Bài Tập Trắc nghiệm Viết bài văn nghị luận về việc vay mượn - cải biến - sáng tạo trong một tác phẩm văn học- Kết nối tri thức - Đề 04
Bài Tập Trắc nghiệm Viết bài văn nghị luận về việc vay mượn - cải biến - sáng tạo trong một tác phẩm văn học- Kết nối tri thức - Đề 04 được xây dựng với nhiều câu hỏi chất lượng, sát với nội dung chương trình học, giúp bạn dễ dàng ôn tập và kiểm tra kiến thức hiệu quả. Hãy cùng bắt đầu làm bài tập trắc nghiệm ngay để nâng cao hiểu biết và chuẩn bị tốt cho kỳ thi sắp tới!
Câu 1: Khi phân tích việc "vay mượn" trong một tác phẩm văn học, khía cạnh nào sau đây thường được xem xét để hiểu nguồn gốc ý tưởng của tác giả?
- A. Chất liệu giấy và mực in được sử dụng.
- B. Số lượng trang và bố cục hình thức của cuốn sách.
- C. Giá bán của tác phẩm trên thị trường.
- D. Các tác phẩm văn học, truyền thuyết, hoặc yếu tố văn hóa có trước đó.
Câu 2: "Cải biến" trong văn học có thể hiểu là quá trình tác giả tiếp nhận nguồn "vay mượn" và thực hiện hành động nào sau đây?
- A. Thay đổi, điều chỉnh, thêm bớt các yếu tố so với nguyên gốc.
- B. Giữ nguyên hoàn toàn các yếu tố đã vay mượn mà không thay đổi.
- C. Loại bỏ hoàn toàn các yếu tố đã vay mượn khỏi tác phẩm.
- D. Chỉ đơn thuần ghi chép lại các yếu tố từ nguồn gốc.
Câu 3: Yếu tố nào sau đây thể hiện rõ nhất tính "sáng tạo" độc đáo của tác giả khi xây dựng một tác phẩm dựa trên nguồn cảm hứng đã "vay mượn"?
- A. Việc sử dụng lại các câu thoại nổi tiếng từ tác phẩm cũ.
- B. Việc thêm vào các chi tiết, nhân vật, hoặc góc nhìn hoàn toàn mới, chưa từng có trong nguồn gốc.
- C. Việc sao chép nguyên văn một đoạn văn dài từ tác phẩm khác.
- D. Việc thay đổi tên nhân vật nhưng giữ nguyên tính cách và hành động.
Câu 4: Khi viết bài văn nghị luận về việc vay mượn - cải biến - sáng tạo, luận điểm trung tâm (luận đề) của bài viết cần tập trung vào điều gì?
- A. Liệt kê tất cả các nguồn mà tác giả có thể đã vay mượn.
- B. Chỉ ra duy nhất những điểm khác biệt giữa tác phẩm và nguồn gốc.
- C. Đánh giá cách tác giả đã tiếp nhận, biến đổi và tạo ra giá trị mới từ nguồn vay mượn.
- D. Phê phán việc tác giả sử dụng ý tưởng của người khác.
Câu 5: Giả sử bạn phân tích truyện "Thạch Sanh" (dị bản phổ thông) và nhận thấy có những mô-típ quen thuộc trong truyện cổ tích (như nhân vật mồ côi, vật báu, đấu tranh diệt ác). Việc nhận diện các mô-típ này thuộc bước nào trong quá trình phân tích vay mượn - cải biến - sáng tạo?
- A. Xác định yếu tố "vay mượn".
- B. Phân tích quá trình "cải biến".
- C. Đánh giá tính "sáng tạo".
- D. Trình bày cấu trúc bài nghị luận.
Câu 6: Khi phân tích truyện "Thạch Sanh", bạn nhận thấy chi tiết Thạch Sanh dùng đàn thần để giải oan và chiêu mộ quân lính, thay vì chỉ đơn thuần dùng sức mạnh vật lý như nhiều anh hùng khác. Chi tiết này thể hiện rõ nhất quá trình nào của tác giả dân gian?
- A. Chỉ vay mượn mà không cải biến.
- B. Chỉ cải biến mà không sáng tạo.
- C. Chỉ sáng tạo mà không vay mượn.
- D. Kết hợp cả "cải biến" và "sáng tạo".
Câu 7: Để bài văn nghị luận có sức thuyết phục, khi phân tích việc vay mượn - cải biến - sáng tạo, người viết cần sử dụng loại dẫn chứng nào là chủ yếu?
- A. Ý kiến chủ quan của người viết về tác phẩm.
- B. Các chi tiết nghệ thuật (ngôn ngữ, hình ảnh, tình huống, nhân vật...) trong chính tác phẩm cần phân tích.
- C. Thông tin về đời tư của tác giả không liên quan trực tiếp đến tác phẩm.
- D. Các nhận định chung chung về văn học mà không gắn với tác phẩm cụ thể.
Câu 8: Phân tích ý nghĩa của việc "cải biến" một mô-típ truyền thống trong tác phẩm mới đòi hỏi người viết phải thực hiện thao tác tư duy nào?
- A. Thuật lại nội dung câu chuyện.
- B. Liệt kê các nhân vật.
- C. So sánh sự khác biệt và phân tích hiệu quả nghệ thuật, ý nghĩa của sự thay đổi.
- D. Đoán mò ý định của tác giả.
Câu 9: Một tác phẩm được xem là có tính "sáng tạo" cao khi nào?
- A. Khi tác giả sao chép y nguyên một tác phẩm nổi tiếng.
- B. Khi tác giả vay mượn rất nhiều ý tưởng từ các nguồn khác.
- C. Khi tác giả chỉ thực hiện những thay đổi nhỏ về ngôn ngữ.
- D. Khi tác phẩm mang đến những cái nhìn mới mẻ, độc đáo, thể hiện dấu ấn cá nhân sâu sắc của tác giả.
Câu 10: Trong phần mở bài của bài văn nghị luận về vay mượn - cải biến - sáng tạo, người viết cần làm gì?
- A. Giới thiệu vấn đề nghị luận và nêu rõ luận đề của bài viết.
- B. Tóm tắt toàn bộ nội dung của tác phẩm.
- C. Phân tích chi tiết một đoạn trích tiêu biểu.
- D. Nêu kết luận cuối cùng về tác phẩm.
Câu 11: Giả sử bạn đang phân tích một tác phẩm thơ lấy cảm hứng từ một bài ca dao cổ. Việc chỉ ra những câu thơ, hình ảnh trong tác phẩm mới có nét tương đồng với bài ca dao gốc thuộc bước nào?
- A. Xác định yếu tố "vay mượn".
- B. Phân tích quá trình "cải biến".
- C. Đánh giá tính "sáng tạo".
- D. Nêu bối cảnh ra đời của tác phẩm.
Câu 12: Tiếp tục với ví dụ trên, việc phân tích xem tác giả đã thay đổi nhịp điệu, thêm bớt từ ngữ, hoặc gán cho hình ảnh cũ một ý nghĩa mới trong bài thơ của mình so với bài ca dao gốc thuộc bước nào?
- A. Xác định yếu tố "vay mượn".
- B. Phân tích quá trình "cải biến".
- C. Đánh giá tính "sáng tạo".
- D. So sánh với các tác phẩm khác cùng chủ đề.
Câu 13: Vẫn với ví dụ bài thơ lấy cảm hứng từ ca dao, việc nhận định rằng bài thơ mới đã tạo ra một cảm xúc, một thông điệp, hoặc một phong cách biểu đạt hoàn toàn mới mẻ, độc đáo, vượt ra khỏi khuôn khổ của bài ca dao gốc thuộc bước nào?
- A. Xác định yếu tố "vay mượn".
- B. Phân tích quá trình "cải biến".
- C. Đánh giá tính "sáng tạo".
- D. Phân tích cấu trúc của bài thơ.
Câu 14: Khi phân tích "cải biến" trong một tác phẩm, điều quan trọng nhất cần làm rõ là gì?
- A. Liệt kê thật nhiều điểm khác biệt nhỏ nhặt.
- B. Khẳng định sự thay đổi là tốt hơn nguyên gốc.
- C. Chỉ ra sự thay đổi mà không giải thích.
- D. Làm rõ dụng ý nghệ thuật và hiệu quả của những thay đổi đó đối với tác phẩm mới.
Câu 15: Việc một tác phẩm văn học hiện đại lấy cảm hứng từ một sự kiện lịch sử có thật, nhưng xây dựng thêm các nhân vật hư cấu và tình tiết mới để làm nổi bật một khía cạnh tư tưởng nào đó, thể hiện rõ nhất điều gì?
- A. Sao chép lịch sử.
- B. Bóp méo lịch sử.
- C. Sự kết hợp giữa vay mượn, cải biến và sáng tạo trên nền tư liệu lịch sử.
- D. Viết truyện hoàn toàn hư cấu.
Câu 16: Đâu là điểm khác biệt cốt lõi giữa "vay mượn" đơn thuần và "cải biến - sáng tạo" trong văn học?
- A. Cải biến - sáng tạo đòi hỏi sự biến đổi và thêm yếu tố mới, còn vay mượn đơn thuần có thể chỉ là sao chép.
- B. Vay mượn là hợp pháp, còn cải biến - sáng tạo là vi phạm bản quyền.
- C. Vay mượn chỉ áp dụng cho cốt truyện, còn cải biến - sáng tạo áp dụng cho ngôn ngữ.
- D. Vay mượn luôn tạo ra tác phẩm dở, còn cải biến - sáng tạo luôn tạo ra tác phẩm hay.
Câu 17: Khi đánh giá tính "sáng tạo" của một tác phẩm, người viết cần dựa vào tiêu chí nào?
- A. Số lượng từ ngữ khó hiểu trong tác phẩm.
- B. Độ dài của tác phẩm.
- C. Sự độc đáo, mới mẻ trong cách nhìn, cách thể hiện, giá trị tư tưởng và nghệ thuật mới.
- D. Mức độ tuân thủ các quy tắc ngữ pháp truyền thống.
Câu 18: Trong bài văn nghị luận, việc so sánh tác phẩm đang phân tích với nguồn gốc mà nó vay mượn có vai trò gì?
- A. Để chứng minh tác giả đã đạo văn.
- B. Để làm nổi bật những điểm "cải biến" và có cơ sở đánh giá tính "sáng tạo".
- C. Để chứng minh tác phẩm cũ hay hơn tác phẩm mới.
- D. Chỉ mang tính chất tham khảo, không quan trọng.
Câu 19: Khi phân tích một tác phẩm được chuyển thể từ truyện cổ tích, việc nhận xét về sự thay đổi trong tính cách của nhân vật chính (ví dụ: Lọ Lem chủ động hơn, mạnh mẽ hơn) so với nguyên gốc thuộc phạm vi phân tích nào?
- A. Phân tích "vay mượn".
- B. Phân tích "cải biến".
- C. Phân tích "sáng tạo".
- D. Phân tích bối cảnh lịch sử.
Câu 20: Để chứng minh tính "sáng tạo" của một tác phẩm, người viết có thể tập trung phân tích yếu tố nào sau đây là hiệu quả nhất?
- A. Số lượng trang sách.
- B. Tên nhà xuất bản.
- C. Giá tiền của tác phẩm.
- D. Phong cách nghệ thuật riêng biệt, cách xây dựng nhân vật, sử dụng ngôn ngữ, hình ảnh độc đáo.
Câu 21: Luận điểm nào sau đây không phù hợp để làm luận cứ trong một bài văn nghị luận về vay mượn - cải biến - sáng tạo?
- A. Tác giả đã kế thừa và phát triển thành công mô-típ nhân vật anh hùng từ truyền thuyết.
- B. Sự thay đổi về kết thúc câu chuyện mang đến một ý nghĩa nhân văn mới mẻ.
- C. Tác giả là người rất nổi tiếng nên tác phẩm chắc chắn là sáng tạo.
- D. Việc sử dụng ngôn ngữ hiện đại đã làm mới hình tượng nhân vật cổ tích.
Câu 22: Giả sử bạn phân tích vở kịch "Romeo và Juliet" của Shakespeare và nhận thấy nó vay mượn từ nhiều nguồn truyện, kịch khác có trước đó. Việc Shakespeare biến đổi cốt truyện, đào sâu tâm lý nhân vật, và sử dụng ngôn ngữ thơ ca điêu luyện để tạo nên một bi kịch bất hủ thể hiện điều gì?
- A. Tài năng "cải biến" và "sáng tạo" của Shakespeare trên nền nguồn gốc đã "vay mượn".
- B. Shakespeare chỉ đơn thuần sao chép câu chuyện cũ.
- C. Vở kịch chỉ có giá trị lịch sử, không có giá trị nghệ thuật.
- D. Vay mượn trong văn học luôn bị coi là đạo văn.
Câu 23: Khi kết thúc bài văn nghị luận, người viết nên làm gì để đọng lại ấn tượng về quá trình vay mượn - cải biến - sáng tạo trong tác phẩm?
- A. Bắt đầu một luận điểm hoàn toàn mới.
- B. Đưa ra thêm các dẫn chứng chưa phân tích ở thân bài.
- C. Đặt câu hỏi mở cho người đọc.
- D. Khẳng định lại luận đề và khái quát giá trị, đóng góp của tác phẩm qua quá trình cải biến - sáng tạo.
Câu 24: Yếu tố nào sau đây không phải là biểu hiện của sự "sáng tạo" trong văn học?
- A. Việc lặp lại y hệt một công thức viết đã cũ và phổ biến.
- B. Việc xây dựng một thế giới tưởng tượng hoàn toàn mới lạ.
- C. Việc tạo hình nhân vật có chiều sâu tâm lý phức tạp, chưa từng thấy.
- D. Việc thử nghiệm một cấu trúc truyện hoặc hình thức thơ mới.
Câu 25: Khi phân tích một tác phẩm phái sinh (ví dụ: một tiểu thuyết dựa trên phim ảnh), việc nhận diện các yếu tố được giữ lại từ tác phẩm gốc (nhân vật, bối cảnh, cốt truyện chính) là bước nào?
- A. Xác định yếu tố "vay mượn".
- B. Phân tích quá trình "cải biến".
- C. Đánh giá tính "sáng tạo".
- D. Tìm hiểu tiểu sử đạo diễn.
Câu 26: Tiếp tục với ví dụ trên, việc phân tích xem tiểu thuyết đã thêm vào những suy nghĩ nội tâm, miêu tả chi tiết hơn về bối cảnh, hoặc thay đổi góc nhìn so với phim ảnh thuộc bước nào?
- A. Xác định yếu tố "vay mượn".
- B. Phân tích quá trình "cải biến".
- C. Đánh giá tính "sáng tạo".
- D. Đánh giá kỹ xảo điện ảnh.
Câu 27: Vẫn với ví dụ tác phẩm phái sinh, việc đánh giá xem tiểu thuyết đã thành công trong việc tạo ra một trải nghiệm đọc riêng biệt, sâu sắc hơn, hoặc mang một thông điệp mới mẻ so với bản phim gốc thuộc bước nào?
- A. Xác định yếu tố "vay mượn".
- B. Phân tích quá trình "cải biến".
- C. Đánh giá tính "sáng tạo".
- D. So sánh doanh thu của phim và sách.
Câu 28: Khi viết bài văn nghị luận, để liên kết các đoạn văn phân tích về vay mượn, cải biến, sáng tạo, người viết nên sử dụng các phương tiện liên kết nào?
- A. Các từ ngữ, câu văn chuyển tiếp, các phép liên kết (lặp, thế, nối, đối).
- B. Chỉ sử dụng dấu chấm câu để ngắt đoạn.
- C. Viết các đoạn văn hoàn toàn độc lập, không liên quan.
- D. Lặp lại toàn bộ đoạn văn trước đó.
Câu 29: Phân tích mối quan hệ giữa "vay mượn", "cải biến", và "sáng tạo" trong một tác phẩm văn học giúp người đọc hiểu sâu sắc hơn điều gì?
- A. Tác phẩm đó có phải là đạo văn hay không.
- B. Tác phẩm đó có được yêu thích hay không.
- C. Sự kế thừa, phát triển truyền thống và tài năng sáng tạo độc đáo của tác giả.
- D. Bối cảnh kinh tế khi tác phẩm ra đời.
Câu 30: Khi đánh giá sự "sáng tạo" của một tác phẩm, điều quan trọng là phải đặt nó trong mối tương quan với yếu tố nào?
- A. Số lượng bản in của tác phẩm.
- B. Nguồn gốc (nếu có) và bối cảnh văn học đương thời.
- C. Nhận xét của bạn bè, người thân về tác phẩm.
- D. Giá bìa của cuốn sách.