Đề Trắc nghiệm Ngữ Văn 12 Ôn tập cuối học kì 1 – Chân trời sáng tạo (Chân Trời Sáng Tạo)

Đoạn thơ sử dụng phép liệt kê kết hợp với các chi tiết tả thực ("rách vai", "vá gối", "không giày") để làm nổi bật sự gian khổ, thiếu thốn cùng cực về vật chất của người lính. Nụ cười ("Miệng cười buốt giá") tương phản với hoàn cảnh khắc nghiệt, cho thấy tinh thần kiên cường, bất chấp khó khăn.

Thơ cổ điển thường thể hiện cảm xúc một cách kín đáo, mực thước, tuân thủ các quy phạm (lễ, nghĩa, trung, hiếu), hòa mình vào cái chung của cộng đồng, thiên nhiên. Thơ lãng mạn lại đề cao cái tôi cá nhân, bộc lộ trực tiếp, mãnh liệt, thậm chí cực đoan những cảm xúc chủ quan, vượt ra ngoài khuôn khổ truyền thống.

Đoạn văn miêu tả một cảnh tượng bất ngờ, phi thường: xuất hiện một người con gái xinh đẹp trong hang đá sâu với nhiều người hầu, đãi tiệc trọng hậu. Đây là những chi tiết không có thực trong đời sống thường ngày, thuộc về thế giới của truyện truyền kì, tạo nên yếu tố kì ảo.

Văn tế là thể loại văn học dùng để đọc hoặc hát trong các lễ tang, lễ cúng tế người đã khuất. Mục đích chính là bày tỏ lòng thương tiếc, ca ngợi công đức và an ủi linh hồn người chết, thường mang âm hưởng bi ai, trầm hùng.

Phóng sự không chỉ đưa tin sự kiện mà còn đi sâu miêu tả, phân tích, lý giải vấn đề một cách sinh động, có yếu tố văn học (miêu tả, biểu cảm). Người viết phóng sự thường là người trực tiếp chứng kiến, trải nghiệm, có cái tôi rõ nét, khác với tin tức (ngắn gọn, khách quan) hay bài phản ánh (ít yếu tố văn học hơn).

Nhật kí là ghi chép lại những sự kiện, suy nghĩ, cảm xúc của cá nhân theo trình tự thời gian (thường ghi ngày tháng cụ thể). Điều này thể hiện rõ tính chất riêng tư (cá nhân) và quá trình diễn biến theo thời gian của nhật kí.

Mâu thuẫn trong bi kịch thường là xung đột gay gắt, không thể hóa giải, dẫn đến kết cục đau thương, cái chết hoặc sự hủy diệt. Trong hài kịch, mâu thuẫn thường xuất phát từ những cái lố bịch, sai lệch, phi lí trong xã hội hoặc tính cách con người. Xung đột này thường được giải quyết bằng tiếng cười phê phán, châm biếm hoặc tạo ra tình huống gây cười, không dẫn đến bi kịch.

Sự thay đổi tâm trạng từ buồn bã, lưỡng lự sang kiên quyết, dứt khoát được thể hiện rõ nhất qua hành động 'Đột ngột đứng dậy' và lời thoại 'Được! Tôi sẽ làm! Dù thế nào đi nữa, tôi cũng sẽ làm!' với giọng điệu 'kiên quyết'.

Thơ hiện đại có xu hướng giải phóng khỏi các quy tắc niêm luật chặt chẽ của thơ cổ điển. Nó có thể sử dụng thể thơ tự do, không tuân thủ nghiêm ngặt về vần (có thể không vần hoặc vần lưng, vần cách), nhịp điệu linh hoạt, cấu trúc khổ thơ không cố định, số tiếng trong câu không đều.

Đoạn thơ của Huy Cận thể hiện rõ nét cái tôi cá nhân cô đơn, buồn bã trước vũ trụ rộng lớn ("sầu trăm ngả", "lạc mấy dòng"). Hình ảnh thiên nhiên mang cảm xúc chủ quan của con người ("buồn điệp điệp"). Đây là đặc trưng của thơ lãng mạn, đề cao cảm xúc cá nhân, nỗi buồn cô đơn của cái tôi trước cuộc đời.

Tiểu thuyết hiện đại thường có cấu trúc đa tuyến, phức tạp, có thể phá vỡ trật tự thời gian tuyến tính. Nhân vật thường có chiều sâu tâm lý, phức tạp, đa diện, thay đổi theo hoàn cảnh, không còn là kiểu nhân vật đơn giản, nhất quán như trong tiểu thuyết truyền thống.

Kỹ thuật dòng ý thức tái hiện lại những suy nghĩ, cảm xúc, liên tưởng hỗn độn, không theo trình tự logic trong tâm trí nhân vật. Phân tích nó giúp người đọc hiểu sâu sắc thế giới nội tâm phức tạp, những ẩn ức, động lực hành động của nhân vật, điều mà lời kể truyền thống khó thể hiện hết.

Đoạn trích bắt đầu bằng việc khẳng định một luận điểm ("Dân ta có một lòng nồng nàn yêu nước"), sau đó đưa ra các dẫn chứng lịch sử khái quát ("Từ xưa đến nay, mỗi khi Tổ quốc bị xâm lăng...") để chứng minh cho luận điểm đó. Đây là phương pháp lập luận chứng minh.

Văn nghị luận của Hồ Chí Minh luôn gắn liền với mục đích cách mạng cụ thể, hướng tới đại đa số quần chúng nhân dân. Do đó, việc hiểu bối cảnh lịch sử, mục đích viết bài và đối tượng hướng tới giúp ta lý giải tại sao Người lại sử dụng ngôn ngữ, lập luận, và phong cách như vậy (ngắn gọn, súc tích, dễ hiểu, giàu hình ảnh, lập luận chặt chẽ, giàu sức thuyết phục).

Nguồn gốc và tác giả của văn bản thông tin là yếu tố quyết định tính tin cậy. Nguồn đáng tin cậy (tổ chức uy tín, nhà khoa học, cơ quan chính phủ...) và tác giả có chuyên môn, kinh nghiệm trong lĩnh vực đó sẽ đảm bảo thông tin được kiểm chứng, chính xác và khách quan hơn.

Biểu đồ/bảng số liệu trình bày dữ liệu một cách trực quan. Để hiểu và rút ra kết luận, người đọc cần phân tích các thành phần của biểu đồ/bảng (tiêu đề, trục, chú giải, đơn vị), so sánh các giá trị, nhận diện xu hướng hoặc mối quan hệ giữa các dữ liệu. Đây là kỹ năng phân tích dữ liệu.

Câu "Nỗi nhớ nhung hóa thành những cánh bướm vàng, bay lượn quanh nàng" sử dụng hình ảnh hóa (biến cảm xúc trừu tượng thành hình ảnh cụ thể, có cánh, biết bay) để thể hiện nỗi nhớ. Đây là cách tô đậm, lý tưởng hóa, lãng mạn hóa cảm xúc, không phải sự miêu tả hiện thực khách quan.

Truyện lãng mạn thường hướng tới việc diễn tả thế giới nội tâm phong phú, phức tạp của nhân vật, đề cao tình yêu, ước mơ, khát vọng cá nhân, thoát ly khỏi thực tại phũ phàng. Truyện hiện thực lại tập trung phản ánh, lên án những bất công, thối nát của xã hội đương thời, miêu tả cuộc sống khốn khổ của các tầng lớp nhân dân, nhằm mục đích thức tỉnh xã hội.

Đoạn văn cung cấp các số liệu thống kê cụ thể về tình hình kinh tế dựa trên báo cáo. Đây là đặc điểm của văn bản thông tin, nhằm truyền đạt dữ liệu, sự kiện một cách khách quan, chính xác.

Các yếu tố phi ngôn ngữ giúp trực quan hóa thông tin, làm cho dữ liệu phức tạp trở nên dễ hiểu, dễ hình dung hơn. Chúng hỗ trợ văn bản chính, giúp người đọc nắm bắt thông tin nhanh chóng và hiệu quả, tăng sức hấp dẫn cho văn bản.

Đoạn trích sử dụng ngôn ngữ giản dị, dễ hiểu, gần gũi với đời sống ("súng", "gươm", "cuốc", "thuổng", "gậy gộc"), cấu trúc câu ngắn gọn, lặp lại ("Ai có... dùng...", "Ai cũng phải...") tạo nhịp điệu, lời kêu gọi trực tiếp, mạnh mẽ, khơi gợi hành động. Đây là đặc điểm của phong cách hùng biện, đại chúng, nhằm mục đích hiệu triệu, tập hợp lực lượng.

Nhân vật trong truyện truyền kì thường không chỉ là con người cụ thể mà còn mang ý nghĩa biểu tượng, đại diện cho một tầng lớp xã hội, một phẩm chất đạo đức, một khát vọng, hoặc một bài học nhân sinh. Việc đặt nhân vật vào bối cảnh xã hội, văn hóa thời đại và phân tích hành động, số phận của họ giúp làm sáng tỏ ý nghĩa biểu tượng này.

Đoạn trích miêu tả chân thực, sinh động cảnh bạo động của Chị Dậu chống lại tên cai lệ, lột tả bản chất tàn bạo, hống hách của bộ máy cai trị phong kiến và sức phản kháng mạnh mẽ của người nông dân bị áp bức. Ngôn ngữ mang đậm tính hiện thực, miêu tả chi tiết hành động, ngoại hình ("lẻo tẻo", "chỏng quèo", "nham nhảm").

Phân tích đoạn trích giúp học sinh vận dụng kiến thức về thể loại, phong cách, biện pháp nghệ thuật đã học để giải mã ý nghĩa của văn bản cụ thể. Kỹ năng này không chỉ giúp hiểu sâu tác phẩm mà còn rèn luyện năng lực đọc hiểu, tư duy phản biện và cảm thụ văn học, là nền tảng cho các bài kiểm tra và cả việc tiếp cận văn học nói chung.

Việc đi sâu làm rõ nội dung và ý nghĩa của tác phẩm thông qua việc phân tích các yếu tố nghệ thuật (ngôn từ, hình ảnh, kết cấu, nhân vật...) và đưa ra nhận định, đánh giá về giá trị của tác phẩm chính là thể hiện rõ nhất kỹ năng phân tích và đánh giá. Các bước khác như tìm hiểu chung (thu thập thông tin), lập dàn ý (cấu trúc bài viết), hay chỉ tóm tắt nội dung (chưa đi sâu phân tích) không thể hiện đầy đủ kỹ năng này.

Đoạn thơ thể hiện rõ cái tôi cá nhân, lấy cảm xúc chủ quan làm trung tâm ("Tiếng lòng tôi"). Cảnh vật thiên nhiên ("Mây", "tiếng suối", "bờ cây") được nhìn qua lăng kính tâm trạng, trở thành phương tiện để biểu đạt nỗi buồn, sự xao xuyến, hờn oán của cái tôi ("tiếng hờn cung oán", "xao xuyến bờ cây").

Tiếng cười trong hài kịch thường nảy sinh từ sự đối lập, mâu thuẫn giữa cái bản chất (xấu xa, lố bịch, sai trái) và cái hiện tượng (bề ngoài che đậy), giữa lời nói và hành động, giữa mong muốn và thực tế. Phân tích sự đối lập, mâu thuẫn này giúp nhận diện và lý giải nguồn gốc của tiếng cười, từ đó hiểu được ý đồ châm biếm, phê phán của tác giả.

Điệp ngữ (lặp lại từ ngữ, cấu trúc câu) và liệt kê (liệt kê các công lao, phẩm chất, hoặc nỗi đau) thường được sử dụng để nhấn mạnh, khắc sâu cảm xúc thương tiếc, đau đớn. Câu hỏi tu từ có thể được dùng để biểu lộ sự bàng hoàng, không chấp nhận hiện thực. Than thở, cảm thán là cách bộc lộ trực tiếp nỗi buồn. Tất cả đều góp phần tạo nên âm hưởng bi ai của văn tế. Tuy nhiên, điệp ngữ và liệt kê thường tạo nhịp điệu dồn dập, ám ảnh, thể hiện nỗi đau dai dẳng, tột cùng.

Một chi tiết cụ thể, chân thực, giàu hình ảnh và cảm xúc, được người viết trực tiếp chứng kiến (như hình ảnh cụ già co ro trong mưa lũ, ánh mắt thất thần của đứa trẻ) sẽ có sức lay động và giá trị thông tin (về mức độ khắc nghiệt của hoàn cảnh) mạnh mẽ hơn so với số liệu chung chung, mô tả khái quát, hoặc ý kiến chủ quan không có căn cứ.

Thơ và truyện lãng mạn cùng thời kỳ đều thể hiện sự đề cao cái tôi cá nhân, khám phá thế giới nội tâm phức tạp của con người. Họ tập trung vào các chủ đề như tình yêu (thường là tình yêu lý tưởng, vượt thoát khỏi ràng buộc xã hội), nỗi buồn cô đơn, khát vọng tự do cá nhân, sự bất mãn với thực tại xã hội tù đọng và tìm cách thoát ly vào thế giới của mộng tưởng, thiên nhiên hoặc quá khứ.

Đoạn thơ thể hiện cái tôi cá nhân cô đơn, khao khát tự do, thoát li khỏi thực tại trần gian để tìm đến thế giới nội tâm hoặc thiên nhiên tươi sáng ('nghe chim ca trong gió bình minh'). Đây là đặc điểm tiêu biểu của cảm hứng lãng mạn, đặc biệt là tâm trạng cô đơn, buồn tủi của cái tôi cá nhân trước cuộc đời.

Chi tiết cái đuôi chuột xuất hiện trong cảnh Chí Phèo ăn cháo hành của Thị Nở, gợi lên hình ảnh sự sống động, gần gũi, bình dị của cuộc sống thường ngày. Nó đối lập với thế giới tăm tối, đau khổ của Chí, làm nổi bật ước mơ nhỏ nhoi, giản dị về hạnh phúc gia đình mà Chí đang cảm nhận được, đồng thời thể hiện sự tinh tế, hiện thực trong ngòi bút Nam Cao.

Trong truyện truyền kì, yếu tố kì ảo (thần tiên, ma quỷ, sự kiện siêu nhiên) không chỉ đơn thuần là hư cấu mà thường mang chức năng ẩn dụ, thể hiện quan niệm nhân sinh, đạo đức, phê phán hiện thực hoặc gửi gắm ước mơ của con người về công lí, tình yêu, sự giải thoát. Nó giúp làm nổi bật chủ đề và tư tưởng tác phẩm một cách độc đáo.

Đoạn văn ghi lại sự kiện, cảm xúc theo trình tự thời gian ('Sáng ngày 20 tháng 11'), sử dụng ngôi kể thứ nhất ('Tôi'), tập trung vào cảm xúc và suy nghĩ cá nhân ('tôi không kìm được nước mắt'). Đây là đặc trưng của nhật kí, đặc biệt là nhật kí mang tính chất văn học khi thể hiện sâu sắc nội tâm người viết.

Hài kịch sử dụng tiếng cười để phê phán, giễu nhại những thói xấu, những mặt trái của xã hội hoặc con người, thường kết thúc có hậu hoặc giải quyết mâu thuẫn theo hướng nhẹ nhàng. Xung đột kịch trong hài kịch thường là xung đột giữa cái tốt và cái xấu, cái tiến bộ và cái lạc hậu, nhưng mức độ căng thẳng không đẩy đến bi kịch. Việc kết thúc bằng cái chết hay sự hủy diệt là đặc trưng của bi kịch, không phải hài kịch.

Văn học hiện đại thường phá vỡ cấu trúc tuyến tính về thời gian (sử dụng hồi tưởng, dự báo, dòng ý thức) và mở rộng không gian (không chỉ là bối cảnh vật lí mà còn là không gian tâm lí, không gian kí ức). Việc phân tích cách tác giả kiến tạo thời gian/không gian phi tuyến tính, đa chiều trong một đoạn trích giúp nhận diện xu hướng thể hiện thế giới nội tâm phức tạp và cái nhìn đa diện về hiện thực của văn học hiện đại.

Câu thơ sử dụng phép so sánh ('Mặt trời xuống biển như hòn lửa') và đặc biệt là phép nhân hóa ('Sóng đã cài then, đêm sập cửa'). Phép nhân hóa gán hành động của con người cho sự vật tự nhiên (sóng, đêm), tạo nên hình ảnh vũ trụ như một ngôi nhà lớn đang đi vào trạng thái nghỉ ngơi, khép lại sau một ngày. Nó thể hiện cảm nhận lãng mạn, ấm áp và gần gũi của nhà thơ về thiên nhiên.

Truyện lãng mạn thường tập trung vào thế giới nội tâm, cảm xúc chủ quan của cá nhân, đề cao cái 'tôi', có xu hướng thoát li thực tại tăm tối. Ngược lại, truyện hiện thực đi sâu vào miêu tả khách quan các vấn đề xã hội, số phận con người trong môi trường cụ thể, phơi bày mâu thuẫn, bất công.

Để đánh giá tính đáng tin cậy của văn bản thông tin, đặc biệt là báo cáo khoa học, việc phân tích nguồn gốc thông tin (tác giả, tổ chức công bố, thời gian), kiểm tra tính khách quan của dữ liệu, và so sánh với các nguồn khác là cực kỳ quan trọng. Chỉ dựa vào ngôn ngữ hay số liệu đơn thuần mà không kiểm chứng nguồn gốc và tính khách quan thì không đủ để đánh giá độ tin cậy.

Bằng chứng trong văn bản nghị luận dùng để minh họa, chứng minh cho các luận điểm, luận cứ mà người viết đưa ra. Bằng chứng xác thực, thuyết phục sẽ làm tăng sức nặng và độ tin cậy cho lập luận, khiến người đọc dễ dàng tin theo quan điểm của tác giả.

Tiểu thuyết cổ điển thường xây dựng nhân vật theo kiểu mẫu, có tính cách đơn giản, nhất quán, dễ đoán. Tiểu thuyết hiện đại lại chú trọng khắc họa nhân vật có chiều sâu nội tâm phức tạp, đa diện, thậm chí mâu thuẫn, khó nắm bắt hoàn toàn, phản ánh sự phức tạp của con người trong xã hội hiện đại.

Cấu tứ là cách nhà thơ tổ chức, sắp xếp các hình ảnh, cảm xúc, ý tứ để thể hiện chủ đề và cảm hứng chủ đạo của tác phẩm một cách độc đáo và sáng tạo. Hiểu cấu tứ giúp người đọc thấy được dụng ý nghệ thuật của nhà thơ, logic phát triển cảm xúc, mạch suy tưởng trong bài thơ.

Văn nghị luận của Hồ Chí Minh nổi tiếng với sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa lí lẽ sắc bén, lập luận chặt chẽ với tình cảm chân thành, tha thiết. Ngôn ngữ giản dị, gần gũi nhưng giàu sức gợi cảm và thuyết phục, dễ đi vào lòng người. Nó không chỉ khô khan lí trí mà còn thấm đẫm cảm xúc yêu nước, thương dân.

Cái vali trong *Bệnh Sĩ* chứa đầy bằng cấp, huân chương giả, là biểu tượng rõ ràng nhất cho thói sĩ diện, háo danh, coi trọng hình thức hơn nội dung của nhân vật. Nó là vật dụng thể hiện bản chất 'sĩ' của ông Toàn Nha.

Văn bản thông tin chủ yếu sử dụng ngôn ngữ để truyền tải thông tin một cách khách quan, chính xác, rõ ràng, dễ hiểu. Văn bản văn học sử dụng ngôn ngữ không chỉ để kể chuyện hay miêu tả mà còn để biểu đạt cảm xúc, tư tưởng, tạo hình tượng nghệ thuật, gợi liên tưởng, tưởng tượng cho người đọc, mang tính biểu cảm, đa nghĩa.

Trong phóng sự, sự kiện khách quan là những gì có thể kiểm chứng, là sự thật diễn ra (ai làm gì, ở đâu, khi nào). Ý kiến chủ quan là nhận định, đánh giá, cảm xúc, suy nghĩ của người viết về sự kiện đó. Việc phân biệt đòi hỏi người đọc phải nhận diện các từ ngữ biểu lộ cảm xúc, thái độ (ví dụ: 'đáng buồn thay', 'thật đáng khen', 'tôi nghĩ rằng...') hoặc các câu văn mang tính suy diễn, bình luận.

Trong nhiều tác phẩm văn học, đôi mắt không chỉ là bộ phận cơ thể mà còn là cửa sổ tâm hồn, biểu tượng cho cái nhìn, nhận thức, sự sống, hoặc cái chết. Phân tích ý nghĩa biểu tượng của đôi mắt trong ngữ cảnh cụ thể của một tác phẩm (ví dụ: đôi mắt của nhân vật, cái nhìn của xã hội) giúp làm rõ chủ đề, tư tưởng, hoặc số phận nhân vật mà nhà văn muốn gửi gắm.

Đoạn văn bắt đầu bằng việc liệt kê các chi tiết cụ thể, riêng lẻ ('những ngôi nhà', 'những con phố', 'những mái ngói'), sau đó tổng hợp lại thành một nhận định chung, khái quát ('Tất cả tạo nên một không gian đậm chất hoài cổ'). Đây là cấu trúc quy nạp, đi từ cái riêng đến cái chung, giúp người đọc dễ dàng theo dõi và chấp nhận kết luận.

Đánh giá tính hiệu quả của ngôn ngữ quảng cáo đòi hỏi phân tích xem ngôn ngữ đó có thu hút, gây ấn tượng, thuyết phục được người đọc/người nghe về sản phẩm hay không. Cần xem xét cách dùng từ (từ ngữ mạnh, gợi cảm xúc tích cực), cấu trúc câu (ngắn gọn, dễ nhớ), biện pháp tu từ (so sánh, điệp ngữ...) và cách trình bày thông tin để làm nổi bật ưu điểm của sản phẩm và khuyến khích hành vi mua hàng.

Hai câu thơ sử dụng phép điệp cấu trúc ('Áo anh...', 'Quần tôi...') và liệt kê hình ảnh cụ thể về sự thiếu thốn ('rách vai', 'hai mảnh vá'). Biện pháp này nhấn mạnh, làm nổi bật hoàn cảnh sống khó khăn, thiếu thốn vật chất của những người lính. Nó thể hiện sự chân thực, giản dị trong miêu tả và gợi lên sự đồng cảm về gian khổ mà họ phải chịu đựng.

Trong văn học, miêu tả phong cảnh thường không chỉ là tái hiện khách quan mà còn là phương tiện để bộc lộ tâm trạng, cảm xúc của nhân vật hoặc tác giả (tả cảnh ngụ tình). Cảnh vật tươi sáng, tràn đầy sức sống có thể gợi tâm trạng vui tươi, yêu đời; cảnh vật hoang vắng, u ám có thể gợi tâm trạng buồn bã, cô đơn. Suy luận từ cách chọn lọc chi tiết, ngôn ngữ miêu tả giúp người đọc khám phá lớp nghĩa sâu hơn về tâm trạng người viết.

Bài thơ lãng mạn thường sử dụng ngôn ngữ giàu hình ảnh, cảm xúc chủ quan, từ ngữ gợi liên tưởng, bay bổng, cấu trúc câu linh hoạt. Văn tế là thể loại nghi lễ, ngôn ngữ trang trọng, bi thiết, thường sử dụng điển tích, điển cố, cấu trúc câu theo thể biền ngẫu hoặc văn xuôi có vần điệu, nhằm bày tỏ lòng tiếc thương, ca ngợi người đã khuất.

Việc xác định hệ thống lập luận giúp người đọc hiểu được cấu trúc bài viết, nắm bắt được quan điểm chính (luận điểm), các lí do (luận cứ) và các minh chứng (bằng chứng) mà người viết dùng để bảo vệ quan điểm của mình. Từ đó, người đọc có thể đánh giá tính logic, sự chặt chẽ và sức thuyết phục của văn bản.

Chi tiết hóa thân trong truyện truyền kì thường không chỉ là sự biến đổi vật lí mà còn mang ý nghĩa biểu tượng sâu sắc. Nó có thể là sự trừng phạt cho tội lỗi, sự hóa giải cho oan khuất, sự bất tử hóa cho tình yêu hoặc lòng chung thủy, thể hiện quan niệm luân hồi, nhân quả của người xưa. Nó làm tăng tính k?? ảo nhưng đồng thời gửi gắm thông điệp đạo đức, nhân văn.

Trong kịch, tính cách nhân vật chủ yếu được bộc lộ thông qua lời thoại, hành động trên sân khấu và mối quan hệ với các nhân vật khác. Phân tích lời thoại (cách nói, nội dung, giọng điệu), hành động (cử chỉ, việc làm) và cách họ tương tác với người khác là chìa khóa để hiểu tính cách nhân vật, vì kịch ít có lời kể của người dẫn chuyện hoặc đoạn miêu tả nội tâm trực tiếp như truyện.

Tính khách quan trong phóng sự thể hiện ở việc tác giả đưa ra thông tin, số liệu, các ý kiến từ nhiều phía (chính quyền, người dân, chuyên gia...) một cách cân bằng, không thiên vị. Câu hỏi về việc tác giả có đưa ra quan điểm từ các bên liên quan hay không giúp kiểm tra sự cân bằng và khách quan này.

Ngôi kể thứ nhất trong nhật kí văn học tạo cảm giác chân thực, gần gũi, cho phép người đọc tiếp cận trực tiếp với suy nghĩ, cảm xúc, nhận thức của người viết. Điều này làm tăng tính chủ quan, riêng tư và chiều sâu tâm lí của văn bản.

Đoạn văn sử dụng ngôn ngữ chính xác, khách quan, trực tiếp, tập trung vào việc cung cấp số liệu và thông tin cụ thể (ngày tháng, số ca, địa điểm). Nó sử dụng các thuật ngữ chuyên ngành (sốt xuất huyết) và nguồn thông tin rõ ràng ('Theo báo cáo của Bộ Y tế'). Ngôn ngữ này khác với ngôn ngữ giàu hình ảnh, biểu cảm của văn học.

Thơ hiện đại thường tìm cách đưa cuộc sống thực vào thơ, sử dụng cả những hình ảnh, chi tiết tưởng chừng không thơ mộng. Việc này giúp tạo sự gần gũi, chân thực với đời sống, phản ánh cái nhìn mới mẻ về thế giới, và đôi khi là phương tiện để thể hiện chiều sâu triết lí hoặc sự băn khoăn của con người hiện đại trước những vấn đề của cuộc sống.

Tính logic trong lập luận thể hiện ở mối quan hệ chặt chẽ, hợp lí giữa luận điểm, luận cứ và bằng chứng. Cần xem xét luận cứ có làm sáng tỏ luận điểm không, bằng chứng có đủ sức thuyết phục để chứng minh cho luận cứ không, và các ý có được sắp xếp theo một trình tự hợp lí (nhân quả, thời gian, không gian, quan hệ bao hàm...) hay không. Việc nhận diện các từ ngữ liên kết (vì thế, do đó, tuy nhiên, mặt khác...) cũng giúp ích.

Câu hỏi yêu cầu nhận diện và phân tích tác dụng của biện pháp tu từ trong đoạn thơ 'Tràng giang' của Huy Cận. Các từ láy 'điệp điệp', 'song song' nhấn mạnh sự liên tục, trùng điệp của cảnh vật, đồng thời gợi cảm giác chia lìa, trôi dạt, buồn bã, thể hiện tâm trạng cô đơn, nhỏ bé của cái tôi trước vũ trụ.

Câu hỏi kiểm tra khả năng phân tích, so sánh đặc điểm của hai phong cách thơ. Thơ lãng mạn hiện đại chú trọng thể hiện 'cái tôi' cá nhân với những cung bậc cảm xúc phong phú, phức tạp, thậm chí bi kịch, thoát ly khỏi khuôn khổ cộng đồng và ước lệ. Thơ cổ điển thường thể hiện cảm xúc mang tính cộng đồng, hướng về thiên nhiên, đất nước, con người theo những khuôn mẫu, ước lệ nhất định.

Đoạn trích từ 'Chí Phèo' của Nam Cao. Nó thể hiện đặc điểm của truyện hiện thực phê phán qua việc phơi bày bi kịch bị tha hóa, bị cự tuyệt quyền làm người của nhân vật, phản ánh chân thực và gay gắt hiện thực xã hội nông thôn Việt Nam trước Cách mạng tháng Tám.

Điểm nhìn ngôi thứ nhất giúp câu chuyện trở nên chân thực, đáng tin cậy hơn vì người kể chuyện trực tiếp trải nghiệm và kể lại. Nó cũng giúp người đọc dễ dàng đồng cảm, thâm nhập sâu vào thế giới nội tâm của nhân vật 'tôi'.

Đoạn văn thể hiện sự giằng xé nội tâm: vừa khao khát tiền bạc (để biết cảm giác giàu có), vừa tự an ủi, vượt lên trên vật chất để khẳng định giá trị tinh thần, sự tự do, phẩm giá bản thân. Đây là sự mâu thuẫn, đấu tranh trong suy nghĩ của nhân vật.

Truyện truyền kì là loại hình tự sự bằng văn xuôi chữ Hán, kết hợp yếu tố hiện thực với yếu tố kì ảo, hoang đường. Nội dung thường phản ánh cuộc sống, con người đương thời, gửi gắm những suy ngẫm về đạo đức, xã hội, số phận cá nhân.

Việc Ngô Tử Văn đốt đền tà thể hiện thái độ thẳng thắn, cương trực, không chịu khuất phục trước cái xấu, cái ác, dù phải đối mặt với nguy hiểm. Đây là hành động quyết liệt bảo vệ công lý và lẽ phải.

Đoạn văn sử dụng ngôn ngữ bình dị, gần gũi với lời ăn tiếng nói của người nông dân Nam Bộ ('đoạn kình', 'trốn thác trốn sưu', 'chi nỡ', 'chịu thuế'), kết hợp với cấu trúc biền ngẫu đặc trưng của văn tế. Điều này vừa thể hiện sự chân thực, mộc mạc của người nghĩa sĩ, vừa mang đậm sắc thái địa phương và tính hùng tráng của bài văn tế.

Phóng sự là một thể loại báo chí, lấy sự thật làm trung tâm, phản ánh hiện thực khách quan thông qua điều tra, phỏng vấn, ghi chép tại chỗ. Truyện ngắn là thể loại văn học, hư cấu là yếu tố quan trọng, tập trung khắc họa nhân vật, cốt truyện, thể hiện chủ đề tư tưởng của tác giả.

Hai cuốn nhật ký này là những ghi chép chân thực, trực tiếp về cuộc sống, chiến đấu, suy nghĩ, tình cảm của những người lính, trí thức trong chiến tranh. Chúng không chỉ có giá trị văn học ở tính chân thực, xúc động mà còn là tài liệu lịch sử quý giá, cung cấp góc nhìn cá nhân về một giai đoạn lịch sử trọng đại của dân tộc.

Xung đột kịch là mâu thuẫn, mâu thuẫn giữa các nhân vật, giữa nhân vật với hoàn cảnh, hoặc mâu thuẫn nội tại của nhân vật. Xung đột kịch là hạt nhân của vở kịch, thúc đẩy hành động kịch phát triển, tạo nên kịch tính và bộc lộ tính cách nhân vật, chủ đề của vở diễn.

Đoạn đối thoại cho thấy sự cống hiến hết mình của nhân vật A nhưng lại nhận được sự đền đáp không xứng đáng. Tuy nhiên, anh ta vẫn giữ niềm tin vào tương lai. Điều này bộc lộ tính cách chăm chỉ, kiên trì nhưng cũng có phần ảo tưởng hoặc quá lạc quan về sự đền đáp công bằng trong môi trường làm việc.

Chi tiết chiếc lá cuối cùng không chỉ là biểu tượng cho hy vọng sống của Giôn-xi mà còn là kiệt tác nghệ thuật mà cụ Bơ-men đã vẽ bằng cả sinh mệnh mình. Nó mang ý nghĩa biểu tượng sâu sắc về lòng yêu thương, sự hy sinh cao cả vì người khác và sức mạnh của nghệ thuật trong việc cứu rỗi tâm hồn.

Đoạn thơ từ 'Vội vàng' của Xuân Diệu, thể hiện rõ 'cái tôi' mãnh liệt, tràn đầy tình yêu cuộc sống, khao khát giao cảm với vũ trụ, muốn ôm trọn vẻ đẹp trần thế. Đây là đặc trưng tiêu biểu của thơ lãng mạn hiện đại (Thơ mới).

Văn học hiện thực phê phán tập trung phơi bày và phê phán những bất công, thối nát, xấu xa trong xã hội đương thời, đặc biệt là số phận bi thảm của những con người nghèo khổ, bị áp bức, bóc lột, bị tha hóa nhân phẩm dưới chế độ cũ.

Yếu tố kì ảo (Vũ Nương chết dưới nước, gặp Linh Phi, sống dưới thủy cung, trở về trong chốc lát rồi biến mất) không chỉ tạo sự hấp dẫn, ly kỳ cho câu chuyện mà quan trọng hơn, nó là phương tiện để tác giả bày tỏ niềm cảm thông sâu sắc với số phận bi kịch của Vũ Nương, thể hiện khát vọng về công lý, sự minh oan cho người phụ nữ trong xã hội phong kiến và gửi gắm những suy ngẫm về cõi âm - dương.

Đoạn văn không chỉ miêu tả hành động (trợn mắt, nghiến răng, vung dao, bàn tay chùng xuống) mà còn đi sâu vào suy nghĩ, cảm xúc nội tâm của nhân vật ('sao lại khiến hắn thấy lòng mình mềm đi?', 'thấy thèm một bát cháo hành'). Tác giả sử dụng cả miêu tả hành động và phân tích tâm lý để khắc họa nhân vật Chí Phèo trong khoảnh khắc bừng tỉnh nhân tính.

Trích dẫn là bằng chứng, minh chứng trực tiếp từ tác phẩm để làm sáng tỏ, chứng minh cho luận điểm, nhận định của người viết về nội dung hoặc nghệ thuật của tác phẩm. Việc trích dẫn chính xác và phù hợp giúp tăng tính thuyết phục cho bài nghị luận.

Nhan đề 'Hai đứa trẻ' không chỉ chỉ hai nhân vật chính (Liên và An) mà còn gợi ra một thế giới tâm hồn trẻ thơ trong sáng, nhạy cảm trước cuộc sống và khao khát một điều gì đó tốt đẹp hơn (chuyến tàu đêm). Nhan đề đơn giản nhưng giàu sức gợi, tập trung vào thế giới nội tâm và ước mơ của những tâm hồn non nớt nơi phố huyện nghèo.

Đoạn văn miêu tả cảnh tượng người đói tràn về, gợi lên không khí tang tóc, thê lương của nạn đói năm 1945 ở miền Bắc Việt Nam. Đây là bối cảnh chính của truyện ngắn 'Vợ nhặt'.

Đoạn thơ định nghĩa Đất Nước qua những khái niệm rất đỗi gần gũi, thân thuộc với đời sống hàng ngày của mỗi con người (đến trường, tắm, hò hẹn, đánh rơi khăn...). Đồng thời, tác giả lồng ghép các yếu tố văn hóa, lịch sử, truyền thống ('con chim phượng hoàng...', 'con cá ngư ông...', 'ngày xưa vọng nói về'). Điều này thể hiện tư tưởng Đất Nước của Nhân Dân, Đất Nước là sự tổng hòa của những gì bình dị và thiêng liêng, là không gian sinh tồn, là chiều dài lịch sử, chiều sâu văn hóa của Nhân Dân.

Ngôi kể thứ ba hạn tri giúp người đọc có thể nhìn câu chuyện từ góc độ của một hoặc một vài nhân vật cụ thể, hiểu sâu sắc hơn về tâm lý, suy nghĩ của nhân vật đó. Điều này tạo sự tập trung vào một số nhân vật nhất định, đồng thời vẫn giữ được khoảng cách nhất định so với ngôi kể thứ nhất, cho phép tác giả miêu tả cả những gì nhân vật đó không biết.

Trong bài thơ 'Sóng', hình ảnh sóng vừa là hiện tượng tự nhiên của biển, vừa là ẩn dụ cho tâm hồn người phụ nữ đang yêu với những cung bậc cảm xúc, trăn trở, khát vọng mãnh liệt, vĩnh hằng.

Thoại là phương tiện chủ yếu để nhân vật bộc lộ tính cách, suy nghĩ, tình cảm của mình, đồng thời thúc đẩy diễn biến kịch, tạo nên xung đột và thể hiện chủ đề của vở kịch. Kịch chủ yếu tồn tại qua lời thoại.

Truyện lãng mạn thường tập trung vào việc miêu tả những vẻ đẹp phi thường, lý tưởng, những cảm xúc mãnh liệt, độc đáo, nhân vật thường mang những phẩm chất đặc biệt, thoát ly thực tại. Truyện hiện thực chú trọng phản ánh chân thực, khách quan đời sống xã hội, nhân vật thường là những con người bình thường, điển hình cho một tầng lớp, một kiểu người trong xã hội.

Đoạn trích mô tả các hoạt động đặc trưng của người làm phóng sự: đi thực tế ('đến tận nơi'), phỏng vấn ('nói chuyện với từng người dân'), quan sát và ghi chép ('ghi lại những hình ảnh'), thu thập số liệu từ nguồn chính thức. Đây là các phương pháp điều tra, khảo sát thực tế.

Việc sử dụng ngôn ngữ, hình ảnh bình dị, quen thuộc với đời sống nông dân giúp khắc họa chân thực, gần gũi hình ảnh những người nghĩa sĩ vốn là nông dân. Điều này nhấn mạnh sự hy sinh cao cả của những con người bình dị, làm tăng tính bi tráng và cảm động cho bài văn tế, thể hiện sự trân trọng của tác giả đối với họ.

Để hiểu được tiếng cười trong hài kịch, cần phân tích các mâu thuẫn, xung đột được cường điệu, phóng đại; các tình huống trớ trêu, hài hước; tính cách lố bịch, kệch cỡm của nhân vật; và ngôn ngữ, hành động gây cười. Phân tích những yếu tố này giúp nhận diện mục đích của tiếng cười (giải trí, phê phán, châm biếm...).

Đoạn văn sử dụng ngôn ngữ chính xác, khách quan, cung cấp thông tin, số liệu cụ thể (chỉ số CPI, tỉ lệ tăng, số liệu thống kê). Đây là đặc điểm tiêu biểu của phong cách ngôn ngữ báo chí, nhằm thông tin một cách rõ ràng, đáng tin cậy.

Điển hình hóa là phương pháp xây dựng nhân vật mà ở đó nhân vật mang những nét tiêu biểu, đặc trưng không chỉ cho cá nhân đó mà còn cho một tầng lớp, một kiểu người, một giai cấp trong xã hội. Phương pháp này đặc biệt quan trọng và phổ biến trong văn học hiện thực, giúp tác giả phản ánh sâu sắc các quy luật xã hội.

Câu hỏi yêu cầu nhận diện biện pháp tu từ và phân tích tác dụng của nó trong việc thể hiện mối quan hệ giữa cảnh và tình. Đoạn thơ sử dụng phép đối lập (cảnh thu 'lạnh lẽo', 'trong veo', 'gợn tí', 'khẽ đưa vèo' - tĩnh lặng, trong trẻo đối lập với sự 'bé tẻo teo' của chiếc thuyền, gợi sự cô đơn, nhỏ bé của con người trước không gian rộng lớn, tĩnh mịch). Các phương án khác không phải là biện pháp chủ đạo thể hiện sự đối lập này.

Câu hỏi kiểm tra kiến thức về đặc điểm thể loại. Thơ lãng mạn giai đoạn này đề cao cái tôi cá nhân, cảm xúc chủ quan, khám phá thế giới nội tâm phong phú của con người, khác biệt với thơ cổ điển thường hướng đến cái chung, quy phạm, đề cao đạo đức và thiên nhiên mang tính ước lệ.

Câu hỏi yêu cầu áp dụng kiến thức về đặc trưng truyện hiện thực vào việc phân tích. Truyện hiện thực có mục đích phản ánh chân thực đời sống xã hội, con người trong các mối quan hệ phức tạp. Do đó, việc phân tích bối cảnh xã hội, mâu thuẫn giai cấp, số phận con người dưới tác động của hoàn cảnh là cốt lõi để làm rõ bức tranh hiện thực.

Câu hỏi yêu cầu nhận diện và phân tích biện pháp tu từ trong ngữ cảnh cụ thể. 'Vợ chàng quỷ sứ' và 'Chàng' (Nguyễn Du) được đặt trong hai câu thơ đối nhau, miêu tả hai hành động, hai không gian sống hoàn toàn trái ngược ('khuấy nước sông' - lao động vất vả, ô nhục; 'lên nằm nghỉ ở trên non' - ung dung, thanh cao). Đây là phép đối, làm nổi bật sự tương phản giữa cuộc sống của vợ quỷ sứ và Nguyễn Du (trong tưởng tượng).

Câu hỏi kiểm tra kiến thức về đặc trưng thể loại văn tế. Văn tế là thể loại văn học được dùng để đọc khi cúng tế người chết, thường có nội dung kể lại công đức, bày tỏ lòng thương tiếc, đau xót của người sống đối với người đã khuất. Mục đích chính là để tưởng nhớ và bày tỏ cảm xúc tiếc thương.

Câu hỏi yêu cầu xác định thể loại và đặc điểm. Đây là một truyện truyền kì, đặc trưng bởi việc kết hợp yếu tố hiện thực với yếu tố kì ảo, qua đó gửi gắm quan niệm, thái độ của tác giả về cuộc đời và con người.

Câu hỏi kiểm tra kiến thức về thể loại phóng sự. Phóng sự không chỉ đưa tin mà còn đi sâu miêu tả, phân tích, làm rõ bản chất của sự kiện, vấn đề, thường có sự kết hợp giữa tính báo chí và tính văn học, có cốt truyện (sự kiện diễn ra), nhân vật, bối cảnh cụ thể, và thể hiện rõ quan điểm của người viết.

Câu hỏi yêu cầu nhận diện đặc điểm của nhật ký qua một đoạn trích. Nhật ký là ghi chép mang tính cá nhân, thường thể hiện cảm xúc, suy nghĩ, tâm trạng của người viết về những sự kiện, trải nghiệm trong cuộc sống hàng ngày. Đoạn trích trên tập trung vào tâm trạng 'cô đơn', 'nhớ nhà', thể hiện rõ tính bộc lộ cảm xúc cá nhân.

Câu hỏi kiểm tra kiến thức về thể loại hài kịch. Hài kịch là một thể loại kịch sử dụng tiếng cười để phê phán, châm biếm những thói hư tật xấu, những điều trái khoáy trong cuộc sống. Yếu tố trung tâm tạo tiếng cười là sự mâu thuẫn giữa cái xấu, cái lố bịch với chuẩn mực xã hội, được thể hiện qua hành động, lời nói, tính cách nhân vật.

Câu hỏi kiểm tra kỹ năng đọc hiểu văn bản kịch. Văn bản kịch bao gồm lời thoại của nhân vật và phần chỉ dẫn sân khấu (đề từ, tên nhân vật, lời chỉ dẫn hành động, trang phục, bối cảnh...). Phần chỉ dẫn sân khấu cung cấp thông tin quan trọng về hành động, cử chỉ, ngữ điệu, bối cảnh, giúp người đọc hình dung vở kịch được trình diễn như thế nào và hiểu rõ hơn tâm lý, tính cách nhân vật.

Câu hỏi yêu cầu phân tích và áp dụng kiến thức về phong cách thơ lãng mạn. Đoạn thơ sử dụng đại từ 'Tôi', thể hiện trực tiếp cái tôi cá nhân; miêu tả hành trình 'phiêu lãng' một mình, 'ca hát say sưa' thể hiện sự tự do, bay bổng, thoát ly khỏi ràng buộc và đề cao cảm xúc chủ quan. Đây là những đặc trưng tiêu biểu của phong cách thơ lãng mạn.

Câu hỏi yêu cầu so sánh hai thể loại. Truyện lãng mạn thường hướng tới lý tưởng hóa hiện thực, đề cao cảm xúc, trí tưởng tượng, khắc họa nhân vật lý tưởng hoặc phi thường. Truyện hiện thực lại tập trung phản ánh chân thực, khách quan đời sống xã hội, con người trong các mối quan hệ phức tạp, có tính điển hình. Điểm khác biệt cốt lõi nằm ở cách tiếp cận và phản ánh hiện thực.

Câu hỏi kiểm tra kỹ năng đọc hiểu văn bản thông tin. Văn bản thông tin cung cấp kiến thức, sự kiện, số liệu. Để nắm bắt nội dung chính và đánh giá, người đọc cần có khả năng phân tích cấu trúc văn bản, xác định luận đề, luận điểm, bằng chứng, và đặc biệt là đánh giá tính khách quan, độ tin cậy của nguồn thông tin và các bằng chứng được đưa ra.

Câu hỏi kiểm tra kiến thức về cấu trúc và vai trò của yếu tố trong văn nghị luận. Bằng chứng là cơ sở thực tế (sự kiện, số liệu, ví dụ...) được dùng để chứng minh, làm sáng tỏ, tăng sức thuyết phục cho luận điểm. Nó giúp người đọc tin vào tính đúng đắn của luận điểm mà người viết đưa ra.

Câu hỏi kiểm tra khả năng ứng dụng kiến thức. Việc đọc và phân tích tác phẩm văn học giúp ta hiểu sâu sắc hơn về con người, xã hội, những vấn đề đạo đức, tâm lý. Từ đó, ta có thể rút ra bài học, cách ứng xử phù hợp khi đối diện với các tình huống tương tự trong đời thực. Các phương án khác không thể hiện rõ ràng việc vận dụng kiến thức văn học vào giải quyết vấn đề thực tế.

Câu hỏi yêu cầu phân tích sâu hơn về văn tế. Ngoài nội dung tưởng nhớ, văn tế còn thể hiện cảm xúc, suy nghĩ, quan niệm của người viết về cuộc đời, cái chết, số phận con người và thường sử dụng các biện pháp tu từ, ngôn ngữ trang trọng, giàu hình ảnh để biểu đạt cảm xúc một cách mãnh liệt. Việc chú ý đến cấu trúc, ngôn ngữ, và cảm xúc chủ đạo giúp đánh giá giá trị nghệ thuật và tư tưởng.

Câu hỏi kiểm tra kỹ năng tư duy phản biện. Tư duy phản biện đòi hỏi người đọc không chỉ tiếp nhận thông tin mà còn đặt câu hỏi, đánh giá tính logic, độ tin cậy, các góc nhìn khác. Việc so sánh thông tin từ nhiều nguồn, đặt câu hỏi về tính khách quan, và tìm kiếm bằng chứng bổ sung là biểu hiện rõ rệt của tư duy phản biện.

Câu hỏi kiểm tra kiến thức về nhân vật trong truyện lãng mạn. Nhân vật lãng mạn thường là những cá nhân đặc biệt, có đời sống nội tâm phong phú, giàu cảm xúc, sống theo lý tưởng, khát vọng cá nhân, đôi khi là những con người phi thường, khác lạ so với số đông.

Câu hỏi kiểm tra kỹ năng phân tích thơ cổ điển. Thơ cổ điển thường sử dụng ngôn ngữ hàm súc, giàu tính biểu tượng, ước lệ, điển tích, điển cố. Việc giải mã các hình ảnh ước lệ, điển tích, điển cố và hiểu được tính hàm súc của ngôn từ là chìa khóa để đi sâu vào ý nghĩa bài thơ.

Câu hỏi kiểm tra kỹ năng viết văn nghị luận (ứng dụng vào đọc hiểu). Dẫn chứng trong văn nghị luận xã hội cần phải tiêu biểu, xác thực, phù hợp với luận điểm để tăng tính thuyết phục. Việc lựa chọn dẫn chứng tốt giúp bài viết có sức nặng, đáng tin cậy và thuyết phục người đọc về tính đúng đắn của vấn đề được bàn luận.

Câu hỏi yêu cầu nhận diện dạng câu hỏi phân tích. Câu hỏi phân tích đòi hỏi người đọc chia nhỏ văn bản, xác định các bộ phận và mối quan hệ giữa chúng, tìm hiểu cấu trúc, ý nghĩa sâu sắc bên trong. Việc xác định vai trò của một chi tiết, một đoạn văn hay mối liên hệ giữa các yếu tố trong tác phẩm là dạng câu hỏi phân tích điển hình.

Câu hỏi kiểm tra kiến thức về văn bản thông tin/báo cáo. Báo cáo sự kiện cần đảm bảo tính chính xác, khách quan và đầy đủ thông tin về sự kiện đó (ai, cái gì, ở đâu, khi nào, tại sao, diễn biến...). Tính chính xác và đầy đủ là yếu tố cốt lõi của một báo cáo.

Câu hỏi yêu cầu nhận diện câu hỏi ứng dụng. Câu hỏi ứng dụng đòi hỏi sử dụng kiến thức đã học để giải quyết một tình huống mới hoặc liên hệ với thực tế. Việc viết một đoạn văn phân tích một khía cạnh của tác phẩm dựa trên kiến thức về thể loại hoặc phong cách là một dạng ứng dụng kiến thức vào bài tập cụ thể.

Câu hỏi kiểm tra kỹ năng đọc hiểu kịch. Lời thoại và chỉ dẫn sân khấu trong kịch là phương tiện chủ yếu để khắc họa nhân vật. Ngữ điệu, hành động đi kèm lời nói bộc lộ trực tiếp tâm trạng, tính cách, thái độ, và thậm chí là ý đồ ngầm của nhân vật, điều mà chỉ đọc lời thoại đơn thuần có thể bỏ sót.

Câu hỏi kiểm tra kiến thức về đặc trưng và chức năng của truyện truyền kì. Yếu tố kì ảo, siêu nhiên trong truyện truyền kì không chỉ để câu khách mà còn là phương tiện để tác giả bày tỏ quan niệm, thái độ của mình về cuộc sống, con người, thường là để ca ngợi lẽ phải, trừng trị cái ác, phê phán thói đời, gửi gắm ước mơ về công bằng xã hội.

Câu hỏi kiểm tra kỹ năng phân tích thơ trữ tình. Thơ trữ tình là tiếng lòng của chủ thể trữ tình. Việc xác định chủ thể (ai đang bộc lộ cảm xúc) và cảm xúc chủ đạo (cảm xúc xuyên suốt bài thơ) là bước đầu tiên và quan trọng nhất để hiểu được nội dung và tầng sâu ý nghĩa mà bài thơ muốn truyền tải, bởi vì thơ trữ tình chủ yếu biểu hiện thế giới nội tâm.

Câu hỏi yêu cầu nhận diện đặc điểm truyện hiện thực qua đoạn trích. Đoạn văn miêu tả chân thực, chi tiết sự đau đớn thể xác và tinh thần của nhân vật Lão Hạc thông qua biểu hiện bên ngoài ('cười', 'hai mắt ầng ậc nước', 'mặt co rúm') và diễn tả nội tâm ('đau đớn đến cực điểm'). Cách miêu tả này là đặc trưng của chủ nghĩa hiện thực, đi sâu vào khắc họa bi kịch, số phận con người một cách chân thực.

Câu hỏi kiểm tra kỹ năng đánh giá văn nghị luận. Một bài nghị luận thuyết phục cần có luận điểm rõ ràng, hệ thống luận cứ (lý lẽ và bằng chứng) chặt chẽ, logic, đủ sức làm sáng tỏ và chứng minh cho luận điểm. Tính chặt chẽ và sức thuyết phục của hệ thống luận cứ là yếu tố quyết định sự thành công của bài nghị luận.

Câu hỏi kiểm tra kỹ năng phân tích kịch. Mâu thuẫn kịch là động lực thúc đẩy hành động và dẫn dắt cốt truyện trong kịch. Trong hài kịch, mâu thuẫn thường nảy sinh từ sự đối lập giữa bản chất xấu xa/lố bịch của nhân vật với vẻ ngoài/mong muốn của họ, hoặc giữa cái cũ và cái mới, cái tốt và cái xấu. Phân tích mâu thuẫn giúp làm rõ xung đột trung tâm, tính cách nhân vật, và thông điệp châm biếm, phê phán mà tác giả muốn gửi gắm.

Câu hỏi kiểm tra kỹ năng đọc hiểu thơ hiện đại. Thơ hiện đại, đặc biệt là thơ tự do, không tuân thủ niêm luật chặt chẽ như thơ cổ điển. Nhịp điệu và cảm xúc trong thơ hiện đại thường được tạo nên bởi sự ngắt nhịp linh hoạt theo ý thơ, cảm xúc; việc lặp lại (điệp ngữ, điệp cấu trúc); và sự phối hợp âm thanh, hình ảnh. Việc chú ý đến cách ngắt nhịp, điệp ngữ, và sự phối hợp ngôn ngữ là cần thiết để cảm nhận nhịp điệu và cảm xúc.

Đoạn thơ thể hiện cái tôi cô đơn, hòa mình vào thiên nhiên nhưng vẫn mang nỗi niềm riêng, nhìn cảnh vật bằng con mắt chủ quan, gửi gắm tâm trạng vào đó ('trăng vàng, vàng lắm', 'huyền huyền, chẳng nói năng'). Đây là đặc trưng nổi bật của cái tôi lãng mạn, đề cao cảm xúc và chủ quan.

Tiếng chửi của Chí Phèo không chỉ là sự phản kháng đơn thuần mà còn thể hiện sự bế tắc, cô độc và khao khát giao tiếp, khao khát làm người nhưng bị xã hội từ chối. Nó là biểu hiện của bi kịch cá nhân trong xã hội vô nhân đạo.

Truyện lãng mạn thường lý tưởng hóa hoặc thoát ly hiện thực, tập trung vào thế giới nội tâm, mộng tưởng. Truyện hiện thực lại đi sâu vào phản ánh đời sống xã hội, con người với những vấn đề nhức nhối, bi kịch một cách chân thực, khách quan.

Truyện truyền kì thường kết hợp yếu tố hiện thực và kì ảo (ma quỷ, thần linh, cõi âm), sử dụng ngôn ngữ trang trọng, cổ kính, và thường mang tính giáo huấn, thể hiện quan niệm về đạo đức, công lý của con người trung đại.

Văn tế là thể loại dùng để đọc trong lễ cúng người chết, nhằm bày tỏ lòng thương tiếc, ca ngợi công đức, và an ủi linh hồn người đã khuất. Cấu trúc thường gồm các phần: Lung khởi (cảm khái chung), Thích thực (kể công, tả thực), Ai vãn (bày tỏ nỗi đau thương), Kết (lời cầu nguyện, an ủi).

Bản tin báo chí chủ yếu cung cấp thông tin sự kiện một cách ngắn gọn, khách quan. Phóng sự lại đi sâu vào phân tích nguyên nhân, hậu quả, bối cảnh, phỏng vấn nhân chứng, thể hiện cái nhìn chủ quan của người viết và thường có tính văn học cao hơn.

Nhật ký ghi lại suy nghĩ, cảm xúc, quan sát trực tiếp của người viết về các sự kiện, con người, bối cảnh diễn ra trong một thời kỳ. Nó cung cấp cái nhìn chân thực, riêng tư, và thường là những chi tiết mà các tài liệu lịch sử chính thống có thể bỏ qua.

Kịch là thể loại văn học được viết để biểu diễn trên sân khấu. Nội dung được thể hiện chủ yếu thông qua hành động và lời thoại của nhân vật, có mâu thuẫn kịch tính phát triển qua các hồi, cảnh.

Hài kịch không chỉ đơn thuần gây cười mà còn thông qua tiếng cười để phê phán, châm biếm những thói hư tật xấu, những hiện tượng tiêu cực trong xã hội hoặc tính cách lố bịch của con người, từ đó hướng tới cái thiện, cái đẹp.

Các yếu tố hình thức như nhịp điệu, hình ảnh, biện pháp tu từ trong thơ không chỉ làm bài thơ hay hơn về mặt ngôn ngữ mà còn là phương tiện để nhà thơ biểu đạt cảm xúc, suy nghĩ, và gửi gắm thông điệp. Phân tích chúng giúp hiểu sâu hơn nội dung và ý nghĩa bài thơ.

Đoạn văn miêu tả ngoại hình ('ngực vỡ đầy sẹo') và hành động, cảm giác ('cau có', 'bước ra', 'nhìn trời', 'nhìn đất') của nhân vật một cách chân thực, không né tránh cái xấu, cái tàn tật. Đồng thời, nó lồng ghép tâm trạng bế tắc, cô độc của nhân vật qua hình ảnh thiên nhiên vô cảm ('trời vẫn một màu xanh non', 'đất vẫn im lìm'). Đây là sự kết hợp giữa miêu tả chân thực và khắc họa tâm lý nhân vật, đặc trưng của Nam Cao.

So sánh các tác phẩm cùng đề tài ở các thời kỳ khác nhau giúp thấy được sự thay đổi trong cách cảm nhận, cách biểu đạt, quan niệm thẩm mỹ và cái tôi của người nghệ sĩ qua từng giai đoạn lịch sử văn học. Nó làm nổi bật đặc trưng của mỗi trào lưu, mỗi phong cách.

Văn nghị luận của Bác thường kết hợp nhuần nhuyễn giữa lý lẽ sắc bén (lập luận chặt chẽ, dẫn chứng thuyết phục) và tình cảm nồng nàn (ngôn ngữ giản dị, gần gũi, giàu sức gợi cảm, lay động lòng người). Điều này tạo nên sức thuyết phục và hiệu triệu mạnh mẽ.

Văn bản thông tin nhằm cung cấp kiến thức, dữ liệu, sự kiện. Kỹ năng quan trọng nhất là phân tích cấu trúc văn bản, xác định luận đề, các luận điểm chính, bằng chứng hỗ trợ và mối quan hệ giữa các phần để hiểu rõ thông tin được truyền tải.

Trong kịch, xung đột và tính cách nhân vật được bộc lộ chủ yếu qua lời thoại (đối thoại, độc thoại), hành động trên sân khấu (điệu bộ, cử chỉ) và chỉ dẫn sân khấu (ghi chú của tác giả về bối cảnh, hành động, biểu cảm).

Chủ nghĩa lãng mạn Việt Nam thế kỷ XIX-XX chịu ảnh hưởng phương Tây nhưng có những đặc điểm riêng do bối cảnh xã hội. Nó thường gắn với việc đề cao tình yêu cá nhân, hạnh phúc gia đình, khát vọng thoát ly khỏi thực tại xã hội phong kiến trì trệ, thay vì chỉ tập trung vào cái tôi cô đơn, siêu hình hay những cuộc phiêu lưu mạo hiểm như lãng mạn phương Tây.

Yếu tố kì ảo trong truyện truyền kì không chỉ để câu chuyện thêm hấp dẫn mà còn là phương tiện để tác giả gửi gắm quan niệm đạo đức, công lý, niềm tin vào thế giới tâm linh và sức mạnh của chính nghĩa. Thế giới cõi âm, thần linh thường là nơi công lý được thực thi khi trần gian còn nhiều bất công.

Điểm nhìn trần thuật ảnh hưởng lớn đến cách thông tin được truyền tải, mức độ khách quan hay chủ quan, và khả năng tiếp cận thế giới nội tâm của nhân vật. Hiểu điểm nhìn giúp người đọc đánh giá thông tin, cảm nhận câu chuyện và nhân vật một cách sâu sắc hơn.

Việc sử dụng ngôn ngữ đời thường, gần gũi với lời ăn tiếng nói của nhân dân lao động giúp tác phẩm hiện thực khắc họa chân thực, sinh động đời sống và tính cách của các tầng lớp nhân vật, tăng tính biểu cảm, và đôi khi mang sắc thái châm biếm, phê phán.

Tính thuyết phục của văn bản nghị luận phụ thuộc vào sự chặt chẽ của lập luận (logic giữa các luận điểm, luận cứ) và tính xác đáng, độ tin cậy của các bằng chứng được đưa ra để chứng minh cho luận điểm.

'Mình hạc xương mai' là hình ảnh ước lệ, gợi vẻ mảnh mai, thanh cao, thoát tục. Trong bối cảnh thơ lãng mạn, nó không chỉ miêu tả ngoại hình mà còn ẩn chứa sự cô đơn, yếu đuối, hoặc sự thanh khiết, khác biệt của cái tôi thi sĩ, đối lập với sự xô bồ của đời sống thực tại.

Phóng sự cần sự chân thực và sống động. Việc thu thập thông tin đa chiều (phỏng vấn người dân, chính quyền, chuyên gia), miêu tả chi tiết hiện trạng ô nhiễm bằng hình ảnh cụ thể, và lồng ghép cảm xúc, suy nghĩ của người viết sẽ giúp bài phóng sự chạm đến người đọc và tăng tính thuyết phục.