Bài Tập Trắc nghiệm Thời gian - Cánh diều - Đề 08 được xây dựng với nhiều câu hỏi chất lượng, sát với nội dung chương trình học, giúp bạn dễ dàng ôn tập và kiểm tra kiến thức hiệu quả. Hãy cùng bắt đầu làm bài tập trắc nghiệm ngay để nâng cao hiểu biết và chuẩn bị tốt cho kỳ thi sắp tới!
Câu 1: Đoạn thơ mở đầu bài "Thời gian" của Văn Cao: "Thời gian / qua kẽ tay / làm khô những chiếc lá / rơi những kỉ niệm / cho cành cây gầy guộc / khô tiếng hát". Hình ảnh "thời gian qua kẽ tay" gợi lên nhận thức sâu sắc nào của nhà thơ về thời gian?
- A. Thời gian là một dòng chảy hữu hình, dễ dàng nắm bắt.
- B. Thời gian trôi đi chậm rãi, cho phép con người lưu giữ mọi thứ.
- C. Thời gian chỉ ảnh hưởng đến vật chất, không ảnh hưởng đến tinh thần.
- D. Sự trôi chảy không ngừng, vô hình và không thể nắm giữ của thời gian.
Câu 2: Trong đoạn thơ mở đầu bài "Thời gian", sự đối lập giữa "làm khô những chiếc lá", "rơi những kỉ niệm" và "cho cành cây gầy guộc / khô tiếng hát" chủ yếu nhằm nhấn mạnh điều gì?
- A. Vẻ đẹp vĩnh cửu của thiên nhiên và âm nhạc.
- B. Khả năng con người chống lại sự tàn phá của thời gian.
- C. Sự tàn phá, phai tàn và mất mát mà thời gian gây ra cho vạn vật và kí ức.
- D. Sự cân bằng giữa sự sống và cái chết trong tự nhiên.
Câu 3: Hình ảnh "câu thơ còn xanh" và "bài hát còn xanh" xuất hiện ở cuối bài thơ "Thời gian" mang ý nghĩa biểu tượng nào?
- A. Sự trường tồn, sức sống vĩnh cửu của nghệ thuật và cái đẹp.
- B. Sự non nớt, chưa trưởng thành của những sáng tạo nghệ thuật.
- C. Màu sắc yêu thích của nhà thơ trong thơ ca và âm nhạc.
- D. Sự kết nối giữa nghệ thuật và thiên nhiên.
Câu 4: Từ "riêng" được lặp lại trong các câu "Chỉ có câu thơ còn xanh / Chỉ có bài hát còn xanh / Và đôi mắt em / thì xanh" trong bài thơ "Thời gian" có tác dụng nhấn mạnh điều gì?
- A. Sự cô đơn, lẻ loi của nhà thơ trước thời gian.
- B. Khẳng định sự khác biệt, đặc biệt và khả năng trường tồn của những giá trị như nghệ thuật và tình yêu trước quy luật thời gian.
- C. Nhấn mạnh tính cá nhân, độc đáo của từng sáng tạo nghệ thuật.
- D. Gợi ý rằng chỉ có một số ít người mới cảm nhận được giá trị của nghệ thuật và tình yêu.
Câu 5: Hình ảnh "đôi mắt em như hai giếng nước" trong bài thơ "Thời gian" không chỉ miêu tả vẻ đẹp cụ thể mà còn mang ý nghĩa biểu tượng, kết nối với chủ đề thời gian. Ý nghĩa đó là gì?
- A. Đôi mắt thể hiện sự mệt mỏi, u buồn trước dòng chảy thời gian.
- B. Đôi mắt là nơi thời gian đọng lại, thể hiện tuổi tác.
- C. Biểu tượng cho cái đẹp, tình yêu hoặc tâm hồn con người có khả năng trường tồn, bất diệt trước sự phai tàn của thời gian.
- D. Đôi mắt phản chiếu những kí ức đã mất mát theo thời gian.
Câu 6: Bài thơ "Thời gian" được sáng tác vào năm 1987, khi Văn Cao đã ở tuổi xế chiều. Hoàn cảnh sáng tác này có ảnh hưởng như thế nào đến cảm hứng và triết lý của bài thơ?
- A. Làm cho bài thơ tràn đầy sự lạc quan, yêu đời của tuổi trẻ.
- B. Khiến nhà thơ chỉ tập trung vào việc hồi tưởng những kỉ niệm buồn.
- C. Không ảnh hưởng đáng kể đến nội dung và cảm xúc của bài thơ.
- D. Thúc đẩy sự chiêm nghiệm sâu sắc về thời gian, sự phai tàn và những giá trị trường tồn trong cuộc đời.
Câu 7: Thể thơ tự do của bài "Thời gian" góp phần thể hiện nội dung và cảm xúc của tác phẩm như thế nào?
- A. Tạo nên nhịp điệu linh hoạt, tự do giãi bày cảm xúc và suy tưởng triết lý về thời gian và cuộc đời.
- B. Làm cho bài thơ trở nên khô khan, thiếu nhạc điệu.
- C. Giới hạn khả năng biểu đạt của nhà thơ trước chủ đề phức tạp.
- D. Chỉ phù hợp để miêu tả cảnh vật, không phù hợp với suy tư nội tâm.
Câu 8: Từ việc phân tích các hình ảnh đối lập ("khô những chiếc lá", "rơi những kỉ niệm" vs. "câu thơ còn xanh", "bài hát còn xanh", "đôi mắt em thì xanh"), có thể rút ra triết lý nhân sinh cốt lõi nào mà Văn Cao muốn gửi gắm trong bài thơ "Thời gian"?
- A. Mọi thứ đều sẽ phai tàn theo thời gian, không có gì là vĩnh cửu.
- B. Chỉ có thiên nhiên là có khả năng trường tồn, con người thì không.
- C. Kí ức là điều duy nhất con người có thể giữ lại trước thời gian.
- D. Dù thời gian trôi chảy và làm phai tàn nhiều thứ, nhưng nghệ thuật, cái đẹp và tình yêu đích thực có khả năng trường tồn, bất diệt.
Câu 9: Nhận xét nào sau đây ĐÚNG nhất về giọng điệu chủ đạo của bài thơ "Thời gian"?
- A. Suy tư, chiêm nghiệm về sự trôi chảy của thời gian và sự tồn tại của những giá trị vĩnh cửu.
- B. Buồn bã, tuyệt vọng trước sự tàn phá không ngừng của thời gian.
- C. Hào sảng, lạc quan về khả năng con người chinh phục thời gian.
- D. Hồn nhiên, vô tư, không bận tâm về thời gian.
Câu 10: Phép điệp cấu trúc "Chỉ có..." ở cuối bài thơ "Thời gian" có tác dụng nghệ thuật gì?
- A. Tạo nhịp điệu đều đặn, dễ đọc.
- B. Gợi cảm giác mông lung, không chắc chắn.
- C. Nhấn mạnh, khẳng định dứt khoát những giá trị có khả năng trường tồn, bất diệt.
- D. Miêu tả sự lặp lại nhàm chán của cuộc sống.
Câu 11: Liên hệ với sự nghiệp đa tài của Văn Cao (nhạc sĩ, họa sĩ, nhà thơ), hình ảnh "câu thơ còn xanh", "bài hát còn xanh" trong bài thơ "Thời gian" càng thêm ý nghĩa, bởi vì:
- A. Nó cho thấy ông chỉ coi trọng thơ ca và âm nhạc hơn các loại hình nghệ thuật khác.
- B. Nó thể hiện niềm tin của ông vào giá trị và sức sống lâu bền của những sáng tạo nghệ thuật (thơ, nhạc) mà ông đã cống hiến, vượt qua sự phai tàn của thời gian.
- C. Nó ngụ ý rằng chỉ có những nghệ sĩ đa tài như ông mới có thể tạo ra tác phẩm trường tồn.
- D. Nó chỉ đơn thuần là một phép ẩn dụ thông thường, không liên quan đến sự nghiệp của tác giả.
Câu 12: Khác với những hình ảnh cụ thể như "chiếc lá", "cành cây", "kỉ niệm", hình ảnh "thời gian" trong bài thơ được cảm nhận như thế nào?
- A. Là một thế lực vô hình, trừu tượng nhưng có khả năng tác động, gây phai tàn, mất mát cho vạn vật.
- B. Là một dòng sông êm đềm, hiền hòa.
- C. Là một vật thể rắn chắc, có thể chạm vào.
- D. Chỉ là một khái niệm lý thuyết, không có thật.
Câu 13: Nhận xét nào sau đây KHÔNG PHÙ HỢP khi nói về cấu trúc bài thơ "Thời gian"?
- A. Cấu trúc gồm hai phần, tạo nên sự đối lập giữa sự phai tàn và sự trường tồn.
- B. Sử dụng thể thơ tự do với số câu và độ dài dòng thơ linh hoạt.
- C. Sự chuyển đổi mạch cảm xúc từ suy tư về mất mát sang khẳng định giá trị vĩnh cửu.
- D. Cấu trúc lỏng lẻo, không có sự liên kết giữa các phần.
Câu 14: Xét về mặt triết lý, bài thơ "Thời gian" thể hiện quan niệm nào của Văn Cao về mối quan hệ giữa con người, thời gian và những giá trị tinh thần?
- A. Con người bất lực trước thời gian, nhưng những giá trị tinh thần (nghệ thuật, tình yêu) có khả năng trường tồn.
- B. Thời gian là kẻ thù của con người và mọi giá trị.
- C. Con người có thể kiểm soát và làm chậm lại dòng chảy thời gian.
- D. Chỉ có vật chất là tồn tại vĩnh cửu, tinh thần thì không.
Câu 15: Tại sao hình ảnh "đôi mắt em" được đặt ngang hàng với "câu thơ" và "bài hát" trong việc "còn xanh" trước thời gian?
- A. Đôi mắt em là nguồn cảm hứng duy nhất cho thơ ca và âm nhạc của nhà thơ.
- B. Biểu thị rằng tình yêu và cái đẹp gắn liền với con người cũng có khả năng trường tồn, bất diệt như nghệ thuật.
- C. Nhấn mạnh sự tương đồng về màu sắc giữa đôi mắt và sự "xanh" của thơ ca, âm nhạc.
- D. Chỉ là một cách nói cường điệu, không mang nhiều ý nghĩa sâu sắc.
Câu 16: Hãy phân tích ý nghĩa của việc sử dụng động từ "làm khô", "rơi", "cho... khô" khi nói về tác động của thời gian trong khổ thơ đầu.
- A. Nhấn mạnh sức mạnh tàn phá, sự nghiệt ngã của thời gian khi làm mất đi sự sống động, tươi mới và sự tồn tại của vạn vật.
- B. Miêu tả một cách nhẹ nhàng, lãng mạn về sự thay đổi theo thời gian.
- C. Cho thấy thời gian là một người bạn đồng hành, giúp vạn vật trưởng thành.
- D. Không mang nhiều ý nghĩa đặc biệt, chỉ là cách diễn đạt thông thường.
Câu 17: Bài thơ "Thời gian" của Văn Cao được xem là một tác phẩm tiêu biểu cho phong cách sáng tác của ông ở giai đoạn nào trong cuộc đời?
- A. Giai đoạn sáng tác đầu tay, tràn đầy lãng mạn và mộng mơ.
- B. Giai đoạn sáng tác sôi nổi, hào sảng trong thời kỳ kháng chiến.
- C. Giai đoạn cuối đời, mang tính chiêm nghiệm, suy tư sâu sắc về cuộc đời và thời gian.
- D. Giai đoạn sáng tác thử nghiệm, tìm tòi thể loại mới.
Câu 18: Nếu thay thế từ "xanh" trong "câu thơ còn xanh", "bài hát còn xanh", "đôi mắt em thì xanh" bằng một từ khác như "mãi mãi", "vĩnh cửu", ý nghĩa và cảm xúc của đoạn thơ sẽ thay đổi như thế nào?
- A. Ý nghĩa sẽ rõ ràng hơn, dễ hiểu hơn.
- B. Không có sự thay đổi đáng kể về ý nghĩa và cảm xúc.
- C. Làm cho sự trường tồn trở nên khô khan, thiếu sức sống.
- D. Làm mất đi tính hình ảnh, sức gợi cảm và cảm giác "sống" của sự trường tồn mà từ "xanh" mang lại.
Câu 19: Bài thơ "Thời gian" thể hiện sự đối lập nào giữa quy luật tự nhiên/vật chất và giá trị tinh thần?
- A. Đối lập giữa ngày và đêm.
- B. Đối lập giữa cái cũ và cái mới trong xã hội.
- C. Đối lập giữa sự phai tàn, biến mất của vạn vật hữu hình/kí ức và sự trường tồn, bất diệt của những giá trị tinh thần cao đẹp.
- D. Đối lập giữa quá khứ và tương lai.
Câu 20: Nếu phân tích bài thơ theo hướng kết nối với cuộc đời hoạt động cách mạng của Văn Cao (viết "Tiến quân ca"), thì thông điệp về sự "còn xanh" của "bài hát" có thể được hiểu thêm ở khía cạnh nào?
- A. Sự trường tồn của những bài hát mang giá trị lịch sử, tinh thần dân tộc, như "Tiến quân ca".
- B. Chỉ những bài hát về tình yêu đôi lứa mới có thể trường tồn.
- C. Bài hát cách mạng sẽ phai tàn nhanh hơn bài hát lãng mạn.
- D. Sự "còn xanh" của bài hát không liên quan gì đến nội dung của nó.
Câu 21: Cảm hứng chủ đạo nào chi phối toàn bộ bài thơ "Thời gian"?
- A. Cảm hứng về tình yêu lãng mạn.
- B. Cảm hứng về vẻ đẹp của thiên nhiên.
- C. Cảm hứng về những kí ức tuổi trẻ.
- D. Cảm hứng chiêm nghiệm về thời gian, sự phai tàn và những giá trị trường tồn.
Câu 22: Đoạn thơ "Chỉ có câu thơ còn xanh / Chỉ có bài hát còn xanh / Và đôi mắt em / thì xanh" thể hiện thái độ sống nào của nhà thơ ở cuối cuộc đời?
- A. Trân trọng những giá trị tinh thần có khả năng vượt qua sự phai tàn của thời gian.
- B. Buông xuôi, chấp nhận sự tàn phá của thời gian.
- C. Hối tiếc về những gì đã mất trong quá khứ.
- D. Tìm kiếm sự bất tử bằng mọi giá.
Câu 23: Biện pháp tu từ chủ yếu nào được sử dụng lặp đi lặp lại trong bài thơ "Thời gian" để tạo hiệu quả nhấn mạnh và biểu đạt cảm xúc?
- A. Hoán dụ
- B. Điệp ngữ và điệp cấu trúc
- C. Nhân hóa
- D. Nói giảm nói tránh
Câu 24: Tại sao Văn Cao lại chọn hình ảnh "kỉ niệm" là một trong những thứ "rơi" đi theo thời gian, đặt ngang hàng với "những chiếc lá khô"?
- A. Kỉ niệm là thứ duy nhất con người có thể giữ lại.
- B. Kỉ niệm luôn tươi mới và không bao giờ phai nhạt.
- C. Nhấn mạnh sự mong manh, dễ phai mờ và mất mát của kí ức theo dòng chảy thời gian.
- D. Kỉ niệm chỉ là những điều không quan trọng trong cuộc sống.
Câu 25: Từ "gầy guộc" trong "cho cành cây gầy guộc" gợi tả điều gì về tác động của thời gian lên sự vật?
- A. Sự hao mòn, yếu ớt, mất đi sức sống, sự đầy đặn do tác động của thời gian.
- B. Sự phát triển mạnh mẽ, đầy sức sống của cành cây.
- C. Vẻ đẹp thanh thoát, mảnh mai của cành cây.
- D. Sự thay đổi đột ngột, mạnh mẽ của thiên nhiên.
Câu 26: Phân tích cách ngắt dòng, ngắt nhịp trong các câu thơ ngắn ở đầu bài ("Thời gian / qua kẽ tay / làm khô những chiếc lá / rơi những kỉ niệm") có tác dụng gì?
- A. Tạo nhịp điệu êm đềm, chậm rãi.
- B. Làm cho câu thơ khó hiểu, rời rạc.
- C. Gợi cảm giác thời gian trôi nhanh, vụt qua, nhấn mạnh sự bất lực và làm nổi bật từng hình ảnh về sự phai tàn.
- D. Thể hiện sự đều đặn, tuần hoàn của thời gian.
Câu 27: Bài thơ "Thời gian" của Văn Cao, dù ngắn gọn, nhưng chạm đến một trong những vấn đề triết học cơ bản nhất của con người. Vấn đề đó là gì?
- A. Bản chất của cái đẹp.
- B. Mối quan hệ giữa con người và thời gian, và ý nghĩa của sự tồn tại.
- C. Sức mạnh của tình yêu.
- D. Vai trò của nghệ thuật trong xã hội.
Câu 28: Liên hệ bài thơ "Thời gian" với các tác phẩm khác cùng chủ đề (ví dụ: "Vội vàng" của Xuân Diệu, "Sóng" của Xuân Quỳnh ở khía cạnh thời gian). Điểm khác biệt cơ bản trong cách tiếp cận chủ đề thời gian của Văn Cao trong bài thơ này là gì?
- A. Ông thể hiện sự vội vã, cuống quýt muốn níu giữ thời gian.
- B. Ông hoàn toàn phủ nhận sự tồn tại của thời gian.
- C. Ông chỉ tập trung miêu tả vẻ đẹp của thời gian.
- D. Ông chiêm nghiệm về sự phai tàn của thời gian nhưng tìm thấy sự trường tồn ở những giá trị tinh thần, thay vì trực tiếp bày tỏ sự lo âu hay vội vã níu giữ.
Câu 29: Ý nào sau đây thể hiện rõ nhất sự "trân trọng kí ức" mà bài thơ "Thời gian" gợi lên, dù nhà thơ nói "rơi những kỉ niệm"?
- A. Bài thơ trực tiếp kêu gọi con người hãy giữ chặt mọi kỉ niệm.
- B. Việc nhà thơ nhận thức và chiêm nghiệm về sự phai mờ của kỉ niệm ngầm thể hiện sự trân trọng đối với những gì đã từng tồn tại.
- C. Nhà thơ cho rằng kỉ niệm không quan trọng bằng nghệ thuật và tình yêu.
- D. Bài thơ chỉ tập trung vào tương lai, không quan tâm đến quá khứ.
Câu 30: Dựa vào toàn bộ bài thơ, hãy nhận xét về mối quan hệ giữa "Thời gian" và "Cánh diều" (tên sách/chương) trong ngữ cảnh này.
- A. Bài thơ là một tác phẩm cụ thể về chủ đề thời gian, được chọn đưa vào sách/chương "Cánh diều" để học sinh suy ngẫm về ý nghĩa cuộc sống và những giá trị trường tồn trong dòng chảy thời gian.
- B. Bài thơ miêu tả hình ảnh cánh diều bay theo thời gian.
- C. Tên sách/chương "Cánh diều" hoàn toàn không liên quan đến nội dung bài thơ.
- D. Bài thơ phê phán những người chỉ biết chạy theo "cánh diều" danh vọng mà quên mất thời gian.