghép gỗ phức tạp.

Câu 10: Nghệ thuật điêu khắc Chăm-pa rất phong phú và tinh xảo. Bên cạnh các vị thần Ấn Độ giáo, chủ đề nào sau đây cũng thường xuất hiện trong điêu khắc Chăm, đặc biệt là ở các phù điêu trang trí?

• A. Cảnh chiến đấu giữa người và hổ.
• B. Hình ảnh các vị hoàng đế Trung Hoa.
• C. Các loài động vật hoang dã của châu Phi.
• D. Các vũ công Apsara duyên dáng, tiên nữ, hoặc các cảnh sinh hoạt đời thường.

Câu 11: Chế độ mẫu hệ (vai trò chủ đạo của người phụ nữ trong gia đình và hôn nhân) được bảo lưu lâu dài trong cộng đồng người Chăm. Điều này thể hiện điều gì về cấu trúc xã hội và văn hóa truyền thống của họ?

• A. Xã hội Chăm hoàn toàn không có sự phân biệt giới tính.
• B. Sự khác biệt so với các xã hội láng giềng chịu ảnh hưởng Nho giáo và duy trì nét văn hóa truyền thống độc đáo có nguồn gốc từ văn hóa bản địa.
• C. Phụ nữ Chăm nắm giữ mọi quyền lực chính trị và kinh tế.
• D. Chế độ mẫu hệ là do ảnh hưởng trực tiếp từ Ấn Độ giáo.

Câu 12: Sự kiện quan trọng nào diễn ra vào năm 192 sau Công nguyên đã đặt nền móng cho sự ra đời của nhà nước Lâm Ấp, tiền thân của Vương quốc Chăm-pa?

• A. Khu Liên nhận sắc phong của nhà Hán.
• B. Cuộc nổi dậy của Hai Bà Trưng.
• C. Khu Liên lãnh đạo người dân Tượng Lâm nổi dậy giành độc lập khỏi nhà Hán.
• D. Nhà Tùy xâm lược và tiêu diệt Lâm Ấp.

Câu 13: Bên cạnh Ấn Độ giáo và Phật giáo, Hồi giáo cũng du nhập vào Chăm-pa, đặc biệt là ở giai đoạn sau. Việc cùng tồn tại của nhiều tôn giáo lớn cho thấy điều gì về đời sống tín ngưỡng của cư dân Chăm-pa?

• A. Họ không có bất kỳ tín ngưỡng bản địa nào.
• B. Họ buộc phải theo tất cả các tôn giáo cùng lúc.
• C. Họ hoàn toàn từ bỏ Ấn Độ giáo khi Hồi giáo du nhập.
• D. Họ có sự cởi mở trong việc tiếp nhận các luồng văn hóa, tôn giáo từ bên ngoài và có thể có sự dung hợp tín ngưỡng.

Câu 14: Ngoài nông nghiệp và thương mại biển, cư dân Chăm-pa còn phát triển nhiều ngành thủ công nghiệp đa dạng. Ngành nào sau đây không phải là ngành thủ công nghiệp truyền thống nổi bật của người Chăm?

• A. Dệt lụa tơ tằm quy mô lớn.
• B. Sản xuất gạch và gốm sứ.
• C. Chế tạo đồ trang sức và luyện kim.
• D. Đóng thuyền và chế tác gỗ.

Câu 15: Văn học dân gian Chăm-pa phong phú về thể loại, đặc biệt là sử thi. Sử thi Chăm thường mang màu sắc thần thoại Ấn Độ và phản ánh chủ đề nào?

• A. Cuộc sống hiện đại của người dân thành thị.
• B. Lịch sử đấu tranh chống giặc ngoại xâm phương Bắc.
• C. Các anh hùng huyền thoại, mối quan hệ giữa con người và thần linh, hoặc triết lý tôn giáo.
• D. Các câu chuyện ngụ ngôn về động vật.

Câu 16: Cư dân Chăm cổ, tiền thân của Vương quốc Chăm-pa, chủ yếu sinh sống trên địa bàn nào của Việt Nam ngày nay?

• A. Vùng đồng bằng sông Hồng.
• B. Dải đất hẹp ven biển miền Trung từ Quảng Bình đến Bình Thuận.
• C. Khu vực Tây Nguyên rộng lớn.
• D. Vùng đồng bằng sông Cửu Long.

Câu 17: Ngoài sự phân chia theo địa hình (cảng - thành - tôn giáo), tổ chức xã hội của người Chăm cổ còn dựa trên yếu tố nào sau đây?

• A. Quan hệ huyết thống và các bộ tộc (Dừa, Cau).
• B. Trình độ học vấn của từng cá nhân.
• C. Sự giàu có về tài sản.
• D. Chức vụ trong bộ máy nhà nước.

Câu 18: Trong hệ thống thần linh của Ấn Độ giáo được thờ phụng ở Chăm-pa, vị thần nào được coi là tối cao, biểu tượng cho sự hủy diệt và tái tạo, và thường được thờ cúng nhất tại các khu đền tháp chính?

• A. Brahma (Đấng Sáng tạo).
• B. Vishnu (Đấng Bảo tồn).
• C. Ganesha (Thần Voi, Thần Tài lộc).
• D. Shiva (Đấng Hủy diệt và Tái tạo).

Câu 19: Kỹ thuật xây dựng đền tháp Chăm bằng gạch không cần vữa kết dính đặc biệt, hoặc nếu có thì là một loại vữa rất đặc biệt, cho thấy điều gì về trình độ kỹ thuật và sự sáng tạo của cư dân Chăm-pa?

• A. Họ không có kỹ thuật xây dựng tiên tiến.
• B. Họ đạt đến trình độ cao trong sản xuất gạch và xử lý vật liệu xây dựng.
• C. Họ chỉ biết xây dựng các công trình nhỏ và đơn giản.
• D. Kỹ thuật này hoàn toàn sao chép từ Ấn Độ mà không có sự sáng tạo.

Câu 20: Việc Chăm-pa tiếp nhận có chọn lọc và bản địa hóa các yếu tố văn hóa từ Ấn Độ (tôn giáo, chữ viết, nghệ thuật, thể chế chính trị) là minh chứng rõ nét nhất cho điều gì trong quá trình phát triển văn minh của họ?

• A. Khả năng giao lưu, tiếp biến và sáng tạo văn hóa độc đáo.
• B. Sự phụ thuộc hoàn toàn vào văn minh Ấn Độ.
• C. Sự cô lập với thế giới bên ngoài.
• D. Chỉ quan tâm đến phát triển kinh tế mà bỏ qua văn hóa.

Câu 21: Dựa trên các di chỉ khảo cổ và ghi chép lịch sử, bữa ăn hàng ngày của cư dân Chăm-pa thường bao gồm cơm, rau và cá. Điều này phản ánh mối quan hệ chặt chẽ của họ với nguồn lợi tự nhiên nào?

• A. Rừng núi và săn bắn.
• B. Chăn nuôi gia súc quy mô lớn.
• C. Nông nghiệp lúa nước và nguồn lợi thủy sản từ sông, biển.
• D. Thương mại và nhập khẩu lương thực chính.

Câu 22: Để đối phó với khí hậu khô hạn và tận dụng nguồn nước từ các sông ngắn, dốc, cư dân Chăm-pa đã xây dựng hệ thống công trình thủy lợi phức tạp. Công trình nào sau đây là minh chứng điển hình cho kỹ thuật thủy lợi của họ?

• A. Hệ thống mương dẫn nước từ sông, suối và các hồ chứa lớn.
• B. Các giếng đào sâu hàng trăm mét.
• C. Sử dụng máy bơm chạy bằng hơi nước.
• D. Xây dựng đập thủy điện lớn.

Câu 23: Vị trí địa lý "yết hầu" trên con đường hàng hải quốc tế của Chăm-pa đã mang lại lợi thế lớn về kinh tế (thương mại) nhưng đồng thời cũng tạo ra thách thức gì về mặt chính trị và quân sự?

• A. Dễ dàng bành trướng lãnh thổ sang các nước láng giềng.
• B. Thường xuyên trở thành mục tiêu tranh chấp và tấn công từ các thế lực bên ngoài (phương Bắc, các vương quốc láng giềng).
• C. Khó khăn trong việc giao lưu văn hóa với bên ngoài.
• D. Dẫn đến sự sụp đổ nhanh chóng của nhà nước.

Câu 24: Điệu múa Apsara, thường được khắc họa trên các phù điêu ở đền tháp Chăm, có nguồn gốc từ nghệ thuật Ấn Độ. Trong văn hóa Chăm, điệu múa này thường mang ý nghĩa gì?

• A. Biểu tượng cho sức mạnh quân sự.
• B. Mô tả cảnh lao động sản xuất của cư dân.
• C. Biểu tượng cho sự linh thiêng, vẻ đẹp siêu thoát, hoặc phục vụ các vị thần trong thế giới tâm linh.
• D. Kể lại các câu chuyện lịch sử chiến tranh.

Câu 25: Hệ thống pháp luật của Chăm-pa, dù còn ít tài liệu, được cho là chịu ảnh hưởng đáng kể từ hệ thống pháp luật của văn minh nào?

• A. Ấn Độ (đặc biệt là bộ luật Manu).
• B. Hy Lạp cổ đại.
• C. La Mã cổ đại.
• D. Ai Cập cổ đại.

Câu 26: Sự kiện Khu Liên lãnh đạo nhân dân Tượng Lâm nổi dậy giành quyền tự chủ vào năm 192 sau Công nguyên có ý nghĩa lịch sử như thế nào đối với sự phát triển của Chăm-pa?

• A. Chấm dứt hoàn toàn ảnh hưởng của văn hóa Ấn Độ.
• B. Đánh dấu sự sụp đổ của Vương quốc Chăm-pa.
• C. Thiết lập mối quan hệ hòa bình vĩnh viễn với nhà Hán.
• D. Là mốc khởi đầu cho quá trình hình thành và phát triển của nhà nước độc lập, tiền thân của Chăm-pa.

Câu 27: Trong lịch sử, mối quan hệ giữa Vương quốc Chăm-pa và Đại Việt chủ yếu được mô tả như thế nào?

• A. Luôn hòa bình và hợp tác chặt chẽ trên mọi lĩnh vực.
• B. Song song tồn tại, vừa có giao thương, giao lưu văn hóa, vừa có những xung đột, chiến tranh tranh giành lãnh thổ.
• C. Chăm-pa luôn là chư hầu của Đại Việt.
• D. Đại Việt luôn là chư hầu của Chăm-pa.

Câu 28: Bên cạnh các tôn giáo lớn như Ấn Độ giáo, Phật giáo, cư dân Chăm còn duy trì nhiều tín ngưỡng dân gian truyền thống. Tín ngưỡng nào sau đây phổ biến trong đời sống tâm linh của người Chăm, liên quan đến việc thờ cúng các lực lượng tự nhiên và tổ tiên?

• A. Thờ thần Po Inư Nưgar (Thần Mẹ Xứ Sở) và các vị thần nông nghiệp, sông nước, núi rừng.
• B. Thờ cúng các vị vua Ai Cập cổ đại.
• C. Chỉ thờ cúng duy nhất một vị thần tối cao theo Hồi giáo.
• D. Không có bất kỳ hình thức tín ngưỡng dân gian nào.

Câu 29: Khí hậu khô nóng và đất đai cằn cỗi là những bất lợi lớn của vùng đất Chăm-pa. Điều này đã tác động chủ yếu đến lĩnh vực kinh tế nào của cư dân Chăm?

• A. Thủ công nghiệp.
• B. Thương mại đường biển.
• C. Khai thác khoáng sản.
• D. Nông nghiệp, đòi hỏi phải có các biện pháp thủy lợi và kỹ thuật canh tác đặc thù.

Câu 30: Khu di tích Mỹ Sơn, được UNESCO công nhận là Di sản Văn hóa Thế giới, là minh chứng hùng hồn nhất cho sự phát triển rực rỡ của lĩnh vực nào trong văn minh Chăm-pa?

• A. Thương mại đường biển.
• B. Kiến trúc đền tháp và nghệ thuật điêu khắc tôn giáo.
• C. Kỹ thuật đóng tàu.
• D. Nông nghiệp lúa nước.

Câu 1: Phân tích tác động của điều kiện tự nhiên (địa hình ven biển hẹp, khí hậu khô nóng, nhiều sông ngắn) đến đời sống kinh tế chủ yếu của cư dân Chăm-pa thời kỳ đầu.

• A. Thúc đẩy phát triển nông nghiệp lúa nước quy mô lớn ở các đồng bằng châu thổ rộng lớn.
• B. Hạn chế quy mô nông nghiệp, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho nghề biển và thương mại đường biển phát triển.
• C. Buộc cư dân chỉ tập trung vào chăn nuôi du mục trên các cao nguyên và đồi núi.
• D. Khiến nền kinh tế chủ yếu dựa vào khai thác lâm sản và khoáng sản ở vùng núi phía Tây.

Câu 2: Nền văn hóa Sa Huỳnh được xem là cội nguồn của văn minh Chăm-pa. Dựa vào kiến thức đã học, yếu tố nào sau đây từ văn hóa Sa Huỳnh có thể được xem là nền tảng cho sự phát triển của nền kinh tế Chăm-pa sau này?

• A. Kỹ thuật đúc trống đồng phức tạp.
• B. Sự phát triển của nghề trồng lúa nước trên quy mô lớn.
• C. Truyền thống chế tác đồ sắt, đồ trang sức, và hoạt động giao thương đường biển.
• D. Hệ thống chữ viết sớm và phức tạp.

Câu 3: Văn minh Ấn Độ có ảnh hưởng sâu sắc đến văn minh Chăm-pa. Hãy phân tích lĩnh vực nào của văn minh Chăm-pa chịu ảnh hưởng rõ rệt nhất từ Ấn Độ giáo (Hindu giáo) và Phật giáo.

• A. Kiến trúc đền tháp, điêu khắc, chữ viết và hệ thống tín ngưỡng, tôn giáo.
• B. Kỹ thuật canh tác nông nghiệp và hệ thống thủy lợi.
• C. Tổ chức bộ máy nhà nước quân chủ và luật pháp.
• D. Các loại hình văn học dân gian như ca dao, tục ngữ.

Câu 4: Sự kiện Khu Liên lãnh đạo cư dân Tượng Lâm nổi dậy giành độc lập từ nhà Hán (năm 192) có ý nghĩa lịch sử như thế nào đối với sự hình thành nhà nước Chăm-pa?

• A. Đánh dấu việc Chăm-pa trở thành một quốc gia độc lập hoàn toàn khỏi ảnh hưởng của Trung Quốc.
• B. Mở đầu thời kỳ Chăm-pa xâm lược và mở rộng lãnh thổ về phía Bắc.
• C. Là cuộc nổi dậy nông dân chống lại ách thống trị phong kiến.
• D. Dẫn đến sự ra đời của nhà nước Lâm Ấp, tiền thân trực tiếp của vương quốc Chăm-pa độc lập.

Câu 5: Hãy phân tích vai trò của thành phố cảng Đại Chiêm (Chiêm Bất Lao) trong nền kinh tế Chăm-pa thế kỷ X-XI.

• A. Là trung tâm hành chính và quân sự quan trọng nhất của vương quốc.
• B. Là nơi tập trung sản xuất nông nghiệp lúa nước chính của Chăm-pa.
• C. Là trung tâm thương mại sầm uất, đóng vai trò quan trọng trên con đường mậu dịch biển quốc tế.
• D. Là nơi đặt các công trình kiến trúc tôn giáo lớn nhất của Chăm-pa.

Câu 6: Chế độ mẫu hệ được bảo lưu khá lâu dài trong cộng đồng người Chăm. Điều này phản ánh đặc điểm gì trong cơ cấu xã hội và quan hệ gia đình của họ?

• A. Người phụ nữ không có bất kỳ vai trò nào trong gia đình và xã hội.
• B. Người phụ nữ có vai trò và vị trí quan trọng, đôi khi chủ đạo trong quan hệ gia đình và hôn nhân.
• C. Tất cả quyền lực và tài sản đều thuộc về người đàn ông trong gia đình.
• D. Chế độ này chỉ tồn tại trong tầng lớp quý tộc, không phổ biến trong dân chúng.

Câu 7: Quan sát kiến trúc của các đền tháp Chăm cổ (ví dụ: Mỹ Sơn, Po Nagar). Hãy phân tích đặc điểm nào trong kiến trúc này thể hiện rõ sự ảnh hưởng của Ấn Độ giáo?

• A. Hình dáng tháp vươn cao như núi Meru (trụ vũ trụ trong Ấn Độ giáo), các phù điêu khắc họa các vị thần Ấn Độ giáo như Shiva, Vishnu.
• B. Cấu trúc mái cong hình thuyền và các cột kèo bằng gỗ.
• C. Sử dụng gạch không nung và kỹ thuật xếp đá khối lớn.
• D. Các họa tiết trang trí hình rồng, phượng theo phong cách Đông Á.

Câu 8: Bảng dưới đây mô tả một số hoạt động kinh tế của cư dân Chăm-pa. Hoạt động nào thể hiện rõ nhất khả năng ứng phó với điều kiện tự nhiên khô hạn của vùng đất này?

• A. Đánh bắt hải sản ven biển.
• B. Chế tác gốm sứ.
• C. Buôn bán trầm hương.
• D. Trồng các loại lúa ngắn ngày, chịu hạn và xây dựng hệ thống mương phai, dẫn nước.

Câu 9: Chữ Chăm cổ (A-kha Ha-y-áp) được sáng tạo trên cơ sở tiếp thu chữ Phạn của Ấn Độ. Việc tiếp thu và biến đổi chữ viết này có ý nghĩa gì đối với sự phát triển văn minh Chăm-pa?

• A. Giúp Chăm-pa dễ dàng hội nhập vào hệ thống chữ viết của Trung Hoa.
• B. Tạo ra công cụ để ghi chép, truyền bá văn học, tôn giáo và các văn bản hành chính, góp phần củng cố nhà nước và bản sắc văn hóa.
• C. Chỉ được sử dụng trong các nghi lễ tôn giáo và không phổ biến trong đời sống.
• D. Là nguyên nhân chính dẫn đến sự suy tàn của văn minh Chăm-pa.

Câu 10: So sánh tổ chức xã hội của người Chăm theo mô hình ba trục (cảng - thành - trung tâm tôn giáo) với tổ chức xã hội truyền thống của người Việt ở đồng bằng Bắc Bộ. Điểm khác biệt cơ bản nằm ở đâu?

• A. Sự phân chia xã hội Chăm dựa trên địa hình và chức năng kinh tế/tôn giáo của từng khu vực; xã hội Việt truyền thống tổ chức chặt chẽ theo đơn vị làng xã và hệ thống quan lại từ trung ương đến địa phương.
• B. Xã hội Chăm đề cao vai trò của nông dân; xã hội Việt đề cao vai trò của thương nhân.
• C. Xã hội Chăm theo chế độ phụ hệ; xã hội Việt theo chế độ mẫu hệ.
• D. Xã hội Chăm không có sự phân hóa giàu nghèo; xã hội Việt phân hóa sâu sắc.

Câu 11: Văn học dân gian Chăm-pa phong phú với sử thi, truyện cổ, ca dao... Sử thi Chăm vừa mang màu sắc thần thoại Ấn Độ, vừa thấm đượm triết lí Bà La Môn giáo và Hồi giáo. Điều này cho thấy đặc điểm gì trong đời sống tinh thần của cư dân Chăm-pa?

• A. Họ hoàn toàn từ bỏ tín ngưỡng truyền thống để theo các tôn giáo ngoại lai.
• B. Văn học Chăm chỉ đơn thuần là sao chép từ văn học Ấn Độ.
• C. Có sự tiếp thu, pha trộn và bản địa hóa các yếu tố văn hóa, tôn giáo từ bên ngoài vào nền văn hóa dân gian bản địa.
• D. Văn học Chăm chỉ phản ánh đời sống lao động sản xuất, không liên quan đến tôn giáo.

Câu 12: Bên cạnh Ấn Độ giáo và Phật giáo, Hồi giáo cũng du nhập vào Chăm-pa, đặc biệt là ở khu vực phía Nam. Sự tồn tại song song của các tôn giáo lớn này phản ánh điều gì về chính sách tôn giáo của nhà nước Chăm-pa hoặc sự đa dạng trong đời sống tín ngưỡng của cư dân?

• A. Nhà nước Chăm-pa cấm đoán mọi tôn giáo, chỉ cho phép thờ cúng thần linh bản địa.
• B. Chỉ có một tôn giáo duy nhất được công nhận là quốc giáo trong suốt lịch sử Chăm-pa.
• C. Các tôn giáo này luôn xung đột gay gắt, dẫn đến chiến tranh liên miên.
• D. Thể hiện sự đa dạng, dung hợp tôn giáo và có thể là chính sách tương đối cởi mở của nhà nước hoặc sự phân bổ tôn giáo theo vùng miền/tầng lớp.

Câu 13: Quan sát hình ảnh một linga và yoni (biểu tượng sinh thực khí nam và nữ trong Ấn Độ giáo) được tìm thấy tại di tích Chăm. Việc thờ cúng linga và yoni phổ biến ở Chăm-pa cho thấy sự kết hợp giữa tín ngưỡng nào?

• A. Nho giáo và Phật giáo.
• B. Tín ngưỡng phồn thực bản địa và Ấn Độ giáo (đặc biệt là việc thờ thần Shiva).
• C. Cơ Đốc giáo và Hồi giáo.
• D. Thờ cúng tổ tiên và tín ngưỡng thờ Mẫu.

Câu 14: Nghề thủ công nào sau đây của cư dân Chăm-pa phát triển mạnh mẽ, vừa phục vụ nhu cầu trong nước, vừa là mặt hàng xuất khẩu quan trọng thông qua con đường thương mại biển?

• A. Chế tác đồ gốm, luyện kim, đóng thuyền.
• B. Dệt lụa tơ tằm và làm giấy.
• C. Khắc in mộc bản và làm tranh sơn mài.
• D. Sản xuất vũ khí bằng đồng thau.

Câu 15: Hệ thống chính trị của Chăm-pa theo thể chế quân chủ chuyên chế, đứng đầu là vua. Tuy nhiên, so với các quốc gia quân chủ chuyên chế khác trong khu vực, bộ máy nhà nước Chăm-pa có đặc điểm gì liên quan đến sự phân chia địa lý và tộc người?

• A. Bộ máy nhà nước tập trung quyền lực tuyệt đối vào tay vua ở kinh đô, không có sự phân cấp địa phương.
• B. Quyền lực chủ yếu nằm trong tay các thủ lĩnh bộ tộc ở từng vùng.
• C. Có sự phân chia quản lý theo các vùng địa lý (Bắc, Nam), đôi khi phản ánh sự khác biệt về tộc người hoặc truyền thống, dẫn đến tính lỏng lẻo hơn so với mô hình tập quyền cao độ.
• D. Nhà nước do một hội đồng các nhà sư Phật giáo điều hành.

Câu 16: Quan hệ giữa Chăm-pa và Đại Việt trong lịch sử khá phức tạp, vừa có giao thương, bang giao, vừa có xung đột. Phân tích nguyên nhân sâu xa dẫn đến các cuộc xung đột kéo dài giữa hai vương quốc này.

• A. Sự khác biệt về tôn giáo và tín ngưỡng.
• B. Tranh chấp nguồn nước và tài nguyên rừng.
• C. Sự can thiệp và xúi giục của các đế quốc bên ngoài.
• D. Tranh chấp lãnh thổ ở vùng biên giới và ảnh hưởng trong khu vực, đặc biệt là vùng đất giữa hai nước.

Câu 17: Nhận định nào sau đây đánh giá đúng và đầy đủ về vai trò của hoạt động thương mại đường biển đối với sự phát triển của văn minh Chăm-pa?

• A. Là nguồn thu nhập chính, thúc đẩy giao lưu kinh tế, văn hóa với bên ngoài, góp phần đưa Chăm-pa trở thành một trung tâm mậu dịch quan trọng trong khu vực.
• B. Chỉ là hoạt động phụ, không có nhiều ý nghĩa đối với nền kinh tế Chăm-pa.
• C. Chủ yếu phục vụ nhu cầu tiêu dùng nội địa, ít có hoạt động xuất khẩu.
• D. Gây cản trở sự phát triển của nông nghiệp và thủ công nghiệp trong nước.

Câu 18: Hệ thống thủy lợi như mương phai, dẫn nước là một thành tựu nổi bật của cư dân Chăm-pa. Thành tựu này thể hiện điều gì về khả năng sáng tạo và thích ứng của họ?

• A. Họ chỉ đơn thuần sao chép kỹ thuật thủy lợi từ Ấn Độ.
• B. Họ hoàn toàn không quan tâm đến phát triển nông nghiệp.
• C. Họ có khả năng ứng dụng kỹ thuật tiên tiến (có thể học hỏi từ bên ngoài) để khắc phục điều kiện tự nhiên bất lợi (khí hậu khô hạn, sông ngắn), phát triển nông nghiệp.
• D. Hệ thống thủy lợi này chỉ phục vụ cho mục đích sinh hoạt, không liên quan đến sản xuất.

Câu 19: Điêu khắc Chăm-pa rất tinh xảo, thể hiện qua các bức tượng thần, vũ nữ, linh vật... Phân tích ý nghĩa của các tác phẩm điêu khắc này đối với việc nghiên cứu văn minh Chăm-pa.

• A. Chỉ đơn thuần là vật trang trí, không mang ý nghĩa lịch sử.
• B. Chủ yếu là sao chép nguyên mẫu từ Ấn Độ, không có nét độc đáo.
• C. Chỉ cung cấp thông tin về kỹ thuật chế tác đá của người Chăm.
• D. Là nguồn tư liệu quý giá phản ánh đời sống tâm linh, tín ngưỡng, quan niệm thẩm mỹ, kỹ thuật chế tác và sự giao lưu văn hóa của cư dân Chăm-pa.

Câu 20: Văn minh Chăm-pa tồn tại và phát triển rực rỡ trong nhiều thế kỷ. Yếu tố nào sau đây không phải là động lực chính thúc đẩy sự phát triển đó?

• A. Nội lực từ nền văn hóa Sa Huỳnh bản địa.
• B. Sự đô hộ và cai trị lâu dài của các triều đại phong kiến Trung Quốc.
• C. Tiếp thu có chọn lọc các yếu tố văn minh từ Ấn Độ.
• D. Hoạt động thương mại đường biển sầm uất và vị trí địa lý thuận lợi.

Câu 21: Lễ hội Ka-tê là một trong những lễ hội quan trọng nhất của người Chăm hiện nay. Lễ hội này phản ánh điều gì về sự bảo tồn và tiếp nối các giá trị văn hóa truyền thống của văn minh Chăm-pa?

• A. Thể hiện sự kết hợp giữa tín ngưỡng dân gian thờ thần Siva (ảnh hưởng Ấn Độ giáo) và tục thờ cúng ông bà, tổ tiên của người Chăm, là minh chứng cho sức sống của văn hóa Chăm.
• B. Hoàn toàn là một lễ hội hiện đại, không có nguồn gốc từ văn hóa Chăm cổ.
• C. Chỉ còn là một nghi lễ mang tính hình thức, không còn ý nghĩa tinh thần.
• D. Là lễ hội chỉ dành riêng cho những người theo Hồi giáo.

Câu 22: Trên một bia ký cổ của Chăm-pa, có đoạn viết về việc vua ban ruộng đất cho các tu sĩ Bà La Môn và xây dựng đền thờ. Đoạn bia ký này cung cấp thông tin gì về xã hội Chăm-pa?

• A. Chỉ ra rằng nông nghiệp không quan trọng trong xã hội Chăm-pa.
• B. Chứng minh rằng vua Chăm-pa không có quyền lực thực tế.
• C. Phản ánh vai trò và vị thế quan trọng của tầng lớp tu sĩ Bà La Môn trong xã hội và sự ủng hộ của hoàng gia đối với Ấn Độ giáo.
• D. Cho thấy Chăm-pa là một xã hội bình đẳng, không có sự phân hóa giai cấp.

Câu 23: Một số học giả cho rằng văn minh Chăm-pa là "văn minh biển". Nhận định này dựa trên cơ sở nào sau đây?

• A. Phần lớn lãnh thổ Chăm-pa là biển.
• B. Cư dân Chăm có truyền thống đi biển, hoạt động thương mại biển sầm uất, các thành phố cảng đóng vai trò quan trọng và văn hóa Chăm gắn liền với biển.
• C. Họ chỉ sống bằng nghề đánh cá.
• D. Các công trình kiến trúc của họ được xây dựng dưới đáy biển.

Câu 24: Văn minh Chăm-pa để lại nhiều di sản vật thể và phi vật thể có giá trị. Liên hệ di sản nào sau đây của Chăm-pa đã được UNESCO công nhận là Di sản Văn hóa Thế giới?

• A. Thánh địa Mỹ Sơn.
• B. Tháp Po Nagar Nha Trang.
• C. Tháp Đôi Quy Nhơn.
• D. Thành cổ Trà Kiệu.

Câu 25: So với chữ Hán được sử dụng rộng rãi ở Đông Á, chữ Chăm cổ (A-kha Ha-y-áp) thuộc loại hình chữ viết nào và có đặc điểm gì khác biệt cơ bản?

• A. Chữ Chăm là chữ tượng hình, mỗi ký tự biểu thị một ý nghĩa.
• B. Chữ Chăm là chữ tượng thanh, mỗi ký tự biểu thị một âm tiết hoàn chỉnh.
• C. Chữ Chăm là chữ ghi âm theo hệ thống Abugida (âm tiết có phụ âm đi kèm nguyên âm mặc định), khác với chữ Hán là chữ tượng hình/biểu ý.
• D. Chữ Chăm là chữ La-tinh được biến đổi.

Câu 26: Âm nhạc và múa Chăm-pa có những nét độc đáo, thường gắn liền với các nghi lễ tôn giáo và lễ hội. Yếu tố nào sau đây thể hiện rõ nhất sự ảnh hưởng của Ấn Độ giáo trong âm nhạc và múa Chăm?

• A. Sử dụng các nhạc cụ dân tộc Việt Nam như đàn bầu, đàn nhị.
• B. Các điệu múa mô phỏng hoạt động lao động sản xuất.
• C. Chỉ sử dụng các bài hát ru và đồng dao.
• D. Sự xuất hiện của các điệu múa Apsara (vũ nữ thần thoại trong Ấn Độ giáo), các nhạc cụ như trống paranưng, ghi-năng và hệ thống làn điệu mang âm hưởng Ấn Độ.

Câu 27: Dựa vào cấu trúc của các đền tháp Chăm còn lại, hãy phân tích chức năng chính của các công trình kiến trúc này trong đời sống tinh thần của người Chăm cổ.

• A. Là nơi thờ cúng các vị thần (chủ yếu là thần Shiva), các vị vua đã qua đời, và là trung tâm sinh hoạt tôn giáo của cộng đồng.
• B. Là nơi ở của vua và hoàng gia.
• C. Là kho lương thực và vũ khí của vương quốc.
• D. Là nơi diễn ra các hoạt động thương mại.

Câu 28: Bên cạnh việc trồng lúa, cư dân Chăm-pa còn trồng nhiều loại cây trồng khác. Cây trồng nào sau đây là sản vật nổi tiếng và quan trọng trong hoạt động thương mại của Chăm-pa?

• A. Cây chè.
• B. Cây trầm hương.
• C. Cây cao su.
• D. Cây cà phê.

Câu 29: Phân tích nguyên nhân vì sao kinh đô của Chăm-pa thường xuyên di chuyển qua các thời kỳ lịch sử, không cố định như kinh đô của Đại Việt (ví dụ: Thăng Long)?

• A. Do vua Chăm thích đi du ngoạn.
• B. Do kinh đô cũ bị ngập lụt thường xuyên.
• C. Do người Chăm không có kỹ thuật xây dựng kinh thành kiên cố.
• D. Có thể liên quan đến sự phân chia quản lý theo vùng (Bắc-Nam), các cuộc chiến tranh với láng giềng hoặc sự thay đổi của các triều đại/tộc người nắm quyền ở các vùng khác nhau.

Câu 30: Di sản văn hóa Chăm-pa, dù không còn là một quốc gia độc lập, vẫn có ý nghĩa quan trọng đối với Việt Nam hiện nay. Ý nghĩa đó là gì?

• A. Góp phần làm phong phú, đa dạng nền văn hóa Việt Nam, là minh chứng cho lịch sử hình thành và phát triển của cộng đồng các dân tộc Việt Nam, đồng thời có giá trị to lớn về du lịch và nghiên cứu khoa học.
• B. Chỉ còn là tàn tích của một nền văn minh đã mất, không có giá trị thực tiễn.
• C. Gây khó khăn cho công tác bảo tồn di sản quốc gia.
• D. Chỉ có ý nghĩa đối với cộng đồng người Chăm hiện nay.

Câu 1: Dựa vào đặc điểm địa hình hẹp ngang, bị chia cắt bởi sông ngắn và đèo dốc cùng với vị trí ven biển, điều kiện tự nhiên này ở Chăm-pa chủ yếu tạo lợi thế và thách thức gì cho sự phát triển kinh tế?

• A. Thuận lợi cho phát triển nông nghiệp lúa nước quy mô lớn ở đồng bằng rộng lớn và giao thông đường bộ thuận tiện.
• B. Thách thức cho nông nghiệp trồng lúa do đất đai và khí hậu, nhưng lại là lợi thế lớn cho kinh tế biển và thương mại hàng hải.
• C. Tạo điều kiện lý tưởng cho khai thác lâm sản và khoáng sản ở miền núi, trong khi hạn chế mọi hoạt động kinh tế khác.
• D. Gây khó khăn cho cả nông nghiệp và thương mại, khiến kinh tế Chăm-pa chủ yếu dựa vào tự cung tự cấp.

Câu 2: Văn hóa Sa Huỳnh được xác định là cội nguồn của văn minh Chăm-pa. Thông qua các di vật khảo cổ từ văn hóa Sa Huỳnh (như mộ chum, đồ trang sức, công cụ sắt), ta có thể suy đoán điều gì về cư dân tiền Chăm-pa?

• A. Họ đã có nền văn minh đô thị phát triển rực rỡ và hệ thống chữ viết hoàn chỉnh.
• B. Kinh tế của họ chủ yếu dựa vào săn bắt hái lượm và hoàn toàn biệt lập với thế giới bên ngoài.
• C. Họ có kỹ thuật chế tác kim loại (sắt) khá phát triển, hoạt động kinh tế biển và giao lưu văn hóa với các vùng lân cận.
• D. Cơ cấu xã hội của họ đã đạt đến trình độ nhà nước tập quyền cao độ.

Câu 3: Sự tiếp thu văn minh Ấn Độ là một yếu tố quan trọng định hình văn minh Chăm-pa. Khía cạnh nào của văn minh Ấn Độ có ảnh hưởng sâu sắc và thể hiện rõ nét nhất trong đời sống chính trị và tôn giáo của Chăm-pa?

• A. Thiết chế nhà nước quân chủ chuyên chế và sự phổ biến của Ấn Độ giáo (đặc biệt là Shiva giáo).
• B. Hệ thống pháp luật dựa trên nguyên tắc dân chủ và sự phát triển mạnh mẽ của Phật giáo Đại thừa.
• C. Kỹ thuật canh tác lúa nước trên quy mô lớn và sự du nhập của Nho giáo làm hệ tư tưởng chính thống.
• D. Lối sống du mục và sự thống trị của Hồi giáo trong đời sống xã hội.

Câu 4: Nhà nước Lâm Ấp, tiền thân của Chăm-pa, được thành lập vào năm 192 sau công nguyên. Sự kiện này đánh dấu bước ngoặt quan trọng nào trong lịch sử cư dân Chăm cổ?

• A. Sự chấm dứt hoàn toàn ảnh hưởng của văn hóa Sa Huỳnh.
• B. Giai đoạn Chăm-pa bị sáp nhập hoàn toàn vào lãnh thổ Trung Hoa.
• C. Sự khởi đầu của thời kỳ Chăm-pa chỉ tiếp nhận duy nhất văn minh Ấn Độ.
• D. Việc hình thành một nhà nước độc lập, tự chủ của người Chăm sau thời kỳ Bắc thuộc.

Câu 5: Chữ Chăm cổ (A-kha Ha-y-áp) được sáng tạo trên cơ sở tiếp thu chữ Phạn của Ấn Độ. Việc tạo ra chữ viết riêng có ý nghĩa như thế nào đối với sự phát triển của văn minh Chăm-pa?

• A. Khiến Chăm-pa hoàn toàn đoạn tuyệt với các ảnh hưởng văn hóa bên ngoài.
• B. Là công cụ quan trọng để ghi chép lịch sử, truyền bá tôn giáo, phát triển văn học và quản lý nhà nước.
• C. Chỉ phục vụ cho mục đích trao đổi thương mại với các quốc gia lân cận.
• D. Dẫn đến sự suy tàn của các loại hình nghệ thuật tạo hình như điêu khắc, kiến trúc.

Câu 6: Kinh tế Chăm-pa phát triển dựa trên nhiều ngành nghề. Bên cạnh nông nghiệp trồng lúa, hoạt động kinh tế nào đóng vai trò đặc biệt quan trọng, tận dụng tối đa lợi thế địa lý ven biển và góp phần đưa Chăm-pa trở thành một trung tâm giao thương khu vực?

• A. Chăn nuôi gia súc lấy thịt và sữa.
• B. Khai thác rừng nguyên sinh trên quy mô lớn.
• C. Thương mại đường biển quốc tế qua các cảng biển sầm uất.
• D. Phát triển công nghiệp nặng và chế tạo máy móc.

Câu 7: Dù chịu ảnh hưởng mạnh mẽ của Ấn Độ giáo, tín ngưỡng thờ mẫu nữ thần Thiên Y A Na (Po Nagar) vẫn đóng vai trò quan trọng trong đời sống tâm linh của người Chăm. Điều này phản ánh đặc điểm gì trong văn hóa Chăm-pa?

• A. Chăm-pa hoàn toàn từ chối mọi ảnh hưởng từ bên ngoài và chỉ giữ tín ngưỡng bản địa.
• B. Phụ nữ không có vai trò gì trong đời sống tôn giáo và xã hội của người Chăm.
• C. Chỉ có các vị thần Ấn Độ giáo mới được thờ cúng ở Chăm-pa.
• D. Sự dung hợp (syncretism) giữa tín ngưỡng bản địa (thờ mẫu, thờ thần đất) và các tôn giáo từ bên ngoài (Ấn Độ giáo).

Câu 8: Kiến trúc đền tháp là biểu tượng tiêu biểu của nghệ thuật Chăm-pa. Những công trình này thường được xây bằng gạch nung xếp khít mạch, ít sử dụng chất kết dính, và có cấu trúc nhiều tầng vươn cao. Kỹ thuật xây dựng độc đáo này cho thấy điều gì về trình độ thủ công và kỹ thuật của người Chăm?

• A. Họ chỉ có thể xây dựng các công trình quy mô nhỏ và không bền vững.
• B. Họ đạt trình độ cao trong kỹ thuật làm gạch, nung gạch và xây dựng, tạo ra các công trình bền vững và có giá trị thẩm mỹ cao.
• C. Họ chỉ sao chép nguyên mẫu từ kiến trúc Ấn Độ mà không có sự sáng tạo.
• D. Các công trình kiến trúc của họ chủ yếu làm bằng gỗ và tre nứa.

Câu 9: Bên cạnh Ấn Độ giáo, Phật giáo cũng tồn tại và phát triển ở Chăm-pa, đặc biệt là Phật giáo Đại thừa. Điều này cho thấy điều gì về sự đa dạng trong đời sống tôn giáo của cư dân Chăm?

• A. Chăm-pa chỉ chấp nhận một tôn giáo duy nhất tại một thời điểm lịch sử.
• B. Phật giáo là tôn giáo chính thức và duy nhất được nhà nước bảo trợ.
• C. Tồn tại sự song song và đôi khi dung hợp giữa các tôn giáo khác nhau, phản ánh sự cởi mở trong tiếp nhận văn hóa.
• D. Các tôn giáo từ bên ngoài hoàn toàn bị cấm đoán tại Chăm-pa.

Câu 10: Hệ thống cảng biển như Đại Chiêm (Hội An ngày nay), Thị Nại (Quy Nhơn) đóng vai trò trung tâm trong hoạt động kinh tế của Chăm-pa. Sự phát triển của các thương cảng này cho thấy Chăm-pa có mối liên hệ kinh tế chặt chẽ với khu vực nào?

• A. Đông Nam Á hải đảo, Trung Quốc, Ấn Độ và Trung Đông.
• B. Chỉ giới hạn trong phạm vi nội địa và các vùng lân cận trên bộ.
• C. Chủ yếu buôn bán với các bộ tộc sống sâu trong nội địa Trường Sơn.
• D. Chỉ giao thương độc quyền với một quốc gia duy nhất là Ấn Độ.

Câu 11: Chế độ mẫu hệ được bảo lưu lâu dài trong cộng đồng người Chăm. Điều này có ý nghĩa như thế nào đối với vị trí và vai trò của người phụ nữ trong xã hội Chăm truyền thống?

• A. Phụ nữ hoàn toàn không có quyền lực và chỉ phụ thuộc vào nam giới.
• B. Chế độ mẫu hệ chỉ tồn tại trên danh nghĩa và không có ảnh hưởng thực tế.
• C. Nam giới và nữ giới có vai trò hoàn toàn tách biệt và không tương tác.
• D. Người phụ nữ có vai trò chủ đạo trong quan hệ gia đình, hôn nhân và có vị trí quan trọng trong cộng đồng.

Câu 12: Văn học dân gian Chăm-pa rất phong phú với nhiều thể loại như sử thi, truyện cổ, ca dao. Đặc điểm nổi bật của sử thi Chăm là sự kết hợp giữa màu sắc thần thoại Ấn Độ và triết lý của Bà La Môn giáo/Hồi giáo. Điều này minh chứng cho điều gì?

• A. Sự giao thoa và tiếp biến văn hóa mạnh mẽ giữa yếu tố bản địa và ngoại lai trong đời sống tinh thần của người Chăm.
• B. Văn học Chăm-pa chỉ đơn thuần là bản dịch từ văn học Ấn Độ và Trung Đông.
• C. Người Chăm hoàn toàn từ chối các thể loại văn học truyền khẩu.
• D. Chỉ có giới quý tộc mới được tiếp cận và sáng tác văn học.

Câu 13: Tổ chức xã hội của người Chăm được phân chia theo địa hình và địa bàn cư trú với mô hình ba trục: cảng (phía đông) - thành (trung tâm) - trung tâm tôn giáo (phía tây). Sự phân chia này phản ánh điều gì về cấu trúc và chức năng của các khu vực trong xã hội Chăm?

• A. Chỉ có một trung tâm quyền lực duy nhất tập trung mọi hoạt động.
• B. Các khu vực này hoàn toàn biệt lập và không có mối liên hệ nào.
• C. Sự phân chia này chỉ mang tính ngẫu nhiên và không có ý nghĩa về tổ chức xã hội.
• D. Sự chuyên môn hóa chức năng theo địa lý, với các trung tâm kinh tế (cảng), chính trị (thành) và tâm linh (trung tâm tôn giáo) có mối liên hệ tương hỗ.

Câu 14: Các phù điêu trên đền tháp Chăm thường miêu tả các vị thần trong Ấn Độ giáo, các vũ công Apsara, các cảnh sinh hoạt của con người, hoặc các linh vật. Việc khắc họa đa dạng các chủ đề này cho thấy điều gì về nghệ thuật điêu khắc Chăm?

• A. Nghệ thuật điêu khắc Chăm chỉ giới hạn ở việc mô phỏng các mẫu vật Ấn Độ một cách máy móc.
• B. Nghệ thuật điêu khắc không chỉ phục vụ mục đích tôn giáo mà còn phản ánh đời sống xã hội, văn hóa và có tính sáng tạo riêng.
• C. Người Chăm không có kỹ thuật điêu khắc trên đá và chỉ sử dụng gốm sứ.
• D. Các phù điêu chỉ có mục đích trang trí đơn thuần và không mang ý nghĩa biểu tượng.

Câu 15: So với văn minh Văn Lang - Âu Lạc chủ yếu dựa vào nông nghiệp lúa nước ở đồng bằng sông Hồng, văn minh Chăm-pa có điểm khác biệt cơ bản nào về cơ sở kinh tế do ảnh hưởng của điều kiện tự nhiên và vị trí địa lý?

• A. Cả hai đều chỉ dựa vào nông nghiệp lúa nước và không phát triển ngành nghề nào khác.
• B. Văn Lang - Âu Lạc chủ yếu dựa vào thương mại biển, còn Chăm-pa dựa vào nông nghiệp đồi núi.
• C. Chăm-pa có sự phát triển mạnh mẽ của kinh tế biển và thương mại hàng hải, bên cạnh nông nghiệp ở các dải đồng bằng hẹp.
• D. Cả hai đều có nền kinh tế công nghiệp phát triển sớm và mạnh mẽ.

Câu 16: Hệ thống thủy lợi như các hồ chứa (ví dụ: Biển Hồ ở Gia Lai, các bàu nước) và kênh mương được người Chăm xây dựng để phục vụ nông nghiệp. Điều này cho thấy sự thích ứng của họ với điều kiện tự nhiên nào?

• A. Khí hậu khô hạn và đất đai cằn cỗi ở các vùng đồng bằng ven biển.
• B. Địa hình đồi núi hiểm trở, khó khăn cho canh tác.
• C. Khí hậu ẩm ướt quanh năm và lượng mưa dồi dào.
• D. Sự thiếu hụt hoàn toàn nguồn nước ngọt.

Câu 17: Vị trí địa lý của Chăm-pa nằm trên con đường hương liệu và tơ lụa trên biển đã tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động nào phát triển mạnh mẽ?

• A. Phát triển công nghiệp khai khoáng quy mô lớn.
• B. Trở thành trung tâm sản xuất lúa gạo lớn nhất khu vực.
• C. Thiết lập nền kinh tế tự cung tự cấp, ít giao lưu bên ngoài.
• D. Trở thành một mắt xích quan trọng trong mạng lưới thương mại hàng hải quốc tế.

Câu 18: Trong các thế kỷ đầu Công nguyên, cùng với sự phát triển của thương mại biển, các trung tâm đô thị - cảng thị (như Indrapura, Vijaya, Kauthara, Panduranga) bắt đầu xuất hiện và đóng vai trò quan trọng ở Chăm-pa. Điều này phản ánh xu hướng phát triển nào của nền kinh tế và xã hội Chăm?

• A. Sự suy tàn của nền kinh tế nông nghiệp truyền thống.
• B. Quá trình đô thị hóa gắn liền với hoạt động thương mại và chức năng hành chính, quân sự.
• C. Sự hình thành các làng xã biệt lập, không có mối liên hệ với nhau.
• D. Chỉ tập trung phát triển các trung tâm tôn giáo và bỏ qua các hoạt động kinh tế khác.

Câu 19: Các ngôi đền tháp Chăm thường thờ các vị thần chính của Ấn Độ giáo như Shiva, Vishnu, Brahma, cùng với các vị thần địa phương. Việc thờ cúng đa dạng này cho thấy đặc điểm gì trong tín ngưỡng và tôn giáo của người Chăm?

• A. Sự kết hợp và dung hòa giữa các yếu tố tôn giáo từ bên ngoài và tín ngưỡng truyền thống bản địa.
• B. Người Chăm hoàn toàn chỉ theo một tôn giáo duy nhất là Ấn Độ giáo.
• C. Chỉ có giới quý tộc mới được thờ cúng các vị thần Ấn Độ giáo.
• D. Các vị thần bản địa hoàn toàn bị lãng quên sau khi tiếp thu Ấn Độ giáo.

Câu 20: Nghệ thuật điêu khắc Chăm nổi bật với các tượng thần, linh vật và các hình tượng trang trí tinh xảo. Phong cách nghệ thuật này vừa chịu ảnh hưởng từ Ấn Độ, vừa có những nét độc đáo riêng (ví dụ: nụ cười Chăm). Điều này thể hiện điều gì trong quá trình tiếp biến văn hóa?

• A. Người Chăm chỉ sao chép nguyên bản nghệ thuật từ Ấn Độ mà không có sáng tạo.
• B. Nghệ thuật Chăm hoàn toàn biệt lập và không chịu ảnh hưởng từ bất kỳ nền văn hóa nào.
• C. Người Chăm đã tiếp thu có chọn lọc và sáng tạo, tạo nên phong cách nghệ thuật độc đáo mang bản sắc riêng.
• D. Nghệ thuật điêu khắc chỉ phát triển ở giai đoạn đầu và lụi tàn ở các thế kỷ sau.

Câu 21: Hoạt động sản xuất thủ công nghiệp ở Chăm-pa rất đa dạng, bao gồm làm gạch, gốm, luyện kim, chế tác đồ trang sức, đóng thuyền. Sự phát triển của các nghề thủ công này chủ yếu nhằm mục đích gì?

• A. Chỉ để phục vụ nhu cầu sinh hoạt đơn giản của người dân.
• B. Phục vụ nhu cầu xây dựng đền tháp, cung điện, sản xuất công cụ, vũ khí, đồ dùng sinh hoạt và hàng hóa cho thương mại.
• C. Chủ yếu sản xuất hàng hóa xuất khẩu sang châu Âu.
• D. Các nghề thủ công chỉ mang tính tự phát và không có sự tổ chức.

Câu 22: Các bia ký tìm thấy ở Chăm-pa thường được viết bằng chữ Phạn hoặc chữ Chăm cổ, ghi lại các sắc dụ của vua, việc xây dựng đền tháp, cúng tế thần linh, hoặc các quy định pháp luật. Nội dung của các bia ký này cung cấp nguồn thông tin quý giá về khía cạnh nào của văn minh Chăm-pa?

• A. Chỉ về đời sống hàng ngày của tầng lớp nông dân.
• B. Chủ yếu là các câu chuyện thần thoại và truyền thuyết dân gian.
• C. Thông tin chi tiết về kỹ thuật canh tác nông nghiệp.
• D. Lịch sử chính trị, tôn giáo, xã hội, pháp luật và văn hóa của vương quốc Chăm-pa.

Câu 23: Mặc dù chịu ảnh hưởng mạnh từ Ấn Độ, nhưng hệ thống đẳng cấp Varna (phân chia xã hội thành 4 đẳng cấp) của Ấn Độ giáo dường như không tồn tại hoặc không khắc nghiệt ở Chăm-pa như ở Ấn Độ. Điều này cho thấy đặc điểm gì trong việc tiếp nhận và bản địa hóa văn hóa ngoại lai của người Chăm?

• A. Người Chăm tiếp thu có chọn lọc và chỉ áp dụng những yếu tố phù hợp với cấu trúc xã hội và truyền thống của mình.
• B. Người Chăm hoàn toàn bác bỏ mọi hệ thống tổ chức xã hội từ bên ngoài.
• C. Hệ thống đẳng cấp Varna được áp dụng nghiêm ngặt hơn ở Chăm-pa so với Ấn Độ.
• D. Xã hội Chăm không có bất kỳ sự phân tầng hay tổ chức nào.

Câu 24: Các di tích kiến trúc Chăm như thánh địa Mỹ Sơn, Tháp Po Nagar, Tháp Po Klong Garai là những minh chứng sống động cho sự phát triển rực rỡ của nền văn minh này. Việc bảo tồn và nghiên cứu các di tích này có ý nghĩa quan trọng như thế nào?

• A. Chỉ có giá trị về mặt du lịch và không có ý nghĩa lịch sử.
• B. Giúp chúng ta hiểu biết đầy đủ về mọi mặt đời sống của người Chăm từ hàng nghìn năm trước.
• C. Cung cấp nguồn tư liệu vật chất quý giá để nghiên cứu lịch sử, văn hóa, nghệ thuật, tôn giáo và kỹ thuật của vương quốc Chăm-pa.
• D. Chứng minh rằng văn minh Chăm-pa hoàn toàn độc lập và không chịu ảnh hưởng từ bất kỳ nền văn hóa nào khác.

Câu 25: Bên cạnh lúa, người Chăm còn trồng nhiều loại cây hoa màu và cây công nghiệp như bông, vải. Hoạt động này không chỉ phục vụ nhu cầu sinh hoạt mà còn cung cấp mặt hàng quan trọng nào cho hoạt động kinh tế biển?

• A. Hàng hóa trao đổi, buôn bán trên các tuyến đường biển quốc tế.
• B. Nguyên liệu chính để xây dựng đền tháp.
• C. Thức ăn chủ yếu cho gia súc.
• D. Vật liệu để chế tạo vũ khí.

Câu 26: Hoạt động đóng thuyền và đi biển giỏi là một đặc trưng của cư dân Chăm-pa. Kỹ năng này có mối liên hệ mật thiết với sự phát triển của ngành kinh tế nào?

• A. Nông nghiệp trồng lúa.
• B. Thủ công nghiệp dệt vải.
• C. Khai thác khoáng sản trong nội địa.
• D. Thương mại đường biển và đánh bắt hải sản.

Câu 27: Sự xuất hiện của Hồi giáo ở Chăm-pa, đặc biệt là ở các thế kỷ muộn hơn, chủ yếu diễn ra thông qua con đường nào?

• A. Các cuộc chinh phạt quân sự từ Trung Đông.
• B. Hoạt động của các thương nhân Hồi giáo trên các tuyến đường biển.
• C. Sự du nhập từ Trung Quốc.
• D. Do ảnh hưởng trực tiếp từ văn minh Ấn Độ.

Câu 28: Các trung tâm tôn giáo của Chăm-pa thường được xây dựng ở các khu vực đồi núi, phía tây của các kinh đô (ví dụ: Mỹ Sơn). Vị trí này có thể được giải thích bởi lý do nào?

• A. Để gần gũi với các khu vực khai thác khoáng sản.
• B. Để tiện cho việc giao thương bằng đường biển.
• C. Phản ánh quan niệm về sự linh thiêng của núi, nơi cư ngụ của thần linh và tổ tiên, tách biệt với đời sống trần thế ở đồng bằng.
• D. Để dễ dàng phòng thủ trước các cuộc tấn công từ biển.

Câu 29: Sự kiện nào đánh dấu sự kết thúc của vương quốc Chăm-pa độc lập và sự sáp nhập dần vào lãnh thổ Đại Việt?

• A. Cuộc khởi nghĩa của Khu Liên năm 192.
• B. Việc xây dựng thánh địa Mỹ Sơn.
• C. Sự phát triển rực rỡ của thương cảng Thị Nại.
• D. Sự kiện vua Chăm là Trà Toàn tử trận trong cuộc chiến với Đại Việt năm 1471 và sự suy tàn sau đó của vương quốc.

Câu 30: So với các nền văn minh cổ khác trong khu vực như Phù Nam hay Văn Lang - Âu Lạc, văn minh Chăm-pa có điểm gì nổi bật về mặt địa lý và ảnh hưởng văn hóa ngoại sinh?

• A. Địa hình ven biển hẹp ngang, chịu ảnh hưởng sâu sắc và trực tiếp từ văn minh Ấn Độ qua đường biển.
• B. Đồng bằng châu thổ rộng lớn, chỉ chịu ảnh hưởng từ văn minh Trung Hoa.
• C. Nằm sâu trong nội địa, phát triển độc lập không chịu ảnh hưởng từ bên ngoài.
• D. Chủ yếu phát triển kinh tế nông nghiệp nương rẫy và không có giao lưu quốc tế.