Trắc nghiệm Ngữ Văn 10 Bài 4: Những di sản văn hóa - Chân trời sáng tạo - Đề 09 được xây dựng với nhiều câu hỏi chất lượng, sát với nội dung chương trình học, giúp bạn dễ dàng ôn tập và kiểm tra kiến thức hiệu quả. Hãy cùng bắt đầu làm bài tập trắc nghiệm ngay để nâng cao hiểu biết và chuẩn bị tốt cho kỳ thi sắp tới!
Câu 1: Một ngôi làng cổ kính còn giữ nguyên kiến trúc truyền thống, các nghề thủ công cha truyền con nối và những lễ hội dân gian đặc sắc. Dựa vào kiến thức về di sản văn hóa, yếu tố nào trong ví dụ trên được xếp vào loại hình Di sản văn hóa phi vật thể?
- A. Kiến trúc truyền thống của làng
- B. Ngôi làng cổ kính
- C. Những lễ hội dân gian đặc sắc
- D. Các sản phẩm thủ công làm ra
Câu 2: Theo bạn, giá trị cốt lõi nào của di sản văn hóa giúp duy trì sự gắn kết cộng đồng và truyền thống lịch sử qua nhiều thế hệ?
- A. Giá trị kinh tế từ du lịch
- B. Giá trị lịch sử và văn hóa
- C. Giá trị thẩm mỹ và nghệ thuật
- D. Giá trị khoa học và công nghệ
Câu 3: Tình trạng thương mại hóa quá mức, biến di sản thành sản phẩm du lịch đơn thuần mà ít chú trọng đến việc giữ gìn giá trị gốc là một thách thức lớn trong công tác bảo tồn di sản hiện nay. Thách thức này chủ yếu ảnh hưởng đến khía cạnh nào của di sản?
- A. Tính nguyên gốc và ý nghĩa tinh thần của di sản
- B. Số lượng di sản được công nhận
- C. Cơ sở vật chất phục vụ bảo tồn
- D. Sự quan tâm của giới trẻ đối với di sản
Câu 4: Việc cộng đồng dân cư địa phương chủ động tham gia vào quá trình lập kế hoạch và thực hiện các hoạt động bảo tồn di sản tại nơi mình sinh sống thể hiện vai trò quan trọng nào của cộng đồng?
- A. Vai trò giám sát hoạt động của Nhà nước
- B. Vai trò cung cấp tài chính cho bảo tồn
- C. Vai trò chủ thể trực tiếp, người giữ gìn và phát huy di sản
- D. Vai trò quảng bá di sản ra nước ngoài
Câu 5: Văn bản "Tranh Đông Hồ - Nét tinh hoa của văn hóa dân gian Việt Nam" (Ngữ Văn 10 CTST) có thể sử dụng những phương tiện phi ngôn ngữ nào để minh họa và làm rõ nội dung?
- A. Biểu đồ thống kê số lượng tranh bán ra
- B. Đồ thị thể hiện sự thay đổi giá tranh
- C. Lược đồ vị trí các làng nghề làm tranh khác
- D. Hình ảnh các bức tranh Đông Hồ, quy trình làm tranh
Câu 6: Khi viết một báo cáo kết quả nghiên cứu về một di sản văn hóa, việc sử dụng trích dẫn trực tiếp hoặc gián tiếp từ các nguồn đáng tin cậy (sách, báo, bài phỏng vấn chuyên gia) nhằm mục đích gì?
- A. Tăng tính khách quan, minh bạch và độ tin cậy cho báo cáo
- B. Làm cho báo cáo dài hơn và có vẻ "học thuật" hơn
- C. Thể hiện sự hiểu biết về nhiều nguồn thông tin
- D. Tránh trách nhiệm về các thông tin được đưa ra
Câu 7: Trong văn bản "Nhà hát Cải lương Trần Hữu Trang khánh thành phòng truyền thống...", việc khánh thành phòng truyền thống có ý nghĩa chủ yếu nào đối với việc bảo tồn và phát huy giá trị của nghệ thuật cải lương?
- A. Tạo ra một địa điểm biểu diễn mới cho các nghệ sĩ
- B. Lưu giữ, trưng bày hiện vật, tư liệu quý, góp phần giáo dục và kết nối thế hệ
- C. Thu hút thêm nguồn tài trợ từ các nhà hảo tâm
- D. Chỉ đơn thuần là một sự kiện kỷ niệm
Câu 8: Văn bản "Lí ngựa ô ở hai vùng đất" (Ngữ Văn 10 CTST) cho thấy sự tương đồng và khác biệt trong làn điệu "Lí ngựa ô" giữa các vùng miền. Điều này nói lên đặc điểm gì của di sản văn hóa phi vật thể?
- A. Di sản văn hóa phi vật thể luôn cố định và không thay đổi
- B. Di sản văn hóa phi vật thể chỉ tồn tại ở một địa điểm duy nhất
- C. Di sản văn hóa phi vật thể có tính biến đổi, sáng tạo và thích ứng trong quá trình lưu truyền
- D. Di sản văn hóa phi vật thể dễ bị mai một hoàn toàn theo thời gian
Câu 9: Khi phân tích văn bản thông tin về một di sản, việc nhận diện các đoạn văn giới thiệu, miêu tả, phân tích, và kết luận giúp người đọc điều gì?
- A. Thuộc lòng các chi tiết nhỏ trong bài
- B. Đánh giá tính đúng sai của thông tin ngay lập tức
- C. Tìm ra lỗi chính tả trong văn bản
- D. Nắm bắt cấu trúc bài viết, mối liên hệ giữa các ý và nội dung chính
Câu 10: Văn bản "Chợ nổi – Nét văn hóa sông nước miền Tây" (Ngữ Văn 10 CTST) có thể sử dụng biện pháp tu từ nào để làm nổi bật không khí tấp nập, đặc trưng của chợ nổi?
- A. Liệt kê (các loại hàng hóa, âm thanh, hoạt động)
- B. Nhân hóa (gán cho chợ nổi đặc điểm của con người)
- C. So sánh (chợ nổi như một đô thị trên sông)
- D. Điệp ngữ (lặp lại một từ/cụm từ về chợ nổi)
Câu 11: Giả sử bạn đang nghiên cứu về một lễ hội truyền thống và cần viết báo cáo. Phần "Phương pháp nghiên cứu" trong báo cáo của bạn nên trình bày những nội dung chính nào?
- A. Lịch sử ra đời của lễ hội và ý nghĩa của nó
- B. Cách thức thu thập dữ liệu (phỏng vấn ai, quan sát gì), công cụ sử dụng, phạm vi nghiên cứu
- C. Các kết quả thu được sau quá trình nghiên cứu
- D. Lời cảm ơn và danh sách tài liệu tham khảo
Câu 12: Khi trình bày báo cáo kết quả nghiên cứu về di sản văn hóa trước lớp, việc sử dụng hình ảnh, video, hoặc âm thanh minh họa có tác dụng chủ yếu gì?
- A. Giúp người nói che giấu những thông tin chưa chắc chắn
- B. Thay thế hoàn toàn phần nói của người trình bày
- C. Làm cho phần trình bày sinh động, trực quan, thu hút sự chú ý và giúp người nghe dễ hình dung, nắm bắt thông tin
- D. Chỉ đơn thuần là thêm thắt cho đẹp mắt
Câu 13: Một trong những nguyên nhân khiến nhiều di sản văn hóa phi vật thể có nguy cơ mai một là sự thiếu quan tâm của thế hệ trẻ. Để giải quyết vấn đề này, theo bạn, hoạt động nào sau đây mang lại hiệu quả tích cực nhất?
- A. Cấm thế hệ trẻ tiếp cận các loại hình giải trí hiện đại
- B. Chỉ tổ chức các buổi nói chuyện lý thuyết về di sản
- C. Bắt buộc thế hệ trẻ học thuộc lòng các bài hát/làn điệu cổ
- D. Tổ chức các hoạt động trải nghiệm thực tế, các lớp học truyền nghề, đưa di sản vào chương trình giáo dục một cách sáng tạo
Câu 14: Văn bản "Tranh Đông Hồ..." đề cập đến ý nghĩa của các bức tranh như "Đám cưới chuột", "Hứng dừa". Việc phân tích ý nghĩa này giúp người đọc hiểu sâu sắc hơn về điều gì?
- A. Tư tưởng, triết lý, ước vọng của người dân lao động gửi gắm trong tranh
- B. Kỹ thuật in tranh phức tạp đến mức nào
- C. Giá trị kinh tế của mỗi bức tranh
- D. Số lượng nghệ nhân còn làm tranh Đông Hồ
Câu 15: Khi nghe một báo cáo về di sản văn hóa, kỹ năng nào sau đây là quan trọng nhất để bạn có thể nắm bắt được nội dung cốt lõi và đánh giá thông tin?
- A. Ghi chép lại từng câu từng chữ của người nói
- B. Lắng nghe chủ động, tập trung vào ý chính, đặt câu hỏi làm rõ khi cần
- C. Chỉ chú ý đến hình ảnh minh họa
- D. So sánh thông tin với kiến thức cá nhân mà không tiếp thu cái mới
Câu 16: Việc một di sản văn hóa được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa thế giới (vật thể hoặc phi vật thể) mang lại những cơ hội nào cho công tác bảo tồn và phát huy di sản đó?
- A. Chỉ mang ý nghĩa danh hiệu, không có giá trị thực tế
- B. Bắt buộc phải đóng cửa di tích để bảo vệ tuyệt đối
- C. Thu hút sự quan tâm quốc tế, hỗ trợ tài chính, kinh nghiệm bảo tồn, và thúc đẩy du lịch bền vững
- D. Làm giảm đi tính độc đáo của di sản
Câu 17: Khi viết báo cáo nghiên cứu, việc sử dụng cước chú (footnote) cuối trang hoặc chú thích cuối bài (endnote) thường dùng để làm gì?
- A. Giải thích thêm một thuật ngữ, cung cấp thông tin bổ sung hoặc ghi nguồn trích dẫn
- B. Liệt kê tất cả các tài liệu đã đọc
- C. Tóm tắt nội dung chính của báo cáo
- D. Đưa ra ý kiến cá nhân của người viết
Câu 18: Văn bản "Lí ngựa ô ở hai vùng đất" cho thấy một làn điệu dân ca có thể tồn tại và phát triển khác nhau ở các địa phương. Điều này chứng tỏ sự tương tác giữa di sản văn hóa và yếu tố nào?
- A. Khoa học kỹ thuật hiện đại
- B. Chính sách kinh tế của địa phương
- C. Xu hướng âm nhạc quốc tế
- D. Môi trường văn hóa, xã hội, và sự sáng tạo của cộng đồng địa phương
Câu 19: Giả sử bạn đọc một bài báo về một di tích lịch sử đang bị xuống cấp nghiêm trọng do tác động của môi trường và thiếu kinh phí tu sửa. Đây là ví dụ về thách thức nào trong bảo tồn di sản?
- A. Thiếu luật pháp về bảo tồn
- B. Tác động của tự nhiên và hạn chế về nguồn lực (tài chính, kỹ thuật)
- C. Sự cạnh tranh với các di sản khác
- D. Thiếu các nhà nghiên cứu chuyên sâu
Câu 20: Văn bản "Chợ nổi – Nét văn hóa sông nước miền Tây" có thể sử dụng cấu trúc trình bày nào để làm nổi bật các khía cạnh khác nhau của chợ nổi?
- A. Theo trình tự thời gian (lịch sử hình thành)
- B. Theo trình tự không gian (từ trên xuống dưới)
- C. Trình bày theo từng khía cạnh (đặc điểm địa lý, hoạt động mua bán, phương tiện di chuyển, ẩm thực...)
- D. Trình bày theo quan điểm cá nhân của người viết
Câu 21: Việc đưa nghệ thuật Cải lương vào giảng dạy trong các trường nghệ thuật, tổ chức các cuộc thi tài năng trẻ Cải lương là hoạt động nhằm mục đích chính nào?
- A. Biến Cải lương thành môn học bắt buộc
- B. Tìm kiếm lợi nhuận từ việc đào tạo
- C. Đẩy mạnh du lịch liên quan đến Cải lương
- D. Truyền nghề, đào tạo thế hệ kế cận, đảm bảo sự tiếp nối cho di sản
Câu 22: Khi nghe báo cáo, nếu bạn nghe thấy những thông tin mâu thuẫn hoặc chưa rõ ràng, bạn nên làm gì để đảm bảo mình nắm bắt thông tin chính xác?
- A. Đặt câu hỏi trực tiếp cho người trình bày để làm rõ nội dung
- B. Tự suy đoán và ghi nhận theo suy đoán của mình
- C. Bỏ qua phần thông tin đó và nghe tiếp
- D. Tìm kiếm thông tin từ các nguồn khác ngay trong lúc nghe
Câu 23: Việc phục hồi và phát triển các làng nghề truyền thống như làng tranh Đông Hồ không chỉ góp phần bảo tồn di sản mà còn tạo ra cơ hội về mặt kinh tế cho cộng đồng. Điều này thể hiện mối quan hệ tương hỗ giữa bảo tồn di sản và yếu tố nào?
- A. An ninh quốc phòng
- B. Phát triển kinh tế địa phương
- C. Giao lưu văn hóa quốc tế
- D. Nghiên cứu khoa học cơ bản
Câu 24: Giả sử bạn đang chuẩn bị báo cáo về một món ăn truyền thống được công nhận là di sản. Phần "Kết luận" của báo cáo nên bao gồm những nội dung chính nào?
- A. Toàn bộ dữ liệu thu thập được
- B. Lịch sử chi tiết của món ăn
- C. Tóm tắt các phát hiện chính, khẳng định lại vấn đề nghiên cứu và có thể đưa ra khuyến nghị
- D. Danh sách tất cả những người đã phỏng vấn
Câu 25: Điều gì làm cho Tranh Đông Hồ trở nên đặc biệt và mang đậm nét văn hóa dân gian Việt Nam so với các loại hình tranh khác?
- A. Chất liệu giấy Dó, màu sắc tự nhiên, kỹ thuật in ván khắc gỗ và nội dung phản ánh sinh hoạt, ước vọng dân dã
- B. Chỉ vẽ về các tích truyện cổ Trung Quốc
- C. Sử dụng màu sơn dầu hiện đại
- D. Chỉ được vẽ bởi các nghệ nhân chuyên nghiệp
Câu 26: Việc một bản dịch "Truyện Kiều" sang tiếng Nhật được thực hiện và giới thiệu rộng rãi (như đề cập trong một văn bản của bài) có ý nghĩa gì đối với việc phát huy giá trị của di sản văn học này?
- A. Làm giảm giá trị của bản gốc tiếng Việt
- B. Chỉ phục vụ cho một nhóm nhỏ độc giả
- C. Biến "Truyện Kiều" thành di sản của Nhật Bản
- D. Giúp di sản văn học Việt Nam vượt ra khỏi biên giới quốc gia, tiếp cận độc giả quốc tế, lan tỏa giá trị văn hóa
Câu 27: Khi nói về di sản văn hóa phi vật thể, yếu tố nào sau đây được xem là "linh hồn", là cốt lõi cần được bảo tồn và phát huy?
- A. Các hiện vật vật chất đi kèm (trang phục, nhạc cụ)
- B. Tri thức, kỹ năng, thực hành, biểu đạt được truyền lại qua các thế hệ
- C. Địa điểm diễn ra di sản
- D. Số lượng người tham gia thực hành
Câu 28: Văn bản "Chợ nổi – Nét văn hóa sông nước miền Tây" miêu tả cảnh mua bán, sinh hoạt tấp nập trên sông. Việc phân tích những chi tiết miêu tả này giúp người đọc cảm nhận được điều gì về chợ nổi?
- A. Sự im lặng và tĩnh mịch của không gian
- B. Sự nghèo nàn về hàng hóa
- C. Sự độc đáo, sôi động và phong phú của đời sống văn hóa, kinh tế vùng sông nước
- D. Sự khó khăn trong việc di chuyển
Câu 29: Giả sử bạn đang thực hiện nghiên cứu về một di sản và cần phỏng vấn một nghệ nhân lão thành. Loại câu hỏi nào sau đây phù hợp nhất để thu thập thông tin về lịch sử, kỹ thuật và ý nghĩa của di sản từ góc nhìn của người thực hành?
- A. Câu hỏi mở, khuyến khích người được phỏng vấn chia sẻ sâu sắc (Ví dụ: "Xin bác kể về những kỷ niệm đầu tiên khi học nghề này?")
- B. Câu hỏi đóng, chỉ cần trả lời Có/Không (Ví dụ: "Bác có thích nghề này không?")
- C. Câu hỏi về thu nhập hàng tháng từ nghề (Ví dụ: "Mỗi tháng bác kiếm được bao nhiêu tiền từ nghề này?")
- D. Câu hỏi kiểm tra kiến thức hàn lâm (Ví dụ: "Bác có biết di sản này được công nhận vào năm nào không?")
Câu 30: Việc bảo tồn di sản văn hóa không chỉ là trách nhiệm của Nhà nước hay các tổ chức chuyên môn, mà còn là của mỗi cá nhân và toàn xã hội. Điều này nhấn mạnh tầm quan trọng của yếu tố nào trong công cuộc bảo tồn?
- A. Việc xây dựng thêm nhiều bảo tàng mới
- B. Sự gia tăng số lượng khách du lịch
- C. Chỉ tập trung vào các di sản đã được công nhận
- D. Nâng cao nhận thức và huy động sự tham gia tích cực của cộng đồng