Đề Trắc nghiệm Ôn tập trang 84 – Chân trời sáng tạo (Chân Trời Sáng Tạo)

Câu hỏi yêu cầu phân tích và xác định biện pháp tu từ nổi bật. Đoạn thơ sử dụng phép liệt kê các chi tiết tả thực về sự thiếu thốn, khó khăn của người lính ("áo rách vai", "quần có hai ống", "chân không giày"). Điều này làm nổi bật hiện thực gian khổ, đồng thời đối lập với tình cảm gắn bó, sẻ chia ("thương nhau tay nắm lấy bàn tay"). Phép liệt kê kết hợp với tả thực là biện pháp hiệu quả nhất ở đây.

Câu hỏi yêu cầu đánh giá ý nghĩa biểu tượng của một chi tiết văn học. "Đầu súng trăng treo" thường biểu tượng cho sự kết hợp giữa hiện thực chiến tranh khốc liệt (đầu súng) và vẻ đẹp lãng mạn, hòa bình của thiên nhiên (trăng treo), thể hiện tâm hồn lạc quan, yêu đời của người lính. Lựa chọn 4 sai vì chi tiết này không trực tiếp nói về sự cô đơn hay nỗi nhớ nhà một cách rõ nét như các ý nghĩa khác.

Câu hỏi yêu cầu phân tích cấu trúc tác phẩm văn học, một kỹ năng đọc hiểu bậc cao. Để phân tích cấu trúc bài thơ hiện đại (thường không theo niêm luật chặt chẽ), cần chú ý đến cách tổ chức các khổ thơ, sự phát triển của mạch cảm xúc, hình ảnh, nhịp điệu, và cách tác giả sắp xếp các phần để tạo nên chỉnh thể. Các yếu tố khác như cốt truyện (thường không có trong thơ trữ tình), lời thoại (chủ yếu trong kịch), hay nhân vật phụ (có thể có nhưng không phải yếu tố cấu trúc chính của thơ) ít quan trọng hơn.

Câu hỏi kiểm tra kỹ năng viết và lập luận. Trong nghị luận xã hội, tính thuyết phục được tạo nên chủ yếu bởi hệ thống luận điểm rõ ràng, lập luận chặt chẽ, và đặc biệt là việc sử dụng dẫn chứng (số liệu, sự kiện, ví dụ thực tế) đáng tin cậy để chứng minh cho luận điểm. Cảm xúc cá nhân hay ngôn ngữ hoa mỹ có thể tạo ấn tượng, nhưng không phải yếu tố cốt lõi tạo nên tính thuyết phục bằng lý lẽ và bằng chứng.

Câu hỏi kiểm tra kỹ năng nói/nghe và phản biện. Phản biện xây dựng là việc đưa ra ý kiến trái chiều hoặc bổ sung dựa trên cơ sở lập luận, chứng cứ, nhằm làm rõ vấn đề hoặc tìm ra giải pháp tốt hơn, thay vì chỉ đơn thuần bác bỏ hay chỉ trích. Lựa chọn 3 thể hiện điều này khi vừa đồng ý với một phần, vừa đưa ra góc nhìn khác kèm theo lý do.

Câu hỏi yêu cầu nhận diện phong cách ngôn ngữ dựa trên đặc điểm văn bản. Đoạn văn sử dụng ngôn ngữ chính xác, khô khan, mang tính quy phạm, dùng các thuật ngữ chuyên ngành (Thông tư, ban hành, hiệu lực thi hành), cấu trúc câu rõ ràng, thường dùng trong các văn bản hành chính, pháp luật. Đây là đặc trưng của phong cách ngôn ngữ hành chính.

Câu hỏi yêu cầu phân tích ý nghĩa của một chi tiết trong tác phẩm văn học. Chi tiết "thị" theo về vừa phản ánh hiện thực tàn khốc của nạn đói (đẩy con người vào tình cảnh cùng đường phải "nhặt" vợ/chồng), vừa thể hiện khao khát sống, khao khát hạnh phúc, và tình người trong hoàn cảnh đó (Tràng cưu mang "thị"). Nó cho thấy dù trong cảnh khốn cùng, con người vẫn hướng về sự sống và tổ ấm.

Câu hỏi yêu cầu nhận diện biện pháp tu từ. Hoán dụ là gọi tên sự vật, hiện tượng, khái niệm bằng tên của một sự vật, hiện tượng, khái niệm khác có quan hệ gần gũi với nó nhằm gợi ra những thuộc tính đặc trưng của sự vật, hiện tượng đó. Câu "Áo chàm đưa buổi phân li" sử dụng "áo chàm" (đặc điểm trang phục của người dân Việt Bắc) để chỉ những người dân Việt Bắc. Các câu khác sử dụng so sánh (như), ẩn dụ (mặt trời của bắp), nhân hóa (tre già măng mọc - hàm ý thế hệ nối tiếp).

Câu hỏi kiểm tra kiến thức về phân tích văn xuôi. Trong văn xuôi (truyện, tiểu thuyết, ký...), nhân vật thường là yếu tố trung tâm để nhà văn thể hiện chủ đề, tư tưởng, và quan niệm về cuộc sống. Thông qua số phận, hành động, nội tâm, và mối quan hệ của nhân vật, người đọc tiếp cận được các vấn đề mà tác phẩm đặt ra. Các yếu tố khác như bối cảnh, ngôn ngữ, hay cấu trúc cũng quan trọng nhưng thường phục vụ cho việc khắc họa nhân vật và làm nổi bật chủ đề.

Câu hỏi yêu cầu nhận biết đặc điểm phong cách nghệ thuật của một tác giả. Nguyễn Tuân nổi tiếng với phong cách độc đáo, uyên bác, tài hoa, thích khám phá cái đẹp ở mức độ phi thường, tuyệt mỹ. Ông thường sử dụng ngôn ngữ giàu hình ảnh, có tính tạo hình cao, câu văn dài, nhiều tầng nghĩa. Lựa chọn 4 mô tả chính xác phong cách này.

Câu hỏi yêu cầu xác định cảm hứng chủ đạo dựa trên nội dung đoạn thơ. Đoạn thơ thể hiện nỗi nhớ da diết của chủ thể trữ tình về cảnh vật và con người Việt Bắc sau khi chia tay. Các hình ảnh "hoa cùng người", "rừng xanh hoa chuối đỏ tươi", "đèo cao nắng ánh dao gài thắt lưng" đều gợi về vẻ đẹp của thiên nhiên và cuộc sống nơi đây. Cảm hứng chủ đạo rõ ràng là nỗi nhớ và tình yêu đối với Việt Bắc.

Câu hỏi kiểm tra kỹ năng phân tích văn nghị luận. Lập luận là cách người viết đưa ra lý lẽ và bằng chứng (dẫn chứng) để làm sáng tỏ và chứng minh cho luận điểm của mình. Tính hiệu quả của lập luận phụ thuộc chủ yếu vào việc luận điểm có rõ ràng không, lý lẽ có sắc bén không, và dẫn chứng có đủ mạnh, đủ thuyết phục để hỗ trợ cho luận điểm hay không. Mối quan hệ giữa luận điểm, lý lẽ và dẫn chứng là cốt lõi của lập luận.

Câu hỏi yêu cầu phân tích nghĩa của từ trong ngữ cảnh cụ thể của bài thơ. Từ "mình" trong bài "Việt Bắc" là một cách xưng hô quen thuộc trong ca dao, dân ca, thường dùng để chỉ người thương yêu. Trong bài thơ này, nó vừa chỉ người ở lại (nhân dân Việt Bắc), vừa có thể hiểu rộng hơn là chính Việt Bắc - mảnh đất ân tình, và thậm chí là đồng bào, đồng chí cả nước. Nó thể hiện tình cảm gắn bó sâu nặng, nghĩa tình.

Câu hỏi kiểm tra kỹ năng thuyết trình. Để người nghe dễ theo dõi bài thuyết trình phức tạp, cấu trúc bài nói cần rõ ràng, mạch lạc, có sự kết nối logic giữa các phần. Việc sử dụng ngôn ngữ cơ thể, giọng điệu hay slide minh họa cũng quan trọng nhưng cấu trúc rõ ràng là nền tảng giúp người nghe định hình được luồng thông tin.

Câu hỏi yêu cầu nhận diện biện pháp tu từ. Phép đối (hoặc tiểu đối) là cách sắp xếp các từ, cụm từ, vế câu hoặc câu có ý nghĩa, cấu trúc ngữ pháp tương đồng hoặc đối lập nhau để tạo sự cân xứng, nhấn mạnh ý. Câu "Đêm khuya 'văng vẳng' trống canh dồn / Trơ 'cái hồng nhan' với nước non" có sự đối lập giữa âm thanh dồn dập của trống canh (thời gian trôi nhanh) và sự 'trơ' lại của con người (thời gian ngưng đọng, tâm trạng bẽ bàng), cùng với cấu trúc tương đồng ở hai vế. Các câu còn lại không sử dụng phép đối rõ nét.

Câu hỏi kiểm tra kiến thức về trào lưu văn học. Chủ nghĩa hiện thực xã hội chủ nghĩa (XHCN) là phương pháp sáng tác chính của văn học Việt Nam giai đoạn 1945-1975. Đặc điểm của nó là phản ánh hiện thực đời sống trong quá trình xây dựng xã hội mới và đấu tranh giải phóng dân tộc, với cảm hứng chủ đạo là tin tưởng vào tương lai tươi sáng của cách mạng và con người mới XHCN. Nó khác với chủ nghĩa hiện thực phê phán trước đó (thường tập trung vào bóc trần mặt trái xã hội).

Câu hỏi yêu cầu nhận diện đặc điểm của phong cách ngôn ngữ sinh hoạt. Đoạn văn sử dụng từ ngữ xưng hô thân mật ("Ê", "tớ"), câu nói ngắn gọn, tự nhiên, mang tính khẩu ngữ ("đi đâu đấy?", "phim hay lắm!"). Đây là những đặc trưng của ngôn ngữ sinh hoạt, dùng trong giao tiếp hàng ngày không trang trọng.

Câu hỏi yêu cầu phân tích đặc điểm nghệ thuật của tác phẩm. Chất lãng mạn trong "Tây Tiến" được tạo nên từ nhiều yếu tố, nhưng nổi bật là việc sử dụng hình ảnh thơ giàu chất tạo hình và nhạc điệu, khắc họa vẻ đẹp hùng vĩ, dữ dội của thiên nhiên Tây Bắc đồng thời lồng ghép vẻ đẹp hào hùng, bi tráng và tâm hồn lãng mạn của người lính (như hình ảnh "áo bào thay chiếu", "rải rác biên cương mồ viễn xứ" nhưng vẫn "chẳng tiếc đời xanh").

Câu hỏi kiểm tra kiến thức tiếng Việt về thành phần biệt lập. Thành phần phụ chú được dùng để bổ sung một số chi tiết cho nội dung chính của câu, thường đứng sau dấu gạch ngang, dấu ngoặc đơn hoặc giữa hai dấu phẩy. Câu "Ông ấy – người hàng xóm của tôi – là một người rất tốt bụng." có cụm từ "người hàng xóm của tôi" đứng giữa hai dấu gạch ngang, giải thích rõ hơn về "Ông ấy", là thành phần phụ chú.

Câu hỏi kiểm tra kỹ năng đọc hiểu kịch. Kịch là loại hình văn học đặc trưng bởi hành động và lời thoại. Để hiểu xung đột và tâm lý nhân vật trong kịch, người đọc cần chú ý đến lời thoại (đối thoại, độc thoại) và hành động của nhân vật, cũng như các chỉ dẫn sân khấu của tác giả. Các yếu tố này trực tiếp thể hiện mâu thuẫn, sự phát triển tâm lý và tính cách nhân vật.

Câu hỏi yêu cầu nhận diện thao tác lập luận. Đoạn văn đưa ra một nhận định ("Hút thuốc lá có hại..."), sau đó trình bày các lý do (khói thuốc chứa chất độc) và dẫn chứng (tên các chất độc, các bệnh gây ra) để chứng minh cho nhận định đó. Đây là đặc điểm của thao tác giải thích (làm rõ vấn đề) và chứng minh (dùng bằng chứng để khẳng định tính đúng đắn). Trong ngữ cảnh này, chứng minh là thao tác chủ đạo để thuyết phục người đọc về tác hại của thuốc lá.

Câu hỏi kiểm tra kiến thức về hình ảnh biểu tượng trong thơ. Hình ảnh biểu tượng là hình ảnh cụ thể mang ý nghĩa khái quát, trừu tượng hoặc gợi nhiều liên tưởng, cảm xúc. Nó không chỉ đơn thuần miêu tả sự vật mà còn hàm chứa tầng nghĩa sâu sắc, phụ thuộc vào bối cảnh văn hóa và sự cảm nhận của người đọc. Lựa chọn 1 mô tả chính xác đặc điểm này.

Câu hỏi kiểm tra kỹ năng phân tích văn xuôi. Miêu tả nội tâm là cách nhà văn đi sâu vào suy nghĩ, cảm xúc, tâm trạng, diễn biến tâm lý của nhân vật. Để phân tích hiệu quả, cần chú ý đến những dòng độc thoại nội tâm, những suy nghĩ miên man, những cảm xúc được bộc lộ qua hành động, cử chỉ, ánh mắt, và cả những giấc mơ (nếu có). Các yếu tố khác như ngoại hình hay hoàn cảnh gia đình quan trọng cho việc xây dựng nhân vật nói chung, nhưng không phải là trọng tâm khi phân tích *nội tâm*.

Câu hỏi kiểm tra kiến thức về nguyên tắc giao tiếp. Nguyên tắc phù hợp (hay còn gọi là lịch sự, thích hợp) yêu cầu người nói/viết lựa chọn từ ngữ, cách diễn đạt sao cho phù hợp với người nghe/đọc, chủ đề, mục đích và bối cảnh giao tiếp. Đây là yếu tố quan trọng để giao tiếp hiệu quả.

Câu hỏi kiểm tra kỹ năng đọc hiểu thơ trung đại. Thơ trung đại Việt Nam thường sử dụng hình ảnh ước lệ, tượng trưng vay mượn từ văn học cổ Trung Hoa (ví dụ: tùng, cúc, trúc, mai biểu tượng cho phẩm chất quân tử; trăng, hoa, tuyết, nguyệt... gợi vẻ đẹp thiên nhiên, tâm trạng). Để hiểu ý nghĩa các hình ảnh này, người đọc cần có kiến thức về hệ thống biểu tượng, điển tích, điển cố đã được quy ước trong văn hóa và văn học truyền thống.

Câu hỏi kiểm tra kiến thức tiếng Việt về cấu trúc câu. Câu này mắc lỗi thiếu chủ ngữ. Cụm từ "Qua tác phẩm 'Vợ nhặt'" là thành phần trạng ngữ chỉ phương tiện/cách thức, không phải chủ ngữ. Chủ ngữ bị khuyết, khiến câu không rõ ai/cái gì "đã cho thấy". Cần sửa lại là "Qua tác phẩm 'Vợ nhặt', nhà văn Kim Lân đã cho thấy..." hoặc "Tác phẩm 'Vợ nhặt' đã cho thấy...".

Câu hỏi kiểm tra kỹ năng viết bài nghị luận văn học. Bước đầu tiên và quan trọng nhất để viết bài nghị luận văn học hiệu quả là đọc kỹ và phân tích sâu sắc tác phẩm để hiểu đúng và đủ về nội dung, nghệ thuật, thông điệp của tác giả. Có hiểu tác phẩm mới có thể xây dựng luận điểm, tìm dẫn chứng và lập luận thuyết phục.

Câu hỏi yêu cầu phân tích ý nghĩa hình ảnh trong thơ. Hình ảnh "Bóng Bác cao lồng lộng" là một hình ảnh giàu sức gợi, mang tính biểu tượng. Nó không chỉ tả thực dáng vóc của Bác Hồ mà quan trọng hơn là thể hiện sự kính yêu, ngưỡng mộ của nhà thơ và nhân dân đối với tầm vóc vĩ đại, uy nghi, bao trùm của Bác - người lãnh tụ, người cha già dân tộc. Hình ảnh này làm tôn vinh vị trí và vai trò của Bác trong lòng mọi người.

Câu hỏi kiểm tra kiến thức về các yếu tố trong tác phẩm văn học. Văn xuôi chủ yếu là tự sự (kể chuyện), nhưng yếu tố trữ tình (bộc lộ cảm xúc, suy nghĩ của tác giả hoặc nhân vật) vẫn tồn tại và đóng vai trò quan trọng. Yếu tố trữ tình giúp làm sâu sắc thêm cảm xúc, tư tưởng, và tạo nên giọng điệu riêng cho tác phẩm, khiến câu chuyện không chỉ là kể lại sự việc mà còn thấm đẫm tình cảm, suy tư.

Câu hỏi yêu cầu nhận diện biện pháp tu từ. Đoạn văn đặt cạnh nhau hai hình ảnh trái ngược: "lúa chín vàng óng ả" đối lập với "gốc rạ cháy đen", "dòng sông hiền hòa" đối lập với "cuộn đỏ phù sa dữ dội". Sự đối lập này nhằm nhấn mạnh mức độ tàn phá, thay đổi tiêu cực của cảnh vật. Đây là biện pháp tương phản (đối lập).

Đoạn thơ sử dụng nhiều biện pháp như tả cảnh, động từ nhẹ ('gợn tí', 'đưa vèo'), nhưng từ láy 'lạnh lẽo' (từ láy tính từ) và 'tẻo teo' (từ láy tính từ) cùng với hình ảnh 'ao thu lạnh lẽo', 'thuyền câu bé tẻo teo' đặc tả sự nhỏ bé, cô đơn, gợi cảm giác tĩnh lặng, quạnh hiu. Biện pháp chính ở đây là sử dụng từ láy và hình ảnh cụ thể.

Từ 'vèo' là một từ tượng thanh, tượng hình, gợi tả chuyển động nhanh, đột ngột của chiếc lá vàng trước gió. Nó tạo điểm nhấn, phá vỡ sự tĩnh lặng của bức tranh thu, đồng thời làm tăng cảm giác về sự mong manh, trôi nổi của sự vật và cảm xúc.

Luận điểm là ý kiến, quan điểm chính mà người viết muốn chứng minh hoặc thuyết phục người đọc. Xác định được luận điểm chính là nắm được trọng tâm, thông điệp cốt lõi của văn bản, từ đó dễ dàng theo dõi lập luận và đánh giá tính thuyết phục.

Luận cứ là bằng chứng, lí lẽ được đưa ra để chứng minh cho luận điểm. Tính xác thực (đúng sự thật, có cơ sở) và tính liên quan (có liên quan trực tiếp đến luận điểm) là hai yếu tố cốt lõi quyết định sức thuyết phục của luận cứ.

Tác giả đưa ra quan điểm (luận điểm) 'đọc sách bồi dưỡng tâm hồn'. Lập luận được sử dụng là giải thích cơ chế: đọc sách giúp đồng cảm, hiểu đời/người, từ đó dẫn đến giàu lòng trắc ẩn và sống ý nghĩa. Đây là lập luận theo kiểu giải thích nguyên nhân - kết quả hoặc phân tích khía cạnh.

Ngôn ngữ cơ thể là một phần quan trọng của giao tiếp phi ngôn ngữ. Nó giúp người nói truyền tải cảm xúc, nhấn mạnh ý, tạo sự kết nối với người nghe, làm cho bài nói thêm sinh động và tăng tính thuyết phục.

Lập dàn ý chi tiết giúp người nói sắp xếp các ý tưởng, luận điểm, luận cứ theo một trình tự logic, đảm bảo sự mạch lạc, đầy đủ và không bị lạc đề trong quá trình thuyết trình.

Văn bản thông tin tổng hợp thường thu thập, lựa chọn và sắp xếp thông tin từ nhiều nguồn khác nhau về một chủ đề, nhằm cung cấp cái nhìn toàn diện, khách quan cho người đọc. Nó không chỉ đơn thuần là liệt kê mà còn có sự chọn lọc, phân loại, đôi khi có cả phân tích để làm rõ vấn đề.

Độ tin cậy của thông tin phụ thuộc vào nguồn gốc (tổ chức uy tín, nhà khoa học, báo cáo chính thống?), tính cập nhật (thông tin mới hay cũ?), và bằng chứng đi kèm (có số liệu, nghiên cứu, dẫn chứng cụ thể không?).

Câu này mắc lỗi thiếu chủ ngữ. Cụm 'Qua tác phẩm 'Vợ nhặt'' là một cụm giới từ, không thể làm chủ ngữ. Cần thêm chủ ngữ, ví dụ: 'Qua tác phẩm 'Vợ nhặt', tác giả đã cho thấy...' hoặc 'Tác phẩm 'Vợ nhặt' cho thấy...'.

Nếu bài thơ 'Sóng' là phần ôn tập, 'con sóng dưới lòng sâu' là hình ảnh ẩn dụ cho những rung động, khát khao, nỗi niềm thầm kín, sâu lắng trong tâm hồn người phụ nữ đang yêu, đối lập với 'con sóng trên mặt nước' biểu hiện ra bên ngoài.

Dự đoán là một kỹ năng đọc tích cực, giúp người đọc kích hoạt kiến thức nền, đặt câu hỏi và hình dung trước về nội dung sẽ đọc, từ đó tăng khả năng tập trung và hiểu sâu hơn.

Phản đề (hoặc ý kiến trái chiều) là quan điểm hoặc lập luận đối lập với luận điểm chính của bài viết. Việc đưa ra và bác bỏ phản đề (phản biện) là một cách lập luận hiệu quả để củng cố luận điểm của mình.

Qua các từ ngữ như 'đáng báo động', 'hệ lụy', 'nguy cơ', 'nghiêm túc', người viết thể hiện sự lo ngại, phê phán đối với việc sử dụng mạng xã hội tràn lan và nhấn mạnh sự cần thiết phải có biện pháp giải quyết.

Hoán dụ là gọi tên sự vật, hiện tượng, khái niệm bằng tên của một sự vật, hiện tượng, khái niệm khác có quan hệ gần gũi với nó (như bộ phận - toàn thể, vật chứa - vật bị chứa, dấu hiệu - sự vật, cái cụ thể - cái trừu tượng). Tác dụng là tăng sức gợi hình, gợi cảm, làm nổi bật đặc điểm của đối tượng.

'Áo chàm' là dấu hiệu của người dân Việt Bắc. Dùng 'áo chàm' để chỉ người dân Việt Bắc là hoán dụ (dấu hiệu - sự vật).

Câu chủ đề thường đứng ở đầu hoặc cuối đoạn văn, nêu khái quát nội dung chính, ý chính mà đoạn văn sẽ triển khai hoặc đã trình bày. Nó giúp người đọc định hướng được nội dung của đoạn.

Nếu bài thơ 'Đàn ghi ta của Lorca' là phần ôn tập, 'đàn ghi ta màu bạc' không chỉ là nhạc cụ mà còn là biểu tượng cho tiếng đàn, thơ ca, nghệ thuật của Lorca - một thứ nghệ thuật trong sáng, cao khiết, nhưng cũng mang màu sắc bi tráng của số phận người nghệ sĩ.

Tóm tắt hiệu quả đòi hỏi phải xác định được ý chính, các luận điểm/thông tin quan trọng và mối quan hệ giữa chúng, sau đó diễn đạt lại bằng lời văn của mình một cách ngắn gọn, súc tích, không thêm ý kiến cá nhân.

Dấu câu không chỉ phân tách các thành phần câu mà còn thể hiện ngữ điệu (dấu chấm hỏi, chấm than), tạm dừng (dấu phẩy), nhấn mạnh (dấu gạch ngang, dấu chấm lửng), giúp người đọc/nghe hiểu đúng ý nghĩa và cảm xúc mà người viết/nói muốn truyền tải.

Suy luận là khả năng kết nối thông tin có sẵn trong văn bản với kiến thức nền của bản thân để rút ra những điều không được nói ra trực tiếp, ví dụ như ý nghĩa ngầm, cảm xúc của nhân vật, mối quan hệ giữa các sự kiện.

Từ việc trời tối, vẫn ngồi lì, dán mắt vào điện thoại, ta có thể suy luận rằng người đó đang rất tập trung hoặc say mê vào nội dung trên điện thoại, có thể là chơi game, xem phim, hoặc mạng xã hội, đến mức quên thời gian và không gian xung quanh.

Độc thoại nội tâm là lời nói của nhân vật nói với chính mình, bộc lộ suy nghĩ, cảm xúc, giằng xé bên trong mà không muốn cho người khác biết. Nó giúp khán giả/người đọc hiểu rõ hơn về thế giới nội tâm phức tạp của nhân vật.

Khoảng trống là những phần không được nói rõ, được gợi mở hoặc bỏ lửng. Trong văn học, nó kích thích trí tưởng tượng, suy ngẫm của người đọc. Trong văn bản thông tin, nó có thể là những thông tin chưa được làm rõ, cần tìm hiểu thêm hoặc là cách tác giả để người đọc tự suy diễn.

Giải thích vấn đề (ví dụ: giải thích từ khóa, khái niệm) giúp người đọc hiểu rõ bản chất, phạm vi của vấn đề đang được bàn luận, tạo nền tảng chung để theo dõi các lập luận sau đó.

Chơi chữ là lợi dụng đặc sắc về âm, về nghĩa của từ ngữ để tạo sắc thái dí dỏm, hài hước, thâm thúy... Câu 'Bà già đi chợ Cầu Đông / Bói xem một quẻ lấy chồng lợi hay không' sử dụng cách nói lái hoặc đồng âm/gần âm để tạo sự hài hước.

Lời thoại là phương tiện chính để nhân vật bộc lộ tính cách, suy nghĩ, mối quan hệ và vai trò trong vở kịch. Phân tích cách nhân vật nói, nói gì, nói với ai, trong hoàn cảnh nào giúp hiểu sâu sắc về họ.

Các câu trong đoạn văn đều có cấu trúc lặp lại: Chủ ngữ ('Trẻ em') + Vị ngữ ('cần được yêu thương/chăm sóc/giáo dục đầy đủ'). Đây là cấu trúc lặp cú pháp (điệp cấu trúc).

Điệp cấu trúc tạo nhịp điệu cho câu văn, nhấn mạnh ý, và thể hiện cảm xúc mạnh mẽ (như sự khẳng định, liệt kê, nhấn mạnh tầm quan trọng).

Hoàn cảnh sáng tác (thời điểm, sự kiện lịch sử, tâm trạng tác giả...) là bối cảnh ra đời của tác phẩm. Hiểu rõ hoàn cảnh giúp người đọc lý giải được một phần cảm hứng, nội dung, ý nghĩa, và những ẩn ý của tác phẩm, từ đó hiểu bài thơ sâu sắc hơn.

Câu hỏi yêu cầu phân tích chi tiết trong đoạn thơ để nhận diện biểu hiện của sự cô đơn. Chi tiết "Một chiếc thuyền câu bé tẻo teo" giữa không gian "Ao thu lạnh lẽo nước trong veo" và cảnh vật chuyển động nhẹ nhàng ("Sóng biếc theo làn hơi gợn tí", "Lá vàng trước gió khẽ đưa vèo") tương phản mạnh mẽ, nhấn mạnh sự nhỏ bé, đơn độc của con người (người câu cá trên thuyền) giữa không gian rộng lớn, vắng lặng, qua đó gợi lên cảm giác cô đơn, lẻ loi.

Câu hỏi yêu cầu phân tích hiệu quả của biện pháp tu từ. Câu thơ sử dụng biện pháp so sánh ("Mặt trời" so sánh với "hòn lửa"). Sự so sánh này không chỉ gợi tả hình ảnh mặt trời lúc hoàng hôn đỏ rực, tròn trĩnh như hòn lửa đang lặn xuống biển, mà còn tạo cảm giác về vẻ đẹp rực rỡ, mạnh mẽ, đầy sức sống của thiên nhiên, khác với sự tĩnh lặng, buồn bã thường thấy trong thơ cổ.

Câu hỏi kiểm tra khả năng xác định phương thức biểu đạt chủ yếu. Đoạn văn tập trung vào việc miêu tả các hình ảnh, âm thanh, cảm giác về cảnh vật buổi sáng ở làng quê ("hàng cây xanh mướt", "ánh nắng ban mai", "tiếng chim hót", "khói bếp bay lên", "không khí se lạnh"). Đây là đặc trưng của phương thức miêu tả.

Câu hỏi yêu cầu phân tích vai trò của yếu tố bối cảnh. Bối cảnh lịch sử - xã hội là môi trường mà nhà văn sống và sáng tạo. Nó ảnh hưởng sâu sắc đến đề tài, chủ đề, tư tưởng, cảm xúc, thậm chí cả phong cách nghệ thuật của tác phẩm. Hiểu bối cảnh giúp người đọc lý giải được nhiều tầng ý nghĩa, thông điệp mà tác giả muốn gửi gắm, hiểu được nguyên nhân sâu xa của các sự kiện, số phận nhân vật, và đánh giá đúng giá trị của tác phẩm trong thời đại của nó.

Câu hỏi yêu cầu phân tích suy nghĩ của nhân vật. Câu văn là suy nghĩ nội tâm của người hoạ sĩ khi thấy phản ứng của anh thanh niên. Việc ông nghĩ đến "chưa kịp quét tước" và "tổ nhện vẫn còn đây" cho thấy ông có cái nhìn hóm hỉnh, bao dung và phần nào đoán được sự ngại ngùng, bối rối của anh thanh niên khi có khách đến thăm đột ngột, liên tưởng đến không gian sống có thể chưa thật gọn gàng.

Câu hỏi kiểm tra hiểu biết về vai trò của bằng chứng trong nghị luận. Việc trích dẫn trực tiếp từ tác phẩm là đưa ra bằng chứng cụ thể, xác thực để minh họa, chứng minh cho luận điểm mà người viết đang trình bày. Nó giúp tăng tính thuyết phục, cụ thể hóa nhận định và cho thấy sự am hiểu tác phẩm của người viết.

Câu hỏi yêu cầu phân tích hành động nhân vật để rút ra phẩm chất. Các hành động như "nghiến răng", "túm lấy cổ hắn", "ấn dúi ra cửa" khi đối diện với kẻ định trói chồng thể hiện sự căm phẫn, quyết liệt và sức phản kháng mạnh mẽ, sự liều lĩnh của chị Dậu để bảo vệ người thân và chống lại áp bức.

Câu hỏi kiểm tra khả năng giải thích ý nghĩa câu tục ngữ. Câu tục ngữ sử dụng hình ảnh "ăn quả" và "kẻ trồng cây" để nói về mối quan hệ giữa người hưởng thụ thành quả và người tạo ra nó. Ý nghĩa khuyên răn là khi được hưởng lợi từ công sức của người khác, chúng ta phải biết ơn, ghi nhớ công lao của họ.

Câu hỏi yêu cầu xác định cấu trúc đoạn văn. Đoạn văn bắt đầu bằng câu chủ đề nêu vấn đề chung ("Để giảm thiểu tình trạng ô nhiễm môi trường..."). Các câu tiếp theo triển khai ý bằng cách đưa ra các giải pháp cụ thể từ cấp độ cá nhân ("mỗi người dân cần nâng cao ý thức...") đến cấp độ nhà nước ("nhà nước cần có những chính sách..."). Cấu trúc này là cấu trúc diễn dịch (từ ý chung đến ý cụ thể).

Câu hỏi yêu cầu xác định lỗi sai về ngữ pháp. Câu văn mắc lỗi thiếu chủ ngữ. Cụm "Qua tác phẩm 'Vợ nhặt'" là trạng ngữ chỉ phương tiện/phạm vi, không thể làm chủ ngữ. Phần vị ngữ "cho thấy tình cảnh..." không có chủ thể thực hiện hành động "cho thấy". Có thể sửa bằng cách thêm chủ ngữ phù hợp (ví dụ: "Tác phẩm 'Vợ nhặt' cho thấy..." hoặc "Qua tác phẩm 'Vợ nhặt', ta thấy...").

Câu hỏi kiểm tra kiến thức về kỹ năng giao tiếp/thuyết trình. Để thu hút và giữ chân người nghe, ngoài nội dung, người nói cần chú ý đến cách trình bày. Giọng điệu phù hợp (lúc trầm, lúc bổng, nhấn nhá), tốc độ nói vừa phải (không quá nhanh, không quá chậm), kết hợp với ngôn ngữ cơ thể (ánh mắt, cử chỉ) sẽ tạo sự sinh động, truyền cảm và giữ được sự tập trung của người nghe.

Câu hỏi yêu cầu giải thích ý nghĩa biểu tượng. Trong đoạn thơ miêu tả người lính giản dị ("mũ nan, áo vải"), hình ảnh "một ngôi sao sáng / Nhỏ thôi đêm nay" đứng cạnh lời khen "Đẹp lắm anh ơi!" không chỉ miêu tả ngôi sao trên mũ người lính mà còn là biểu tượng cho lý tưởng cao đẹp, niềm tin vào cách mạng, vào tương lai tươi sáng mà người lính đang chiến đấu vì nó. Ngôi sao nhỏ nhưng tỏa sáng trong đêm tối, gợi liên tưởng đến phẩm chất, lý tưởng của người lính trong hoàn cảnh khó khăn.

Câu hỏi kiểm tra hiểu biết về cấu trúc bài nghị luận. Sắp xếp luận điểm một cách logic, khoa học giúp bài viết mạch lạc, rõ ràng, các ý liên kết chặt chẽ với nhau. Điều này giúp người đọc dễ dàng theo dõi, nắm bắt được lập luận của người viết, từ đó tăng tính thuyết phục và hiệu quả truyền đạt.

Câu hỏi yêu cầu nhận diện biện pháp tu từ lặp lại và phân tích khát vọng. Cấu trúc "Tôi muốn..." được lặp lại ở đầu mỗi cặp câu. Đây là biện pháp điệp ngữ (điệp cấu trúc). Nội dung các hành động "tắt nắng", "buộc gió" thể hiện ước muốn phi lý, đi ngược lại quy luật tự nhiên, nhằm giữ lại những gì đẹp đẽ nhất của cuộc sống (màu sắc, hương thơm). Điều này thể hiện khát vọng mãnh liệt, muốn níu giữ cái đẹp, sự sống, chống lại sự trôi chảy của thời gian và sự phai tàn.

Câu hỏi kiểm tra kiến thức về hiệu quả sử dụng ngôn ngữ. Sử dụng từ ngữ chính xác giúp người nghe/đọc hiểu đúng ý mà người nói/viết muốn truyền đạt. Phù hợp với ngữ cảnh (đối tượng, mục đích, hoàn cảnh giao tiếp) giúp lời nói/văn bản hiệu quả hơn, tránh gây hiểu lầm, khó chịu, đồng thời thể hiện sự tôn trọng và năng lực ngôn ngữ của người sử dụng.

Câu hỏi yêu cầu phân tích các giác quan được sử dụng trong miêu tả. Đoạn văn miêu tả vẻ đẹp dòng sông qua: thị giác ("dải lụa vàng", "uốn lượn mềm mại"), khứu giác ("mùi lúa chín thơm nồng"), xúc giác ("hơi nước mát rượi", "không khí se lạnh" - nếu có trong văn bản gốc, ở đây là "mát rượi"), và thính giác ("Tiếng côn trùng rả rích", "tiếng cá quẫy nước", "tiếng hát"). Như vậy, đoạn văn kết hợp miêu tả hình ảnh (thị giác), âm thanh (thính giác), và mùi hương/cảm giác (khứu giác/xúc giác).

Câu hỏi kiểm tra cấu trúc và nội dung bài nghị luận xã hội. Một bài nghị luận xã hội sâu sắc không chỉ dừng lại ở việc mô tả hiện tượng và hậu quả. Để tăng tính thuyết phục và chiều sâu, cần phải phân tích nguyên nhân dẫn đến hiện tượng đó (từ nhiều khía cạnh: gia đình, nhà trường, xã hội, tâm lý cá nhân) và đề xuất các giải pháp khả thi để khắc phục.

Câu hỏi yêu cầu phân tích cách miêu tả nhân vật. Đoạn văn miêu tả Thị Nở tập trung vào ngoại hình và tính cách một cách trực diện, trần trụi, sử dụng các từ ngữ mạnh, thậm chí là thô ráp ("xấu ma chê quỷ hờn", "rỗ chằng rỗ chịt", "mũi cà chua chín nẫu", "dở hơi"). Đây là cách miêu tả mang tính hiện thực, phơi bày sự xấu xí, dị dạng của nhân vật một cách không né tránh.

Câu hỏi kiểm tra kiến thức về cấu trúc đoạn văn. Trong các dạng đoạn văn nghị luận phổ biến (diễn dịch, quy nạp, tổng-phân-hợp), câu chủ đề thường nằm ở đầu (diễn dịch), cuối (quy nạp), hoặc cả đầu và cuối (tổng-phân-hợp). Tuy nhiên, vị trí phổ biến nhất và thường được dạy đầu tiên là ở đầu đoạn văn (cấu trúc diễn dịch), giới thiệu ngay ý chính của đoạn.

Câu hỏi yêu cầu giải thích ý nghĩa biểu tượng và ước nguyện. "Con chim hót", "cành hoa", "nốt trầm xao xuyến" là những hình ảnh đẹp đẽ, nhỏ bé nhưng có ích, góp phần làm đẹp cho cuộc đời (tiếng hót, sắc hương, nốt nhạc). Việc nhân vật trữ tình muốn "làm" và "nhập vào" những hình ảnh này thể hiện ước nguyện được cống hiến những gì đẹp đẽ, dù nhỏ bé, cho cuộc đời chung, hòa mình vào cuộc sống một cách ý nghĩa.

Câu hỏi kiểm tra kiến thức về hiệu quả sử dụng câu. Câu ghép kết hợp hai hoặc nhiều cụm chủ-vị có quan hệ ý nghĩa với nhau. Việc sử dụng câu ghép giúp diễn đạt các mối quan hệ phức tạp giữa các ý (nhân quả, đối lập, bổ sung, liệt kê...), làm cho câu văn, đoạn văn trở nên chặt chẽ, liền mạch và thể hiện rõ hơn sự liên kết giữa các sự vật, hiện tượng, ý nghĩ.

Câu hỏi yêu cầu phân tích ý nghĩa biểu tượng của một chi tiết. Chiếc lược ngà là kỷ vật mà ông Sáu dồn hết tình yêu thương, mong nhớ dành cho con gái (bé Thu) để làm. Khi không được con nhận, ông vẫn giữ gìn và hoàn thành nó trong hoàn cảnh chiến tranh khắc nghiệt. Chiếc lược trở thành biểu tượng sâu sắc cho tình phụ tử thiêng liêng, mãnh liệt, là cầu nối tinh thần giữa hai cha con, và cũng là minh chứng cho sự tàn khốc của chiến tranh đã gây ra những chia ly, đau khổ.

Câu hỏi yêu cầu xác định thao tác lập luận. Đoạn văn trình bày về thực trạng đời sống người nông dân trước Cách mạng tháng Tám, nêu bật các vấn đề như bị bóc lột và nạn đói. Đây là việc trình bày, làm rõ một vấn đề, một hiện trạng cụ thể, tức là sử dụng thao tác giải thích (làm rõ vấn đề) và trình bày (diễn đạt lại vấn đề). Trong các lựa chọn, 'Giải thích' là phù hợp nhất để mô tả việc làm rõ nguyên nhân, hậu quả của sự cực khổ.

Câu hỏi kiểm tra hiểu biết về hiệu quả tu từ. Câu hỏi tu từ là câu hỏi không nhằm mục đích tìm kiếm câu trả lời mà để bộc lộ cảm xúc, suy nghĩ hoặc để nhấn mạnh, gợi suy nghĩ cho người nghe/đọc. Trong bài phát biểu, nó giúp tạo điểm nhấn, thu hút sự chú ý, kích thích người nghe suy ngẫm về vấn đề được đặt ra, làm cho bài nói thêm sinh động và có sức gợi.

Câu hỏi yêu cầu nhận diện và phân tích hình ảnh so sánh. Đoạn thơ so sánh con người Việt Nam ("người con gái, con trai") với "hoa hồng" (vẻ đẹp) và "sắt thép" (sự kiên cường, mạnh mẽ). Đồng thời, con đường hành quân được so sánh với "suối chảy, thác reo" (gợi sự hùng tráng, mạnh mẽ, không ngừng tiến bước).

Câu hỏi kiểm tra kiến thức về đặc điểm thể loại. Văn bản thông tin (ví dụ: báo cáo, tin tức, hướng dẫn...) có mục đích chính là cung cấp thông tin một cách khách quan, chính xác. Do đó, ngôn ngữ của nó thường mang tính khách quan, rõ ràng, mạch lạc, sử dụng từ ngữ chính xác và ít sử dụng các yếu tố biểu cảm, hình ảnh mang tính cá nhân, chủ quan.

Câu hỏi kiểm tra xác định ngôi kể. Đoạn văn sử dụng các đại từ nhân xưng "tôi" để kể về trải nghiệm và suy nghĩ của người nói/người viết. Đây là đặc điểm của ngôi kể thứ nhất.

Câu hỏi yêu cầu phân tích ý nghĩa của yếu tố hình thức. Thể thơ là một yếu tố hình thức quan trọng, quy định về số câu, số chữ, vần, nhịp điệu... của bài thơ. Mỗi thể thơ có những đặc trưng riêng, tạo nên nhạc điệu và góp phần biểu đạt nội dung, cảm xúc. Hiểu về thể thơ giúp nhận diện cấu trúc, nhịp điệu, vần luật, từ đó cảm nhận sâu sắc hơn vẻ đẹp nghệ thuật và nội dung mà nhà thơ muốn thể hiện.

Câu hỏi yêu cầu phân tích tác dụng của biện pháp tu từ. Câu văn liệt kê các loại hoa khác nhau với màu sắc và đặc điểm riêng. Biện pháp liệt kê này giúp làm nổi bật sự phong phú, đa dạng về chủng loại và màu sắc của các loài hoa trong khu vườn, tạo ấn tượng về một khu vườn đầy sức sống và rực rỡ.

Câu hỏi kiểm tra kỹ năng làm việc nhóm và thảo luận. Trong thảo luận, thái độ tích cực là lắng nghe ý kiến của người khác một cách cẩn thận, tôn trọng sự khác biệt, sẵn sàng chia sẻ quan điểm của mình dựa trên cơ sở lập luận và bằng chứng, và cùng nhau tìm ra điểm chung hoặc giải pháp tốt nhất, thay vì chỉ bảo vệ ý kiến cá nhân một cách cố chấp hoặc bác bỏ ý kiến người khác mà không lắng nghe.

Câu hỏi yêu cầu phân tích biện pháp tu từ (so sánh) được sử dụng để làm nổi bật tâm trạng trống trải, cô đơn của nhân vật bằng cách so sánh lòng với 'căn nhà bỏ hoang'.

Dấu ngoặc kép trong trường hợp này dùng để đánh dấu lời nói trực tiếp của nhân vật.

Không gian nghệ thuật là một yếu tố quan trọng giúp người đọc hình dung bối cảnh, tâm trạng và ý đồ nghệ thuật của nhà thơ, từ đó hiểu sâu sắc hơn nội dung và ý nghĩa của bài thơ.

Các hình ảnh 'lái gió', 'buồm trăng', 'lướt giữa mây cao với biển bằng' thể hiện sự hòa hợp, làm chủ thiên nhiên của con người, đồng thời gợi lên vẻ đẹp lãng mạn, kỳ vĩ của cảnh lao động trên biển đêm.

Để làm rõ luận điểm 'con dao hai lưỡi', cần trình bày cả hai mặt: lợi ích (kết nối, học hỏi) và tác hại (nghiện, thông tin sai lệch) của mạng xã hội, có dẫn chứng cụ thể cho mỗi khía cạnh.

Cụm từ 'Quá trình này' ở câu sau lặp lại ý 'Học tập là quá trình' ở câu trước, sử dụng từ ngữ thay thế ('quá trình này' thay cho 'học tập') để tạo sự liên kết.

Hiểu rõ mục đích giúp người đọc tiếp nhận thông tin một cách chủ động, phân tích cách người viết trình bày (chọn lọc dữ kiện, sử dụng ngôn ngữ) và đánh giá tính khách quan, độ tin cậy của văn bản.

Người kể xưng 'tôi' và trực tiếp tham gia vào câu chuyện, kể lại những gì mình thấy, nghe, suy nghĩ và cảm nhận. Đây là đặc điểm của góc nhìn ngôi thứ nhất.

Từ láy 'chầm chậm' gợi tả bước đi khoan thai, từ láy 'man mác' gợi tả cảm xúc buồn lan tỏa nhẹ nhàng. Cả hai từ láy đều góp phần diễn tả tinh tế động tác và tâm trạng của nhân vật trữ tình.

Kết bài cần tổng kết lại các luận điểm chính đã trình bày ở thân bài, khẳng định lại giá trị hoặc ý nghĩa của tác phẩm, và có thể mở rộng suy nghĩ hoặc đưa ra nhận định cá nhân sâu sắc.

'Những cành khẳng khiu vươn lên trời như những ngón tay gầy guộc' - việc so sánh cành cây với 'ngón tay gầy guộc' (một bộ phận cơ thể người) là biểu hiện của biện pháp nhân hóa kết hợp so sánh, gán cho vật (cành cây) đặc điểm của người.

Dẫn chứng (ví dụ, số liệu, câu nói, sự kiện) được sử dụng để minh họa, làm rõ, và tăng tính xác thực, thuyết phục cho các luận điểm được đưa ra.

Câu B sai vì 'nhưng' dùng để nối các ý đối lập, trong khi 'trên nên' là chỉ nguyên nhân - kết quả. Đúng phải là 'Vì trời mưa to nên đường ngập' hoặc 'Trời mưa to, nhưng anh ấy vẫn đi làm'.

Lắng nghe chủ động bao gồm việc tập trung, phân tích nội dung, đặt câu hỏi làm rõ, và kết nối thông tin, giúp người nghe hiểu sâu sắc và đánh giá được bài thuyết trình.

Phân tích cấu trúc lập luận là nhận diện luận đề (vấn đề cần bàn), luận điểm (các ý chính), và luận cứ (lý lẽ, dẫn chứng) được sắp xếp như thế nào để làm sáng tỏ luận đề.

Từ láy 'điệp điệp' gợi tả sự lặp đi lặp lại, kéo dài không dứt của sóng, gợi buồn. Từ láy 'song song' gợi tả sự trôi chảy đều đều, vô định của con thuyền trên dòng nước. Cả hai từ đều nhấn mạnh vẻ mênh mông, buồn vắng và sự chảy trôi của cảnh vật trên sông.

Tóm tắt là việc trình bày lại nội dung chính của văn bản một cách ngắn gọn, súc tích nhưng vẫn đảm bảo đầy đủ các ý cốt lõi, không bỏ sót thông tin quan trọng và không thêm ý kiến cá nhân.

Hình ảnh vầng trăng trong thơ Hàn Mặc Tử thường mang nhiều lớp nghĩa, vừa là vẻ đẹp thực của thiên nhiên, vừa là biểu tượng của sự cô đơn, u ẩn, và cả khát vọng thoát ly thực tại hướng tới cõi mộng, cõi siêu thoát.

Câu B mắc lỗi logic. Việc 'nỗ lực không ngừng' thường dẫn đến 'thành công', không phải là 'thất bại'. Mối quan hệ nhân quả/điều kiện-kết quả bị đảo ngược hoặc sai.