Trắc nghiệm Lời má năm xưa - Chân trời sáng tạo - Đề 06 được xây dựng với nhiều câu hỏi chất lượng, sát với nội dung chương trình học, giúp bạn dễ dàng ôn tập và kiểm tra kiến thức hiệu quả. Hãy cùng bắt đầu làm bài tập trắc nghiệm ngay để nâng cao hiểu biết và chuẩn bị tốt cho kỳ thi sắp tới!
Câu 1: Trong văn bản "Lời má năm xưa", sự thay đổi thái độ của nhân vật "tôi" từ chỗ thích thú đi bẫy chim đến cảm giác hối hận, bối rối sau khi làm chú chim thằng chài bị thương thể hiện điều gì về sự phát triển nhận thức của một đứa trẻ?
- A. Trẻ con thường không có cảm xúc rõ ràng về hành động của mình.
- B. Sự thay đổi chỉ là nhất thời do sợ hãi hình phạt từ người lớn.
- C. Quá trình trưởng thành bao gồm việc nhận ra hậu quả hành động và phát triển lòng trắc ẩn.
- D. Việc bẫy chim chỉ là trò chơi vô hại, không ảnh hưởng đến cảm xúc của trẻ.
Câu 2: Câu hỏi của người má: "Sao con cướp đi sự sống của nó? Rồi, ai cướp sự sống của con?" có tác động sâu sắc nhất đến nhân vật "tôi" ở khía cạnh nào?
- A. Khiến cậu bé sợ hãi sự trừng phạt từ má.
- B. Thức tỉnh cậu bé về giá trị của sự sống và mối liên hệ giữa hành động của mình với người khác/bản thân.
- C. Làm cậu bé cảm thấy tức giận vì bị má mắng.
- D. Gợi ý cho cậu bé cách chữa trị cho chú chim.
Câu 3: Phân tích vai trò của hình ảnh chú chim thằng chài trong câu chuyện. Nó không chỉ là một con vật, mà còn là biểu tượng cho điều gì?
- A. Sự sống mong manh, vẻ đẹp của tự nhiên và nạn nhân của sự vô tâm.
- B. Sự giàu có của thiên nhiên nơi làng quê.
- C. Mục tiêu săn bắn và niềm vui của đám trẻ.
- D. Một loài chim gây hại cần bị loại bỏ.
Câu 4: Khi chú chim thằng chài bị thương nằm thoi thóp, nhân vật "tôi" cảm thấy "hối hận và bối rối". Cảm xúc này khác biệt như thế nào so với cảm giác "khoái" khi cùng đám bạn đi rình bẫy chim lúc đầu?
- A. Cảm giác "khoái" là thật, "hối hận" chỉ là giả vờ.
- B. Hai cảm xúc này hoàn toàn giống nhau, đều thể hiện sự thích thú.
- C. Cảm giác "khoái" xuất phát từ thành công trong trò chơi, còn "hối hận" là do sợ bị má phát hiện.
- D. Cảm giác "khoái" là niềm vui bề mặt của trò nghịch ngợm, còn "hối hận" là sự thức tỉnh sâu sắc về hậu quả gây ra cho sinh linh khác.
Câu 5: Hành động nhân vật "tôi" vớt chú chim bị thương lên, chăm sóc và lo lắng cho nó sau lời dạy của má cho thấy điều gì về tính cách của cậu bé?
- A. Cậu bé chỉ làm theo lời má vì sợ hãi.
- B. Cậu bé muốn chứng tỏ mình là người tốt trước mặt má.
- C. Cậu bé có tiềm năng về lòng nhân hậu và khả năng sửa chữa lỗi lầm khi được chỉ bảo đúng cách.
- D. Hành động này chỉ là nhất thời, không có ý nghĩa sâu sắc.
Câu 6: Văn bản "Lời má năm xưa" được kể theo ngôi thứ nhất (nhân vật "tôi"). Việc lựa chọn ngôi kể này có ưu điểm gì trong việc truyền tải nội dung và thông điệp?
- A. Giúp người đọc tiếp cận trực tiếp suy nghĩ, cảm xúc và quá trình nhận thức của nhân vật, tăng tính chân thực và đồng cảm.
- B. Tạo ra sự khách quan, giúp người đọc đánh giá câu chuyện từ nhiều góc độ.
- C. Che giấu cảm xúc thật của nhân vật, tạo yếu tố bất ngờ.
- D. Chỉ tập trung miêu tả hành động mà không đi sâu vào nội tâm nhân vật.
Câu 7: Đoạn văn miêu tả cảnh đám trẻ "khoái rình bắt chim thằng chài đậu rình cá trên đầu bặp dừa nước bằng cái ná thun, đạn đất sét vo tròn" cho thấy điều gì về tuổi thơ của nhân vật "tôi" và bạn bè?
- A. Tuổi thơ đầy đủ tiện nghi hiện đại.
- B. Tuổi thơ chỉ gắn liền với học hành, sách vở.
- C. Tuổi thơ buồn tẻ, không có trò chơi nào.
- D. Tuổi thơ gắn bó với thiên nhiên, có những trò chơi dân dã nhưng đôi khi còn vô tâm với muôn loài.
Câu 8: Theo mạch truyện, điều gì đóng vai trò là "bước ngoặt" quan trọng nhất khiến nhân vật "tôi" thay đổi hành vi đối với chú chim?
- A. Việc cậu bé tự nhìn thấy chú chim bị thương.
- B. Sự sợ hãi khi bị má đánh đòn.
- C. Câu hỏi mang tính triết lý và nhân văn sâu sắc của người má.
- D. Lời khuyên từ bạn bè.
Câu 9: Khi chú chim thằng chài "vươn đôi cánh như vươn vai, hót mấy tiếng chắc là cảm ơn và chào tôi" rồi bay đi, chi tiết này mang ý nghĩa gì trong việc kết thúc câu chuyện?
- A. Xác nhận chú chim đã hoàn toàn khỏe mạnh và sẽ không bao giờ quay lại.
- B. Biểu tượng cho sự hồi sinh của sự sống, sự tha thứ và bài học về lòng nhân hậu đã được ghi nhận.
- C. Chú chim đang thách thức cậu bé bắn lại.
- D. Chi tiết không có ý nghĩa đặc biệt, chỉ là sự kiện ngẫu nhiên.
Câu 10: Văn bản "Lời má năm xưa" gợi cho người đọc suy ngẫm về mối quan hệ giữa con người và tự nhiên như thế nào?
- A. Con người cần sống hòa hợp, yêu thương và tôn trọng mọi sinh linh trong tự nhiên.
- B. Con người có quyền khai thác tự nhiên theo ý muốn.
- C. Tự nhiên là nơi cung cấp trò tiêu khiển cho con người.
- D. Mối quan hệ giữa con người và tự nhiên không quan trọng.
Câu 11: Lời dạy của người má không chỉ là một lời mắng, mà còn là một bài học về triết lý sống. Triết lý đó là gì?
- A. Sống phải mạnh mẽ, không được yếu đuối.
- B. Phải biết trả thù khi bị làm hại.
- C. Tiền bạc là quan trọng nhất trong cuộc sống.
- D. Luật nhân quả: hành động của con người đối với người khác/muôn loài có thể quay trở lại ảnh hưởng đến chính họ.
Câu 12: So sánh thái độ của đám trẻ (bao gồm cả nhân vật "tôi" ban đầu) và người má đối với chú chim thằng chài. Sự khác biệt này nói lên điều gì?
- A. Đám trẻ hiếu động, còn người lớn thì thụ động.
- B. Đám trẻ còn vô tư, thiếu suy nghĩ về hậu quả, trong khi người má thể hiện sự thấu cảm, nhận thức sâu sắc về giá trị sự sống.
- C. Đám trẻ thích phá hoại, còn người má thích bảo vệ.
- D. Sự khác biệt chỉ là do lứa tuổi, không mang ý nghĩa sâu sắc.
Câu 13: Việc nhân vật "tôi" khi trưởng thành vẫn "không thể nào quên câu nói của má" và "hối hận và bối rối" khi nhớ lại cho thấy tầm quan trọng của điều gì?
- A. Những bài học đạo đức từ gia đình, đặc biệt là từ người mẹ, có ảnh hưởng lâu dài đến nhân cách con người.
- B. Trẻ con thường nhớ rất rõ những lần bị mắng.
- C. Ký ức tuổi thơ luôn mang lại cảm giác hối hận.
- D. Việc bắn chim là một sự kiện đặc biệt hiếm gặp.
Câu 14: Văn bản "Lời má năm xưa" sử dụng yếu tố nào để tăng tính biểu cảm và gợi hình ảnh về chú chim thằng chài?
- A. Sử dụng nhiều con số thống kê.
- B. Đưa ra các định nghĩa khoa học về loài chim.
- C. Sử dụng các biện pháp tu từ như so sánh ("vươn đôi cánh như vươn vai") và miêu tả chi tiết trạng thái của chim.
- D. Liệt kê tên các bộ phận cơ thể chim.
Câu 15: Chi tiết chú chim thằng chài "nằm thoi thóp" sau khi bị bắn gợi lên cảm giác gì ở người đọc và nhân vật "tôi" lúc đó?
- A. Sự thích thú và chiến thắng.
- B. Sự thờ ơ, không quan tâm.
- C. Sự ngưỡng mộ vẻ đẹp của chim.
- D. Sự thương cảm, xót xa và nhận ra hậu quả đau lòng của hành động bạo lực.
Câu 16: Nếu câu chuyện kết thúc ở cảnh cậu bé bắn chim và bỏ mặc nó, thông điệp chính của văn bản sẽ thay đổi như thế nào?
- A. Sẽ không có bài học về lòng nhân hậu, sự ăn năn và tầm quan trọng của lời dạy từ gia đình; câu chuyện chỉ còn là một ký ức buồn về sự vô tâm thời thơ ấu.
- B. Thông điệp sẽ mạnh mẽ hơn về sự tàn nhẫn của trẻ con.
- C. Câu chuyện sẽ nhấn mạnh sự khó khăn trong việc cứu giúp động vật.
- D. Kết thúc đó sẽ làm nổi bật vẻ đẹp của thiên nhiên.
Câu 17: Phân tích ý nghĩa của việc người má không chỉ mắng mà còn "đánh đòn" nhân vật "tôi" trong bối cảnh câu chuyện. Hành động này có mâu thuẫn với bài học về lòng nhân hậu không?
- A. Có, đánh đòn là bạo lực, trái ngược với nhân hậu.
- B. Không, đánh đòn là cách duy nhất để trẻ con nghe lời.
- C. Không hoàn toàn mâu thuẫn. Đánh đòn thể hiện sự nghiêm khắc và đau lòng của người mẹ trước lỗi lầm của con, là một cách thức giáo dục (có thể còn gây tranh cãi) nhưng mục đích cuối cùng là để thức tỉnh và uốn nắn nhận thức về giá trị sự sống, bổ trợ cho lời nói.
- D. Hành động đánh đòn không có ý nghĩa gì trong câu chuyện.
Câu 18: Khi nhớ lại sự việc năm xưa, cảm xúc "hối hận và bối rối" của nhân vật "tôi" khi đã trưởng thành chứng tỏ điều gì về sự ảnh hưởng của ký ức và bài học đạo đức?
- A. Con người không bao giờ thoát khỏi những lỗi lầm trong quá khứ.
- B. Những bài học về lòng trắc ẩn và hậu quả của hành động, khi được khắc sâu từ nhỏ, sẽ trở thành một phần của lương tâm khi trưởng thành.
- C. Nhớ lại quá khứ luôn mang lại cảm giác tiêu cực.
- D. Chỉ những sự kiện đau buồn mới được ghi nhớ lâu.
Câu 19: Đoạn hò trong văn bản ("Chim thằng chài có ngày mắc bẫy...") được người má sử dụng nhằm mục đích gì?
- A. Nhắc nhở cậu bé về sự nguy hiểm rình rập, gợi ý về luật nhân quả một cách nhẹ nhàng, sâu sắc qua hình thức văn hóa dân gian.
- B. Chỉ đơn thuần là một câu hát ru con.
- C. Thể hiện sự giận dữ tột cùng của má.
- D. Miêu tả đặc điểm sinh học của loài chim thằng chài.
Câu 20: Văn bản "Lời má năm xưa" có thể được phân tích dưới góc độ "văn học và môi trường". Thông điệp chính về môi trường được thể hiện qua câu chuyện là gì?
- A. Con người nên khai thác triệt để tài nguyên thiên nhiên.
- B. Môi trường tự nhiên không quan trọng bằng cuộc sống con người.
- C. Chỉ những loài vật quý hiếm mới cần được bảo vệ.
- D. Mỗi sinh linh đều có giá trị, và con người cần có trách nhiệm, lòng trắc ẩn đối với thế giới tự nhiên xung quanh.
Câu 21: Phân tích sự đối lập giữa hành động của đám trẻ (săn bắt chim) và hành động của người má (dạy con về lòng nhân hậu). Sự đối lập này có tác dụng gì trong việc làm nổi bật thông điệp?
- A. Làm cho câu chuyện trở nên khó hiểu.
- B. Giảm nhẹ mức độ nghiêm trọng của hành động bắn chim.
- C. Nhấn mạnh sự khác biệt giữa nhận thức non nớt, vô tâm của trẻ con và trí tuệ, lòng nhân ái của người lớn, làm bật lên giá trị của bài học được truyền dạy.
- D. Thể hiện rằng người lớn và trẻ con luôn có mâu thuẫn.
Câu 22: Chi tiết nào trong văn bản thể hiện rõ nhất sự dằn vặt, day dứt của nhân vật "tôi" khi nhớ lại lỗi lầm năm xưa?
- A. Cảm giác "hối hận và bối rối" mỗi khi nhớ lại câu nói của má.
- B. Việc cậu bé chăm sóc chú chim bị thương.
- C. Cảnh chú chim bay đi.
- D. Việc cậu bé cùng bạn bè đi bẫy chim.
Câu 23: Văn bản "Lời má năm xưa" sử dụng yếu tố hồi tưởng (flashback) để kể lại câu chuyện. Việc lồng ghép ký ức tuổi thơ vào lời kể của người trưởng thành có hiệu quả gì?
- A. Làm cho câu chuyện trở nên khó theo dõi.
- B. Giảm bớt cảm xúc của nhân vật.
- C. Chỉ đơn thuần là kể lại một sự kiện đã qua.
- D. Giúp người đọc thấy được sự đối chiếu giữa nhận thức của đứa trẻ và góc nhìn chiêm nghiệm của người lớn, làm nổi bật sự trưởng thành và giá trị bài học theo thời gian.
Câu 24: Chủ đề chính của văn bản "Lời má năm xưa" có thể được tóm gọn là gì?
- A. Miêu tả vẻ đẹp của loài chim thằng chài.
- B. Bài học về lòng nhân hậu, sự tôn trọng sự sống và vai trò của giáo dục gia đình.
- C. Kể lại một trò chơi dân gian của trẻ con.
- D. Phê phán hành vi săn bắn động vật hoang dã.
Câu 25: Phân tích ý nghĩa của cụm từ "Lời má năm xưa" làm nhan đề cho văn bản.
- A. Nhấn mạnh tầm quan trọng và sự ghi nhớ lâu dài của lời dạy từ người mẹ đối với cuộc đời nhân vật, là hạt nhân của toàn bộ câu chuyện.
- B. Chỉ đơn thuần cho biết câu chuyện diễn ra vào thời xa xưa.
- C. Gợi ý rằng câu chuyện chỉ nói về người mẹ.
- D. Làm cho nhan đề trở nên bí ẩn, khó hiểu.
Câu 26: Bên cạnh lòng nhân hậu, văn bản còn gợi mở về đức tính nào khác cần có ở mỗi người?
- A. Sự gan dạ, dũng cảm.
- B. Tính kỷ luật, tuân thủ quy định.
- C. Sự ăn năn, hối lỗi và khả năng sửa chữa sai lầm.
- D. Tính quyết đoán, không do dự.
Câu 27: Hãy so sánh tình cảm của nhân vật "tôi" dành cho người má được thể hiện qua văn bản.
- A. Sự sợ hãi và xa cách.
- B. Sự giận dỗi và trách móc.
- C. Sự thờ ơ, không quan tâm.
- D. Sự kính trọng, biết ơn và ghi nhớ sâu sắc những bài học từ má, dù đôi khi kèm theo cả nỗi sợ hãi tuổi thơ.
Câu 28: Chi tiết nào trong văn bản thể hiện rõ nhất sự khác biệt giữa thế giới quan của trẻ con và người lớn?
- A. Cảnh đám trẻ chơi bẫy chim.
- B. Sự đối lập giữa việc đám trẻ coi việc bắn chim là trò vui và người má coi đó là hành động cướp đi sự sống.
- C. Cảnh chú chim thằng chài rình bắt cá.
- D. Việc cậu bé vớt chú chim lên.
Câu 29: Từ câu chuyện về chú chim thằng chài, người đọc có thể rút ra bài học gì về cách đối xử không chỉ với động vật mà còn với con người xung quanh?
- A. Cần có lòng trắc ẩn, sự thấu hiểu và suy nghĩ về hậu quả hành động của mình đối với mọi sinh linh, bao gồm cả con người.
- B. Chỉ cần đối xử tốt với những người mình yêu quý.
- C. Không cần quan tâm đến cảm xúc của người khác.
- D. Mạnh ai nấy sống, không liên quan đến ai.
Câu 30: Nhìn lại toàn bộ câu chuyện, thông điệp nhân văn sâu sắc nhất mà tác giả Trần Bảo Định muốn gửi gắm qua "Lời má năm xưa" là gì?
- A. Ca ngợi vẻ đẹp của tuổi thơ ở làng quê.
- B. Phê phán những trò chơi nguy hiểm của trẻ con.
- C. Nhấn mạnh giá trị vĩnh cửu của lòng nhân hậu, sự tôn trọng sự sống và vai trò nền tảng của giáo dục gia đình trong việc hình thành nhân cách con người.
- D. Miêu tả cuộc sống khó khăn của người dân miền sông nước.