Đề Trắc nghiệm Sinh 10 Kết nối tri thức Bài 2: Phương pháp nghiên cứu và học tập môn sinh học

Câu 1: Khi nghiên cứu tập tính săn mồi của một loài chim trong môi trường tự nhiên mà không làm ảnh hưởng đến chúng, phương pháp nghiên cứu sinh học nào là phù hợp nhất?

• A. Quan sát
• B. Thực nghiệm khoa học
• C. Làm việc trong phòng thí nghiệm
• D. Nuôi cấy sinh vật

Câu 2: Một nhà khoa học muốn kiểm tra giả thuyết rằng "Ánh sáng xanh thúc đẩy sự nảy mầm của hạt đậu". Để kiểm chứng giả thuyết này một cách khoa học, bước tiếp theo sau khi hình thành giả thuyết sẽ là gì?

• A. Rút ra kết luận
• B. Phân tích kết quả nghiên cứu
• C. Thiết kế và tiến hành thí nghiệm kiểm chứng
• D. Quan sát và thu thập dữ liệu

Câu 3: Trong thí nghiệm kiểm tra ảnh hưởng của ánh sáng xanh lên sự nảy mầm của hạt đậu (như ở Câu 2), nhóm hạt đậu được chiếu sáng xanh là nhóm gì?

• A. Nhóm đối chứng
• B. Nhóm thí nghiệm
• C. Nhóm kiểm soát
• D. Nhóm ngẫu nhiên

Câu 4: Để đảm bảo an toàn tuyệt đối khi làm việc với hóa chất dễ bay hơi, độc hại trong phòng thí nghiệm, biện pháp nào sau đây là quan trọng nhất?

• A. Đeo găng tay cao su
• B. Đeo kính bảo vệ mắt
• C. Làm việc trong tủ hút khí độc hoặc nơi thoáng khí
• D. Mặc áo choàng thí nghiệm

Câu 5: Khi sử dụng kính hiển vi quang học để quan sát tế bào thực vật, vật kính 10x và thị kính 10x sẽ cho độ phóng đại tổng cộng là bao nhiêu?

• A. 10x
• B. 20x
• C. 50x
• D. 100x

Câu 6: Điểm khác biệt cơ bản giữa kính hiển vi quang học và kính hiển vi điện tử là gì?

• A. Nguồn chiếu sáng (ánh sáng vs chùm electron)
• B. Độ phóng đại tối đa
• C. Khả năng quan sát mẫu sống
• D. Kích thước của thiết bị

Câu 7: Để quan sát chi tiết cấu trúc siêu hiển vi của bào quan trong tế bào, loại kính hiển vi nào là lựa chọn tối ưu?

• A. Kính lúp
• B. Kính hiển vi quang học
• C. Kính hiển vi điện tử
• D. Kính thiên văn

Câu 8: Một nhà sinh học quan sát thấy các cây trồng ở khu vực A phát triển tốt hơn rõ rệt so với khu vực B. Ông đặt câu hỏi: "Có phải chất lượng đất ở khu vực A tốt hơn khu vực B không?". Đây là bước nào trong tiến trình nghiên cứu khoa học?

• A. Hình thành giả thuyết
• B. Đặt câu hỏi nghiên cứu
• C. Quan sát và thu thập dữ liệu
• D. Rút ra kết luận

Câu 9: Phát biểu nào sau đây là một giả thuyết khoa học có thể kiểm chứng được?

• A. Nhiệt độ cao hơn làm tăng tốc độ phản ứng enzyme.
• B. Sự sống tồn tại ở hành tinh khác.
• C. Tế bào là đơn vị cơ bản của sự sống.
• D. Sinh học là môn học thú vị nhất.

Câu 10: Khi làm tiêu bản hiển vi từ mẫu vật tươi (ví dụ: tế bào biểu bì vảy hành), việc nhỏ một giọt nước hoặc dung dịch sinh lí lên tiêu bản có mục đích gì?

• A. Nhuộm màu cho mẫu vật
• B. Giữ cho mẫu vật không bị khô và dễ quan sát
• C. Cố định mẫu vật
• D. Giết chết tế bào

Câu 11: Trong một thí nghiệm, nhà khoa học muốn kiểm tra ảnh hưởng của loại phân bón X đến chiều cao cây. Ông chia cây thành hai nhóm: nhóm A được bón phân X, nhóm B không bón phân X. Các điều kiện khác (ánh sáng, nước, loại đất) đều giống nhau. Biến độc lập trong thí nghiệm này là gì?

• A. Loại phân bón (có bón phân X hay không)
• B. Chiều cao cây
• C. Ánh sáng
• D. Loại đất

Câu 12: Vẫn trong thí nghiệm ở Câu 11, biến phụ thuộc là gì?

• A. Loại phân bón (có bón phân X hay không)
• B. Chiều cao cây
• C. Lượng nước tưới
• D. Số lượng cây trong mỗi nhóm

Câu 13: Một học sinh tiến hành thí nghiệm nuôi cấy vi khuẩn. Sau khi cấy mẫu vào đĩa petri chứa môi trường dinh dưỡng, học sinh đó cần làm gì tiếp theo để đảm bảo vi khuẩn phát triển và tránh nhiễm khuẩn từ môi trường ngoài?

• A. Để đĩa petri mở nắp ở nhiệt độ phòng
• B. Đun nóng đĩa petri
• C. Đậy nắp đĩa petri và ủ ở nhiệt độ thích hợp
• D. Phơi đĩa petri dưới ánh sáng mặt trời

Câu 14: Tại sao việc ghi chép nhật ký thí nghiệm đầy đủ và chính xác lại quan trọng trong nghiên cứu khoa học?

• A. Chỉ để báo cáo cho giáo viên
• B. Giúp thí nghiệm thành công ngay lần đầu
• C. Làm cho kết quả đẹp hơn
• D. Theo dõi quá trình, kết quả, và cho phép lặp lại hoặc kiểm tra lại

Câu 15: Để quan sát hình thái bên ngoài của một con côn trùng nhỏ, dụng cụ nào sau đây là phù hợp nhất?

• A. Kính lúp
• B. Kính hiển vi quang học
• C. Kính hiển vi điện tử
• D. Ống nhòm

Câu 16: Khi kết thúc buổi thực hành trong phòng thí nghiệm sinh học, việc đầu tiên học sinh cần làm để đảm bảo an toàn là gì?

• A. Rời khỏi phòng thí nghiệm ngay lập tức
• B. Dọn dẹp và vệ sinh khu vực làm việc
• C. Ăn uống trong phòng thí nghiệm
• D. Cất dụng cụ vào túi cá nhân

Câu 17: Một nhà nghiên cứu phát hiện một loại vi khuẩn mới trong suối nước nóng. Anh ta muốn xác định trình tự DNA của vi khuẩn này. Phương pháp nghiên cứu nào sẽ được sử dụng chủ yếu?

• A. Quan sát trực tiếp tại suối nước nóng
• B. Thực nghiệm ngoài trời
• C. Quan sát bằng kính lúp
• D. Làm việc trong phòng thí nghiệm với các thiết bị chuyên dụng

Câu 18: Giả sử một thí nghiệm cho thấy kết quả không như giả thuyết ban đầu. Nhà khoa học nên làm gì tiếp theo trong tiến trình nghiên cứu?

• A. Phân tích kết quả, xem xét lại giả thuyết hoặc đặt giả thuyết mới.
• B. Thay đổi dữ liệu để phù hợp với giả thuyết.
• C. Bỏ qua kết quả và kết luận theo ý muốn.
• D. Chỉ công bố kết quả khi nó ủng hộ giả thuyết.

Câu 19: Đâu là ví dụ về dữ liệu định tính (qualitative data) trong sinh học?

• A. Chiều cao của cây (cm)
• B. Nhiệt độ của dung dịch (°C)
• C. Màu sắc của cánh hoa (đỏ, vàng, trắng)
• D. Số lượng cá thể trong quần thể

Câu 20: Đâu là ví dụ về dữ liệu định lượng (quantitative data) trong sinh học?

• A. Sự có mặt hay vắng mặt của loài cây
• B. Mức độ hoạt động của động vật (ít/nhiều)
• C. Hình dạng của tế bào
• D. Giá trị pH của mẫu đất

Câu 21: Để nghiên cứu ảnh hưởng của nồng độ muối khác nhau lên sự sống sót của tôm giống, một nhà khoa học đã chuẩn bị 5 bể nuôi với các nồng độ muối khác nhau và một bể không chứa muối làm đối chứng. Số lượng tôm giống ban đầu ở mỗi bể là như nhau. Các yếu tố như nhiệt độ, ánh sáng, lượng thức ăn được giữ cố định. Việc giữ cố định các yếu tố này nhằm mục đích gì?

• A. Đảm bảo rằng chỉ có nồng độ muối ảnh hưởng đến sự sống sót của tôm
• B. Làm cho thí nghiệm phức tạp hơn
• C. Tiết kiệm thời gian nghiên cứu
• D. Làm tăng sự sống sót của tôm

Câu 22: Khi quan sát mẫu vật dưới kính hiển vi quang học, nếu ảnh bị mờ, bước điều chỉnh nào sau đây nên được ưu tiên thực hiện trước?

• A. Thay vật kính có độ phóng đại lớn hơn
• B. Điều chỉnh núm chỉnh tinh
• C. Di chuyển mẫu vật
• D. Tăng độ sáng của đèn

Câu 23: Phương pháp học tập sinh học nào giúp học sinh rèn luyện kỹ năng phân tích, tổng hợp thông tin và làm việc nhóm?

• A. Chỉ đọc sách giáo khoa
• B. Nghe giảng thụ động
• C. Chỉ ghi nhớ kiến thức
• D. Thảo luận nhóm và giải quyết vấn đề

Câu 24: Một nhà sinh học sử dụng kính hiển vi điện tử quét (SEM) để nghiên cứu bề mặt của phấn hoa. Loại kính hiển vi này cung cấp thông tin chủ yếu về đặc điểm nào của mẫu vật?

• A. Cấu trúc bên trong tế bào
• B. Cấu trúc bề mặt và hình dạng 3D
• C. Màu sắc tự nhiên của mẫu vật
• D. Quá trình sống của tế bào

Câu 25: Khi làm việc trong phòng thí nghiệm, việc mang giày kín mũi thay vì dép quai hậu có mục đích gì?

• A. Bảo vệ chân khỏi hóa chất và vật sắc nhọn
• B. Giúp đi lại nhanh hơn
• C. Tránh làm bẩn sàn phòng thí nghiệm
• D. Làm đẹp trang phục

Câu 26: Một nhóm học sinh muốn nghiên cứu sự đa dạng thực vật trong một khu rừng. Phương pháp thu thập dữ liệu nào sau đây là phù hợp và hiệu quả nhất?

• A. Chỉ tìm kiếm thông tin trên internet
• B. Nuôi cấy thực vật trong phòng thí nghiệm
• C. Quan sát trực tiếp và ghi chép tại hiện trường
• D. Thực hiện thí nghiệm hóa học trên mẫu đất

Câu 27: Trong các bước của tiến trình nghiên cứu khoa học, bước "Phân tích kết quả nghiên cứu và xử lí dữ liệu" có vai trò gì?

• A. Chỉ để vẽ biểu đồ cho đẹp
• B. Thay đổi dữ liệu cho phù hợp với mong muốn
• C. Bỏ qua các dữ liệu không mong muốn
• D. Tổng hợp, diễn giải dữ liệu để kiểm chứng giả thuyết và rút ra ý nghĩa

Câu 28: Việc sử dụng các mô hình 3D về cấu trúc DNA hoặc tế bào trong học tập sinh học mang lại lợi ích chủ yếu gì?

• A. Thay thế hoàn toàn việc đọc sách
• B. Giúp trực quan hóa và dễ hình dung các cấu trúc phức tạp
• C. Chỉ mang tính giải trí
• D. Cung cấp thông tin chi tiết hơn kính hiển vi

Câu 29: Một nhà khoa học đang nghiên cứu tác động của một loại thuốc mới lên sự phát triển của tế bào ung thư. Ông nuôi cấy tế bào ung thư trong các đĩa petri và thêm thuốc với nồng độ khác nhau vào các đĩa. Ông cũng có một nhóm đĩa không thêm thuốc. Nhóm đĩa không thêm thuốc đóng vai trò gì trong thí nghiệm này?

• A. Nhóm đối chứng
• B. Nhóm thí nghiệm
• C. Nhóm kiểm soát biến độc lập
• D. Nhóm ngẫu nhiên

Câu 30: Giả sử bạn quan sát thấy một loài cây chỉ mọc ở những vùng đất có độ pH thấp. Bạn đưa ra giả thuyết rằng "Loài cây này ưu tiên phát triển ở môi trường đất chua (pH thấp)". Để kiểm chứng giả thuyết này, bạn nên thiết kế thí nghiệm như thế nào?

• A. Chỉ quan sát thêm các cây cùng loại ở các vùng khác.
• B. Trồng cây trong một loại đất duy nhất và đo pH.
• C. Trồng cây trong các loại đất có độ pH khác nhau (cao, trung bình, thấp) và so sánh sự phát triển.
• D. Đưa cây từ vùng pH thấp sang vùng pH cao và xem cây có chết không.

Câu 1: Một nhà khoa học quan sát thấy cây đậu trồng trong chậu đặt ở cửa sổ hướng Nam phát triển tốt hơn hẳn so với cây đậu tương tự đặt ở cửa sổ hướng Bắc. Bước tiếp theo trong tiến trình nghiên cứu khoa học mà nhà khoa học này nên thực hiện là gì?

• A. Rút ra kết luận rằng ánh sáng mặt trời ảnh hưởng đến sự phát triển của cây đậu.
• B. Thiết kế thí nghiệm kiểm tra ảnh hưởng của nhiệt độ.
• C. Đặt câu hỏi nghiên cứu về yếu tố có thể gây ra sự khác biệt này.
• D. Thu thập thêm dữ liệu bằng cách đo chiều cao của cây.

Câu 2: Giả sử nhà khoa học ở Câu 1 đặt câu hỏi:

• A. Cây đậu cần nước để sinh trưởng.
• B. Cây đậu phát triển tốt hơn ở nhiệt độ cao.
• C. Cửa sổ hướng Nam nhận được nhiều gió hơn cửa sổ hướng Bắc.
• D. Cường độ ánh sáng mặt trời ảnh hưởng trực tiếp đến tốc độ sinh trưởng của cây đậu.

Câu 3: Để kiểm chứng giả thuyết ở Câu 2, nhà khoa học thiết kế thí nghiệm với hai nhóm cây đậu: Nhóm A đặt dưới ánh sáng mạnh, Nhóm B đặt dưới ánh sáng yếu. Các yếu tố khác (loại đất, lượng nước tưới, nhiệt độ phòng) được giữ giống nhau. Trong thí nghiệm này, yếu tố nào là biến độc lập?

• A. Chiều cao cây đậu.
• B. Cường độ ánh sáng.
• C. Lượng nước tưới.
• D. Loại đất.

Câu 4: Vẫn trong thí nghiệm ở Câu 3, yếu tố nào là biến phụ thuộc?

• A. Tốc độ sinh trưởng (chiều cao) của cây đậu.
• B. Cường độ ánh sáng.
• C. Số lượng cây trong mỗi nhóm.
• D. Nhiệt độ phòng.

Câu 5: Nhóm cây B (đặt dưới ánh sáng yếu) trong thí nghiệm ở Câu 3 đóng vai trò gì?

• A. Nhóm đối chứng.
• B. Nhóm thực nghiệm.
• C. Biến độc lập.
• D. Biến phụ thuộc.

Câu 6: Phương pháp nghiên cứu sinh học nào thường liên quan đến việc tạo ra các mô hình toán học hoặc máy tính để mô phỏng các quá trình sinh học phức tạp?

• A. Quan sát.
• B. Thực nghiệm khoa học.
• C. Nuôi cấy.
• D. Mô hình hóa.

Câu 7: Một nhà sinh vật học muốn nghiên cứu cấu trúc siêu hiển vi của một bào quan trong tế bào. Phương pháp/kỹ thuật nào sau đây là phù hợp nhất để thực hiện điều này?

• A. Sử dụng kính hiển vi quang học.
• B. Sử dụng kính hiển vi điện tử.
• C. Nuôi cấy tế bào.
• D. Quan sát bằng mắt thường.

Câu 8: Khi làm việc trong phòng thí nghiệm sinh học, việc tuân thủ quy tắc an toàn là cực kỳ quan trọng. Hành động nào sau đây KHÔNG đảm bảo an toàn?

• A. Đeo kính bảo hộ khi làm việc với hóa chất.
• B. Không ăn uống trong phòng thí nghiệm.
• C. Để hóa chất dễ bay hơi ở nơi không thoáng khí để tránh lãng phí.
• D. Rửa tay sạch sẽ sau khi kết thúc buổi thí nghiệm.

Câu 9: Một học sinh muốn quan sát quá trình nguyên phân của tế bào rễ hành. Kỹ thuật làm tiêu bản nào sau đây là cần thiết cho mục đích này?

• A. Làm tiêu bản hiển vi cố định, nhuộm màu.
• B. Làm tiêu bản hiển vi tạm thời không nhuộm màu.
• C. Làm tiêu bản hiển vi quét (SEM).
• D. Làm tiêu bản hiển vi truyền qua (TEM).

Câu 10: Phương pháp nuôi cấy mô thực vật thường được ứng dụng để:

• A. Quan sát cấu trúc tế bào dưới kính hiển vi.
• B. Phân tích trình tự DNA.
• C. Tìm hiểu mối quan hệ giữa các loài.
• D. Nhân nhanh các giống cây quý hiếm với số lượng lớn.

Câu 11: Tin sinh học là lĩnh vực nghiên cứu kết hợp giữa sinh học và công nghệ thông tin. Ứng dụng nào sau đây là một ví dụ điển hình của tin sinh học?

• A. Phân lập vi khuẩn từ mẫu đất.
• B. Quan sát sự di chuyển của động vật trong môi trường tự nhiên.
• C. Phân tích và so sánh hàng nghìn trình tự gene để tìm ra gene gây bệnh.
• D. Nuôi cấy tế bào gốc trong phòng thí nghiệm.

Câu 12: Khi tiến hành thí nghiệm, việc lặp lại thí nghiệm nhiều lần và thu thập kết quả từ nhiều mẫu vật có ý nghĩa gì trong nghiên cứu khoa học?

• A. Để làm cho kết quả trông phức tạp hơn.
• B. Để tăng độ tin cậy và tính khách quan của kết quả nghiên cứu.
• C. Để sử dụng hết hóa chất và vật liệu.
• D. Để kéo dài thời gian nghiên cứu.

Câu 13: Trong quá trình thực nghiệm khoa học, bước nào sau đây đòi hỏi khả năng suy luận logic và tổng hợp thông tin để đưa ra lời giải thích tạm thời cho hiện tượng quan sát được?

• A. Hình thành giả thuyết.
• B. Quan sát và thu thập dữ liệu.
• C. Thiết kế và tiến hành thí nghiệm.
• D. Phân tích kết quả.

Câu 14: Một nhà khoa học muốn nghiên cứu ảnh hưởng của một loại thuốc diệt cỏ mới lên quần thể côn trùng trong một cánh đồng. Phương pháp nghiên cứu nào là phù hợp nhất để đánh giá tác động này trong điều kiện tự nhiên?

• A. Làm việc trong phòng thí nghiệm với một số cá thể côn trùng.
• B. Nuôi cấy mô côn trùng.
• C. Tiến hành thực nghiệm trên đồng ruộng với các lô được xử lý và đối chứng.
• D. Quan sát cấu trúc hiển vi của thuốc diệt cỏ.

Câu 15: Khi sử dụng kính hiển vi quang học để quan sát tế bào thực vật, vật kính 40x và thị kính 10x sẽ cho độ phóng đại tổng cộng là bao nhiêu?

• A. 4x.
• B. 50x.
• C. 4000x.
• D. 400x.

Câu 16: Để đảm bảo tính khách quan trong nghiên cứu khoa học, người nghiên cứu cần tránh điều gì khi phân tích kết quả?

• A. Sử dụng các phương pháp thống kê phù hợp.
• B. So sánh kết quả thu được với giả thuyết ban đầu.
• C. Loại bỏ các dữ liệu không ủng hộ giả thuyết của mình.
• D. Tham khảo các nghiên cứu trước đó liên quan đến chủ đề.

Câu 17: Khi làm việc với mẫu vật là vi sinh vật gây bệnh trong phòng thí nghiệm, biện pháp an toàn nào sau đây là quan trọng nhất?

• A. Chỉ đeo kính bảo hộ.
• B. Sử dụng tủ an toàn sinh học (biological safety cabinet) và tuân thủ quy trình vô trùng nghiêm ngặt.
• C. Làm việc nhanh chóng để giảm thiểu thời gian tiếp xúc.
• D. Mở cửa sổ cho thoáng khí.

Câu 18: Phương pháp nào sau đây cho phép nghiên cứu các tương tác phức tạp giữa nhiều yếu tố sinh học mà không cần can thiệp trực tiếp vào hệ thống sống?

• A. Quan sát trực tiếp.
• B. Thực nghiệm trong phòng thí nghiệm.
• C. Nuôi cấy tế bào.
• D. Mô hình hóa và mô phỏng máy tính.

Câu 19: Một nhà nghiên cứu phát hiện ra một loài thực vật mới. Để mô tả đầy đủ và chính xác loài này, họ cần sử dụng phương pháp nào là chủ yếu?

• A. Quan sát (hình thái, cấu trúc) kết hợp với phân tích di truyền (nếu có).
• B. Thực nghiệm để xem khả năng chịu hạn của nó.
• C. Nuôi cấy mô để nhân giống.
• D. Mô hình hóa sự phân bố của nó.

Câu 20: Trong tiến trình nghiên cứu khoa học, nếu kết quả thí nghiệm không ủng hộ giả thuyết ban đầu, nhà khoa học nên làm gì tiếp theo?

• A. Thay đổi kết quả thí nghiệm để phù hợp với giả thuyết.
• B. Xem xét lại giả thuyết, thiết kế thí nghiệm, hoặc đặt câu hỏi mới.
• C. Kết thúc nghiên cứu và báo cáo rằng không có gì được tìm thấy.
• D. Chỉ báo cáo phần kết quả ủng hộ giả thuyết.

Câu 21: Kỹ năng nào sau đây là cần thiết nhất khi tiến hành bước

• A. Khả năng vẽ hình chính xác.
• B. Khả năng trình bày trước đám đông.
• C. Khả năng đặt câu hỏi hấp dẫn.
• D. Khả năng ghi chép cẩn thận và sử dụng các công cụ thống kê cơ bản.

Câu 22: Khi sử dụng pipet để hút hóa chất, thao tác nào sau đây là đúng?

• A. Sử dụng quả bóp cao su hoặc dụng cụ hút chuyên dụng để hút chất lỏng.
• B. Dùng miệng hút trực tiếp hóa chất vào pipet.
• C. Để đầu pipet chạm đáy bình chứa khi hút.
• D. Hút chất lỏng vượt quá vạch định mức.

Câu 23: Phương pháp thực nghiệm trong sinh học có ưu điểm nổi bật nào so với phương pháp quan sát đơn thuần?

• A. Cho phép nghiên cứu các hiện tượng trên quy mô rất lớn.
• B. Không cần kiểm soát bất kỳ yếu tố nào.
• C. Cho phép kiểm soát các biến số và xác định mối quan hệ nhân quả giữa các yếu tố.
• D. Chỉ áp dụng cho các nghiên cứu trong phòng thí nghiệm.

Câu 24: Để nghiên cứu sự ảnh hưởng của nhiệt độ lên tốc độ hoạt động của enzyme amylase, nhà khoa học cần sử dụng phương pháp nào là chính?

• A. Quan sát enzyme dưới kính hiển vi.
• B. Thiết kế và tiến hành thí nghiệm trong phòng thí nghiệm, thay đổi nhiệt độ và đo tốc độ phản ứng.
• C. Nuôi cấy enzyme.
• D. Mô hình hóa cấu trúc của enzyme.

Câu 25: Trong quá trình làm việc với hóa chất trong phòng thí nghiệm, nếu không may hóa chất bắn vào mắt, hành động đầu tiên và quan trọng nhất cần làm là gì?

• A. Rửa mắt ngay lập tức dưới vòi nước sạch trong ít nhất 15 phút.
• B. Tìm chai thuốc nhỏ mắt để nhỏ vào.
• C. Lau mắt bằng khăn giấy.
• D. Chờ đến khi hết giờ thực hành mới xử lý.

Câu 26: Tin sinh học đóng vai trò ngày càng quan trọng trong nghiên cứu hệ gene. Một trong những mục tiêu chính của tin sinh học trong lĩnh vực này là:

• A. Chỉ xác định kích thước của hệ gene.
• B. Chỉ lưu trữ trình tự DNA mà không phân tích.
• C. Phân tích, diễn giải và quản lý lượng lớn dữ liệu sinh học (như trình tự DNA, protein).
• D. Chỉ tạo ra các hình ảnh 3D của protein.

Câu 27: Giả sử bạn đang nghiên cứu sự phát triển của nấm mốc trên các loại bánh mì khác nhau. Sau khi quan sát và đặt câu hỏi, bước tiếp theo bạn nên làm là gì trong tiến trình khoa học?

• A. Báo cáo kết quả.
• B. Thu thập thêm nhiều loại bánh mì khác.
• C. Vứt bỏ các mẫu bánh mì bị mốc.
• D. Đưa ra giả thuyết về loại bánh mì nào sẽ bị mốc nhanh nhất hoặc nhiều nhất.

Câu 28: Phương pháp mô hình hóa trong sinh học có thể giúp ích như thế nào trong việc nghiên cứu các hệ thống phức tạp như hệ sinh thái?

• A. Giúp quan sát trực tiếp tất cả các sinh vật trong hệ sinh thái.
• B. Cho phép dự đoán các xu hướng hoặc hậu quả của sự thay đổi (ví dụ: biến đổi khí hậu, ô nhiễm) mà không cần tác động thực tế.
• C. Chỉ dùng để tạo ra hình ảnh đẹp của hệ sinh thái.
• D. Giúp nuôi cấy tất cả các loài trong hệ sinh thái.

Câu 29: Mục đích chính của việc báo cáo kết quả nghiên cứu khoa học là gì?

• A. Để giữ bí mật các phát hiện.
• B. Để chứng minh mình là người đầu tiên làm được.
• C. Để chia sẻ thông tin, cho phép người khác kiểm chứng hoặc xây dựng dựa trên kết quả đó.
• D. Chỉ để hoàn thành một bài tập được giao.

Câu 30: Khi xử lý dữ liệu từ một thí nghiệm, việc sử dụng biểu đồ hoặc đồ thị có tác dụng gì?

• A. Làm cho dữ liệu trở nên phức tạp hơn.
• B. Che giấu các sai số trong thí nghiệm.
• C. Giảm số lượng dữ liệu cần phân tích.
• D. Trực quan hóa dữ liệu, giúp dễ dàng nhận thấy xu hướng, mối quan hệ hoặc so sánh kết quả.

Câu 1: Một nhà khoa học quan sát thấy một loài thực vật nhất định chỉ phát triển tốt ở những vùng đất có độ pH kiềm. Từ quan sát này, nhà khoa học đặt ra câu hỏi:

• A. Thiết kế và tiến hành thí nghiệm kiểm chứng.
• B. Hình thành giả thuyết khoa học.
• C. Phân tích kết quả nghiên cứu và xử lí dữ liệu.
• D. Rút ra kết luận.

Câu 2: Giả sử trong nghiên cứu ở Câu 1, nhà khoa học đưa ra giả thuyết:

• A. Trồng cây ở nhiều loại đất khác nhau và chỉ đo chiều cao cây sau một thời gian.
• B. Chỉ trồng cây trong đất kiềm và quan sát sự phát triển của chúng.
• C. Trồng hai nhóm cây giống nhau: nhóm thí nghiệm trồng trong đất kiềm, nhóm đối chứng trồng trong đất trung tính hoặc acid, giữ các điều kiện khác (ánh sáng, nước, nhiệt độ) như nhau, sau đó so sánh sự sinh trưởng.
• D. Chỉ nghiên cứu thành phần hóa học của đất kiềm nơi cây phát triển tốt.

Câu 3: Trong tiến trình nghiên cứu khoa học, bước

• A. Kiểm tra tính đúng đắn hoặc bác bỏ giả thuyết đã đưa ra.
• B. Thu thập tất cả các dữ liệu có thể liên quan đến hiện tượng nghiên cứu.
• C. Đặt ra câu hỏi mới cho các nghiên cứu tiếp theo.
• D. Tổng hợp các quan sát ban đầu thành một mô hình lý thuyết.

Câu 4: Kỹ thuật nào sau đây thường được sử dụng để quan sát các cấu trúc rất nhỏ bên trong tế bào, ví dụ như ti thể hoặc lưới nội chất?

• A. Quan sát bằng mắt thường.
• B. Sử dụng kính lúp.
• C. Sử dụng kính hiển vi quang học thông thường.
• D. Sử dụng kính hiển vi điện tử.

Câu 5: Khi làm việc trong phòng thí nghiệm sinh học, việc đeo kính bảo hộ mắt có mục đích chính là gì?

• A. Giúp nhìn rõ các mẫu vật nhỏ hơn.
• B. Bảo vệ mắt khỏi hóa chất bắn vào, mảnh vỡ thủy tinh hoặc các vật nguy hiểm khác.
• C. Giữ cho mắt không bị mỏi khi làm việc lâu.
• D. Ngăn bụi bẩn từ môi trường bên ngoài.

Câu 6: Một nhà sinh vật học muốn nghiên cứu sự phát triển của một loại vi khuẩn trong các điều kiện nhiệt độ khác nhau. Phương pháp nghiên cứu phù hợp nhất cho mục đích này là gì?

• A. Chỉ quan sát vi khuẩn trong môi trường tự nhiên.
• B. Giải phẫu vi khuẩn để xem cấu trúc bên trong.
• C. Nuôi cấy vi khuẩn trong phòng thí nghiệm dưới các mức nhiệt độ được kiểm soát và theo dõi sự tăng trưởng.
• D. Phân tích trình tự gene của vi khuẩn.

Câu 7: Trong bước

• A. Sắp xếp, tính toán thống kê, biểu diễn bằng đồ thị hoặc bảng biểu để tìm ra mối liên hệ, xu hướng.
• B. Đưa ra kết luận cuối cùng ngay lập tức dựa trên một vài dữ liệu.
• C. Thay đổi dữ liệu cho phù hợp với giả thuyết ban đầu.
• D. Bỏ qua những dữ liệu không khớp với kỳ vọng.

Câu 8: Bạn cần đo chính xác 10.5 ml dung dịch dinh dưỡng để chuẩn bị môi trường nuôi cấy mô thực vật. Dụng cụ nào sau đây trong phòng thí nghiệm sinh học là phù hợp nhất để thực hiện việc này?

• A. Ống đong.
• B. Pipet có vạch chia hoặc micropipet.
• C. Cốc thủy tinh (beaker).
• D. Bình tam giác (Erlenmeyer flask).

Câu 9: Tin sinh học (Bioinformatics) là lĩnh vực ứng dụng công nghệ thông tin vào nghiên cứu sinh học. Một trong những ứng dụng tiêu biểu của Tin sinh học là gì?

• A. Phân tích trình tự DNA, RNA, protein và so sánh các hệ gene.
• B. Nhân bản vô tính động vật.
• C. Sản xuất vaccine tái tổ hợp.
• D. Lai tạo giống cây trồng mới bằng phương pháp truyền thống.

Câu 10: Khi sử dụng kính hiển vi quang học để quan sát tiêu bản, nếu ảnh bị mờ, bạn nên điều chỉnh bộ phận nào trước tiên để làm rõ ảnh?

• A. Nguồn sáng.
• B. Ốc điều chỉnh đại vật.
• C. Ốc điều chỉnh thô và ốc điều chỉnh tinh.
• D. Mâm quay vật kính.

Câu 11: Phương pháp thực nghiệm khoa học đòi hỏi người nghiên cứu phải làm gì để có thể kiểm chứng giả thuyết một cách hiệu quả?

• A. Chỉ thu thập dữ liệu từ các nguồn có sẵn.
• B. Quan sát hiện tượng trong môi trường tự nhiên mà không can thiệp.
• C. Chỉ dựa vào suy luận logic mà không cần dữ liệu thực tế.
• D. Thiết lập các điều kiện được kiểm soát và thay đổi một hoặc một vài yếu tố để xem xét ảnh hưởng của chúng.

Câu 12: Tại sao việc ghi chép nhật ký thí nghiệm đầy đủ và chính xác lại quan trọng trong nghiên cứu khoa học?

• A. Giúp theo dõi quá trình nghiên cứu, phát hiện sai sót, lặp lại thí nghiệm khi cần và chia sẻ thông tin với đồng nghiệp.
• B. Chỉ cần thiết khi kết quả thí nghiệm không như mong đợi.
• C. Chỉ là quy định bắt buộc chứ không có nhiều giá trị thực tế.
• D. Thay thế cho việc phân tích dữ liệu sau này.

Câu 13: Một nhóm học sinh muốn tìm hiểu xem loại phân bón lá X có ảnh hưởng đến tốc độ ra hoa của cây hoa hồng hay không. Họ trồng 20 cây hoa hồng cùng loại, chia thành hai nhóm: 10 cây được phun phân bón X định kỳ (nhóm A), 10 cây còn lại chỉ tưới nước thông thường (nhóm B). Các điều kiện khác như ánh sáng, đất, lượng nước tưới đều giống nhau cho cả hai nhóm. Sau 2 tháng, họ đếm số lượng nụ hoa trên mỗi cây. Trong nghiên cứu này, nhóm B đóng vai trò gì?

• A. Nhóm thí nghiệm.
• B. Nhóm đối chứng.
• C. Nhóm biến đổi.
• D. Nhóm tham khảo.

Câu 14: Sự khác biệt cơ bản nhất giữa phương pháp quan sát và phương pháp thực nghiệm trong nghiên cứu sinh học là gì?

• A. Quan sát chỉ dùng mắt thường, thực nghiệm dùng dụng cụ.
• B. Quan sát thu thập dữ liệu định tính, thực nghiệm thu thập dữ liệu định lượng.
• C. Quan sát chỉ diễn ra trong tự nhiên, thực nghiệm chỉ diễn ra trong phòng thí nghiệm.
• D. Quan sát mô tả hiện tượng mà không can thiệp, thực nghiệm chủ động tác động vào đối tượng nghiên cứu để kiểm tra giả thuyết.

Câu 15: Khi làm việc với các mẫu vật sinh học có khả năng chứa mầm bệnh (ví dụ: vi khuẩn, nấm), biện pháp an toàn nào sau đây là quan trọng nhất để bảo vệ bản thân và môi trường phòng thí nghiệm?

• A. Sử dụng thiết bị bảo hộ cá nhân (găng tay, áo choàng), làm việc trong tủ an toàn sinh học (nếu có) và khử trùng vật liệu sau khi sử dụng.
• B. Chỉ cần rửa tay sau khi làm việc.
• C. Chỉ cần đeo khẩu trang thông thường.
• D. Làm việc nhanh chóng để giảm thiểu thời gian tiếp xúc.

Câu 16: Bước nào trong tiến trình nghiên cứu khoa học giúp nhà khoa học dự đoán kết quả có thể xảy ra nếu giả thuyết của họ là đúng?

• A. Đặt câu hỏi.
• B. Quan sát, thu thập dữ liệu.
• C. Thiết kế và tiến hành thí nghiệm.
• D. Hình thành giả thuyết.

Câu 17: Giả sử bạn đang nghiên cứu ảnh hưởng của ánh sáng đến tốc độ quang hợp của cây thủy sinh. Bạn đo lượng khí oxygen thoát ra làm chỉ số đánh giá tốc độ quang hợp. Yếu tố nào sau đây được xem là biến phụ thuộc trong nghiên cứu này?

• A. Lượng khí oxygen thoát ra.
• B. Cường độ ánh sáng.
• C. Loại cây thủy sinh.
• D. Nhiệt độ nước.

Câu 18: Việc lặp lại thí nghiệm nhiều lần trong nghiên cứu khoa học nhằm mục đích gì?

• A. Để có thêm nhiều dữ liệu khác nhau.
• B. Để làm cho kết quả trở nên phức tạp hơn.
• C. Tăng độ tin cậy và tính chính xác của kết quả, loại bỏ sai số ngẫu nhiên.
• D. Chỉ cần thiết khi kết quả lần đầu không như ý muốn.

Câu 19: Phương pháp nào dưới đây ít được sử dụng trực tiếp để nghiên cứu cấu trúc chi tiết của một phân tử protein?

• A. Quan sát bằng kính hiển vi quang học.
• B. Nhiễu xạ tia X.
• C. Kính hiển vi điện tử truyền qua (TEM).
• D. Phương pháp tinh thể học protein.

Câu 20: Trong quá trình làm tiêu bản hiển vi, việc nhuộm màu mẫu vật (ví dụ: nhuộm tế bào bằng xanh methylene) có tác dụng chủ yếu gì?

• A. Làm cho mẫu vật sống lâu hơn.
• B. Tăng độ tương phản, giúp dễ dàng quan sát các cấu trúc bên trong tế bào.
• C. Giúp mẫu vật không bị khô.
• D. Làm tăng kích thước của mẫu vật.

Câu 21: Một nhà khoa học đang nghiên cứu về mối quan hệ giữa thói quen hút thuốc lá và nguy cơ mắc bệnh ung thư phổi trong một cộng đồng. Ông thu thập dữ liệu về lịch sử hút thuốc và tình trạng sức khỏe của hàng nghìn người trong nhiều năm. Loại hình nghiên cứu này chủ yếu dựa trên phương pháp nào?

• A. Quan sát và thu thập dữ liệu trên quy mô lớn.
• B. Thực nghiệm trong phòng thí nghiệm.
• C. Nuôi cấy mô tế bào.
• D. Giải phẫu.

Câu 22: Khi sử dụng máy li tâm trong phòng thí nghiệm, quy tắc an toàn quan trọng nhất cần tuân thủ là gì?

• A. Đặt các ống nghiệm có cùng thể tích dung dịch vào cùng một phía của rotor.
• B. Chỉ li tâm các dung dịch trong suốt.
• C. Đặt các ống nghiệm đối xứng nhau qua tâm rotor và có khối lượng (hoặc thể tích) bằng nhau để đảm bảo cân bằng.
• D. Mở nắp máy ngay sau khi rotor ngừng quay.

Câu 23: Bước

• A. Ý kiến chủ quan của nhà khoa học.
• B. Những kết quả được mong đợi từ đầu.
• C. Giả thuyết ban đầu.
• D. Kết quả phân tích dữ liệu thu thập được từ thí nghiệm hoặc quan sát.

Câu 24: Việc sử dụng mô hình (ví dụ: mô hình cấu trúc DNA, mô hình tế bào) trong học tập môn Sinh học có lợi ích gì?

• A. Giúp hình dung và hiểu rõ hơn về các cấu trúc hoặc quá trình phức tạp không thể quan sát trực tiếp.
• B. Thay thế hoàn toàn việc quan sát mẫu vật thật.
• C. Chỉ mang tính giải trí.
• D. Cung cấp dữ liệu định lượng chính xác.

Câu 25: Phân tích mối quan hệ tiến hóa giữa các loài sinh vật dựa trên so sánh trình tự gene của chúng là một ví dụ điển hình của việc ứng dụng lĩnh vực nào trong Sinh học?

• A. Sinh thái học.
• B. Di truyền học Mendel.
• C. Tin sinh học.
• D. Giải phẫu học so sánh.

Câu 26: Khi làm việc trong phòng thí nghiệm, nếu không may làm đổ hóa chất lên bàn, việc đầu tiên cần làm theo quy tắc an toàn là gì?

• A. Nhanh chóng dùng tay lau sạch.
• B. Báo cáo ngay cho giáo viên hoặc người phụ trách phòng thí nghiệm để được hướng dẫn xử lý.
• C. Rời khỏi phòng thí nghiệm ngay lập tức.
• D. Dùng nước rửa thật nhiều mà không cần biết loại hóa chất.

Câu 27: Giả sử bạn quan sát thấy tất cả cây đậu trong vườn nhà bạn đều bị vàng lá và chết dần. Bạn nghi ngờ có thể do loại nấm mốc nào đó gây ra. Để kiểm chứng giả thuyết này, bạn nên sử dụng phương pháp nghiên cứu nào là chủ yếu?

• A. Quan sát thêm các cây đậu khác trong vùng.
• B. Tìm kiếm thông tin trên mạng về bệnh vàng lá ở cây đậu.
• C. Phân tích thành phần dinh dưỡng của đất.
• D. Thu thập mẫu lá cây bị bệnh, phân lập và nuôi cấy nấm mốc trong phòng thí nghiệm, sau đó gây nhiễm nấm mốc đó lên cây đậu khỏe mạnh để xem cây có bị bệnh tương tự không (thực nghiệm).

Câu 28: Một trong những kỹ năng quan trọng khi học tập môn Sinh học là khả năng phân tích và diễn giải sơ đồ, biểu đồ. Kỹ năng này thuộc cấp độ tư duy nào?

• A. Nhận biết/Ghi nhớ.
• B. Phân tích/Hiểu.
• C. Tổng hợp/Sáng tạo.
• D. Đánh giá.

Câu 29: Tại sao việc đặt ra một câu hỏi nghiên cứu rõ ràng và cụ thể lại là bước đầu tiên quan trọng sau khi quan sát hiện tượng trong tiến trình nghiên cứu khoa học?

• A. Nó định hướng cho toàn bộ quá trình nghiên cứu tiếp theo, từ việc hình thành giả thuyết đến thiết kế thí nghiệm.
• B. Nó giúp thu thập được nhiều dữ liệu nhất có thể.
• C. Nó tự động đưa ra kết quả nghiên cứu.
• D. Nó chỉ đơn giản là một thủ tục hành chính.

Câu 30: Công nghệ sinh học (Biotechnology) là lĩnh vực ứng dụng các quá trình sinh học và sinh vật để tạo ra sản phẩm hoặc giải quyết vấn đề. Thành tựu nào sau đây là một ví dụ của ứng dụng Công nghệ sinh học?

• A. Phát hiện ra định luật bảo toàn năng lượng.
• B. Phân loại các loài động vật dựa trên đặc điểm hình thái.
• C. Xây dựng mô hình toán học dự báo biến đổi khí hậu.
• D. Sản xuất insulin người bằng vi khuẩn biến đổi gene.

Câu 1: Một nhà khoa học quan sát thấy cây trồng ở vùng đất ngập nước thường có rễ mọc ngược lên khỏi mặt nước. Từ quan sát này, nhà khoa học đặt câu hỏi:

• A. Thiết kế và tiến hành thí nghiệm kiểm chứng.
• B. Phân tích kết quả và rút ra kết luận.
• C. Hình thành giả thuyết khoa học.
• D. Thu thập thêm dữ liệu từ các nguồn khác.

Câu 2: Khi làm việc trong phòng thí nghiệm sinh học, việc tuân thủ các quy tắc an toàn là cực kỳ quan trọng. Tình huống nào sau đây **không** tuân thủ đúng quy tắc an toàn?

• A. Đeo kính bảo hộ khi xử lý hóa chất lỏng.
• B. Sử dụng pipet bóp cao su để hút hóa chất.
• C. Đặt hóa chất độc hại trong tủ hút khí độc.
• D. Ăn uống ngay tại bàn thí nghiệm sau khi rửa tay.

Câu 3: Để kiểm tra giả thuyết

• A. Chậu cây dưới ánh sáng đỏ.
• B. Chậu cây dưới ánh sáng xanh lá.
• C. Chậu cây dưới ánh sáng xanh dương.
• D. Cần có thêm một chậu cây đặt dưới ánh sáng trắng.

Câu 4: Phương pháp nghiên cứu sinh học nào phù hợp nhất để khảo sát sự đa dạng của các loài côn trùng trong một khu rừng nhiệt đới?

• A. Quan sát và thu thập mẫu vật ngoài tự nhiên.
• B. Thực nghiệm trong phòng thí nghiệm.
• C. Nuôi cấy các loài côn trùng trong điều kiện nhân tạo.
• D. Phân tích cấu trúc gene của các loài côn trùng.

Câu 5: Một nhà nghiên cứu muốn tìm hiểu ảnh hưởng của nồng độ muối khác nhau đến sự phát triển của vi khuẩn E. coli. Ông chuẩn bị nhiều ống nghiệm chứa môi trường dinh dưỡng với các nồng độ muối từ 0% đến 5%. Ông cấy cùng một lượng vi khuẩn vào mỗi ống nghiệm và theo dõi tốc độ sinh trưởng sau 24 giờ. Trong thí nghiệm này, yếu tố nào là biến số độc lập (independent variable)?

• A. Tốc độ sinh trưởng của vi khuẩn.
• B. Nồng độ muối trong môi trường.
• C. Loại vi khuẩn E. coli.
• D. Thời gian theo dõi (24 giờ).

Câu 6: Khi sử dụng kính hiển vi quang học để quan sát tiêu bản tế bào thực vật, điều chỉnh nào sau đây giúp tăng độ phân giải (khả năng phân biệt hai điểm gần nhau) của ảnh?

• A. Tăng độ phóng đại của thị kính.
• B. Giảm lượng ánh sáng chiếu qua vật mẫu.
• C. Di chuyển tiêu bản sang vị trí khác.
• D. Sử dụng vật kính có độ phóng đại lớn hơn và thêm dầu soi (nếu là vật kính dầu).

Câu 7: Phương pháp thực nghiệm khoa học khác với phương pháp quan sát ở điểm cơ bản nào?

• A. Chỉ được thực hiện trong phòng thí nghiệm.
• B. Không cần thu thập dữ liệu.
• C. Có sự tác động chủ động của nhà khoa học vào đối tượng nghiên cứu.
• D. Không yêu cầu đặt ra giả thuyết.

Câu 8: Một bạn học sinh muốn làm tiêu bản tạm thời để quan sát tế bào biểu bì vảy hành dưới kính hiển vi quang học. Trình tự các bước cơ bản bạn cần thực hiện là gì?

• A. Lấy mẫu -> Đặt mẫu lên lam kính có giọt nước -> Đậy lamen -> Quan sát.
• B. Lấy mẫu -> Đậy lamen -> Đặt mẫu lên lam kính có giọt nước -> Quan sát.
• C. Đặt mẫu lên lam kính có giọt nước -> Lấy mẫu -> Đậy lamen -> Quan sát.
• D. Đậy lamen -> Đặt mẫu lên lam kính có giọt nước -> Lấy mẫu -> Quan sát.

Câu 9: Một nhà khoa học phát hiện một loại nấm mới trong đất. Để xác định chính xác loài nấm này, ông cần sử dụng những phương pháp nghiên cứu nào?

• A. Chỉ cần quan sát hình thái dưới kính hiển vi.
• B. Chỉ cần phân tích thành phần hóa học của nấm.
• C. Chỉ cần nuôi cấy nấm trong các môi trường khác nhau.
• D. Kết hợp quan sát hình thái, nuôi cấy, và có thể phân tích sinh hóa hoặc di truyền.

Câu 10: Trong phòng thí nghiệm, khi làm việc với các thiết bị điện, quy tắc an toàn quan trọng nhất cần tuân thủ là gì?

• A. Chỉ sử dụng thiết bị vào ban ngày.
• B. Kiểm tra dây dẫn, phích cắm và đảm bảo tay khô ráo trước khi cắm/rút điện.
• C. Để thiết bị gần nguồn nước để dễ dàng vệ sinh.
• D. Sử dụng mọi thiết bị bất kể tình trạng hoạt động.

Câu 11: Phương pháp nghiên cứu nào cho phép nhà khoa học kiểm soát chặt chẽ các yếu tố ảnh hưởng đến đối tượng nghiên cứu để xác định mối quan hệ nhân quả?

• A. Thực nghiệm khoa học.
• B. Quan sát ngoài tự nhiên.
• C. Thu thập thông tin từ sách báo.
• D. Điều tra phỏng vấn.

Câu 12: Một nhà sinh vật học muốn nghiên cứu cấu trúc siêu hiển vi của ti thể (một bào quan trong tế bào). Loại kính hiển vi nào phù hợp nhất để thực hiện mục tiêu này?

• A. Kính lúp cầm tay.
• B. Kính hiển vi quang học thông thường.
• C. Kính hiển vi điện tử truyền qua (TEM).
• D. Kính hiển vi soi nổi.

Câu 13: Khi kết thúc buổi thực hành trong phòng thí nghiệm sinh học, việc đầu tiên cần làm để đảm bảo an toàn và vệ sinh là gì?

• A. Thu dọn đồ đạc cá nhân và ra về ngay.
• B. Vệ sinh dụng cụ, khu vực làm việc và rửa tay sạch sẽ.
• C. Ghi lại toàn bộ kết quả thí nghiệm vào sổ.
• D. Chia sẻ kết quả với bạn bè trong nhóm.

Câu 14: Một nhà khoa học đang nghiên cứu sự ảnh hưởng của nhiệt độ lên hoạt động của một loại enzyme. Ông thực hiện thí nghiệm ở các nhiệt độ khác nhau (20°C, 30°C, 40°C, 50°C) và đo tốc độ phản ứng của enzyme. Biến số phụ thuộc (dependent variable) trong thí nghiệm này là gì?

• A. Nhiệt độ thí nghiệm.
• B. Loại enzyme đang nghiên cứu.
• C. Thời gian tiến hành thí nghiệm.
• D. Tốc độ phản ứng của enzyme.

Câu 15: Giả thuyết khoa học tốt cần đáp ứng những tiêu chí nào sau đây?

• A. Có thể kiểm chứng được bằng thực nghiệm hoặc quan sát.
• B. Luôn luôn đúng trong mọi trường hợp.
• C. Phải được chấp nhận rộng rãi bởi cộng đồng khoa học.
• D. Không cần dựa trên các quan sát hoặc kiến thức đã biết.

Câu 16: Khi quan sát mẫu vật dưới kính hiển vi quang học, nếu ảnh bị mờ, thao tác điều chỉnh nào sau đây thường được ưu tiên thực hiện đầu tiên?

• A. Chuyển sang vật kính có độ phóng đại lớn hơn.
• B. Sử dụng ốc vít vĩ cấp để đưa vật kính gần hoặc xa tiêu bản, sau đó dùng ốc vít vi cấp để chỉnh ảnh rõ nét.
• C. Tăng cường độ sáng của đèn chiếu.
• D. Di chuyển tiêu bản trên bàn kính.

Câu 17: Một nhà sinh thái học muốn nghiên cứu ảnh hưởng của ô nhiễm nước thải công nghiệp đến quần thể cá trong một con sông. Ông thu thập mẫu nước tại các điểm khác nhau dọc theo sông (gần nhà máy, cách nhà máy 1km, cách nhà máy 5km) và đếm số lượng, đa dạng loài cá tại mỗi điểm. Phương pháp nghiên cứu chủ yếu được sử dụng ở đây là gì?

• A. Thực nghiệm trong phòng thí nghiệm.
• B. Nuôi cấy sinh vật.
• C. Quan sát và thu thập dữ liệu ngoài thực địa.
• D. Tách chiết và phân tích hóa học.

Câu 18: Tại sao việc ghi chép cẩn thận và đầy đủ nhật ký thí nghiệm lại quan trọng trong nghiên cứu khoa học?

• A. Để làm đẹp báo cáo khoa học.
• B. Chỉ cần thiết khi thí nghiệm thất bại.
• C. Chỉ giúp nhớ lại kết quả cuối cùng.
• D. Giúp theo dõi quá trình, xác định nguyên nhân sai sót (nếu có), và cho phép người khác hoặc bản thân lặp lại thí nghiệm.

Câu 19: Để nghiên cứu sự hình thành giao tử ở thực vật, nhà khoa học cần thu thập mẫu vật (ví dụ: bao phấn hoặc noãn). Sau đó, cần sử dụng những kỹ thuật nào để có thể quan sát được quá trình này dưới kính hiển vi?

• A. Làm tiêu bản (cố định, nhuộm màu, dầm ép hoặc cắt lát) và quan sát bằng kính hiển vi.
• B. Chỉ cần quan sát trực tiếp mẫu vật tươi dưới kính hiển vi.
• C. Nuôi cấy mẫu vật trong môi trường đặc biệt rồi quan sát.
• D. Tách chiết DNA từ mẫu vật và phân tích.

Câu 20: Một học sinh muốn chứng minh rằng nấm men có khả năng phân giải đường thành ethanol và CO2. Bạn ấy chuẩn bị một bình chứa dung dịch đường, cho nấm men vào, đậy kín và theo dõi sự xuất hiện của khí CO2 (làm đục nước vôi trong) và mùi ethanol. Thí nghiệm này thuộc loại phương pháp nghiên cứu nào?

• A. Quan sát tự nhiên.
• B. Thực nghiệm trong phòng thí nghiệm.
• C. Làm việc ngoài thực địa.
• D. Thu thập thông tin từ internet.

Câu 21: Trong quá trình phân tích kết quả thí nghiệm, việc làm nào sau đây giúp tăng độ tin cậy của kết luận rút ra?

• A. Chỉ chọn lọc những dữ liệu phù hợp với giả thuyết ban đầu.
• B. Bỏ qua các kết quả không mong muốn.
• C. Sử dụng các phương pháp thống kê để xử lý dữ liệu và đánh giá mức độ ý nghĩa của kết quả.
• D. Dựa vào cảm tính để diễn giải kết quả.

Câu 22: Khi làm việc với các mẫu vật sinh học có khả năng gây bệnh (ví dụ: vi khuẩn, nấm mốc), biện pháp an toàn nào sau đây là cần thiết nhất?

• A. Chỉ cần đeo khẩu trang thông thường.
• B. Để mẫu vật ở nơi thoáng khí.
• C. Sử dụng găng tay và kính bảo hộ, làm việc trong khu vực vô trùng (nếu có), và xử lý chất thải đúng quy định.
• D. Sử dụng găng tay, kính bảo hộ, áo choàng thí nghiệm, làm việc trong khu vực vô trùng (nếu có) và xử lý chất thải nguy hại theo quy trình.

Câu 23: Một nhà nghiên cứu phát hiện ra một đột biến gene mới ở chuột gây ảnh hưởng đến khả năng học tập. Để hiểu rõ hơn cơ chế hoạt động của gene này, ông cần sử dụng phương pháp nghiên cứu nào là chủ yếu?

• A. Làm việc trong phòng thí nghiệm, bao gồm các kỹ thuật sinh học phân tử và di truyền.
• B. Quan sát hành vi của chuột trong môi trường tự nhiên.
• C. Thu thập thông tin về các loại gene đột biến khác trên internet.
• D. Chỉ cần quan sát hình thái bên ngoài của chuột đột biến.

Câu 24: Bước nào trong tiến trình nghiên cứu khoa học đòi hỏi sự sáng tạo và khả năng suy luận để đưa ra lời giải thích tạm thời cho vấn đề đang nghiên cứu?

• A. Quan sát và thu thập dữ liệu.
• B. Đặt câu hỏi nghiên cứu.
• C. Hình thành giả thuyết khoa học.
• D. Phân tích kết quả nghiên cứu.

Câu 25: Giả sử bạn đang làm thí nghiệm với hóa chất ăn mòn. Nếu không may hóa chất bị đổ lên da, hành động khẩn cấp đầu tiên bạn cần thực hiện là gì?

• A. Lau khô hóa chất bằng khăn giấy.
• B. Rửa ngay vùng da tiếp xúc dưới vòi nước sạch chảy liên tục trong ít nhất 15 phút.
• C. Bôi thuốc mỡ hoặc kem dưỡng da.
• D. Tìm kiếm thông tin về hóa chất đó trên mạng.

Câu 26: Phương pháp nuôi cấy mô tế bào thực vật thường được ứng dụng trong lĩnh vực nào của sinh học?

• A. Nhân giống cây trồng nhanh chóng và tạo cây sạch bệnh.
• B. Quan sát cấu trúc chi tiết của nhiễm sắc thể.
• C. Nghiên cứu hành vi kiếm ăn của động vật.
• D. Phân tích thành phần hóa học của đất.

Câu 27: Khi sử dụng các thiết bị đo lường trong phòng thí nghiệm (ví dụ: cân phân tích, pipet định mức), điều quan trọng nhất để đảm bảo kết quả chính xác là gì?

• A. Chỉ cần đọc nhanh kết quả hiển thị.
• B. Sử dụng thiết bị khi chưa được hiệu chuẩn.
• C. Đảm bảo thiết bị sạch sẽ, được hiệu chuẩn định kỳ và sử dụng đúng kỹ thuật theo hướng dẫn.
• D. Đo lường một lần duy nhất để tiết kiệm thời gian.

Câu 28: Một nhà nghiên cứu muốn xác định trình tự nucleotide của một đoạn gene cụ thể. Kỹ thuật nào trong phòng thí nghiệm sinh học phân tử sẽ cần được sử dụng?

• A. Nuôi cấy vi sinh vật.
• B. Làm tiêu bản hiển vi.
• C. Kỹ thuật lai tạo giống.
• D. Giải trình tự gene (sequencing).

Câu 29: Bước cuối cùng trong tiến trình nghiên cứu khoa học là rút ra kết luận. Kết luận này cần phải dựa trên yếu tố nào?

• A. Kết quả phân tích dữ liệu đã thu thập được từ thí nghiệm hoặc quan sát.
• B. Quan điểm cá nhân của nhà khoa học.
• C. Ý kiến của đa số đồng nghiệp.
• D. Thông tin tìm kiếm trên internet không kiểm chứng.

Câu 30: Khi cần pha loãng một dung dịch hóa chất đậm đặc trong phòng thí nghiệm, quy tắc an toàn nào sau đây cần đặc biệt lưu ý (đặc biệt với axit đậm đặc)?

• A. Cho nước từ từ vào axit và khuấy đều.
• B. Cho axit vào nước thật nhanh để tránh phản ứng mạnh.
• C. Từ từ cho axit vào nước và khuấy nhẹ.
• D. Không cần quan tâm đến thứ tự cho vào.

Câu 1: Một nhà khoa học đang nghiên cứu về ảnh hưởng của nồng độ muối trong đất đến sự phát triển của cây cà chua. Ông thiết lập các lô thí nghiệm với nồng độ muối khác nhau và so sánh tốc độ sinh trưởng, năng suất của cây. Phương pháp nghiên cứu chính mà nhà khoa học này đang sử dụng là gì?

• A. Phương pháp quan sát
• B. Phương pháp làm việc trong phòng thí nghiệm
• C. Phương pháp thực nghiệm khoa học
• D. Phương pháp phân tích dữ liệu

Câu 2: Khi tiến hành nghiên cứu khoa học về ảnh hưởng của ánh sáng đến quang hợp ở cây xanh, bước đầu tiên cần làm là thu thập thông tin về hiện tượng này, các nghiên cứu đã có, và các yếu tố liên quan. Bước này thuộc giai đoạn nào trong tiến trình nghiên cứu khoa học?

• A. Quan sát và đặt câu hỏi nghiên cứu
• B. Hình thành giả thuyết khoa học
• C. Thiết kế và tiến hành thí nghiệm
• D. Phân tích kết quả và báo cáo

Câu 3: Giả thuyết khoa học trong một nghiên cứu cần có đặc điểm nào sau đây để có thể kiểm chứng được?

• A. Phải luôn đúng trong mọi trường hợp.
• B. Không cần dựa trên quan sát hay kiến thức đã có.
• C. Chỉ cần giải thích một phần nhỏ của vấn đề.
• D. Có thể kiểm tra được bằng thực nghiệm hoặc quan sát.

Câu 4: Trong một thí nghiệm nghiên cứu ảnh hưởng của nhiệt độ đến hoạt tính enzyme amylase, người ta chuẩn bị nhiều ống nghiệm chứa dung dịch enzyme và cơ chất ở các nhiệt độ khác nhau (20°C, 30°C, 40°C, 50°C). Ống nghiệm nào nên được sử dụng làm đối chứng (control) nếu mục đích là so sánh hoạt tính enzyme ở các nhiệt độ cao hơn nhiệt độ phòng?

• A. Ống nghiệm ở nhiệt độ phòng (khoảng 20-25°C)
• B. Ống nghiệm ở nhiệt độ 50°C (nhiệt độ cao nhất)
• C. Ống nghiệm chỉ chứa cơ chất mà không có enzyme
• D. Ống nghiệm chỉ chứa enzyme mà không có cơ chất

Câu 5: Bạn An muốn quan sát cấu tạo chi tiết của tế bào vi khuẩn E. coli. Loại kính hiển vi nào là phù hợp nhất để nhìn rõ các bào quan bên trong tế bào vi khuẩn?

• A. Kính lúp cầm tay
• B. Kính hiển vi quang học thông thường
• C. Kính hiển vi điện tử
• D. Kính thiên văn

Câu 6: Khi sử dụng kính hiển vi quang học để quan sát tiêu bản, sau khi điều chỉnh vật kính và bàn kính để nhìn thấy vật mẫu, bước tiếp theo để hình ảnh rõ nét hơn là sử dụng bộ phận nào?

• A. Ốc to
• B. Ốc nhỏ
• C. Gương phản chiếu ánh sáng
• D. Núm điều chỉnh độ mở màn chắn sáng

Câu 7: Trong phòng thí nghiệm sinh học, việc đeo găng tay, kính bảo hộ và áo choàng là bắt buộc khi làm việc với hóa chất độc hại hoặc mẫu vật sinh học nguy hiểm. Quy định này nhằm mục đích chính là gì?

• A. Bảo vệ an toàn cho người làm thí nghiệm.
• B. Giúp thí nghiệm đạt kết quả chính xác hơn.
• C. Tiết kiệm hóa chất và vật tư.
• D. Làm tăng tốc độ phản ứng hóa học.

Câu 8: Một nhóm học sinh đang tiến hành thí nghiệm kiểm tra sự nảy mầm của hạt đậu ở các điều kiện nhiệt độ khác nhau. Sau khi thu thập dữ liệu về số hạt nảy mầm và thời gian nảy mầm ở mỗi nhiệt độ, bước tiếp theo trong tiến trình nghiên cứu khoa học là gì?

• A. Đặt câu hỏi mới cho nghiên cứu tiếp theo.
• B. Thay đổi giả thuyết ban đầu.
• C. Lập kế hoạch cho thí nghiệm khác.
• D. Phân tích kết quả và rút ra kết luận.

Câu 9: Khi làm việc với mẫu vật sống trong phòng thí nghiệm (ví dụ: nuôi cấy vi sinh vật), cần tuân thủ những nguyên tắc an toàn nào?

• A. Đổ trực tiếp các chất thải sinh học vào cống thoát nước.
• B. Ăn uống trong khu vực nuôi cấy vi sinh vật.
• C. Khử trùng các dụng cụ và môi trường nuôi cấy sau khi sử dụng.
• D. Để các mẫu vật sống ở nơi có nhiệt độ cao để tiêu diệt vi sinh vật.

Câu 10: Để nghiên cứu cấu trúc hiển vi của lá cây, người ta thường sử dụng phương pháp làm tiêu bản và quan sát dưới kính hiển vi. Kỹ năng học tập sinh học nào được vận dụng chủ yếu trong hoạt động này?

• A. Kỹ năng quan sát và làm tiêu bản.
• B. Kỹ năng phân tích dữ liệu.
• C. Kỹ năng thiết kế thí nghiệm.
• D. Kỹ năng trình bày báo cáo.

Câu 11: Trong tiến trình nghiên cứu khoa học, việc đưa ra một lời giải thích tạm thời, có tính dự đoán về hiện tượng hoặc vấn đề đang nghiên cứu dựa trên những quan sát và kiến thức đã biết được gọi là gì?

• A. Định luật khoa học
• B. Giả thuyết khoa học
• C. Lý thuyết khoa học
• D. Kết luận nghiên cứu

Câu 12: Khi sử dụng pipet để lấy hóa chất lỏng trong phòng thí nghiệm, cần tuân thủ quy tắc an toàn nào sau đây?

• A. Dùng miệng hút hóa chất vào pipet.
• B. Để đầu pipet chạm đáy bình chứa hóa chất khi hút.
• C. Sử dụng một pipet cho nhiều loại hóa chất khác nhau.
• D. Sử dụng quả bóp cao su hoặc dụng cụ hút chuyên dụng.

Câu 13: Bạn Minh đọc một bài báo khoa học về ảnh hưởng của việc thiếu sắt đến sự hình thành hemoglobin ở người. Bạn ghi chép lại các thông tin chính, phân tích mối quan hệ giữa thiếu sắt và bệnh thiếu máu, và tổng hợp lại thành một báo cáo nhỏ. Kỹ năng học tập nào được Minh thể hiện rõ nhất?

• A. Kỹ năng thực hành thí nghiệm.
• B. Kỹ năng sử dụng kính hiển vi.
• C. Kỹ năng thu thập và xử lý thông tin.
• D. Kỹ năng làm việc nhóm.

Câu 14: Để nghiên cứu ảnh hưởng của độ pH lên hoạt động của enzyme pepsin (hoạt động tối ưu trong môi trường acid), một nhà khoa học chuẩn bị các ống nghiệm chứa enzyme, cơ chất và dung dịch đệm có pH khác nhau (pH 2, pH 5, pH 7, pH 9). Ống nghiệm nào có khả năng cho thấy hoạt tính enzyme pepsin mạnh nhất?

• A. Ống nghiệm ở pH 2.
• B. Ống nghiệm ở pH 5.
• C. Ống nghiệm ở pH 7.
• D. Ống nghiệm ở pH 9.

Câu 15: Khi quan sát tế bào thực vật dưới kính hiển vi quang học, để làm cho hình ảnh rõ nét hơn, người quan sát nên tập trung điều chỉnh bộ phận nào của kính?

• A. Thị kính.
• B. Ốc nhỏ (điều chỉnh tiêu cự tinh).
• C. Chân kính.
• D. Bàn kính.

Câu 16: Một học sinh muốn tìm hiểu về cấu tạo của hoa. Bạn ấy mua một bông hoa về, dùng dao lam, kẹp, kim mũi mác để tách các bộ phận của hoa (cánh hoa, nhị, nhụy...) và quan sát bằng mắt thường hoặc kính lúp. Phương pháp nghiên cứu nào được học sinh này sử dụng?

• A. Phương pháp thực nghiệm khoa học.
• B. Phương pháp nuôi cấy mô.
• C. Phương pháp làm việc trong phòng thí nghiệm (nghiên cứu chuyên sâu).
• D. Phương pháp quan sát kết hợp với phân tích mẫu vật.

Câu 17: Để nghiên cứu ảnh hưởng của một loại thuốc mới lên sự phát triển của khối u ung thư trên chuột, các nhà khoa học chia chuột thành hai nhóm: nhóm được tiêm thuốc và nhóm được tiêm dung dịch giả dược (placebo). Việc sử dụng nhóm tiêm dung dịch giả dược nhằm mục đích gì trong thiết kế thí nghiệm?

• A. Thiết lập nhóm đối chứng (control group) để so sánh.
• B. Tăng số lượng chuột thí nghiệm.
• C. Giảm chi phí nghiên cứu.
• D. Làm cho kết quả thí nghiệm phức tạp hơn.

Câu 18: Khi kết thúc buổi thực hành trong phòng thí nghiệm, việc quan trọng cần làm để đảm bảo an toàn và vệ sinh là gì?

• A. Để nguyên hóa chất và dụng cụ trên bàn.
• B. Dọn dẹp, vệ sinh khu vực làm việc và rửa tay sạch sẽ.
• C. Đổ tất cả hóa chất còn thừa vào cống thoát nước.
• D. Mang dụng cụ và hóa chất về nhà để nghiên cứu thêm.

Câu 19: Kỹ năng nào sau đây là cần thiết nhất khi bạn cần trình bày kết quả một dự án học tập về sinh học trước lớp?

• A. Kỹ năng làm tiêu bản hiển vi.
• B. Kỹ năng sử dụng máy li tâm.
• C. Kỹ năng nuôi cấy mô.
• D. Kỹ năng thuyết trình và giao tiếp khoa học.

Câu 20: Một nhà nghiên cứu quan sát thấy một loài thực vật ở sa mạc có lá rất nhỏ và thân mọng nước. Ông đặt câu hỏi: "Liệu đặc điểm cấu tạo này có giúp cây thích nghi với môi trường khô hạn không?". Bước tiếp theo trong tiến trình nghiên cứu khoa học sẽ là gì?

• A. Tiến hành phân tích dữ liệu.
• B. Rút ra kết luận cuối cùng.
• C. Đưa ra giả thuyết về mối liên hệ giữa cấu tạo và sự thích nghi.
• D. Thiết kế thí nghiệm để kiểm tra giả thuyết.

Câu 21: Dụng cụ nào sau đây thường được sử dụng để đo thể tích chất lỏng một cách chính xác trong phòng thí nghiệm sinh học?

• A. Pipet hoặc buret.
• B. Cốc thủy tinh (beaker).
• C. Đĩa petri.
• D. Lamen và lamel.

Câu 22: Khi phân tích kết quả thí nghiệm, việc biểu diễn dữ liệu bằng bảng biểu, đồ thị hoặc hình ảnh có vai trò quan trọng như thế nào?

• A. Làm cho dữ liệu phức tạp hơn.
• B. Che giấu những sai sót trong thí nghiệm.
• C. Chỉ mang tính chất trang trí.
• D. Giúp dễ dàng quan sát, so sánh và nhận xét xu hướng của dữ liệu.

Câu 23: Một trong những nguyên tắc quan trọng khi làm việc trong phòng thí nghiệm sinh học là luôn đọc kỹ hướng dẫn hoặc quy trình trước khi bắt đầu thí nghiệm. Điều này giúp tránh được những rủi ro nào?

• A. Làm giảm hiệu quả của hóa chất.
• B. Kéo dài thời gian thí nghiệm.
• C. Tai nạn do sử dụng sai hóa chất, dụng cụ hoặc quy trình.
• D. Làm tăng chi phí vật tư.

Câu 24: Bạn Mai đang viết báo cáo về kết quả thí nghiệm ảnh hưởng của ánh sáng đến tốc độ quang hợp. Sau khi trình bày phương pháp, kết quả dưới dạng bảng và đồ thị, Mai cần viết phần nào tiếp theo để hoàn thành báo cáo khoa học?

• A. Giới thiệu về bản thân.
• B. Phân tích, thảo luận kết quả và rút ra kết luận.
• C. Liệt kê danh sách các dụng cụ đã sử dụng.
• D. Viết lại toàn bộ quy trình thí nghiệm một lần nữa.

Câu 25: Việc sử dụng kính hiển vi điện tử thay vì kính hiển vi quang học mang lại ưu điểm vượt trội nào trong nghiên cứu sinh học?

• A. Cho phép quan sát mẫu vật sống.
• B. Cấu tạo đơn giản, dễ sử dụng.
• C. Chi phí đầu tư và vận hành thấp.
• D. Độ phân giải và độ phóng đại rất cao, cho phép quan sát cấu trúc siêu hiển vi.

Câu 26: Trong một thí nghiệm, nhóm A trồng cây trong điều kiện đủ nước, nhóm B trồng cây trong điều kiện thiếu nước. Các điều kiện khác (ánh sáng, đất, nhiệt độ) được giữ giống nhau cho cả hai nhóm. Điều kiện "thiếu nước" đối với nhóm B được xem là yếu tố gì trong thiết kế thí nghiệm này?

• A. Biến số phụ thuộc.
• B. Yếu tố kiểm soát.
• C. Biến số độc lập.
• D. Kết quả nghiên cứu.

Câu 27: Khi làm việc với mẫu vật là động vật trong phòng thí nghiệm hoặc ngoài thực địa, cần tuân thủ nghiêm ngặt các quy tắc đạo đức và an toàn nào?

• A. Bắt hoặc thu thập càng nhiều cá thể càng tốt.
• B. Đảm bảo phúc lợi cho động vật, giảm thiểu đau đớn và stress.
• C. Không cần ghi chép lại quá trình xử lý mẫu vật động vật.
• D. Thực hiện các thí nghiệm gây hại nghiêm trọng cho động vật mà không có lý do chính đáng.

Câu 28: Bạn Hoa sử dụng một ứng dụng trên điện thoại để nhận dạng tên loài thực vật bằng cách chụp ảnh lá cây. Hoạt động này liên quan nhiều nhất đến lĩnh vực nào của sinh học hiện đại?

• A. Tin sinh học (Bioinformatics) và ứng dụng công nghệ thông tin.
• B. Công nghệ gene.
• C. Sinh học vũ trụ.
• D. Sinh thái học thực nghiệm.

Câu 29: Trong bước "Hình thành giả thuyết khoa học", nguồn gốc của giả thuyết thường đến từ đâu?

• A. Chỉ từ ý kiến chủ quan của người nghiên cứu.
• B. Từ các định luật khoa học đã được chứng minh.
• C. Từ kết quả thí nghiệm chưa được phân tích.
• D. Từ những quan sát ban đầu, các dữ liệu đã thu thập và kiến thức nền đã có.

Câu 30: Tại sao việc ghi chép nhật ký thí nghiệm một cách chi tiết và chính xác lại vô cùng quan trọng trong nghiên cứu khoa học?

• A. Để làm tăng độ dày của báo cáo.
• B. Để người khác không thể hiểu được thí nghiệm của bạn.
• C. Để có thể lặp lại thí nghiệm, kiểm tra lại quy trình khi có sai sót hoặc để người khác tiếp tục nghiên cứu.
• D. Chỉ cần ghi lại kết quả cuối cùng mà không cần quy trình.