Trắc nghiệm Thảo luận về một vấn đề xã hội đặt ra trong tác phẩm văn học - Cánh diều - Đề 08
Trắc nghiệm Thảo luận về một vấn đề xã hội đặt ra trong tác phẩm văn học - Cánh diều - Đề 08 được xây dựng với nhiều câu hỏi chất lượng, sát với nội dung chương trình học, giúp bạn dễ dàng ôn tập và kiểm tra kiến thức hiệu quả. Hãy cùng bắt đầu làm bài tập trắc nghiệm ngay để nâng cao hiểu biết và chuẩn bị tốt cho kỳ thi sắp tới!
Câu 1: Trong ngữ cảnh thảo luận về một vấn đề xã hội đặt ra trong tác phẩm văn học, khái niệm "vấn đề xã hội" được hiểu như thế nào?
- A. Là mọi sự kiện, tình huống xảy ra trong cuộc sống thực được nhắc đến trong tác phẩm.
- B. Là những xung đột, mâu thuẫn giữa các nhân vật trong câu chuyện.
- C. Là những hiện tượng, thực trạng có tính phổ biến, ảnh hưởng đến đời sống cộng đồng và được phản ánh, khám phá qua lăng kính nghệ thuật của tác phẩm.
- D. Là các quy tắc ứng xử, chuẩn mực đạo đức mà tác giả muốn truyền tải.
Câu 2: Khi phân tích cách một tác phẩm văn học phản ánh vấn đề bất bình đẳng giàu nghèo, việc tập trung vào yếu tố nào sau đây trong tác phẩm là quan trọng nhất?
- A. Số lượng chương hồi hoặc đoạn thơ trong tác phẩm.
- B. Sự khác biệt về điều kiện sống, cơ hội, và cách đối xử giữa các nhóm nhân vật thuộc tầng lớp khác nhau.
- C. Tên thật của tác giả và năm sáng tác tác phẩm.
- D. Việc sử dụng các biện pháp tu từ như điệp ngữ hay ẩn dụ.
Câu 3: Giả sử một tác phẩm văn học miêu tả chi tiết cuộc sống khó khăn, bế tắc của những người lao động ở khu ổ chuột. Khi thảo luận về vấn đề "nghèo đói và sự cùng quẫn", bạn nên sử dụng những chi tiết nào từ văn bản để làm bằng chứng thuyết phục nhất?
- A. Tên của các nhân vật sống ở khu ổ chuột.
- B. Màu sắc chủ đạo được miêu tả trong khung cảnh khu ổ chuột.
- C. Số lượng trang sách dành để miêu tả khu ổ chuột.
- D. Những đoạn miêu tả cụ thể về điều kiện nhà ở tồi tàn, bữa ăn đạm bạc, bệnh tật không được chữa trị, hoặc sự bế tắc trong tìm kiếm việc làm.
Câu 4: Phân tích tâm trạng và hành động của nhân vật X trong một tác phẩm cho thấy sự chán nản, bất lực trước những hủ tục lạc hậu. Việc phân tích này giúp người đọc nhận diện vấn đề xã hội nào?
- A. Ảnh hưởng tiêu cực của hủ tục, phong tục lạc hậu đối với cá nhân và xã hội.
- B. Vấn đề thiếu tình thương trong gia đình.
- C. Xung đột thế hệ trong bối cảnh hiện đại hóa.
- D. Áp lực học tập và thi cử.
Câu 5: Khi thảo luận về vấn đề "khoảng cách thế hệ" đặt ra trong một tác phẩm, việc so sánh quan điểm sống, giá trị đạo đức, và cách ứng xử của nhân vật thuộc thế hệ cũ và thế hệ mới có ý nghĩa gì?
- A. Chỉ đơn thuần là tóm tắt nội dung câu chuyện.
- B. Giúp xác định nhân vật nào là chính, nhân vật nào là phụ.
- C. Làm rõ bản chất của mâu thuẫn thế hệ, nguyên nhân dẫn đến xung đột và những khác biệt trong nhận thức xã hội.
- D. Chứng minh rằng thế hệ cũ luôn đúng và thế hệ mới luôn sai.
Câu 6: Một tác phẩm văn học sử dụng biểu tượng "con đường" để thể hiện khát vọng đổi đời, thoát ly khỏi hoàn cảnh tù túng của nhân vật. Biểu tượng này có thể gợi mở cho người đọc thảo luận về vấn đề xã hội nào?
- A. Vấn đề ô nhiễm môi trường.
- B. Vấn đề cơ hội phát triển cá nhân, di cư, hoặc khát vọng vươn lên trong một xã hội còn nhiều hạn chế.
- C. Vấn đề an toàn giao thông.
- D. Vấn đề bảo tồn văn hóa truyền thống.
Câu 7: Tại sao việc đặt vấn đề xã hội trong tác phẩm văn học vào bối cảnh lịch sử cụ thể khi nó ra đời lại quan trọng?
- A. Để chứng minh rằng vấn đề đó chỉ tồn tại trong quá khứ và không còn liên quan đến hiện tại.
- B. Để xác định xem tác giả có tuân thủ đúng các quy tắc lịch sử hay không.
- C. Chỉ đơn giản là cung cấp thêm thông tin bên lề cho tác phẩm.
- D. Giúp hiểu rõ nguồn gốc, nguyên nhân sâu xa, mức độ trầm trọng của vấn đề tại thời điểm đó và thấy được sự thay đổi (hoặc tồn tại dai dẳng) của nó theo thời gian.
Câu 8: Khi thảo luận về vấn đề "vai trò của người phụ nữ" trong một tác phẩm văn học trung đại, một học sinh trích dẫn câu nói của nhân vật nữ thể hiện sự cam chịu số phận. Chi tiết này giúp làm rõ khía cạnh nào của vấn đề?
- A. Thực trạng và định kiến xã hội đã định hình số phận và tâm lý của người phụ nữ trong thời kỳ đó.
- B. Sự nổi loạn và chống đối của người phụ nữ trước định kiến xã hội.
- C. Mong muốn được giải phóng hoàn toàn khỏi mọi ràng buộc xã hội.
- D. Tài năng và trí tuệ vượt trội của người phụ nữ so với nam giới.
Câu 9: Đâu là điểm khác biệt cốt lõi giữa việc thảo luận một vấn đề xã hội nói chung và thảo luận một vấn đề xã hội đặt ra trong tác phẩm văn học?
- A. Thảo luận vấn đề xã hội nói chung không cần bằng chứng, còn trong văn học thì cần.
- B. Vấn đề xã hội nói chung chỉ mang tính lý thuyết, còn trong văn học thì mang tính thực tiễn.
- C. Thảo luận vấn đề xã hội trong văn học bắt buộc phải dựa trên việc phân tích các yếu tố nghệ thuật và nội dung của chính tác phẩm đó để làm rõ cách vấn đề được thể hiện, còn thảo luận nói chung dựa trên dữ liệu, số liệu, quan sát thực tế.
- D. Vấn đề xã hội trong văn học luôn là vấn đề đã lỗi thời.
Câu 10: Khi phân tích một đoạn đối thoại giữa hai nhân vật có quan điểm trái ngược về vấn đề "hiếu thảo" trong xã hội hiện đại, người đọc có thể rút ra điều gì về vấn đề xã hội này?
- A. Chỉ là sự khác biệt cá nhân không liên quan đến xã hội.
- B. Chứng tỏ một trong hai quan điểm là hoàn toàn sai lầm.
- C. Cho thấy tác giả không có quan điểm rõ ràng về vấn đề.
- D. Phản ánh sự đa dạng, phức tạp, hoặc những mâu thuẫn trong quan niệm về "hiếu thảo" trong xã hội đương thời, có thể có nhiều góc nhìn khác nhau về cùng một vấn đề.
Câu 11: Một bài luận thảo luận về vấn đề "áp lực thi cử" trong tác phẩm X. Để làm cho bài luận sâu sắc và thuyết phục, người viết nên làm gì sau khi đã phân tích các chi tiết trong tác phẩm?
- A. Chỉ cần kể lại toàn bộ câu chuyện.
- B. Mở rộng liên hệ với thực trạng "áp lực thi cử" trong xã hội hiện nay, phân tích nguyên nhân, hậu quả và đưa ra suy ngẫm cá nhân.
- C. Tìm kiếm các tác phẩm khác cũng viết về thi cử và tóm tắt nội dung của chúng.
- D. Đưa ra lời khuyên trực tiếp cho các nhân vật trong tác phẩm.
Câu 12: Việc tác giả lựa chọn điểm nhìn trần thuật (ví dụ: ngôi thứ nhất, ngôi thứ ba hạn tri) có ảnh hưởng như thế nào đến cách vấn đề xã hội được thể hiện và cảm nhận của người đọc?
- A. Hoàn toàn không ảnh hưởng, chỉ là kỹ thuật viết.
- B. Chỉ ảnh hưởng đến tốc độ đọc của người đọc.
- C. Quy định góc nhìn, phạm vi thông tin mà người đọc tiếp nhận, từ đó định hướng sự đồng cảm, đánh giá của người đọc đối với vấn đề xã hội và các nhân vật liên quan.
- D. Giúp tác giả che giấu hoàn toàn ý định của mình về vấn đề xã hội.
Câu 13: Khi đọc một tác phẩm phê phán nạn "quan liêu, tham nhũng", việc chú ý đến giọng điệu, thái độ của người kể chuyện hoặc nhân vật phát ngôn có ý nghĩa gì?
- A. Giúp nhận diện quan điểm, thái độ (phê phán, mỉa mai, đồng cảm...) của tác giả đối với vấn đề đó.
- B. Chỉ để phân biệt các loại câu trong văn bản.
- C. Làm cho câu chuyện trở nên hài hước hơn.
- D. Xác định độ dài của tác phẩm.
Câu 14: Giả sử bạn đang thảo luận về vấn đề "sự cô lập của con người trong xã hội hiện đại" qua một tác phẩm. Việc phân tích những đoạn miêu tả không gian sống chật hẹp, thiếu kết nối hoặc những cuộc gặp gỡ hời hợt của nhân vật giúp làm rõ khía cạnh nào của vấn đề?
- A. Vấn đề ô nhiễm tiếng ồn đô thị.
- B. Mối liên hệ giữa môi trường sống (vật chất và xã hội) và trạng thái tâm lý, mối quan hệ của con người.
- C. Vấn đề thiếu nhà ở giá rẻ.
- D. Sự phát triển của công nghệ thông tin.
Câu 15: Một tác phẩm văn học kết thúc bằng hình ảnh nhân vật chính, sau nhiều biến cố, chấp nhận số phận và sống một cuộc đời bình lặng, khác với khát vọng ban đầu. Kết thúc này có thể gợi ý điều gì về vấn đề xã hội mà tác phẩm đề cập (ví dụ: sự bế tắc của cá nhân trước hoàn cảnh)?
- A. Tác giả khuyến khích mọi người nên từ bỏ ước mơ.
- B. Nhân vật đã tìm thấy hạnh phúc thực sự.
- C. Vấn đề xã hội đã hoàn toàn được giải quyết.
- D. Phản ánh sự khắc nghiệt của hoàn cảnh xã hội có thể dập tắt khát vọng cá nhân, hoặc thể hiện cái nhìn bi quan/thực tế của tác giả về khả năng thay đổi số phận trong bối cảnh đó.
Câu 16: Khi thảo luận, một học sinh đưa ra nhận định: "Vấn đề gia trưởng trong tác phẩm này chỉ là chuyện riêng của gia đình nhân vật A, không phải vấn đề xã hội". Để phản bác nhận định này một cách có cơ sở, bạn cần làm gì?
- A. Đơn giản là nói rằng học sinh đó sai.
- B. Trích dẫn một tác phẩm khác cũng nói về gia trưởng.
- C. Phân tích cách tác phẩm cho thấy vấn đề gia trưởng không chỉ ảnh hưởng đến gia đình A mà còn phản ánh một khuôn mẫu quan hệ, tư duy phổ biến trong xã hội được miêu tả, ảnh hưởng đến nhiều người, nhiều khía cạnh đời sống.
- D. Kể lại một câu chuyện gia trưởng bạn biết ngoài đời.
Câu 17: Việc sử dụng các biện pháp tu từ đặc sắc như châm biếm, mỉa mai khi miêu tả một hiện tượng tiêu cực trong xã hội (ví dụ: thói đạo đức giả) nhằm mục đích gì trong việc thể hiện vấn đề xã hội?
- A. Tăng sức mạnh phê phán, bộc lộ thái độ gay gắt, lên án của tác giả, khiến vấn đề trở nên nổi bật và đáng suy ngẫm hơn đối với người đọc.
- B. Làm cho câu chuyện trở nên khó hiểu hơn.
- C. Giảm nhẹ mức độ nghiêm trọng của vấn đề.
- D. Chỉ để trang trí cho câu văn đẹp hơn.
Câu 18: Khi thảo luận vấn đề xã hội trong tác phẩm, việc kết nối với các tài liệu ngoài văn học (ví dụ: báo chí, nghiên cứu xã hội) có thể giúp ích gì?
- A. Làm bài thảo luận trở nên dài hơn.
- B. Chứng minh rằng tác phẩm văn học không đáng tin cậy bằng báo chí.
- C. Chỉ làm loãng nội dung phân tích tác phẩm.
- D. Cung cấp thêm góc nhìn, dữ liệu thực tế để minh chứng cho sự tồn tại, mức độ phổ biến và những khía cạnh khác của vấn đề trong đời sống, làm cho cuộc thảo luận trở nên toàn diện và có sức nặng hơn.
Câu 19: Một tác phẩm miêu tả cuộc sống ngột ngạt, tù túng của một cô gái trong một gia đình truyền thống hà khắc. Vấn đề xã hội chính được gợi lên từ bối cảnh này là gì?
- A. Vấn đề ô nhiễm không khí trong nhà.
- B. Sự ràng buộc, áp đặt của lễ giáo, định kiến phong kiến đối với cá nhân, đặc biệt là phụ nữ.
- C. Vấn đề thiếu không gian xanh trong đô thị.
- D. Vấn đề thất nghiệp của giới trẻ.
Câu 20: Khi thảo luận, việc xác định "thái độ" của tác giả đối với vấn đề xã hội là gì?
- A. Là việc tác giả có thích vấn đề đó hay không.
- B. Là việc tác giả có trực tiếp đưa ra giải pháp cho vấn đề hay không.
- C. Là cách tác giả nhìn nhận, đánh giá, cảm thông hay phê phán vấn đề, thường được thể hiện qua giọng điệu, miêu tả, hành động nhân vật và kết cấu tác phẩm.
- D. Là việc tác giả có nhắc đến vấn đề đó nhiều lần hay không.
Câu 21: Giả sử một tác phẩm mới ra đời và đề cập đến vấn đề "nghiện mạng xã hội" ở giới trẻ. Đây được coi là vấn đề xã hội trong văn học vì nó:
- A. Phản ánh một thực trạng phổ biến, có ảnh hưởng tiêu cực đến nhiều cá nhân và cấu trúc xã hội đương đại, được nhìn nhận dưới góc độ nghệ thuật.
- B. Chỉ là một sở thích cá nhân của tác giả.
- C. Đã được giải quyết hoàn toàn trong xã hội.
- D. Không liên quan gì đến văn học.
Câu 22: Để chuẩn bị cho một buổi thảo luận nhóm về vấn đề "bạo lực học đường" trong một truyện ngắn, bước nào sau đây là ít quan trọng nhất?
- A. Đọc kỹ truyện ngắn để xác định các đoạn, chi tiết miêu tả trực tiếp hoặc gián tiếp về bạo lực học đường.
- B. Phân tích nguyên nhân, hậu quả của bạo lực học đường được thể hiện trong truyện.
- C. Nghiên cứu thêm thông tin về thực trạng bạo lực học đường ngoài đời thực để so sánh, liên hệ.
- D. Tìm hiểu xem truyện ngắn đó có bao nhiêu lượt tải về trên mạng.
Câu 23: Một trong những ý nghĩa quan trọng nhất của việc thảo luận vấn đề xã hội trong tác phẩm văn học là gì?
- A. Để tìm ra đáp án duy nhất cho vấn đề xã hội đó.
- B. Giúp người đọc nâng cao nhận thức về các vấn đề trong xã hội, phát triển tư duy phản biện, khả năng đồng cảm và tìm kiếm giải pháp.
- C. Chỉ để chứng minh rằng tác phẩm văn học là hiện thực 100%.
- D. Để học thuộc lòng các chi tiết trong tác phẩm.
Câu 24: Khi phân tích sự phát triển tâm lý của nhân vật Y, người đọc nhận thấy sự tha hóa, mất phương hướng do tác động của môi trường xã hội kim tiền. Điều này gợi mở vấn đề xã hội nào?
- A. Vấn đề sức khỏe tâm thần cá nhân.
- B. Vấn đề giáo dục trong gia đình.
- C. Ảnh hưởng tiêu cực của lối sống vật chất, sự chạy đua theo đồng tiền dẫn đến sự suy đồi về giá trị đạo đức, nhân cách con người.
- D. Vấn đề biến đổi khí hậu.
Câu 25: Đâu là một yêu cầu cơ bản đối với lập luận khi thảo luận về vấn đề xã hội trong tác phẩm văn học?
- A. Lập luận phải có dẫn chứng cụ thể từ chính tác phẩm văn học đang phân tích.
- B. Chỉ cần dựa vào cảm nhận cá nhân mà không cần dẫn chứng.
- C. Phải trích dẫn lời nhận xét của các nhà phê bình khác.
- D. Chỉ cần nêu tên vấn đề xã hội mà không cần phân tích.
Câu 26: Một tác phẩm miêu tả cuộc sống của những người dân tộc thiểu số trước tác động của quá trình hiện đại hóa. Vấn đề xã hội được đặt ra ở đây có thể liên quan đến khía cạnh nào nhiều nhất?
- A. Vấn đề kẹt xe ở thành phố.
- B. Vấn đề tội phạm công nghệ cao.
- C. Vấn đề ô nhiễm không khí.
- D. Bảo tồn bản sắc văn hóa, sự thay đổi lối sống truyền thống, hoặc nguy cơ hòa tan/mất gốc văn hóa trước sự xâm nhập của văn minh hiện đại.
Câu 27: Khi thảo luận về vấn đề xã hội trong tác phẩm, việc xem xét "giá trị nhân đạo" của tác phẩm có ý nghĩa gì?
- A. Chỉ để khen ngợi tác giả.
- B. Giúp nhận diện sự cảm thông, xót xa của tác giả trước số phận con người bị áp bức, đau khổ do vấn đề xã hội gây ra, từ đó hiểu sâu hơn về bản chất và tác động của vấn đề đó.
- C. Xác định số lượng nhân vật bất hạnh trong tác phẩm.
- D. So sánh tác phẩm đó với các tác phẩm khác cùng chủ đề.
Câu 28: Để bài thảo luận về vấn đề xã hội trong tác phẩm văn học không bị sa đà vào việc kể lại cốt truyện, người thảo luận cần lưu ý điều gì?
- A. Kể lại thật chi tiết mọi sự kiện.
- B. Chỉ tập trung vào cuộc đời của tác giả.
- C. Luôn quay trở lại phân tích các chi tiết nghệ thuật (nhân vật, bối cảnh, ngôn ngữ, biểu tượng...) để làm rõ cách vấn đề xã hội được thể hiện qua các yếu tố đó, thay vì chỉ thuật lại diễn biến câu chuyện.
- D. Chỉ nói về cảm xúc cá nhân khi đọc truyện.
Câu 29: Vấn đề "mâu thuẫn giữa lý tưởng và hiện thực" là một vấn đề xã hội thường gặp trong văn học. Khi phân tích vấn đề này trong một tác phẩm, bạn nên tập trung vào:
- A. Sự khác biệt, xung đột giữa ước mơ, hoài bão của nhân vật với hoàn cảnh sống, quy luật xã hội khắc nghiệt.
- B. Sự khác biệt về tuổi tác giữa các nhân vật.
- C. Mâu thuẫn giữa tác giả và nhà xuất bản.
- D. Sự khác biệt về sở thích ăn uống của các nhân vật.
Câu 30: Việc một tác phẩm văn học thành công trong việc khiến người đọc suy ngẫm và tranh luận sôi nổi về một vấn đề xã hội cho thấy điều gì về vai trò của văn học?
- A. Văn học chỉ có vai trò giải trí.
- B. Văn học có thể thay thế hoàn toàn các bộ môn khoa học xã hội.
- C. Văn học chỉ phản ánh những vấn đề đã cũ.
- D. Văn học có sức mạnh khơi gợi nhận thức, đặt ra câu hỏi, thúc đẩy đối thoại và góp phần thay đổi cách nhìn của con người về thế giới và xã hội.