Trắc nghiệm Viết bài văn nghị luận phân tích, đánh giá một tác phẩm truyện - Cánh diều - Đề 07
Trắc nghiệm Viết bài văn nghị luận phân tích, đánh giá một tác phẩm truyện - Cánh diều - Đề 07 được xây dựng với nhiều câu hỏi chất lượng, sát với nội dung chương trình học, giúp bạn dễ dàng ôn tập và kiểm tra kiến thức hiệu quả. Hãy cùng bắt đầu làm bài tập trắc nghiệm ngay để nâng cao hiểu biết và chuẩn bị tốt cho kỳ thi sắp tới!
Câu 1: Khi phân tích, đánh giá một tác phẩm truyện, việc xác định "vấn đề nghị luận" có vai trò quan trọng nhất trong việc gì?
- A. Định hướng nội dung và phạm vi triển khai của toàn bài viết.
- B. Quyết định số lượng đoạn văn cần có trong thân bài.
- C. Lựa chọn phương pháp trích dẫn chứng cứ từ tác phẩm.
- D. Xác định giọng điệu và phong cách hành văn cho bài viết.
Câu 2: Một bạn học sinh viết mở bài cho bài nghị luận về nhân vật Lão Hạc như sau: "Nam Cao là nhà văn hiện thực xuất sắc trước Cách mạng tháng Tám. Truyện ngắn Lão Hạc là một trong những tác phẩm tiêu biểu của ông, khắc họa thành công hình tượng người nông dân. Trong đó, nhân vật Lão Hạc để lại nhiều ấn tượng sâu sắc." Mở bài này còn thiếu yếu tố quan trọng nào theo yêu cầu của một bài nghị luận phân tích, đánh giá?
- A. Giới thiệu về hoàn cảnh sáng tác của tác phẩm.
- B. Nêu tóm tắt cốt truyện của tác phẩm.
- C. Trình bày rõ ràng ý kiến, nhận định sơ bộ của người viết về nhân vật.
- D. Liệt kê các chi tiết tiêu biểu về nhân vật.
Câu 3: Đề bài yêu cầu "Phân tích giá trị hiện thực và nhân đạo trong truyện ngắn Chí Phèo của Nam Cao". Để triển khai luận điểm về "giá trị nhân đạo", người viết cần tập trung phân tích những khía cạnh nào của tác phẩm?
- A. Sự tàn bạo của xã hội phong kiến đẩy người nông dân vào bước đường cùng.
- B. Cuộc sống đói khổ, bần cùng của người nông dân trước cách mạng.
- C. Thái độ phê phán gay gắt của tác giả đối với tầng lớp thống trị.
- D. Tấm lòng yêu thương, xót xa của nhà văn trước số phận bi kịch của con người bị tha hóa, và sự khẳng định nhân phẩm ngay cả khi họ bị vùi dập.
Câu 4: Khi phân tích một chi tiết nghệ thuật trong truyện (ví dụ: chi tiết bát cháo hành của Thị Nở trong Chí Phèo), người viết cần làm rõ điều gì để chi tiết đó trở thành "luận cứ" thuyết phục cho "luận điểm" của mình?
- A. Miêu tả lại chi tiết đó thật sinh động và giàu cảm xúc.
- B. Phân tích ý nghĩa của chi tiết đó trong việc thể hiện tính cách, số phận nhân vật hoặc chủ đề tác phẩm, và mối liên hệ của nó với luận điểm chính.
- C. So sánh chi tiết đó với các chi tiết tương tự trong các tác phẩm khác.
- D. Trình bày cảm xúc cá nhân mãnh liệt khi đọc chi tiết đó.
Câu 5: Trong phần thân bài của bài nghị luận phân tích, đánh giá tác phẩm truyện, việc sắp xếp các luận điểm theo trình tự nào sau đây thường mang lại hiệu quả lập luận và mạch lạc tốt nhất?
- A. Theo mạch phân tích các yếu tố nội dung (nhân vật, cốt truyện, chủ đề) rồi đến nghệ thuật (ngôn ngữ, kết cấu, chi tiết đặc sắc) hoặc theo trình tự xuất hiện của các vấn đề trong tác phẩm.
- B. Theo thứ tự các chi tiết nghệ thuật mà người viết tâm đắc nhất.
- C. Ngẫu nhiên, miễn là mỗi đoạn văn có một luận điểm riêng.
- D. Từ những luận điểm ít quan trọng đến những luận điểm quan trọng nhất.
Câu 6: Đọc đoạn trích sau đây và xác định phương pháp phân tích chủ yếu được sử dụng: "Nhân vật ông Hai trong truyện Làng của Kim Lân luôn hướng về làng Chợ Dầu với một tình yêu sâu nặng, gần như là lẽ sống. Tình yêu ấy không chỉ thể hiện qua việc ông khoe làng mọi lúc mọi nơi, mà còn bộc lộ rõ nhất qua diễn biến tâm trạng đầy phức tạp khi nghe tin làng theo giặc. Từ bàng hoàng, sững sờ đến tủi hổ, dằn vặt, thậm chí nghi ngờ chính những đứa con của mình, tất cả cho thấy một tình yêu làng gắn bó máu thịt, thiêng liêng đến mức nào."
- A. Phân tích theo tuyến nhân vật phụ.
- B. Phân tích theo chủ đề tư tưởng chung của thời đại.
- C. Phân tích diễn biến tâm lý nhân vật thông qua các chi tiết, sự kiện cụ thể.
- D. Phân tích dựa trên so sánh với các nhân vật khác.
Câu 7: Khi "đánh giá" một tác phẩm truyện, người viết cần thực hiện điều gì khác biệt so với chỉ "phân tích"?
- A. Đưa ra nhận định về giá trị, ý nghĩa, sức hấp dẫn của tác phẩm hoặc một khía cạnh của tác phẩm dựa trên kết quả phân tích.
- B. Chỉ ra các lỗi sai hoặc điểm yếu trong cách viết của tác giả.
- C. Tóm tắt lại toàn bộ nội dung đã phân tích ở thân bài.
- D. Kể lại cảm xúc cá nhân một cách chủ quan về tác phẩm.
Câu 8: Một lỗi phổ biến mà học sinh thường mắc phải khi viết thân bài nghị luận phân tích tác phẩm truyện là chỉ "kể lại" hoặc "tóm tắt" nội dung thay vì "phân tích". Để khắc phục lỗi này, người viết cần chú trọng điều gì?
- A. Sử dụng nhiều từ ngữ hoa mỹ, giàu hình ảnh.
- B. Trích dẫn thật nhiều đoạn văn từ tác phẩm.
- C. Tập trung vào việc giới thiệu về tác giả và hoàn cảnh sáng tác.
- D. Sau khi trích dẫn hoặc nhắc đến chi tiết/sự kiện, phải lý giải, phân tích ý nghĩa, vai trò của nó trong việc thể hiện luận điểm.
Câu 9: Phần kết bài của bài nghị luận phân tích, đánh giá tác phẩm truyện có những nhiệm vụ chính nào?
- A. Giới thiệu lại tác giả và tác phẩm một lần nữa.
- B. Khẳng định lại hoặc nâng cao nhận định, đánh giá chung về tác phẩm (hoặc vấn đề nghị luận), có thể liên hệ mở rộng.
- C. Tóm tắt chi tiết các luận điểm đã trình bày ở thân bài.
- D. Đặt ra câu hỏi gợi mở cho người đọc suy nghĩ tiếp.
Câu 10: Khi lựa chọn "luận cứ" để chứng minh cho "luận điểm" trong bài nghị luận, yếu tố nào sau đây là quan trọng nhất cần đảm bảo?
- A. Luận cứ phải là những chi tiết ít người biết đến trong tác phẩm.
- B. Luận cứ phải là những câu văn dài và phức tạp.
- C. Luận cứ phải tiêu biểu, chính xác, xác thực và trực tiếp làm sáng tỏ, chứng minh cho luận điểm.
- D. Luận cứ phải thể hiện được sự đồng cảm sâu sắc của người viết với nhân vật.
Câu 11: Đề bài yêu cầu "Phân tích nghệ thuật xây dựng tình huống truyện độc đáo trong Vợ nhặt của Kim Lân". Để đáp ứng yêu cầu này, người viết cần tập trung làm rõ điều gì về tình huống truyện?
- A. Kể lại chi tiết quá trình Tràng nhặt được vợ.
- B. So sánh tình huống truyện này với các tình huống trong truyện ngắn khác của Kim Lân.
- C. Nêu cảm nhận cá nhân về sự éo le của tình huống.
- D. Phân tích sự éo le, nghịch lý của tình huống (nhặt vợ trong nạn đói), vai trò của nó trong việc bộc lộ số phận nhân vật và chủ đề tác phẩm.
Câu 12: Khi trích dẫn nguyên văn câu hoặc đoạn trong tác phẩm để làm dẫn chứng, người viết cần lưu ý điều gì về hình thức trình bày?
- A. Đặt trong dấu ngoặc kép và ghi rõ nguồn (tên tác phẩm, tên nhân vật nói, hoặc số trang nếu có).
- B. Viết nghiêng toàn bộ phần trích dẫn.
- C. Không cần dùng dấu câu đặc biệt, chỉ cần nhắc đến tên nhân vật hoặc sự kiện liên quan.
- D. Trích dẫn càng dài càng tốt để thể hiện sự am hiểu.
Câu 13: Để bài văn nghị luận có tính thuyết phục cao, người viết cần đảm bảo mối quan hệ chặt chẽ giữa các yếu tố nào sau đây?
- A. Mở bài và kết bài chỉ cần tương đồng về dung lượng.
- B. Luận điểm và luận cứ chỉ cần nằm cùng một đoạn văn.
- C. Luận điểm, luận cứ và lập luận phải thống nhất, trong đó luận cứ làm sáng tỏ luận điểm và lập luận là cách kết nối chúng một cách logic.
- D. Giới thiệu tác giả và tóm tắt tác phẩm phải chiếm phần lớn thời lượng bài viết.
Câu 14: Khi phân tích đặc điểm tính cách của một nhân vật, người viết có thể dựa vào những phương diện nào trong tác phẩm?
- A. Chỉ dựa vào lời giới thiệu trực tiếp của tác giả về nhân vật.
- B. Chỉ dựa vào hành động và lời nói của nhân vật.
- C. Chỉ dựa vào suy nghĩ và cảm xúc nội tâm của nhân vật.
- D. Hành động, lời nói, suy nghĩ, ngoại hình, mối quan hệ với các nhân vật khác và cái nhìn của tác giả/người kể chuyện về nhân vật đó.
Câu 15: Giả sử bạn được yêu cầu phân tích "ý nghĩa nhan đề" của một truyện ngắn. Để làm rõ luận điểm này, bạn cần tập trung vào điều gì?
- A. Nhan đề có gợi cảm xúc mạnh mẽ cho người đọc hay không.
- B. Nhan đề đó tóm lược nội dung chính, thể hiện chủ đề tư tưởng, hoặc gợi mở về một khía cạnh đặc sắc nào đó của tác phẩm.
- C. Nhan đề đó có dài hay ngắn, dễ nhớ hay khó nhớ.
- D. Nhan đề đó có liên quan đến tên của tác giả hay không.
Câu 16: Đâu là cách hiệu quả nhất để thể hiện "ý kiến, nhận định riêng" của người viết trong bài nghị luận, tránh việc chỉ đi theo lối mòn?
- A. Sử dụng thật nhiều từ "tôi nghĩ", "theo tôi thấy".
- B. Đưa ra những nhận định hoàn toàn trái ngược với số đông.
- C. Thông qua việc lựa chọn luận điểm, cách phân tích các chi tiết, diễn đạt và đánh giá sâu sắc, mới mẻ về ý nghĩa của tác phẩm dựa trên những chứng cứ khách quan từ văn bản.
- D. Kể lại trải nghiệm cá nhân khi đọc tác phẩm.
Câu 17: Khi phân tích "nghệ thuật kể chuyện" trong một tác phẩm truyện, người viết có thể xem xét những yếu tố nào?
- A. Chỉ tập trung vào việc người kể chuyện là ai (ngôi thứ nhất hay ngôi thứ ba).
- B. Chỉ phân tích tốc độ kể chuyện (nhanh hay chậm).
- C. Chỉ xem xét cách tác giả sử dụng từ ngữ.
- D. Ngôi kể, điểm nhìn, cách triển khai tình tiết, cách tạo kịch tính hoặc yếu tố bất ngờ, cách sử dụng thời gian (xuôi, ngược, đan xen).
Câu 18: Đề bài yêu cầu "Đánh giá thông điệp mà tác giả gửi gắm qua truyện ngắn X". Để thực hiện yêu cầu này, sau khi phân tích nội dung và nghệ thuật, người viết cần làm gì ở phần đánh giá?
- A. Xác định và làm rõ ý nghĩa sâu sắc, giá trị nhân văn hoặc phê phán mà tác giả muốn truyền tải, và mức độ thành công của việc truyền tải đó.
- B. Tóm tắt lại toàn bộ cốt truyện một cách cô đọng.
- C. Nêu cảm nhận cá nhân về việc thông điệp đó có hợp thời hay không.
- D. Kể tên các nhân vật chính và phụ trong truyện.
Câu 19: Việc sử dụng "từ ngữ, câu văn" trong bài nghị luận phân tích tác phẩm truyện cần đảm bảo yêu cầu nào để tăng tính thuyết phục và chính xác?
- A. Sử dụng càng nhiều từ Hán Việt càng tốt.
- B. Ưu tiên các câu văn dài, phức tạp để thể hiện sự uyên bác.
- C. Chính xác, rõ ràng, khách quan (khi phân tích văn bản), đồng thời thể hiện được thái độ, cảm xúc, nhận định của người viết một cách phù hợp.
- D. Sử dụng các thuật ngữ chuyên ngành văn học một cách tùy tiện.
Câu 20: Khi phân tích "nhân vật điển hình" trong tác phẩm truyện, người viết cần làm rõ điều gì?
- A. Nhân vật đó là người tốt hay người xấu.
- B. Nhân vật đó vừa mang những nét riêng độc đáo của cá thể, vừa thể hiện những đặc điểm tiêu biểu cho một tầng lớp, một loại người hoặc một hiện tượng xã hội nhất định trong bối cảnh cụ thể.
- C. Nhân vật đó có ngoại hình nổi bật hay không.
- D. Nhân vật đó là nhân vật chính hay nhân vật phụ.
Câu 21: Đâu là một cách hiệu quả để bắt đầu một đoạn văn phân tích trong thân bài, giúp đoạn văn có sự mạch lạc và tập trung?
- A. Bắt đầu bằng một câu hỏi tu từ liên quan đến tác phẩm.
- B. Bắt đầu bằng việc tóm tắt một đoạn cốt truyện.
- C. Bắt đầu bằng một câu trích dẫn ngẫu nhiên từ tác phẩm.
- D. Bắt đầu bằng một câu chủ đề (topic sentence) nêu rõ luận điểm chính của đoạn văn đó.
Câu 22: Để bài văn nghị luận không bị khô khan, ngoài việc phân tích logic, người viết có thể thêm yếu tố gì một cách khéo léo?
- A. Thể hiện cảm xúc chân thành, sự đồng cảm hoặc thái độ của người viết đối với nhân vật, sự kiện, hoặc thông điệp của tác phẩm, nhưng phải dựa trên phân tích khách quan.
- B. Kể lại toàn bộ quá trình đọc và tìm hiểu tác phẩm.
- C. Sử dụng các thành ngữ, tục ngữ liên quan.
- D. Đưa vào các thông tin ngoài lề về đời tư tác giả.
Câu 23: Giả sử bạn đang phân tích mâu thuẫn giữa các nhân vật trong một truyện ngắn. Phương pháp phân tích nào sau đây là phù hợp nhất?
- A. Chỉ miêu tả lại cảnh cãi vã hoặc xung đột.
- B. Chỉ nêu tên các nhân vật có mâu thuẫn.
- C. Làm rõ nguyên nhân, diễn biến, đỉnh điểm và kết quả của mâu thuẫn, ý nghĩa của mâu thuẫn trong việc khắc họa tính cách nhân vật và thể hiện chủ đề.
- D. Đưa ra lời khuyên cho các nhân vật để giải quyết mâu thuẫn.
Câu 24: Khi đánh giá "thành công về mặt nghệ thuật" của một tác phẩm truyện, người viết cần dựa vào tiêu chí nào?
- A. Tác phẩm có sử dụng nhiều biện pháp tu từ phức tạp hay không.
- B. Các yếu tố nghệ thuật (ngôn ngữ, kết cấu, tình huống, xây dựng nhân vật...) có góp phần hiệu quả vào việc bộc lộ nội dung, chủ đề và tạo nên sức hấp dẫn cho tác phẩm hay không.
- C. Số lượng giải thưởng mà tác phẩm đã đạt được.
- D. Tác phẩm có sử dụng nhiều từ ngữ địa phương hay không.
Câu 25: Đâu là bước cuối cùng quan trọng trong quy trình viết bài văn nghị luận phân tích, đánh giá tác phẩm truyện?
- A. Tìm thêm các bài phân tích mẫu để tham khảo.
- B. Kể lại cho bạn bè nghe về tác phẩm.
- C. Chỉ đọc lại bài viết một lần duy nhất.
- D. Đọc lại, rà soát và chỉnh sửa (về ý tứ, bố cục, diễn đạt, chính tả, ngữ pháp) để hoàn thiện bài viết.
Câu 26: Khi phân tích "chủ đề" của một tác phẩm truyện, người viết cần làm rõ điều gì?
- A. Vấn đề cơ bản, tư tưởng cốt lõi mà tác phẩm phản ánh và gửi gắm.
- B. Tên gọi khác của tác phẩm.
- C. Hoàn cảnh sáng tác của tác phẩm.
- D. Số lượng nhân vật chính trong tác phẩm.
Câu 27: Việc "liên hệ, mở rộng" ở phần kết bài hoặc cuối thân bài có tác dụng gì đối với bài nghị luận?
- A. Làm tăng dung lượng bài viết một cách đơn thuần.
- B. Chứng tỏ người viết có đọc thêm nhiều tài liệu khác.
- C. Nâng cao ý nghĩa của vấn đề nghị luận, thể hiện cái nhìn sâu sắc, liên kết của người viết với các vấn đề xã hội, văn học hoặc thực tế cuộc sống.
- D. Giúp người đọc dễ dàng tóm tắt lại nội dung truyện.
Câu 28: Đề bài yêu cầu "Phân tích ý nghĩa của chi tiết kết thúc trong truyện ngắn X". Khi phân tích, bạn cần chú trọng điều gì ở chi tiết này?
- A. Chi tiết đó có gây bất ngờ cho người đọc hay không.
- B. Chi tiết đó có buồn hay vui.
- C. Chi tiết đó có liên quan đến nhân vật chính hay không.
- D. Ý nghĩa tổng kết, lắng đọng, gợi mở của chi tiết đó đối với chủ đề, số phận nhân vật hoặc thông điệp tác phẩm, và sự phù hợp của nó với mạch truyện chung.
Câu 29: Để bài văn nghị luận có tính mạch lạc và liên kết tốt giữa các đoạn văn, người viết nên sử dụng các phương tiện liên kết nào?
- A. Lặp lại nguyên văn câu chủ đề của đoạn văn trước.
- B. Sử dụng từ ngữ, câu nối, các phép liên kết (lặp, thế, nối, phối hợp) một cách hợp lý để chuyển ý mượt mà giữa các đoạn.
- C. Chỉ cần đảm bảo mỗi đoạn nói về một ý khác nhau.
- D. Đánh số thứ tự cho từng đoạn văn.
Câu 30: Khi "đánh giá" về "tính cách" của một nhân vật trong bài nghị luận, người viết cần dựa trên cơ sở nào?
- A. Toàn bộ những phân tích về hành động, lời nói, suy nghĩ, mối quan hệ... của nhân vật trong tác phẩm, kết hợp với bối cảnh xã hội, lịch sử (nếu có) để đưa ra nhận định khách quan và sâu sắc.
- B. Cảm nhận cá nhân ban đầu khi đọc về nhân vật đó.
- C. Ý kiến của người khác về nhân vật đó.
- D. Việc nhân vật đó có được nhiều người yêu thích hay không.