Trắc nghiệm Viết văn bản nghị luận về một tác phẩm thơ (Tìm hiểu cấu tứ và hình ảnh của tác phẩm) - Kết nối tri thức - Đề 08
Trắc nghiệm Viết văn bản nghị luận về một tác phẩm thơ (Tìm hiểu cấu tứ và hình ảnh của tác phẩm) - Kết nối tri thức - Đề 08 được xây dựng với nhiều câu hỏi chất lượng, sát với nội dung chương trình học, giúp bạn dễ dàng ôn tập và kiểm tra kiến thức hiệu quả. Hãy cùng bắt đầu làm bài tập trắc nghiệm ngay để nâng cao hiểu biết và chuẩn bị tốt cho kỳ thi sắp tới!
Câu 1: Khi phân tích cấu tứ của một tác phẩm thơ, yếu tố nào sau đây thể hiện rõ nhất sự sắp xếp, tổ chức có chủ ý của nhà thơ nhằm truyền tải thông điệp hoặc cảm xúc?
- A. Số lượng khổ thơ và số câu trong mỗi khổ.
- B. Việc sử dụng các từ ngữ khó hiểu, ít gặp.
- C. Trình tự xuất hiện, sự phát triển của các ý thơ, hình ảnh, cảm xúc qua các phần của bài thơ.
- D. Sự tuân thủ nghiêm ngặt luật thơ truyền thống.
Câu 2: Đọc đoạn thơ sau và cho biết cấu tứ nào được sử dụng để làm nổi bật sự đối lập giữa quá khứ và hiện tại?
"Ngày xưa tôi thấy tôi trong gió
Đôi mắt nhìn xanh ngắt chân trời
Nay tôi về giữa phố đông người
Thấy mình nhỏ bé giữa chơi vơi."
- A. Cấu tứ đối chiếu, tương phản.
- B. Cấu tứ theo dòng thời gian tuyến tính.
- C. Cấu tứ lặp lại, xoáy sâu.
- D. Cấu tứ theo không gian mở rộng.
Câu 3: Phân tích cấu tứ của một bài thơ có thể giúp người viết nghị luận điều gì quan trọng nhất?
- A. Xác định chính xác thể loại và vần điệu của bài thơ.
- B. Liệt kê đầy đủ các biện pháp tu từ được sử dụng.
- C. Tóm tắt lại nội dung chính của từng khổ thơ.
- D. Làm rõ sự vận động của tư tưởng, tình cảm và cách nhà thơ tổ chức bài thơ để đạt hiệu quả nghệ thuật.
Câu 4: Khi viết một đoạn phân tích về cấu tứ của bài thơ, người viết cần chú trọng vào việc nào sau đây để đảm bảo tính thuyết phục?
- A. Chỉ ra tất cả các câu thơ có hình ảnh đẹp.
- B. Giải thích mối liên hệ giữa các phần, các đoạn thơ và chỉ ra tác dụng của cách sắp xếp đó.
- C. Nêu cảm nhận cá nhân mà không cần dẫn chứng từ bài thơ.
- D. Đánh giá bài thơ dựa trên ý kiến của các nhà phê bình nổi tiếng.
Câu 5: Hình ảnh trong thơ có vai trò chủ yếu là gì?
- A. Gợi lên những cảm nhận cụ thể về thế giới, con người và biểu hiện cảm xúc, tư tưởng của nhà thơ.
- B. Làm cho câu thơ dài hơn và giàu tính nhạc điệu.
- C. Chỉ đơn thuần là sự miêu tả khách quan sự vật.
- D. Giúp người đọc dễ dàng đoán được cốt truyện của bài thơ.
Câu 6: Đọc đoạn thơ sau:
"Ao thu lạnh lẽo nước trong veo
Một chiếc thuyền câu bé tẻo teo"
Hình ảnh "Ao thu lạnh lẽo nước trong veo" và "chiếc thuyền câu bé tẻo teo" chủ yếu gợi tả điều gì về không gian và tâm trạng?
- A. Sự sôi động, náo nhiệt của cuộc sống.
- B. Vẻ đẹp rực rỡ, ấm áp của mùa thu.
- C. Sự tĩnh lặng, vắng vẻ, gợi cảm giác cô đơn, thu nhỏ.
- D. Không gian rộng lớn, khoáng đạt.
Câu 7: Khi phân tích hình ảnh thơ, ngoài việc nhận diện hình ảnh, người viết cần tập trung vào điều gì để bài viết có chiều sâu?
- A. Kể lại câu chuyện mà hình ảnh đó miêu tả.
- B. Chỉ ra hình ảnh đó thuộc loại từ nào (danh từ, động từ...).
- C. Đếm số lần hình ảnh đó xuất hiện trong bài.
- D. Lý giải ý nghĩa biểu tượng, cảm xúc mà hình ảnh đó gợi ra và mối liên hệ của nó với chủ đề bài thơ.
Câu 8: Trong một văn bản nghị luận về tác phẩm thơ, việc phân tích cấu tứ và hình ảnh phục vụ mục đích cao nhất là gì?
- A. Chứng minh sự hiểu biết về thuật ngữ văn học của người viết.
- B. Làm sáng tỏ giá trị nội dung và nghệ thuật của bài thơ, từ đó bảo vệ cho nhận định (luận điểm) của người viết.
- C. So sánh bài thơ đang phân tích với các bài thơ khác cùng chủ đề.
- D. Đưa ra lời khuyên cho nhà thơ về cách sáng tác.
Câu 9: Một bài thơ được cấu tứ theo trình tự thời gian, từ buổi sáng đến chiều tối. Cách cấu tứ này có thể giúp nhà thơ thể hiện điều gì?
- A. Sự vận động, biến đổi của cảnh vật, tâm trạng hoặc một quá trình suy ngẫm.
- B. Tính chất bất biến, dừng đọng của sự vật.
- C. Sự hỗn loạn, phi logic trong cảm xúc.
- D. Việc tuân thủ một thể thơ cố định.
Câu 10: Phân tích hình ảnh "mặt trời" trong thơ có thể mang lại nhiều tầng ý nghĩa khác nhau (ví dụ: sự sống, hy vọng, quyền lực, sự tàn phai...). Điều này phụ thuộc chủ yếu vào yếu tố nào?
- A. Độ dài của bài thơ.
- B. Số lượng các từ láy được sử dụng.
- C. Năm sáng tác của bài thơ.
- D. Ngữ cảnh cụ thể của hình ảnh đó trong bài thơ và mối liên hệ với các hình ảnh, chi tiết khác.
Câu 11: Khi xây dựng dàn ý cho bài nghị luận về một tác phẩm thơ, phần nào thường được dành để trình bày chi tiết các phân tích về cấu tứ và hình ảnh?
- A. Phần Mở bài.
- B. Phần Thân bài.
- C. Phần Kết bài.
- D. Phần Tiểu dẫn tác giả.
Câu 12: Đọc đoạn thơ sau:
"Lá vàng trước ngõ chạm mình rơi
Vạt nắng hanh hao cuối góc trời"
Hình ảnh "Lá vàng... rơi" và "Vạt nắng hanh hao" chủ yếu sử dụng giác quan nào để gợi tả?
- A. Thị giác và xúc giác.
- B. Thính giác và khứu giác.
- C. Vị giác và thính giác.
- D. Khứu giác và xúc giác.
Câu 13: Trong một bài thơ, nếu nhà thơ lặp đi lặp lại một cụm từ hoặc một câu thơ ở cuối mỗi khổ, đó là một biểu hiện của yếu tố nào trong cấu tứ?
- A. Tính ngẫu hứng.
- B. Sự thiếu ý tưởng.
- C. Cấu tứ lặp lại, điệp khúc, tạo điểm nhấn hoặc ám ảnh.
- D. Lỗi kỹ thuật khi làm thơ.
Câu 14: Việc phân tích hình ảnh "con sóng" trong bài thơ có thể gợi ra nhiều ý nghĩa khác nhau như sự chuyển động, nỗi nhớ, thử thách, tình yêu... Ý nghĩa nào phù hợp nhất cần được lựa chọn khi viết nghị luận?
- A. Ý nghĩa mà người đọc cảm thấy hay nhất, dù không có căn cứ trong bài thơ.
- B. Ý nghĩa được gợi mở từ chính văn bản bài thơ, thông qua mối liên hệ với các hình ảnh, từ ngữ, mạch cảm xúc khác.
- C. Ý nghĩa phổ biến nhất của hình ảnh "con sóng" trong văn hóa dân gian.
- D. Ý nghĩa được tìm thấy trên internet hoặc sách tham khảo mà không kiểm tra lại trong bài thơ.
Câu 15: Đâu KHÔNG phải là một cách tiếp cận phổ biến khi phân tích cấu tứ của bài thơ?
- A. Phân tích cấu tứ theo trình tự thời gian hoặc không gian.
- B. Phân tích cấu tứ theo sự phát triển của mạch cảm xúc, tư tưởng.
- C. Phân tích cấu tứ theo mối quan hệ đối lập, tương đồng giữa các yếu tố.
- D. Phân tích cấu tứ bằng cách đếm số lượng từ Hán Việt trong bài thơ.
Câu 16: Để bài nghị luận về tác phẩm thơ không chỉ dừng lại ở việc miêu tả, người viết cần làm gì sau khi chỉ ra một hình ảnh hoặc một đặc điểm cấu tứ?
- A. Chuyển sang phân tích một hình ảnh hoặc đặc điểm khác ngay lập tức.
- B. Khen ngợi sự tài hoa của nhà thơ.
- C. Lý giải, phân tích sâu hơn ý nghĩa, tác dụng của hình ảnh/đặc điểm cấu tứ đó đối với nội dung và cảm xúc bài thơ.
- D. So sánh hình ảnh đó với một bức tranh nổi tiếng.
Câu 17: Cấu tứ vòng tròn (kết thúc bài thơ lặp lại hoặc quay về điểm bắt đầu) thường gợi cho người đọc cảm giác gì?
- A. Sự tuần hoàn, ám ảnh, bế tắc hoặc tính trọn vẹn, vĩnh cửu.
- B. Sự phát triển mạnh mẽ, tiến bộ.
- C. Sự ngẫu nhiên, không có chủ đích.
- D. Kết thúc mở, nhiều hướng diễn giải.
Câu 18: Hình ảnh nào sau đây trong đoạn thơ của Nguyễn Du gợi tả mạnh mẽ sự tàn lụi, phai tàn của vẻ đẹp và số phận?
"Trăm năm trong cõi người ta,
Chữ tài chữ mệnh khéo là ghét nhau.
Trải qua một cuộc bể dâu,
Những điều trông thấy mà đau đớn lòng.
Thanh minh trong tiết tháng ba,
Lễ là tảo mộ hội là đạp thanh.
...
Sống làm vợ khắp người ta,
Khéo thay mang lấy sắc hoa giữa trời."
- A. "Trăm năm trong cõi người ta"
- B. "Trải qua một cuộc bể dâu"
- C. "Thanh minh trong tiết tháng ba"
- D. "Sắc hoa giữa trời" (trong ngữ cảnh của Kiều)
Câu 19: Khi viết đoạn phân tích về hình ảnh, việc đưa ra quá nhiều hình ảnh mà không phân tích sâu ý nghĩa của chúng sẽ dẫn đến hậu quả gì cho bài nghị luận?
- A. Làm cho bài viết trở nên súc tích và dễ hiểu hơn.
- B. Làm cho bài viết hời hợt, thiếu chiều sâu, không làm nổi bật được giá trị nghệ thuật của hình ảnh.
- C. Chứng minh được sự am hiểu rộng về bài thơ.
- D. Giúp người đọc tự do diễn giải hình ảnh theo ý mình.
Câu 20: Đâu là điểm khác biệt cốt lõi giữa phân tích CẤU TỨ và phân tích HÌNH ẢNH trong bài nghị luận thơ?
- A. Phân tích cấu tứ chỉ áp dụng cho thơ hiện đại, còn hình ảnh áp dụng cho thơ truyền thống.
- B. Phân tích cấu tứ tập trung vào nội dung, còn hình ảnh tập trung vào hình thức.
- C. Phân tích cấu tứ tập trung vào sự tổ chức, sắp xếp tổng thể và mối liên kết giữa các phần; còn phân tích hình ảnh tập trung vào các đơn vị biểu đạt cụ thể, gợi cảm bằng giác quan hoặc biểu tượng.
- D. Phân tích cấu tứ dễ hơn phân tích hình ảnh.
Câu 21: Giả sử bạn đang viết luận điểm: "Bài thơ [Tên bài thơ] thể hiện rõ sự cô đơn, lạc lõng của nhân vật trữ tình". Để chứng minh luận điểm này bằng việc phân tích cấu tứ, bạn nên tập trung vào khía cạnh nào?
- A. Số lượng câu thơ trong mỗi khổ.
- B. Việc sử dụng các từ láy.
- C. Năm sáng tác của bài thơ.
- D. Sự di chuyển từ không gian đông người sang không gian vắng lặng, sự lặp lại những từ ngữ, hình ảnh gợi nỗi buồn, sự ngắt dòng đột ngột tạo cảm giác hụt hẫng.
Câu 22: Đọc đoạn thơ sau:
"Em cuộn mình trong chăn
Nghe mưa ngoài cửa sổ
Giọt rơi như giọt nhớ
Đêm dài và đơn côi"
Hình ảnh nào trong đoạn thơ trên mang tính biểu tượng mạnh mẽ cho tâm trạng nhớ nhung, cô đơn?
- A. "Em cuộn mình trong chăn"
- B. "Nghe mưa ngoài cửa sổ"
- C. "Giọt rơi như giọt nhớ"
- D. "Đêm dài và đơn côi"
Câu 23: Trong cấu trúc của một đoạn văn phân tích hình ảnh thơ, thứ tự nào sau đây thường mang lại hiệu quả tốt nhất?
- A. Nêu hình ảnh/câu thơ chứa hình ảnh -> Phân tích nghĩa đen -> Phân tích nghĩa biểu tượng/cảm xúc -> Liên hệ với luận điểm/chủ đề.
- B. Nêu luận điểm -> Liệt kê các hình ảnh -> Tóm tắt nội dung bài thơ.
- C. Khen ngợi hình ảnh -> Nêu hình ảnh -> Kết thúc đoạn.
- D. Phân tích nghĩa biểu tượng trước -> Nêu hình ảnh sau -> Không cần liên hệ chủ đề.
Câu 24: Khi phân tích cấu tứ "đối lập", người viết cần làm rõ điều gì?
- A. Các từ đồng nghĩa được sử dụng.
- B. Lịch sử ra đời của bài thơ.
- C. Nhịp điệu của bài thơ.
- D. Hai hoặc nhiều yếu tố (hình ảnh, ý tưởng, cảm xúc, không gian, thời gian) được đặt cạnh nhau để làm nổi bật sự khác biệt, mâu thuẫn hoặc bổ sung cho nhau.
Câu 25: Đọc đoạn thơ:
"Mặt trời xuống biển như hòn lửa
Sóng đã cài then đêm sập cửa"
Hình ảnh "Mặt trời xuống biển như hòn lửa" và "đêm sập cửa" gợi liên tưởng gì về thời khắc chuyển giao ngày và đêm?
- A. Sự yên bình, tĩnh lặng tuyệt đối.
- B. Sự chuyển động mạnh mẽ, dữ dội, như một hành động có ý thức.
- C. Sự mờ nhạt, chậm chạp.
- D. Không có bất kỳ liên tưởng nào.
Câu 26: Yếu tố nào sau đây thuộc về hình ảnh trong thơ?
- A. Những từ ngữ, câu thơ gợi tả cụ thể, cảm tính về sự vật, hiện tượng (ví dụ: "tiếng suối trong như tiếng hát xa").
- B. Vần thơ ở cuối dòng.
- C. Số chữ trong một câu thơ.
- D. Tên của tác giả bài thơ.
Câu 27: Khi phân tích một bài thơ trữ tình, việc nhận xét về sự chuyển đổi đột ngột trong cảm xúc hoặc giọng điệu giữa các khổ thơ là đang đi sâu vào khía cạnh nào của bài thơ?
- A. Nhịp điệu.
- B. Từ loại.
- C. Cấu tứ (sự vận động, chuyển mạch cảm xúc/ý tưởng).
- D. Số lượng ẩn dụ.
Câu 28: Đâu là một lỗi phổ biến khi phân tích hình ảnh trong bài nghị luận thơ?
- A. Liên hệ hình ảnh với chủ đề bài thơ.
- B. Chỉ ra tác dụng gợi cảm của hình ảnh.
- C. Phân tích ý nghĩa biểu tượng của hình ảnh.
- D. Chỉ gọi tên hình ảnh hoặc chép lại câu thơ mà không giải thích ý nghĩa, tác dụng của nó.
Câu 29: Để bài nghị luận về tác phẩm thơ có tính logic và mạch lạc, người viết cần đảm bảo mối liên hệ chặt chẽ giữa các yếu tố nào?
- A. Luận điểm, dẫn chứng (câu thơ, hình ảnh, đặc điểm cấu tứ), và phân tích, lý giải.
- B. Thông tin về tác giả, hoàn cảnh sáng tác và cảm nhận cá nhân.
- C. Các hình ảnh đẹp nhất và các từ khó hiểu.
- D. Số lượng khổ thơ và số lượng biện pháp tu từ.
Câu 30: Giả sử bạn phân tích cấu tứ của một bài thơ cho thấy sự chuyển biến từ cảnh thiên nhiên rộng lớn sang không gian nội tâm con người. Việc phân tích hình ảnh nào sẽ hỗ trợ tốt nhất cho nhận định về cấu tứ này?
- A. Hình ảnh về màu sắc (xanh, đỏ, vàng...).
- B. Hình ảnh về các vật thể trong phòng, cảm giác về sự cô đơn, suy tư (ví dụ: "ngọn đèn khuya", "bóng mình trên tường", "tiếng thở dài").
- C. Hình ảnh về các loài động vật.
- D. Hình ảnh về các loại nhạc cụ.