Trắc nghiệm Thần Trụ Trời - Cánh diều - Đề 10 được xây dựng với nhiều câu hỏi chất lượng, sát với nội dung chương trình học, giúp bạn dễ dàng ôn tập và kiểm tra kiến thức hiệu quả. Hãy cùng bắt đầu làm bài tập trắc nghiệm ngay để nâng cao hiểu biết và chuẩn bị tốt cho kỳ thi sắp tới!
Câu 1: Dựa vào đoạn mở đầu của truyện Thần Trụ Trời, trạng thái của vũ trụ trước khi có sự xuất hiện của vị thần được miêu tả như thế nào và sự miêu tả đó gợi lên điều gì về nhận thức của người cổ đại?
- A. Rất rõ ràng, có đầy đủ các yếu tố như nước, đất, không khí, thể hiện sự quan sát tỉ mỉ.
- B. Đã có sự phân chia sơ khai giữa trời và đất, cho thấy hiểu biết về cấu trúc vũ trụ.
- C. Một không gian trống rỗng, không có gì tồn tại, phản ánh quan niệm hư vô.
- D. Một khối hỗn độn, tối tăm và lạnh lẽo, thể hiện quan niệm về sự nguyên thủy, chưa hoàn chỉnh của thế giới.
Câu 2: Hành động "đóng cột" của Thần Trụ Trời trong truyện mang ý nghĩa biểu tượng sâu sắc nhất là gì đối với cách người xưa lý giải nguồn gốc thế giới?
- A. Chỉ đơn thuần là việc tạo ra một công trình kiến trúc khổng lồ.
- B. Sự phân tách rõ ràng giữa Trời và Đất, thiết lập trật tự cho vũ trụ ban sơ.
- C. Việc tạo ra điểm tựa để thần có thể nghỉ ngơi sau công việc.
- D. Hành động đánh dấu chủ quyền của thần đối với không gian vũ trụ.
Câu 3: Mô tả về kích thước và sức mạnh phi thường của Thần Trụ Trời (thân thể khổng lồ, bước chân dài...) trong truyện thể hiện điều gì về cách người cổ đại hình dung về lực lượng sáng tạo ra vũ trụ?
- A. Họ tin rằng các vị thần có hình dạng giống con người nhưng cao lớn hơn một chút.
- B. Họ tưởng tượng thần linh có thể bay lượn và điều khiển các yếu tố tự nhiên bằng phép thuật.
- C. Họ gán cho thần linh sức mạnh và tầm vóc vượt xa giới hạn của con người để giải thích những hiện tượng vĩ đại.
- D. Họ miêu tả thần linh một cách trừu tượng, không có hình dạng cụ thể.
Câu 4: Sau khi Thần Trụ Trời hoàn thành việc phân chia trời đất và phá bỏ cây cột, truyện kể rằng đất đá vương vãi tạo thành núi non, cồn bãi. Chi tiết này thuộc nhóm thần thoại nào và giải thích hiện tượng tự nhiên gì?
- A. Thần thoại suy nguyên, giải thích nguồn gốc của địa hình đồi núi, sông ngòi.
- B. Thần thoại sáng tạo, giải thích nguồn gốc của loài người.
- C. Thần thoại anh hùng, ca ngợi sức mạnh chiến đấu của thần.
- D. Thần thoại văn hóa, giải thích nguồn gốc của các phong tục tập quán.
Câu 5: Đoạn văn bản nhắc đến các ông thần khác như Ông Đếm cát, Ông Tát bể, Ông Kể sao, Ông Đào sông, Ông Trồng cây, Ông Xây rú sau Thần Trụ Trời. Việc liệt kê này có ý nghĩa gì trong cấu trúc và thông điệp của truyện?
- A. Nhấn mạnh Thần Trụ Trời là vị thần duy nhất có công lao trong việc tạo ra thế giới.
- B. Cho thấy Thần Trụ Trời không hoàn thành công việc của mình và cần sự giúp đỡ.
- C. Giới thiệu một cuộc chiến giữa các vị thần khác nhau để tranh giành quyền năng.
- D. Thể hiện quan niệm của người xưa về một quá trình kiến tạo vũ trụ liên tục, có sự tham gia của nhiều lực lượng thần linh khác nhau sau công đoạn nền móng.
Câu 6: Nếu phân tích truyện Thần Trụ Trời dưới góc độ văn hóa, chi tiết nào thể hiện rõ nhất niềm tin và sự ngưỡng mộ của người cổ đại Việt Nam đối với sức mạnh tự nhiên và những người có khả năng chế ngự, định hình nó?
- A. Việc miêu tả Thần Trụ Trời với thân hình và sức mạnh phi thường, thực hiện công việc vĩ đại.
- B. Việc nhắc đến vũ trụ ban đầu là một khối hỗn độn.
- C. Chi tiết đất đá tạo thành núi non, cồn bãi.
- D. Sự xuất hiện của các ông thần khác sau này.
Câu 7: Trong câu "Đất phẳng như cái mâm vuông, trời trùm lên như cái bát úp", tác giả dân gian đã sử dụng biện pháp nghệ thuật gì để giúp người nghe/đọc dễ hình dung về hình dạng sơ khai của trời đất?
- A. Nhân hóa
- B. So sánh
- C. Ẩn dụ
- D. Hoán dụ
Câu 8: Giả sử có một câu chuyện thần thoại khác của Việt Nam kể về một vị thần dùng rìu khổng lồ để tách trời và đất. So với Thần Trụ Trời, điểm khác biệt cơ bản trong hành động sáng tạo của hai vị thần này phản ánh điều gì về sự đa dạng trong tư duy giải thích thế giới của người Việt cổ?
- A. Cả hai đều phản ánh cùng một cách nhìn duy nhất về quá trình sáng tạo.
- B. Sự khác biệt chỉ nằm ở công cụ sử dụng, không có ý nghĩa sâu sắc.
- C. Mỗi câu chuyện thể hiện một cách hình dung khác nhau về cơ chế phân chia trời đất (xây trụ nâng lên vs. dùng lực mạnh mẽ tách ra), cho thấy sự phong phú trong tưởng tượng dân gian.
- D. Một câu chuyện là thật, còn câu chuyện kia là hư cấu.
Câu 9: Chi tiết Thần Trụ Trời "ngẩng đầu là có thể đội trời lên" là một ví dụ điển hình của biện pháp tu từ nào trong văn học dân gian, và nó có tác dụng gì?
- A. So sánh, giúp hình dung chiều cao của thần.
- B. Nhân hóa, làm cho thần gần gũi hơn.
- C. Điệp ngữ, tạo nhịp điệu cho câu chuyện.
- D. Phóng đại (hoặc khoa trương/cường điệu), nhấn mạnh sức mạnh và tầm vóc phi thường của vị thần sáng tạo.
Câu 10: Truyện Thần Trụ Trời, cùng với các câu chuyện về các thần khác như Ông Đếm cát, Ông Tát bể..., cho thấy một quan niệm về vũ trụ đang trong quá trình "hoàn thiện dần". Điều này khác biệt như thế nào so với các quan niệm sáng tạo "nhất thành" (hoàn thành ngay lập tức) trong một số thần thoại khác?
- A. Quan niệm "hoàn thiện dần" thể hiện một quá trình lao động liên tục, có nhiều giai đoạn và nhiều "người" tham gia, khác với việc thế giới được tạo ra chỉ bằng một lời nói hay một hành động duy nhất.
- B. Quan niệm "hoàn thiện dần" cho thấy thế giới ban đầu rất yếu kém, cần nhiều sự sửa chữa.
- C. Quan niệm "hoàn thiện dần" chỉ có ở Việt Nam, còn các nước khác đều là "nhất thành".
- D. Không có sự khác biệt đáng kể giữa hai quan niệm này.
Câu 11: Đoạn kết truyện Thần Trụ Trời, khi thần phá cột và đất đá vương vãi tạo thành núi, cồn bãi, có thể được coi là lời giải thích dân gian cho hiện tượng tự nhiên nào mà người cổ đại quan sát được trong môi trường sống của mình?
- A. Hiện tượng nhật thực, nguyệt thực.
- B. Sự hình thành của các vì sao trên trời.
- C. Sự đa dạng và không bằng phẳng của địa hình mặt đất (núi, đồi, đảo).
- D. Hiện tượng mưa, gió, sấm sét.
Câu 12: Xét về vai trò của Thần Trụ Trời trong truyện, ông đại diện cho lực lượng nào trong quan niệm của người cổ đại?
- A. Lực lượng hủy diệt, phá hoại.
- B. Lực lượng kiến tạo, sắp đặt trật tự cho vũ trụ.
- C. Lực lượng bảo vệ con người.
- D. Lực lượng cai quản thế giới tâm linh.
Câu 13: Chi tiết nào trong truyện Thần Trụ Trời thể hiện rõ nhất tính chất hoang đường, kỳ ảo đặc trưng của thể loại thần thoại?
- A. Thân hình khổng lồ, sức mạnh phi thường của Thần Trụ Trời có thể đội trời, bước chân dài.
- B. Vũ trụ ban đầu là một khối hỗn độn.
- C. Sự hình thành của núi non, cồn bãi từ đất đá.
- D. Việc các ông thần khác tiếp tục công việc sau Thần Trụ Trời.
Câu 14: Truyện Thần Trụ Trời giúp chúng ta hiểu thêm điều gì về đời sống tinh thần của người Việt cổ?
- A. Họ rất sợ hãi trước các hiện tượng tự nhiên.
- B. Họ không có bất kỳ giải thích nào về thế giới xung quanh.
- C. Họ chỉ quan tâm đến đời sống vật chất hàng ngày.
- D. Họ có nhu cầu lý giải thế giới và các hiện tượng tự nhiên bằng trí tưởng tượng phong phú, thể hiện qua việc sáng tạo các câu chuyện thần thoại.
Câu 15: Câu chuyện về Thần Trụ Trời có thể được coi là một cách "nhân hóa" vũ trụ của người xưa không? Vì sao?
- A. Có, vì họ gán cho các lực lượng tự nhiên và quá trình hình thành thế giới hình dạng và hành động của con người (dù là con người phi thường).
- B. Không, vì thần linh khác biệt hoàn toàn với con người.
- C. Có, nhưng chỉ ở chi tiết thần làm việc vất vả.
- D. Không, vì đây là câu chuyện về thần thánh, không phải về con người.
Câu 16: Nếu so sánh Thần Trụ Trời với các vị thần sáng tạo khác trong thần thoại thế giới (ví dụ: thần Brahma trong Ấn Độ giáo, thần Ra trong Ai Cập cổ đại), điểm nổi bật trong hành động sáng tạo của Thần Trụ Trời là gì?
- A. Thần Trụ Trời tạo ra mọi thứ bằng lời nói.
- B. Thần Trụ Trời hy sinh một phần cơ thể để tạo ra thế giới.
- C. Thần Trụ Trời thực hiện công việc sáng tạo bằng sức mạnh thể chất, lao động chân tay (đóng cột, đội trời, phá cột).
- D. Thần Trụ Trời tạo ra thế giới từ sự hỗn loạn ban đầu mà không cần bất kỳ công cụ nào.
Câu 17: Chi tiết nào trong truyện gợi ý về sự tiếp nối và hoàn thiện công việc kiến tạo thế giới sau khi Thần Trụ Trời hoàn thành vai trò chính?
- A. Mô tả vũ trụ ban đầu là khối hỗn độn.
- B. Sự xuất hiện và tên gọi của các ông thần khác như Ông Đếm cát, Ông Tát bể...
- C. Chi tiết Thần Trụ Trời phá bỏ cây cột.
- D. Mô tả Thần Trụ Trời có thân hình khổng lồ.
Câu 18: Hành động "phá cột đi" của Thần Trụ Trời sau khi trời đất đã được phân chia có thể được hiểu theo nhiều cách. Cách hiểu nào sau đây là hợp lý nhất khi xét đến kết quả của hành động này?
- A. Thần cảm thấy mệt mỏi và muốn kết thúc công việc.
- B. Thần muốn phá hủy thế giới mà mình vừa tạo ra.
- C. Thần muốn tạo ra một trận lụt lớn.
- D. Hành động này là một phần của quá trình kiến tạo, tạo ra các dạng địa hình phức tạp hơn như núi non từ vật liệu của cây cột.
Câu 19: Văn bản Thần Trụ Trời thuộc nhóm thần thoại nào dựa trên nội dung chính là giải thích sự hình thành của vũ trụ?
- A. Thần thoại sáng tạo (Cosmogonic myth)
- B. Thần thoại suy nguyên (Etiological myth)
- C. Thần thoại anh hùng (Heroic myth)
- D. Thần thoại văn hóa (Cultural myth)
Câu 20: Chi tiết "chỗ trời đất giáp nhau gọi là chân trời" trong truyện, dù đơn giản, thể hiện điều gì về cách người cổ đại quan sát và đặt tên cho các hiện tượng tự nhiên?
- A. Họ sử dụng các thuật ngữ khoa học phức tạp.
- B. Họ đặt tên ngẫu nhiên, không dựa vào quan sát.
- C. Họ sử dụng ngôn ngữ giản dị, gần gũi với đời sống hàng ngày (dựa trên hình ảnh "chân") để mô tả và định danh thế giới xung quanh.
- D. Họ mượn tên gọi từ các nền văn hóa khác.
Câu 21: Nếu phải tóm tắt công lao lớn nhất của Thần Trụ Trời đối với vũ trụ trong quan niệm của người Việt cổ, đó là gì?
- A. Tạo ra loài người và muôn vật.
- B. Phân tách trời và đất, tạo ra không gian tồn tại cho vạn vật sau này.
- C. Đặt tên cho các loài vật và cây cối.
- D. Dạy con người cách trồng trọt, chăn nuôi.
Câu 22: Truyện Thần Trụ Trời thường được kể với giọng điệu trang trọng, thiêng liêng. Giọng điệu này có tác dụng gì trong việc truyền tải nội dung và ý nghĩa của câu chuyện?
- A. Nhấn mạnh sự vĩ đại, bí ẩn của quá trình sáng tạo và thể hiện sự kính trọng đối với vị thần.
- B. Tạo không khí hồi hộp, ly kỳ cho câu chuyện.
- C. Giúp người nghe dễ thuộc và ghi nhớ câu chuyện.
- D. Thể hiện sự sợ hãi của người xưa trước sức mạnh của thần linh.
Câu 23: Phân tích mối liên hệ giữa hành động "đóng cột" và "phá cột" của Thần Trụ Trời. Hai hành động tưởng chừng đối lập này lại cùng phục vụ mục đích gì trong quá trình kiến tạo vũ trụ?
- A. Đóng cột để nâng trời, phá cột để trời sập xuống.
- B. Đóng cột là xây dựng, phá cột là hủy diệt.
- C. Đóng cột tạo ra trật tự, phá cột tạo ra hỗn loạn mới.
- D. Đóng cột tạo ra không gian nền tảng (phân chia trời đất), phá cột sử dụng vật liệu từ cột để hoàn thiện địa hình mặt đất, cùng góp phần định hình thế giới.
Câu 24: Câu hát dân gian được lồng ghép vào cuối truyện (Ông Đếm cát, Ông Tát bể...) có vai trò gì đối với truyện Thần Trụ Trời?
- A. Mở rộng phạm vi giải thích nguồn gốc, cho thấy sự đóng góp của nhiều vị thần vào việc hoàn thiện thế giới sau giai đoạn phân chia trời đất.
- B. Làm cho câu chuyện trở nên ngắn gọn hơn.
- C. Chứng minh Thần Trụ Trời là vị thần quan trọng nhất.
- D. Không có vai trò gì đáng kể, chỉ là thêm vào cho đủ ý.
Câu 25: Nếu xem xét Thần Trụ Trời như một tác phẩm văn học dân gian, yếu tố nào sau đây thể hiện rõ nhất tính tập thể và tính truyền miệng của nó?
- A. Câu chuyện có cốt truyện rõ ràng, mạch lạc.
- B. Nhân vật Thần Trụ Trời có tên gọi cụ thể.
- C. Sự tồn tại của nhiều dị bản khác nhau về chi tiết hoặc tên gọi của thần, cùng với việc lồng ghép các yếu tố dân ca, tục ngữ.
- D. Câu chuyện được ghi chép lại trong sách vở.
Câu 26: Giả sử một người hiện đại đọc truyện Thần Trụ Trời. Điều gì có thể khiến họ cảm thấy khó hiểu hoặc không hợp lý theo góc nhìn khoa học hiện tại, và điều đó nói lên đặc điểm gì của thể loại thần thoại?
- A. Việc vũ trụ ban đầu là hỗn độn, vì khoa học chứng minh điều này là sai.
- B. Việc một vị thần có thân hình vật lý khổng lồ có thể nâng và phân chia trời đất, vì thần thoại sử dụng tưởng tượng phi lý để giải thích, không dựa trên quy luật vật lý.
- C. Việc đất đá văng ra tạo thành núi, vì khoa học cũng giải thích như vậy.
- D. Việc có nhiều vị thần khác nhau cùng tồn tại.
Câu 27: Phân tích ý nghĩa của việc Thần Trụ Trời sử dụng đất và đá để xây cột. Việc sử dụng những vật liệu thô sơ, có sẵn trong tự nhiên này nói lên điều gì về nguồn cảm hứng sáng tạo của người xưa?
- A. Thể hiện sự gắn bó và quan sát của người cổ đại với môi trường tự nhiên xung quanh, lấy những yếu tố quen thuộc để xây dựng hình tượng và lý giải thế giới.
- B. Cho thấy người xưa rất nghèo nàn, không có vật liệu tốt hơn.
- C. Nhấn mạnh sự yếu kém của vị thần.
- D. Đây chỉ là chi tiết ngẫu nhiên, không có ý nghĩa sâu sắc.
Câu 28: Truyện Thần Trụ Trời kết thúc với việc các thần khác tiếp tục công việc. Điều này gợi mở về quan niệm nào của người Việt cổ về sự vận hành của thế giới sau khi nó được hình thành nền tảng?
- A. Thế giới đã hoàn chỉnh và không cần sự can thiệp nào nữa.
- B. Thế giới sẽ tự vận hành mà không cần thần linh.
- C. Thế giới là một công trình đang tiếp diễn, cần sự chăm sóc, định hình và hoàn thiện liên tục của các lực lượng thần linh khác nhau.
- D. Thế giới sẽ sớm bị hủy diệt.
Câu 29: So với các câu chuyện giải thích nguồn gốc thế giới trong khoa học (ví dụ: thuyết Vụ nổ lớn), truyện Thần Trụ Trời khác biệt cơ bản ở điểm nào về bản chất?
- A. Cả hai đều dựa trên bằng chứng thực nghiệm.
- B. Thần thoại dựa trên tưởng tượng, niềm tin và lý giải mang tính biểu tượng; khoa học dựa trên quan sát, thực nghiệm và xây dựng mô hình có thể kiểm chứng.
- C. Cả hai đều đưa ra cùng một lời giải thích về sự hình thành vũ trụ.
- D. Thần thoại phức tạp hơn và khó hiểu hơn khoa học.
Câu 30: Dựa vào toàn bộ câu chuyện, hình tượng Thần Trụ Trời thể hiện khát vọng gì của con người cổ đại?
- A. Khát vọng được sống mãi mãi.
- B. Khát vọng được sở hữu nhiều của cải.
- C. Khát vọng được bay lên trời.
- D. Khát vọng giải thích nguồn gốc vũ trụ, vượt qua sự nhỏ bé của bản thân trước tự nhiên rộng lớn bằng cách tưởng tượng ra những lực lượng phi thường có khả năng định hình thế giới.