Đề Trắc nghiệm Sinh học 12 – Bài 5: Công nghệ di truyền (Kết Nối Tri Thức)

Câu 1: Phương pháp nào sau đây KHÔNG thuộc công nghệ di truyền?

• A. Kỹ thuật tái tổ hợp DNA
• B. Kỹ thuật chuyển gen
• C. Kỹ thuật nhân bản gen
• D. Lai hữu tính

Câu 2: Enzyme рестриктаза (restriction enzyme) được sử dụng trong công nghệ di truyền có vai trò chính là gì?

• A. Nối các đoạn DNA lại với nhau
• B. Cắt DNA tại vị trí đặc hiệu
• C. Nhân bản DNA
• D. Tổng hợp DNA từ khuôn mẫu RNA

Câu 3: Vector (thể truyền) trong kỹ thuật chuyển gen có chức năng chính là:

• A. Mang gen cần chuyển vào tế bào nhận
• B. Cắt gen cần chuyển ra khỏi tế bào cho
• C. Tổng hợp protein từ gen đã chuyển
• D. Bảo vệ tế bào nhận khỏi sự xâm nhập của DNA lạ

Câu 4: Quy trình tạo dòng vô tính cừu Dolly KHÔNG sử dụng kỹ thuật nào sau đây?

• A. Tách nhân tế bào trứng
• B. Chuyển nhân tế bào sinh dưỡng
• C. Chuyển gen
• D. Nuôi cấy phôi

Câu 5: Ứng dụng nào sau đây KHÔNG phải là thành tựu của công nghệ di truyền trong nông nghiệp?

• A. Tạo giống cây trồng biến đổi gen kháng sâu bệnh
• B. Tạo giống cây trồng biến đổi gen chịu hạn
• C. Tạo giống vật nuôi chuyển gen cho năng suất cao
• D. Luân canh cây trồng để cải tạo đất

Câu 6: Trong y học, công nghệ gen được ứng dụng để sản xuất insulin chữa bệnh tiểu đường bằng cách nào?

• A. Chiết xuất insulin trực tiếp từ cơ thể người
• B. Chuyển gen insulin của người vào vi khuẩn E. coli
• C. Sử dụng enzyme để tổng hợp insulin hóa học
• D. Thay đổi chế độ ăn uống để cơ thể tự sản xuất insulin

Câu 7: Phương pháp nào sau đây thường được sử dụng để đưa DNA tái tổ hợp vào tế bào vi khuẩn?

• A. Vi tiêm (Microinjection)
• B. Súng bắn gen (Gene gun)
• C. Biến nạp (Transformation)
• D. Dung hợp tế bào (Cell fusion)

Câu 8: Kỹ thuật PCR (Phản ứng chuỗi polymerase) được sử dụng để làm gì trong công nghệ di truyền?

• A. Nhân nhanh một đoạn DNA mong muốn
• B. Giải trình tự DNA
• C. Cắt DNA thành các đoạn nhỏ
• D. Chuyển DNA vào tế bào thực vật

Câu 9: Phát biểu nào sau đây đúng về sinh vật biến đổi gen (GMO)?

• A. GMO chỉ được tạo ra bằng phương pháp lai hữu tính
• B. GMO mang gen của loài khác hoặc gen đã bị biến đổi
• C. GMO luôn có hại cho sức khỏe con người và môi trường
• D. GMO không có khả năng sinh sản

Câu 10: Ứng dụng của công nghệ di truyền trong bảo tồn đa dạng sinh học là:

• A. Tạo ra các loài sinh vật mới
• B. Tăng năng suất cây trồng và vật nuôi
• C. Chữa trị các bệnh di truyền
• D. Xây dựng ngân hàng gen để bảo tồn nguồn gen quý

Câu 11: Để tạo ra một giống cây trồng biến đổi gen kháng thuốc diệt cỏ, người ta thường chuyển gen nào vào cây?

• A. Gen kháng sâu bệnh
• B. Gen kháng thuốc diệt cỏ
• C. Gen tăng năng suất
• D. Gen chịu hạn

Câu 12: Một trong những lo ngại về mặt đạo đức của công nghệ di truyền là gì?

• A. Chi phí nghiên cứu và phát triển quá cao
• B. Khả năng ứng dụng còn hạn chế
• C. Nguy cơ gây ra những hậu quả không lường trước về môi trường và sức khỏe
• D. Sự phức tạp của quy trình kỹ thuật

Câu 13: Trong kỹ thuật chuyển gen vào tế bào động vật, phương pháp vi tiêm (microinjection) thường được sử dụng để đưa DNA vào đâu?

• A. Nhân tế bào
• B. Tế bào chất
• C. Màng tế bào
• D. Ti thể

Câu 14: Mục tiêu của liệu pháp gen (gene therapy) là gì?

• A. Tăng cường sức khỏe cho người bình thường
• B. Chữa trị các bệnh di truyền bằng cách tác động vào gen
• C. Phát triển các loại thuốc mới
• D. Nghiên cứu về cấu trúc và chức năng của gen

Câu 15: Để kiểm tra xem một gen đã được chuyển thành công vào tế bào nhận hay chưa, người ta thường sử dụng phương pháp nào?

• A. Quan sát hình thái tế bào
• B. Đếm số lượng tế bào
• C. Phân tích DNA của tế bào nhận
• D. Đo kích thước tế bào

Câu 16: Trong quy trình tạo DNA tái tổ hợp, enzyme ligase có vai trò gì?

• A. Nối các đoạn DNA lại với nhau
• B. Cắt DNA tại vị trí đặc hiệu
• C. Nhân bản DNA
• D. Phân tích trình tự DNA

Câu 17: Ứng dụng nào sau đây của công nghệ di truyền có tiềm năng lớn trong việc giải quyết vấn đề ô nhiễm môi trường?

• A. Tạo ra các loại phân bón hóa học mới
• B. Phát triển các giống cây trồng chịu thuốc trừ sâu
• C. Sản xuất nhiên liệu sinh học từ thực vật biến đổi gen
• D. Sử dụng vi sinh vật biến đổi gen để phân hủy chất thải ô nhiễm

Câu 18: Để tạo ra một thư viện gen (gene library), người ta cần sử dụng enzyme nào sau đây để cắt toàn bộ hệ gen thành các đoạn nhỏ?

• A. DNA ligase
• B. Enzyme рестриктаза (restriction enzyme)
• C. DNA polymerase
• D. RNA polymerase

Câu 19: Phát biểu nào sau đây SAI về công nghệ tế bào gốc?

• A. Tế bào gốc có khả năng biệt hóa thành nhiều loại tế bào khác nhau
• B. Tế bào gốc có tiềm năng ứng dụng trong điều trị nhiều bệnh
• C. Tế bào gốc có thể được lấy từ nhiều nguồn khác nhau như phôi, tủy xương
• D. Công nghệ tế bào gốc là một phần không thể thiếu của công nghệ di truyền

Câu 20: Cho sơ đồ quy trình tạo giống cây trồng biến đổi gen:
(1) Tạo DNA tái tổ hợp
(2) Chọn lọc dòng tế bào biến đổi gen
(3) Chuyển gen vào tế bào thực vật
(4) Nuôi cấy mô tế bào thực vật
Trình tự đúng của các bước là:

• A. (1) → (3) → (2) → (4)
• B. (3) → (1) → (4) → (2)
• C. (1) → (3) → (4) → (2)
• D. (3) → (4) → (1) → (2)

Câu 21: Trong công nghệ di truyền, plasmid thường được sử dụng làm vector vì đặc điểm nào sau đây?

• A. Có kích thước lớn, dễ dàng mang gen kích thước lớn
• B. Là phân tử DNA vòng nhỏ, có khả năng tự nhân đôi
• C. Có khả năng tích hợp vào hệ gen của tế bào nhận
• D. Có nguồn gốc từ virus, dễ dàng xâm nhập vào tế bào

Câu 22: Một nhà khoa học muốn tạo ra một giống lúa gạo có khả năng tổng hợp vitamin A (gạo vàng). Họ cần chuyển gen tổng hợp β-carotene (tiền chất vitamin A) vào cây lúa. Gen này có nguồn gốc từ đâu?

• A. Từ chính cây lúa gạo
• B. Từ vi khuẩn sống trong đất
• C. Từ một loài thực vật khác có khả năng tổng hợp β-carotene (ví dụ cà rốt)
• D. Tổng hợp hóa học trong phòng thí nghiệm

Câu 23: Trong kỹ thuật chuyển gen vào thực vật, phương pháp nào sau đây sử dụng vi khuẩn Agrobacterium tumefaciens làm trung gian?

• A. Phương pháp sử dụng vi khuẩn Agrobacterium tumefaciens
• B. Phương pháp súng bắn gen (gene gun)
• C. Phương pháp vi tiêm (microinjection)
• D. Phương pháp biến nạp DNA trực tiếp

Câu 24: Một công ty công nghệ sinh học tạo ra một loại enzyme protease biến đổi gen để sử dụng trong bột giặt. Ưu điểm của việc sử dụng enzyme biến đổi gen so với enzyme tự nhiên là gì?

• A. Giá thành sản xuất enzyme biến đổi gen rẻ hơn
• B. Enzyme biến đổi gen có hoạt tính sinh học cao hơn enzyme tự nhiên
• C. Enzyme biến đổi gen dễ dàng chiết xuất từ tự nhiên hơn
• D. Enzyme biến đổi gen có thể được cải thiện về độ ổn định và hiệu quả trong điều kiện công nghiệp

Câu 25: Phân tích dữ liệu: Một nghiên cứu so sánh năng suất ngô biến đổi gen kháng sâu bệnh (Bt ngô) với ngô thường trong cùng điều kiện canh tác. Kết quả cho thấy Bt ngô có năng suất trung bình cao hơn 15% so với ngô thường. Tuy nhiên, chi phí hạt giống Bt ngô cao hơn 25%. Nhận định nào sau đây phù hợp nhất?

• A. Bt ngô luôn là lựa chọn kinh tế hiệu quả hơn ngô thường
• B. Năng suất cao hơn của Bt ngô chắc chắn bù đắp được chi phí hạt giống
• C. Cần phân tích thêm các yếu tố kinh tế khác để đánh giá hiệu quả kinh tế tổng thể của Bt ngô
• D. Nghiên cứu này chứng minh Bt ngô không có lợi ích kinh tế

Câu 26: Cho tình huống: Một bệnh nhân mắc bệnh di truyền do đột biến gen lặn trên nhiễm sắc thể thường. Bố mẹ bệnh nhân đều không mắc bệnh nhưng mang gen bệnh. Công nghệ di truyền nào có thể giúp chẩn đoán bệnh trước sinh?

• A. Liệu pháp gen
• B. Xét nghiệm di truyền (phân tích DNA)
• C. Nhân bản vô tính
• D. Công nghệ tế bào gốc

Câu 27: Một nhóm nghiên cứu muốn tạo ra một loại vaccine ăn được từ thực vật. Họ dự định chuyển gen mã hóa kháng nguyên của virus gây bệnh vào cây cà chua. Thách thức chính trong việc phát triển vaccine ăn được từ thực vật là gì?

• A. Đảm bảo kháng nguyên được biểu hiện đủ mạnh và có hoạt tính sinh học trong thực vật và sau khi tiêu hóa
• B. Tìm gen mã hóa kháng nguyên phù hợp
• C. Chuyển gen vào cây cà chua
• D. Nuôi trồng cây cà chua biến đổi gen

Câu 28: Trong một thí nghiệm, các nhà khoa học chuyển gen chịu mặn từ một loài cây chịu mặn sang cây lúa. Sau khi chuyển gen thành công, để đánh giá khả năng chịu mặn của cây lúa biến đổi gen, họ cần thực hiện bước nào tiếp theo?

• A. Phân tích DNA của cây lúa biến đổi gen
• B. Quan sát hình thái cây lúa biến đổi gen
• C. Trồng cây lúa biến đổi gen trong điều kiện đất nhiễm mặn và so sánh với cây lúa thường
• D. Đo hàm lượng muối trong tế bào cây lúa biến đổi gen

Câu 29: Một công ty muốn sản xuất một loại protein enzyme quy mô lớn bằng công nghệ di truyền. Họ lựa chọn sử dụng vi khuẩn E. coli làm vật chủ. Lý do chính khiến vi khuẩn E. coli được ưa chuộng làm vật chủ sản xuất protein tái tổ hợp là gì?

• A. E. coli có khả năng tổng hợp protein phức tạp giống người
• B. E. coli có tốc độ sinh trưởng nhanh, dễ nuôi cấy và dễ dàng biến đổi gen
• C. E. coli có khả năng tiết protein ra môi trường nuôi cấy
• D. E. coli là loài vi khuẩn phổ biến trong tự nhiên, dễ dàng thu thập

Câu 30: Trong tương lai, công nghệ chỉnh sửa gen CRISPR-Cas9 có tiềm năng ứng dụng trong lĩnh vực y học nào sau đây?

• A. Sản xuất vaccine phòng bệnh truyền nhiễm
• B. Phát triển thuốc kháng sinh mới
• C. Tạo ra các cơ quan nội tạng nhân tạo để cấy ghép
• D. Điều trị các bệnh di truyền bằng cách chỉnh sửa gen gây bệnh

Câu 1: Trong công nghệ di truyền, để cắt phân tử ADN tại những vị trí đặc hiệu nhằm tạo ra các đoạn ADN cần thiết cho việc tạo ADN tái tổ hợp, người ta sử dụng loại enzyme nào sau đây?

• A. Enzyme ligase
• B. Enzyme giới hạn (Restriction enzyme)
• C. Enzyme ADN polymerase
• D. Enzyme reverse transcriptase

Câu 2: Một trong những vai trò chính của enzyme ligase trong kỹ thuật tạo ADN tái tổ hợp là gì?

• A. Tách mạch đôi ADN thành hai mạch đơn
• B. Tổng hợp mạch ADN mới dựa trên mạch khuôn
• C. Cắt ADN tại các vị trí đặc hiệu
• D. Nối các đoạn ADN lại với nhau

Câu 3: Plasmid là một trong những vector chuyển gen phổ biến nhất được sử dụng trong công nghệ di truyền, đặc biệt là ở vi khuẩn. Đặc điểm nào của plasmid giúp nó phù hợp làm vector?

• A. Là ADN mạch thẳng, kích thước lớn
• B. Chỉ tồn tại trong nhân tế bào
• C. Có khả năng tự sao chép độc lập và mang gen đánh dấu
• D. Bắt buộc phải tích hợp vào nhiễm sắc thể của tế bào chủ để tồn tại

Câu 4: Quy trình tạo ra một chủng vi khuẩn có khả năng sản xuất insulin người bằng công nghệ gen bao gồm các bước cơ bản. Trình tự đúng của các bước này là gì? (1) Tách gen mã hóa insulin từ tế bào người. (2) Tách plasmid từ vi khuẩn và cắt bằng enzyme giới hạn. (3) Chuyển ADN tái tổ hợp vào tế bào vi khuẩn. (4) Nối gen insulin vào plasmid đã cắt bằng enzyme ligase. (5) Nuôi cấy chọn lọc và nhân dòng vi khuẩn mang ADN tái tổ hợp.

• A. (1) → (2) → (4) → (3) → (5)
• B. (2) → (1) → (4) → (3) → (5)
• C. (1) → (4) → (2) → (3) → (5)
• D. (2) → (4) → (1) → (3) → (5)

Câu 5: Để chuyển gen vào tế bào thực vật một cách hiệu quả và tạo ra cây trồng biến đổi gen, phương pháp nào sau đây thường được sử dụng phổ biến dựa trên khả năng gây khối u tự nhiên của một loại vi khuẩn?

• A. Phương pháp vi tiêm (microinjection)
• B. Sử dụng vi khuẩn Agrobacterium tumefaciens
• C. Phương pháp xung điện (electroporation)
• D. Phương pháp bắn gen (gene gun)

Câu 6: Một nhà khoa học muốn tạo ra giống lúa có khả năng kháng sâu bệnh bằng cách chuyển gen Bt (từ vi khuẩn Bacillus thuringiensis) vào cây lúa. Sau khi chuyển gen thành công, để đảm bảo gen Bt được biểu hiện và cây lúa thực sự kháng sâu, điều gì là quan trọng nhất cần xảy ra trong tế bào lúa?

• A. Gen Bt phải được phiên mã và dịch mã tạo ra protein độc tố Bt.
• B. Gen Bt phải tích hợp vào nhiễm sắc thể lúa.
• C. Cây lúa phải được tưới đủ nước và bón phân.
• D. Protein độc tố Bt phải phân hủy ngay sau khi được tạo ra.

Câu 7: Sản xuất insulin người bằng công nghệ gen ở vi khuẩn E.coli là một thành tựu nổi bật. Ưu điểm chính của phương pháp này so với việc chiết xuất insulin từ động vật (ví dụ: lợn) là gì?

• A. Insulin từ E.coli có cấu trúc hóa học khác biệt hoàn toàn với insulin người, dễ sử dụng hơn.
• B. Quy trình chiết xuất từ động vật đơn giản và rẻ hơn nhiều so với công nghệ gen.
• C. Insulin từ động vật gây ít phản ứng phụ hơn cho người bệnh.
• D. Cho phép sản xuất lượng lớn insulin người với độ tinh khiết cao, giảm nguy cơ dị ứng và đảm bảo nguồn cung.

Câu 8: Liệu pháp gen (gene therapy) là một ứng dụng tiềm năng của công nghệ gen trong y học. Mục đích chính của liệu pháp gen là gì?

• A. Chữa trị các bệnh di truyền hoặc bệnh khác bằng cách sửa chữa hoặc thay thế gen lỗi.
• B. Tạo ra các loại thuốc mới từ thực vật biến đổi gen.
• C. Nhân bản vô tính các cơ quan để cấy ghép.
• D. Phát hiện sớm các loại virus gây bệnh.

Câu 9: Cây trồng biến đổi gen (GMO) có thể mang lại nhiều lợi ích trong nông nghiệp. Tuy nhiên, việc sử dụng và phát triển cây trồng GMO cũng đặt ra những lo ngại về môi trường. Lo ngại nào sau đây là một rủi ro tiềm ẩn đối với môi trường khi trồng cây GMO kháng thuốc diệt cỏ?

• A. Giảm đa dạng sinh học do cây GMO cạnh tranh với cây trồng truyền thống.
• B. Sự phát tán gen kháng thuốc diệt cỏ sang các loài cỏ dại, tạo ra "siêu cỏ" kháng thuốc.
• C. Tăng cường sử dụng thuốc bảo vệ thực vật, gây ô nhiễm đất và nước.
• D. Gây hại trực tiếp cho các loài côn trùng có ích như ong bướm.

Câu 10: Việc tạo ra động vật biến đổi gen, ví dụ như lợn mang gen sinh trưởng của bò để tăng hiệu quả chăn nuôi, thường gặp nhiều thách thức hơn so với vi khuẩn hoặc thực vật. Thách thức chủ yếu trong quy trình chuyển gen vào động vật có vú là gì?

• A. Tế bào động vật không có thành tế bào, khó đưa gen vào.
• B. Enzyme giới hạn không hoạt động hiệu quả trên ADN động vật.
• C. Động vật không có plasmid để sử dụng làm vector.
• D. Hiệu quả chuyển gen vào tế bào nhận và khả năng tích hợp gen vào dòng mầm còn thấp.

Câu 11: Trong kỹ thuật tạo ADN tái tổ hợp, sau khi cắt ADN chứa gen cần chuyển và vector bằng cùng một loại enzyme giới hạn, người ta thu được các đoạn ADN có các "đầu dính" (sticky ends) hoặc "đầu bằng" (blunt ends) tương thích. Tại sao việc sử dụng cùng một loại enzyme giới hạn cho cả gen và vector lại quan trọng?

• A. Để tạo ra các đầu cắt (đầu dính hoặc đầu bằng) tương thích giữa gen và vector, thuận lợi cho việc nối.
• B. Để đảm bảo chỉ có gen cần chuyển được cắt, vector không bị ảnh hưởng.
• C. Để tăng cường hoạt động của enzyme ligase.
• D. Để ngăn chặn sự tích hợp của gen vào nhiễm sắc thể của tế bào nhận.

Câu 12: Một sinh viên thực hiện thí nghiệm chuyển gen kháng kháng sinh vào vi khuẩn E.coli sử dụng plasmid làm vector. Sau khi thực hiện các bước tạo ADN tái tổ hợp và chuyển vào vi khuẩn, sinh viên cấy hỗn hợp vi khuẩn lên môi trường nuôi cấy có chứa loại kháng sinh tương ứng. Mục đích của việc cấy trên môi trường có kháng sinh là gì?

• A. Để kiểm tra khả năng phân giải kháng sinh của vi khuẩn.
• B. Để kích thích vi khuẩn biểu hiện gen kháng kháng sinh.
• C. Để chọn lọc các tế bào vi khuẩn đã nhận được vector mang gen kháng kháng sinh.
• D. Để tiêu diệt tất cả các tế bào vi khuẩn không nhận được gen.

Câu 13: Trong công nghệ di truyền, khái niệm "vector" dùng để chỉ điều gì?

• A. Một loại enzyme dùng để cắt ADN.
• B. Phân tử mang gen cần chuyển vào tế bào nhận.
• C. Tế bào nhận được gen ngoại lai.
• D. Sản phẩm protein được tạo ra từ gen chuyển.

Câu 14: Một ứng dụng quan trọng của công nghệ gen trong nông nghiệp là tạo ra cây trồng có khả năng tự tổng hợp chất diệt côn trùng, ví dụ như cây bông Bt. Cơ chế hoạt động của cây bông Bt trong việc chống lại côn trùng gây hại là gì?

• A. Cây bông Bt tiết ra chất làm xua đuổi côn trùng.
• B. Cây bông Bt có lớp vỏ cứng hơn, khó bị côn trùng tấn công.
• C. Cây bông Bt tạo ra kháng thể chống lại côn trùng.
• D. Tế bào cây bông Bt tổng hợp protein độc tố gây hại cho côn trùng khi chúng ăn phải.

Câu 15: Kỹ thuật chuyển gen vào tế bào động vật (như vi tiêm vào hợp tử) thường được áp dụng để tạo ra động vật biến đổi gen có gen ngoại lai hiện diện trong tất cả các tế bào, bao gồm cả tế bào sinh dục. Điều này có ý nghĩa gì?

• A. Gen ngoại lai chỉ biểu hiện ở một số mô nhất định của cơ thể.
• B. Gen ngoại lai sẽ được truyền lại cho thế hệ sau thông qua sinh sản hữu tính.
• C. Động vật biến đổi gen sẽ không thể sinh sản hữu tính.
• D. Gen ngoại lai sẽ bị loại bỏ khỏi cơ thể theo thời gian.

Câu 16: Bên cạnh plasmid, virus cũng được sử dụng làm vector trong công nghệ gen. Ưu điểm của việc sử dụng virus làm vector là gì?

• A. Có khả năng nhiễm tự nhiên vào tế bào chủ và đưa gen vào hiệu quả.
• B. Dễ dàng tách chiết và thao tác hơn plasmid.
• C. Kích thước bộ gen rất lớn, có thể mang nhiều gen ngoại lai cùng lúc.
• D. Không gây ra bất kỳ phản ứng miễn dịch nào ở tế bào nhận.

Câu 17: Để gen ngoại lai được biểu hiện (phiên mã và dịch mã) trong tế bào nhận (ví dụ: vi khuẩn hoặc thực vật), ngoài bản thân gen mã hóa protein, vector chuyển gen cần phải chứa ít nhất một yếu tố điều hòa quan trọng nào sau đây?

• A. Gen kháng kháng sinh
• B. Vị trí nhận biết của enzyme ligase
• C. Vùng điều hòa (promoter)
• D. Trình tự kết thúc (terminator)

Câu 18: Trong công nghệ di truyền, "thư viện gen" (gene library) là gì?

• A. Nơi lưu trữ thông tin về trình tự ADN của các loài sinh vật.
• B. Một cơ sở dữ liệu trực tuyến về các gen đã biết.
• C. Tập hợp tất cả các enzyme được sử dụng trong công nghệ gen.
• D. Tập hợp các dòng tế bào chứa các đoạn ADN khác nhau từ bộ gen của một sinh vật.

Câu 19: Một trong những ứng dụng tiềm năng của công nghệ gen trong xử lý môi trường là sử dụng vi sinh vật biến đổi gen để phân hủy các chất ô nhiễm như dầu mỏ. Nguyên tắc cơ bản đằng sau ứng dụng này là gì?

• A. Chuyển gen mã hóa enzyme phân hủy chất ô nhiễm vào vi sinh vật để tăng khả năng làm sạch.
• B. Tạo ra thực vật biến đổi gen có khả năng hấp thụ chất ô nhiễm từ đất.
• C. Sử dụng virus biến đổi gen để tiêu diệt các nguồn gây ô nhiễm.
• D. Tạo ra các loại hóa chất mới từ vi sinh vật biến đổi gen để trung hòa chất ô nhiễm.

Câu 20: Cây "gạo vàng" (Golden Rice) là một ví dụ về cây trồng biến đổi gen nhằm cải thiện giá trị dinh dưỡng. Cây gạo vàng được biến đổi gen để tổng hợp một tiền chất của vitamin A (beta-carotene) trong hạt gạo. Điều này có ý nghĩa quan trọng trong việc giải quyết vấn đề sức khỏe nào ở các nước đang phát triển?

• A. Thiếu sắt (anemia)
• B. Thiếu vitamin A (Vitamin A deficiency - VAD)
• C. Bệnh tiểu đường
• D. Suy dinh dưỡng protein-năng lượng

Câu 21: Kỹ thuật "bắn gen" (gene gun) là một phương pháp chuyển gen trực tiếp vào tế bào, thường được sử dụng cho thực vật. Nguyên lý của phương pháp này là gì?

• A. Sử dụng dòng điện để tạo lỗ tạm thời trên màng tế bào cho ADN đi vào.
• B. Sử dụng virus đã biến đổi làm vật trung gian mang gen.
• C. Trộn ADN với liposome để ADN dễ dàng xuyên qua màng tế bào.
• D. Phủ ADN lên các hạt kim loại nhỏ và bắn chúng vào tế bào.

Câu 22: Trong quy trình tạo ADN tái tổ hợp, sau khi cắt ADN cho và vector, bước tiếp theo là nối chúng lại với nhau. Enzyme nào thực hiện chức năng này?

• A. Ligase
• B. Restriction enzyme
• C. Helicase
• D. Polymerase

Câu 23: Sinh vật biến đổi gen (SVG) là sinh vật mà hệ gen của nó đã bị biến đổi bằng công nghệ gen. Phát biểu nào sau đây mô tả đúng nhất về một sinh vật được coi là SVG?

• A. Sinh vật được tạo ra từ phương pháp lai tạo truyền thống.
• B. Sinh vật có đột biến tự nhiên trong bộ gen.
• C. Sinh vật có gen ngoại lai được đưa vào bằng công nghệ gen.
• D. Sinh vật được nhân giống bằng phương pháp nuôi cấy mô.

Câu 24: Gen chỉ thị (marker gene) trong vector chuyển gen có vai trò gì trong quá trình chọn lọc tế bào nhận?

• A. Kích thích sự biểu hiện của gen cần chuyển.
• B. Giúp nhận biết và chọn lọc các tế bào đã nhận được vector.
• C. Tăng cường khả năng tự sao chép của vector.
• D. Ngăn chặn sự tấn công của virus vào tế bào nhận.

Câu 25: Giả sử bạn muốn tạo ra một loại vi khuẩn biến đổi gen có khả năng tổng hợp một loại enzyme công nghiệp mới. Sau khi tạo được ADN tái tổ hợp chứa gen mã hóa enzyme và vector plasmid phù hợp, bước tiếp theo cần làm là gì để thu được vi khuẩn biến đổi gen?

• A. Chuyển ADN tái tổ hợp vào tế bào vi khuẩn chủ và tiến hành chọn lọc.
• B. Cho ADN tái tổ hợp tự nhân đôi trong ống nghiệm.
• C. Trộn ADN tái tổ hợp với enzyme giới hạn.
• D. Phân tích trình tự nucleotit của ADN tái tổ hợp.

Câu 26: Công nghệ gen có tiềm năng lớn trong việc sản xuất các loại vaccine tái tổ hợp. Cơ sở của việc tạo vaccine bằng công nghệ gen là gì?

• A. Sử dụng toàn bộ vi sinh vật gây bệnh đã biến đổi gen.
• B. Sản xuất kháng thể trực tiếp từ vi sinh vật biến đổi gen.
• C. Sử dụng các đoạn ADN của mầm bệnh làm vaccine.
• D. Sản xuất protein kháng nguyên đặc hiệu của mầm bệnh bằng sinh vật biến đổi gen.

Câu 27: Khi chuyển gen vào tế bào thực vật bằng phương pháp sử dụng Agrobacterium tumefaciens, gen cần chuyển thường được đưa vào đoạn T-ADN của plasmid Ti đã được bất hoạt khả năng gây khối u. Tại sao việc đưa gen vào T-ADN lại quan trọng?

• A. T-ADN là đoạn duy nhất của plasmid Ti có khả năng được chuyển vào hệ gen thực vật.
• B. T-ADN chứa gen kháng kháng sinh giúp chọn lọc.
• C. T-ADN mã hóa enzyme ligase cần cho việc nối gen.
• D. T-ADN giúp virus bám vào tế bào thực vật.

Câu 28: Sinh vật biến đổi gen có thể được ứng dụng trong nhiều lĩnh vực. Hãy phân tích và xác định ứng dụng nào sau đây KHÔNG phải là ứng dụng trực tiếp của sinh vật biến đổi gen?

• A. Sản xuất insulin người ở vi khuẩn.
• B. Tạo giống lúa chịu hạn, chịu mặn.
• C. Sản xuất vaccine tái tổ hợp.
• D. Nhân bản vô tính cừu Dolly.

Câu 29: Khi phân tích một phân tử ADN tái tổ hợp được tạo ra từ plasmid và một đoạn gen ngoại lai, người ta có thể nhận biết sự có mặt của gen ngoại lai dựa vào đặc điểm nào sau đây?

• A. Nó luôn có dạng mạch thẳng.
• B. Nó có màu sắc khác biệt so với ADN ban đầu.
• C. Kích thước phân tử lớn hơn vector ban đầu do có thêm đoạn gen ngoại lai.
• D. Nó chỉ chứa các nucleotit loại A và T.

Câu 30: Một trong những lo ngại về đạo đức và xã hội liên quan đến công nghệ gen và sinh vật biến đổi gen là khả năng gây ra những tác động không lường trước đến hệ sinh thái hoặc sức khỏe con người. Để giảm thiểu rủi ro này, cần có những biện pháp kiểm soát nào?

• A. Xây dựng và thực thi các quy định pháp lý chặt chẽ về an toàn sinh học đối với SVG.
• B. Ngừng hoàn toàn việc nghiên cứu và ứng dụng công nghệ gen.
• C. Chỉ ứng dụng công nghệ gen trong y học, không áp dụng trong nông nghiệp.
• D. Khuyến khích sử dụng rộng rãi SVG mà không cần kiểm soát.

Câu 1: Enzyme nào sau đây có vai trò cắt ADN mạch kép tại những trình tự nucleotide đặc hiệu, tạo ra các đầu dính hoặc đầu bằng, là công cụ không thể thiếu trong công nghệ di truyền để tạo ADN tái tổ hợp?

• A. ADN polymerase
• B. Enzyme cắt giới hạn (Restriction enzyme)
• C. ADN ligase
• D. ARN polymerase

Câu 2: Khi sử dụng enzyme cắt giới hạn tạo ra các đầu dính (sticky ends) trên ADN, ưu điểm của việc này so với tạo đầu bằng (blunt ends) trong quá trình tạo ADN tái tổ hợp là gì?

• A. Giúp enzyme ligase hoạt động nhanh hơn gấp đôi.
• B. Ngăn chặn sự tự nối lại của thể truyền.
• C. Tăng hiệu quả nối gen lạ vào thể truyền nhờ khả năng bắt cặp bổ sung giữa các đầu dính.
• D. Chỉ cắt được các đoạn ADN ngắn hơn.

Câu 3: Thể truyền (vector) được sử dụng trong công nghệ di truyền cần có những đặc điểm nào để có thể nhân lên trong tế bào chủ và mang gen lạ?

• A. Chỉ cần có khả năng tự nhân đôi trong tế bào chủ.
• B. Chỉ cần có vị trí nhận biết đặc hiệu của enzyme cắt giới hạn.
• C. Chỉ cần mang gen đánh dấu để dễ dàng chọn lọc.
• D. Có khả năng tự nhân đôi, có trình tự nhận biết của enzyme cắt giới hạn (vị trí đa dòng), và mang gen đánh dấu.

Câu 4: Plasmid là thể truyền phổ biến nhất trong công nghệ di truyền ở vi khuẩn. Đặc điểm nào của plasmid làm cho nó phù hợp như một thể truyền?

• A. Là phân tử ADN vòng nhỏ, dễ dàng thao tác, có khả năng tự sao chép độc lập với hệ gen tế bào chủ.
• B. Có kích thước lớn, mang được nhiều gen khác nhau.
• C. Chỉ tồn tại trong tế bào nhân thực, không có ở vi khuẩn.
• D. Luôn tích hợp vào nhiễm sắc thể của tế bào chủ.

Câu 5: Quá trình tạo ADN tái tổ hợp bao gồm các bước chính. Trình tự đúng của các bước này là gì?

• A. Tách gen cần chuyển → Nối gen vào thể truyền → Cắt ADN của thể truyền → Tách thể truyền.
• B. Tách gen cần chuyển và thể truyền → Cắt gen và thể truyền bằng enzyme cắt giới hạn → Nối gen vào thể truyền bằng enzyme ligase.
• C. Cắt gen cần chuyển → Tách thể truyền → Nối gen vào thể truyền → Cắt thể truyền.
• D. Nối gen vào thể truyền → Cắt gen và thể truyền → Tách gen và thể truyền.

Câu 6: Để chuyển gen từ tế bào cho sang tế bào nhận, người ta sử dụng nhiều phương pháp khác nhau tùy thuộc vào loại tế bào nhận. Phương pháp nào thường được sử dụng để chuyển gen vào tế bào thực vật?

• A. Biến nạp (Transformation) ở vi khuẩn.
• B. Tải nạp (Transduction) bằng thực khuẩn thể.
• C. Sử dụng vi khuẩn Agrobacterium tumefaciens hoặc súng bắn gen.
• D. Tiêm ADN trực tiếp vào nhân tế bào động vật.

Câu 7: Sau khi chuyển gen vào tế bào nhận, bước tiếp theo quan trọng là chọn lọc các tế bào đã nhận được ADN tái tổ hợp. Nếu thể truyền mang gen kháng kháng sinh ampicillin, làm thế nào để chọn lọc được các tế bào vi khuẩn đã nhận plasmid?

• A. Nuôi cấy tất cả các tế bào lên môi trường không có kháng sinh.
• B. Kiểm tra dưới kính hiển vi xem tế bào nào có kích thước lớn hơn.
• C. Nuôi cấy tất cả các tế bào lên môi trường có bổ sung ampicillin.
• D. Nuôi cấy các tế bào lên môi trường có chứa ampicillin; chỉ những tế bào nhận được plasmid mang gen kháng ampicillin mới sống sót và phân chia tạo khuẩn lạc.

Câu 8: Kỹ thuật PCR (Polymerase Chain Reaction) có vai trò gì trong công nghệ di truyền?

• A. Khuếch đại (tăng số lượng bản sao) một đoạn ADN đích.
• B. Cắt ADN tại các vị trí đặc hiệu.
• C. Nối các đoạn ADN lại với nhau.
• D. Tạo ra ADN tái tổ hợp.

Câu 9: Ứng dụng nổi bật nhất của công nghệ di truyền trong y học là sản xuất các loại protein chữa bệnh. Ví dụ điển hình là việc sản xuất insulin người bằng vi khuẩn E. coli biến đổi gen. Lợi ích chính của phương pháp này so với việc tách insulin từ động vật là gì?

• A. Insulin tạo ra có hoạt tính mạnh hơn insulin từ động vật.
• B. Sản xuất được insulin người với số lượng lớn, giá thành rẻ, ít gây phản ứng miễn dịch cho bệnh nhân.
• C. Quy trình sản xuất đơn giản và nhanh hơn rất nhiều so với tách chiết.
• D. Chỉ có vi khuẩn E. coli mới sản xuất được insulin người.

Câu 10: Cây trồng biến đổi gen (GMO) mang gen kháng sâu bệnh (ví dụ: ngô Bt mang gen từ vi khuẩn Bacillus thuringiensis) mang lại lợi ích gì cho nông nghiệp?

• A. Giảm năng suất cây trồng.
• B. Yêu cầu sử dụng nhiều thuốc bảo vệ thực vật hơn.
• C. Giảm sự phá hoại của côn trùng gây hại, từ đó giảm sử dụng thuốc trừ sâu hóa học.
• D. Chỉ có khả năng chống chịu với một loại sâu bệnh duy nhất.

Câu 11: Động vật biến đổi gen có thể được sử dụng để sản xuất các protein có giá trị y học trong sữa của chúng (ví dụ: dê biến đổi gen sản xuất protein chống đông máu). Đây là ứng dụng thuộc lĩnh vực nào của công nghệ di truyền?

• A. Sản xuất protein tái tổ hợp trong y dược.
• B. Cải tạo giống vật nuôi lấy thịt.
• C. Tăng sức đề kháng với bệnh tật trong chăn nuôi.
• D. Nhân bản vô tính động vật.

Câu 12: Kỹ thuật chỉnh sửa gen CRISPR-Cas9 đang cách mạng hóa công nghệ di truyền. Cơ chế hoạt động cơ bản của hệ thống này là gì?

• A. Sử dụng enzyme ligase để cắt ADN tại vị trí mong muốn.
• B. Dùng nhiệt độ cao để làm biến tính và cắt ADN.
• C. Sử dụng các protein nhận biết trình tự ADN và tự cắt.
• D. Sử dụng ARN hướng dẫn (gRNA) để dẫn enzyme Cas9 đến vị trí ADN đích và cắt ADN mạch kép.

Câu 13: So với các phương pháp chỉnh sửa gen trước đây (ví dụ: ZFNs, TALENs), ưu điểm nổi bật của hệ thống CRISPR-Cas9 là gì?

• A. Độ chính xác thấp hơn.
• B. Đơn giản, chi phí thấp hơn và dễ thiết kế để nhắm mục tiêu vào các trình tự ADN khác nhau.
• C. Chỉ hoạt động trên tế bào vi khuẩn.
• D. Yêu cầu trình độ kỹ thuật cao hơn nhiều.

Câu 14: Một trong những mối lo ngại về đạo đức khi áp dụng công nghệ di truyền trên con người là khả năng chỉnh sửa dòng mầm (germline editing), tức là chỉnh sửa gen trong tế bào sinh dục hoặc phôi sớm. Mối lo ngại này xuất phát từ lý do nào?

• A. Chỉ ảnh hưởng đến cá thể được chỉnh sửa, không di truyền cho thế hệ sau.
• B. Không thể thực hiện được trên thực tế.
• C. Những thay đổi di truyền sẽ được truyền lại cho các thế hệ tương lai, có thể tạo ra những hậu quả không mong muốn hoặc các vấn đề xã hội phức tạp.
• D. Chỉ có thể sử dụng để chữa bệnh, không thể dùng cho mục đích khác.

Câu 15: Một rủi ro tiềm ẩn về môi trường liên quan đến cây trồng biến đổi gen kháng thuốc diệt cỏ là gì?

• A. Sự truyền gen kháng thuốc diệt cỏ sang các loài cỏ dại thông qua thụ phấn chéo, tạo ra cỏ dại khó kiểm soát.
• B. Làm giảm đa dạng sinh học của cây trồng.
• C. Yêu cầu giảm sử dụng thuốc diệt cỏ.
• D. Gây hại trực tiếp cho côn trùng thụ phấn như ong.

Câu 16: Trong quy trình tạo ADN tái tổ hợp, sau khi cắt gen cần chuyển và thể truyền bằng enzyme cắt giới hạn, enzyme nào được sử dụng để nối hai đoạn ADN này lại với nhau?

• A. ADN polymerase
• B. ARN polymerase
• C. Enzyme cắt giới hạn
• D. ADN ligase

Câu 17: Mục đích của gen đánh dấu (marker gene), thường là gen kháng kháng sinh, trên thể truyền là gì?

• A. Giúp nhận biết và chọn lọc các tế bào đã nhận được thể truyền (biến nạp thành công).
• B. Giúp gen mục tiêu được biểu hiện mạnh hơn.
• C. Giúp thể truyền tự nhân đôi nhanh hơn.
• D. Giúp enzyme cắt giới hạn nhận biết vị trí cắt.

Câu 18: Tại sao khi sản xuất protein tái tổ hợp trong vi khuẩn (ví dụ insulin), gen mã hóa protein của người thường phải được phiên mã ngược từ mARN thành cADN trước khi chèn vào thể truyền?

• A. Vi khuẩn không có khả năng đọc trình tự ADN mạch kép.
• B. mARN bền vững hơn ADN trong môi trường tế bào vi khuẩn.
• C. Gen của người có các đoạn intron, trong khi vi khuẩn không có bộ máy để loại bỏ intron khỏi mARN.
• D. cADN giúp quá trình biến nạp vào vi khuẩn dễ dàng hơn.

Câu 19: Kỹ thuật nào sau đây cho phép tạo ra hàng triệu bản sao của một đoạn ADN đặc thù từ một lượng rất nhỏ mẫu ban đầu, được ứng dụng rộng rãi trong xét nghiệm y tế, pháp y và nghiên cứu khoa học?

• A. Giải trình tự gen (DNA sequencing)
• B. Phản ứng chuỗi polymerase (PCR)
• C. Điện di trên gel (Gel electrophoresis)
• D. Chỉnh sửa gen CRISPR-Cas9

Câu 20: Trong kỹ thuật PCR, nhiệt độ được thay đổi liên tục qua các chu kỳ. Bước nào trong mỗi chu kỳ PCR yêu cầu nhiệt độ cao nhất (khoảng 94-96°C)?

• A. Biến tính (Denaturation) để tách hai mạch ADN mẫu.
• B. Nối mồi (Annealing) để mồi bắt cặp với ADN mẫu.
• C. Kéo dài mạch (Extension) bởi ADN polymerase.
• D. Làm lạnh để enzyme hoạt động.

Câu 21: Một trong những thách thức lớn nhất khi thực hiện liệu pháp gen trên người là gì?

• A. Chi phí quá thấp.
• B. Luôn đạt hiệu quả 100% ngay lần đầu tiên.
• C. Không gặp phải rào cản đạo đức hay pháp lý nào.
• D. Đảm bảo gen được đưa vào đúng tế bào đích, biểu hiện ở mức độ phù hợp và an toàn cho bệnh nhân (tránh phản ứng miễn dịch, chèn gen sai vị trí).

Câu 22: Cây "lúa vàng" (Golden Rice) được biến đổi gen để tổng hợp beta-carotene (tiền chất vitamin A). Mục đích chính của việc tạo ra giống lúa này là gì?

• A. Giải quyết vấn đề thiếu hụt vitamin A ở những vùng dân cư chủ yếu ăn lúa gạo.
• B. Tăng năng suất lúa một cách đáng kể.
• C. Giúp lúa chống chịu hoàn toàn với sâu bệnh.
• D. Thay đổi màu sắc hạt lúa cho mục đích thẩm mỹ.

Câu 23: Xét nghiệm ADN trong pháp y thường sử dụng kỹ thuật PCR và phân tích các đoạn lặp ngắn nối tiếp (STR). Kỹ thuật PCR đóng vai trò gì trong quy trình này?

• A. Cắt ADN thành các đoạn STR.
• B. Khuếch đại các đoạn STR từ lượng ADN mẫu rất nhỏ.
• C. Nối các đoạn STR lại với nhau.
• D. Xác định trình tự chính xác của các đoạn STR.

Câu 24: Một nhà khoa học muốn tạo ra một dòng vi khuẩn phát sáng bằng cách chuyển gen phát sáng từ đom đóm vào plasmid và sau đó biến nạp vào vi khuẩn. Sau khi biến nạp, nhà khoa học cần làm gì để nhận biết các khuẩn lạc vi khuẩn đã nhận thành công plasmid tái tổ hợp mang gen phát sáng?

• A. Kiểm tra khả năng kháng kháng sinh của khuẩn lạc.
• B. Nuôi cấy trong môi trường thiếu dinh dưỡng.
• C. Chỉ cần nhìn bằng mắt thường, tất cả khuẩn lạc mọc đều đã nhận gen.
• D. Quan sát dưới đèn chiếu sáng phù hợp để tìm các khuẩn lạc phát sáng.

Câu 25: Công nghệ di truyền có thể được ứng dụng trong xử lý ô nhiễm môi trường bằng cách tạo ra vi sinh vật biến đổi gen có khả năng phân hủy các chất độc hại. Ứng dụng này được gọi là gì?

• A. Xử lý sinh học (Bioremediation).
• B. Nhân bản vô tính.
• C. Liệu pháp gen.
• D. Tạo giống lai.

Câu 26: Phân tích kết quả điện di trên gel agar sau khi cắt một plasmid bằng enzyme cắt giới hạn giúp xác định điều gì về plasmid đó?

• A. Trình tự nucleotide đầy đủ của plasmid.
• B. Khả năng tự nhân đôi của plasmid.
• C. Kích thước của plasmid và số lượng vị trí cắt của enzyme giới hạn trên đó.
• D. Khả năng biểu hiện gen của plasmid.

Câu 27: Khi tạo ra cây trồng chuyển gen bằng phương pháp súng bắn gen (gene gun), nguyên lý hoạt động cơ bản là gì?

• A. Sử dụng dòng điện để tạo lỗ tạm thời trên màng tế bào.
• B. Dùng áp lực cao bắn các hạt kim loại nhỏ phủ ADN vào tế bào thực vật.
• C. Sử dụng virus làm vật trung gian mang gen vào tế bào.
• D. Ngâm tế bào trong dung dịch chứa ADN và hóa chất đặc biệt.

Câu 28: Ngoài plasmid, virus cũng có thể được sử dụng làm thể truyền trong công nghệ di truyền, đặc biệt là trong liệu pháp gen. Ưu điểm của virus khi làm thể truyền là gì?

• A. Có khả năng lây nhiễm tự nhiên vào tế bào chủ, giúp chuyển gen hiệu quả.
• B. Có kích thước rất nhỏ, chỉ mang được các đoạn gen rất ngắn.
• C. Không gây ra bất kỳ phản ứng miễn dịch nào trong cơ thể chủ.
• D. Luôn tích hợp ngẫu nhiên vào bộ gen của tế bào chủ.

Câu 29: Công nghệ di truyền mở ra khả năng tạo ra các loài sinh vật mới hoặc thay đổi đặc điểm của sinh vật hiện có một cách chính xác. Điều này khác biệt cơ bản như thế nào so với phương pháp chọn giống truyền thống?

• A. Công nghệ di truyền chỉ áp dụng cho thực vật, còn chọn giống truyền thống cho động vật.
• B. Công nghệ di truyền chỉ tạo ra biến đổi nhỏ, chọn giống truyền thống tạo biến đổi lớn.
• C. Công nghệ di truyền dựa vào lai tạo và chọn lọc, chọn giống truyền thống dựa vào biến đổi gen.
• D. Công nghệ di truyền can thiệp trực tiếp và chính xác vào vật chất di truyền, chuyển gen đích, trong khi chọn giống truyền thống dựa vào sự tổ hợp ngẫu nhiên của vật chất di truyền qua lai tạo và chọn lọc kiểu hình.

Câu 30: Trong một thí nghiệm tạo ADN tái tổ hợp, gen cần chuyển và thể truyền được cắt bằng cùng một loại enzyme cắt giới hạn. Điều này đảm bảo điều gì cho quá trình nối gen?

• A. Tạo ra các đầu cắt (đầu dính hoặc đầu bằng) tương thích giữa gen và thể truyền, giúp enzyme ligase nối chúng lại hiệu quả.
• B. Ngăn chặn sự tự nối lại của thể truyền.
• C. Giúp gen cần chuyển tự động chèn vào thể truyền mà không cần enzyme ligase.
• D. Làm tăng kích thước của thể truyền sau khi cắt.

Câu 1: Trong công nghệ di truyền, enzyme nào được sử dụng để cắt DNA tại các vị trí trình tự nucleotide đặc hiệu?

• A. DNA ligase
• B. Enzyme cắt giới hạn (Restriction enzyme)
• C. DNA polymerase
• D. RNA polymerase

Câu 2: Để tạo ra phân tử ADN tái tổ hợp, sau khi cắt gen cần chuyển và vector bằng cùng một loại enzyme cắt giới hạn, người ta cần sử dụng enzyme nào để nối chúng lại với nhau?

• A. DNA ligase
• B. Helicase
• C. Primase
• D. Restriction enzyme

Câu 3: Plasmid thường được sử dụng làm vector chuyển gen trong công nghệ di truyền vì những đặc điểm nào sau đây? (Chọn phương án đúng nhất)

• A. Là vật chất di truyền chính của tế bào nhân thực.
• B. Chỉ có ở virus và không có khả năng tự nhân đôi.
• C. Là các protein đặc hiệu có khả năng gắn vào DNA.
• D. Là phân tử DNA vòng nhỏ, có khả năng tự nhân đôi và chứa các điểm cắt đặc hiệu.

Câu 4: Quy trình tạo ra một sinh vật biến đổi gen (GMO) thường bao gồm các bước cơ bản nào? (Sắp xếp theo trình tự hợp lý)

• A. Tách gen → Chuyển gen vào tế bào nhận → Tạo ADN tái tổ hợp → Chọn lọc.
• B. Tạo ADN tái tổ hợp → Tách gen → Chuyển gen vào tế bào nhận → Chọn lọc.
• C. Tách gen → Tạo ADN tái tổ hợp → Chuyển ADN tái tổ hợp vào tế bào nhận → Chọn lọc.
• D. Chuyển gen vào tế bào nhận → Tách gen → Tạo ADN tái tổ hợp → Chọn lọc.

Câu 5: Một trong những ứng dụng quan trọng nhất của công nghệ gen trong y học là sản xuất các protein có hoạt tính sinh học cao với số lượng lớn. Ví dụ điển hình là sản xuất hormone insulin của người bằng vi khuẩn E.coli. Điều này được thực hiện bằng cách nào?

• A. Nuôi cấy tế bào tuyến tụy người trong môi trường nhân tạo.
• B. Chuyển gen mã hóa insulin người vào vi khuẩn E.coli và nuôi cấy chúng.
• C. Tổng hợp hóa học hormone insulin trong phòng thí nghiệm.
• D. Tách trực tiếp insulin từ tuyến tụy của động vật như bò, lợn.

Câu 6: Kỹ thuật PCR (Polymerase Chain Reaction) được sử dụng phổ biến trong công nghệ di truyền để làm gì?

• A. Cắt DNA tại các vị trí đặc hiệu.
• B. Nối các đoạn DNA lại với nhau.
• C. Nhân bản nhanh chóng một đoạn DNA đặc hiệu.
• D. Phân tách các đoạn DNA dựa trên kích thước.

Câu 7: Trong kỹ thuật chuyển gen vào thực vật, phương pháp nào sau đây thường sử dụng vi khuẩn Agrobacterium tumefaciens làm vector?

• A. Sử dụng Agrobacterium tumefaciens.
• B. Biến nạp trực tiếp bằng súng bắn gen.
• C. Microinjection (vi tiêm).
• D. Điện biến nạp (Electroporation).

Câu 8: Một nhà khoa học muốn tạo ra giống lúa có khả năng kháng sâu bệnh bằng cách chuyển gen Bt (gen sản xuất protein độc đối với sâu) từ vi khuẩn Bacillus thuringiensis vào cây lúa. Bước đầu tiên và quan trọng nhất trong quy trình này là gì?

• A. Chuyển gen Bt vào plasmid của vi khuẩn Agrobacterium.
• B. Nuôi cấy mô sẹo (callus) của cây lúa.
• C. Tạo ADN tái tổ hợp chứa gen Bt.
• D. Tách gen Bt từ vi khuẩn Bacillus thuringiensis.

Câu 9: Việc sử dụng sinh vật biến đổi gen (GMO) trong nông nghiệp mang lại những lợi ích tiềm năng nào?

• A. Giảm đa dạng sinh học cây trồng.
• B. Tăng nguy cơ gây dị ứng cho người tiêu dùng.
• C. Luôn đòi hỏi lượng phân bón và thuốc trừ sâu nhiều hơn.
• D. Tăng năng suất, cải thiện chất lượng dinh dưỡng, hoặc tăng khả năng chống chịu sâu bệnh/môi trường.

Câu 10: Vi tiêm (Microinjection) là phương pháp chuyển gen thường được áp dụng cho đối tượng nào trong công nghệ di truyền?

• A. Tế bào vi khuẩn.
• B. Tế bào thực vật có thành tế bào.
• C. Tế bào trứng hoặc hợp tử động vật.
• D. Virus.

Câu 11: Enzyme phiên mã ngược (Reverse transcriptase) đóng vai trò gì trong công nghệ di truyền?

• A. Cắt DNA tại các vị trí đặc hiệu.
• B. Nối các đoạn DNA lại với nhau.
• C. Tổng hợp RNA từ mạch khuôn DNA.
• D. Tổng hợp mạch DNA từ mạch khuôn RNA.

Câu 12: Để chuyển gen vào tế bào nhận là vi khuẩn, phương pháp biến nạp (transformation) thường được sử dụng. Phương pháp này dựa trên cơ chế nào?

• A. Tế bào vi khuẩn nhận DNA từ môi trường.
• B. Virus mang gen xâm nhập vào tế bào vi khuẩn.
• C. Tiêm DNA trực tiếp vào tế bào vi khuẩn.
• D. Dung hợp hai tế bào vi khuẩn.

Câu 13: Gen đánh dấu (marker gene) trong vector chuyển gen có vai trò gì trong quy trình công nghệ di truyền?

• A. Giúp gen cần chuyển biểu hiện mạnh hơn.
• B. Giúp nhận biết các tế bào đã nhận được vector chuyển gen.
• C. Tăng cường khả năng tự nhân đôi của vector.
• D. Cắt DNA tại vị trí đặc hiệu.

Câu 14: Một trong những thách thức khi chuyển gen từ sinh vật nhân thực (ví dụ: người) sang sinh vật nhân sơ (ví dụ: vi khuẩn) để sản xuất protein là gì?

• A. Enzyme cắt giới hạn của vi khuẩn không nhận biết DNA người.
• B. Vector plasmid không tương thích với DNA người.
• C. Sự khác biệt về cấu trúc gen (có intron ở nhân thực, không có ở nhân sơ).
• D. Tế bào vi khuẩn không thể hấp thụ DNA lớn.

Câu 15: Ứng dụng nào của công nghệ gen giúp tạo ra các dòng tế bào hoặc sinh vật có khả năng phân hủy các chất ô nhiễm trong môi trường?

• A. Tạo vi sinh vật/thực vật biến đổi gen xử lý ô nhiễm.
• B. Sản xuất thuốc kháng sinh mới.
• C. Tạo giống cây trồng kháng sâu bệnh.
• D. Chẩn đoán bệnh di truyền.

Câu 16: Khi tạo ra một cây trồng biến đổi gen kháng thuốc diệt cỏ, gen kháng thuốc được chuyển vào cây có nguồn gốc từ đâu?

• A. Một loại cây trồng khác có khả năng kháng thuốc tự nhiên.
• B. Các loài vi khuẩn đất.
• C. Được tổng hợp hóa học hoàn toàn trong phòng thí nghiệm.
• D. Các loài côn trùng gây hại.

Câu 17: Việc sử dụng công nghệ gen để tạo ra các loại vaccine tái tổ hợp (recombinant vaccines) mang lại lợi ích gì so với vaccine truyền thống?

• A. Giá thành sản xuất luôn rẻ hơn.
• B. Kích thích miễn dịch yếu hơn.
• C. Chỉ có thể sử dụng để phòng bệnh cho động vật.
• D. An toàn hơn vì không chứa toàn bộ tác nhân gây bệnh sống hoặc đã làm yếu.

Câu 18: Kỹ thuật nào sau đây KHÔNG phải là một phương pháp chuyển gen phổ biến vào tế bào động vật?

• A. Microinjection.
• B. Sử dụng virus làm vector.
• C. Sử dụng Agrobacterium tumefaciens.
• D. Điện biến nạp (Electroporation).

Câu 19: Đâu là một ví dụ về ứng dụng công nghệ gen trong công nghiệp thực phẩm?

• A. Tạo ra giống bò sữa cho nhiều sữa hơn.
• B. Sản xuất enzyme rennin (chế biến phô mai) bằng vi sinh vật.
• C. Chẩn đoán bệnh trên cây trồng.
• D. Phân hủy rác thải hữu cơ.

Câu 20: Tại sao việc sử dụng các virus đã làm suy yếu hoặc bất hoạt để làm vector chuyển gen vào tế bào động vật lại tiềm ẩn rủi ro?

• A. Virus có thể phục hồi khả năng gây bệnh hoặc gây phản ứng miễn dịch không mong muốn.
• B. Virus không thể mang gen có kích thước lớn.
• C. Virus chỉ có thể chuyển gen vào một loại tế bào duy nhất.
• D. Virus dễ bị hệ miễn dịch vật chủ tiêu diệt trước khi chuyển gen.

Câu 21: Một nhà nghiên cứu muốn xác định xem một cây trồng đã được chuyển gen thành công hay chưa. Phương pháp nào sau đây có thể giúp kiểm tra sự hiện diện của gen ngoại lai trong hệ gen của cây?

• A. Quan sát hình thái bên ngoài của cây.
• B. Đo tốc độ quang hợp của lá cây.
• C. Sử dụng kỹ thuật PCR với mồi đặc hiệu cho gen ngoại lai.
• D. Kiểm tra khả năng chống chịu sâu bệnh của cây ngay lập tức.

Câu 22: Công nghệ gen đã đóng góp đáng kể vào việc sản xuất các loại thuốc điều trị bệnh. Ngoài insulin, loại protein hoặc hormone nào khác thường được sản xuất bằng công nghệ gen?

• A. Hormone sinh trưởng người.
• B. Adrenaline.
• C. Thyroxin.
• D. Glucagon.

Câu 23: Khi nói về đạo đức trong công nghệ di truyền, vấn đề nào sau đây thường gây tranh cãi nhất?

• A. Sản xuất insulin bằng vi khuẩn.
• B. Tạo cây trồng biến đổi gen kháng sâu bệnh.
• C. Sử dụng virus làm vector chuyển gen trị liệu.
• D. Can thiệp vào dòng mầm (germline) người.

Câu 24: Tại sao việc sử dụng cây trồng biến đổi gen (GMO) có khả năng tự sản xuất thuốc trừ sâu (như cây ngô Bt) lại được coi là có lợi cho môi trường ở một khía cạnh nào đó?

• A. Tăng khả năng chống chịu hạn hán.
• B. Giảm lượng thuốc trừ sâu hóa học cần sử dụng.
• C. Làm tăng đa dạng sinh học trên đồng ruộng.
• D. Giúp cây hấp thụ nhiều CO2 hơn.

Câu 25: Trong kỹ thuật tạo ADN tái tổ hợp, tại sao gen cần chuyển và vector thường được cắt bằng CÙNG một loại enzyme cắt giới hạn?

• A. Để tạo ra các đầu cắt (đầu dính hoặc đầu bằng) tương thích giữa gen và vector, giúp enzyme nối hoạt động hiệu quả.
• B. Để đảm bảo gen cần chuyển chỉ cắt ở một vị trí duy nhất.
• C. Để vector không bị cắt.
• D. Để tăng tốc độ phản ứng nối của enzyme ligase.

Câu 26: Một trong những rào cản lớn khi chuyển gen vào tế bào thực vật là sự hiện diện của thành tế bào cứng. Phương pháp nào sau đây giúp khắc phục rào cản này để DNA ngoại lai có thể đi vào bên trong tế bào?

• A. Sử dụng virus làm vector.
• B. Vi tiêm (Microinjection).
• C. Sử dụng súng bắn gen (Gene gun).
• D. Biến nạp bằng sốc nhiệt.

Câu 27: Tại sao khi sản xuất protein tái tổ hợp (ví dụ: insulin) trong tế bào vi khuẩn, người ta thường sử dụng plasmid có chứa promotor mạnh điều khiển sự biểu hiện của gen chuyển?

• A. Để tăng cường quá trình phiên mã, sản xuất lượng lớn mRNA và protein.
• B. Để giúp gen chuyển tích hợp vào hệ gen vi khuẩn.
• C. Để gen chuyển chỉ biểu hiện ở một số điều kiện nhất định.
• D. Để giúp chọn lọc các tế bào đã nhận plasmid.

Câu 28: Công nghệ gen được ứng dụng trong chẩn đoán bệnh di truyền bằng cách nào?

• A. Sản xuất thuốc điều trị bệnh.
• B. Tạo sinh vật mẫu mang bệnh để nghiên cứu.
• C. Thay thế các gen bị lỗi trong cơ thể.
• D. Phát hiện các đột biến hoặc thay đổi trong trình tự DNA/RNA gây bệnh.

Câu 29: So sánh công nghệ gen và công nghệ tế bào, điểm khác biệt cốt lõi nhất giữa hai lĩnh vực này là gì?

• A. Công nghệ gen chỉ áp dụng cho vi sinh vật, còn công nghệ tế bào áp dụng cho thực vật và động vật.
• B. Công nghệ gen thao tác chủ yếu trên vật liệu di truyền (gen), còn công nghệ tế bào thao tác chủ yếu trên tế bào.
• C. Công nghệ gen tạo ra sinh vật biến đổi gen, còn công nghệ tế bào tạo ra sinh vật vô tính.
• D. Công nghệ gen chỉ sử dụng enzyme, còn công nghệ tế bào sử dụng hormone.

Câu 30: Khi tạo ra một động vật chuyển gen, gen ngoại lai được đưa vào giai đoạn phát triển nào của động vật để đảm bảo gen đó có mặt trong tất cả các tế bào của cơ thể và có thể di truyền cho thế hệ sau?

• A. Vào tế bào soma của động vật trưởng thành.
• B. Vào tế bào sinh dục của động vật đã trưởng thành.
• C. Vào hợp tử hoặc tế bào gốc phôi sớm.
• D. Vào tế bào máu của động vật con.